Eindhovens concern stelt onveranderd dividend voor
GS-Zuid-Holland
willen betrokken
worden bij spreiding
Industriebond-NW
wil Akzo aanpakken
Bedrijven komen
Confectie-atelier
4000 woningen
gaat sluiten
Machtigingswet na
minder in
aanbouw
CNV-verzet
tegen verhuizing
van fabriek
Moeilijkheden
bij zuivel-cao
duren voort
Milieu en energie: de
kleine en de grote schaal
E1O 1
een miljoen gulden aan prijzen
JK
j
I
In verband met Spaanse stakers
Onderzoek Loontechnische dienst:
Industriebond-NKV
Advies over sociaal
verdrag met Joegoslavië
NU OOK 1
COLA
ENUP
EEN HEERLIJKE
CITRUSDRANK
praat met Boersma
i
DONDERDAG 28 MAART 1974
Aantal werknemers
i
(Door Frans Janse)
Anders
1
I
Een DAF 66 SL Sedan t.w.v. 9.550,-- is de weekhoofdprijs van de 26ste puzzel
van de Aktie Natuur.
Aangeboden door DAF Nederland BV. Puzzel mee en win ’m voor 1,--!
EINDHOVEN. Philips heeft een gunstig jaar achter de rug. De
omzet is in 1973 toegenomen van 19,9 tot 22,6 miljard en de nettowinst
van 717 mln tot 899 mln. Per aandeel daalde de nettowinst van 5,31
naar 5,17. Hierbij moet rekening worden gehouden met de vergroting
van het aandelenkapitaal met 25 pet als gevolg van de omzetting van agio
in 1973. Voorgesteld wordt een onveranderd dividend van 1,80 er gewoon
aandeel van ƒ10, waarvan al 0,60 als interim is betaald. Het slotdividend
van 1,20 kan contant worden opgenomen of in de vorm van 0,40 in
agio-aandelen.
SPECIAAL
„De prognoses over het toekomstig energieverbruik, worden ons veelal
gepresenteerd onder het motto van wetenschappelijke onontkoombaar
heid, tenzij we bereid zijn drastisch „de klok terug te zetten”. „Tegen zo’n
voorstelling van zaken verzetten wij ons”, aldus het rapport Olie op de
golven” van een PPR-werkgroep. Het rapport is een buitengewoon helder
geschreven en overzichtelijke inventarisatie van ons energieprobleem en
de mogelijke oplossingen daarvan.
MMH - - -
4
Philips: flinke winststijging
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Olie op de golven, energiecrisis-einde
of begin, Wereldvenster. Het Nederland
se Waddengebied, betekenis, bedreiging,
bescherming. Dr. D. Eisma/I. den Engel
se. Aula-pocket. Het Spectrum).
In een aantal bedrijven werd de ver
plichte toeslag van tweemaal 15 niet
„neutraal” verwerkt, wat tot zeer gerin
ge afwijkingen leidde. Een aantal bedrij
ven had deze toeslagen niet uitbetaald,
omdat men een afwachtende houding
had aangenomen totdat voldoende gege
vens bekend zouden zijn. In de meeste
UTRECHT. (ANP) Er is op geen
enkele wijze aangetoond dat verplaat
sing van de produktie van Muiden Che
mie BV (de bekende kruitfabriek) naar
Liebenau in West-Duitsland terwillc van
de veiligheid noodzakeljjk is. De interde
partementale commissie die dit adviseer
de heeft alleen gekeken naar de kosten
factor en de menseiijke belangen daar
aan ondergeschikt gemaakt.
Van de omzet werd 72 pet (v.j- 70 pet)
gerealiseerd in Europa, 17 pet (10 pet) op
het westelijk halfrond en onveranderd
11 pet in de overige landen.
gevallen werd toegezegd dat nabetalin
gen zouden volgen. In een enkel geval
werd geconstateerd dat hoger gesalari
eerd personeel vrijwillig afstand had ge
daan van de verplichte toeslag.
werd veroorzaakt door een grotere vraag
naar bepaalde produkten dan was ver
wacht. Een jaar geleden rekende Philips
op een gelijkblijvend personeelsbestand.
tegen 52 percent een jaar geleden. In de
VS zit nu 6 percent, dat was 9 percent,
in Zwitserland is 19 percent aanwezig, in
Frankrijk 9 percent, in Engeland 3 per
cent, in Duitsland 4 percent en elders 5
percent, dit laatste cijfer was een jaar
geleden 4-
En wat zullen daarvan, op de kleine
schaal van het waddengebied vertaald,
de consequenties worden, meneer de mi
nister?
van Den Haag en de Haagse agglomera
tie en daarom betreuren wij het dat wij
niet bij het overleg tussen een kabinets
delegatie en een vertegenwoordiging van
gemeente en gewest Den Haag aanwezig
waren, aldus GS.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De sociale verzeke
ringsraad heeft aan de minister van
sociale zaken advies uitgebracht over
een met Joegoslavië af te sluiten nieuw
verdrag inzake de sociale verzekering.
Dit verdrag zal het in 1956 gesloten
verdrag vervangen. Een geheel nieuwe
regeling is nodig geworden omdat het
oude verdrag niet is afgestemd op de na
1956 in Nederland ingevoerde wettelijke
regelingen, zoals de AOW, de AWW en
de WAO.
Het nieuwe verdrag is op moderne
leest geschoeid en sluit ook qua termi
nologie in veel opzichten aan bij de
EEG-verordeningen op het gebied van
de sociale zekerheid.
Philips verwacht dit jaar een stijging
van de omzet in guldens van 9 percent
en in de omzetten in hoeveelheden van
12 percent. Ondanks de kostenstijgingen
en de inflatie moet het er voor het
bedrijf inzitten dat in 1974 het rentabili-
teitsniveau van vorig jaar wordt ge
handhaafd, toen de netto-winst 4,3 per
cent (1972: 3,7 percent) van de omzet
was. Aldus de president van de raad van
bestuur, jhr. H. A. C. van Riemsdijk, in
de toelichting op het jaarverslag 1973
voor de pers.
De verkoop van kleurentelevisies heeft
vorig jaar in belangrijke mate bijgedra
gen tot de stijging van de winst van het
Philips-concern. De Westeuropese markt
steeg vorig jaar met 40 percent tot ruim
6 miljoen stuks. Dat overtrof alle ver
wachtingen. Algemeen was aangenomen,
dat na de Olympische Spelen van 1972
de omzetstijging zou af nemen, maar de
vraag nam nog snel toe, met name in
Engeland en Frankrijk. Eind vorig jaar
waren er in West-Europa ruim 16 mil
joen kleurenontvangers. Toen had 18
Utrecht (ANP). De Industriebond-
NW heeft zijn kaderleden bij de Akzo-
bedrijven in Nederland uitgenodigd voor
een beraad over de houding van de
directie van Akzo (multinational) en de
directie van de Akzo-vestiging in Barce
lona tegenover negen in november ont
slagen stakers. De Spaanse rechter heeft
vorige week beslist dat er geen aanlei
ding was de negen Spanjaarden te ont
slaan.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Er dreigen, evenals
vorig jaar, weer moeilijkheden rond de
collectieve arbeidsovereenkomst in de
zuivelindustrie. Het gaat nu om de uit
breiding van de werkingssfeer van de
cao tot alle functies met uitzondering
van directeuren.
Dit blijkt uit een onderzoek dat het
Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
gehouden in opdracht van het ministerie
van economische zaken.
Het verschil met vorig jaar kan wor
den toegewezen aan het feit dat er
minder woningwetwoningen en premie-
woningen worden gebouwd (resp. 23 en
22 pet. minder dan in februari 1973).
Daarentegen is begonnen met de bouw
van meer ongesubsidieerde woningen (15
pet. meer dan vorig jaar).
De toegekende onkostenvergoedingen
bleken zich in het algemeen te bewegen
op hetzelfde niveau als in november
1973. Alleen de reiskostenvergoedingen
en kilometervergoedingen voor het ge
bruik van een eigen auto waren aange
past aan de gestegen tarieven.Dit alles
gebeurde op aanvaardbare wijze, aldus
de LTD.
In totaal heeft de minister van sociale
zaken zes verzoeken om vrijstelling en
30 verzoeken om ontheffing van de be
palingen bereikt. Verzoeken om vrijstel
ling kwamen onder andere van de par
tijen betrokken bij de haven-cao. de
metaal-cao, de schilders-, meubel- en
bouw-cao en personeel van autobuson
dernemingen.
Voor de haven-cao heeft de minister
inmiddels de vrijstelling verleend. Voor
de overige aanvragen heeft hij voorna
melijk advies gevraagd aan de Stichting
van de Arbeid. De verzoeken betroffen
vrijwel alle kleine aanpassingen aan ge
groeide situaties in de bedrijfstakken.
Van de 30 gevraagde ontheffingen wer
den zes aanvragen toegewezen en vier
afgewezen. Het betrof hier vooral reeds
ver voor het van kracht worden van de
Machtigingswet gemaakte afspraken.
Nederlandse Waddengebied”, van dr. D.
Eisma en I. Den Engelse, met als on
dertitel: „Betekenis, bedreiging, bescher
ming”.
De werkgevers willen een jaar uitstel
van de invoering van de „cao voor
iedereen”- Doch de zuivelbonden willen
hiervan niets weten. De werkgevers wil
len hiervan niets weten. De werkgevers
willen over de eis van de vakbonden
eerst praten met het hoger personeel.
De cao voor de bouw is bijna rond.
Het gaat hier vooral om secundaire
arbeidsvoorwaarden omdat het loonbe-
leid via een beschikking op grond van
de machtigingswet reeds door het kabi
net werd uitgestippeld.
De zogenaamde na-indexering op de in
1973 gestegen prijzen werd in verschil
lende gevallen niet toegekend, voorna
melijk aan werknemers die niet onder
een cao vallen. Volgens de Loontechni
sche Dienst is dit niet in strijd met de
richtlijnen, omdat na-indexering wel
wordt toegestaan, doch niet verplicht is
gesteld.
DEN HAAG. Het Nederlandse be
drijfsleven houdt zich over het algemeen
strikt aan de maatregelen die door het
kabinet-Den Uyl in het kader van de
Machtigingswet zijn afgekondigd, zo
blijkt uit een rapport van de Loontech
nische Dienst. Er werden ruim 1400
bedrijven met ongeveer 280.000 werkne
mers gecontroleerd, waarvan er 45.000
niet onder een cao vallen.
percent van de Westeuropese gezinnen
die binnen het bereik van een kleuren-
zender wonen, een kleurentelevisie.
Philips, die het eigen marktaandeel
niet bekend maakt, had met leverings-
problemen te kampen. Men had zich
ingesteld op een gematigde ontwikkeling-
Ook buiten Europa, met name in Brazi
lië, nam de omzet van kleurentelevisie-
toestellen belangrijk toe.
'2/
Momenteel bevindt zich 54 percent
van de aandelen Philips in Nederland
EINDHOVEN (ANP). De Industrie-
bond-NKV zal vandaag tijdens het over
leg met minister Boersma over de bezet
te Helmondse Usfa-vestiging aandringen
op ingrijpen van de bewindsman tenein
de op zo kort mogelijke termijn tot een
voor beide partijen aanvaardbare rege
ling te komen.
Het gesprek zal namens de Industrie
bond-NKV worden gevoerd door P.
Brussel en J. van Nellen, resp. voorzitter
en hoofdbestuurslid. Philips heeft gewei
gerd samen met de vertegenwoordigers
van het NKV aan het gesprek deel te
nemen. Daarom zal de minister eerst
spreken met de vakbond en daarna af
zonderlijk met een Philips-vertegen-
woordiging.
De Helmondse bezetters achten het
niet uitgesloten dat de minister daarna
zal trachten alsnog een gezamenlijk ge
sprek tot stand te brengen.
Ir. W. Stoorvogel, directeur van Phi-
lips-Usfa, zegt nog steeds geen enkele
behoefte te hebben aan een bemidde
lingspoging van wie dan ook. Daarom
zal in het gesprek met minister Boersma
door Philips alleen maar informatie
worden verstrekt. Gisteren is de bezet
ting van de Helmondse vestiging de 16e
dag ingegaan. Philips heeft nog niet
gereageerd op de afwijzende reactie van
het personeel op het verzoek van de
onderneming om in een uiterste poging
toch nog tot een gesprek te komen
buiten de vakbonden om.
Het totale aantal werknemers zal dit
jaar niet veel veranderen al kunnen per
land en per bedrijfsonderdeel opnieuw
wijzigingen optreden. Eind 1972 had Phi
lips over de gehele wereld 371.000 perso
neelsleden. Door de genoemde consolida-
ties kwamen daar 11.000 bij per 1 janua
ri 1973. In 1973 nam het aantal verder
toe met 17.000 terwijl per 31 december
nog 3000 aan het korps werden toge-
voegd door enkele consolidaties van
dochterondernemingen. In totaal 402.000
werknemers en werkneemsters eind de
cember 1973, waarvan in Europa 318.000
(22.000 meer dan een jaar eerder) en in
Nederland 97.000 (onveranderd). De au
tonome uitbreiding van het personeel
Zo ogenschijnlijk hebben beide boek
jes weinig met elkaar te maken. Er is
echter wel degelijk een belangrijke sa
menhang. Het PPR-rapport gaat over de
„grote schaal”, het boekje over de Wad
den over de kleine schaal van onze jacht
naar „meer inplaats van beter”, zoals
maandblad „Plan” het kortgeleden for
muleerde.
De kern van het betoog van de PPR-
werkgroep komt er op neer dat er
weliswaar voorlopig voldoende energie-
voorraden op aarde zijn, zelfs bij een
stijgend verbruik, maar dat het aller
minst vanzelfsprekend is dat we die
voorraden dan ook maar zo snel moge
lijk gaan opmaken. De kern van het
betoog van Eisma en Den Engelse komt
erop neer dat de aanslagen op het Wad
dengebied die ook voor een groot
deel te maken hebben met onze energie
voorziening een ontoelaatbare versto
ring van dit laatste overblijfsel van wat
eens één aaneengesloten stuk Noordwest-
Europees waddengebied was, ten gevol
ge zal hebben.
Voor het hele waddengebied zijn ex-
ploratievergunningen uitgegeven en voor
een groot deel winningsconcessies. Ver
der bestaat ’t gevaar dat door industria
lisatie met vervuilende industrie rond
het waddengebied catastrofale verander
ingen zullen gaan optreden.
Het PPR-rapport is er heel duidelijk
over. Er zijn op het ogenblik in versneld
tempo onderzoekingen gaande naar an
dere vormen van energie dan de ..eindi
ge” vormen, die we nu op grote schaal
uit de aarde halen. De kansen dat we op
tijd een goede en onschadelijke bron
van energie zullen hebben zijn bijzonder
groot. Het is natuurlijk wel verdrietig,
dat het PPR-rapport constateert, dat één
van die bronnen, de geothermische ener
gie, de aardwarmte, in Nederland het
beste gewonnen kan worden in.-, het
waddengebied, omdat daar de aardkorst
’t dunst is. Gelukkig vindt er onderzoek
naar vele andere bronnen plaats, onder
zoek, dat op een gegeven ogenblik wel
een oplossing zal bieden. Ondertussen, zo
constateert het PPR-rapport, mogen we
best zuinig blijven met energie en vooral
op ons milieu. Dat vinden Eisma en Den
Engelse ook en zij pleiten er dan ook
voor de relatief geringe aardgasvoorra
den in het Waddenzeegebied voorlopig
maar te laten zitten, omdat we in ieder
geval tot 1990 genoeg hebben en moge
lijk voor nog veel langer, omdat nie
mand in ons land weet te vertellen over
welke hoeveelheid aardgas we nu wer
kelijk kunnen beschikken.
De industrie is een andere aanslag-op-
de-kleine-schaal van het boekje over de
Waddenzee op het milieu op de grote
schaal van het PPR-rapport dikwijls een
energieverslinder ten behoeve van de
produktie van vaak nutteloze artikelen.
Wel meer, maar niet beter dus.
En met dat betere wordt dan vooral
bedoeld de kwaliteit van het menselijke
leven, zowel in directe biologische zin
als in sociaal-psychologisch opzicht.
i
DEN HAAG (ANP). Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland hebben er gis
teren in een brief aan minister Gruijters
(volkshuisvesting en ruimtelijke orde
ning) op aangedrongen dat ook zij bij
het overleg over de spreiding van de
rijksdiensten betrokken worden. De
spreiding is van directe invloed op ons
beleid ten aanzien van de ontwikkeling
(Van onze correspondent)
BERGEN OP ZOOM Het confectie-
atelier Mackintosh in Bergen op Zoom
wordt binnenkort gesloten. De ongeveer
vijftig, voor het merendeel jeugdige mo-
dinettes, zijn op de hoogte gesteld. Hun
is verzocht naar een andere werkkring
uit te zien. Er is goede hoop dat het
merendeel van het personeel op korte
termijn elders kan worden onderge
bracht, voor de overige is er een afvloei
ingsregeling getroffen.
De sluiting is te wijten aan de te
kleine bezetting waarmee de vestiging in
Bergen op Zoom de laatste jaren moest
werken en de kostenstijgingen in deze
branche. Daardoor werd er in 1973 een
aanzienlijk verlies geleden.
Mackintosh, die haar hoofdzetel heeft
in het Limburgse Stein, heeft 20 vesti
gingen in Nederland, waar in totaal 4500
mensen werken. Bij de overige bedrijven
zijn geen maatregelen te verwachten.
Of zoals minister Lubbers, die door de
PPR-mensen werd geïnterviewd het zei:
,.er is in december en januari veel
minder energie verbruikt en toch kun
nen we niet zeggen dat de welvaart in
die maanden is afgenomen. Vroeger zei
den de mensen: de groei van het ener
gieverbruik, thuis en in de auto, dat zit
in het consumptiepatroon ingebakken,
dat kun je niet veranderen. De mensen
kijken daar nu anders teen aan. (...)Ik
denk dat er toch geleidelijk een zekere
ombuiging zal plaatsvinden, niet alleen
in Nederland overigens.”
„Langzaam maar zeker zullen we toe
groeien naar een maatschappij, waarin
toch weer iets meer rust en stabiliteit in
de levensgewoonten komt- Zo zou ik het
willen zeggen: lange tijd waren de be
grippen produktie en consumptie tradi-
oneel. Daarna explosief. De produktie en
de consumptie groeiden enorm, als je
maar geld had kon je alles kopen. Dat
gaat nu weer veranderen.
Industriebond-NW en ook als voorzitter
van de wereldraad van chemie- en in-
dustriearbeiders, aangesloten bij het
IVW.
Ongeveer tegelijkertijd verscheen >,Het
GS hebben ernstige kritiek op het
spreidingsbeleid, zo schrijven zij. Zij
verwijten de regering het spreidingsbe
leid niet gebaseerd te hebben op selec
tiecriteria, afgeleid uit een gewenst regi
onaal ontwikkelingsbeleid voor het
Haagse stadsgewest. Ook bestaat volgens
GS onvoldoende inzicht in de gevolgen
van het spreidingsbeleid voor zowel Den
Haag en de Haagse agglomeratie als
voor de te stimuleren gebieden in het
noorden en zuiden van het land.
Zij stemmen in met de toezegging van
de kabinetsdelegatie, gedaan in het eer
ste overleg met het gewest Den Haag,
om de gevolgen van overplaatsing van
de centrale directie der PTT uit Den
Haag nog eens te onderzoeken. GS wil
len bij dit onderzoek betrokken worden.
De regering had volgens GS ook het
spreidingsbeleid moeten aanpassen bij de
ontwikkeling dat de werkgelegenheid in
de Haagse agglomeratie in de laatste
jaren een dalende tendens vertoont.
Toen het spreidingsbeleid van de rege
ring werd ontwikkeld was er nog sprake
van een tamelijk sterke groei van het
aantal arbeidsplaatsen in het westen van
het land en in het bijzonder in de
Haagse agglomeratie.
De verandering in de werkgelegenheid
en het feit dat de Nederlandse bevolking
minder snel is toegenomen dan in de>
tweede nota ruimtelijke ordening was
voorzien, hadden tot een herontwikke-
ling van het spreidingsbeleid moeten lei
den, vinden GS.
Geleidelijk aan zullen er in meerdere
mate normen gaan groeien over wat
normaal is.”
DEN HAAG (ANP). Vorige maand
is in Nederland begonnen met de bouw
van 8359 woningen, ongeveer 4000 min
der dan in februari 1973. Het aantal
voltooide woningen was 10.525 tegen
11.280 een jaar geleden.
Volgens de heer J. de Jong, bestuurder
van de Industriebond-NW, weigeren
Akzo en de Akzo-directie in Barcelona
vooralsnog te voldoen aan het verzoek
van de Industriebond-NW en van de
internationale federatie van werknemers
in de chemie en industrie de betrokken
werknemers te vragen hun werkzaam
heden te hervatten. Het beraad van de
kaderleden is volgens de heer De Jong
bedoeld om na te gaan hoe de werkne
mers van Akzo-Nederland zich hier te
genover dienen op te stellen. Nader con
tact met de zusterorganisaties in landen
waar Akzo vestigingen heeft acht de
heer De Jong daarna niet uitgesloten.
In november 1973 gingen de 2200
werknemers van ,.La Seda” in Barcelona
(Akzo bezit een meederheidspakket aan
delen) in staking, omdat de plaatselijke
directie niet wenste te onderhandelen
over een cao. De heer De Jong deed
daarop een beroep op de directie van
Akzo om invloed aan te wenden de
onderhandelingen toch op gang te bren
gen. Hij deed dat als secretaris van de
Dit stelt de heer S. Weidenaar van de
Industriebond-CNV, die ook te kennen
geeft dat de aanbevelingen van de inter
departementale commissie aan de minis
ter lijnrecht indruisen tegen de „vrij
objectieve inventarisatie, zoals die in het
rapport voorkomt en het afwegen van
alternatieven”.
De kosten van de verplaatsing naar
Liebenau worden getaxeerd op 8 mil
joen, de kosten van het sociaal plan op
twee miljoen. Van de 140 werknemers in
Muiden zijn 30 gastarbeiders, voor wie
de mobiliteit niet teveel problemen zal
opleveren. Uit de sector kantoor, labora
torium en bedrijfsleiding- zal een deel
(totaal 45 werknemers) mee moeten naar
Liebenau om de know how te bewaren.
Zowel vakbonden als ondernemings
raad waren niet tegen het alternatief om
de kruitfabriek te verplaatsen naar de
zuidelijke IJsselmeerpolders, waardoor
de werkgelegenheid op pendelafstand
zou kunnen worden behouden.
De heer Weidenaar meent, dat er
slechts één motief is aan te voeren
waarom de interdepartementale commis
sie dit alternatief tegen de uitdrukkelij
ke wens van vakbonden, ondernemings
raad, kamerleden en directie van Mui
den Chemie heeft losgelaten en wel
terwille van de kosten, die geraamd
worden op circa 50 miljoen gulden.
