ISRAEL WILDE ULTIMATUM VERLENGEN TOT MIDDERNACHT De Spinola Portugees Twee bankrovers in Frankrijk ontsnapt Walter Scheel gekozen tot Duitse president Ex-secretaris van Nixon veroordeeld Latijns-Amerika Spanningen Giscard-Mitterrand zelfde percentage president r’ in Enkele FDP-ers stemden tegen Opinie-onderzoek in Le Figaro ter Timothy Davis komt mogelijk vrij pONDE RDAG 2 Routiniers Lezing regering Bang en kwaad Russen Oorzaak Bolivia Oorlog (Van onze redacteur in Latijns-Amerika) RIO DE JANEIRO De grensgebieden die Bolivia, Peru, Brazilië en Chili met elkaar verbinden, zijn vanwege de heersende onderlinge spanningen momenteel grotendeels verboden militair terrein. Toen wij in gezelschap van enkele buitenlandse correspondenten probeer den tot dit gebied door te dringen, werden we dan ook teruggestuurd. BINNEN» EN BUITENLAND WOEDE RICHT ZICH OP DAJAN (Van onze redacteur in Lissabon) ■smaat- leer N. md tot ekblad. ma zal ran dit sum is s heeft •vraagd Petro- rastigen hard in olifan- zestig- s natio- .n Artis nieuw sren de die van assadeur minister 31-jarige gisteren ►onplaats isteroch- leven te in een men. raor het azuur in Zeven uur: er zijn heel veel slachtof fers. Hoeveel is nog niet bekend. wel op de balkons van de huizen staan, toekijkend wat er in de school gebeur.t. De volkswoede was in Maalot al dui delijk merkbaar. Nog niet in de rest van Israel, want ze weten tot op dit moment de omvang van de ramp nog niet. zou ze ronaut ran de ruim- Bean •uimte tot 23 and. bij de ;en een rouwen >n vin- iesbare de ge- testaat. de 17 vooral ieks in touw in nauwing nan was aar zi n tobde eilijkhe- 53 het n niet -Abma mheid, rdt de k mo- motie CHU. Joppes minis- in der n over n het dische ng dat I heb- ika. PARIJS (DPA, AFP). Twee rovers die gisteren na een mislukte bankover val in Champigny-sur-Marne bij Parijs een gezin in een villa gijzelden zijn ontsnapt. en Van van de groeiend loon de staan in Jchrifte- sen van verband niet de t netto- s op 1 rmering wordt. HET IDEE dat dit geheel zou kun nen leiden tot een oorlog, waarbij Peru de verliezende partij zou kun nen zijn, heeft al nerveuze reacties opgeleverd. Zelfs de Argentijnse pre sident Juan Domingo Peron heeft zijn zorg uitgesproken over wat hij noem de „de toenemende bewapeningswed loop” in de betrokken landen. Kort geleden gepubliceerde foto’s bewezen het bestaan van nieuw aan gelegde vliegvelden in het Andes- gebergte, de Cordillera, vijf in totaal. menteel wapens te kopen in Frank rijk, de Verenigde Staten en Tsjecho- Slowakije: „We zouden ze binnenkort weleens nodig kunnen hebben”, zegt men. !t giste- O-actie, secreta- Water- n (voor -postze- Kamer- VO een m Rui mee op PR) om ïgel als De op- len be- NAVO- De ceremonie vond plaats in ’n indruk wekkende sfeer in de spiegelzaal van het 18e-eeuwse koninklijke paleis in Queluz, 15 kilometer buiten Lissabon. Rode anjelieren, het symbool van de' rebellie die De Spinola aan de macht bracht, waren de enige bloemen in de zaal. De Spinola kondigde aan dat de con stitutionele vergadering zo spoedig mo gelijk zal bijeenkomen en dat vandaag een interim-regering benoemd zou wor den, waarover hij echter geen bijzonder heden verstrekte. Hij zei wel dat het een nationale regering zal zijn van alle par tijen, zonder een bepaald programma, behalve het programma van 25 april van de beweging van de strijdkrachten, die democratie, vrijheid en vrije verkiezin gen heeft beloofd. Hij zei dat hij zal aftreden zodra zijn programma is uitge voerd. Daarna heeft hij de gelukwensen aan genomen van alle diplomatieke verte genwoordigers. Na afloop van de plech tigheid werd hij buiten opgewacht door een enorme menigte, die hem bejubelde. Hij kon met moeite zijn auto bereiken. Mannen gooiden bloemen voor zijn voe ten en een vrouw knielde om zijn hand te kussen. Jongelui riepen dansend „Spi nola, Spinola, en maakten het V-teken. Naar alle waarschijnlijkheid zal prof. Adelino da Palma Carlos tot premier worden benoemd. heb ik er geteld. Aldus onze redacteur in Jeruzalem, mr. J. van Wesel. Dajan uitgescholden. „Moordenaar, de hele regering moeten ze afmaken”. Da jan maakt dat hij wegkomt. Anderen verdedigen het leger. Iedereen moet af reageren, er is grote paniek en woede Terug naar Maalot: commando’s die de actie hebben uitgevoerd, praten in .technische termen over de strijd. Som migen met bloed bedekt. Ze zijn routi niers, spreken in vaktermen en lachen zelfs, maar zwijgen ais buitenstaanders naderbij komen. Het is duidelijk: er is iets misgegaan. Wat? is ge- op een NS in getroffen ral Het ren ge- ■ecies in komen, Zeven uur dertig: Golda Meir spreekt op de televisie. „Volgens de eerste tel ling: zestien doden en 70 gewonden”. Dat betekent dat bijna alle kinderen dood of gewond zijn! Dat is niet helemaal waar, want er zijn ook onder de soldaten gewonden en doden gevallen. Misschien was er zowel bij de Israë liërs als bij de Palestij nen communica tiestoornis en paniek, die op het laatste moment de Israëliërs deed besluiten om met geweld in te grijpen. Want het besluit is pas op het laatste moment, een paar minuten voor tot actie werd over gegaan, definitief gevallen. Eerder op de middag was ik erin geslaagd de voorbereidingen tot de actie van nabij te aanschouwen. De comman do’s, enige tientallen, maakten zich klaar aan de andere kant van de school waar geen ramen waren. Het hoofdkwartier was een huizenblok. Zij kropen langs een heuvel omhoog, uitgerust met gra naten/ gasmaskers, messen en geweren. Niet ver van de school nemen ze stelling in in het gras. Op dat moment weet nog niemand wat er te gebeuren staat, maar dan is het al duidelijk dat er te veel ongecoördineerd is en dat het niet goed kan gaan. Er worden bevelen gegeven: daar mag je niet komen. Waarom niet? Bevel: het is gevaarlijk. Maar de mensen mogen ANKARA (UPI, ANP). De Turkse Nationale Vergadering heeft gisteren een omstreden amnestie-wet aanvaard waar van buitenlandse voroordeelden wegens de wet op de verdovende middelen zul len profiteren. Er geldt echter geen genade voor anarchisten en communis ten die gevangen zitten. OORZAAK VAN deze concentratie van oorlogstuig en manschappen is de geo-politieke ontwikkeling, die de laatste tijd plaats heeft gevonden in Latijns Amerika. Dan komt Dajan naar buiten. Hij heeft he.t gevecht van dicht bij gevolgd en ging als een van de eersten naar binnen nadat het schieten was afgelo pen. Door woedende omwonenden wrardt WASHINGTON (Reuter). Dwight Chapin, een van Nixons voormalige se cretarissen. speciaal belast met het bij houden van diens agenda, is gisteren in Washington veroordeeld tot een gevan genisstraf van 10 tot 30 maanden wegens het vertellen van leugens aan een fede rale Grand Jury die een onderzoek instelt naar het Watergate-sc'handaal. Dit is de lezing van Golda Meir. Misschien is hij niet geheel juist, en had de Israëlische regering in elk geval be sloten om geweld te gebruiken om een politiek debacle te voorkomen. Deze zijn totaal ongeschikt voor pas sagierstoestellen, maar de Peruanen beschouwen ze als offensief. A-politiek gezien zou de gemakke lijkste oplossing een Peruaanse toe stemming zijn de Bolivianen een cor ridor ter beschikking te stellen (voor gesteld tien kilometer breed) naar de Noordchileense haven Arica, waar ze bovendien al vrijhandelsrechten be zitten. In Lima verklaarde president gene raal Juan Velasco Alvarado: „Per soonlijk ben ik er van overtuigd, dat geen enkele Peruaan erover denkt de Bolivianen een stuk havengebied te rug te geven. Een oplossing is alleen mogelijk wanneer Chili ons een ge deelte van de kuststreek terug zal geven, die we hebben verloren tijdens de oorlog van 1879”. Alle vier bij dit groeiende conflict betrokken landen blijven volhouden dat de onderlinge verhoudingen „uit stekend” zijn, maar de werkelijkheid is definitief anders. Garnizoenscommandant majoor Merrick in de Noordchileense stad Arica: „U dient te begrijpen dat de huidige omstandigheden het niet toe laten dat buitenlandse waarnemers deze grensgebieden bezoeken”. En verder wenste hij geen commentaar te leveren. Het is duidelijk dat er veel slachtof fers zijn. Nog steeds worden gewonden aan- en afgevoerd. De legerrabbijn is zoek, per luidspreker wordt hij opgeroe pen.. Vijf uur: De Israëlische radionieuws- dienst meldt dat „er op dit moment een gevecht in de school aan de gang is. Er zijn lichtgewonden”. Hoongelach. „Ze willen het volk de waarheid niet vertel len”. Het volk wordt langzaam voorbe reid. Het nieuws van zes uur spreekt van een: misdaad, een ramp, het aantal slachtoffers is nog niet bekend, maar het zijn er veel. ieeltelijk rker en aange- e drie m Ne. het geld m uit te voor de middag doctor ler uit de na- ins als er aan otie in Een beeld van de totale verwarring en ontzetting in de Israëlische plaats Maal ot na de aanval van het Israëlische leger op de Palestijnse commando’s. Een slachtoffer wordt weggedragen na de schietpartij. Het Democratisch Volksfront voor de Bevrijding van Palestina heeft gisteren de namen en de levensloop bekendge maakt van de daders, die 20, 22 en 26 jaar oud waren. Een woordvoerder zei dat ze al in Israel woonden sinds de stichting van de joodse staat. (Vervolg van pagina 1) MAALOT Het leger beheerst in Maalot na de stormaanval de situatie. Maar bij de hoofdingang van de school dragen hypernerveuze soldaten doden en gewonden naar buiten. Opperbevelhebber Oer loopt wat ver dwaald rond. Er zijn niet genoeg brancards. Soldaten brengen nieuwe, nog verpakte brancards aan. Gewonden liggen op straat te wachten tot er ziekenwagens komen. Ambulances die binnen komen, weten niet waar ze de gewonden naar toe moeten brengen. Gewonden worden dan in bussen afgevoerd. De doden liggen, met dekens overdekt, op het trottoir. Zeven Alle gijzelaars, een moeder, haar vier kinderen en een hulp in de huishouding zijn in veiligheid. De rovers waren de bank binnengeko men waar zij enkele aanwezigen met vuurwapens bedreigden. Toen de alarm bel ging vluchtten zij de villa van een ingenieur binnen en gijzelden alle aan wezigen. Toen de politie het huis omsingeld had, dreigde het tweetal een bloedbad aan te zullen richten als hun niet een vluchtauto ter beschikking zou worden gesteld. Nadat de moeder met de politie had gesproken, kwam die auto er inder daad. De rovers vluchtten met medene ming van de moeder en één van haar kinderen. Van twee achtervolgende poli- tie-auto’s kreeg er één een lekke band en raakte de andere bij een botsing betrokken. Toen de rovers duidelijk was dat zij hun achtervolgers hadden afgeschud, lie ten zij moeder en kind vrij in Neuilly- Plaisance, niet ver van Champigny. Sindsdien ontbreekt van hen elk spoor. Scheel kreeg elf stemmen meer dan de absolute meerderheid die 519 be draagt. De coalitiepartijen SPD en FDP beschikken samen over 535 stemmen. Enkele FDP-afgevaardigden hebben hun stem dus tegen Scheel uitgebracht De CDU-kandidaat kreeg twee stemmen minder dan de oppositie op papier had. De nieuwe Bondspresident werd als eerste door de afgetreden bondskanselier Willy Brandt gelukgewenst met zijn verkiezing. PARIJS (AFP) Een opinie-onder zoek. ingesteld door het instituut Sofres in opdracht van het blad „Le Figaro”, heeft uitgewezen dat Francois Mitter rand en Valery Giscard d’Estaing gelijke kansen hebben op de overwinning bij de beslissende ronde in de presidentsverkie zingen op 19 mei. Een peiling waarvan he resultaten gisteren in „France-Soir” werden gepubliceerd, kwam tot dezelfde eonclusie. Volgens eerstgenoemd onderzoek had echter 12 percent van de nde. vraagden nog niet zijn keuze bepaald. Van de Kiezers die van plan waren op Mitter rand te stemmen, verklaarde 95 percent BONN. Walter Scheel is gistermid dag tot president van de Bondsrepubliek gekozen. Hij kreeg in de Bondsvergade ring 530 van de 1033 uitgebrachte stem men. Zijn tegenkandidaat Richard Von Weiszaecker van de CDU kwam op 498 stemmen. Walter Scheel, die op 1 juli in functie treedt, is de vierde president van de 25 jaar oude Bondsrepubliek. Hij is, na Theodor Heus (1949-1959) de tweede van de liberale Vrije Democratische Partij. De Bondsvergadering een bijzonder parlement, samengesteld uit de leden van de Bondsdag en’ een evengroot aan tal afgevaardigden uit de deelstaatparle menten was om 10 uur begonnen onder leiding van Annemarie Renger, de presidente van de Bondsdag. Het duurde tot kwart over één voordat de meer dan duizend stemmen geteld waren. President Heinemann, de eerste presi-r dent die niet voor een tweede ambtspe riode van vijf jaar in aanmerking wilde komen, maakte de gebeurtenis thuis aan het tv-scherm mee. Hij beleefde daarbij nog eens de eerste zware opgave die hij zichzelf als president had gesteld: zijn bezoek aan Nederland. De televisie on derbrak het verslag van de langdurige stemmingsprocedure voor een samenvat ting van Heinemanns moeilijke reis naar Amsterdam. OPVALLEND waren daarentegen de enorme troepenconcentraties aan de grenzen. Volgens welingelichte bronnen heeft Chili op het ogenblik bijna achthonderdduizend man onder de wapenen: alle lichtingen vanaf 1939 tot en met 1953 zijn voor zoge noemde herhaling opgeroepen. Intus sen gaat de zuivering van het leger door. De processen lopen dagelijks, met doodstraffen en gevangenisstraf fen tot dertig jaar. Wat men hoopt over te houden is een harde legerkern van militairen, die definitief neutraal waren, of ten minste negatief stonden ten opzichte van de regering-Allende. Maar het grootste gedeelte van deze troepen is geconcentreerd in de Noordchileense provincies Antofagasta en Tarapaca, gesteund door een veertigtal ouder wetse tanks van Franse makelij, en een tiental ook al min of meer ver ouderde Hawker-Hunter-toestellen. De bewapening van de honderden voertuigen, die het midden hielden tussen jeeps en pantserwagens was doorgaans ook verouderd. In de Chi leense hoofdstad wordt zonder meer toegegeven dat getracht wordt mo- Amster- am-Zuid in het En de magistraat zelf staat wel „aan het gevaar bloot”. Gewichtigdoenerij dus, dat wil zeggen: in 90 percent van de gevallen. Maar wie weet wat wel en wat niet echt gevaarlijk is? Zo ontstaan gevaarlijke situaties; door onduidelijke instructies en ongecoördineerd optreden. Er zijn te veel mensen die er niets mee te maken hebben. Na ruim twee uur blijkt dat ik in een streek ben waar ik helemaal niet had mogen zijn. Op één plaats had men versperringen aange bracht, maar verder was niemand daar- 'van op de hoogte. Er zal in het Israëli sche leger iets moeten veranderen. dat deze keuze definitief was. De overige vijf percent zei nog van mening te kunnen veranderen. Van degenen die op Giscard wilden stemmen, was 92 percent zeker van zijn keuze terwijl acht per cent zich nog niet definitief vastlegde. Voor een belangrijk deel hangt de Uitslag van de komende zondag af van stemgedrag van de kiezer, die in de LISSABON. De beweging der strijdkrachten, van de 25e april in Por tugal, heeft zich aan haar programma gehouden. Nadat dinsdag de beloofde zuivering van de strijdkrachten is afge sloten met het ontslag van 42 generaals en hoge officieren van leger, marine en vloot, heeft gistermiddag om vier uur generaal Antonio de Spinola als elfde president van Portugal de regering aanvaard. Tot degenen die van de nieuwe wet profiteren behoren de Britse tiener Ti mothy Davies, die een lange gevangenis straf uitzit en drie Amerikanen die tot levenslange gevangenisstraf waren ver oordeeld. Voorts is de kans groot dat Hans van der Laar uit Laren, die sinds 1968 in Turkije gevangen zit, zijn vrijheid te rugkrijgt. De 27-jarkge Hans van der Laar werd in 1968 door een Turkse rechtbank ver oordeeld tot dertig jaar gevangenisstraf. Hij was beschuldigd van het bezit, in voeren en verhandelen van hasjiesj. Na de staatsgreep in Chili begint de junta een steeds hardere houding aan te nemen ten opzichte van Peru. Dit land wordt door junta-geregeerde landen zoals Bolivia (Banzer) en Bra zilië (generaal Ernesto Geisel) steeds meer als een zogenoemde marxisti sche of communistische doorn in het vlees gevoeld. Bovendien klink in Bo livia de eis steeds luider het tijdens de „salpeteroorlog” verloren gebied de kuststreek Tarapaca en Antofa gasta terug te krijgen. In een in 1904 gesloten overeen komst werd bepaald, dat als een nieuw havengebied voor de Bolivia nen ontsloten zou worden, Peru hier voor toestemming zou moeten geven. Wat er nu ogenschijnlijk gebeurt, is een onverkwikkelijke samenwerking tussen de junta’s van Brazilië, Chili en Bolivia. Buitenlandse waarnemers, die deze gebieden hebben getracht te bezoe ken, kregen vrij algemeen de indruk dat de grensschermutselingen blijven spreekt 47 percent zich uit voor Mitterrand en 53 percent voor Giscard. Volgens onderzoek in „France-Soir” zou Mitter rand op het ogenblik op een meerder heid kunnen rekenen in alle leeftijds groepen, met uitzondering van de men sen boven de 65 jaar. In die groep leidt Giscard met 62 tegen 38 percent. toenemen en dat Bolivia met een Braziliaanse ruggesteun en Chileense bijstand al of niet gewapender hand de Peruanen probeert te dwingen een corridor naar de Grote Oceaan af te staan. Generaal Juan Sachez, chef-staf van Saf-Cap (militaire inlichtingen dienst) in een commentaar: „We heb ben onze troepen voornamelijk in deze grensgebieden gestationeerd om dat we daar meer plaats hebben. Dat we rond vierhonderd tanks aan de grens hebben staan komt doordat on ze technici daar werkzaam zijn”. Welke technici? „We hebben ongeveer 800 Russische adviseurs, die elkaar regelmatig afwisselen en onze solda ten onderricht kunnen geven over het gebruik van de wapens die we nu importeren.” DE BOLIVIAANSE opperbevel hebber generaal Carlos Alcoreza Mel garejo zei in een persoonlijk commen- taar in La Paz: „Eigenlijk is het een kwestie die tussen Chili en Peru geregeld dient te worden. De sleutel voor de oplossing hebben zij in han den”. In gesprekken met Bolivianen blijkt dat men de voorkeur geeft aan een andere oplossing: bijval kreeg de minister van Defensie kort geleden toen hij verklaarde: We hebben al een strategie ontwikkeld om onze kustgebieden terug te krijgen. Deze minister, generaal Florentino Mendie ta, weigerde hierover verder iets te zeggen: „Heren, u begrijpt wel, deze plannen zijn geheim”. Bij de vrouwen s_ uit voor Mitterrand voor Giscard. Golda Meir vertelt op de televisie dat de regering bereid was twintig gevange nen vrij te laten. Het wachten was op een code uit Beiroet, die via de Franse en Roemeense ambassades in Beiroet naar Parijs en Boekarest zou worden overgebracht en vervolgens naar Israel. De terroristen zijn niet bereid te praten voor zij de codeboodschap hebben ont vangen. De boodschap blijft uit. De Israëliërs willen het ultimatum, dat om vijf uur afloopt, verlengen tot middernacht. De terroristen weigeren. Waarschijnlijk zijn zij bang dat de Is raëliërs hen onder dekking van de nacht zullen verrassen. Dan. om vier uur, komt een mededeling uit Boekarest: de vertegenwoordiger van het Democratisch Front voor de bevrijding van Palestina is alleen bereid met de Roemeense am bassadeur te onderhandelen. De twintig gevangenen moeten naar Damascus of Cyprus gebracht worden, pas daarna zal de code worden vrijgegeven. Na het horen van de code zullen de terroristen in Maalot bereid zijn met de Roemeense ambassadeur te praten en de helft van de 85 kinderen vrijlaten. Met de andere helft vliegen zij naar een Arabisch land. De Israëlische regering stemt toe, maar neemt tevens het besluit geweld te zullen gebruiken. Er is nog een uur tijd, want de terroristen zullen om vijf uur de school opblazen. Alles is daartoe in gereedheid gebracht en het leidt geen twijfel dat zij hun plan zullenuitvoeren. De kinderen zijn in ieder geval in gevaar. DE BRAZILIANEN zou dit zeer gelegen komen omdat ze al sedert lange tijd proberen door te stoten om een eigen verbinding met de Grote Oceaan te krijgen. Bovendien ontstaat dan bij een Peruaanse capitulatie de anti-communistische as waarop zoveel junta's hopen. Gistermiddag schoot een Israëlische soldaat in Jeruzalem op een Arabier omdat hij meende dat die Arabier hem lastig viel. Dat is een veeg teken. Israëli sche soldaten lopen overal met hun persoonlijk wapen rond, en als te veel soldaten zenuwachtig geworden? Nog een factor: de mensen in Maalot zijn meest immigranten uit Marokko. Eenvoudige, vaak primitieve mensen, die niet volgens de logische patronen den ken. Impulsief. Erg impulsief, en bang. Ik wil opbellen en bel ergens aan een huis aan. De mensen willen niet open doen en roepen verschrikt: „Wie is daar”. Ook de terroristen hadden immers aan gebeld aan de deur. Iedereen is nu bang voor terroristen. Deze zelfde ervaring overkomt me bij ieder huis waar ik aanbel. De mensen zijn bang en kwaad. eerste ronde op 5 mei op de gaullistische kandidaat Jacques Chaban-Delmas heb ben gestemd. Van honderd van dergelij ke stemgerechtigden verklaarde elf per cent dat men op Mitterranl zou stem men (bij een peiling op 7 mei was dat 8 percent), en 82 percent dat men zich voor Giscard zou uitspreken (tegen 83 prcent op 7 mei). Zeven percent wist het nog niet. De kiezersaanhang van Mitterrand bestaat in meerderheid uit mannen, ter wijl Giscard vooral vrouwelijke kiezers trekt. Bij de mannen kiest 54 percent voor de linkse kandidaat en 46 percent voor Giscard.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1974 | | pagina 3