Artillerie-duel in Golan-heuvels
Extremisten
doden Ierse
verkiezingen over Suriname
senator
IS
ZWEDEN
ONTKENT
SPIONAGE
Nixon treedt af na belastingrapport
Mr. Berk houwer
herkozen
Compromisvoorstel
voor Dennendal
Krachtig optreden
van Willy Brandt
„In Nederland geen vervroegde
Vrede voor
luitenant
Onoda
Ml
BOMMEN IN
BARCELONA
Minister De Gaay Fortman terug uit de West
COMMISSIE-LANGEMEYER
OVATIE NA OPROEP TOT EENHEID
DEMOCRAAT WILBUR MILLS HERHAALT VOORSPELLING:
99
ff
Einde Portugese
alarmtoestand
Priesters dreigen
met staking
PvdA wil opkomst
bij verkiezingen
gaan bevorderen
Éh
WOENSDAG
1 3
MAART
1974
3
Laksheid
Beschuldiging
MBS A
Geen veranderingen
Gevangen
F
Allon waarschuwt Syrië
VICE-PREMIER ALLON
denten
na
De Antillen vinden het tempo van de
(Van onze correspondent)
(Van onze redacteur in Stockholm)
TEL AVIV (Reuter, UPI, AP). De Israëlische vice-premier Yigal Al
lon heeft Syrië gisteren gewaarschuwd dat agressiviteit van die kant kans
op stabilisering van de situatie in dit deel van het Midden-Oosten zal be
lemmeren.
:aanse
heb-
llende
uropa.
e ver-
n van
ngton.
lekten
idver-
n Tiel
■bitten
i daar
at de
;top.
>elwiel
'er de
hoogte
erkeer
u het-
n het
van-
n Van
Pronk
Jre in
richten
ngsbe-
lucht-
t, die
at hij
sgreep
ingenis
dwijze
bepa-
:ht en
vragen
e Per-
waar-
ckenen
an een
n vra-
juiste
Von Donanyi opperde zelfs de moge
lijkheid om „Brandt in de binnenlandse
politiek een plaatsvervangende kanselier
te bezorgen”, waarbjj in Bonn onmiddel
lijk iedereen dacht aan de ambitieuze
minister Helmut Schmidt.
DUBLIN. (Reuter) Protestantse ex
tremisten hebben verklaard verantwoor
delijk te zijn voor de moord op de Ierse
protestantse senator Billy Fox, wiens
ljjk gisterochtend in de nabijheid van de
grens met Noord-Ierland is gevonden.
Volgens een militaire woordvoerder in
Damascus werd gebruik gemaakt van
zware artillerie en begon het gevecht
om ongeveer 14.30 uur (onze tijd). „Aan
(Van onze redacteur te Bonn,
Wim Timmers)
Verleden week vrijdag zei Mills voor
het eerst dat hij dacht dat Nixon zou
aftreden als het resultaat bekend wordt
van het blijkbaar voor de president zeer
belastende fiscale rapport dat de com
missie over ongeveer een maand hoopt
te publiceren. Het Witte Huis kwam
toen meteen in het geweer en noemde
Mills’ uitspraak „een goedkope smerige
De ruïne van een boerderij in Clones,
Ierland, die in brand gestoken werd door
protestantse extremisten voordat zij se
nator Billy Fox, die daar bij vrienden
op bezoek was, doodschoten.
(Van onze redacteur in Washington,
Henk Leffelaar)
De moeilijkheid is echter dat Nixon de
schenking deed nadat het Congres een
wet had uitgevaardigd waarbij dergelij
ke giften tegen belastingaftrek werden
verboden. In de akte, waarbij de Nixon-
gift werd geregistreerd, werd een dai.um
opgenomen, die viel voor de wet van
kracht werd.
Opvallend is dat de commissie-Lange-
meijer de demissionaire WA-bestuursle-
den Drechsel en Middelhuis, die destijds
het ontslag van Muller tekenden, buiten
de bestuurscommissie wil houden.
Bestuurslid Bransen, in het dagelijks
leven wethouder van Utrecht, geeft als
commentaar: „In die bestuurscommissie
De voorzitter van de koninkrijkscom-
missie, prof. Van der Hoeven heeft on
langs gewezen op de mogelijkheid dat
door de onafhankelijkheid van Suriname
vervroegde verkiezingen in Nederland
LISSABON (Reuter). De staat van
paraatheid, die vier dagen geleden voor
de Portugese strijdkrachten is ingesteld,
is gisteren opgeheven, zo is door het
ministerie van voorlichting meegedeeld.
De maatregel was genomen naar aan
leiding van agitatie onder de jonge offi
cieren over het beleid in de overzeese
gebiedsdelen.
onafhankelijkheid zoals Suriname zich
voorstelt (eind 1975) veel te snel.
ngste-
n een
;ezegd
acties,
ekon-
i, een
Hans
be-
itpaar
een
(D’66)
lebben
(Justi-
in ons
s niet
ezen.
ADDIS ABEBA. (AP) De 200.000
priesters in Ethiopië hebben gisteren ge
dreigd te gaan staken als zij niet meer
betaald krijgen.
Dit activisme van de zeer conservatie
ve Ethiopische orthodoxe kerk kan voor
de tien miljoen christenen in dit land
geen dopingen, begrafenissen of bruilof
ten betekenen.
Volgens de officiële Ethiopische radio
hebben 500 priesters in een petitie aan
Patriarch Theophilus gevraagd om een
loonsverhoging. Zij zeiden priesters in
het gehele land te vertegenwoordigen.
a van
Ie ge-
;groep
ngend
it ne-
iseren
lingen
an en
heeft
iet uit
lilderij
ay, 17
t deze
1 blij-
e IRA
„Iedere poging van Syrië de vijande
lijkheden te hervatten, zelfs door spora
dische vuurgevechten, zal het tegendeel
brengen van dat wat Damascus beoogt”,
zo verklaarde de vice-premier.
Het gebeurde allemaal tegen beter
weten in, aangezien de SPD geen alter
natief heeft voor Willy Brandt, de enige
die over de hele breedte van de partij-
basis als aanvoerder wordt geaccepteerd.
Hier en daar werd goedmoedig veron
dersteld dat de opmerkingen vooral wa
ren gemaakt om Brandt, die schijnt te
moeten worden geprikkeld om in vorm
te komen, uit de laksheid te halen die
hem de laatste tijd is aangewreven.
De fractie die gisteren klaar leek te
zitten om een pittig „Donnerwetter” over
zich heen te laten gaan, kreeg in werke-
i een
Leo-
'egaan
chool-
meer
oollei-
In een gesprek met koning Hoessein
van Jordanië heeft president Nixon giste
ren gezegd dat Amerika blijft werken
voor scheiding van de Israëlische en
Syrische troepen, ondanks hei voortdu
ren van het olie-embargo tegen de VS.
Gisteren zijn in Israel door de over
heid boekjes verstrekt met de namen
van de militairen die in de oktoberoor-
log zijn gesneuveld.
BARCELONA (AP) Gisteren ont
plofte een bom in de theologische facul
teit in de stad San Cugat del Valles.
Volgens de politie werd ernstige schade
-angericht, maar werd niemand gewond.
In verscheidene delen van de stad
vonden bomontploffingen plaats. Meer
dan 50 mensen werden gearresteerd tij
dens een protestdemonstratie tegen de
executie van de anarchist Salvador Puig
Antich op 2 maart.
Een man die zich „Kaptein Wilson”
van de Ierse vrijheidsstrijders (Ulster
Freedom Fighters) noemde, zei in een
telefoongesprek met een Ierse krant dat
Senator Fox was gedood toen hij zich
tegen zijn ondervraging verzette. „Kap
tein Wilson” vond het jammer dat de
senator protestant was.
De (protestantse) UFF verdacht Fox
er echter van contacten te onderhouden
met het (katholieke) Ierse Republikeinse
leger (IRA).
Fox, een bekende figuur in de Ierse
senaat, was maandagavond door twaalf
gewapende mannen ontvoerd uit de
boerderij van een vriend vlak bij de
grens met Noord-Ierland- Het lijk van
de senator werd *s ochtends in de omge
ving gevonden Het bleek dat hij met
een schot in het hoofd was gedood. De
boerderij werd in brand gestoken.
Inmiddels worden tien personen door
de politie in Dublin naar aanleiding van
de moord ondervraagd.
Dit bedrag, waarmee Nixon zijn juist
met zoveel moeite bereikte miljonairs-
status zou moeten opgeven, vertegen
woordigt o-a- een onwettige belastingaf
trek van de waarde van documenten
over de periode van Nixons vice-presi-
dentschap, die door Nixon aan de staat
werden geschonken.
Nadrukkelijk vertelde de bondskanse
lier bovendien nog eens dat hij geen
veranderingen zal aanbrengen in zijn
kabinet voordat dit midden mei nodig is.
Dan wordt namelijk minister van Bui
tenlandse Zaken Walter Scheel tot
bonds-president gekozen. En dan nog, zo
corrigeerde hij degenen die de zwakke
lingen graag op staande voet uit het
kabinet hadden verwijderd, zullen zo
weinig mogelijk veranderingen worden
aangebracht.
STOCKHOLM. De Zweedse minis
ter van Buitenlandse Zaken Sven An
derson verklaarde gisteravond op een
haastig geïmproviseerde persconferentie,
dat Zweden absoluut niet vanuit Finland
de Sovjet-Unie heeft bespioneerd.
Senator Russell Long van Louisiana,
voorzitter van de commissie die zowel
de Senaat als het Huis van Afgevaar
digden vertegenwoordigt, zei al eerder
dat Nixon naar alle waarschijnlijkheid
een kleine miljoen gulden te betalen zal
krijgen aan achterstallige en al of niet
frauduleus berekende federale belastin
gen.
Amerika heeft gunstig gereageerd op
het voorstel van Jordanië dat de Israëli
sche troepen zich terugtrekken tot 30
lijkheid als eerste het hernieuwde bewijs
dat Willy Brandt een bijzondere per
soonlijkheid is in de Westduitse politiek.
Hij riep op tot groter persoonlijk enga
gement, veroordeelde niemand persoon
lijk, maar maakte wel duidelijk dat hij
het allemaal nog best aan kan.
President Nixon heeft, zoals bij voor
afgaande aangelegenheden, zich o p het
bekende standpunt gesteld dat hij daar
toevallig niets van wist, dat die belas
tingzaken altijd door zijn staf werden
afgehandeld en dat hij en zijn vrouw
eigenlijk alleen maar hun handtekenin
gen zetten op de reeds door de geraad
pleegde experts ingevulde belastingfor
mulieren. Kortom, eenzelfde redenering
als Nixon in de Watergate-affaire heeft
gevolgd: „Ik wist van niks, ik had het
veel te druk met staatszaken, het is
allemaal de schuld van mijn staf”.
zouden moeten komen omdat er dan
sprake van een grondwetswijziging zou
zijn.
„Alleen wanneer het statuut zodanig
gewijzigd zou worden zou het betekenen
dat we de Nederlandse grondwet moeten
veranderen”, aldus de minister. „Maar ik
geloof dat slechts artikel 1 van de
grondwet wijziging behoeft, welke een
geografische opsomming inhoudt”.
De minister zei dat het niet vaststaat
of Suriname na de onafhankelijkheid
een republiek wordt of een gemenebest-
status krijgt.
vijandelijke zijden werden twee genie-
eenheden vernietigd, een wapenopslag
plaats, een anti-raketbasis en een heli
kopter. Verder werden acht artilleriebat-
terijen tot zwijgen gebracht en werden
voltreffers geplaatst op vijandelijke con
centraties in verschillende gebieden”.
Een woordvoerder in Tel Aviv heeft
de vijandelijkheden aan de noordelijke
bestandslijn bevestigd. Volgens hem wa
ren er echter aan Israëlische zijde geen
verliezen gemeld.
Premier Golda Meir van Israel zei
gisteren dat Israel de Golan-hoogten
niet aan Syrië kan teruggeven omdat
blijvende bezetting de enige waarborg
Dit keer lijkt Nixon echter op zijn
eigen uitspraken gevangen te worden, nu
de New York Times en de geruchtma
kende journalist Jack Anderson in het
bezit zijn gekomen van memoranda uit
het Witte Huis, al in 1969 door John
Ehrlichman na gesprekken met de presi
dent gescheven. Daaruit blijkt dat Nixon
zelf een pijnlijk gedetailleerde belang
stelling had voor alle officiële mazen
van het belastingnet-
Wanneer het rapport van het Congres
inderdaad stelt dat de president nog
bijna een miljoen gulden te betalen
heeft aan achterstallige en eigenlijk ont
doken belastingen, zal bij het Ameri
kaanse volk automatisch de vraag rijzen
waarom ex-vice-president Agnew dan
wel (technisch) wegens belastingontdui
king zou moeten aftreden, en Nixon
niet.
SCHIPHOL (ANP). Minister mr. W.
F. de Gaay Fortman gelooft niet dat de
onafhankelijkheid van Suriname bete
kent dat vervroegde verkiezingen in Ne
derland moeten worden gehouden.
De minister zei dit gisteravond
terugkeer op Schiphol van een bezoek
van twee weken aan de Nederlandse
Antillen en van twee dagen aan Surina
me.
streek”, en „een tactiek van bangmake
rij”.
Gisteren kwam het Witte Huis, kenne
lijk zeer geprovoceerd door Mills uit
spraak, er opnieuw op terug en beschul
digde hem van McCarthy-tactieken (het
beschuldigen van personen zonder daar
voor de bewijzen te leveren). Maar ook
nu weer hield Mills stand en herhaalde
zijn uitspraak.
voor Israels veiligheid op het noordelijke
front is.
Kort tevoren had het militaire
opperbevel wegen op de Golan-hoogten
voor het burgerverkeer opengesteld en
aan boeren toegestaan het werk op hun
akkers te hervatten. Premier Meir zei
dat Isael geen garantie kon krijgen die
in waterdichtheid zou kunnen ijveren
met de aanwezigheid van haar troepen
op de Golan-hoogten.
UTRECHT. De commissie-Lange-
meijer heeft een voorstel gedaan om het
Dennendalconflict op te lossen. Het ad
vies komt erop neer dat er een bestuurs
commissie voor Dennendal in het leven
wordt geroepen die zal bestaan uit de
WA-bestuurders Bransen en Hooft
Graafland, het binnenkort te benoemen
nieuwe WA-bestuurslid Daams, een ver
tegenwoordiger van Nieuw-Dennendal,
een ontevreden ouder en een tevreden
ouder.
Hij deed dit naar aanleiding van ge
ruchten die gisteren in regeringskringen
in de Finse hoofdstad Helsinki circuleer
den over het resultaat van het onder
zoek dat een Finse parlementscommissie
heeft ingesteld naar de activiteiten van
de Zweedse militaire inlichtingendienst
in Finland.
Volgens het nog niet openbaar ge
maakte rapport van de commissie zou de
Zweedse inlichtingendienst o.a. vanuit
hotels aan de Fins-Russische grens radio-
spionage hebben bedreven. Ook zouden
de Zweden vanuit Finse territoriale wa
teren hebben geopereerd.
Minister Anderson gaf toe dat de Fin
se regering door haar ambassadeur op 18
februari heeft geprotesteerd tegen de
activiteiten van de Zweden. Hij voegde
hieraan toe dat het protest waarschijn
lijk doelde op het feit dat een vaartuig
van de Zweedse marine, dat zich enige
tijd geleden in de Finse golf met „expe
rimenteel radaronderzoek” bezighield
een Finse haven is binnengelopen om te
provianderen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG-TOKIO Luitenant On
oda Hiroo, de Japanse officie, voor wie
de tweede wereldoorlog pas het afgelo
pen weekeinde is geëindigd, is gisteren
triomfantelijk naar Tokio teruggekeerd.
Hij vloog van de Filippijnen, waar hij
zich bijna dertig jaar in het oerwoud
had schuilgehouden, met een speciaal
gecharterde DC-8 van de Japanse
Luchtvaartmaatschappij naar het vlieg
veld van Tokio, waar hij werd omhelsd
door zijn oudere, die in de tachtig zijn
en in 1944 afscheid hadden genomen van
hun zoon, toen deze met een speciale
spionagemissie naar het eiland Loebang
in de Filippijn* r was vertrokken.
WASHINGTON. Ondanks een per
soonlijke aanval van het Witte Huis
heeft Wilbur Mills herhaald dat, wan
neer het rapport van de commissie die
president Nixons belastingaangiften over
de afgelopen jaren nagaat gereed is, hij
gelooft dat president Nixon zal aftreden.
Mills, een Democraat, is een lid van
het Huis van Afgevaardigden voor Ar
kansas, die in het Congres veel in de
melk te brokken heeft. Hij heeft het
onder meer voor het zeggen in de com
missie die miljarden dollars uitbesteedt
aan federale projecten, en is tevens
vice-voorzitter van de commissie aan
wie Nixon vrijwillig al zijn belasting
aangiften ter inspectie overhandigde.
Muller ziet nog niet duidelijk hoe weer
een samenwerking tot stand zou kunnen
komen tussen „de zeven” en de zes
stafleden die het bestuur trouw zijn
gebleven. Hendrik van Nek, woordvoer
der van de zes, weigerde gisteren elk
commentaar. Volgens Muller zouden de
zes vrij positief tegenover het voorstel
staan.
BONN. Bondskanselier Brandt
heeft gistermiddag met een krachtige
rede voor de Bondsdagfractie van de
Sociaal Democratische Partij een eind
gemaakt aan een politieke opwinding
waarvan hij zelf dagenlang het middel
punt was geweest. Hij kreeg een ovatie
van de fractie, toen hij de SPD opriep
de gelederen te sluiten.
De schok van de verkiezingsnederlaag
in Hamburg heeft in Bonn de indruk
gewekt dat de SPD zelf een ware aard
beving had geregistreerd. Minister
Schmidt kritiseerde de partijleiding
(Brandt dus) en sprak zich uit voor een
reorganisatie van het kabinet. Minister
Von Donanyi (onderwijs en wetenschap)
bepleitte ontlasting van de bondskanse
lier. Hetzelfde deed de plaatsvervangend
partijvoorzitter Von Oertzen.
en in de samenstelling daarvan zie ik
wel wat. Ook voor mijn positie zou het
beter zijn. Ik ben door B. en W. juist
voor Dennendal uitgeleend aan de WA-
stichting”. De meeste problemen geeft
voor de heer Bransen het onderdeel van
het advies waarin gesproken wordt over
het weer aan het werk gaan van de
zeven. Daar moet het bestuur zich nog
nader over beraden.
Vanavond gaat Nieuw-Dennendal in
een nieuw onderkomen aan de Herten
laan in Den Dolder (het oude is in de
nacht van zondag op maandag gedeelte
lijk uitgebrand) over het voorstel-Lan-
gemeijer praten. Morgenmiddag ver
wacht de commissie-aLngemeijer uit
sluitsel.
Carel Muller noemt het advies nogal
mager. „Het biedt geen enkele garantie
voor onze manier van werken. Je zult
eerst moeten afwachten of onze manier
van besluitvorming (van onderop) ge
handhaafd kan blijven. Op zijn best kan
dit voorstel het uitgangspunt zijn voor
een pakket van maatregelen dat een
oplossing kan brengen”.
ROTTERDAM (ANP) De PvdA
gaat in Roterdam een proef nemen
met het bevorderen van de opkomst
voor de statenverkiezingen. Het is de
bedoeling in de week van die verkie
zingen ongeveer 3000 kiezers één- of
meermalen te bezoeken om aandrang
uit te oefenen op het uitbrengen van
de stem.
De proef wordt gehouden in de
stadswijk het oude noorden, ongeveer
twee dagen voor de verkiezingen en
huis-aan-huis.
Syrië heeft gisteravond bekendge
maakt dat het zware verliezen heeft
toegebracht aan Israëlische eenheden tij
dens een gevecht van bijna vier uur in
de centrale en noordelijke sectoren van
de Golan-heuvels.
Er staan 2522 namen vermeld. Slechts
190 van de doden waren beroepsmilitai
ren, de rest bestond uit reservisten.
Over de doden van de Arabische lan
den is niets nauwkeurigs bekend, maar
algemeen wordt in Israel aangenomen
dat het haar dodental sterk overtreft.
km ten westen van de Jordaan. Het
ontruimde gebied zou dan door Jordaan
se burgers worden bestuurd.
De 800 vroegere bewoners van de
westelijke Jordaanoever die zijn ver
trokken in de oorlog van 1967, zouden
naar hun woningen en landerijen mogen
terugkeren. Vijfhonderd Jordaanse poli
tieagenten zouden er de orde handhaven.
De Antilliaanse premier en ook minis
ter De Gaay Fortman waren niet op de
hoogte van het plan van premier Den
Uyl om begin april een koninkrijkscon-
ferentie te houden.
Premier Juancho Evertsz van de An
tillen, die zich nogal teleurgesteld toon
de, dit uit de krant te moeten vernemen,
heeft inmiddels vorige week vrijdag een
uitvoerig telegram van premier Den Uyl
gekregen en toegezegd naar Den Haag te
komen.
„U moet niet vergeten dat we allen
verrast zijn door de uitspraak van Suri
naamse regering, zowel in Willemstad,
Den Haag, maar ook in Paramaribo. Het
is iets nieuws. De vraag is nu, hoe
moeten we ons aan de situatie aanpas
sen”, aldus de bewindsman.
De drie premiers zullen gaan praten
over de procedure. Het zal wel beteke
nen dat het werk van de koninkrijks-
commissie versneld gaat worden. Overi
gens zullen naar de verwachtingen van
minister De Gaay Fortman niet alleen
de premiers vergaderen.
Premier Arron van Suriname is van
plan een of twee ministers van zijn
kabinet mee te nemen en ook minister
De Gaay Fortman verwacht dat hij erbij
zal zijn.
De Nederlandse bewindsman wees er
op dat het naar zijn mening niet strikt
noodzakelijk is, maar wel gewenst, dat
vóór de onafhankelijkheid, de grens
kwesties tussen Suriname, Guyana en
Frans Guyana en tussen de Antillen en
Venuzuela geregeld zijn.
STRAATSBURG. (ANP) Het Twee-
de-Kamerlid mr. C. Berichotiwer (VVD)
Is vanochtend bjj acclamatie herkozen als
voorzitter van het Europese Pari<-m<>nt.
Slechts één van de 183 leden, de West
duitse chr’-.*en-d“mocraat Linus Mem-
tnel. stemde tegen.
Mr. Berkhouwer verklaarde na zijn
herverkiezing dat het par’e”nent beslis
sende weken te wachten staan in zijn
strijd om het recht de begroting van de
Europese gemeenschappen vast t e stel
len.
Niet alleen gaf hij opdracht bij de
fiscus de aangifteformulieren van vorige
presidenten los te krijgen, zodat gezien
kon worden welke foefjes deze toepas
ten, maar hij liet bijvoorbeeld ook in
formeren of hij een bedrag aftrekbaar
kon maken wanneer het als salaris aan
een van zijn dochters werd beschouwd
voor haar rondleidingsdiensten door het
Witte Huis. (Dat was wel mogelijk zei
de fiscus, maar het zou wel trammelant
geven omdat het Witte Huis immers al
had aangekondigd dat dochter Julie
„vrijwilliger” was.).
Ook uit andere vragen (o.a. of hij het
gebruik van een kantoor in zijn huizen
in Florida en Californië niet belastingaf-
trekbaar kon maken antwoord „ja”)
bleek dat Nixon in tegenstelling tot de
officiële versie van zijn totale gebrek
aan belangstelling voor deze affaires, tot
in de kleinste details bij zijn eigen
belastingzaken was betrokken.
a
Over de ontwikkelingshulp aan de
Antillen en Suriname zei de bewinds
man dat niet gesproken is over wijziging
van project in programhulp. Van de 400
miljoen Nederlandse guldens die tot 1976
voor de Antillen zijn uitgetrokken zijn
„om verscheidene redenen” nog 175 mil
joen gulden niet aangewezen. „Maar dat
ligt niet aan Den Haag”, aldus minister
De Gaay Fortman.
De bestuurscommissie moet een tijde
lijk directeur voor Dennendal benoemen.
Deze directeur zal zes maanden dienst
moeten doen. Aan het eind van het
halve jaar, waarin gewerkt wordt aan
een nieuwe bestuursstructuur, moet een
beslissing worden genomen over een
eventuele terugkeer van directeur Carel
Muller. De zeven ontslagen stafleden
mogen onmiddellijk weer aan het werk,
als ze de tijdelijke directeur en het
reglement dienstvoorwaarden erkennen.
<0,
«M
