Staf commissie-Watergate:
Protest van Franse
communisten
et
Hearsts loven een beloning uit voor Patricia
Van der Stoel
installeert
Gift anonieme groep
adviescommissie
bracht redding
Indiase stakers
gearresteerd
Conferentiedeelnemers flink
geschrokken na ongeluk
99
99
Engelse staking na 27 uur voorbij
CONFERENTIE VAN WILTON PARK (3)
Kamer Amsterdamse
Onderzoekcommissie
voor Hagedonk is
werk begonnen
„Geen KLM-geld voor
verkiezingsfondsen”
wethouder bezet”
19 74
9
MEI
BINNEN- EN BUITENLAND
Uniek
Verhoogd
Verandering
Fundamenteel
Mitchell keurde inbraak goed
JOHN MITCHELL
3D
(Van onze redacteur Ron Brown)
en
3ra-
bro-
er«-
lister
a de
latte
•actie-
rtman
erheid
ir van
et de-
is de
•actie-
waren
horen
bewo-
in te
in de
it. Dat
(Van onze redacteur in Londen,
Rudolf Bakker)
uur
van
Geuzenveld
De krantenmagnaat Randolph Hearst
en zijn vrouw Catherine hebben via een
woordvoerder laten weten dat de naam
van de tipgever niet zal worden onthuld.
Met de uitloving van de 50.000 dollar,
die op een rekening van de Wells Fargo
Bank is gestort, is het bedrag dat het
persoonlijke fonds van Hearst beschik
baar heeft gesteld in de hoop dat Pat zal
worden vrijgelaten, tot 550.000 dollar
gestegen.
De andere 500.000 dollar maakte deel
uit van een voedselprogramma ter waar
de van twee miljoen dollar. De ontvoer
ders van Pat het mysterieuze Symbi-
onese Bevrijdingsleger (SLA) hadden
voedseluitdeling aan de armen van Cali
fornia geëist in ruil voor haar vrijlating.
Bestelwagenchauffeurs van het Londense avondblad Evening News stonden gisteren op straat te wachten op nieuws van de
staking van arbeiders in technische beroepen, die op een na de grootste vakbond in Engeland vormen. De chauffeurs wisten nog
niet of de staking zou doorgaan en het verschijnen van de krant zou beletten. Het affichebord op de bestelwagens schijnt toe
passelijk: „Spanning de moderne moordenaar”.
DEN HAAG. (ANP) Een woord
voerder van de KLM heeft gistermiddag
pertinent ontkend dat de KLM bijdragen
in de verkiezingsfondsen-1968 van zowel
de Republikeinse als de Democratische
Partij in de Verenigde Staten heeft ge
stort.
len van een EEG-Iidmaatschap ziet. On
der andere toetredingsvoorwaarden wil
deze groep wel accepteren dat soeverei
niteit deelbaar is en dat men er dus als
het waren „een stukje” van aan Brussel
kan geven zonder alles te verliezen.
(Van onze redacteur in Parijs,
Frank Onnen
(Van onze correspondent)
PRINSENBEEK. Een onafhankelij
ke commissie van vier personen is giste
ren begonnen met een onderzoek naar
de conflictsituatie in het bejaardenoord
Hagedonk te Prinsenbeek. De commissie
is op dwingend advies van minister Van
Doorn van CRM ingesteld door Gedepu
teerde Staten van Noord-Brabant.
Ze moet op korte termijn rapporteren
en adviseren over het functioneren van
alle geledingen in het bejaardenverzor
gingstehuis en de oorzaak van het huidi
ge onbehagen. Met de instelling van deze
commissie is één van de eisen gehono
reerd die het actiecomité van het ver
zorgingstehuis onlangs aan minister Van
Doorn heeft voorgelegd.
Ruim twee maanden na de bezetting
is de situatie in Hagedonk volgens het
actiecomité onhoudbaar geworden.
>lks-
eizi-
iden
rom
jrlid
heb-
van
ali-
ge-
ig te
egen
een
<ken
iopië
van
n dr.
band
met
en in
innen
rnlijk
espo-
srril-
iamer
i niet
iirec-
ijver-
ubsi-
delen
emie-
onaal
(Gro-
oude
lledig
>or de
herder
1 van
ninis-
lange-
iden.
'as de
i drie
el. De
was
m, die
wrstel
r ver-
aan-
in ge-
achtte
idsbe-
ld om
en te
erheid
wer-
hun
llsloo
rring
pas-
arom
bont
dub”
jaar
audi-
Am-
arige,
gerde
i be
leden
tituée
:inde-
ver-
:e
u
is
i-
n
ie
ij
1-
le
dag-
ver-
aan
tegen
aking
Het Witte Huis heeft gisteren toegege
ven dat er vermoedleijk wel hiaten zijn
in een aantal afschriften van de Water-
gate-bandjes waarvan de verkorte versie
is gepubliceerd, maar zei dat „alle woor
den die gehoord konden worden, in de
afschriften zijn weergegeven”.
STEYNING, Engeland. Er zijn in de anti-EEG gelederen in Engeland
twee verschillende opinie-groepen waar te nemen. De een is volledig tegen
aansluiting bij Europa, de andere is tegen aansluiting onder de huidige
toetredingsvoorwaarden. Samen konden deze twee groepen wel eens ge
noeg stemmen opbrengen om de uitslag van het komende EEG-referen-
dum op een overwegend „Neen, wij willen er uit” te brengen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Minister van Buiten
landse Zaken Max van der Stoel heeft
gisteren op zijn departement een advies-
commisie geïnstalleerd, die zich gaat
bezig houden met de inhoud en de
vormgeving van de op de Parijse Top
conferentie (1972) voorgestelde Europese
Unie. Voorzitter is de gepensioneerde
ambassadeur Spierenburg, tot voor kort
permanent vertegenwoordiger van Ne
derland bij de NAVO, daarvoor bij de
EEG. Vóór 1 januari 1974 moet het 13-
koppige team van Europa-deskundigen
een rapport op tafel hebben gebracht.
NIEUW DELHI (UPI). In India z(jn
gisteren honderden demonstrerende sta
kers van de spoorwegen gearresteerd. Er
zitten al 6000 vakbondsleden gevangen.
In de oostelijke sectoren zouden de
treinen normaal rijden, zij het onder
strenge politiebewaking, in grote delen
van het zuiden, westen en noorden zou
den geen treinen meer rijden.
In Bombay en Madras lag het trein
verkeer eveneens stil, zodat de bijna drie
miljoen werknemers niet uit de buiten
wijken naar de binnenstad konden.
De prijzen voor voedingsmiddelen op
de markt in Bombay stegen met het
uur. Veeel huisvrouwen hamsteren. Er is
groot tekort aan melkpoeder, babyvoe
ding, zeep en medicijnen in de stad.
In Nieuw Delhi beschuldigde de oppo
sitie de regering ervan, de staking uitge
lokt te hebben door het gevangen zetten
van vakbondsleiders. De regering zegt
niet aan de eisen van de vakbonden te
kunnen toegeven. Dat zou het land per
jaar twee miljard gulden kosten, terwijl
de genationaliseerde spoorwegen met een
jaarlijks verlies van ongeveer een mil
jard gulden werken.
LONDEN. De staking van de op
een na grootste vakbond in het Verenigd
Koninkrijk, die van de 1,25 miljoen
arbeiders in de technische beroepen, is
even onverwacht tot een einde gekomen
als ze was begonnen. Ze duurde 27 uur.
Het kantoor van de psychiater Fiel
ding in Beverley Hills, in Californië, is
door agenten van het Witte Huis op 4
september 1971 in het geheim doorzocht.
De agenten zochten naar bezwarend ma
teriaal tegen Daniel Ellsberg.
Het fundamentele verschil tussen de
nationalisten en de andere anti-EEG-
groep is dat deze laatste wél de voorde-
eens) heeft het Britse volk niet voldoen
de zeggenschap gehad in deze funda
mentele beslissing om het verdrag van
Rome te tekenen.
Tijdens de beslissing van het vorige
parlement om tot de EEG toe te treden
had de oppositie gewaarschuwd dat het
verdrag niet bindend was omdat het
volk onvoldoende geraadpleegd was.
Op de kritiek dat door het willekeurig
tekenen en breken van verdragen Enge-
lands geloofwaardigheid geschaad wordt,
zeggen de nationalisten dat het verdrag
PARIJS. De secretaris-generaal
van de Franse communistische partij,
Georges Marchais, heeft gisteren
openlijk geprotesteerd tegen een be
zoek, dat de Russische ambassadeur
in Parijs, Tsjevomenko, dinsdag aan
de rechtse kandidaat voor het presi
dentschap, Giscard d’Estaing had ge
bracht. Nu de tweede en beslissende
fase van de strijd om het Elysée
tussen de twee finalisten, Mitterrand
voor links en Giscard d’Estaing voor
rechts, is ontbrand, heeft de campag
ne gelijktijdig een nog wat scherper
en misschien ook wat demagogischer
karakter aangenomen.
In eerste instantie wees de president
van het hof het aanbod van de hand.
Daarop werd het van 47.000 tot 65.000
pond verhoogd en daarmee dekte het
ook de gerechtelijke en andere bijko-
In zijn installatierede zei de heer Van
der Stoel onder meer dat het beeld van
een Europese Unie er bepaald niet één
was van grote voortvarendheid en voor
uitgang.
Wat de oorzaak van de moeilijkheden
betreft, was de heer Van der Stoel
geneigd deze in de eerste plaats te
zoeken in „het falen van de pogingen
gedurende tien, vijftien jaar om de Ge
meenschappen een behoorlijke, dat wil
zeggen: een levende en inspirerende po
litieke ondergrond te geven. De integra
tie is daardoor blijven steken in de
dorre techniek”.
De beide kandidaten zijn, na een
diepgaande analyse van de resultaten
van vorige zondag, nu nog sterker tot
de overtuiging gekomen dat ze de
enkele honderdduizenden stemmen,
die vermoedelijk de doorslag moeten
geven, vooral uit de vage massa van
het centrum zullen hebben te recru-
teren. Daarnaast is natuurlijk nog
een vinnig spelletje touwtrekken be
gonnen om de gaullistische stemmen,
die waarschijnlijk niet allemaal in de
richting van de resterende regerings
kandidaat Giscard d’Estaing kunnen
worden gekanaliseerd.
Enkele gaullistische kopstukken zo
als de vroegere staatsminister van
generaal De Gaulle, Jeanneney, die
het gaullisme in geen geval met het
rechtse kamp willen identificeren,
hebben zich nu ronduit voor de link
se eenheidskandidaat Mitterrand uit
gesproken. De communisten, die van
hun kant nu wel heel goed hebben
SAN FRANCISCO. (AP) De ouders
van Patricia Hearst hebben een beloning
van 50.000 dollar uitgeloofd voor de tip
die zal leiden tot de veilige terugkeer
van hun 20-jarige dochter, die zij sinds 4
februari de dag waarop zij werd
ontvoerd niet meer hebben gezien.
Nadat de deelnemers aan de 161ste
Wilton Park-conferentie een autobus
ongeluk ongeschonden overleefd
hebben, is de discussie over nationale
soevereiniteit en het evenwicht tussen
algemene opinie en politiek besluit in
Wiston House, bij Steyning, in het
Engelse graafschap Sussex, voortge
zet.
Maar ook deze groep wil een direct
antwoord van het Britse volk, alhoewel
zij hoopt dat de referendumvraag geen
direct ,ja” of „neen” omtrent het lid
maatschap zal eisen maar alleen een eis
om te beslissen of andere toetredings
voorwaarden en een hernieuwde onder-
handeling hierover nodig zijn.
Bovendien wijst deze groep erop dat
de olievondsten in de Noordzee Engeland
tot een „oliesjeik van de toekomst” zal
maken en als zodanig een grote aan
winst voor de EEG. Het Britse volk
moet door een referendum beslissen of
het zich zo aan de EEG wil binden, of
dat over de hele kwestie opnieuw onder
handeld moet worden.
Natuurlijk moet hier ook weer reke
ning gehouden worden met het feit dat
het antwoord op het referendum niet
binden is voor het parlement. Alleen
het parlement beslist door zijn wetten
wat er zal gebeuren, en de kracht van
dit eerste Britse referendum is dus niet
hetzelfde als die van referendums in
Frankrijk of Zwitserland.
Op het ogenblik lijkt het erop dat de
strijd tussen de pro- en anta-EEG-groe-
pen zwaar zal worden en dat de uitslag
moeilijk te voorspellen is.
De Engelsen zijn nu eenmaal tegen
verandering in hun levenswijze. Er werd
gemopperd op decimalisatie, er was ge
kreun te horen over de nieuwe munten,
en er is thans een tendens om de EEG
van alles de schuld te geven, gerecht
vaardigd of niet.
„Hoffelijk doch terughoudend” is al
tijd de houding van de meeste Engelsen
tegenover buitenlanders geweest, en
soms komt daar ook nog wat achter
docht bij.
Natuurlijk is er in dit land ook een
pro-EEG-mening. Er zijn Engelsen die
een gunstige indruk hebben van het
functioneren van de EEG met al diens
omvolmaaktheden en die de gevolgen
van uittreding als zeer schadelijk zien.
Zal het volk met het verstand of met
het gevoel beslissen? Iedereen zal het
moeten afwachten. Momenteel is men
het er nog niet over eens hoe de refe
rendumvraag geformuleerd moet wor
den.
van Rome een uitzondering is, juist
omdat het de nationale soevereiniteit
aantast. Verdragen zijn natuurlijk bin
dend, door welke regering ze ook aange
gaan worden, zeggen zij, behalve dit éne
verdrag. Dat is een uitzondering, omdat
het een unieke verandering in de soe
vereiniteit tot stand brengt, door de wet
te veranderen zonder onafhankelijke ac
tie van het parlement.
Als men ze om een alternatief vraagt,
zeggen de nationalisten: „Het alternatief
van een sprong van de klippen is: niet
springen”. Wijst men ze op de toestand
waarin het land momenteel verkeert,
dan verklaren zij dat deze niet te wijten
is aan het feit dat Engeland in het
verleden geen lid van de EEG was.
WASHINGTON (Reuter en AP) De staf van de Watergatecommissie
van de Amerikaanse Senaat is tot de conclusie gekomen dat uit het huidige
bewijsmateriaal blijkt dat de voormalige minister van justitie, John Mit
chell, goedkeuring heeft gehecht aan de operatie die leidde tot de inbraak
in het hoofdkwartier van de democraten in 1972, zo is vernomen in krin
gen die in nauw contact met deze staf staan.
Het voorlopige verslag zal vandaag
door de Watergate-commissie worden
besproken.
AMSTERDAM. (ANP) De Amster
damse politie heeft gistermiddag de Ka
mer van wethouder Van der Eyden op
het hoofdstedelijk stadhuis ontruimd na
een bezetting van een uur door een
twintigtal bewoners van Tuindorp
Buiksloot, Floradorp, Geuzenveld en
Slotenneer.
De bewoners van deze buurten zijn
b t R D AU
begrepen dat zij voor de kleine en
natuurlijk ook de grote spaarders
nog altijd voor een boeman worden
aangezien, weten nauwelijks meer
hoe zich van alle rode smetten te
zuiveren.
De communistische secretaris-gene
raal Georges Marchais heeft om te
beginnen de gaullisten herinnerd aan
alle gemeenschappelijke acties die zij
in het verleden onder het verzet en
later tegen een Europese defensiege-
meenschap ter wille van de nationale
onafhankelijkheid hebben gelanceerd,
met het verzoek dat front nu weer te
herstellen om Mitterrand op zondag
19 mei de zege te kunnen verzekeren.
Marchais heeft de gaullisten zelfs
al een paar ministerszetels in de even
tuele nieuwe linkse regering aangebo
den. Zijn protest tegen de ontmoeting
tussen de Russische ambassadeur en
Giscard moet uiteraard in datzelfde
licht worden geplaatst. Omdat Gi
scard zijn portefeuille van Financiën
tijdens de campagne niet ter beschik
king heeft menen te moeten stellen,
kon de ambassadeur na afloop van de
audiëntie verzekeren, dat hij alleen
maar over economische vraagstuklj^n
had gesproken, zonder zich natuurlijk
in de binnenlandse politiek van
Frankrijk te willen mengen. Maar de
schijn, dat de Sovjet-Unie nu al wedt
op het rechtse paard, had de diplo
maat niettemin wel wat tegen zich.
Het is intussen de eerste keer ge
weest in de geschiedenis van Frank
rijk, dat de Franse communisten zo
openlijk tegen een officiële stap van
een Russische ambassadeur en dus
van Moskou stelling hebben geno
men.
mende kosten. Onder de druk van de
staking besloot president Donaldson gis
termiddag het geld te accepteren. Tege
lijkertijd werden de bij de vakbond in
beslag genomen 300.000 pond teruggege
ven.
Vakbondsvoorzitter Hugh Scanlon had
geweigerd de staking op te heffen in het
licht van het vooruitzicht dat de gehate
wet op de industriële betrekkingen naar
alle waarschijnlijkheid binnenkort uit de
wereld zal zijn geholpen. Tenslotte wa
ren het de gehate kapitalisten die de
Labour-minderheidsregering te hulp
kwamen. Zij betaalden de schade die
hun eigen lodgenoot door handen van
vakbondsmensen was toegebracht Scan
lon haalde bakzeil en hij hief de staking
op.
twijfelachtig
historie van
trekkingen”,
noemd.
De vakbond was veroordeeld tot het
betalen van 47.000 pond aan een klein
technisch bedrijf, omdat een aantal van
haar daar werkende leden op wettelijk
ongeoorloofde manier „industriële acties”
hadden gevoerd. De wet die dit regelt is
de wet op de industriële betrekkingen,
een wet uit het laatste Conservatieve
kabinet-Heath.
De grote en machtige vakbonden doen
of deze wet lucht voor hen is. Deel van
deze wet is een zogenoemd hof voor
de industriële betrekkingen. Het is dit
hof dat de verplichting aan de vakbond
van de technici oplegde om de schade
vergoeding te betalen.
De vakbondsleiding verscheen niet ter
zitting om zich te verdedigen en weiger
de ook de schadevergoeding te betalen.
Daarop werden haar bankcontanten ter
waarde van een kleine 300.000 pond in
beslag genomen.
De president van de vakbond, de oud-
communist Hugh Scanlon, werd hierover
zo kwaad, dat hij wilde dat zijn volge
lingen van de ene minuut op de andere
in staking gingen. Diezelfde dinsdagmid
dag verklaarde de Labour-minister van
Arbeid Foot in het Lagerhuis dat hij het
hof voor industriële betrekkingen wel
..de nek wilde omdraaien”, als hij maar
wist hoe. Ook noemde hij de president
van het hof, mr. Donaldson, een „schiet
grage gek”.
Meteen na het signaal voor de staking
legden, zoals te verwachten was, de
technici in de Londense krantenwijk
Heet Street het werk neer. Gisteren
waren er dan ook geen landelijke kran
ten. In de automobielindustri begonnen
de arbeiders het werk te verlaten, hoe
wel er in het algemeen onbeb gen bleek
te bestaan over het door Hughes Scan
lon zo dictatoriaal genomen besluit.
Gisterochtend verscheen opnieuw het
..verrassende element” op het toneel dat
al vorige week in het vooruitzicht had
gesteld de oplossing te willen brengen.
Deze onverwachte redder in de nood
bleek een onbekend blijvende groep in
dustriëlen, die beloofde de schadevergoe
ding uit eigen zak aan de firma die de
schadeclaim had ingediend te zullen be
talen.
De commissiestaf heeft een rapport
opgesteld waarin zij tot de conclusie
komt dat er betalingen zijn verricht om
het stilzwijgen van de beklaagden in de
Watergate-zaak te kopen met het doel
president Nixon niet te compromitteren.
als het Witte Huis ze kon maken er
misschien wel „delen van gesprekken
zijn weggevallen” maar hij suggereerde
dat dit veroorzaakt was door „de ge
brekkige apparatuur van het afluister
systeem” in het Witte Huis.
De federale rechter Gerrard Gesell
heeft gezegd, dat hij van mening is dat,
als buitenlandse betrekkingen van de
V.S. erbij betrokken waren, president
Nixon wellicht het recht had om een
onderzoek te gelasten dat tot de inbraak
in het bureau van psychiater Daniël
Ellsberg leidde.
Als de president bevel gaf tot de
inbraak onder dergelijke omstandighe
den, zo zei Gesell, dan zou hij wel
moeten overwegen de zaak niet ontvan
kelijk te verklaren.
De rechter zei dit tijdens een ontmoe
ting met de advocaten die betrokken zijn
bij het proces van zes mannen die
beschuldigd worden van het schenden
van de grondwettelijke rechten van de
psychiater, dr. Lewis Fielding.
Bovendien beweren de nationalisten
dat de EEG met Engeland niet kan
werken en niet zal functioneren. Enge
land is uniek, zeggen ze; niet superieur,
maar wel uniek.
Menig verbijsterd buitenstaander
vraagt hierop: „Waarom?” Dan zal het
antwoord van beide groepen erschillen.
De groep die tegen aansluiting onder
elke voorwaarde is, zou men de nationa
listen kunnen noemen. Zij geloven een
voudig dat Engeland uniek is, met een
identiteit die voorkomt dat dit land zich
ooit permanent aan een internationaal
verdrag kan binden.
De stelling waarop deze groep zijn
argumenten baseert is dat soevereiniteit
ondeelbaar is. Als men een gedeelte van
zijn soevereiniteit af staat (zoals door het
verdrag van Rome gebeurt) dan bestaat
die soevereiniteit niet meer, zo zeggen de
nationalisten. Met andere woorden: te
ken het verdrag van Rome en je bent
geen soeverein land meer.
Neemt men deze stelling aan, dan zijn
de overblijvende argumenten van de na
tionalisten zeer logisch. Met zijn traditie
en zijn eilandelijke isolatie heeft Enge
land terdege een geheel eigen identiteit.
Het parlement is altijd soeverein ge
weest (zelfs de Britse monarchie was op
aanvaarding en niet op dwang geba
seerd, zegt men) en moet dit altijd
blijven.
De plaatsvervangende perschef van
het Witte Huis, Gerald Warren, zei dat
hoewel de afschriften zo volledig waren
Deze ontkenning volgde op de schrif
telijke vragen van de socialistische
Tweede-Kamerleden Epema-Brugman
en. Ter Beek aan minister Westerterp
van Verkeer en Waterstaat.
Het drama dat zich binnen dit korte
tijdsbestek afspeelde, zal een apart en
hoofdstuk vormen in de
de Britse „industriële be-
zoals dat hier wordt ge-
Daarnaast had de Hearst Corporation
nog eens vier miljoen dollar beschikbaar
gesteld voor de voedseluitdelingen, op de
vergeefse voorwaarde dat Patricia op 3
mei zou zijn vrijgelaten.
Sinds de spectaculaire verschijning
van Patricia als een al dan niet vrijwil
lige deelneemster aan een door de SLA
gepleegde bankroof, heeft men niets
meer van haar gezien. Wel kwam nog
een geluidsbandje bij de politie maar het
was niet duidelijk wanneer dit precies
opgenomen was.
niet eens met het gemeentelijk huis-
«tfcgitc.’eM bw: wijken.
Engeland heeft geen geschreven
grondwet en daarom is het parlement
machtig om alles te doen; het kan
zichzelf zelfs ontbinden en de Engelse
staat afschaffen. Door het verdrag van
Rome verdwijnt die soevereiniteit en
wordt het parlement ondergeschikt aan
de EEG.
Volgens de nationalisten (en hier is de
andere anti-EEG-groep het ook mee
„Engeland is niet superieur,
maar wel uniek”
Het ongeluk gebeurde toen de deel
nemers per gehuurde bus uit Londen
vertrokken waren. Het gezelschap
had daar een receptie, gegeven door
de staatssecretaris voor Buitenlandse
Zaken, Lord Goronwy-Roberts, bij ge
woond. Op de terugweg naar Stey
ning ramde een andere bus de ach
terzijde van de Wilton Park-bus,
waardoor de achterruit van deze
laatste verbijzeld werd.
Niemand raakte gewond, doch het
gezelschap, dat uit diplomaten, pro
fessoren en parlementsleden uit 13
verschillende landen bestaat, was er
wel flink van geschrokken.
Bij de hervatting van de conferen
tie, bijgewoond door onze redacteur
Ron Brown (die onder een citeer-
verbod moet werken) kwam de Britse
tegenaanval op alle kritiek die van
internationale zijde was geleverd op
Engelands plannen om zich over het
EEG-lidmaatschap te bedenken.
De tegenaanval was krachtig en
indrukwekkend, maar overtuigde
weinigen van de juistheid van de
Engelse zaak. Wel werd deze wat
meer begrijpelijk gemaakt, zij het
dan niet gerechtvaardigd. De voor
naamste punten van de Britse tegen
aanval staan in bijgaand artikel.
