Egypte wil niet afhankelijk zijn van Moskou
Israel herdacht
Nazi moorden
Lucht bij Stolberg
Brandt wil dialoog
ernstig vervuild
met Arabieren
Gijzelaar in
Ex-ministers dood ingejaagd
Hamburg
gewond
NIW tegen
vrijuit gaan
Philippa
in
99
ZESDAAGS BEZOEK AAN MIDDEN-OOSTEN
Groei van kinderen geremd
Officier van justitie
in Italië ontvoerd
Wilson in Ulster
achtergrond
BINNEN- EN BUITENLAND
1974
VRIJDAG 19 APRIL
m-
,.Ons systeem
Huisarrest
Foto’s maken
CAIRO (AFP, DPA en Reuter) President Sadat van Egypte heeft
verklaard dat het Russische uitstel inzake het leveren van wapens aan
Egypte zijn land had gedwongen zich tot andere landen te richten. In een
radiotoespraak zei het Egyptische staatshoofd dat hij vier boodschappen
naar de Russische partijleider Breznjev heeft gestuurd, waarin hij hem om
wapens verzocht. „Ik heb op deze boodschappen alleen maar als antwoord
gekregen dat de verzoeken bestudeerd werden. Dit antwoord werd her
haald toen minister Gromiko Egypte bezocht”.
(Van een speciale medewerker)
SANTIAGO (Chili) „Kunt u zich voorstellen hoe mijn man
hij woog nog maar 43 kilo en was bedlegerig sedert één maand
zich heeft kunnen ophangen in een cel van twee meter hoogte? Nota
bene aan zijn broekriem, werd er gezegd. Daarbij werd vergeten te
vermelden, dat hij 1.94 meter lang was”. Dat vertelde tijdens mijn
korte bezoek aan Santiago de weduwe van Jose Toha, ex-minister
van zowel Binnenlandse Zaken als Defensie tijdens president Allen
de’s regeringsperiode. Het gesprek vond plaats in haar woning. Het
huis zelf, tenminste de woonvertrekken, wekken de indruk van een
museum. De wanden zijn gesierd met plaketten, foto’s en dankbe
tuigingen van vrienden uit vele Zuidamerikaanse legers.
Mevrouw Almeyda
Sadat
leveren ons wapens
(Van onze redacteur in Bonn)
(Van onze redacteur in Bonn)
(Vervolg van pagina 1)
tiek, te ondersteunen.
Het onderzoek is rog niet afgesloten.
In hoeverre de gezondheid van de
kinderen onherstelbaar geschaad is.
kan nog niet worden bepaald. Zij
staan onder s.trenge medische con
trole.
GENUA (UPI). Vijf of zes gewapen
de mannen hebben gisteravond in Genua
een officier van justitie ontvoerd in een
bestelauto.
Zilveren bord, waarop junta-generaal
Pinochet van Chili de voormalige mi
nister van Defensie José Toha dank
betuigt voor bewezen diensten.
is-
an
og
im
we
tor
en
jn
en
en
President Sadat, die zijn rede uitsprak
voor het Centraal Comité van de Egyp
tische eenheidspartij, de Arabische Soci
alistische Unie, zei „hoe kan men zo’n
verzoek zes maanden lang bestuderen
zonder tot een beslissing te komen”.
Vooral in oktober vorig jaar, nadat
Israëlische strijdkrachten het Suezka-
naal waren overgestoken, was er wegens
het ontbreken van de gevraagde, Russi
sche wapens een kritieke periode. De
gevraagde wapens waren geen „bijzon
dere” of „buitengewone”.
Sadat verwierp Russische beschuldi-
dingen dat Egyptes nieuwe politiek van
het aangaan en verbeteren van de be
trekkingen met de Verenigde Staten een
afkeren was van het socialistische stel
sel. Wij hebben het socialisme niet voor
anderen tot ons systeem gemaakt. Wij
aanvaarden derhalve ook geen commen
taren of kritiek op ons socialisme of ons
systeem, aldus Sadat.
Een ontmoeting in haar huis was
niet mogelijk en vond daarom plaats
ten huize van een bevriende ambas
sadeur.
„De eerste keer dat ik post ontving,
na zijn arrestatie op de elfde, begreep
De junta probeert dat te beperken:
dit droevige comité van weduwes is
huisarrest opgelegd.
De bondskanselier wil zijn reis echter
ook maken als de regeringsleider in de
Europese gemeenschap, die op het ogen
blik het voorzitterschap bekleedt. Van
tevoren is overleg gepleegd met Was
hington, om te voorkomen dat zijn ge
sprekken in de Verenigde Staten ver
keerd zouden kunnen worden begrepen.
Nadrukkelijk is bovendien in Bonn weer
eens verklaard dat Brandt geen bemid
delende rol in het Midden-Oosten kan
spelen.
de
jke
>n-
jke
is
als
te-
eer
in
d.)
ng
It-
110
■ag
ei,
de
ijs
:es
lie
!e-
:er
k-
>ij
en
en
iet
3-
et
>n
■P
n-
ren
ag
)e-
en
iet
>e-
;ze
is
:h-
3
lU-
;ge
m-
in
:he
te
ij-
;r-
irt,
si-
la-
la-
>rs
in
en
:n,
en
e-
en
en
>ij
r-
in
rs
de
Je
s-
et
!U-
rt-
tot
le
en.
:en
>en
rei
li
en
:r-
ia-
>a-
:r-
n-
•en
lag
tel
.en
is
ke
:o-
de
>e-
tte
fd
er
e-
at
at
7-
i-
al
id
ie
id
at
BELFAST (AFP en DPA). Premier
Harold Wilson van Engeland heeft giste
ren in de Noordierse hoofdstad Belfast
„absolute vastbeslotenheid” van zijn re
gering onderstreept allen die in de pro
vincie geweld plegen, ter verantwoor
ding te roepen.
BONN. Enkele honderden kinde
ren zijn het slachtoffer geworden
van zeer ernstige luchtverontreini
ging in de Westduitse industriestad
Stolberg, ten oosten van Aken. On
geveer honderd kinderen verkeren
door het inademen van loodhou
dende lucht zelfs in gevaar.
Dit blijkt uit een onderzoek van het
Noord-Rijnland-Westfaalse ministe
rie van Gezondheid in Düsseldorf.
Al enige tijd geleden was alarm
geslagen, nadat bij kinderen in de
stad van lood- en zinkindustrie
remmingen in de groei en vergroei
ingen waren vastgesteld.
Mevrouw Almeyda: „Toen hij een
maal in handen was gevallen van de
aanklager werd het steeds erger.
Eerst stierf Bachelet, daarna Toha en
toen begreep ik, dat het einde van
mijn man ook in zicht was.
1965 de banden verbrak, nadat Bonn de
staat Israel had erkend. Vorig jaar
bracht Brandt al een officieel bezoek
aan Israel.
„MIJN MAN hebben ze nu godzij
dank naar Santiago gebracht”, vertel
de mevrouw Almeyda, echtgenote
van de vroegere minister van Buiten
landse Zaken Clodomiro Almeyda, in
een persoonlijk gesprek dat we met
haar hadden.
Sadat zei dat het „ondenkbaar is dat
aan de verzoeken om wapens, die wij als
normaal beschouwen, nog steeds niet
voldaan.”
Op politiek gebied dient Europa terug
houdend te zijn. Hij sluit de mogelijk
heid niet uit dat een vredesregeling in
het Midden-Oosten mede zou kunnen
worden gegarandeerd door de Westeuro-
pese landen, en dat zij bij het tot stand
komen ervan een nuttige rol kunnen
spelen.
eilanden: geestelijke en lichamelijke
terreur en weinig voedsel.
HAAR PROTESTEN BIJ de junta
droegen ertoe bij dat minister Al
meyda naar Santiago werd overge
bracht en „ingeleverd” in het militai
re ziekenhuis. De verhoren werden
daarentegen ononderbroken voortge
zet. De leiding ervan was in handen
van auditeur-militair (aanklager) ge
neraal Oracio Otaiza, de man die
verantwoordelijk wordt geacht voor
de dood van minister Toha en Bache
let.
Sadat gaf geen inlichtingen over de
„nieuwe bronnen”. Hij onderstreepte wel
dat dat Egypte belang stelt in vriend
schappelijke betrekkinge met de Sovjet
unie, maar meende dat Egypte niet
schuldig is aan de „misverstanden” in
zijn verhouding tot de Sovjet-Unie.
„Onze politiek is een van niet-gebon-
denheid. Ons beleid is een van volkomen
positieve neutraliteit tussen de twee su-
Met het oog op de situatie had Sadat
in overeenstemming met de strijdkrach
ten de beslissing genomen „tot uitbrei
ding van de bronnen voor wapenleve-
ranties”. Onder bijval van de aanwezigen
deelde Sadat mee dat dit besluit inmid
dels is uitgevoerd.
Samen met de vrouwen van andere
prominente gevangenen hebben we
toen een comité gevormd en hebben
de ene petitie na de andere aan de
junta gestuurd om het leven van de
overgebleven mensen te sparen. De
laatste keer dat ik mijn man heb
gezien was een week geleden: hij
draagt nu de kleren van mijn 16-
jarige zoon, zoveel is hij afgevallen.”
Egypte is aan hechtere samenwerking
met de Bondsrepubliek veel gelegen nu
het begint aan de uitvoering van een
wederopbouwprogramma dat de eigen
financiële kracht ver te boven gaat.
Bovendien is Willy Brandt, die samen
werking met Amerika wist te verbinden
met bijzondere relaties tot de Sovjet- 9
Unie, politiek voor president Sadat een
interessante figuur.
Mevrouw Almeyda: „Toen ik hem
kort geleden zag, vertelde hij me, dat
hij net als de anderen al bijna een
maand geblinddoekt in zijn cel had
gezeten. De blinddoek mocht niet
worden afgenomen, bij eten, drinken
noch slapen. Geestelijk is hij bijna
volledig kapot gemaakt.”
Half huilend beëindigde ze het
vraaggesprek: „Wat er gebeurt is vre
selijk, ik begrijp niet waarom de
junta zelf niet inziet wat ze hiermee
bereikt: Chili was altijd een van de
meest geciviliseerde landen in Latijns
Amerika, daar is nu niets meer van
overgebleven. Politiek asiel zoeken
doe ik niet, ik ben ervan overtuigd
dat iedere vrouw speciaal onder
dergelijke omstandigheden moet
blijven vechten voor haar man.”
Zowel op de Algerijnse als op de
Egyptische televisie heeft Brandt zijn
gedachten over samenwerking .tussen de
Arabische landen en West-Europa ont
vouwd.
permogendheden. Als communisme en
kapitalisme elkaar ontmoeten in wat
genoemd wordt internationale detente,
dan is het in het belang van Egypte
geen verschillen te hebben met een gro
te of kleine mogendheid tenzij deze
vijandig jegens ons gaan optreden.”
Gebleken is dat niet alleen de lood-
en de zinkfabrieken in Stolberg de
lucht gevaarlijk verontreinigen.
Ook andere bedrijven, die zware
metalen verwerken, zouden verant
woordelijk zijn. Onder toezicht
worden nu overal de reinigingspro
cessen toegepast aan de bestaande
toestand. Een fabriek heeft inmid
dels zowel grondstof als produktie-
methode moeten veranderen.
Wilson zei dit op een persconferentie
in het kasteel Stormont, zetel van rege
ring en parlement van Ulster, tijdens
zijn oriënterend bezoek van enkele uren
aan de provincie.
De Britse premier herhaalde dat hij
volledig staat achter de uitvoerende
macht in Noord-Ierland, die sinds het
begin van het jaar wordt uitgeoefend
door gematigde protestanten en Rooms
katholieken.
De officier is Mario Sossi, die in 1973
voor het openbaar ministerie optrad op
het proces wegens moord tegen een man
die zich „stadsguerrillaleider” noemde en
twintig volgelingen.
Sossi eiste tijdens dat proces levens
lange gevangenisstraf tegen de Maoïst
Mario Rossi, een eis die door het hof
werd overgenomen en een maand geleden
in hoger beroep werd bevestigd.
Rossi, een gebaarde preparateur en
oprichter van de guerrillabeweging „22ste
oktober”, werd veroordeeld voor de
moord op huurophaler Alessandro Floris
op 26 maart 1971, bij een poging hem te
beroven van zeventien miljoen lire.
ik meteen dat hij er slecht aan toe
was. Beverig handschrift en een on
dertekening die afweek van het nor
male. Ik twijfelde er zelfs in het
begin aan, dat hij het zelf geschreven
zou hebben.
Ik begrijp nog steeds niet hoe de
junta en de Chileense strijdkrachten
zich zo kunnen blameren in de ogen
van de wereld door mensen zoals hij
op een dergelijke manier te behande
len. In het kamp op het eiland wer
den ze niet alleen mishandeld en
verhoord, maar op de meest mogelij
ke manieren vernederd. Ze moesten
bijvoorbeeld de kamplatrines schoon
maken en dergelijke dingen. Post
mochten ze niet ontvangen.”
Mevrouw Almeyda, die een uiter
mate gedistingeerde indruk maakt,
probeert haar emoties te onderduk-
ken als ze spreekt over de lichamelij
ke en geestelijke toestand waarin ze
haar man voor de eerste keer sedert
september vorig jaar weer aantrof:
„Hij bibberde over zijn hele lichaam,
was zeker twintig tot dertig kilo
afgevallen en herkende me amper.”
De behandeling van de prominente
gevangenen op Dawson schijnt verge
lijkbaar te zijn met die op de Griekse
De met kogelvrije vesten uitgeruste
Politiemannen, van wie er enkelen nog
geen twee meter in het portiek van het
huis ernaast klaarstonden, reageerden op
dat ene moment van verminderde con
centratie onmiddellijk. De gangster werd
uit een aantal geweren tegelijk bescho
ten. Hij was aan zijn verwondingen
overleden voor een ziekenhuis was be
reikt. Ook een van de gijzelaars liep
echter ernstige verwondingen op.
De op de televisiefilm goed zichtbare
verwarring die na de schoten op de nam
ontstond, was een gevolg van de onze-
cerheid over de tweede gangster. De
olitie wist toen nog niet dat hij was
oevlucht en vreesde tegenvuur.
Vooral bedoelt Brandt echter „met de
Europees-Arabische dialoog een prak
tisch samenwerken, een zich-op-elkaar-
instellen op economisch gebied, op dat
van technologie en wetenschap”.
Algerije is vooral van belang vanwege
de grote betekenis die het onder de
olieproducerende landen heeft. Wat
Egypte betreft, is niet alleen de centrale
positie in de Arabische wereld interes
sant, maar bestaat er in het Westen
bovendien behoefte aan om de positie
van president Sadat, die nadrukkelijk
afstand heeft genomen van Nassers poli-
Het Egyptische staatshoofd verklaarde
zich bereid de huidige situatie in de
betrekkingen met de Sovjet-Unie als
vrienden te bespreken. Wij willen in
geen geval de ene vriendschap aan de
andere opofferen. Wij willen niet dat
onze vriendschap voor de VS ten koste
van de Sovjet-Unie gaat of omgekeerd.
Al wat ons leidt is Egypte en het belang
van Egypte.
Sadat hoopt dat de Russen hun les uit
de uitwijzing van de Russische militaire
deskundigen in het jaar 1972 hebben
geleerd. Egypte heeft nu een dubbele
taak voor ogen: de wederopbouw en de
verplichting gevechtsklaar te blijven tot
de laatste Israëlische soldaat Arabisch
gebied heeft verlaten en de Palestijnen
hun rechten herkregen hebben. Zolang
ook niet een wapenstilstand met de
Syrische vriend is bereikt, zou men niet
de volgende stap in de richting van een
vredesregeling kunn endoen, aldus Sadat.
De reis wordt om verschillende rede
nen van betekenis geacht. Voor de
Bondsrepubliek gaat het om te demon
streren dat er weer normale betrekkin
gen bestaan met de groep landen die in
gevangen gehouden op het eiland
Dawson, dat in Chili evenveel be
kendheid geniet als Dachau of Ber-
gen-Belsen.
VOORAL opvallend is één groot
zilveren bord, waarop junta-generaal
Augusto Pinochet van Chili, minister
van Defensie Toha zijn dank betuigt
voor bewezen diensten. Dezelfde jun
ta-president heeft geen vinger uitge
stoken toen minister Toha direct na
zijn arrestatie volgend op de staats
greep werd overgebracht naar het
concentratiekampeiland Dawson.
„Of mijn man zelfmoord heeft ge
pleegd weet ik niet”, verklaarde me
vrouw Toha, die een zichtbaar ner
veuze indruk maakte, „maar ik weet
wel dat hij uit eigen vrije wil zoiets
nooit zou doen”. Buiten in de tuin
spelen de twee kinderen, negen en elf
jaar oud, die amper beseffen wat er
eigenlijk aan de hand is geweest.
„De huidige toestand in Chili, niet
alleen voor mijzelf, maar voor veel
Chilenen, is dermate veranderd, dat
ik persoonlijk het niet meer
Philippa werd in 1950 bij verstek ter
dood veroordeeld. „Voor ons had hij
echter zijn vonnis niet behoeven te ont
lopen Hij heeft zichzelf daaraan ont
trokken. Welbewust. Nog steeds worden
oorlogsmisdadigers opgespoord. Nog
steeds staan oorlogsmisdadigers terecht.
Dat wordt verlangd van Duitsland, dat
wordt geëist van Oostenrijk. Het geeft
een wat scheef beeld als in andere
landen, zoals Nederland, oorlogsmisdadi
gers vrijuit kunnen gaan, omdat zij eerst
zoveel jaar later kunnen worden berecht
of het vonnis eerst dan kan worden
uitgevoerd. De doodstraf zal zeker niet
worden toegepast. Het zou in strijd met
het rechtsgevoel zijn naar het andere
uiterste te gaan en de verraden onder
duiker zonder meer de vrijheid te geven.
Zeker zal hij begrijpen dat verraden
worden gevolgen heeft”, aldus het NIW.
„Andere bronnen
BONN. Bondskanselier Brandt be
zoekt van vandaag tat woensdag Alge
rije en Egypte, twee landen die sleutel
posities innemen in de Arabische wereld.
In een vraaggesprek, dat gisteravond
door de Egyptische televisie werd uitge
zonden, sprak Brandt zich uit voor een
georganiseerde dialoog .tussen de Arabi
sche landen en West-Europa. Het wordt
in Bonner regeringskring wenselijk ge
acht dat die dialoog nog dit jaar begint.
In Israel is gisteren de moord op zes
miljoen joden tijdens de wereldoorlog
herdacht. Twee minuten stokte het ver
keer, zoals hier op de foto in Tel Aviv
en gingen de inzittenden naast hun voer
tuig staan.
BONN. Telefonisch eiste de bank
rover in Hamburg een vluchtauto van
de politie een wagen met zwaailicht
en politieradio, bestuurd door een man
die alleen maar in zwembroek gekleed
zou mogen zijn. Even over vier stond die
auto voor de bank. De chauffeur in
zwembroek stelde zich goed zichtbaar op
voor het portier.
„WANNEER ze u nu vragen als u
het huis verlaat, waarom u bij mij op
bezoek bent geweest, zeg dan dat u
alleen maar een paar foto’s wilde
maken van het interieur”. Mevrouw
Toha is een van de meest vooraan
staande slachtoffers van de golf van
wraak, die nu ex-Allende-ministers
en parlementariërs overspoelt.
Het kan pech geweest zijn voor de
junta, dat in dezelfde week twee
vooraanstaande figuren uit de rege-
ring-Allende op onverklaarbare wijze
stierven: minister Toha en generaal
Alberto Bachelet, die tijdens gevang
enschap overleed aan wat officieel
omschreven werd als „een hartaan
val”. Ook generaal Bachelet werd
Inmiddels had de speciale eenheid
voor terroristenbestrij ding, waarover de
Hamburgse politie beschikt, zich schiet-
klaar opgesteld op alle strategisch nutti
ge plaatsen. Er waren auto’s in de buurt
verplaatst om de scherpschutters goede
dekking te verschaffen. Het denkbeeld
om de gangster(s) zonder het gebruik
van vuurwapens uit te schakelen, had de
politie al gauw laten varen.
De gangster, het gezicht totaal gemas
kerd, een buitgemaakte politiepet op het
hoofd, kwam naar buiten: in de ene
hand een pistool, in de andere een mes
de punt in de nek van een volgende
gijzelaar. De man voelde zich zeker
genoeg van zijn zaak om met bravoure
de politiepet naar de toekijkende menig
te te gooien.
kan
uithouden. Ik vertrek nu dan ook
naar Mexico, zodra ik mijn pas heb
gekregen. Maar dat stuit op nogal
wat moeilijkheden”. Veel medewer
king van de junta-leden, vroegere
ondergeschikten van haar overleden
echtgenoot, krijgt ze niet.
AMSTERDAM (ANP). In het
Nieuw Israëlietisch Weekblad van deze
week wordt onder de kop „Verraden” in
een redactioneel commentaar ingehaakt
op de discussie die thans gaande is of de
in Den Haag gearresteerde oorlogsmisda
diger Philippa alsnog gevangenisstraf
moet krijgen.
OPVALLEND is in de Chileense
pers dat al vóór het overlijden van
dergelijke prominente gevangenen
berichten beginnen te verschijnen
over bijvoorbeeld „hartkwaal” (Ba
chelet), kanker (Toha), en nu is mi
nister Almeyda aan de beurt met
„tbc”.
Toen de vluchtauto klaarstond, zag de
grote menigte nieuwsgierigen, die zich
bij de bank had verzameld, eerst een
vrouw (een van de personen die in de
bank gegijzeld waren) naar buiten ko
men. Zij bespoot het achterraam van de
wagen met verfspray. Daarna namen
drie andere gijzelaars in de auto plaats.
=4
b
