Jaap Andela werkt aan expositie
beest” Jan Cremer
over het
De man rnet de gouden arm
i
PAULUS DE BOSKABOUTER
PANDA
LD
BB
fes
fcjK
RADIO WOENSDAG
TV WOENSDAG
TV DINSDAG
BETTY
BAAS
ARMAN
EN ILVA
en de
meester*
schavuit
ZIT £R
HUEMAAL
APRIL
RTV-STRIFS
9
Spektakel ook op KRO-televisie
(Van onze kunstredactie)
Frank Sinatra in drugs-drama
0
Wc
...HÉT ÏWN M4VW
z/j 2ij(v
GÉK OP f/
DEN HAAG De chaos in het
atelier van Jan Cremer in de Haag
se Annastraat schijnt onbeschrijfe
lijk te zijn geweest. Toen de in
Friesland Lemmer geboren
grafisch ontwerper Jaap Andela er
in 1966 in trok, trof hij in de voor
malige werkruimte van de jonge
blonde volksheld een reeks elektri
sche kacheltjes ter verwarming van
Jans naaktmodellen, uitgedroogde
berevellen, kunstzinnig bewerkte
achterkanten van een onnoemelijk
aantal radiotoestellen, doosjes met
vensterenveloppen waarin haarlok
ken van zijn vriendinnen, stapels
kranten die als sanitair dienden, en
niet te vergeten litho’s en zacht-
boardschilderijen aan. Tegen het
plafond in wilde verfletters Jans
befaamde achternaam. Op muren
flarden van gedichten en proza.
Vensters waren grotendeels glas
loos. De waterleiding was in het
atelier een onbekend verschijnsel.
Jan moet er, voordat hij de wijde
wereld introk en een soort univer
sele faam verwierf, inderdaad als
„Het Grote Beest” hebben geleefd.
W-
lib-h
F' - j
LV A
5 U
RADIO TELEVISIE
23.05
en
tn.
23.20
Ti-ta-to-
19.30
21.55
22.30
(Neder-
18.45
(K)
Ti-ta-to-
19.50
20.30
tv-
Jan Cremer in zijn Haagse tijd.
Ti-ta-to-
18.15
en
20.50
21.30
Festival
22.05
22.30
Frank Sinatra als Frankie Machine.
V
IO«o«c>»o»o aoeoao»
STODPTEAS®
lo#ö o ©•©•e
20.00
20.20
18.45
18.55
19.05
22.40
22.45
18.55
19.05
22.30
22.45
23.05
20.00
20.21
21.50
22.15
18.55
19.05
18.55
19.05
Sportjournaal,
truffelzoeker,
HILVERSUM
FM-kanalen.
EN van, JE,KUNSTBROEDERS'
HADDEN 6R0TE BEWONDERING VOOR.
DE BESCHEIDENHEID. EINDEUK M
WERKEINK INTEGER KUNSTENAAR !y
INTEGER
(K)
les
20.00
20.21
20.00
20.20
pOOQQOQOal
•o«o»o»o«o
IPTEASë
'fiiamas**
was ook ites met een muis”. „Cet
aardappels," verbeterde Paulus. „Het
is mogelijk,’’ steunde de uil, naar
zijn hoofd grijpend, „ik heb nogal
wel zo tamelijk diep geslapen, zie
je. „Hè ja”, zuchtte Gregorius,
„lekker diep slerrewapen”.
Nederland I
NOS: Samenvatting dé
filé.
(K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
KRO: (K) KRO-Cineac:
filmprogramma.
NOS: (K) Journaal.
KROFrank Sinatra,
acteur en zanger: The
Man with the golden
Arm: speelfilm.
Neerlands Hofstad. Hij was er gelukkig.
Jaap: „Ik heb er eigenlijk alleen maar
leuke dingen meegemaakt. Volgens mij
is het een huis dat op aardstralen is
gebouwd. Zeven jaar: dat is een magisch
getal. Jan Cremer is er ook alleen maar
gelukkig geweest”.
„Gelukkig!' riep Panda opgelucht.
„Ik heb je gevonden!" „Ja, ja.
mompelde Joris, uit het vat klim
mend. „Ongetwijfeld heeft de politie
een prijs op mijn hoofd gezet, en
die probeert het makkertje nu te
verdienen door mij met zijn vrien
delijk gebabbel in te palmen. Ach
wat is de wereld toch verrader-
lijk! Zelfs zn beste vrienden kan
men niet vertrouwen.Hij vlucht
te een steegje in maar in zijn
haast keek hij niet goed uit en
draafde enkele vuilnisbakken om
ver. Het gekletter van het rollende
blik trok de aandacht van recher
cheur Snapper, die bars naderbij
kwam
HILVERSUM II. 298 m.
FM-kanalen.
TROS: 7.00 Nieuws. 7.02 (S)
(K) Documentaire Ach
terveld, met o.a. prins
Bernhard.
NOS: Den Haag van
daag.
(K) Journaal.
Nederland II
18.45
Nederland II
18.45
heen en mompelde: „Een nest jonge
heksen, welja”. „Waar heb je het
over?” vroeg Paulus snel. „Zeker
een droom min of meer,” bromde
Oehoeboeroe. „Ik kan het me alle
maal niet zo best herinneren. Er
34. „Joris!” riep Panda, terwijl hij
naar de vuilnisbak holde. „Ben jij
dat?!” „Helaas. prevelde de aan-
geroepene, terwijl hij overeind
kwam.. „Iets moet mijn schuilplaats
verraden hebben. Ik ben ontdekt.
En nog wel door het baaske. Nu zal
ik mij moeten reppen om uit han-
blijven.
700. 12.03 Radiojournaal. 12.06 22.15
(S) Drie tussen de middag.
14.03 Pop-Kontakt I. 15.03
Pop-Kontakt II. 16.03 De Rit
meesters I, met o.a. Ameri
kaanse top-twintig. 17.03 Ra
diojournaal. 17.06 De Rit
meesters II met o.a. de Engel
se top-twintig. NOS: 18.02
Joost mag niet eten. (Tussen
18.30 en 19.15 uur Olympia’s
Ronde van Nederland). 19.02
(S) Hilversum III loopt ach
ter. 20.02 Woensdag III: lichte
platen, aktualiteiten en sport.
(22.55 Mededelingen). 0.02 Me
tro’s Midnight Music. 1.02 (S)
Take it easy. 2.02 Het donker
lacht. 4.02-7.00 De Meurder-
s’ Methode.
De VPRO heeft een televisie
programma opgenomen, dat
„Van Oekels Discohoek" heet.
Het is een persiflage op
AVRO’s Toppop met Sjefke
van Oekel als brekebeen. Wim
van der Linden heeft de regie.
Het wordt eind mei uitgezon
den. De foto toont een imitatie
van Penny de Jager en een
van Ad Visser, de presentator
van Toppop.
HILVERSUM III
240 en 298 m. en FM-kanalen.
AVRO: 7.02 Drie op je bo
terham Op woensdag
steevast. 9.03 (S) Pep-op-drie:
Arbeidsvitaminen voor fabrie
ken en bedrijven. 11.03 Drie
draait op verzoek: Postbus
In 1973 kocht Andela met zijn broer
een huis aan het, eveneens Haagse,
Groenewegje. Met hartzeer en wat spijt
over zün al te resolute „cleaning” nam
hij afscheid van de Annastraat en het
oude atelier, van waaruit Jan Cremer
zijn triomftocht als literaire terrorist en
desperate wereldburger was begonnen.
Andela: „Ik wilde nog één keer de oude
sfeer in het atelier terugbrengen. Ik
wilde een afscheidsfeestje houden, schil
derijen van Jan en mij ophangen. En
toen ontstond plotseling dat plan om het
niet bij een enkel schilderij van Jan te
houden, maar om een grote overzichts
tentoonstelling van werk en leven van
Jan samen te stellen”.
BRUSSEL. 324 m.
landse uitzending).
12.00 Nieuws en mededelin
gen. 12.08 Licht muziek-pro-
gramma. (13.00 Nieuws, weer
bericht en toneelagenda). 14.00
56. „Ik hoop niet dat ie boos op
me wordt,” zei Paulus. Toen riep hij
hard: „Wakker worden. Oehoeboe
roe”, en plensde het water over de
uilekop. Gelukkig ontwaakte Oehoe
boeroe dadelijk. Hij keek verschrikt,
maar nog zeer lodderig om zich
Duitsland II
19.00 (K) Journaal. 19.30 (K)
Sport. 20.15 (K) Informatie en
meningen over actualiteiten.
21.00 (K) Journaal. 21.15 (K)
Strijdliederen. 22.15 Leben auf
Widerruf, klein tv-spel. 23.05
(K) Journaal.
Er verschenen stukjes in dag- en
weekbladen: wie heeft er schilderijen of
ander werk van Cremer in zijn bezit,
wie weet er wat aardigs over hem te
vertellen, wie beschikt nog over dwang
bevelen of schuldbekentenissen van Jan,
wie van de Nederlandse meisjes en
vrouwen die ooit iets moois met Jan
heeft gehad zou zich bekend willen ma
ken, zijn er nog exemplaren van Harley
Davidson’s (Jans vertrouwde vervoer
middel van toen) verkrijgbaar, waar zijn
Jans oude manuscripten, waar is zijn
correspondentie, waar zijn bijdragen aan
allerhande internationale tijdschriften,
waar zijn de tapes van zijn toneelstuk
ken, zijn films, zijn Rode Kamer van
Madame Tussaud en de vele duizenden
foto’s en afbeeldingen van Jan met
hoogwaardigheidsbekleders, Jane Mans
field, uitgevers en „gewone” mensen?
Met hulp van fotograaf Frans Bouw
man, journalist Jos Bienemann en
Salvador Dali, film. 23.00 (K)
Journaal.
Duitsland III
18.00 (K) Sesamstrasse. 18.30
(K) Cursus Engels. 18.50 (K)
School voor ouders. 19.00 (K)
Zandmannetje. 19.05 (K) Voor
Griekse gastarbeiders.
(K) Weekalmanak.
Regionaal nieuws.
(23.00 Nieuws). kers. 17.00 (K) Journaal. 17.10
J (K) Der Nachste bitte, tv-se-
rie. Aansl.: (K) Mainzelmann-
chen. 17.40 (K) Actualiteiten
en muziek. 18.25 (K) Die Fol-
lyfoot-Farm, tv-serie. 19.00
(K) Journaal. 19.30 (K) Karl
May: Winnetou. speelfilm.
21.00 (K) Journaal. 21.15 (K)
Informatie en meningen over
een actueel thema. 22.00 (K)
14.35 Lichte muziek. (Vanaf
14.00 telkens 2 min. voor het
hele uur: verkeerstips). 15.30
Radioschoolkoren. 16.00 Licht
klassiek concert. 17.00 Nieuws.
17.10 Big Band muziek. 18.00
Nieuws. 18.05 Intermezzo.
18.15 Lekenmoraal en -filoso
fie. 18.45 BRT-orkesten. 19.00
Nieuws en mededelingen.
19.30 1 mei-programma. 20.00
Sport en muziek. (20.30 en
22.00 Nieuws). 22.05 Swingen
de muziek.
23.40 Nieuws. 23.45 Einde uit
zending.
De arm waarop gezinspeeld wordt
in „The Man with the golden Arm”
behoort aan Frank Sinatra, de ac-
teur-zanger die op geen dinsdagavond
meer mag ontbreken bij de NCRV.
Hij heeft met pokeren, wat men
noemt een „gouden arm” bij het uit
delen der kaarten, maar die erenaatn
kan ook slaan op het feit dat Fran
kie, (in de film heet hij Frankie
Machine) zich spuit, wat hem een
dure arm bezorgt.
Verslaafdheid aan verdovende mid
delen te gebruiken als onderwerp van
een film was destijds - de film is in
1955 door Otto Preminger gemaakt -
een gewaagde onderneming. Maar
twee jaar eerder met het lichtelijk
erotische blijspel „The Moon is blue”
had Preminger al duidelijk gemaakt
dat hij zich niets aantrok van de z.g.
Production Code, de door Hollywood
aan zichzelf opgelegde keuringsnor-
tnen.
We krijgen vanavond dus Sinatra in
een uiterst dramatische rol van „dea
ler” aan de pokertafel van een speel
huis die niet opkan tegen de moei
lijkheden van het leven (zijn vrouw is
invalide door zijn schuld) en nu niet
meer buiten een bepaalde dosis drugs
kan. Hij probeert een ontwennings
kuur, maar als hij in nieuwe moei
lijkheden raakt, gaat het weer hele
maal mis tot de beslissende scène dat
hij gedwongen wordt af te zien van
het reddende spuitje en zijn lichaam
in hysterisch verweer zich kronkelt
over de vloer.
schrijver Leonard Secrève is Jaap Ande
la een indrukwekkende inventarisatie-
actie begonnen. Het doel van dit pro-
duktieteam: in het najaar een expositie
houden in één van de grote musea van
Nederland. Jaap Andela geeft de voor
keur aan het Haagse Gemeentemuseum,
omdat het woeste leven van de nu 34-
jarige, thans in Londen wonende, kun
stenaar per slot van rekening in Den
Haag begonnen is. Ook Jan Cremer zelf
zou het liefst een tentoonstelling in het
Gemeentemuseum zien. Het museum
echter zegt van plannen voor een Cre-
mer-overzichtstentoonstelling niets te
weten. Het produktieteam zdl, als het
niet anders kan, uitwijken naar Rotter
dam, Amsterdam, Arnhem of Eindhoven.
Tot nu toe hebben meer dan 900
mensen op de oproep tot medewerking
aan de expositie positief gereageerd. Er
zijn mensen bij die een of ander kost
baar relikwie van Cremer in hun bezit
hebben en dat tijdelijk ten behoeve van
de tentoonstelling willen afstaan. Onge
veer 240 personen hebben meegedeeld
dat zij een schilderij, gouache, litho en-
of krijttekening van De Dolende Ridder
in bruikleen willen geven. Bijzonder ge
legen komt ook de hulp van een aantal
vooraanstaande Nederlandse fotografen
(Van der Elsken, Sweering, enz). Andela:
„Er zijn ons zo’n 8000 negatieven toege
zegd.”
Verdere opmerkelijke voornemens van
de inventarisatieploeg: bijzondere Neder
landers zullen worden „aangetrokken”
die wat specifieke dingen over de man,
die met „Ik Jan Cremer” een literaire en
seksuele revolutie bewerkstelligde, zul
len zeggen op video-band, er zal een
speciaal kijk- en leesboek van 1000 pagi
na’s bij Tango (Leiden) worden uitgege
ven, de KRO wil een Cremer-produktie
vervaardigen en er zal een uitvoerige
Cremer-documentatie worden samenge
steld.
Jaap Andela (Postbus 418, Den Haag,
tel. 070-675069) bezweert dat Jan Cremer
gelukkig is met de op handen zijnde
expositie. „Hij helpt ons op ale mogelij
ke manieren. Als er iets te vragen valt
over een bepaalde figuur of werkstuk,
dan bellen wij hem even op in Londen
en dan antwoordt hij enkele dagen later
stipt met een keurig briefje vol infor
matie en naamlijstjes”.
Om te beginnen voldeed Jaap Andela
de achterstallige huur die Jan zijn huis
baas nog schuldig was: 200 gulden. Di
rect daarna veegde hij Jans onvoorstel
bare troep op een hoop, die hij meegaf
aan de gemeentereinigingsdienst, op de
schilderijen en litho’s na vanzelfspre
kend. Andela leefde vervolgens zeven
jaar in Cremers vroeger heiligdom in
Duitsland III
18.00 (K) Gesprekken met
gehandicapten, 18.30 Tele-Be-
ruf. tv-cursus. 19.00 (K) Zand
mannetje. 19.05 (K) Voor
Spaanse gastarbeiders. 19.15
(K) Satirisch programma.
20.00 (K) Journaal en weerbe
richt. 20.20 Schüsse in der
Fabrik, Finse speelfilm. 21.45
(K) Filmreportage.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11
Ochtendgymnastiek. 7.20 (S)
Aktualiteitenshow. (7.45
VPRO: Deze dag. 8.00 Nieuws.
9.00 Van alle markten thuis).
9.35 Waterstanden. 9.40
Schoolradio. 10.00 (S) Radio-
weekblad. 11.00 Nieuws. 11.03
Voor de kleuters. 11.15 (S)
Melodieënboeket. 11.35 (S)
Dansorkest met solisten. 12.00
Texel Centraal: regionaal
programma. 13.00 Nieuws.
13.11 Dingen van de dag. 13.25
(S) Een middagje Stoomradio:
een programma vol goede
jeugdherinneringen. 16.00
Nieuws. 16.03 (S) Land, ge
zwollen door geseling, hoor
spel. 16.45 (S) Moderne mu
ziek. 17.55 Mededelingen. 18.00
Nieuws. 18.11 Dingen van de
dag. Politieke Partijen: 18.20
De Volkspartij voor Vrijheid
en Democratie. VARA: 18.30
Politiek Cabaret. E.O.: 19.00
Klankbord. 19.10 Schijnwer
per: praatje. 19.15 (S) Wij
hebben een woord voor de
wereld: geestelijke liederen.
19.45 Studie en Informatie.
20.15 Nieuws over de Geref.
Sociale Academie te Ermelo.
20.25 Het geslacht van Garde-
ren, feuilleton (11). 21.00 E.O.
Metterdaad: programma over
Christelijke hulpverlening.
21.07 De Grote Opdracht. 21.15
(S) Grammofoonmuziek.
21.20 (S) Avondsluiting.
TROS: 21.30 (S) Specialiteiten
a la carte: muzikaal wenspro-
gramma. 22.20 Aktua. 22.30
Nieuws. 22.40 Prometheus XI-
II, science-fiction serie (19).
23.00 (S) In Pim Jacobs’No-
tenbar. 23.55-24.00 Nieuws.
Duitsland I
18.30 (K)
19.15 (K) De
filmserie. 20.00 (K) Journaal
en weerbericht. 20.15 (K) 1
mei toespraak door Heinz-Os-
kar Vetter. 20.20 (K) Muzikale
show. 21.05 (K) Amusements
programma. 22.05 (K) Repor
tage. 22,50 (K) Journaal en
weerbericht.
(Herhaling van het in onze
vorige editie gepubliceerde
programma).
19.15
19.45 (K)
19.55 (K)
Commentaar. 20.00 (K) Jour
naal en weerbericht. 20.15 (K)
Populair wetenschappelijke
uitzending. 21.00 (K) Filmpor-
tret. 21.45 (K) Journaal. 22.05
(K) AdA - Jugendkunde, tv-
cursus.
Frankie’s vrouw Zosch die haar
invaliditeit overdrijft om Frankie
vast te houden wordt gespeeld door
Eleanor Parker, Frankie’s vriendin is
Kim Novak en met elkaar spelen zij
een aangrijpend, hier en daar wat al
te pathetisch drama dat niettemin
schokkend werkt.
CHARLES BOOST
Nederland I
10.45-11.35 NOS-NOT
Schooltelevisie.
17.00-17.45 NCRV: (K) Kijk
kast: kinderprogram
ma.
NOS:
venaar.
(K) Journaal.
(K) Van Gewest tot
Gewest.
Socutera: Internationa
le hulpverlening,
filmpje van de NO
VIB.
(K) Journaal.
Politieke Partijen: de
Boerenpartij.
(K) Oranjehotel:
spet
(K) Panoramiek.
Documentaire over
WK-ploegen voetbal.
Den Haag vandaag.
Studio Sport.
(K) Journaal.
NOS: (K)
venaar.
(K) Journaal.
NCRV: (K) Dier en
vriend.
(K) De Beverly Hillbil
lies: tv-serie.
NOS: (K) Journaal.
NCRV: (K) Ted en de
meesterkwissers: spel-
programma.
(K) Den Biesbos: do
cumentaire film.
(K) Interkerkelijk
Maassluis’ Jongeren
koor.
NOS: (K) Journaal.
TELEAC: (K) Beton les
9.
Nieuws. 14.03 1 Mei poëzie. Duitsland I
18.00 (K) Nieuws uit Noord-
rijn-Westfalen. 18.10 (K) Ele-
fantenboy, tv-serie. 18.40 (K)
Actualiteiten. 19.30 (K) Motiv
Liebe, tv-serie. 20.00 (K) Jour
naal en weerbericht. 20.15 (K)
Dierenprogramma. 21.00 (K)
Giodano Bruno, speelfilm.
23.00 (K) Journaal, commen
taar en weerbericht.
Duitsland II
16.30 (K) Voor de oudere kij-
Ontbijt-Soos: gevarieerd pro
gramma met om 7.30 Nieuws.
7.51-8.00 Aktua. 8.30 Nieuws
en 8.36-8.45 Gymnastiek voor
de vrouw. 10.00 (S) Kabouter-
tijd. 10.30 Nieuws. 10.33 (S)
Voor de vrouw. 11.30 Aktua.
KRO: 11.45 Bejaardenpro
gramma. 11.55 Mededelingen.
12.00 (S) Van twaalf tot twee
met om 12.26 Mededelingen.
12.30 Nieuws. 12.41 Echo en
om 13.00 Raden maar.14.00
Huisbezoek. NOS: 14.10 Von
ken onder de as: Nederlandse
volksverhalen en volksgebrui
ken. 14.30 (S) Aspekten van
de kamermuziek. 15.30
Nieuws. 15.33 Spiegel van
Duitsland: infermatie en mu
ziek uit de Bondsrepubliek.
16.00 Meer over minder: de
stem van de sprekende min
derheid. 17.05 Nederlands-Is-
raelitisch Kerkgenootschap.
17.20 Overheidsvoorlichting:
Terzake. 17.30 Nieuws. NCRV:
17.32 (S) Hier en nu. NOS:
18.00 Jazz uit het Historisch
Archief. 18.30 Nieuws. 18.41
Spiegel van Groot-Brittannië.
19.00 Openbaar Kunstbezit
19.10 RVU: Kijk, daar komt
een politicus aan (I). 19.50
Den Haag vandaag. 20.00
Nieuws. 20.05 (S) Woensdaga-
vond-Muziekmagazine. 23.55-
24.00 Nieuws.
NOS: (K)
venaar.
NOS: (K) Journaal.
VARA: (K) Zoete
broodjes bakken we
niet meer: documen
taire.
NOS: (K) Journaal.
VARA: Toetssteen
Tanzania: documentai
re.
(K) Concert in Studio
IPromenadeorkest.
(K) M’Boom slagwerk-
groep op het Internati
onaal Jazz
Laren ’73.
IKOR-KRO-RKK: (K)
Kenmerk.
NOS: (K) Journaal.
22.35-23.20 TELEAC:
Computerkunde
17.
I. 402
É-6.. - t
K' MAAR JE MOEST VAN
LABRITTA nietN PSEUDONIEM
GEBRUIKEN, MAAR EEN PSEUDO
ze was jaloers
HL
- Klua
Z LABRITTA SCHRECF DE BOEKEN
VOCK UE. U4 RUDOLQ WERD BEROEMD
\6£W«D, IEDEREEN VEREERDE u
^N^SUDOUD'l U-i. V—-
