Douwe Jan Bakker toont een visueel
model van de taal in plastiekjes
Werk van Henri Kley
met sterke expressie
Miss Dior bij Maison Kuiper
Jan Lemaire blijft actief
16
bon
ïtïfi>nww[
7S
I
il
Wmee
dierol
5 I
r ir
ra
SP
R
1AM
:R
i
1
van
Red Band
natuurlijk
- a
s u
k 1
f
a
IET BEHULP VAN 236 PRONOUNCEABLES IN DE VLEESHAL
POPEYE LEUKSTE
KINDERPROGRAMMA
Nu in Galerie Epoque
tTEUR 90 JAAR OUD GEWORDEN
DIAMOND FIVE IN
DE JAZZCORNER
Irma la Douce weer
in Theater Carré
Arts vernielt vaas
van f 33.000
1
MAART
1974
1 2
11
>INS D A G
Kijkertjes vinden
Een beeldsysteem
Taal en structuur
1
11
F**
at*
76 Haarlem
'ZEN
waarvoor
lieftallige
RED
BAND
W I
*1
EEN PRIMEUR DIT keer van
het alom bekende Zeister mode
huis Maison Kuiper bij de pre
sentatie van zijn voorjaars- en
zomercollectie waarvoor een
aantrekkelijke, lieftallige en
jeugdig sportieve Miss Dior op
het plankier verscheen. Beeldige
modellen kon ik van deze Miss
Dior bewonderen. Zo zag ik uit
deze miss-collectie een mooie
wollen deux-pièces van jersey
composé, leuke combinatie van
katoenen rok met voile blouse in
hetzelfde dessin en nog vele ge
zellige jeugdige en vlotte kleren.
HAARLEM In de Vleeshal op
de Grote Markt exposeert de af-
leling moderne kunst van het
Lans Halsmuseum werk van
Douwe Jan Bakker en drie van zijn
IJslandse vrienden. Met hen heeft
hij reeds eerder samen in binnen
in buitenland geëxposeerd. Dat
Emengaan is mogelijk, omdat ze
alle vier experimenteel werken in
een grensgebied van de beeldende
Kunst Je kunt ze ook los van elkaar
zien, reden om het werk van de
[Islanders later apart te bespreken
en nu aandacht te wijden aan de
$6 „pronounceables” of „uit-
breekbaarheden”. Douwe Jan Bak-
i fcer heeft al eerder met een uitge-
Ibreid object in het vroegere Elec-
tric Centre bewezen een perfectio-
Inist te zijn. Dat blijkt nu ook weer
r luit deze pronounceables, netjes ge-
■angschikt in series in houten kof-
Ifertjes en die weer in vitrines
londergebracht, als waren het mo-
'lernistische reliekschrijnen.
I
(Mi
ÉL
►Haarlems Dagblad
IJmuiderCourant
72
S
£7
MMw
v
W’
I
|k J
72.
5
ADVERTENTIE
9
9
HEIN STEEHOUWER.
-
(Van onze kunstredactie)
I
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
onder redactie van Bé ter Maat
f
a
O
O
HAARLEM. De beroemde jazzfor
matie Diamond Five, die in de jaren ’50
veel furore maakte en sinds enige tijd
weer in de oorspronkelijke bezetting op
tredens geeft, komt vanavond in café At
the Jazzcorner, Spaarne 104 in Haarlem
spelen.
De Diamond Five bestaat uit Cees
Smal, trompet en bugel; Henry Verbeke,
tenorsaxofoon; Cees Slinger, piano; Bob
Langereis speelt in de plaats van Jacques
Langereis speelt in de plaats van Jacqies
MOOIE ZUIVER ZIJDEN jurkjes
met korte of lange jassen waren er
volop. Modellen après Dior, Balmain,
de Givenchy, Guy Laroche, Ungaro
en Yves Saint Laurent uit Frankrijk,
doch eveneens couture uit Italië van
Avolio. Heinz Riva, La Mendola en
Enzo Russo, de voormalige ontwerper
van Sarli.
HEEMSTEDE. In Galerie Epoque
exposeert Henri Kley uit Loenen op de
Veluwe. Vanavond gaat die tentoonstel
ling open. Henri Kley is in deze kolom
men reeds vaak genoemd, want hij ex
poseert in deze buurt bijna jaarlijks. Hij
wordt daartoe telkens uitgenodigd, om
dat zijn werk even artistiek is verant
woord als voor velen telkens verrassend
spoedig moest hij zijn toneelkleding voor
het soldatenuniform verwisselen. Na zijn
diensttijd kon hij gelukkig bij het gezel
schap terugkomen en werd hij er opge
leid door de compagnon van Barendse,
de heer Bigot. Na drie jaar werd ik
free-lancer bij het gezelschap van Her
man Heijermans, waar ik Geert in „Op
hoop van zegen” speelde. Het echte suc
ces begon echter pas toen ik bij het
gezelschap van Herman Bouber kwam.
We speelden toen „De Jordaan van Que-
rido”: ik had de rol van „mooie Karei”.
Maandenlang trokken we volle zalen.”
Nadien speelde Jan Lemaire nog vijf
jaar bij Louis Bouwmeester, voordat hij
bij de omroep terecht kwam.
In het begin van de jaren ’50 kreeg de
carrière van Jan Lemaire een dimensie
erbij: de telvisie was in opkomst. Een
stuk, dat zoveel succes had dat een keer
werd herhaald, was „Onder een dak”
van Johan Fabricius, waarin Jan Lemai
re een stokoude boer speelt. In diezelfde
tijd bleek dat Jan Lemaire nog heel
andere kwaliteiten bezat dan toneelspe
len. Achtereenvolgens kwamen er name
lijk twee boeken van hem uit: „Af
schminken. dames en heren” en „Godis
glimlach”. Het eerste is een ironische
persiflage op het toneel wereldje, waarin
de schrijver zich al jaren bewoog.
HILVERSUM (ANP). Kinderen tot
het niveau van de tweede klas van de
lagere school geven voor wat betreft de
televisieprogramma’s duidelijk de voor
keur aan specifieke kinderprogramma's.
Daarna gaat hun voorkeur uit naar
zowel kinderprogramma’s als voor vol
wassenen bedoelde programma’s.
MAISON KUIPER BRENGT echter
ook eigen ontwerpen aan de vrouw
en wel van de zoon, Rob Falk. Van
hem zag ik waarlijk schattige korte
en lange jurkjes van écru-kleurige
shantung met fijn kanten tussenzet-
sels. Daarnevens bracht hij ook iets
landelijks voor het voetlicht: lange
rokken en jurken van jeans en stip
peltjes stof met gazen tussenzetsels
en strookjes. Kennelijk kijkt Rob
Falk toch ook wel graag tegen een
romantisch geklede vrouw aan. Zijn
zuiver zijden jurkjes met ajour com
pleteerde hij met flatteuze hoeden.
Een gezicht op de Loenermark met zijn
kromgewaaide jeneverbessen (of „wa-
kels” zoals ze daar zeggen) door Henri
Kley.
(Van onze correspondent)
HILVERSUM. „Het toneel is voor
een echte toneelspeler alsof hij besmet
is en een infectie onder de leden heeft,
want hij komt er nooit meer vanaf, ook
als is hij 90”. Aldus omschrijft Jan
Lemaire het vuur, waarmee iedere to
neelspeler steeds maar weer de planken
op wordt gedreven, onafhankelijk van
lijn leeftijd. Deze uitspraak is zeer zeker
op Lemaire zelf van toepassing. Ondanks
het feit dat hij maandag de leeftijd van
M jaar bereikte, is hij een nog steeds
zeer actief acteur.
Aldus blijkt uit een speciaal gehouden
onderzoek van de afdeling kijk- en luis
teronderzoek van de NOS. Dit speciale
onderzoek, gehouden onder 358 leerlin
gen van 6 tot 12 jaar van lagere scholen
in Middelburg, Amersfoort, Wassenaar
en Heerlen, was nodig, omdat het huidi
ge continu programmia-onderzoek alleen
gegevens verzamelt van mensen van 12
jaar en ouder.
i linn
Taalsystematiek kan ook heel anders
worden opgevat, bijvoorbeeld in de zin
van alle grammaticale mogelijkheden
en begrenzingen, die bij verstaanbaar
taalgebruik behoren. Dan zijn er nog de
zeer in het oog lopende structuurver
schillen tussen typische „woordtalen”
als de westerse en „beeldtalen” als
bijvoorbeeld het Chinese karakterschrift
en de oud-egyptische hiëroglyfen. Dan
gaat het om interne taalproblematiek.
In het hebreeuws kunnen de 22 letters
door cijfers worden vervangen. Zij, die
de joodse geheimleer kennen kunnen
via het zo geheten „kabbalistisch reke
nen” op een zinrijke manier de cijferuit-
komsten weer in woorden met een an
dere betekenis omzetten. Een taal dus
met structureel een dubbele bodem- Bo
vendien bestaat er een verband tussen
die 22 letters en de 22 symblische beel
den op de tarotkaarten. Die vormen op
hun beurt weer een beeldtaal, waarin
een wijsgerig en meditatief denken is
vervat volgens een daartoe geëigend sys-
Vier pronounceables uit een bij elkaar
behorende reeks, waarmee Douwe Jan
Bakker de structuur van de taal zicht
baar wil maken. Om het verband tussen
beeldtaal en spreektaal symbolisch te
verduidelijken kunnen deze houten
„plastiekjes" met een stokje als een lollie
de mond worden genomen.
Ontwerpen van Rob Falk: links een
japon van zuiver zijden imprimé in
rood en wit; rechts een wit linnen
broekpak met blouse in dezelfde im
primé als de japon.
VOORTS BEWONDERDE IK in de
collectie van Kuiper een wit biouson-
pak met vest van uitermate soepel
leer en een fraai oranjekleurig man
telpakje van zeer fijn suède. De nos
talgie naar de jaren dertig en zelfs
naar vroegere romantiek is ook aan
dit modehuis niet voorbij gegaan.
Voile en zijden jurkjes met bijvoor
beeld laag aangezette plooirokken en
pofmouwtjes op strakke manchetten.
Douwe Jan Bakker bezon zich erop
dat het klank- en woordaspect van taal
in het algemeen het meest aan de orde
komt en dat aan het zichtbare element
een ondergeschikte betekenis wordt ge
geven-
Hij heeft nu 236 kleine plastiekjes van
hout gemaakt. Het zijn reeksen beeld-
symlbolen. Sommige zijn abstract en
heel eenvoudig, bijvoorbeeld blokjes met
eerst één stip, vervolgens twee en zo
meer. Andere reeksen bestaan uit realis
tische beelden, ,huisje-boompje-beestje”.
Achter elk plastiekje zit een steeltje,
waarmee je het in de mond kunt nemen.
Symbolisch is daarmee het verband tus
sen beeld- en spreektaal aangegeven-
De plastiekjes liggen opgesteld in bij
elkaar behorende reeksen, zoals bijvoor
beeld grammaticale woordvervoegingen
in serieus kunnen worden geschreven.
Maar je kunt ook rijmen en dan doen
zich series in een ander systeem voor in
een beeld- en klankordening. Wel, zulke
(en andere) dingen lijken met de beeld-
series van Bakker dan ook mogelijk. Je
zou er een soort plaatjes-scrabble” mee
kunnen bedrijven, ze ook rangschikken
als in woordpuzzels gebruikelijk is- Op
die manier kan de systematiek van een
taal als het ware via een parallel in
beeld worden gebracht.
Zo kan men eindeloos door filosoferen
en wie dat wil doen op eigen houtje
(bijtend zoals bij de pronounceables mo
gelijk is) moet zijn puzzel-zintuig vooral
geen scherpen in de Vleeshal, waar de
expositie tot 14 april te zien is.
HEIN STEEHOUWER.
L.
Bij een kleine 80 procent van de
ondervraagde kinderen komt het wel
eens voor, dat zij van hun ouders niet
naar een televisieprogramma mogen kij
ken. Dat geldt dan meestal de „Strate-
makeropzeeshow” en programma’s waar
in sex een rol speelt.
Het werd echter pas menens, toen zijn
vader stierf. „Mijn moeder bleef met
vijf kinderen achter, dus moest ik een
baantje gaan zoeken. Het baantje, dat ik
toen vond, was helemaal in overeen
stemming met mijn verlangen naar het
toneel; ik werd namelijk figurant bij
een toneelgezelschap, dat onder leiding
stond van Barend Barendse, de grootva
der van onze huidige presentator Barend
Barendse.”
De vreugde voor Jan Lemaire was
echter maar van korte duur, want al
AMSTERDAM (ANP). De voorstel
lingen van de musical „Irma la Douce”
in het Amsterdamse theater Carré zul
len vanaf vanavond worden hervat. Vo
rige week werden de voorstellingen af
gelast wegens ziekte van een aantal
hoofdrolspelers.
Uit de Miss Dior-collectie van Maison
Kuiper: links een deux-pièces van
wollen jersey composé; midden rok
en blouse van voile en katoen com
posé; rechts een katoenen voile blouse
met wollen rok.
Dr. Hassan Ali Gharbi, uit Teheran
zal volgende week dinsdag opnieuw
voor de rechter van instructie ver
schijnen, nadat Britse artsen zich een
indruk hebben gevormd van Gharbi’s
geestelijke en lichamelijke gezond
heidstoestand.
Hij werd zondag gearresteerd, na
dat hij in het museum de sokkel
onder de Italiaanse vaas (waarde
33.000 gulden) zou hebben weggetrapt.
Een aantal suppoosten grepen hem in
de kraag.
HELEMAAL VAN DEZE tijd is
evenwel de strandkleding van het
Italiaanse huis Faber. Beeldige biki
ni’s en badpakken met bijpassende
rokken en jurken doen je verlangend
naar een zeer zonnige zomer uitzien.
Voor de avond zijn er romantische
gewaden van zijden jersey en mous
seline de soie. Hier en daar een
draperietje en zo nu en dan een
zwierig cape-je plus geraffineerde,
onpeilbare decolleté’s zowel voor als
achter garanderen in ieder geval een
lange hete Italiaanse zomer.
Kinderprogramma’s, waar het meest
naar wordt gekeken, zijn Popeye, Ti-ta-
tovenaar, Beertje Colargol, Swiebertje
en „Zwijgen is goud”. Daarvan krijgen
Swiebertje en Popeye de hoogste waar
dering. Als de leukste kinderprogram
ma's zijn Star Trek en Swiebertje uit de
bus gekomen. Spanning en humor zijn
voor kinderen de belangrijkste criteria,
zo is uit het onderzoek gebleken.
teem, indien men weet hoe men de
kaarten moet leggen. Externe en interne
problematiek vallen hier gedeeltelijk sa
men.
'J
1
r -
Onlangs was hij nog voor de televisie
te zien in „De vloek van de woeste
wolf”, binnenkort treedt hij op in een
nieuwe serie van Walter van der Kamp.
„Ik blijf doorgaan met toneelspelen, zo
lang ik nog kan praten, en zolang ik
met de auto gehaald en gebracht wordt”,
is Jan Lemaire’s rotsvaste voornemen.
Wanneer je zoals Lemaire al zo’n 75
jaar bij het toneel bent, is het natuur
lijk ondenkbaar om zonder die wereld te
moeten leven. Als jongen speelde hij al
bij het amteurtoneel en deed dat zo
leuk, dat zijn talent niet onopgemerkt
bleef.
De helft van het aantal geënquêteerde
kinderen kijkt het liefst tussen 16 enl8
uur naar de televisie. Zevenenveertig
procent geeft de voorkeur tussen 19 en
20 uur. In de leeftijdsgroep van 6 tot 12
jaar geeft 33 procent zelfs de voorkeur
aan programma’s die na 20 uur worden
uitgezonden.
nc/er Postzegel
om weer te zien. Zijn levendige en
onvervalste expressionisme in sterk aan
sprekende landschappen is daar de die
pere oorzaak van.
U kunt mij noteren als abonnee
op een van onze kranten
en ik ontvang de krant dan de
eerste 14 dagen GRATIS.
□y per maand,
per kwitantie 10.30
0 per kwartaal,
per giro/bank 29.80
s.v p. het gewenste ►Beverwiikse Courant
aankruisen. g
I
tot logisch denken, intuïtief denken,
geïnspireerd denken, kan ook worden
nagedacht. Tevens over de onderlinge
verbanden daarvan met de werekelijk-
heid en het irrationale- In dat laatste
geval kan het denken in symbolische
beelden verbanden onthullen, die buiten
het gebied van de ,„woordtaal” liggen.
Denk amar aan droomsymboliek. Het
zijn hierboven alle zogenaamde externe
taalstructuurproblemen.
Omdat zijn werk hier al zo vaak te
zien was, zal ik nu niet veel over hem
schrijven. Het is genoeg om te vertellen,
dat zijn werk voor een ruim zeventige
ongemeen krachtig en spontaan is. Hij is
een der weinigen eigenlijk in ons
land, wiens stijl nog regelrecht terugaat
op het Duitse expressioisme, waarmee
hij op kunstreizen voor de oorlog in
midden-Europa kennis maakte, na zijn
opleiding aan de Amsterdamse academie.
Geen wonder dan ook, dat er behalve in
ons land ook exposities in Praag en
Wenen volgden.
Dat expressionisme, ontleend dus aan
Kokoschka en anderen, die in Groningen
navolging vonden bij de leden van de
Ploeg, verleent de gloed aan de vele
landschappen van Kley. Hij is een lief
hebber van ruige natuur en maakte veel
reizen in Scandinavië, tot aan de Noord-
kaap toe. Telkens komt hij daar in werk
weer op terug, zoals nu weer blijkt uit
watervallen, rotskusten en wouden in
noorden. Ze zijn weliswaar uit de herin
nering geschilderd, maar krijgen daar
door als extra ook iets van het heimwee
mee.
Andere landschappen zijn in zijn om
geving ontstaan, het enige „oerland-
schap” in ons land, de Loenermark.
Kley heeft nog atüjd de hem zo
typerende heftige streek en reliëfwer-
king behouden. Hij legt de verf er „dik
op” en bovendien in heldere kleuren.
Gevoegd bij zijn krachtige handschrift
maakt dat zijn werk zo expressief aan
trekkelijk.
LONDEN. (AP)Een Perzische
arts wordt te Londen in voorarrest
gehouden op beschuldiging van opzet
telijke vernieling. De man zou in het
Brits Museum opzettelijk een kostba
re 16-eeuwse vaas kapot hebben ge
trapt.
■Douwe Jan Bakker is eigenlijk een
rijsgerig ingestelde beeldende kunste-
laar Nu betekent wijsbegeerte onder
leer het denken over zowat alles in „de
rereld der verschijnselen” en de relatie
fe de mens daarmee heeft. Evenzeer
tan wijsbegeerte een studie van het
wijgerig denken betekenen. In dat ge
nl ontstaat er tevens een nadenken
iver het middel daartoe, het gebruiken
ran de taal, de mogelijkheden en beper-
ingen daarvan, ook de structuur en
Htematiek van de taal, die eveneens de
renzen van het denken bepalen. En
rer de structuur en de relatie daarvan
‘5
WW?
in
ar
W/2Ü
*4,
C
