WD-bijeenkomst eindigt
Wiegel hoopt op terugkeer van Biesheuvel
Mogelijke samenstelling Eerste
Kamer na 3 juli
NIPO-enquête
kwam dichtst
PvdA aantrekkelijkst
voor jeugdige kiezers
bij uitslag
II
in chaos door gejoel
Ui
ajli
IJ-
5I
lil
w
99
99
IDeL'
Vragen over siechte
kwaliteit papier
van stembiljetten
Kind kwam stemmen
Alle hokjes rood
STEMMACHINE IN
UDEN DEFECT
PvdA mocht niet met
geluidswagen rijden
VVD populairst bij 26- tot 35-jarigen
11
DONDERDAG 28
MAART
19 74
Windeieren
V j
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. „Ik kreeg zo langzamerhand een trauma. Bij de Staten
verkiezingen van 1966 verloor de PvdA toen men in de regering zat. Nu
hebben we gewonnen. Daar ben ik diep dankbaar voor. Het kabinet is
sterker dan ooit”. Aldus minister-president Den Uyl in Eindhoven, terwijl
hij bijna onder de voet werd gelopen door partijgenoten.
I
jljÜ jbAlïll
jF MUI'
vonhöff
Joop den Uyl is
diep dankbaar
De heren Bas de Gaay Fortman, Van Thijn en Aantjes volgen de uitslagen in de NOS-studio.
i
i
i
Totaal
75
75
(Van onze Haagse redactie)
(Van onze correspondent)
stelde
In de Tiendschuur in Tilburg was de CDA bijeen. Op deze foto van links naar rechts AR-partijvoorzitter De Koning,
staatssecretaris van Financiën Van Rooijen, mevrouw Hendriks en haar echtgenoot, de staatssecretaris van Volksgezondheid.
j
Zijn wenk kwam te laat. De man
zei dat niet geweten te hebben. Hij
had alle hokjes van kandidaten uit
Zoetermeer al rood gemaakt.
jes geweest”, zei Tweede-Kamer-fractie-
voorzitter Terlouw.
PvdA
D’66
PPR
PKU
KVP
ARP
CHU
CDA
VVD
CPN
PSP
PSP
DS’70
SGP
GPV
BP
Ruim een uur was het onmogelijk in
het stemlokaal te stemmen. Nadien kon
dat wel, maar toen met gewone stembil
jetten en een stembus. De verkiezings-
dienst in Uden heeft de hoop en ver
wachting uitgesproken dat de stemma
chine wel de stemmen heeft geteld, die
uitgebracht werden vóórdat het defect
ontstond.
dat elk
kandidaat van
22
7
7
18
6
2
8
3
1
1
DOETINCHEM (ANP). B. en W.
van Doetinchem hebben de PvdA in die
stad geweigerd om woensdag met een
geluidswagen door de stad te rijden. „Op
de dag der verkiezingen willen we het
rustig houden”, heeft het college laten
weten.
De PvdA is daar erg boos over- De
kwestie zal in de Doetinchemse raad
aanhangig worden gemaakt.
20
3
3
2
7
4
5
13
12
4
Bram van der Lek is bereid te zijner
.tijd in een coalitie met de huidige pro
gressieve drie te gaan zitten. Hij erkent
dat het anti-militaristische karakter van
de PSP daarbij een moeilijk punt kan
worden. „Als een onderdeel van de soci
alistische politiek zien wij het losmaken
van de militaristische banden met de
kapitalistische landen. Dat kan nog een
hele poos een belemmering blijven.”
Samenvattend: de Hilversumse schaf
tingen waren over het algemeen te hoo-
voor de progressieven. Zou Hilversum
dan toch uit een stel linkse rakkers
bestaan?
„Alle verhalen over de VVD, die over
z’n hoogtepunt heen zou zijn blijken
helemaal niet uit .te komen”, zei een
enthousiaste Hans Wiegel, de VVD-lei-
der, die kort daarvoor op handen was
gedragen door feestende VVD’ers in het
Haags Congresgebouw.
Bij DS’70 reageerde partijvoorzitter De
Brauw: „Onze nieuwe kandidaten voor
de Provinciale Staten waren wellicht te
onbekend. We hebben tenslotte voor het
eerst meegedaan”. Fractieleider Drees jr.
zei, dat zijn partij zich snel duidelijker
zal moeten profileren. Het Tweede-Ka-
merlid Berger: „Een hardere opstelling
tegenover het kabinet heeft VVD en
CHU geen windeieren gelegd. Dat kan
bij ons ook wel helpen.”
UDEN (ANP). In een van de stem
lokalen in Uden is gistermiddag een
stemmachine defect geraakt. Eerst raak
te het automatisch sluitende gordijn in
ongerede, even later begaf de stemknop
het.
De PvdA won. Fractieleider Van Thijn
daarover: „We hebben het kabinetsbeleid
inzet van de verkiezingen gemaakt.
Daarover hebben de kiezers een gunstig
oordeel geveld. Overigens is de stabiliteit
van het CDA hoogst opmerkelijk.” Par
tijvoorzitter André van der Louw toonde
zich zeer enthousiast over de uitslag.
DEN HAAG. De kiezers hebben
zich weinig aangetrokken van de vele
verkiezingsenquêtes van de afgelopen
weken. Het dichtst bij de uitslag van de
verkiezingen kwam de enquête die het
NIPO uitvoerde voor Elseviers Magazine.
DEN HAAG. De Partij van de
Arbeid heeft bij deze statenverkiezingen
de meeste aantrekkingskracht op de
nieuwe kiezers uitgeoefend. Uit het
NOS-verkiezingsonderzoek blijkt, dat 30
percent van de kiezers, die voor het
eerst mochten stemmen, hun stem op de
PvdA hebben uitgebracht.
Veel kleiner is de aantrekkingskracht
van de VVD: 15 percent. De VVD wordt
overtroffen door de PPR en het Chris-
ten-Democratisch Appel (CDA); zij kre
gen respectievelijk 18 en 21 percent van
de nieuwe kiezers achter zich. De PSP
kreeg 5 percent.
i.w 3
noteren: „Het CDA is hard op weg om
de grootste politieke combinatie van Ne
derland te worden”.
PSP-fractieleider Bram van der Lek is
„wat teleurgesteld” over het lichte ver
lies van zijn partij. Hij lijkt niet uit het
veld geslagen, want de pacifistische
voorman verwacht bij de komende Ka
merverkiezingen (1977 of eerder) weer
winst.
GRONINGEN (ANP). Het Gronin
ger raadslid S. Broekema (Chr. fractie),
die gisteren hoofd van een stembureau
was, heeft aan de burgemeester van
Groningen schriftelijk vragen gesteld
over de slechte kwaliteit van de stembil
jetten in Groningen.
Er kwamen bij de stembureaus nogal
wat klachten binnen van kiezers, die
meenden dat het stempotlood niet goed
was. Zij konden hun hokje niet goed
rood krijgen.
Onderzoek wees al snel uit dat de
moeilijkheden voornamelijk ontstonden
door de papierkwaliteit van het stembil
jet. Dit papier zou te vettig zijn.
Ondanks de tegenvallende winst van
zijn partij, was PPR-leider Bas de Gaay
Fortman enthousiast. „Het is een uniek
resultaat, omdat we een moeilijke bood
schap en het kabinetsbeleid hebben
moeten verdedigen.”
Een andere, zij het wat minder naar
voren komende, winnaar is Boerenpar
tijleider Hendrik Koekoek. Hij was ver
heugd met de winst van rechtse partij
en. „Wij wisten wel, dat we ons zouden
verdubbelen, want er is een slecht kabi
netsbeleid gevoerd zei hij slechts. Te
midden van alle verheugde commenta
ren van christen-democratische politici
viel een opmerkelijke uitspraak van
CDA-voorzitter prof. Piet Steenkamp te
De VVD-raadsleden Jacobs en Pais
poogden aanvankelijk nog binnenkomen
de uitslagen door de versterkers te laten
schallen, doch het lawaai in de zaal
werd zo hevig, dat zij nog voor de
einduitslag bekend was om half twaalf
het bijltje erbij neergooiden en de bij
eenkomst voor beëindigd verklaarden.
Het bleef in de zaal nog tot ver na
middernacht rumoerig. Aanvankelijk be
gon een klein aantal jongeren de orde
te verstoren door iedere uitslag uit
te jouwen, maar naarmate de avond
vorderde en de VVD-winst zich steeds
duidelijker begon te consolideren, steeg
de ergernis onder de jeugdige tegenstan
ders, die vanuit de PvdA-zaal naar de
VVD-bijeenkomst togen, omdat daar zo
veel geschreeuw werd gehoord.
Hoe hoger de winstpercentages bin
nenkwamen hoe harder werd er ge
jouwd. Pogingen van de raadsleden oni
de menigte te kalmeren met een beroep
op een beter democratisch gedrag baat
ten niet. Staande op stoelen, zwaaiend
met bierflesjes en VVD-verkiezingsbil-
jetten van het balkon wegscheurend,
veroorzaakten de jongeren zoveel chaos,
dat het bestuur tenslotte de bijeenkomst
noodgedwongen voor gesloten verklaar
de.
huiiuiimh»..
Daarbij is er van uitgegaan,
statenlid stemt op een kandi
zijn eigen partij.
DEN HAAG. (ANP). Op woensdag
3 juli vindt de verkiezing plaats van 38
leden van de Eerste Kamer, en wel van
21 leden door de Provinciale Staten van
Noord-Brabant, Limburg, Zeeland en
Utrecht en van 17 leden door de Provin
ciale Staten van Noord-Holland en Fries
land.
DOESBURG (ANP). Op het stem
bureau Prinses Ireneschool in Doesburg
verschenen gisteren mevr. Oort en haar
tweejarig zoontje Marco om hun stem
uit te brengen. Marco had ook een
oproep gekregen om te stemmen. De
moeder mocht de oproepingskaart van
haar kind als aandenken meenemen.
De VVD is de grote winnaar. In Krasnapolsky werd gisteravond deze foto gemaakt
van een zeer vrolijke Hans Vonhoff.
Zangeres-actrice Martine Bijl, gefoto
grafeerd toen zij in Amsterdam haar
stem uitbracht.
Het NIPO voorspelde precies wat de
PvdA ook zou krijgen: 28 percent. Voor
de VVD zat het NIPO er dicht bij: zij
voorspelde 18,5 percent; de WD kreeg
18,9 percent. Duidelijk te laag schatte
het NIPO de christen-democraten. Vol
gens het NIPO zouden zij 27 percent
van de stemmen krijgen; van de kiezers
kregen zij 30,8 percent.
In andere enquêtes, de AVRO-enquête
(uitgevoerd door het bureau Lagendijk)
en de Brandpunt-enquête (bureau Into-
mart), werden de progressieven veel te
hoog geschat. De AVRO-enquête beloof
de de PvdA 33,4 percent en Brandpunt
zelfs 34 percent. D’66 kreeg van de
AVRO nog 3,3 percent (in werkelijkheid
werd het zege en schrijve één percent),
de PPR 6,6 percent. Als het aan Brand
punt had gelegen, had de PPR maar
de stemmen be-
ZOETERMEER (ANP). —Dat nog
niet iedereen weet hoe met stem
biljet te handelen is gisteren in Zoe
termeer gebleken. In een van de
stembureaus had een kiezer zolang
werk met het invullen van het biljet,
dat de voorzitter van het bureau hem
erop wees dat slechts één hokje
mocht worden ingevuld.
De winnaars bij de Statenverkiezingen
reageerden tevreden. „Links Nederland
zal op den duur steeds verder achteruit
gaan”, zei Wiegel, die in het verlies van
de ARP een aanduiding zag, dat de
achterban van de ARP een oproep zal
doen aan oud-minister-president Bies
heuvel om weer terug te keren in de
politiek (Biesheuvel is een tegenstander
van AR-steun aan het kabinet-Den Uyl).
CHU-leider Kruisinga: „Onze duidelij
ke opstelling is beloond”, zei hij in een
eerste reactie. Zijn christen-democrati
sche partners van KVP en ARP hadden
het iets moeilijker, omdat ze verloren.
ARP-leider Aantjes, die flink wat stem
men kwijtraakte, noemde het verlies
voor zijn partij onmiskenbaar, maar hij
was wél blij over de consolidatie van
het CDA, de samenwerking van KVP,
ARP en CHU. Ook Andriessen (KVP)
toonde zich zeer verheugd over de stabi
liteit van het CDA.
De grote verliezers, D’66 en DS’70,
reageerden verslagen. Vooral in D’66-
kring waren de reacties bedroefd. „PvdA
en PPR hadden toch wel gelijk toen ze
de gedachte van de progressieve volks
partij afwezen. Zij hebben tenslotte ge
wonnen. Wij zijn waarschijnlijk te net-
AMSTERDAM (ANP). Honderden jeugdige kiezers, die de stemmenwinst van d«
VVD niet konden verkroppen, hebben gisteravond in de grote zaal van Krasnapolsky
de bijeenKomst van de Amsterdamse afdeling met massazang en massale spreekko
ren volkomen overstemd.
liefst 8 percent van
haald.
De AVRO-enquête stelde de drie
christen-democratische partijen 25,1 per
cent van de stemmen in' het vooruit
zicht. Te laag, want het werd 30,8 per
cent De VVD werd door de AVRO te
hoog aangeslagen: 19.9 percent, tegen in
feite 18,9. Brandpunt schatte de VVD tc
laag: 16 percent.
De oudste kiezers kozen praktisch ge
lijk voor CDA en PvdA.
Van de kiezers, die ouder zijn dan 65
jaar, stemde 40 percent op de CDA en
38 percent op de PvdA. De VVD kreeg
van hen 13 percent van de stemmen.
Ongeveer hetzelfde beeld geven de kie
zers van 51 tot 65 jaar te zien. Op de
PvdA stemde 34 percent, op de CDA 33
percent, en op de WD 17 percent.
De VVD recruteerde de meeste van
zijn kiezers uit de leeftijdsgroep van 26
tot 35 jaar. Van deze kiezers stemde 24
percent op de VVD. Dertig percent
stemde PvdA, 22 percent CDA en 9
percent PPR. In de leeftijdsgroep van 31
tot 50 jaar stemde 29 percent op de
PvdA, 21 percent op de VVD, 31 percent
CDA en 4 percent PPR.
De (75) leden van de Eerste Kamer
hebben een zittingsperiode van zes jaar.
Eenmaal in de drie jaar treedt de helft af
(de ene maal 37 leden, de andere maal
38 leden).
Na de verkiezing van de 38 leden op
3 juli worden in 1977 37 nieuwe leden
gekozen door de Provinciale Staten van
Groningen, Drente. Overijssel, Gelder
land en Zuid-Holland.
De verkiezingsdienst van het ANP heeft
de mogelijke nieuwe samenstelling van
de Eerste Kamer berekend, op grond van
de uitslag van de statenverkiezingen in
Noord-Brabant, Limburg, Zeeland,
Utrecht, Noord-Holland en Friesland.
iiüüaiHiiüiiHii
Milt
F aiÜIÏ
h.ii„„,ihW
II
4
i
"i.»
■it
mi""."'
■cpiiir
l||l<r'' ’I
BlM i
