GEEN TOEKOMST MEER VOOR HAARLEMSE CINECLUB
Onderscheiding voor spel in Taste of Honey
TONEELGROEP THEATER
SEIZOEN
IN KOMEND
2.70
Regenmantels
Regenjassen
l
Sacha Bulthuis: toekenning
Theo d’Or is ..stom toéval"
l
e EXPOSITIE
öUu
SCHOEHUIJS B.V.
I
1^.
is
massief eiken
I meubelfabriek
Oisterwi jk
Uitgewassen grindtegels
t
t.
Vrije toegang
Denkt u nog steeds dat
li
'i
Denkt u nog steeds dat
een vrouw alleen maar kost?
Democratisering voortgezet
ff
I
K
iV E&LEquHy4Uw
F Levensverzekeringen
N—z helder als glas
I
i7
VRIJDAG 3
MEI
1974
KUNST
Historie
N achtvoorstell in aen
Zwarte Peetmoeder
Geldzakken
(Van onze correspondent)
(Van onze correspondent)
B
Aanpak van de jeugd
g-
1ste kwaliteit
IN ZIJN LAATSTE program-
mabrochure neemt de Haarlem
se Witte Bioscoop niet alleen af-
f
4'
Si
Prolongaties
ARNHEM De toneelgroep
Theater heeft donderdagmiddag in
eigen huis de plannen voor het
nieuwe seizoen bekendgemaakt. Af
gezien daarvan wezen de scheiden
de en de nieuwe zakelijk leider,
respectievelijk mr. G. Korthals Ai
tes en Jacques Luyer, met nadruk
op het feit dat Theater een eerste
driejaarlijkse periode als gedemo
cratiseerd gezelschap achter de rug
heeft en dat men deze bestuurs
vorm in de komende periode van
drie jaar met succes hoopt te con
tinueren. In een paar woorden
komt het erop neer, dat drie leden
van het gezelschap deel uitmaken
van de dagelijkse leiding. Gebleken
is, dat de betrokkenheid bij het doen
en laten van het gezelschap hierdoor
aanzienlijk intenser is dan bij een
benoemde leiding het geval zou zijn.
DEN HAAG „Dat is weer een
van je bekende grappen”, zo rea
geerde Sacha Bulthuis deze week op
de mededeling van haar man Aus
Greidanus. dat haar de Theo d’Or
toneelprijs voor de beste vrouwe
lijke hoofdrol van het afgelopen sei
zoen was toegekend voor haar
rol van Jo in Shelag Delaney’s „Een
vleug van honing” (A taste of Ho
ney) van de Eindhovense toneel
groep Globe. Pas toen hij „met na
men ging smijten”, moest zij wel
aannemen dat het waar was. Maar
nog steeds overheerst bij Sacha een
gevoel van „pure verbijstering”
over deze vroege bekroning.
waarschijnlijk het laatste teken
van leven dat je ooit nog van De
Witte zult ontvangen. Zoals het
er nu naar uit ziet is er namelijk
voor De Witte Bioscoop geen toe
komst meerklinkt het
dramatisch in de getikte inlei
ding dat weer zeer reëel eindigt
met: „Je bestaat in feite toch
voor een deel bij de gratie van
je publiek. En als dat het op
zeker moment laat afweten, dan
blijft er voor een marginaal be
drijfje als De Witte Bioscoop
weinig keuze over”.
scheid van het winterseizoen,
maar ook, zij het met een vraag
teken, van zichzelf. .Het is
iiZ
tel. 020-233917
AMSTERDAM
Leidsekade 102
(naast Lido, bij Leidseplein)
in Amsterdam
r.,3
Witte Bioscoop verklaart zich overbodig
1
ADVERTENTIE
u]
ADVERTENTIE
gartsons
ADVERTENTIE
een
Speciaalhuis regenkleding
A
40/40, 40/60 en 50/50 cm reeds vanaf
Gratis bezorging (min. afname 100,
Alle leveranciers a contant.
Egmond-Binnen
Heemskerk
In „Coffy” wordt de zwarte bende-
leidster geïntroduceerd in de gedaante
van Pam Grier die de Godmother
van de organisatie wordt genoemd.
wil ontvolken ten einde er alleen zijn
rijk te kunnen vestigen. Gelukkig dat
er politie is!
ze toch zo gering mogelijk tracht te
houden.
ER WERD AAN die besloten voor
stellingen in de pers de nodige aan-
Voor de komende drie jaar is bij het
kiezen van het repertoire uitgegaan van
drie thema’s, die elk van de drie seizoe-
SACHA BULTHUIS
verbijstering
Vroeger ging het om de „kunst
film” die geen kansen kreeg in de
gewone bioscopen, nu zijn het vooral
de films met sociale of politieke
boodschappen en andere onpopulaire
genres die te weinig aandacht krij
gen. Laat het „De Witte Bioscoop” die
in ieder geval tot en met 17 mei
blijft opereren, een troost zijn dat ze
opvolgers zijn (of geweest zijn) van
een stoet van idealisten die het altijd
weer probeerden en eindigden met de
kous op de kop. Maar een kous die
als een onderscheiding gedragen mag
worden.
Als ik „nee” zeg, dan tik ik daarmee de
jury op de vingers. Als ik „ja” zeg, dan
ben ik ijdel. Ik laat het liever in het
midden.”
Gelukkig dat tijdens een expert op
het gebied van de duivelse contacten
en van vampier uit Oost-Europa (Pe
ter Cushing) erbij gehaald wordt zo
dat zelfs de langharige inspecteur van
Scotland Yard tijdig op de hoogte is
'gebracht hoe je een vampier moet
doden.
Dracula (Peter Cushing) met een mo
gelijk. slachtoffer in „De duivelse ri
tuelen van Dracula”, een van de wei
nige premières deze week in Amster
dam.
nen in drie verschillende stukken zullen
terugkeren, steeds weer op een andere
manier belicht. Die thema’s zijn: a. het
burgerlijk realisme; b. de onverklaarba
re macht die tegenstellingen in mensen
of opvattingen tracht te overbruggen en
c. de zogenaamde „fantastische werke
lijkheid.” De stukken waarin dit tot
uiting komt, zijn „Emilia Galotti” van
Lessing, (première 28 september in Arn
hem), „Op zoek naar jezelf” van Piran
dello (première 23 november in Arnhem)
op „Koning Hert” van Gozzi (première
18 januari in Nijmegen).
Na lang aandringen wil zij wel kwijt
dat zij het 20 jaar oude stuk te geda
teerd vond. „Je kent het: ik ben de
dochter van een hoer en wordt zwanger
van een neger. Ik bedoel maar: de
homoseksueel ontbreekt er nog aan.” En
als Aus, zoon van Aad Greidanus, zake
lijk leider van toneelgroep De Appel, te
hulp schiet met de opmerking dat Jo
inderdaad wordt opgevangen door een
homo, dan roept Sacha: „Ja, dat is waar
ook. Zie je wel, dan hebben we alles
binnen.” Ze noemt het stuk van Hugo
Claus „Een bruid in de morgen”, dat
Globe op het ogenblik op het repertoire
heeft (en waarin Sacha nu speelt) en dat
óók zo’n 20 jaar oud is, „veel universe
ler”.
Herenweg 38 Egmond-Binnen Telefoon 02206- 2690
Hoogdorperweg 2G Heemskerk Telefoon 02510-31205
TWEE BESCHEIDEN PREMIèRES
deze week in Amsterdam: „De dui
velse Rituelen van Dracula" in City I.
en „Coffy", de zwarte Peetmoeder in
Rembrandtplein Theater. De Dracula-
film, afkomstig natuurlijk uit de
Hammer Productie, is ditmaal gere
gisseerd door Alan Gibson die Dracu
la in het Londen van nu laat herle
ven als directeur van een mysterieus
concern. Via duivelse rituelen in een
afgelegen villa, waarvan Scotland
Yard de lucht krijgt, komt de zaak
aan het rollen.
Aanvankelijke kritiek op de repertoi
rekeuze van het gezelschap te intel
lectualistisch, zei het publiek leidde
tot een koerswijziging, die in het tweede
jaar een stijging in de publieke belang
stelling van maar liefst 34 procent ople
verde en het afgelopen seizoen ruim 12
procent. Gebleken is dan ook, dat artis
tiek verantwoord toneel best te maken
is zonder het publiek de zaal uit te
jagen.
Het is zo gegaan met de vroegste
cinéclubs in Parijs en omstreken, zo
omstreeks 1920, met de Liga in Ne
derland die in 1927 werd opgericht en
zich twee jaar later al overbodig
achtte toen dank zij haar inspanning
het eerste Nederlandse filmkunstthe-
ater, „De Uitkijk” in Amsterdam kon
worden geopend, het ging zo in
Duitsland en Engeland en zelfs in
Amerika, waar ontevredenen zich or
ganiseerden in „Vereine” en „Filmso-
cietes”. uitzonderlijke films introdu
ceerden, historie maakten en op en
kele uitzonderingen na weer verdwe
nen als de belangstelling begon te
tanen.
Beider aandacht ging vooral uit
naar de Europese film in het alge
meen (iedere Europese film stond
destijds in de VS nagenoeg gelijk met
een avantgarde-experiment) en naar
de Duitse film van kort na de eerste
wereldoorlog („Caligari”, „Der letzte
Mann”, „Nibelungen”) in het bijzon
der. Later kwam daar de Russiche
revolutiefilm bij („Potemkin”, „Sta
king”, „Moeder”) die het helemaal
moeilijk had om in een normale bio
scoop te draaien.
Hij slaat tenminste, alsof het zijn
dagelijks werk is houten pinnen in
het lichaam van vrouwelijke bloed
zuigers, waarvan de afgelegen vila
er een keldervol van blijkt te hebben.
Christopher Lee speelt natuurlijk
graaf Dracula die om om de een of
andere oorzaak, ondanks alle doden
die hij in het verleden gestorven is,
steeds weer opduikt en die nu door
middel van de zwarte pest de aarde
In Amerika, het zelfverzekerde
land van de film, kan men zich een
georganiseerd verzet tegen de met
veel luister omgeven bioscooproutine
nauwelijks voorstellen en toch is ook
daar, ongeveer gelijktijdig met Euro
pa (dat is zo ongeveer in de tweede
helft van de jaren twintig) een zeer
levendig alternatief filmleven op
gang gekomen. Twee mannen hebben
zich vooral op dat gebied toen ver
dienstelijk gemaakt: Symon Gould
die in 1972 de „International Film
Arts Guild” in het leven riep en
Michael Mindlin die zijn bemoeienis
sen met de kunstfilm, verspreid over
talrijke bioscopen in het hele land,
samenvatte onder de naam „The
little Cinema Movement”.
veelbesproken circuitfilm van Film
International, gemaakt door de niet
minder besproken regisseur Fassbin
der.
I
Er worden nog andere redenen
voor opheffing gegeven: het bestaan
van twee alternatieve filmhuizen (De
Witte en Zero) in Haarlem en dat is
er één teveel, gezien het (te) geringe
aanbod van films in het alternatieve
circuit; verder gebrek aan middelen.
Zero wordt volledig gesubsidieerd en
„bij ons is het voornamelijk liefde
werk met een gedeeltelijke steun van
de gemeente".
Een geheel nieuwe aanpak zal er in
het komende seizoen zijn met betrekking
tot de kunstzinnige vorming van de
jeugd. Gedurende vijf weken zullen op
alle scholen voor voortgezet onderwijs
in de regio, waar Theater zich beweegt
spellessen worden gegeven. Een speciaal
daarvoor aangetrokken team van vier
acteurs-speldocenten zal tijdens de
schooluren gedurende vijf weken probe
ren kinderen van 12 tot 15 jaar zo direct
mogelijk bij de uitingsvorm toneel te
betrekken. Medewerkenden aan het pro
ject „theater op school” zijn Trudy Derk-
sen, Joost Boer en Geert Thijssens,
terwijl met een vierde docent nog on
derhandeld wordt.
dacht besteed. Een van de critici,
John Larkin, schrijft in het „Theatre
Magazine” dat het tijd wordt dat de
filmindustrie zich gaat bezighouden
met de oprichting van die kleine
bioscoop-theaters. Wij hebben jullie
rotzooi geslikt, schrijft hij letterlijk,
uit gebrek aan beter. Nu weten we
wat we gemist hebben. Wij, als een
minderheid hebben met de meerder
heid van het publiek jullie geldzak
ken gevuld. Nu is het jullie tijd om
ons te helpen. Geeft ons de kunst
film!” En Robert Sherwood, bekend
toneelschrijver die zich ook wel met
film bezighield (zoals Menno ter
Braak en D. A. M. Binnendijk het in
die tijd bij ons deden) reageerde op
„Caligari” o.a. met de woorden:
„Want na ons door mijlen en mijlen
van films uit de oude school gewor
steld te hebben, zijn wij geneigd om
alles wat althans poogt anders te
zijn, van harte welkom te heten”.
dragende geweest. Jaren eerder had ik
Rita Tushingham de rol van Jo in de
film zien spelen. Ik vond dat heel goed.
Maar op het moment dat ik zelf de rol
van Jo moest spelen, was ik Rita verge
ten. Gelukkig maar. Je moet er vanzelf
sprekend op je eigen manier een gezicht
aan geven.”
Ook Sacha zelf vraagt zich af hoe het
komt dat zij in zo korte tijd zo duidelijk
de aandacht heeft weten te trekken. Zij
gaat voorbij aan de talrijke juichende
recensies over haar prestaties bij Globe,
als zij zegt: „Ik zal de tijd mee hebben
gehad. Ton Lutz zocht al jarenlang naar
een goede bezetting voor „De drie zus
ters”. Toen Annet Nieuwenhuizen en ik
(met Johan Ooms, Pieter Lutz, Wim
Hoddes en Eric Schneider) vorig jaar
van het ontplofte Nieuw Rotterdams
Toneel naar Globe kwamen, had Ton
Lutz naar zijn mening in Annet en mij
de juiste personen voor Olga en Irina
gevonden. Met andere woorden: het is
nu eenmaal zo gelopen. Het hangt van
allerlei factoren af, die je niet vooraf
kunt overzien.”
Maandag t/m zaterdag 9-18 uur
donderdagavond tot 21.30 uur.
In het ruime, met warm donker hout
betimmerde woonvertrek op de zolder
verdieping van een oud pand aan de
Haagse Herengracht 13 geeft Sacha. 25
jaar en nog maar tweeëneenhalf jaar
van de Amsterdamse Toneelschool af, op
de vraag of zij blij is dat de Theo d’Or
haar is toegekend voor haar rol in „Een
vleug van honing”, een ietwat ontwij
kend antwoord. „Of ik blij was met de
rol van Jo? Laat ik maar niks zeggen.
Oproerige taal anno 1925! En zo is
het altijd geweest. Ondanks alle evo
luties die filmindustrie en bioscoop
bedrijf sindsdien hebben doorge
maakt, zijn er altijd weer mensen
opgestaan die vinden dat ze niet krij
gen wat ze graag willen. En dan een
filmhuis stichten waar ze hun eigen
programma’s kunnen vertonen.
Over de vijf jaar Amsterdamse To
neelschool kan Sacha, dochter van de
Haagse schrijver Rico Bulthuis, geen
ongebreideld enthousiasme aan de dag
leggen: „Het is een oeverloze tijd ge
weest, waar ik geen speciale briljante of
inspirerende herinneringen aan heb
overgehouden. Natuurlijk, aan bepaalde
docenten, zoals Eric Schneider, heb ik
veel te danken. Verder kan ik van die
Amsterdamse periode alleen maar zeg
gen dat ik er als 18-jarig zeer Haags
meisje met sokjes en vlechten aankwam
en er voor het eerst sherry op mijn
eigen kamer dronk.”
Er zijn van Sacha, die veel van haar
geboortestad Den Haag houdt en nooit
in Amsterdam zou willen wonen, weinig
opwindende uitspraken over toneelbestel
of collega’s op te tekenen. Zij vindt dat
zulke uitlatingen ook niet te pas komen,
„nu zes mensen hebben bepaald dat ik
die gouden plak moet hebben.”
„Ik heb door stom toeval deze prijs,
die ik voor mijzelf toch vooral als een
aanmoedigingsprijs zie, gekregen. Ik kan
aan deze toekenning toch niet het recht
ontlenen om nu maar eens alles onder
steboven te halen en de aanval op
allerlei instituten en mensen te openen.
Als ik daartoe al de behoefte zou voelen,
zou ik daarvoor een ander moment moe
ten uitkiezen. Bovendien zie ik weinig
toneel, omdat ikzelf zo veel moet spe
len. Ik zou er geen zinnig woord over
kunnen zeggen.”
Er breekt voor Sacha Bulthuis
drukke tijd aan. Behalve dat zij iedere
avond in „Een bruid in de morgen”
speelt, gaat zij samen met haar man
Aus Greidanus vanaf 8 mei dagelijks
opnamen maken voor een radioserie, die
gebaseerd is op Yvonne Keuls bewer
king van Simon Vestdijks „De koperen
tuin”.
En dan wordt er ook nog even
gezinspeeld op plannen bij de Neder-
„SUMMER OF’42” van Robert
Mulligan is in Ceintuur, „Coogan’s
Bluff van Don Siegel en met Clint
Eastwood staat op het nachtelijk pro
gramma van Calypso. Schrijver dezes
vond Junior Bronner van Sam Pec
kinpah de meest onderschatte film
van het vorige seizoen, weshalve de
film nog eens te zien is in De Uitkijk
(„Nachten van de filmcritici”). Vis
conti’s „The Damned” is nog eens te
zien in Studio K. Hitchcock’s „The
Birds” in Victoria. The beide Movies
hebben hun programma samengesteld
uit Godard’s „Le Weekend” en Hit-
cock’s „The 39 Steps. „The Nightco-
mers” van Michael Winner met Mar
lon Brando verblijven in het Leidse-
plein Theater, „Amarcord” van Felli
ni is ook ’s nachts in Kriterion.
VERDER IS alles bij het oude
gebleven: „American Graffiti in De
Uitkijk, „Help de Dokter verzuipt” in
Alhambra I (tiende week), „De drie
Musketiers” van Richard Lester in
Bellevue-Cinerama Fellini’s „Amar
cord” in Kriterion en Leidseplein
Theater, „Papillon” in Tuschinski I.,
„Serpico” in Rivoli, „Don ’t look now”
in Calypso. The Movies vertoont in
zijn oorspronkelijke ruimte het drie
uur durende „Les Enfants du Para
dis”, de klassieke Marcel Carné; in de
bijbouw wordt „De bittere Tranen
van Petra van Kant” vertoond, de
In het nieuwe seizoen zullen Elise
Hoomans en Karei Muller de artistieke
leiding voeren. Omdat dit voor het vele
te verzetten werk een wat smale basis
is, heeft men Jochen Neuhaus, die al
verscheidene regies bij Theater deed, en
de Belgische regisseur Pierre Laroche
als gastregisseurs voor de komende drie
seizoenen aan zich verbonden. Dat geldt
ook voor de jonge Nederlanders René
Lobo en Ger Thijs.
Sacha neemt overigens aan, zonder het
juryrapport nog te kennen („Ik ben er
erg benieuwd naar”), dat haar de prijs
niet alléén voor haar rol in „Een vleug
van honing” is gegeven, maar mede voor
haar vertolking van Irina in „De drie
zusters” en voor haar aandeel in „Het
St.-Juttemisbal” en „Een bruid in de
morgen”.
Zij zegt: „Van die vier verschillende
rollen is die van Jo inderdaad de meest
60e overlijdt. Oók weer belastingvrij.
Deze forse bedragen kosten voor een vrouw
van 30 jaar f 27/,- per jaar. Voor dat bedrag
neemt zij deel aan ons Risico Waarde-projekt.
Waardoor het gezin is beschermd tegen de financiële
klap bij plotseling overlijden.
Hopelijk is dat niet nodig, want dan is
er aan 't einde van de projektduur een aardig
verjaarskado voorhanden.
Bij de huidige rentestand is dat zo'n f 5.600,-.
Er is dus veel zekerheid voor weinig geld
te koop. Zodat u het niet bij een gedachte
hoeft te laten
De goede verzekeringadviseur kent E&L.
Al» de beste.
Korte Voorhout 20 Den Haag
Tel. 070-469262*
Deze drie stukken worden met de
volgende grote zaalprodukties aange
vuld: „President op drift” van Scott
Fitzgerald (première 21 september in
Arnhem), „Wat een gekke man.en
zijn vrouw dan?” van Ayckbourn (pre
mière 15 maart in Arnhem).
In Theater aan de Rijn gaan de twee
kleine zaalprodukties die het vorig sei
zoen wegens ziekte van spelers moesten
blijven liggen: „Geen mannen meer” van
David Hare en Ballingen” van James
Joyce.
landse Bioscoopbond om het vertonen
van moeilijke films te stimuleren
door een soort garantiefonds in het
leven te roepen, waarmee volgens de
programma-schrijver filmhuizen
overbodig gaan worden.
Dat lijkt mij een te overhaaste
conclusie, maar het vermindert niets
van de droefheid over het (eventueel)
verdwijnen van een filmcentrum dat
in het verleden aan liefhebbers oude
en nieuwe werken vertoonde en
daarmee een zekere functie in het
(Haarlemse) filmleven vervulde.
Wie eens wat terugblikt in de his
torie van de film zal in allerlei
variaties dit verschijnsel aantreffen:
de behoefte om buiten het officiële
bioscoopleven films te laten zien,
waarvoor het bedrijf op dat ogenblik
nog niet rijp was en het stoppen van
die activiteiten als een „opgevoed”
publiek bijna automatisch de ver
waarloosde en als niet-commercieel
verworpen films terugvindt in zijn
bioscoop.
De voorhoede, de avant-garde heeft
steeds zichzelf overbodig gemaakt,
wat betekent dat ze er steeds weer
moet zijn om telkens nieuwe impul
sen te kunnen geven aan een bedrijf
dat uiteraard kwetsbaarder is en risi
co’s zo niet uit de weg gaat dan
Dat dit een verkeerd uitgangspunt is
toont onderstaand voorbeeld:
f 5.600,- op haar 60e jaar belastingvrij
(bij de huidige rentestand).
f 50.000,- als zij onverhoopt vöör haar
WANDKASTEN
BANKSTELLEN«TAFELS
STOELEN»TV KASTEN
DEKENKISTEN
Toonzaal: A-aS-i-U
