f.'s hat hei-ig is, zit je gebeiteld
BOEK
ERBIJ
ORMATIE
Stripboeken,
daar zit
handel in
rans de Laat
IM
1 A
meer
iuis
)eo
lem
♦ips voor vrije tijd
Neusje van de zalm het echte neusje niet
- v Blli
VERGETEN
SPELLETJES
aSSSii!».
Bloot is dood
Klaverjassen op veel manieren
Ik groei in strips
Geen bibliofiel
bij samenstelling van eten
tegen bladluis
es
De natuur haar kans geven
zijn met
alles
II
O
Ay
25
door Hans Rombouts
IK
»EN
K
EN
AG El
zanu
g
rie
de
uit
al
lerzoek.
3
3
ƒ69.-
'an 2.00
v. Rv.
H.R.
De goocheltruc met het glas.
GASTON GOURMET
Hing te
van
jinatie
»e
t.
het tweede boekje staan ook
n, die tot bijna direct knutselen
itten. Zoals het maken van een
jam, een raam met daarop ge-
allerlei kleurige motieven van
Verder het werken met serpen-
(maken van schalen, al of niet
leet met deksel) en het bewer-
:an hout (bijv, het vervaardigen
richten
soneels-
Telef.
effende
soneels-
kzaam-
Iszaken
bij de
Terwijl vanuit een portable aandoenlijke muziek op
klinkt van een verloren liefde en terwijl in de belen
dende tentdoekpercelen een stuk kaas en wat gereed
schap aan de man worden gebracht, slijt Frans de Laat
"s maandags lichte tot uitermate lichte lektuur op de
„rommelmarkt”. Hij heeft zich sinds enkele jaren
geconcenteerd op de in- en verkoop van zeer verstrooi
ende boeken en tijdschriften. Bij De Laat zal men Ge-
De marktboekenman, die vroeger gek
was op cowboyboeken, maar tegenwoor
dig geen tijd, rust noch duur heeft om
een boek in te zien (zijn boekenkast in
de huiskamer heeft hij er lang geleden
al uitgedaan), heeft veel vaste klanten in
de strip-sector. „Ze komen zelfs uit Am
sterdam naar me toe. Ik snap ook niet
hoe dat kan. Laatst had ik een klant, die
sprong zowat een gat in het zeildoek,
omdat hij een zeldzame Suske en Wiske
had ontdekt. Ik vroeg er vijftien gulden
voor. De man vond dat hij het voor niks
kreeg.”
rard Reve, noch Kosinski aantreffen, laat staan dicht
bundels van, pak weg. Claus of Andreus. Frans de Laat
voorziet in een duidelijke behoefte aan doktersromans,
idyllisch leeswerk, cowboyboeken, strips en super
strips, beeldromannetjes en in linnen gevatte verhalen
met als titels o.a. „Jij bent van mij”, „Het succes van
Diana” en „Jan slaat toe”.
Frans de Laat heeft in zijn „etalage”
nauwelijks nog echte seksboekjes liggen.
Achteraf, in een doos, verkommeren wat
Chicks en Candy’s. „Die handel is met
honderd percent achteruit gehold in drie
jaar tijds. Er is erg weinig in te doen.
Drie jaar geleden verkocht ik zo’n 125
Candy’s en 125 Chicks in de maand. Nu
zijn het er nog amper veertig.” Bloot
schijnt dus dood Maar de dokters (in
de romans) leven beduimeld zeer lang
en gelukkig.
ten.
m van.
ig Per-
inistra-
zesting.
verkers
zieken-
De Laat is geen bibliofiel. Hij is eigen
lijk in die handel gerold, gegroeid. Een
jaar of veertien geleden was hij onder
houdsmonteur. „Ik heb o.a. drie gram-
Het is opmerkelijk, dat de nu bekende leef- en eetpatronen,
die steunen op „natuurlijke, eerlijke” voeding, voor het
merendeel tot stand kwamen door het feit, dat de artsen, die
er voor tekenden, zelf al of niet ernstig ziek zijn geweest.
De eigen ondervinding van onplezierige zaken drijft iemand
altijd eerder naar een methode om een oplossing voor de
problemen te zoeken. Max Bircher tobde in zijn jeugd, Kris
tine Nolfi deed op later leeftijd ernstige kwalen op, Are
Waerland werd als een klein nietig sukkeltje geboren en
kreeg later een ingewandsziekte, de beroemde Gaylord
Hauser was ongeneeslijk verklaard (tuberculose). Ze vonden
beterschap of verbetering van hun toestand door in hun
En het is nog een sier
lijke plant ook. De hon-
daar
aan.
den lopen in een boog
om de ruta graveolens
heen.
Het maken van een glazen-mozaïek
(afbeelding uit „Bezig zijn met aller
lei werkstukken”).
van een vis met gebruikmaking van
de houtnerven).
Klaverjassen is een kaartspel, waar men met hart en ziel mee bezig kan zijn.
De moeilijkheid is echter, dat er nogal eens met de spelregels gerommeld wordt.
De Nederlandse Klaverjas Federatie doet er alles aan om de regels te stroom
lijnen en daarom is die federatie erg blij met het boekje „Volledige handleiding
klaverjassen” van J. H. Scharff (uitg. Van Goor Zonen. Den Haag). De NKF
heeft graag haar medewerking gegeven om de regels vast te leggen. Daarnaast
wordt gewezen op de veelvuldig voorkomende afwijkingen. Zoals de klaver
jassers bekend is zijn de twee belangrijkste speltypen de Rotterdamse en Am
sterdamse (een soort Feyenoord-Ajax-verhouding). Die twee systemen komen
in het boek uitgebreid voor, met kritische noten (de federatie hoopt maar dat
beide partijen elkaar eens zullen vinden). Natuurlijk wijdt Scharff ook aan
dacht aan conventies en het vergeljjkingssysteem. Het boekje is bestemd voor
de gewone, maar meer nog voor de clubklaverjasser. Vooral bij toernooien en
competities kan deze handleiding volop zijn nut bewijzen.
dingsmethode. Bij andere artsen zoals dr. Jarvis, Johanna
Budwig, Jozef Evers of Otto Hanisch kwamen andere
factoren in het spel. Maar hun methoden, soms verkregen
door het accepteren van goede volksgeneesmethoden, stoel
den vrijwel allemaal op hetzelfde principe: de natuur, waar
we zover vanaf zijn geraakt, meer haar kans geven.
Greet Buchner heeft een boekje vervaardigd (uitgeverij
De Driehoek, Amsterdam) .waarin ze de meeste in ons land
bekende diëten (o.a. ook de macrobiotiek) op een rijtje heeft
gezet, zodat we er kennis van kunnen nemen. Ze geeft van
alle systemen de grondslagen. Ze voegt er steeds ook een
stukje receptuur bij plus litteratuur, zodat degene, die iets
je bij het
feestjes.
2 u
uw,
te
KLD
ge en
GA
1
irt 1974
Veiling
kstr. li
1974.
ris, Pi
cooppnj
1974.
is, Park
telefooi
schuit
jelinge:
>rt, grod
•nd mid
en zon
waar-
aar.
an een
i oplei-
De Laat heeft een slimme manier van
in- en verkoop ontwikkeld. Dat moet
ook wel. want veel winst zit er normaal
natuurlijk niet in gebruikte boeken en
tijdschriften (zoals de meisjesbeeldro
mans, als de Ivanovs, de Duo’s en de
Vickey’s, die de kraam uitvliegen als
patat in België). De Laat koopt stapels
nieuwe strips in. Hij verkoopt ze voor
delig voor de klant. Maar die klant
komt wel weer terug met de stripboe
ken. Hij koopt ze dan terug, waarna ze
in de bak van iets voordeliger strips
komen. Het kan gebeuren, dat de boeken
vijf of tien maal terugkomen en zo een
aardige handelsvorm van eb en vloed
vormen.
iULE
wrat, vi
i. De tc
pijn, ta
’FORM!
werkt pi
■rt wratti i
m radica
Llundefsme
De Laat heeft kennelijk aardig wat
tevreden klanten. Het is dan ook een
dankbare nering. Men vindt zo’n boeke-
stalletje op de markt gezellig. Kleine
jongetjes neuzen in de gooi- en smijtsec-
tor. Van een rijke of medicijnen gestu
deerd hebbende partner zwijmelde en
dromende meisjes bladeren gretig in de
fikse bak met doktersromans; romans,
die kennelijk als je op de kaft afgaat
handelen over oogartsen, want de
dokters op de omslag besteden steeds
ernstig aandacht aan de iris van het
vrouwtje, dat ze in de armen hebben. De
stapels stripboeken zijn voor alle leeftij
den: jong en oud grabbelen driftig in
reeksen Astrixen, Kuifjes en Suske en
Wiskes.
De Laat zegt gelukkig gezegend te zijn
met een goede gezondheid. Dat moet ook
wel, want in de winter snijdt de koude
wind via de wapperende tijdschriften
door de kraam. De Laat is niet verze
kerd, voor niets. Alleen voor zijn auto
en aanhanger. Dat wel natuurlijk.
„Ik heb een boterham aan die boeken,
maar je begrijpt dat het geen vetpot is.
Vooral ’s winters niet. Zomers, dan bloei
je op. Dan ga je met plezier ’s morgens
vroeg naar de markt (ik ben er al om
half zeven en ben ’s avonds om half zes
thuis). Je kijkt dan naar boven. Als het
dan wat heiig is dan zit je gebeiteld.
Dan gaan ze niet naar het strand. Dan
komen ze markten. Dan heb je kans dat
je wat verdient. Je moet als marktkoop
man ook geen pech hebben. Zoals die
arme sodemieter die laatst door een
rukwind zijn hele handel naar de knop
pen zag gaan. Hij deed in aardewerk. De
hele kraam ging omhoog en donderde op
een Citroen. Al zijn aardewerk was
ee aardige Prisma-boeken met
iet-zelf-dingen: „Bezig zijn met
r maché” en „Bezig zijn met
ei werkstukken”, beide van Ab
rouWer, leraar kunstgeschiedenis
«pressie met de handen. Vooral
>oekje over papier maché is er
waarbij je de neiging hebt on-
sllijk aan de slag te gaan. Dat
op de allereerste plaats door de
afbeeldingen zoals van de mas-
en poppen (de hoofdthema’s van
>oekje), in kleur. In een soort
film vertelt De Brouwer uitvoe-
vaar duidelijk hoe je een maskei’
n kop maakt (na eerst natuur-
itgelegd te hebben hoe je bruik-
papier maché maakt). Ook ande-
agelijkheden met deze kneedstof
en besproken.
weer,
;lame-
20
en, als de
Frans de Laat koestert die afdeling
strips. „De strips. Dat is de handel. Ik
groei steeds meer in strips. Tien jaar
geleden kregen de jongens op school op
hun sodemieter als ze een strip lazen.
Verderfelijk dat plaatjes kijken, riepen
ze. En wat ziet De Laat nu? Nu worden
de kinderen aangemoedigd om plaatjes
te kijken. Ik ben daar gelukkig mee.
niet alleen om mijn broodwinning. Kin
deren die anders helemaal niets meer
lezen, pakken nu een stripboek. Ze wil
len weten, wat er in die ballonnetjes
staat. Ze gaan beter leren lezen. Dan
moet je maar het nadeel, dat hun fanta
sie door de tekeningen gedeeltelijk
wordt uitgeschakeld, maar op de koop
toe nemen.”
wijnruit,
gewas.
Frans de Laat heeft ook wel nu en
dan ander drukwerk, zoals stapels En
gelse boeken, die hij op verzoek van de
familie opruimde toen een oud dametje,
moe gelezen, het hoofd voorgoed neer
legde. De familie wist zich geen raad
met de inhoud van drie reusachtige
boekenkasten. „Het hele zootje ligt nu in
mijn pakhuis", meldt De Laat. Hoe raakt
hij dat Engelse zoontje nu kwijt, is een
brandende vraag. „O, ik ga van het
volgende standpunt uit: alles heeft zijn
baas. Op een gegeven moment komt er
iemand, die wat van die boeken nodig
heeft. En als er daar zeldzame exempla
ren tussen zitten dan heeft die koper
geboft. Mij kan dat niet schelen. Ik
weet niet of er bij die Engelse boeken
bijzondere dingen zitten. Maar als ik een
tevreden klant heb, die mazzelde, komt
die ook weer terug. Daar zit mijn han
del in.”
Zit er in het bloot dus geen brood
meer, graag zou De Laat beschikken
over hobbylectuur, boeken over de na
tuur. dieren en planten of oude India
nenboeken, zoals die van Karl May. „Die
krijg je haast niet te pakken. Als je ze
hebt gaan ze vlot weg. Tja, als ik daar
een pakhuis vol van had.
„Vergeten spelletjes” is de titel van
een grappig boekje van Wim van der
Kolk (uitg. Bert Bakker). Het zijn
spelletjes voor binnen en buiten. Veel
daarvan werden vroeger door kinde
ren gespeeld op pleinen, plaatsen, in
bossen en straten. Nu, zo zegt Van
der Kolk terecht, maken auto’s, we
gen en kantoorgebouwen dit spelen
steeds moeilijker. „Misschien zijn de
ze spelletjes daarom vergeten. Dat is
erg jammer.” De samensteller van
het boekje (dat zo veel mogelijk in
de „vergeelde” stijl van vroeger is
gehouden bruine drukinkt, teke
ningen in de sfeer van toen) heeft
het „Geïllustreerd Uitspanningsboek
voor Jongens” doorgelezen en daarin
veel oude spelletjes ontdekt.
Om maar een paar van die spellet
jes te noemen (het zijn er zo veel dat
de greep willekeurig is): hoepelen,
allerlei soorten krijgertje en vangspe-
len, stuivertje of boompje wisselen,
blindemanspelletjes, balspelen, alle
vogels vliegen, kruipt door, sluipt
door, knikkervarianten, vliegeren,
goochelen, schimmenspelen, het ma
ken van een fluit uit takken, schijf-
werpen. Het zijn er nogal wat.
Het boekje heeft duidelijk niet de
pretentie om alle oude (bijna) verge
ten spelletjes te noemen en uit te
leggen. En eigenlijk is dat een grap
pig secondair facet van het boek: je
herinnert je ineens ook zelf allerlei
spelletjes van vroeger, die je niet of
bijna niet meer ziet spelen door de
kinderen van nu, zoals verlos, bikke
len, bokkie Bè (wat weer wat anders
was dan bok springen), schipper mag
ik overvaren, stille pantomime. Je
realiseert je ook dat gezellige rom
meldingen als inktlappen, potloden
met gum eraan vast en plaatjes ge
kleurd mica zo goed als verdwenen
zijn. Dat boekje slaat dan nogal wat
los aan jeugdherinneringen. Boven
dien is het een zeer nuttig boekwerk-
organiseren van kinder-
Een andere tip uit dit
door Greet Buchner en
Fieke Hoogvelt samen
gestelde boekje. U hebt
last van bladluis op uw
planten. Geen nood.
op de loer gaan
maar net als u
uw observatie-
verlaten hebt,
Natuurlijk is de wijn er weer bij
gesleept Born zou Born niet zijn
als ze dat niet voor elkaar kreeg. En
de combinatie kaas en wijn kan heel
voortreffelijk zijn. Nog een gratis
idee voor de schrijfster-samenstelster
van dit boekje. Toch maar eens gaan
praten met Renzo de Haan. De geite-
kaasmaker van Schouwen-Duiveland.
De geitekaas van Aaltje en de Moer-
montse geitekaas (respectievelijk
zacht en hard) vliegen tegenwoordig
over de gehele wereld. De Noordhol-
landse kwaliteit is voor zover mij
bekend, verdwenen door opheffing
van het bedrijf. Over de schapekaas
van Tessel wordt helemaal niet ge
rept.
mofoonplatenstudio’s helpen inrichten.
Maar ik kreeg ruzie met mijn baas. Ik
riep toen, dat voortaan alle bazen kon
den doodvallen en dat ik ze niet nodig
had. God zij dank heb ik niemand
achter me staan. Ik heb geen gezin waar
ik voor moet zorgen. Als ik een dag niet
wil markten, dan mark ik niet. Ik dacht,
toen ik die bonje met mijn baas had
gehad: kom, ik ga handelen in kampeer-
artikelen. Maar daar zat geen toekomst
in. Na de zomer zakte het in elkaar en
dan zit je te kijken. Daarna rommelde
ik in postzegels en sigarenbandjes .Daar
kan je ook je hap niet mee verdienen.
Langzamerhand raakte ik in de boeken-
business. Nu doe ik sinds een paar jaar
alleen nog maar in boeken en tijdschrif
ten. Licht spul. Ik heb drie markten:
Haarlem, Purmerend en Voorschoten. Ik
barst van de boeken. Ik kan er niet
meer inkopen, want ik zit hardstikke
vol.”
Dezelfde bedenkingen heb ik tegen
het boekje „75 fijne kazen” uit de
zelfde reeksPretentieus gebabbel, on
juiste of onvolledige informatie en
schoolmeesterachtige opmerkingen
zoals (citaat uit „Kaastips” waarmee
het boekje begint): „Houdt u verre
van barbaarse combinaties zoals kaas
met gember, kaas met ananas en
kaas met mandarijntjes”.
Samenstelster is de kaas met drui
ven vergeten, een verukkelijke com
binatie! En zeer gewild op feesta-
vondjes. Het Nederlands Zuivel Bu
reau, dat al jaren moeite doet om de
steeds duurder wordende produkten
te propageren, moet allerminst blij
zijn met de mededelingen in dit „fij
ne kazenboekje”.
bijzonder aardig
is „Milieu-vrien-
adviezen” (uitg.
Driehoek-Amster-
Het gaat hier niet
luchtvervuiling,
jen op zee, of in
de gracht geworpen rot
zooi. Nee, het gaat om
alledaagse kleine kwel
lingen, die niet met mi
lieugevaarlijke midde
len te lijf worden ge
gaan maar mét -' wé
zouden haast zeggen
opoe’s - oude milieu-
slimmig-
Honden hebben
een enorme hekel
Geen spuitbus met in
secticide (want daar
gaat het nu juist om),
maar een keus uit
twaalf door u zelf sa
men te stellen natuur
lijke bestrijdingsmidde
len, zoals brandnetelaf-
treksel, rabarberzeep of
gewoon lieveheerbeest-
jes. Mieren zijn te be
strijden met doodgewo
ne goudsbloemen of af-
rikaantjes dan wel met
kamfer of gist om maar
iets te noemen. Wist u
trouwens dat vliegen
een hekel hebben aan
de kleur blauw. Van
daar dat keukens vroe
ger vaak blauw geschil
derd werden. Andere
foefjes tegen vliegen:
schijfjes citroen op de
vensterbank, vlierbloe-
sem of uienwater. Al
weer een keuze uit di
verse tips van dit boek,
dat het ook nog heeft
over muizen, ratten,
hoofdluizen, vlooien,
schimmels, rupsen, kak
kerlakken, mollen, wes
pen, spinnen, pissebe
dden, motten enz. enz.
Bij elke nieuwe uitgave in de serie
„TV-kookboekjes Het Neusje van de
Zalm” (Zomer Keunings BV in
Wageningen), blijkt duidelijker hoe
zeer men daar de man mist, die de
serie oorspronkelijk heeft opgezet:
Ben. J. Kuyper.
Voor betrekkelijk weinig geld
kreeg de koper van de „50 recepten
boekjes” een veelvoud aan informatie,
doordat Kuyper op iedere pagina on
der het basisrecept een aantal aflei
dingen en variaties gaf. Ook dat is al
lang voorbij.
Eerlij ker tegenover de verscheiden
schrijver en de koper van nu zou het
zijn de serie TV-kookboekjes” te
beëindigen (Ben J. K. was een van de
eerste koks die voor de televisie ver
scheen, de huidige samenstelster kan
daar niet op bogen), en de uitgave
eventueel onder een andere naam te
vervolgen: „Borne by Born” bijvoor
beeld gezien de voorliefde van de
huidige samenstelster voor het uit
heemse.
Ik citeer van bladzijde 22 uit „50
groenterecepten”: Soort hoofdgerecht,
afkomstig uit Nederland: koolraap
(bereidingstijd van 45 minuten).
Daarboven staat dan tussen haakjes
(gratin van). Hetgeen betekent dat
het gerecht in de oven wordt vol
tooid. Maar dat schrijven is natuur
lijk wel erg gewoon in een boekje
dat uitsluitend handelt over buiten
landse groenteschotels.
maar
i haast
- oude
vriendelijke
heidjes- Neem nou eens,
dat u gekweld wordt
door honden, die regel
matig hun gerief doen
in uw voortuintje of op
uw stoep. U kunt na
tuurlijk met een emmer
water
staan,
even
plaats
vleit de hond zijn spul
letjes neer, hetgeen, zo
als u weet, dan weer
andere honden aantrekt
enz. In dit boekje vindt
u een nuttig advies:
koop bij een planten-
kweker een
een meerjarig
I i.
De
om
Mm®
.i,
-
gebroken. Arme kerel. Hij was nog in
valide ook met een kunstbeen.”
