Echtscheiding in Italië blijft
Illegaal blad
heruitgegeven
in Sovjet-Unie
Lachmon dreigt
met harde
acties
de rechtspraak (2)
Watergate
en
Tweehonderd
diefstallen
opgelost
Voorsprong Giscard
lijkt toe te nemen
„Lammie-actie
operette”
„Vaticaan kijkt
kat uit boom”
Wilson: „Meedogenloze
plannen van IRA”
ir
99
gamee
Parlementariërs EEG
schuldig aan corruptie
Britse leger ontdekt documenten
NEK-AAN-NEK-RACE DUURT VOORT
Democraten willen
Overste Witte Paters:
geen overijld
aftreden Nixon
Vietcong praat niet
meer met Saigon
3
BINNEN- EN BUITENLAND
1974
MEI
pjNSD AG
1 4
Nederlaag
Tweede Kamerlid
Asiel
Howard Hughes
(Van onze redacteur in
Washington, mr. H. L. Leffelaar)
worden
meer
(Van onze redactrice in Wenen)
en
an de
terdag
ens de
vas in
merlid
an de
rden.
ar het
orden.
voor-
tionele
giste-
ns een
ihoofd,
De drie zijn: de bioloog Sergej Korva-
lov, de wiskundige Tatjana Welikanova
en de linguïst Tatjana Chodorovitsj, die
hun artikel ook met naam en toenaam
hebben ondertekend.
Als voorbeelden van het niet functio
neren noemde hij het niet beantwoorden
van schriftelijke vragen van de oppositie
en het niet ingaan op een verzoek van
zijn partij om televisiezendtijd. Hij wees
er verder op dat de VHP enige tijd
geleden een interpellatievoorstel had in
gediend over een pakket vakbondseisen
waarop nog geen behandeling door het
parlement is gevolgd.
Op een persconferentie in de Noordier-
se hoofdstad deelde een Britse leger-
Deze groep van 30 is echter de
kleine zichtbare piek van een ijsberg
van onduidelijke en onmeetbare pro-
_porties. Om een overzicht te krijgen
van wat er onder „Watergate” wordt
verstaan, kunnen globaal vier catego
rieën worden onderscheiden, die ieder
apart door het ministerie van Justitie
of de speciale aanklager, Leon Ja
worski, worden onderzocht:
zia Christiana kans te geven zich als
grootste partij te hergroeperen.
Zowel de christendemocraten als hun
coalitiepartners die zich ten aanzien van
bij de psychiater van Ellsberg, omdat
hij onder ede verklaarde niets van de
inbraak af geweten te hebben, terwijl
hij er de opdracht toe gegeven zou
hebben.
1 niets
Jeurte-
is man
lebben
broken
n. Er
oorbe-
hoofd-
it”, de
ien. In
amen-
®t en
e heer
lewer-
ie ver-
n Ben
i reeds
mtslag
endge-
Iroogte
oe 1,5
De ac-
00200.
Wi
jn het
loemd.
ckberg
:erdam
isteren
uwen-
it een
troffen
ide, is
leden
an de
ran de
ten in
i han-
rin de
nateri-
[en.
V.N.-
isteren
en <w
red-
wor-
in de
jrijzen
•eiging
en.
>’66 en
ie mi-
ravond
een al
adden-
jedrei-
souden
et In-
isteren
apanse
dering
op de
n zijn
reken.
Het
heeft
afluis,
e van
litchell
circu-
Ame-
iw, die
Grie-
tr een
fonnls
3. Het melkschandaal. Dit belooft
een zeer exclusieve kwestie te wor
den, omdat er, behalve de president
zelf, ook mensen als zjjn voormalig
adviseur John Connally, bij betrok
ken zijn. Het gaat hierbij om een
toezegging van de melkindustrie om
ongeveer vijf miljoen gulden te stor
ten wanneer Nixon het prijs-plafond
voor de melk zou verhogen. Nixon
deed dat, maar zegt nu dat hij ertoe
gedwongen werd door pressie van de
Democraten in het Congres. Er zijn
echter steeds meer bewijzen dat het
ook hier om het door deze regering
veelvuldige principe ging van „voor
wat hoort wat”.
GRONINGEN (ANP).— De Groninger
politie heeft een tweehonderd winkel
diefstallen tot een oplossing gebracht. In
verband daarmee zijn vier jonge man
nen aangehouden. Hun werkterrein was
voornamelijk de stad Groningen. Zij sta
len onder meer cassetterecorders, radi
o’s, kledingstukken, bromfietsen, gereed
schappen, werphengels en vele andere
goederen die gedeeltelijk weer werden
verkocht. De diefstallen werden uitge
voerd gedurende een periode van onge
veer vijf jaar. De totale waarde van de
buit is niet bekend.
giste-
1, om-
parte-
jecton
iff en.
Het referendum betekende de eerste
verkiezingsnederlaag van de christende
mocraten, sinds 28 jaar aan het bewind
in Italië. De overweldigende afwijzing
van de volksraadpleging maakt prak
tisch ook een einde aan de invloed van
de Heilige Stoel op de Italiaanse politiek
en legt een zware hypotheek op de
betrekkingen tussen kerk en staat.
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS. In de nek-aan-nek-race
voor de Franse presidentsverkiezingen
die zondag beslist wordt, liggen de beide
finalisten, Mitterrand voor het linkse
volksfront en Giscard d’Estaing voor het
rechtse kamp, nu bijna gelijk. D’Estaing
echter lijkt zijn lichte voorsprong iets te
bevestigen, zo niet te verbeteren. Terwijl
de ene opiniepeiling een fifty-fiftyscore
tot resultaat heeft, beweren andere ex
perts die de openbare mening de ther
mometer zeggen te hebben aangelegd
dat Giscard nu door een of twee percent
boven Mitterrand zal worden verkozen.
Drie intellectuelen hebben in de nieu
we kroniek korte verklaringen laten af
drukken, waarin ze er de nadruk op
leggen dat de kroniek zoveel mogelijk
moet worden verspreid, omdat de echte
informatie over de schending van de
rechten van de mens in de Sovjet-Unie
voor iedereen die zich daarvoor interes
seert, toegankelijk moet zijn.
centraal in de belangstelling, omdat
het voortbestaan van de regering-
Nixon er direct mee gemoeid is.
LONDEN. (Reuter en UPI) Premier
Harold Wilson heeft gisteren in het
Lagerhuis verklaard, dat Britse veilig
heidstroepen in Noord-Ierland documen
ten in handen hebben gekregen, waaruit
zou blijken dat het verboden Ierse Re
publikeinse Leger (IRA) van plan is
bepaalde gebieden in Belfast en zijn
voorsteden te bezetten en in zijn macht
te houden.
Een 19-jarige Britse soldaat, Gerard
Burns, is gisteren in Dublin aangehou
den, enkele uren nadat hij had verzocht
om politiek asiel. Bruns was gisteroch
tend op een geheime persconferentie bij
Dublin door een van de leiders van de
„Provisional Ira” David O’Connell, aan
journalisten voorgesteld.
Hij zei dat hij 2*/i maand had gediend
in Ulster en op 3 mei was gedeserteerd.
Hij was het niet eens met het optreden
van het Britse leger in Noord-Ierland en
had in bijzonder bezwaar tegen de ma
nier waarop de militairen „verdachten”
behandelden.
17 JUNI op deze dag, toen de
inbrekers twee jaar geleden betrapt
werden in het Watergate-kantoor van
de Democraten, staan Ehrlichman,
Liddy, drie van de inbrekers en voor
malig Witte-Huismedewerker Charles
Colson terecht wegens samenzwering
in verband met de inbraak bij de
psychiater.
9 SEPTEMBER de grote dag
waarop het proces over de doofpot-
campagne begint en waarbij vrijwel
de hele top van de staf van het Witte
Huis terecht zal staan.
De officier van Justitie en de speci
ale aanklager hebben zich door de
methode van schuldigverklaringen in
ruil voor strafvermindering van de
medewerking als getuigen verzekerd
van John Dean, Frederick Larue (die
het zwijggeld uitbetaalde), Jab Ma
gruder en Egil Krogh, die weigerde
de inbraak bij de psychiater af te
doen als„in het belang van de natio
nale veiligheid”, wat hem door het
Witte Huis werd aangeraden.
Al deze data zijn echter streefdata,
want volgens de Amerikaanse recht
spraak kunnen de advocaten van de
gedaagden nog talloze moties indie
nen om bijvoorbeeld het proces in
een andere stad te houden, of om
geluidsbanden van het Witte Huis te
vragen, die ze toch niet krijgen, of
om de aanklachten tegen hun cliën
ten niet ontvankelijk te laten verkla
ren. Iedere motie betekent dan wel
geen afstel, maar wel verder uitstel
van rechtspraak.
DEN HAAG (ANP).Het onderbre
ken op zondagen van de controlevluch-
ten naar het met hasj geladen scheepje
Lammie heeft de marine-akties tegen
het schip een enigszins opperette-achtig
karakter gegeven, aldus het PvdA-ka-
merlid De Vries, die minister Vredeling
(Defensie) en minister Van Agt (Justitie)
vragen heeft gesteld. Hij wil weten, of
de controlevluchten ’s zondags werden on
derbroken „als gevolg van oude christe
lijke tradities bij de Nederlandse strijd
krachten”, zoals de officier van justitie
in Alkmaar heeft verklaard.
Volgens insiders heeft de „Lammie”
van de „Nooit-op zondagregel” bij de
marine gebruik gemaakt om niet minder
dan tweederde van zijn lading (zes ton
hasj) in België aan wal te brengen. Het
Kamerlid wil weten of het openbaar
ministerie met de toepassing van deze
regel akkoord is gegaan en vraagt of
aan de gang van zaken nog consequen-
LUXEMBURG. (ANP) Leden van
het Europese Parlement hebben presen
tiegeld ontvangen voor vergaderingen
die zij niet hebben bijgewoond, is in
Straatsburg geconstateerd.
Paus Paulus had zich persoonlijk uit
gesproken tegen handhaving van de
echtscheidingswet, een kwestie die de
kerk in zichzelf had verdeeld. De volks
raadpleging veroorzaakte ook een breuk
binnen de D.C. en partijkringen verklaar
den dat secretaris Amintore Fanfani, die
de stoot tot het referendum gaf, moeite
zal hebben zijn post te behouden.
„Ze wilden zich laten gelden. Ze heb
ben verkeerd gegokt. Dit bezegelt het lot
van de kerk. Dit bezegelt het politieke
lot van de christendemocraten”, zei de
bejaarde socialistische leider Pietro Nen-
ni over de uitslag.
WENEN. „De acties ter bescher
ming van de rechten van de mens in de
Sovjet-Unie worden voortgezet”, luidt
het nieuwe motto van de „Kroniek der
lopende gebeurtenissen”. Het illegale
blad is het a fgelopen weekeinde voor
het eerst sinds twee jaar weer in de
Sovjet-Unie verschenen.
r geen
i voor
ver-
chting,
ai aan
wordt
gaan
n een
waar-
20 MEI in Californië staat John
Ehrlichman terecht, ook wegens
meineed in de affaire van de inbraak
Zeker is inmiddels dat, nu links en
rechts vrijwel in evenwicht verkeren,
het beslissende woord door de bekende
vlottende middenmassa’s zal moeien
worden gesproken.
vers openbaar gemaakt. Naar aanlei
ding daarvan zijn al een aantal
maatschappijen, waaronder verschil
lende luchtvaartmaatschappijen, be
recht en veroordeeld tot boetes van
ongeveer 12.000 gulden.
Vroeger werd de kroniek, die om de
maand verscheen en waarin arrestaties
en processen tegen dissidenten worden
gepubliceerd, uitgegeven door twee be
kende intellectuele opponenten: Krasin
en Jakir. Deze zijn hiervoor in septem
ber 1973 veroordeeld en leven nu in een
dorp op 250 kilometer afstand van Mos
kou in ballingschap.
Wie de kroniek op het ogenblik redi
geert, is niet bekend. Het blad ziet er
uiterlijk precies zo uit als vroeger en
ook de stijl is niet veranderd. Koel en
zakelijk, zonder enige polemiek, worden
recente schendingen van de Russische
Grondwet en onwettige represailles te
gen andersdenkenden vermeld.
De redactie verklaart de lange onder
breking met de dreigementen van de
geheime politie. „Maar voortgezet zwij
gen had al was het maar indirect en
passief de beproefde gijzeltactiek on
dersteund, die in strijd is met de ele
mentairste begrippen van recht en mo
raal”.
Bijna alle politieke partijen in Italië
houden de komende dagen bijzondere
congressen om het resultaat van de
krachtmeting die het referendum in
feite was te overwegen. Het was de
eerste volksraadpleging sinds die in 1946,
toen de monarchie werd weggestemd.
Politici voorspelden dat premier Mari
ano Rumor een vrijgezel waar
schijnlijk zou aftreden maar het zo lang
mogelijk zou uitstellen om de Democra-
Volgens de Britse premier was het de
bedoeling van het IRA door middel van
„meedogenloos geweld zonder onder
scheid des persoons” de haat tussen de
protestantse meerderheid en de rooms
katholieke minderheid aan te wakkeren.
De verboden organisatie zou erop uit
zijn een situatie te scheppen waarin zij
zou kunnen optreden als beschermster
van de r.-k. bevolking.
Uit de documenten bleek, aldus Wil
son, dat het IRA ook al zou zij mis
schien aanvankelijk succes hebben, niet
verwachtte de beoogde punten in Belfast
blijvend te bezetten. Daarom zou zij een
politiek van verschroeide aarde willen
volgen; door b.v. de woningen van gewo
ne mensen in brand te steken als de
veiligheidstroepen zich zouden terug
trekken.
2. De ITT (International Telegraph
and Telephone Corporation)-zaak.
Deze kwestie betreft een bedrag van
ongeveer een miljoen gulden, dat ITT
bereid was in de verkiezingskas te
storten in ruil voor regeringshulp
voor het afwenden van een anti-
trustproces.
„Dit bezegelt het lot van de
kerk en christen-democraten
PARIJS (DPA).De onderhande-
lingsdelegatie van de voorlopige revolu
tionaire regering van Zuid-Vietnam
(Vietcong) heeft gisteren meegedeeld dat
zij het contact met de vertegenwoordi
gers van Saigon in de Parijse voorstad
Celle Saint-Cloud voor onbepaalde tijd
beeft verbroken.
PARAMARIBO. (ANP) De Suri
naamse oppositieleider J. Lachmon van
de Hindoestaanse VHP heeft aangekon-
digd dat de oppositie in Suriname bui
tenparlementaire campagnes zal ontwik
kelen, waarbij geen bedreiging uit de
weg zal worden gegaan. Hij deed dit
volgens een bericht van het persbureau
Informa op de luchthaven Zanderij na
zijn terugkeer uit Nederland.
Hun programma’s die alletwee op ver
andering en hervorming zijn gericht,
ontlopen elkaar, tenminste op papier,
maar betrekkelijk weinig. Giscard be
looft echter wijzigingen zonder risico of
pijn, terwijl men Mitterrand ervan ver
denkt dat vooral zijn nationalisaties
dank zij de communistische supporters
de voorzieningen van het linkse rege
ringsprogramma ver achter zich zullen
laten.
En dat gevaar, dat Giscard natuurlijk
heel dik onderstreept, schijnen de Fran
sen nu sterker te vrezen dan het risico
van een rechtse regering die gauw ge
neigd zou kunnen zijn dezelfde koers,
die nu al 16 jaar wordt gevolgd, nog
maar een tijdje rustig voort te zetten.
Tot een eventuele herhaling van het
grote spektakelstuk uit de mei-dagen
van 1968.
Niet iedereen is die waarschuwing
vergeten en zo heeft de laatste dagen
een tamelijk opvallend aantal groot
industriëlen en andere captains of indus
trie openlijk partij voor Mitterrand ge
kozen, juist om via hem de arbeidsvrede
beter te kunnen garanderen. Inderdaad
heeft de communistische vakcentrale, de
CGT, al gewaarschuwd zich bij een even
tuele overwinning van rechts niet zon
der meer neer te zullen leggen.
WASHINGTON (AFP).— De leiders
van de democratische oppositie in het
Amerikaanse congres hebben zich giste
ren uitgespreken tegen de campagne om
Nixon nu tot aftreden te dwingen.
Mike Mansfield, de leider van de de
mocratische fractie in de Senaat zijn
plaatsvervanger Robert Byrd en de
voorzitter van het Huis van Afgevaar
digden, Carl Albert, hebben de Amerika
nen gevraagd de justitie en het congres
over het lot van de president te laten
beslissen, met andere woorden de im
peachment procedure niet te belemme
ren.
Aftreden is geen oplossing, zei Mans
field. „Het is nu de tijd het hoofd koel
te houden”. Senator Byrd Merkte op dat
Nixons schuld of onschuld nooit kan
worden vastgesteld als hij nu zou aftre
den.
4. De doofpot-campagne van het
Witte Huis. Deze staat natuurlijk
Pater van Asten toonde zich tegenover
het ANP optimistisch over de ontwikke
lingen in Portugal. Hij is van mening
dat generaal De Spinola aanstuurt op de
onafhankelijkheid van de koloniën. Vol
gens hem zal een democratische Portu
gese regering, onder druk van socialisten
communisten, contact opnemen met
het Frelimo.
Voorstanders van echtscheiding wuiven naar het personeel van II Messaggero een
krant die ook voor het behoud van de echtscheidingswet is en ontvangen een
feestregen van confetti in antwoord op hun gejuich. Journalisten van II Messaggero
hebben verklaard dat ze voor onbepaalde tijd zullen staken om de onafhankelijkheid
van de krant te beschermen. Zij beweren dat conservatieven het merendeel der aan
delen in handen hebben opgekocht.
ROME (ANP en UPI) Het Italiaanse electoraat heeft gisteren echt
scheiding uitgesproken tussen de landspolitiek en het centrale gezag van de
rooms-katholieke kerk. De vraag die onbeantwoord is gebleven, is: wie
betaalt de alimentatie? Het eindresultaat van een volksraadpleging ver
wierp een poging van de christendemocraten en de kerk Italië’s drie jaar
oude en overigens zeer stringente echtscheidingswet ongedaan te maken,
met 59,1 tegen 40,9 percent.
De voorzitter van het parlement, mr.
C. Berkhouwer, maakte gisteren in zeer
bedekte bewoordingen melding van dit
schandaal. „Ik heb, ingevolge een verga
dering van het bureau in uitgebreide
samenstelling, enkele maatregelen ge
troffen met betrekking tot de presentie
lijst.
WASHINGTON. Ook voor
de „specialisten” is de omvang
van alle affaires die met de
noemer „Watergate”
aangeduid nauwelijks meer te
overzien. Typerend is bijvoor
beeld dat weinigen zich realise
ren dat al ruim 30 personen en
ten minste tien maatschappijen
terecht hebben gestaan in ver
band met Watergate. Onder hen
bevonden zich onder anderen de
oorspronkelijke inbrekers, de
campagne-saboteur Donald Se-
gretti. Nixons voormalige agen-
da-secretaris Dwight Chapin, en
de herverkiezings-commissie-
functionaris Herbert Porter.
Maurice Stans, de voormalige mi
nister van Financiën, die onlangs
werd vrijgesproken in de zogenaamde
Vesco-affaire en die tijdens de ver
kiezingscampagne de belangrijkste
geld-ophaler was, beschikt echter nog
over een groot aantal andere geheime
lijsten, die hij weigert te overhandi
gen.
In een eerdere fase zou het IRA
bijvoorbeeld door het tot ontploffing
brengen van met springstoffen geladen
auto’s in protestantse wijken, proberen
de protestanten tot tegenacties tegen
rooms-katholieke wijken aan te zetten.
1. Onwettige giften aan Nixons
herverkiezingscatnpagne. Nixon zelf
en zijn herverkiezingscommissie
(CREEP) hebben op dwangbevel van
de rechtbank al een aantal voordien
geheim gehouden lijsten van geldge-
Behalve deze vier grote groepen
moeten nog enekle minder omvang
rijke, maar daarom niet minder be
lastende kwesties worden genoemd.
In de eerste plaats de steeds geheim
zinniger wordende gift van 250.000
gulden van de miljardair-kluizenaar
Howard Hughes aan Nlxons goede
vriend Bebe Rebozo. De gift zou per
soonlijk voor Nixon bestemd zijn ge
weest, hoewel Rebozo dit ontkent en
het geld teruggaf toen de grond hem
te heet onder de voeten werd. Ook zou
Nixons secretaresse, Rosemary Woods,
een deel van dat bedrag zijn toege
speeld. Het onderzoek hiernaar is op
nieuw geopend.
Verder is er het proces over de
inbraak in het kantoor van de psy
chiater van Daniel Ellsberg (die de
geheime Pentagon-studie openbaar
maakte). De gedaagden in dit proces
zijn John Ehrlichman, Egil Krogh
(Witte-Huismedewerker, die aan het
hoofd stond van Nixons privé-kraak-
ploeg). inbreker Gordon Liddy (die
nog steeds blijft zwijgen en zes jaar
gevangenisstraf uitzit) en David
Young (een voormalig medewerker
van dr. Henry Kissinger, die later
samenwerkte met Krogh).
De volgende data markeren de be
langrijkste dagen voor de Watergate-
rechtbanken in de komende maan
den:
woordvoerder mee, dat de documenten
die de afgelopen dagen buitgemaakt wa
ren, aantoonden dat het IRA van plan
was het havengebied, de gebouwen van
de drie dagbladen, de televisiestations,
de gasbedrijven en de hoofdkantoren van
de posterijen en de telefoondienst te
bezetten.
echtscheiding tegenover hen hadden op
gesteld, trachtten de politieke weerslag
van het referendum te minimaliseren.
De uitslag aanvaardende zei Fanfani
dat het een bijdrage was geweest aan
het werk van de verbonden democrati
sche krachten voor de oplossing van de
politieke, economische en sociale proble
men van Italië.
Francesco de Martino, sociaaldemocra
tisch partijsecretaris, zei dat de overwin
ning van de voorstanders van echtschei
ding de socialisten nieuwe kracht gaf
„met open geest te streven naar herzie
ning van het concordaat met de Heilige
Stoel”.
Giorgio Almirante, leider van de Mo-
vimento Sociale Italiano die met de
christendemocraten intrekking van de
wet steunde, zei dat de volksraadpleging
was veranderd „in een politiek spel dat
in de Italiaanse politieke situatie de
communisten in de kaart dreigt te spe
len”.
De communistische partijsecretaris,
Enrico Berlinguer, verklaarde dat zijn
partij „klaarstaat op te trekken met alle
volkse en democratische krachten”.
BOXTEL. (ANP) Het Vaticaan
kijkt rustig de kat uit de boom. Het zal
zich echt niet spoedig uitspreken tegen
het Portugese bewind in Mozambique.
Bit voorspelt de Nederlander Th. van
Asten, generale overste van de Witte
Paters die in 1971 Mozambique verlieten.
Volgens Pater van Asten zal Rome op
'’’blomatieke manier achter het Frelimo
!*an staan, wanneer dit bevrijdingsfront
erkend wordt.
De onderhandelingen liggen al vier
weken stil. Midden April brak Saigon
het gesprek af, dat sinds een jaar werd
gevoerd zonder dat er succes werd ge
boekt. Als reden gaf Saigon op dat de
communisten hun aanvallen in Zuid-
Vietnam hadden verhevigd.
De acties zijn volgens de heer Lach
mon nodig omdat naar zijn mening het
Surinaamse parlement onvoldoende
functioneert.
Hun wederzijdse kwaliteiten als
staatsman worden wel algemeen zeer hoog
aangeslagen, zodat Frankrijk, zowel op
de post van president als op die van de
voornaamste oppositieleider voor de toe
komst van figuren van bijzonder groot
formaat zal zijn verzekerd.
