PLEZIERIG OPTREDEN IN HAARLEMS CONCERTGEBOUW
Winwood met Traffic
y
Muzikale bezetenheid bij troubadour
op dood spoor
a
Miel Cools en trio Louis van Dijk
Geslaagd afscheidsconcert van
dirigent Piet Halsema
actief
Toelage voor
Louis Ferron
BILLY GRAHAM BIJ FILMOPNAME
„Caecilia”
Sonja Kehler voldoet aan
verwachting spatroon
V
L
Geen verrassingen in vol Concertgebouw
Jeanne Oostingprijs
toegekend
SOCIALE, WEINIG PERSOONLIJKE EMOTIES
Felix de Nobel leidt
HAARLEMS KAMERKOOR ZETTE TRADITIE MET
PASSIE-MUZIEK VOORT IN WAALSE KERK
Griekse filmer naar
Yaros verbannen
„Matthaus Passion”
MAANDAG
25
MAART
1974
NM
4
DDR-dichters
gelijk fenomeen die geheel aan het
verwachtingspatroon voldoet.
T -
HAARLEM Een optreden van
een Oostduitse zangeres, die met
het Brecht-Eisler-repertoire verge
zeld naar Nederland komt, betekent
in de regel veel sociale, maar wei
nig individuele, persoonlijke emotie.
Omdat de komst van een dergelijk
fenomeen tot de uitzonderingen be
hoort, wordt de nieuwsgierigheid
steeds weer geprikkeld tot een na
dere kennismaking. Sonja Kehler,
een 40-jarige zangeres uit Berlin,
Hauptstadt der DDR, is een der-
AMSTERDAM Zonder daar
mee aan de onderlinge technische
kwaliteiten te kort te willen doen,
is Traffic artistiek gezien in een
doodlopende straat gereden. Er
wordt nog steeds veel knap spel ge-
etaleerd, maar het is juist de tech
nische perfectie die met name Ste
vie Winwood de kans geeft een om
vangrijke ego-trip te maken. Dat
was althans de belangrijkste indruk
die op Traffic’s concert, zaterdag
morgen in alle vroegte in een vol
Concertgebouw, naar voren kwam.
I
KO VAN LEEUWEN
(Foto Frans Verpoorten jr)
B>J'' "j
MIEL COOLS
CEES STRAUS.
P. ZWAANSWIJK
CEES STRAUS.
(Van onze stadsredactie)
de aan Jacopone da Todi toegeschreven
tekst tot uitdrukking komen.
Sonja Kehler werd op deze tournee
vergezeld door haar vaste begeleiders.
AMSTERDAM (ANP). De Jeanne Oos
ting Prijs voor de schilderkunst, groot
2000 gulden, is dit jaar toegekend aan
Paul Husner. De prijs voor de aquarel-
leerkunst, groot 1000 gulden, ging naar
Dora Esser-Wellensiek. De Jeanne Oos
ting Prijs werd zes jaar geleden inge
steld en wordt jaarlijks uitgereikt.
Steve Winwood, hier op gitaar, tijdens zijn optreden met Traffic in het Amsterdamse
Concertgebouw.
B
de
zate
mar
wek
siev
D.
Wet
het
afd<
Don
trur
den
CP?
mor
wei)
kun
O
grol
Ken
naa
M
een
lage
mae
E:
een
ook
zich
E
opr:
de
gen
zich
W
zich
auti
N
in 1
tig
Via
Bac
dro
als
looi
:1
a
HAARLEM Haarlems Kamerkoor
heeft zondagmiddag in de Waalse Kerk
aan het Begijnhof te Haarlem een con
cert gegeven. De muzikale passie-traditie
werd daarmede voortgezet. In drie ach
tereenvolgende jaren heeft Haarlems
Kamerkoor onder leiding van zijn diri
gent Piet Halsema de Matthaus-Passion
van Heinrich Schütz in de Lijdensweken
uitgevoerd.
HAARLEM Als liedjeszanger Miel Cools na afloop van het concert, afgelopen
zaterdagavond in het Haarlemse Concertgebouw, bedankt voor het applaus dat met
graagte opklatert, dan staat hij doodstil, eerbiedig het hoofd gebogen. En het is of
die bevroren lichte buiging de huldeblijken uit de zaal als een voorzet opvangt om
door te geven aan de drie musici achter hem. Dat zijn Louis van Dijk, Jacques Schols
en John Engels. Zij traden samen op met de mild ironische, maar ook actueel-lyrisch
ingestelde Cools. Vier mensen die voor een avond vol muzikale warmte zorgden. Die
met voelbaar plezier samenwerken en zich vanuit hun eigen kunst inleven in het
creatief vermogen van de anderen.
Haar concert in Haarlem, het laatste
van een reeks van zeven, gaf een stan-
daardvoorbeeld van wat DDR-artiesten
in ons land op de Bühne plegen te doen.
De sociale emotie vond haar uitweg
middels liederen van eigen bodem, uit
Chili en van Brecht, die immers nog
voor actueel kan gelden. Is het niet in
zijn eigen land, waar de problemen van
armoede via sociale verworvenheden
zijn opgelost, dan gelden ze wel voor
andere, verre streken.
ATHENE (AFP). De Griekse film
regisseur Pantelis Voulgaris is naar het
eiland Yaros verbannen, zo is uit zijn
naaste omgeving vernomen.
De jury die het voorstel tot de poëzie-
toelage deed, bestond uit Andreas Bur-
nier, Alfred Kossmann en Aad Nuis. De
jury voor de proza-toelage werd ’ge
vormd door wijlen Nico Verhoeven, Ju
dith Hertzberg en W. A. M. de Moor.
Bij de uitvoering, waarbij naar mijn
gevoel het dynamisch niveau wat te veel
werd opgevoerd en de koorklank niet
steeds het verinnigde timbre had, dat bij
de tekstgedachte paste, verrichtten leden
van het koor als solisten al naar hun
capaciteiten prijzenswaardig werk. Het
koor als geheel bleek goed voorbereid en
beantwoordde in alle opzichten aan de
intenties van dirigent Piet Halsema, die
met dit concert afscheid heeft genomen
van Haarlems Kamerkoor, dat hij ruim
tien jaar geleid heeft.
Het begeleidende orkest heeft verdien-
Het is dan even doodstil en Cools zegt:
„Nou, hier staat ie dan. Die BELG
Als het publiek het lachend heeft ver
werkt, voegt hij er aan toe: „Van de
patat”. En later zingt hij een verbroe
derend lied voor Hollanders en Vlamin
gen. Niet om met beide winden te kun
nen meewaaien, maar omdat hij allebei
die landen liefheeft.
Het trio Louis van Dijk meen je nu
wel te kennen. Er is een levendige afzet
van de elpees die ze gemaakt hebben,
maar op zo’n avond blijkt dan weer dat
je ze ook moet zien. Eerlijke muziekma-
kers, waarvan de gerijpte klanken steu
nen op emotie. Louis van Dijk’s hele
lichaam spant zich bij de felle ritmes,
wanneer beide voeten de grond nauwe
lijks meer raken, maar de rust stroomt
weer z’n lijf binnen als er muzikaal een
relevé optreedt, en zijn vingers de toet
sen alleen nog maar strelen.
Nu beseft ook Sonja Kehler dat je
niet blijvend met Brecht kan aankomen,
zodat ze zoekt naar eigentijdse liederen.
Ze worden haar geleverd door een nieu
we garde van schrijvers en componisten
in haar eigen land, zoals daar zijn Heinz
Kahlau, Georg Katzer, Tilo Medek en
Peter Hacks.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. De Haarlemse auteur
Louis Ferron heeft van de minister van
CRM een toelage voor zijn poëzie-werk
gekregen. Ferron moet zijn toelage delen
met W. J. Otten uit Amsterdam. Een
toelage voor proza, die eveneens gedeeld
moet worden, werd toegekend aan de
auteurs R. M. de Jong uit Hilversum en
M. ’t Hart te Leiden.
Een kwintet van vijf musici in smakelo
ze blauwe Mao-pakjes, die uitstekend
partij gaven, al blijft het een merk
waardig gezicht een drummer van het
papier te zien spelen.
John Engels blijft de grote zoeker
achter zijn slaginstrumenten. Hij poert
er als het ware in en vult z’n beide
muziekvrienden aan, neemt initiatieven
over, zet er eens goed de beuk in, maar
altijd geïnspireerd en beheerst, jolig
voor zijn publiek, immer de onafschei
delijke pet op het bolle hoofd. Goedmoe
dig lachend beroert Jacques Schols
daarbij zijn bas en in een solo, waarbij
De Amerikaanse evangelist Billy Gra
ham heeft gisteren een bezoek gebracht
aan het team dat momenteel bezig is met
het opnemen van de film The Hiding
Place naar het boek De Schuilplaats van
Corrie ten Boom. Graham is voor enkele
dagen in Europa, waar hij de afgelopen
week een conferentie in Zwitserland bij
woonde. Voor hij vandaag in Parijs gaat
onderhandelen over een crusade in het
zuiden van Frankrijk wipte hij even
over naar Nederland om te kijken hoe
de opnamen voor de door zijn organisatie
gefinancierde film verlopen. Graham
toonde zich plezierig verbaasd over de
belangstelling, die er in de hele wereld
voor de film is ontstaan. Gistermorgen
bezocht hij het tijdelijk als produktie-
kantoor ingerichte pand aan het Don
kere Spaarne waar hij met opnamelei
der Basil Appleby en andere medewer
kers sprak. Later op de dag ging hij nog
op bezoek by mevrouw Corrie ten Boom
met wie hij zie foto een kijkje ging
nemen aan de Lange Begijnestraat. waar
een deel van de opnamen plaats vindt.
HAARLEM. Het koninklijk man
nenkoor „Caecilia” verleent op 25 april
medewerking aan een jubileumuitvoe-
ring van het vrouwenkoor ZIGEA in de
R.-k. kerk aan de Nieuwe Groenmarkt
in Haarlem.
stelijk werk geleverd, evenals de orga
nist Stuifbergen, die vaardig een kabinet-
orgel bespeelde.
Voor een passend instrumentaal inter
mezzo zorgde Piet Halsema nog met een
degelijke, goed geregistreerde vertolking
van de Koraalvariaties over de melodie
van „Jesu meine Freude” van Johann
Gottfried Walther op het Friedrichs-
orgel van de kerk.
Zouden voor dit concert de eerste
regels opgaan van Traffic’s song Unin
spired: Sometimes I feel uninspired, so
metimes I feel tired?
Die harmonie is de uitkomst van een
bezetenheid van de kunst die deze men
sen bezig houdt, vermenigvuldigd met
vakmanschap en een groot muzikaal
talent, dat bij alle vier aanwezig is. Bij
Miel Cools is dat niet alleen het sonor
articulerende stemgeluid dat de gezon
gen tekst zo trefzeker plaatst. Nee, daar
naast is hij een gitarist waarvoor het
fraaie instrument alle geheimen heeft
moeten prijsgeven.
„Merkwaardig hoe snel je je toon
aanpapt bij de akoestiek van deze kerk”,
zegt Cools, wanneer hij heeft ontdekt
dat zijn geluid wat galmend in de zaal
fladdert. Het komt doordat hij wat ver
naar voren zit, maar de op zich toch
rake opmerking levert hem applaus op.
Cools is een zanger die het Nederlands
talige lied liefheeft als misschien geen
ander. Die liefde spaart hem voor obli
gate teksten en clichés. Een moralist is
hij zeker, al komt die moraal terugge
houden over. Hij levert aangename uren,
maar weet het toch te vermijden dat hij
blijft steken in vrijblijvendheid. Een
mooi voorbeeld is het ontroerende lied
over de zeven zwanen op een meer van
tranen en het lied „De jongen die niet
griezelen kon”. Twee bijdragen die wel
degelijk verwijtend gericht zijn tegen de
wereld zoals de mensen die verknoeien.
Ver doorgevoerde zelfspot, zo ver dat
de ironie een klankbord voor zichzelf
vormt, is een kolfje naar Cools hand.
Onverwacht ook durft hij aan te vallen
als hij na enkele liedjes te hebben
gezongen zich naar het publiek keert.
AMSTERDAM (ANP). In verband
met ziekte van Ferdinand Leitner
zal Felix de Nobel de leiding aver-
nemen van de uitvoeringen van Bachs
„Matthaus Passion” door het Concertge
bouworkest. Deze zijn op 28, 29 en 31
maart in het Concertgebouw in Amster
dam.
Traffic is Winwood. Dat houdt in dat
de pianist-zanger-gitarist een stevige
greep op het uiteindelijke resultaat van
de groep heeft en als zodanig er ook
voor verantwoordelijk is. Er is in be
perkte mate voor de anderen ruimte
voor solistische inbreng, waarvan Chris
Wood op fluit en tenorsaxofoon het
grootste deel neemt. Terwijl conga-be-
speler Reebop Kwaku Baah en drummer
Jim Capaldi al veel meer bescheiden
zijn, speelt bassist Rosko Gee, recente
lijk bij de groep gekomen, zeer terugge
trokken. Eigenlijk ligt daar het grootse
manco, want in het bijzonder op de
momenten dat Winwood achter de piano
zit, mist het geluid dan net de verrassing
die een gitarist zou kunnen leveren. Wat
dan te beluisteren valt, is wel heel erg
cerebraal en intelléctueel-aandoend.
Aan de verrassingen ontbrak het de
groep volkomen. Ieder nummer bracht
al in het begin een aantal voorspelbare
patronen die geheel volgens het Traffic-
boekje werden uitgewerkt. Winwood c.s.
zijn daar zoals gezegd erg knap in.
Steve’s pianospel dat naar popmaatsta-
ven heeft opengestaan voor veel experi
menten (hij neigt soms naar het jazzma-
tige) is van schitterende kwaliteit, ook
vokaal weet hij veel uit te drukken.
Een voorbeeld waarin Winwood zijn
hele kunnen inbracht was Something
New, een van zijn nieuwe songs. Met
Heaven’s in your mind en The Dreams
Gerard werden het de aardigste num
mers van het concert.
Sonja Kehler heeft zich in een inter
view met een onzer redacteuren er
over beklaagd dat de DDR-dichters niet
bekend zijn in het Westen, waarbij ze
van Maurer uitging. Het laat zich aan
zien in hoeverre dat terecht is, maar wel
is bij het beluisteren van hun liederen
merkbaar hoe trouw ze soms in het
spoor van Brecht zijn gebleven. Wie er
van uit gaat dat originaliteit immer door
zijn verschijningvorm wordt opgemerkt,
trekke zijn conclusies. Gelukkig zat een
groot aantal liederen vol met subtiele
humor wat toch de nodige hoop mag
geven.
Voor het concert van zondagmiddag
echter was andere passie-muziek geko
zen, namelijk een werk van Schütz, dat
de zeven kruiswoordoen als kerngedach
ten voor een religieus-muzikale overden
king bevat en voorts een „Stabat Mater”
van de Italiaanse componist Emanuele
d’Astorga.
De compositie van Schütz werd ge
schreven in 1645 en droeg als titel „Die
sieben Worte unsers lieben Erlösers
und Seeligmachers Jesu Christi so Er
am Stamm des Heiligen Creutzes ge-
sprochen, ganz beweglich gesetzt van
Herrn Heinrich Schützen, Chur-Sachsi-
schen Capellmeistern”.
De muziek wortelt ten dele nog in de
middeleeuwen, maar de Renaissance laat
zich reeds gelden. Het werk lijkt een
tussenfase te vertegenwoordigen in de
ontwikkeling van het passiedrama en
het passie-motet naar het passie-oratori-
um. Er is bij Schütz ook sprake van
dramatisering voor wat de woorden van
Jezus en de moordenaars betreft. De
evangelietekst is echter niet gereserveerd
gebleven voor één zanger, die de taak
van de „Evangelist” vervult, maar zij is
ook verdeeld over andere solo-stemmen
en zij is zelfs aan een kwartet toever
trouwd. Twee keer is een symfonia voor
strijkorkest in het werk gevoegd en de
recitatieven worden door een continuo-
groep (een organist en strijkers) bege
leid.
Deze passie-compositie van Schütz
kenmerkt zich door een grote eenvoud,
maar ook door een intensieve bewogen
heid. In deze zin heeft Piet Halsema „De
zeven kruiswoorden” treffend doen uit
voeren, waarbij hij in alle opzichten
heeft kunnen vertrouwen op een grote
vereenzelviging met het werk door de
vocale solisten, het koor in zijn geheel
de leden van het begeleidende orkest en
de organist Lourens Stuifbergen.
Emanuele d’Astorga, de componist van
het uitgevoerde „Stabat Mater”, was een
tijdgenoot van Giovanni Battista Pergo-
lesi, de geniale componist van een ander
„Stabat Mater”, d’Astorga heeft Pergole-
si niet kunnen evenaren, maar toch
moet zijn „Stabat Mater” geroemd wor
den om de fijnzinnigheid en de gevoels
inhoud van zijn eerlijke muziek, waarin
toch alle facetten van bewogenheid van
Voulgaris won de eerste prijs voor
regie van het filmfestival 1973 van Salo-
niki. Op 9 februari werd hij door de
miilitadre politie gearresteerd wegens het
filmen van de ongeregeldheden op de
technische hogeschool in Athene in no
vember vorig jaar en het zenden van
deze film naar Wenen. Het aantal perso
nen dat naar Yaros gedeporteerd werd,
bedraagt thans een honderdtal.
Van Dijk en Engels summier als begelei
ders aanvullen, bewijst Schols voor de
zoveelste maal weer eens dat dit uit de
kluiten gewassen instrument volwaardig
prachtig klinkt. Maar het zijn ook de
handen van Schols die aan de snaren
rukken.
Voor het najaar heeft „Caecilia” nog
een concert voor mannenkoor op stapel
staan.
Bij gelegenheid van de jaarvergade
ring die „Caecilia” vorige week hield,
merkte voorzitter W. J. Lingeman op,
dat het Haarlemse koor in het afgelopen
jaar weinig als mannenkoor zelfstandig
naar buiten was getreden. In Koorunie-
verband werden evenwel grote werken
uitgevoerd. Binnen dit verband kan Cae
cilia zegt het koor zelf met be
houd van eigen zelfstandigheid traditio
nele beperkingen doorbreken, waardoor
zich een wereld van muzikale mogelijk
heden opent voor spontane amateur-
musici. Belangstellenden voor het koor
kuninen bellen op het nummer (023)
263179 of een briefje schrijven aan het
adres Zaanenlaan 147 in Haarlem.
zonder Cools. Enkele malen wordt de
zanger door het trio begeleid, wat een
heerlijke combinatie blijkt en verder
werkt Miel Cools zijn repertoire alleen
af.
Een concert van Sonja Kehler laat
zich onweerstaanbaar vergelijken met
dat van Gisela May, nog niet zo lang
geleden in Den Haag. Een vergelijk op
punten zou dan best eens in het voor
deel van Sonja Kehler kunnen uitvallen.
Natuurlijk brengt Gisela May een rui
mere ervaring en routine in, maar haar
stem is ontegenzeglijk vlakker en mist
de expressie die Kehler vooral in de lage
registers weet te bereiken. Meer emotie
zou het optreden van de Berlijnse bij
kans perfect maken.
Een ander, minstens even groot ge
brek, was het feit dat Winwood aan zijn
optreden alle gevoel voor dramatiek
onthield. Die dramatiek, voortkomend
uit het gegeven, dat Traffic in vrijwel
iedere song altijd veel te vertellen heeft
gehad, is juist het wezenlijke in hun
totaalsound geweest. Het zou gezien
kunnen worden als de drijvende kracht
achter hun werk.
De kwaliteit van Cools zingen en spe
len gaat gepaard aan die van de meeste
teksten van z’n liedjes, Nederlandstalige
chansons, zou je het best kunnen zeggen,
want liedjes klinkt te simpel. De meeste
teksten zijn van Ed Leeflang, een leraar
Nederlands, zo leert het programma
boekje, die in Zeeland werkt. Hij leeft
dus midden tussen de Vlaming Cools en
het Holland dat de zanger bemint.
Ongeveer de helft van de avond wordt
gevuld door het trio Louis van Dijk,
Ruim vierhonderd personen waren
voor deze ontspannende avond naar het
Concertgebouw gekomen. Gelukkig een
zeer redelijke opkomst, want deze kun
stenaars verdienen het.
Het mannenkoor is tevens druk doen
de met repetities voor een uitvoering die
op het programma staat voor 11 juni.
Onder leiding van dirigent Anton de
Beer worden dan in Koorunieverband
met solisten van naam, met groot orkest
en orgel gebracht de „Missa di Requiem”
van Don Lorenzo Perosi en (door ge
mengd koor) het „Stabat Mater” van
Dvorak-
