Dr. F. Grapperhaus van Mees en Hopeconcern:
Beladingsgraad
KLM lager
Confectie-industrie heeft
f 60 miljoen hulp nodig
Hogere rente
bij RPS
Wiskunde I werkte als selectiebijl
Ontslagen bij
Van Thiel
Textielfabriek
sluit: 274 man
technobeurs
op straat
Unilever boekte
beter resultaat
bedrijven te
'5
VAT 74
B -
Edel tapijt
ALS ER LEVENSKANSEN ZIJN
EINDRAPPORT CONCLUDEERT:
n
EXAMEN WAS AANZIENLIJK ZWAARDER
nog 2 dagen
19
1^)4
püTWtiKl) A G
M Hl
1 b
int
He
L
jn.
I
I
I
ten
JULIANAHAL- UTRECHT
IRENE- en MARIJKEHAL - UTRECHT
HEERLEN (ANP) Er zijn aanwijzingen voor het vermoeden, dat aan
het einde van de jaren zestig tot nu toe een belangrijke vernieuwing van
de industriële kapitaalgoederen en investeringsuitrusting niet is verricht
en dat in Nederland in zekere zin een proces van veroudering van het in
dustriële apparaat in gang is gezet. De spankracht voor het verrichten van
nieuwe investeringen en het vervangen van oude installaties is uit de ba
lansen der ondernemingen verdwenen, behalve natuurlijk bij de „binnen
vetters” in het Nederlandse bedrijfsleven.
Wensen
(Door Jos Ahlers, onderwijsredacteur van maandblad School)
DEN HAAG Sinds oktober van het vorig jaar hebben de A-kandi
daten van atheneum en gymnasium in angst gezeten dat wiskunde-I als
selectiebijl zou worden gehanteerd. Prof. Maas uit Leiden waarschuwde
toen dat het examen in de natuurwetenschappelijke vakken dit jaar aan
zienlijk zwaarder zou worden. Zijn voorspelling lijkt uit te komen.
r-
Nederlands industrie-apparaat veroudert
Na het midden van de jaren zestig,
Overheid steunt
mogelijk HAL
■öt
•q?
industrie.
DR. F. H. M. GRAPPERHAUS
128
veelheid moeilijke woorden.
LTO
MAVO
kwamen
TS.
HAVO
ADVFRTEKTIF
jn
Dit is één van de resultaten van het
overleg dat de afgelopen weken tussen
Bij Mavo-4 begon de dag met han-
delskennis-II en daar was ongelofelijk
veel kritiek op. Net nou het mavo afge
rekend heeft met het enkel-boekhouden-
van het vroegere ulo, had de eerste
opgave daar prompt betrekking op. De
volgende opgaven bevatten tal van slor
digheden, terwijl men van de leerlingen
bij dit vak nu juist een grote mate van
accuratesse verwacht. De derde opgave
was puur handelskennis en dat was bij
het eerste examenonderdeel van handel
al uitvoerig aan de orde geweest. Geen
beste beurt van de opstellers, meenden
tal van docenten.
Het Duits van gistermiddag werd wat
milder beoordeeld, al hadden heel wat
kandidaten klachten over een grote hoe-
Het was bij dit werk overigens wel
mogelijk om te laten zien of je wat van
het vak kende. Een snelle leraar vertel
de gisteravond dat goede kandidaten 17
van de 25 vragen goed hadden beant
woord, en dat zwakke leerlingen tot een
score van acht kwamen.
vakbeurs
algemene toelevering
Dagelijks van 9.00 - 17.00 uur.
metaalbewerking/lastechniek/aandrijvingstechniek/
pneumatiek en hydrauliek/verbindingstechniek
Dagelijks van 9.00 - 17.00 uur.
IHC krijgt opdracht. De Noorse reder
„Helmer Staubo” heeft IHC-Holland
opdracht gegeven voor de bouw van
een zogenoemd „dynamisch gepositio
neerd” boorschip. De waarde van de
order ligt in de buurt van de 100
mln, zo heeft IHC bekendgemaakt. De
Hollandse Beton Groep heeft bij IHC
een opdracht geplaatst voor de bouw
van een hefeiland voor civiel gebruik.
Met deze opdracht is ongeveer 7 mln
gemoeid.
ROTTERDAM (ANP). De kans be
staat dat het in moeilijkheden verkeren
de rederijbedrijf van de Holland Ameri
ka Lijn in Rotterdam, steun van de
overheid krijgt. Wanneer een werkgroep,
bestaande uit vertegenwoordigers van de
HAL, de vakbonden en de ministeries
van Sociale Zaken, Economische Zaken
en Verkeer en Waterstaat, tot de slotsom
komt, dat de rederij op middellange
termijn goede fevenskansen heeft, zal de
overheid de HAL eventueel de helpende
hand reiken.
bepalend zijn voor de
sociale verlangens.
Het volksgeloof, dat
drijfsleven meer valt
verdwijnen, meent dr.
dat kan men
Hoeveel zeelui nu bij de HAL zullen
worden ontslagen is niet bekend. Dat
zullen er in ieder geval minder worden
dan de 320 waarover de rederij voor het
overleg met de twee ministers en de
federatie steeds sprak. Tijdens de be
sprekingen heeft de HAL er in toege
stemd dat niet meer Europees personeel
op de vloot door (goedkope) Aziaten zal
worden vervangen. Dit betekent dat het
- reeds aangezegde ontslag voor een groep
van 44 barkeepers, brandwachten en
kwartiermeesters zal worden opgeschort.
Het havo startte met het tweede on
derdeel van het Nederlands. Daarbij was
er weer de keus tussen een opdracht aan
de hand van erg veel gegevens en een
opstel. Overal werd veruit de voorkeur
gegeven aan een opstel en op tal van
scholen was het maken van die opdracht
Van verschillende kanten is intussen
een pleidooi gehouden voor een gamma-
wiskunde, meer toegesneden op de wer
kelijke behoeften van het onderwijs en
de sociale wetenschappen. Maar woens
dagmorgen zaten de A-kandidaten toch
maar met duizenden voor dit zeer om
vangrijke wiskunde-1. En het viel be
paald niet mee. Op een grote scholenge
meenschap kwam niet één kandidaat
voortijdig naar buiten, en dat betekent
Er zijn de laatste maanden talrijke
acties geweest, nadat leerlingen van het
Tilburgse St. Odulphus-lyceum het eerst
aan de bel hadden getrokken. Bij het
schoolonderzoek bleek geen enkele A-
kandidaat op deze Tilburgse school een
voldoende voor wiskunde te hebben be
haald. Het gemiddelde lag iets boven de
drie. Toch moesten de meeste A-kandi
daten wiskunde wel in hun pakket ne
men, omdat je anders bijvoorbeeld niet
in de faculteit van de sociale weten
schappen terecht zou kunnen.
Ook al heeft de Nederlandse onderne
ming de ontwikkeling van maatschappe
lijke inzichten omtrent een voortdurende
verbetering van sociale levensvoorwaar
den voor allen te aanvaarden, haar mo
derne functie houdt in, dat zij de maat
schappij een duidelijk inzicht biedt om
trent de economische voorwaarden, die
bevrediging van
Woensdagmiddag stond Duits op het
programma en daarbij had men overal
moeite met de geforceerde stijl van de
vierde tekst. Over de andere teksten was
men niet ontevreden.
ROTTERDAM (ANP). In het eerste
kwartaal van 1974 is de winst toeko
mend aan de houders van het gewone
kapitaal van Unilever in totaal over de
gehele wereld ten opzidhte van het over
eenkomstige kwartaal van 1973 met 15
percent gestegen van f 233 mln tot f 267
mln. De gecombineerde wins! per ge
woon aandeel van 20 steeg met 15
percent van 4,18 tot f 4,79. De verko
pen namen met 26 percent toe van
6.715 mln tftt 8.489 mln. Alle pro-
druktgroepen, met uitzondering van vee
voeder en vlees, lieten een goede staging
van de verkochte hoeveelheden zien. De
hierop behaalde bedrijfswinst steeg met
33 percent van 450 mln tot 598 mln.
Belastingen vergden 299 mln vergele
ken met f 203 mln in het overeenkom
stige kwartaal van 1973.
In een toelichting op de resultaten
noemt de raad van bestuur enkele facto
ren die de vooruitzichten voor het reste-
rendede le van het jaar onzeker maken.
Zo worden de verkoopprijzen van de
produkten beïnvloed door de grondstof-
fenprijzen op de wereldmarkt. Een aan
tal van de prijzen van de grondstoffen
voor levensmiddelen liggen thans iets
onder het hoogste niveau dat bereikt
werd in het eerste kwartaal van 1974. Er
moeten echter nog tegen hoge prijzen
ingekochte voorraden worden verbruikt.
De prijzen van grondstoffen voor was
middelen en voor chemische produkten
stijgen nog steeds. Voorts zullen de ho
gere kosten van grondstoffen ook de
komende kwartalen de interestbaten de
post „andere interest”) verminderen, al
dus de toelichting. In het eerste kwar
taal van 1974 wees deze post een bedrag
van 11 mln aan tegen 17 mln in het
overeenkomstige kwartaal van 1973.
DEN HAAG (ANP). De confectie-
industrie in Nederland heeft nog wel
een toekomst, maar er zal een beleids
aanpassing moeten komen. Dit zal niet
zonder hulp van de overheid gaan: er
zullen bepaalde economische en sociale
maatregelen moeten worden eenomen,
die over een periode van drie jaar ne
gentig miljoen gulden zullen kosten,
waarvan de overheid 60 miljoen gulden
voor haar rekening zou moeten nemen.
De advieskoersen
voor buitenlands
de federatie van werknemersorganisaties
in de zeevaart, de HAL en de ministeries
van Sociale Zaken en Economische Za
ken heeft plaatsgevonden over de mo-
lijkheden bij de rederij. Bestuurder Ger-
ritse van de federatie van werknemers
organisaties in de zeevaart zei dinsdaga
vond te verwachten dat het aangekon-
digde onderzoek door de werkgroep in
derdaad zal leiden tot de conclusie dat
het rederijbedrijf van de Rotterdamse
maatschappij levensvatbaar is.
Een dergelijke conclusie zal naar zijn
vaste overtuiging leiden tot overheids
steun, die dan weer positief zal werken
op de werkgelegenheid bij de maat
schappij.
AMSTERDAM (ANP)
(aan- en verkoopprijzen)
bankpapier luiden vandaag:
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische fr. (100)
Duitse mark (100)
Italiaanse lire (10.000)
Portugese escudo (100)
Canadese dollar
Franse fr. (100)
Zwitserse fr. (100)
Zweedse kroon (10Q)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenrijkse schilling (100)
Spaanse peseta (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Joegoslavische dinar (100)
BEEK EN DONK (ANP). Zestig
administratieve werknemers van het
metaalbedrijf Van Thiel United B.V. in
Beek en Donk zullen worden ontslagen.
Tegelijkertijd zal de onderneming 10 tot
30 werknemers aantrekken voor uitbrei
ding van de produktiesector. Dit heeft
de directie van Van Thiel United giste
ren bekend gemaakt.
De plannen zijn volgens de directie
met de vertegenwoordigers van de vak
bonden en de ondernemingsraad bespro
ken en het personeel is over een en
ander ingelicht.
Na de fusie tussen P. van Thiel en Zn.
en P. F. G. van Thiel NV in 1969, aldus
een directieverklaring, is door persoon
lijke controversen in de topleiding nage
laten beide bedrijven metterdaad tot één
sterke bedrijfseenheid te integreren. Dat
zou de voornaamste oorzaak zijn van de
moeilijkheden waarin de onderneming is
gekomen en zich nu nog bevindt.
Er is voor de ontslagen werknemers
van Van Thiel United een goede afvloei
ingsregeling. Aldus NKV en de Unie
BLHP.
De commissaris van de koningin in de
provincie Limburg heeft gisteren in
Roermond de tapytveredelende industrie
Lintafoam Europe b.v. geopend. In de
fabriek worden tapijten van een rubber
onderlaag voorzien. Op de foto: van
links naar rechts: directeur W. J. Nij-
holt, commissaris mr. dr. C. van Rooy en
Sir E. Griffith-Jones, voorzitter van de
raad van bestuur van de Britse Guthrie
Corp.
zelfs afgeraden. De opsteltitels waren
zeer gevarieerd en zowaar was wederom
de oliecrisis van de partij. De tendens
naar meer beschouwende opstellen ten
koste van de verhalende, zette duidelijk
door. Docenten zijn daar over het alge
meen wel tevreden mee, want zo veel
goede schrijvers brengt dit land toch
niet voort.
Jessel contra KNSM. Jessel Europe, de
Britse grootaandeelhouder van KNSM
Group NV, zal het hoger beroep in
het kort geding tegen de Nederlandse
scheepvaartgroep niet doorzetten. In
plaats daarvan zal een normale rechts
procedure worden begonnen, aldus
Jessel. Jessel bestrijdt de geldigheid
van een statutenwijziging, die door
het plaatsen van preferente aandelen
bereikt werd, en die onder meer het
stemrecht van de aandeelhouders be
perkt.
AMSTERDAM (ANP). De bela
dingsgraad van de KLM is in april, de
eerste maand van het boekjaar 1974-
1975, gedaald van 53,7 percent tot 52,9
percent.
Het totale vervoer steeg met 4 percent
van 128,0 miljoen tonkilometer in april
1973 tot 132,* mln tonkilometer in april
dit jaar. De produktie nam met 5 pet toe
van 238,5 mln tonkilometbr tot 250,5 mln
tonkilometer, aldus de KLM.
Dit heeft gisteren dr. F. H. M. Grap
perhaus, oud-staatssecretaris van Finan
ciën en thans topman van het bankcon
cern Mees en Hope, gezegd op een
jubileumbijeenkomst in Heerlen van de
vereniging van Kamers van Koophandel,
die dit jaar vijftig jaar bestaat.
DEN HAAG (ANP). Met ingang
van 16 mei heeft de Rijkspostspaarbank
de rente op de premie-spaarrekeningen
verhoogd van 6 pet naar 7 pet en de
rente op de winstdelingsrekeningen van
6.5 pet naar 8 pet. De rente op beleg-
gingsbewijzen met een looptijd van 4
jaar gaat van 16 mei af 9 pet bedragen
(was 8,5 pet) en de rente op beleggings-
bewijzen met een looptijd van vijf jaar
9.5 pet (was 9 pet).
Scheepshypotheekbank. De Scheepshypo-
theekbank Nederland heeft met in
gang van donderdag de afgifte van
haar 10 pet pandbrieven 1974 per
1979-1983 gestaakt. De mogelijkheid
tot conversie blijft tot nader order
gehandhaafd, aldus de bank.
Billiton-deelneming. De Duitse Vereinig-
te Aluminium Werke AG en NV Ka-
wecki-Billiton Metaalindustrie gaan
een 50-50 percent joint-venture op
richten voor de produktie en verkoop
van galliummetaal en gallium-verbin-
dingen onder de naam Ingal Internatio
nal Gallium GmbH. Kawecki-Billiton
is voor de helft eigendom van Billiton
(Shell) en voor de andere helft van
Kawecki Berylco Industries Ine. De
maatschappij houdt zich al enige ja
ren bezig met de produktie en ver
koop van zeer zuiver gallium als een
uit een reeks van zeer zuivere meta
len waaronder arsenicum. VAW is de
belangrijkste producent van primair
aluminium in de Bondsrepubliek.
Japanse drukkerij. De aandelen van de
Japanse drukkerij Dai Nippon Prin
ting Co. Ltd. in Tokio zullen op 28
mei voor het eerst op de Amsterdamse
effectenbeurs worden verhandeld in
de vorm van Continental Depositary
Receipts (CDR’s) die elk 100 aandelen
van 50 yen vertegenwoordigen.
Britse Bowater. De Bowater Corporation
Ltd. is van plan notering aan te
vragen voor haar gewone aandelen op
de effectenbeurzen van Amsterdam en
Frankfort. De aanvraag houdt ver
band met het feit dat de maatschappij
aanzienlijke en nog steeds toenemende
belangen in Nederland en West-Duits-
land bezit.
2.52- 2.62
6.10- 6.40
6.43- 6.73
103.50-106.30
35.50- 39.00
10.10- 11.30
2.57- 2.67
51.25- 54.25
88.50- 91.50
58.50- 61.50
47.25- 50.25
42.50- 45.50
14.36- 14.66
4.35- 4.65
8.10- 9.30
N.25- 71.25
16.00- 19.00
er van het be
te halen, moet
Grapperhaus en
bereiken door grotere
openheid van het ondernemingsproces en
van het ondernemingsresultaat. Dat
volksgeloof zal verdwijnen afs allen, die
in een onderneming werkzaam zijn de
uitkomsten van hun gezamenlijke arbeid
onder ogen krijgen en kunnen meehiel
pen deze te corrigeren. De ondernemers
moeten beter dan zij tot nu toe doen het
publiek duidelijk maken, dat de winst in
wezen een marginaal verschijnsel is,
waarvoor de voornaamste functie is, dat
eruit kan worden afgelezen, of de conti
nuïteit van de onderneming gerechtvaar
digd is.
aldus dr. Grapperhaus, is de claim van
de vakbeweging op het ondernemingsin-
komen steeds zwaarder geworden, wat
de investeringsfinanciering parten heeft
gespeeld. De natuurlijke reactie van de
ondernemingen in de richting van diep-
te-investeringen, die arbeidsbesparende
effecten teweeg zouden moeten brengen,
werd door nieuwe claims van vakbewe
ging geblokkeerd.
Banken en andere financiële instellin
gen laten bij het onderzoek naar krediet-
risico’s (willen zij althans hun cliënten
niet in de kou laten staan en de conti
nuïteit van de onderneming helpen ver
zekeren) criteria gelden die veel subjec
tiever van aard zijn dan tot nog toe
gebruikelijk.
Waren het tot voor kort balans- en
verlies- en winstratio’s die domineerden,
nu komen veel meer op de voorgrond te
staan beoordelingen inzake branche,
marktpositie, management van het be
drijf en de vraag of er uit de „cash
flow” kapitaalsinvesteringen kunnen
worden verricht.
Bij het lager technisch onderwijs was
er woensdag maar één examenonder
deel: natuurkunide-mechanica. Bij dit
werk was er een zekere keuze mogelijk.
Opvallend was verder dat er een fout in
het werk zat. Bij een van de vragen was
een bepaald antwoord twee keer afge
drukt en ontbrak een ander antwoord.
Daarom zal elk antwoord op deze vraag
goed gerekend worden, al stond het
goede antwoord er wel bij. Het is elk
jaar weer een raadsel dat er toch nog
drukfouten in het zo zorgvuldig gecon
troleerde examenwerk kunnen zitten.
Eerder deze week was er al een vergis
sing bij het havo-werk, maar daarvan
was vooraf melding gemaakt. Op de
lts’en veroorzaakte de fout woensdag
weer de nodige problemen.
TILBURG (ANP). De textielfabrie
ken HJF.C. Enneking B.V. in Tilburg
gaan dicht. Het voltallige personeel 274
man komt op straat te staan. Reden
voor de sluiting is de slechte gang van
zaken de afgelopen jaren, terwijl ook in
de toekomst een rendabele exploitatie
ónmogelijk leek, aldus de heer F. Enne
king, een van de directeuren.
Volgende week gaan de aanvragen
voor de ontslagvergunningen de deur
uit.
De stuurgroep vindt dat bij hét verle
nen van overheidsorders het Nederland
se product bij gelijke, of niet belangrijk
ongunstiger prijs, kwaliteit of levertijd
de voorkeur dient.
De groep beveelt aan, dat dé overheid
op korte termijn middelen ter beschik
king stelt om een snelle opsporing, door
lichting en reorganisatie van in acute
nood verkerende confectiebedrijven te
kunnen bewerkstelligen.
Verder beveelt de stuurgroep aan, dat
onder nader door de overheid te om
schrijven voorwaarden middelen ter be
schikking moeten worden gesteld van de
stichting structuurverbetering confectie-
industrie.
Op het terrein van de sociale maatre
gelen beeft de stuurgroep drie wensen
geformuleerd:
Invoering of uitbreiding van over-
heidssubsidieregelingen voor o.a. de kos
ten van passende opleidingen voor jeug
dig produktiepersoneel en voor loonkos
ten van bepaalde categorlën minder pro-
duktieve werknemers.
Waar mogelijk begeleiding en sub
sidiëring van de afbouw van niet meer
levensvatbare confectie-ondernemingen.
Medewerking van de overheid, o.m.
door een landelijk programma ter voor
lichting van gehuwde vrouwen over het
werken buitenshuis, voor de stichting
van gesubsidieerde crèches, schoolkanti
nes en vakantie-opvangcentra.
dat ook de B-kandidaten er hun handen
redelijk vol aan hadden. Bij het tweede
vraagstuk zat ook nog een soort stapel-
effect: als je niet uit het eerste onder
deel kwam, dan waren de volgende zeer
moeilijk te vinden. De talrijke protesten
lijken achteraf gerechtvaardigd te zijn
geweest.
Woensdagmiddag kwamen bij het
VWO de liefhebbers van het Frans aan
bod en deze selectiegroep oordeelde
nogal verschillend over de moeilijk
heidsgraad. Docenten waren er wel te
vreden over.
Het laat de gemeenschap thans aller
minst onverschillig wat de ondernemer
doet of laat. Het is goed, dat dit zo is,
maar er zijn voorwaarden, aldus dr.
Grapperhaus.
Deze voorwaarden zijn: Zo lang wij
vertrouwen hebben in een maatschappij
structuur waarin als grondslag van het
economisch proces de werkzaamheid van
het particulier initiatief en de functie
van de zelfstandige onderneming worden
aanvaard, zo lang behoort het overheids
beleid gericht te zijn op het onderhou
den van voldoende armslag voor de
ontplooiing van deze private zelfwerk
zaamheid.
Hoezeer wij ook eigen overtuigingen
omtrent onze samenleving door politiek
richtingskeuze wensen te realiseren,
steeds dient daarbij te worden bedacht
dat zeker in de tegenwoordige constella
tie van West-Europa het nationale beleid
rekening dient te houden met internatio
nale omstandigheden, wil het Neder
landse bedrijfsleven niet worden gefrus
treerd door werkvoorwaarden die in
vergelijking met buitenlandse onderne-
mingsvoorwaarden belangrijk ongunsti
ger zijn.
Dit staat in het eindrapport van de
„stuurgroep confectie-industrie. die de
ministers van Economische Zaken en
Sociale Zaken had ingesteld om de voor
uitzichten van deze bedrijfstak te onder
zoeken.
Hoewel niet wordt gepleit voor een zo
groot mogelijke beperking van het han
delsverkeer in kleding (de stuurgroep
acht dit noch een nationaal belang noch
een belang van de Nederlandse confec
tie-industrie) is de stuurgroep wél van
mening, dat het nieuwe GATT-multive-
zel-accoord optimaal moet worden toe
gepast, teneinde de groei van de markt
verstorende importen tegen te gaan.
De stuurgroep meent, dat het in loon
laten produceren in het buitenland voor
het voortbestaan van de Nederlandse
confectie-industrie een essentiële vereis
te is, maar acht het ook gewenst dat een
te snelle groei van dergelijke transacties
wordt voorkomen, speciaal ten aanzien
van de Oostblok-landen.
,VL
”4», F*’
•tb-
