n
Atlantische malaise: Vietnam is grotekatalysator geweest
Parijs-Brussel
stelten
op
Proces-Valpreda negen
dagen uitgesteld
De Spinola: „Mijn vertrek was nevenaspect”
Opium uit de „Gouden Driehoek"
achtergrond
55
55
LANGDURIGE BESCHIETINGEN BIJ GOLAN-HEUVELS
Rode Khmer verovert
Cambodjaanse stad
2
3
DINSDAG 19
1974
MAART
(Van onze redacteur in Washington, mr, M. L. Leffelaar)
Vietnam
Effectbejag
Hong Kong
WASHINGTON. Politieke wrijving tussen de Verenigde Staten
en West-Europa heeft iets van de ongrijpbaarheid van de olie
crisis: zijn de conflicten reëel, of kunstmatig? Zijn er diepgaande
basisverschillen tussen de Europese en Amerikaanse visies van de
onderlinge relaties en wat deze zouden moeten zijn, of wordt er een
politiek spel gespeeld ten behoeve van een soort internationaal drie
bandeneffect?
(Van onze redacteur in Hong Kong)
HONGKONG. In Vientiane en Ban Houi Sai in het noorden
van Laos opereren agenten van de Amerikaanse narcoticabestrijding
die de regering van Laos ter zijde moeten staan in de strijd tegen
de handel in verdovende middelen. Pas op 15 november 1971 heeft
de Laotiaanse regering een anti-narcoticawet aangenomen. Langzaam
begint die wet nu te werken.
Laag inkomen
Ongeloofwaardig
Nixons uitval voor een groot deel effectbejag
en
Dajan
Oorlog niet voorbij
GENERAAL DE SPINOLA
(Van onze redacteur in Rome)
atie
van
urd
nen
eel-
van
sto
nde
leid
ide-
ster
ken
>ede
eeft
rec-
iber
leer
leid
jla-
va-
jkse
Hlly
idou
ting
litie
terd,
iden
;llo-
De agitatie onder jonge officieren is te
wijten aan ontevredenheid over geringe
bekleed te zullen worden „als
in actieve dienst”.
De jaarlijkse opiumproduktie in de
„Gouden Driehoek” wordt geschat op
ongeveer 700 ton, waarvan 400 ton
uit Birma, 200 ton uit Thai'and en
100 ton uit Laos afkomstig is. Onge
veer de helft van de in dit gebied
geproduceerde opium wordt door de
bergbewoners zelf geconsumeerd.
Volgens deze melding werden de Is
raëlische troepen verliezen toegebracht
tijdens de schietpartijen aan het centrale
en het noordelijke front.
bijeenkomst van zakendeden in Chi
cago de EEG ervan beschuldigde de
Verenigde Staten in een hoek te drij
ven en dreigde Amerikaanse troepen
uit de NAVO terug te trekken, wan
neer de EEG zich vooral economisch
en politiek niet minder vijandig zou
gaan tonen.
dat zijn
staf het
Niettemin blijft het vaak moeilijk
realiteit en effectbejag te onderken
nen en te scheiden, wat dat betreft
heeft het beoefenen van de politiek
Israëlische militairen gesneuveld en drie
gewond. Dit is het hoogste verliescijfer
op één dag sinds ruim drie maanden.
De twee partijen beschuldigden elkaar
met schieten te zijn begonnen. De Israë
lische woordvoerder zei dat de Syriërs
verscheidene anti-tankraketten van het
Russische type Sagger hebben afgescho
ten.
Volgens minister van defensie Dajan
van Israel hebben militairen van andere
Arabische staten aan Syrische kant mee
gevochten. „De oorlog is nog niet voor
bij”, aldus de minister.
De onderhandelingen in Washington
over een troepenscheiding aan het Syri-
sch-Israelische front in de heuvels van
Golan zullen pas op 29 maart beginnen
één week later dan aanvankelijk de
bedoeling was.
Hij zei dat de vooruitzichten op een
troepenscheiding met Syrië somber zijn.
Volgens Dajan hebben de Syriërs onder
andere de steun van militairen uit Saoe-
di-Arabië en Koeweit.
een oorlog hielpen beëindigen, die nu
even veel, zo niet meer levens kost
al zijn het dan geen Amerikaanse
jongens meer die sneuvelen.
lehl
het
■an-
>ne-
'de-
ste-
een
in.
het
roep
bij
ven.
aan
acht
irde
uit
nan
was
een
ver
litie
de
lint
Jel-
ken
wil
/ele
dng
in
veer
i de
i de
bin
nen.
dit
irste
de
fase
uwe
uidt
men
die.
Se-
ge-
van
len-
een
I te
zan
der
j de
eind
ssen
i de
lijk-
van
ete-
ster
lagd
r te
en
eren
voor
de
dan
emd
leide
vor-
De
om
P in
joon
aga-
t in
i de
oor-
dat
inis-
i de
loed
ich-
jrps
be-
itil-
de
Hen
i.
PNOM PENH (UPI). Het Cambod
jaanse opperbevel heeft bekendgemaakt
dat de vroegere koninklijke hoofdstad
Oudong, 40 kilometer ten noordoosten
van Pnom Penh, volledig in handen is
van de opstandelingen.
Het is de eerste grote stad die de
guerrillastrijders in meer dan drie jaar
strijd hebben veroverd.
Het door hem beoogde effect was
meervoudig: niet alleen Washington
er weer eens aan te herinneren dat
Frankrijk niet hetzelfde is als het te
ROME. Ruim vier jaar na de aan
slag in Milaan, waarbij achttien mensen
gedood werden en bijna 100 gewond
raakten, kwam de linkse activist Pietro
Valpreda gisteren opnieuw voor de rech
ter. Maar na een korte zitting, waarin
alleen formaliteiten werden opgelezen,
werd het proces tegen hem voor negen
dagen verdaagd.
Op hetzelfde moment werd in Milaan
het vooronderzoek afgesloten tegen de
neo-fascisten Freda en Ventura, die van
dezelfde aanslag werden verdacht en gaf
de rechter van instructie opdracht om
ook een proces tegen hen te beginnen.
Het kan zijn dat beide processen nu in
één stad voor één rechter gevoerd zullen
worden.
Valpreda, die al vier jaren wacht op
een uitspraak, drong er via zijn advoca
ten op aan dat er nu snel recht zal
worden gesproken, waar in Italië dan
ook. Hij was samen met twee rijks
wachten zondag in Catanzaro aangeko
men na een reis van twaalf uur per
trein. Vrienden huurden een kleine ka
mer voor hem.
Dat is wat Amerika niet van zich
zelf wil of kan zien, en voor zover
het dat wel doet, weigert te aanvaar
den. Niet de jonge Amerikanen, die
weten precies wat hier bedoeld
wordt, maar de ouderen, die Nixon
Portugese leger nu in
staat van waakzaamheid
Fen Syrische militaire woordvoerder
maakte vandaag bekend dat een VN-
waarneempost door Israëlisch vuur is
getroffen. Twee waarnemers werden ge
raakt. Het was nog niet bekend of zij
gewond of gedood zijn.
Volgens Amerikaanse functionarissen
zal minister van buitenlandse zaken
Kissinger de Israëlische minister van
Defensie Dajan niet ontmoeten voordat
hij eind volgende week terugkeert van
bezoeken aan Moskou en Londen. Naar
men verwacht zal de Syrische afvaardi
ging pas naar de Amerikaanse hoofdstad
komen als Dajan is vertrokken.
De generaal zei dit na afloop van een
bijeenkomst in het ministerie van De
fensie, die enkele uren duurde. Hij zei
nog te verwachten met nieuwe functies
generaal
reis van president Nixon aan West-
Europa eerst uitgesteld en tenslotte
afgelast worden?
Daarop bestaat een aantal antwoor
den, maar de belangrijkste ervan is
dat de Verenigde Staten zichzelf an
ders zien dan West-Europa haar ziet.
Wat dat betekent, is dat er een ge-
loofwaardigheidskloof is ontstaan en
het codewoord is daarbij niet NAVO,
olie of handel, maar Vietnam.
Het lijdt geen twijfel dat effectbe
jag een niet te verwaarlozen onder
deel is van de Atlantische malaise, af
is het dan niet de oorzaak van maar
een bijprodukt.
HET WAS, bijvoorbeeld, voor een
groot deel effectbejag dat de Franse
minister van Buitenlandse Zaken, Mi
chel Jobert, er toe dreef om op de
energieconferentie in Washington het
been stijf te houden en te weigeren
volledig in te stemmen met de plan
nen die door de andere Westeuropese
deelnemers wel werden ondertekend.
bewoners werden tijdens de oorlog
verplicht hun woningen in de bergen
te verlaten en zich te vestigen in de
laagvlakten, waar de regering hen
verplichtte rijst te verbouwen.
DE WITTE papaver groeit alleen
op hoogten van meer dan achthon
derd meter. De belangrijkste opium-
verbouwers in de „Gouden Driehoek”,
het grensgebied tussen Laos, Thailand
en Birma, zijn de Meo’s, Yao’s en
Akha’s. Voor deze stammen vormde
de witte papaver de basis van hun
economie.
Het inkomen dat deze bergbevo'-
king uit de opiumverbouw verkrijgt,
is echter laag en bedraagt per familie
ongeveer 500 gulden per jaar. Met het
oog op het moeilijke vervoer in de
bergen zal het trouwens niet zo een
voudig zijn een produkt te vinden
dat, net als ruwe opium, bij transport
weinig ruimte inneemt maar tegelij
kertijd veel oplevert.
Bij de opiumhandel worden de gro
te winsten niet gemaakt door dege-
nen die de papaver verbouwen, maar
door de opkopers, tussenpersonen,
tranporteurs en internationale han
delaren. In die „Gouden Driehoek”
kost een kilo opium op dit moment
maar circa 65 gulden. Voor dezelfde
kilo wordt in de Verenigde Staten,
wanneer de opium tot heroïne is
verwerkt, in de groothandel al 1.000
gulden betaald. Uit tien kilo opium
wordt één kilo heroïne bereid.
WAAROM GING het dan mis.
waarom werd de redelijkheid van het
Amerikaanse voorstel niet meteen er
kend, waarom moest tenslotte een
HOEWEL OOK de regering van
Thailand zich veel moeite getroost de
verbouw van opium in te perken,
komt nog steeds opium uit Thailand
In Zuidoost-Azië heeft de opium-
smokkel menig minister en generaal
rijk gemaakt. Ze waren of direct bij
de handel betrokken of drukten tegen
een forse „beloning” een oogje toe.
Zolang echter in de bergen van de
„Gouden Driehoek” nog witte papaver
wordt verbouwd, zolang za> ook de
handel in het begeerde verdovende
middel doorgaan. Het levert de han
delaren per slot van rekening grote
winsten op.
EFFECTBEJAG voor een groot
deel was ook de uitval van president
Nixon verleden week, toen hij op een
veel met pokeren gemeen: met een
goede hand is geen bluf, maar een
kundig gesuggereerd vleugje van
zwakheid te preferen om een zo groot
mogelijke winst te behalen, terwijl
een slechte kaart vaak het tegenover
gestelde noodzakelijk maakt. Reëel
blijft de te winnen of te verliezen
pot.
Reëel in de Atlantische malaise is
dat het in de jaren ’50 opgestelde en
ondertekende handvest verouderd is
een feit dat door geen der betrok
kenen weerlegd wordt. Het Ameri
kaanse voorstel, ook al had het alles
van een stunt in het kader van een
reclamecampagne onder de noemer
van Nixons „jaar van Europa” (na
Moskou, na Peking, zou Nixon nu
ook West-Europa even op de helling
zetten), om het handvest te herschrij
ven en een nieuwe definitie en in
houd te geven aan de Atlantische
banden, was dan ook redelijk.
Twee jonge Fransen uit Les Landes zijn
zijn vandaag begonnen aan een lange
wandeling op stelten van Parijs naar
Brussel. De een, Gilles is 27 jaar, schil
der van beroep, ervaren rugbyspeler en
stichter van een folkloristische groep in
Les Landes met zestig dansers en danse
ressen, onder wie 24 steltlopers. Zijn
metgezel is Christian, een jongeman van
21 jaar, metselaar van zijn vak, momen
teel in militaire dienst, maar met verlof
om deel te nemen aan deze tocht Parijs-
Brussel.
Twee jaar geleden zijn zij met voorbe
reiding van deze lange tocht begonnen. In
Les Landes liepen zij tijdens de vrije
weekeinden zestig kilometer om te trai
nen voor de tocht Parijs-Brussel. Daarin
moeten zij 465 kilometer in tien dagen
afleggen.
Men heeft uitgerekend dat de twee
steltlopers onderweg naar Brussel in to
taal 400.000 stappen zullen nemen. Het
schijnt minder vermoeiend te zijn dan
dezelfde reis te voet, want op stelten
maakt men grotere stappen en komt dus
vlugger vooruit.
Op de foto: een gedeelte van de groep
van 24 steltlopers op de Champs Elysées.
De belangrijkste opiumproducent is
tegenwoordig Birma; het belangrijk
ste smokkelcentrum Mae Sai aan de
grens tussen Birma en Thailand. Hier
bevinden zich ongerege'de troepen
van de nationalistische Chinezen, die
samen met de Shans, de Haw, de
Birmaanse zelfverdedigingsmacht en
een paar privélegers elkaar het mo
nopolie op de opiumsmokkel betwis
ten.
dat Frankrijk inderdaad een vol
waardige gesprekspartner is en geen
onderdeel van een grotere politieke
eenheid, waardoor Pompidou’s bezoek
meer een ceremonieel karakter zou
hebben gekregen.
Het door Nixon beoogde effect was
voornamelijk voor binnenlandse con
sumptie bedoeld: hij wilde zijn over
wegend conservatieve supporters in
de zakenwereld de verzekering geven
dat hij zou voorkomen dat West-
Europa met hun handelsbelangen zou
gaan sollen, en bovendien wekte de
uitspraak de zorgvuldig ingecalcu/
leerde indruk dat de president nau
welijks geraakt was door de Water-
gate-affaires en de regeringszaken
met vaste hand behartigde.
Zowel Joberts als Nixons krasse
■uitspraken hadden bovendien op het
oog een bepaalde indruk' te wekken
in Moskou, waar president Pompidou
inmiddels is geweest en waar Nixon
in juni heen hoopt te gaan Pompi
dou’s bezoek zou alleen resultaten
kunnen opleveren wanneer het
Kremlin ervan overtuigd kon worden
Volgens een Israëlische militaire
woordvoerder zijn bij de schietpartijen
die in totaal vijf uur duurden, twee
De in de illegale raffinaderijen van
Ban Houi Sai tot heroïne verwerkte
opium werd via Franse en Chinese
drugsmokkelsyndicaten onder de
Amerikaanse troepen in Zuid-Viet-
nam aan de man gebracht- Dit bracht
de Amerikaanse regering ertoe druk
uit te oefenen op de Laotiaanse rege
ring om het verbouwen van en de
handel in opium aan banden te leg
gen.
In Ban Houi Sai werken tegen
woordig jonge Amerikanen, die de
bergbewoners ertoe moeten bewegen
in plaats van witte papaver andere
produkten als rijst, maïs, tabak, se
sam, vruchten, Japanse paddestoelen
en ginseng te verbouwen. Veel berg-
soldij en omstandigheden in het leger en
werd verergerd door maatregelen tegen
generaal Antonio de Spinola, waarne
mend hoofd van de generale staf der
strijdkrachten.
Nader is vernomen, dat de staat van
alarm, waarbij de Portugese troepen in
de kazernes werden geconsigneerd, is
vervangen door de „staat van waak
zaamheid”. Hierbij wordt iedereen ge
ïdentificeerd die een militaire inrichting
in- of uitgaan, waarvan de poorten niet
meer gesloten zijn zoals dat tijdens de
alarmtoestand wel het geval is.
Volgens een officiële zegsman is het
getal van de 33 gearresteerde officieren
bekendgemaakt om een einde te maken
aan de „min of meer gefantaseerde be
richten” die vooral in het buiteland zijn
verspreid. De arrestatie zou zijn verricht
„in verband met een voorgenomen mili
taire opstand, die door de gezagsgetrou
we troepen in de kiem werd gesmoord”.
Van goedingelichte zijde is gisteravond
nog meegedeeld, dat generaal Amaro
Romao, commandant van een militaire
academie in Lissabon, van zijn functie is
ontheven. Dissidente jonge officieren
hadden in de academie een bijeenkomst
gehad.
Voorts zou admiraal Tierno Bagulho,
marine-secretaris van de generale staf
der strijdkrachten ook zijn functie ver
loren hebben toen De Spinola en diens
superieur generaal Fancisco Costa Go
mes vorige week ontslagen werden.
Generaal De Spinola heeft gisteravond
gezegd, „geen enkele politiek menings
verschil met de Portugese regering te
hebben over belangrijke zaken”.
LISSABON. (Reuter en AFP) Por
tugal heeft gisteren alle beperkingen
voor zijn strijdkrachten opgeheven. De
maatregel werd tien dagen geleden ge
nomen toen er zich een belangrijke
politieke en militaire crisis naar aanlei
ding van het beleid van Portugal in de
Afrikaanse koloniën aftekende.
De militaire leiding in Portugal zou
weer het heft volkomen in handen heb
ben na de rebellie van zaterdag die
eindigde met de arrestatie van zeker 33
officieren en 200 manschappen.
De Spinola is van oordeel,
verwijdering uit de generale
gevolg is van het besluit van premier
Caetano, zijn superieur, de chef van de
generale staf, generaal Costa Gomes, van
zijn functie te ontheffen. „Mijn vertrek
was slechts een neven-aspect”, aldus ge
neraal De Spinola.
Van Catanzaro, in het uiterste zuiden
van Italië, is een versterkt fort gemaakt.
Uit heel Zuid-Italië zijn extra politie-
versterkingen opgetrommeld om de stad
tijdens het proces rustig te houden. Men
vreest demonstraties, zowel van linkse
als rechtse activisten.
De laatste jaren twee jaar geleden
waren er maanden lang rellen in Reggio
di Calabria is het neo-fascisme in het
zuiden sterker geworden, mede omdat de
provincies in dat deel van Italië steeds
verder achterop raken. In vele dorpen
wonen alleen ouden-van-dagen, kinderen
en vrouwen. De mannen trekken weg
om elders werk te zoeken.
Dé landbouw heeft nooit de ontwikke
ling doorgemaakt die nodig was om
minimale garanties te geven voor een
goed loon voor de bevolking Toerisme
kwam slecht op gang en de paar indus
trieën die met staatshulp werden gefi
nancierd, zijn nauwelijks arbeidsinten
sief en zorgen er niet voor dat de infra
structuur werkelijk verandert, zodat de
toekomst rooskleuriger zou kunnen wor
den. Van dat klimaat profiteren vooral
de neo-fascisten, maar ook de anarchis
ten van de linkervleugel.
Regelmatig komt het over en weer
tot openlijke gevechten tussen de el
kaar .beconcurrerende benden. Vanuit
Mae Sai wordt de opium met vracht
wagens naar de smokkelsyndicaten in
Bangkok gebracht. Éénmaal werd
zelfs de opium uit de Laotiaanse
bergen opgehaald met vliegtuigen,
waaronder toestellen van „Air Ame
rica”.
Vietnam is de grote nationale
internationale katalysator geweest, de
waterscheiding waar een ideaal ver
loren en een nieuwe realiteit geboren
werd, die niet alleen het Chinese
vasteland kon openleggen, maar ook
de verhouding met West-Europa blij
vend kon veranderen.
DAMASCUS. (Reuter) In de heu
vels van Golan hebben gisteren voor de
zevende achtereenvolgende dag Syrische
en Israëlische artillerie en tanks elkaar
langdurig beschoten, zo is in Damascus
bekendgemaakt.
vaak als een functionele eenheid ge
hanteerde begrip „West-Europa”,
maar Jobert wilde de Arabische olie
landen ook tonen niet met de Vere
nigde Staten onder een hoedje te
spelen, zodat Frankrijk sterker zou
staan in de olie-onderhandelingen
met de Arabieren op een ogenblik dat
bijna ieder ander Westeuropees land
(ongeacht de energieconferentie) bezig
was zijn eigen aanbiedingen en af
spraken met de oliesjeiks te maken.
NIXON WIL Moskou er op zijn
beurt van overtuigen dat de Verenig
de Staten dan wel niet namens alle
Westeuropese landen kan spreken,
maar toch de koetsier is op de bok
van het moeilijk menbare Westeuro
pese politieke karos.
Tot dat tijdstip kon men in Laos
ongestoord witte papaver, waaruit het
verdovende middel opium wordt be
reid, verbouwen en opium roken. Een
paar jaar geleden was het aan de
rivier de Mekong in de „Gouden
Driehoek” liggende Ban Houi Sai een
belangrijk raffinagecentrum, waar
grote opiumkaravanen uit Thailand
en Birma aankwamen.
en Birma aan in Bangkok. Van hier
uit wordt het verder vervoerd naar
de internationale distributiecentra,
zoals Hong Kong.
Dreigementen dat Amerikaanse
troepen zullen worden teruggetrok
ken, worden in Moskou even geloof
waardig beschouwd als een Ameri
kaanse verklaring op de nucleaire
conferentie (SALT) in Helsinki dat
het zijn raketten zonder meer zal
vernietigen zonder een tegengebaar te
verlangen.
CHINA
BIRMA
THAILAND
