„DE ADMIRAAL" AAN DE
Henk Bakker roept op tot verkiezingsboycot
HERENGRACHT
Originele grappen van
twee distillateurs
Arabisch
Toronto
en.
Witkar
18.000
bezoekers
Meer politie
I
Geen licht
INVLOED DAN GEMEENTERAAD”
Hommeles
H
Hoogste punt
„ACTIEGROEPEN HEBBEN MEER
Zwaluwen
Dapperbuurt
l
i-
onder dag
I
„ALS IK ER UIT STAP IS T AFGELOPEN"
i L
9
1 6
MEI
1974
DE ACTIEGROEP De Lastige
Amsterdammer begint de komende
dagen een campagne, waarbij ze de
bevolking aanraadt de stembus de
stembus te laten en niet mee te
doen aan de gemeenteraadsverkie
zingen. „Dat besluit gaan we moti
veren en uitleggen, dat er best res
pectabele redenen voor kunnen zijn.
Als de democratie niet functioneert
en geen keuzemogelijkheden biedt,
moet je niet gaan kiezen. Er valt
namelijk niets te kiezen. Het idee
dat het stadsbestuur wordt gecon
troleerd door de volksvertegenwoor
diging is een fictie”, zegt drs. Henk
Bakker, de man achter de Lastige
Amsterdammer.
i
ONDER REDACTIE VAN ROLFSTALLINl
ft
MM
JSHL Ki
I
De laatste der kuipers
Jacob (rechts) en Simon Tiemstra.
MAAR IS het juist niet zo dat de
PvdA in de hoofdstad de afgelopen peri
ode tot een opmerkelijke beleidsombui
ging is gekomen van cityvorming naar
meer aandacht voor de woonfunctie in
de binnenstad?
DE JOURNALIST Bakker wijst er op
dat het aantal niet-stemmers de laatste
jaren vooral in de oude wijken steeds
groter wordt. „In sommige buurten is
het zelfs 50 percent. Men gelooft het wel
want het maakt toch weinig uit. Dat is
overigens geen situatie waarmee ik ge
lukkig ben maar het is de realiteit”.
tureel t
namelijk tweelingzusjes.
HET AANTAL urgente woningzoe
kenden in Amsterdam is volgens het
CBH vorig jaar met 17 percent geste
gen van 15.000 tot bijna 18.000. Deze
stijging is voor een belangrijk deel
het gevolg van de nieuwe regeling
woningtoewijzing waarbij de inko
mensgrens voor urgent en van 15 mil
le bruto is verhoogd tot 20.900 gul
den. Bijna driekwart van de urgenten
woont in het centrum, de 19-de
eeuwse wijken en in Oost.
Maar laat ze tenminste de verantwoor
delijkheid, die ze nog hebben, goed ge
bruiken. Iedereen roept om betaalbare
woningen maar er is maar een project
waar dat gelukt is en wel door een
particuliere stichting op het Bickersei-
land. Waar hebben we dan dat apparaat
voor?”
HET AMSTERDAMSE politiekorps
wordt na de recente schietpartij op
de Prinsengracht, waarbij een Franse
gangster een agent doodde en een
ander verwondde, versneld versterkt.
Overleg tussen minister De Gaay
Fortman van Binnenlandse Zaken en
het stadsbestuur heeft afs resultaat
gehad, dat de Koninklijke Mare
chaussee bijstand zal blijven verle
nen, er op 1 januari opnieuw 100
agenten bijkomen, het technisch per
soneel met 30 man wordt uitgebreid en
het korps voor de straatsurveillance
de beschikking krijgt over meer por
tofoons.
Jacob Tiemstra, die er nog trots op is,
dat hij ooit voor een suikerfabriek een
bouwsel met een hoogte van vier en een
doorsnee van drie meter vervaardigde,
praat in opperste verbazing over de
huidige wijnbehandeling. ..Kijk, een kui
per moet verstand hebben van wijn en
een wijnhandelaar van vaten. Maar nu
is het net een melkfabriek. Men gooit
het in een tankwagen, terwijl wijn stil
moet liggen. Vroeger mocht je niet eens
tegen een wijnvat tikken”.
alleen voor Amsterdam, want daar is
het zo dat het er niet toe doet wie er in
de raad zit en hoeveel zetels iedere
partij heeft. Het maakt zo weinig uit”.
DE REDERS van de rondvaartbo
ten maar ook veel toeristen zijn wit
heet. Door vernielingen aan de voe-
dingskabels is de amper gestarte
stadsilluminatie flink in het water
gevallen. Alleen delen van de Heren
gracht en de Magere brug zijn nog
verlicht, maar verder is het ’n obscure
affaire. Om met één van de reders te
praten: „Er is geen moer te zien”. Het
duurt zeker nog een week voordat de
zaak hersteld is en intussen speurt de
politie naar de daders.
„Actiegroepen meer invloed dan ge
meenteraad”. Beeld van een actie voor
afsluiting van de Ferdinand Bolstraat.
ninck is dat ook meteen de laatste
keer geweest dat de mini-taxi naar
de kant moest. Over gebrek aan be
langstelling uit het buitenland heeft
hij niet te klagen. Terwijl burge
meester Samkalden een week of wat
geleden tijdens een bezoek aan Israël
door witkarinteressenten aan de tand
werd gevoeld, kreeg de Coöperatie
ook bezoek van enkele Duitse fabri
kanten die in Washington een congres
hadden bijgewoond. „De witkar was
daar het gesprek van het congres,
vertelden ze”, aldus Schimmelpen-
ninck die nu regelmatig ambtenaren
van Verkeer en Waterstaat over de
vloer krijgt, die een bezoek van Duit
se autoriteiten moeten voorbereiden.
Luud: „Dat is natuurlijk allemaal
best aardig maar voor ons betekent
dat een extra belasting”
HOMMELES binnen de PvdA na
dat Partijleden Marjan van den
Bergeh en Hedy de Boer in een brief
hadden opgeroepen tot steun aan D’66
in de hoofdstad. D’66 dat volgens de
brief zo vaak als het politiek gewe
ten van de progressieven fungeerde,
verdient het niet van het politieke
toneel te verdwijnen. Giftige reacties
alom en volgens lijsttrekker Lam
mers zouden beide dames als Kamer
lid en Statenlid moeten opstappen. Zo
ver is het (nog) niet gekomen, want
het gewestelijk bestuur van de PvdA
reageerde diplomatieker. Natuurlijk
wordt de actie betreurd maar over
sancties is met geen woord gerept.
Wel vraagt het om de adressen van
de 132 mensen waaraan de brief is
verstuurd, zodat kan worden uitge
legd hoe het Grote Misverstand is
ontstaan. Alsof de „132” geen krant
lezen.
Hoe ziet hij de invloed van de actie
groepen? „Ik geloof dat ze wel gerespec
teerd worden. Wie in de Dapperbuurt
bezig is, kan niet om de Sterke Arm
heen. Die invloed wordt groter en de
machteloosheid van de grote partijen
duidelijker. De Nieuwmarktbuurt heeft
er voor gezorgd dat de metro nog niet
rijdt. Daarmee heeft men in het alge
meen belang gehandeld want Amster
dam heeft naar mijn mening geen be
hoefte aan een metro. En neem nou de
cityvormingsplannendaar zijn er een
paar niet van doorgegaan en dat uitge
rekend in die buurten waar krachtige
buurtcomité’s bestaan. Mijn conclusie:
Blijkbaar heeft die buurt een grotere
invloed op het beleid dan de gemeente
raad”.
Wat biedt de Lastige Amsterdammer
voor alternatieven? „Ik zie wel manieren
om het beleid te beïnvloeden namelijk
door in je eigen straat of wijk dwars te
gaan liggen. Laat men het recht maai’ in
eigen hand nemen; de invloed via poli
tieke partijen is immers toch afgekne
pen. Wat wij willen is dat een aantal
wegen niet meer wordt aangelegd, de
beleggers de voet dwars wordt gezet en
er een eind komt aan de metrobouw. Er
moet een beter stelsel van bus en tram
komen en voorts staan wij bekend als
een exclusieve groep autohaters”.
De lastige Amsterdammer staat nog
steeds achter de inhoud van deze brief,
omdat hij vindt dat „je in de partij
wordt afgeleerd je met de problemen
van gewone mensen bezig te houden. Ik
zat toen al bij deze actiegroep en ik
dacht dat het elkaar niet zou bijten.
Maar het beet elkaar wel. Ik heb grote
moeite met de politieke scheidslijnen.
Overigens geldt het niet gaan stemmen
TOEN EEN kruidenierswinkel een jaar
»f wat geleden een gedeelte van hun
grond als parkeerterrein nodig had,
gooiden Jacob en Simon Tiemstra achte
loos 40.000 wijnvaten op de brandstapel.
Waarmee de laatsten der vaderlandse
kuipers erkenden, dat ze hun ambachte-
lijk spel tegen de moderne verpakkings-
iudustrie hadden verloren.
drukker gekregen. Komt er ook meer
beweging in de berg van duizenden oude
vaten, die dag in dag uit op afnemers
hebben liggen te wachten. Met de hand,
het kuipersmes en schuurpapier worden
ze weer als nieuw gemaakt. Een
„knecht” van 88 jaar helpt hen daarbij.
De man heeft een halve eeuw bij een
brouwerij gewerkt en is nu aan zijn 25-
ste jaar bij de Tiemstra’s begonnen.
DE BURGEMEESTER van het Britse Chatham komt maandag naar Amsterdam.
Niet voor een verlate wraakexpeditie op mogeljjke erven van Michiel de Ruyter
maar om op de Herengracht het nieuwe horeca-etablissement „De Admiraal” te ope
nen. Deze keer geen bruine kroeg voor marine-officieren doch iets wat het midden
houdt tussen een proeflokaal en een museum.
Waarmee men in stijl blyft want tenslotte heeft dit in de zeventiende eeuw als
stalhouderij opgetroken pand jarenlang een distilleerderij binnen zyn muren gehad
en deze heette toevallig De Admiraal.
Hoewel men het museale er niet meteen aan af ziet is het hier toch allemaal erg
oud wat de klok slaat. Al het ambachtelijke dat vroegere drankfabrikanten in huis
hadden, is op nummer 319 van de Herengracht verzameld. Dat begint al bij het ter
rasje in de poort, waar enkele cognacvoeders en een originele druivenpers zijn neer
gezet om de sfeer te accentueren. En die cognacvaten zijn niet van die hele kleintjes:
er kan 2400 liter in.
BOVEN DE BAR hangt een metershoge broekpomp. bestaande uit twee koperen
pijpen, een zwengel en houten zuigers, waarmee heel vroeger koelwater uit de grach
ten werd opgepompt. Daarnaast een citroenmolen. De zitjes zijn in wijnvaten „ver
stopt” en een open gezaagde distilleerketel fungeert als grill. En wie richting toilet
moet, stapt alweer door een cognacvoeder. Verder staan links en rechts inmiddels
antieke fusten, portvaten. geneverleggers en een collectie reusachtige kruiken en
likeurpotten.
„Ik stel nu eenmaal prijs op de dingen, die je niet meer kunt kopen maar alleen
nog maar kunt verliezen”, zegt de heer Cees van Wees, die samen met broer Adriaan
een sinds 1782 bestaande distilleerderij in de Jordaan exploiteert en van wie het Ad-
miraal-idee afkomstig is. Hij is bezeten van alles wat oud is en met de klassieke
drankbereiding te maken heeft en meesmuilt dan ook. dat er tegenwoordig „ontzettend
met het gedistilleerd gerotzooid wordt”.
„Wij kunnen niet concurreren tegen concerns als Bols, maar wc proberen tenminste
artikelen te maken, die nog origineel zijn”, aldus de nationale oud-kogelstootkampioen
die een ferme klap geeft op één van een fustbodem vervaardigde tafel en er aan toe
voegt: „Dit is hout wat je niet meer ziet”.
IN HET MONSTERBOEKJE, dat bezoekers voor hun drankjes kunnen kopen, tref
fen zij eveneens een terminologie aan die niet van deze tijd is. Jus d’orange heet
daarin nog „gewoon” vers sap van appelsines en voor vijf (grijp)stuivers kan men
een glas huppelolie krijgen.
Cees van Wees meent dat de hoofdstad er met De Admiraal een bezienswaardig
heid bij krijgt, maar op het Prinsenhof druppelt dat besef kennelijk langzamer door
want enkele dagen voor de opening was er nog geen drankvergunning. Bij de distilla
teur heeft dat kwaad bloed gezet. „Het is in Amsterdam gemakkelijker een bordeel
te beginnen dan dit hier”, moppert hij.
HET IS NIET eens zolang geleden
dat de Westerkerk met zijn 86 meter
hoge toren het hoogste punt van
Amsterdam was. Daarna zou de top
van het Shell-laboratorium aan de
overkant van het IJ nog hoger rei
ken. De „absolute” top is sinds giste
ren evenwel de zevende eenheid van
de Hemweg-Centrale waarvan de
schoorsteen 176 meter is.
Maar het is ook zo dat de tijd, dat ze
°P een dag twintig biervaten maakten,
voorgoed voorbij is. Jacob Tiemstra:
■Het is allemaal afgelopen. Heel Am
sterdam is geen kuiper meer. Je had er
vroeger op elke gracht eentje, maar na
de oorlog zijn ze stuk voor stuk verdwe
nen en als ik er uit stap, is het afgelo
pen. Ik heb een dochter. Die is net zo
bedrijvig als tien mannen, maar van dit
werk heeft ze geen verstand”.
■JACOB SNEERT over al die baasjes.
->« rich geïnspireerd door de han
del tegenwoordig weer als kuiper uit-
|even- „Dat stelt niets voor. Het vak
je hier immers niet meer leren.
Mijn vader ging als jongen naar Duits
land om verschillende bazen te dienen.
Als gezel. Hij heeft het ons geleerd en
kunnen dus nog alles”.
De laatste tijd heeft hij het weer wat
Henk Bakker (Ironisch: „Ik kan het
zeggen als wetenschappelijk medewerker
met een ambtenarenstatus”) kwam in
november 1972 in het nieuws toen hij
uit de PvdA stapte en in een open brief
zijn grieven uiteenzette. Vooraanstaande
socialisten in de hoofdstad noemde hij
bij die gelegenheid een stelletje ordinai
re baantjesjagers en over wethouder
Lammers, de huidige lijsttrekker, meen
de hij: „Wat deze malafide figuur zich,
zwanger van incompetentie en onbe
trouwbaarheid. veroorlooft grenst zelfs
voor Amsterdamse begrippen aan het
ongelooflijke”.
„AAN DE reacties van het publiek
merk je duidelijk, dat de witkar ge
accepteerd wordt. In het verkeer zijn
er ook geen problemen: hij gaat goed
mee en wordt als een normaal stukje
stadsvervoer beschouwd”, aldus Luud
Schimmelpenninck, die ook met vol
doening constateert dat het ledental
van de Coöperatieve Witkarverni-
ging tot 2600 is gestegen. Terwijl
binnenkort op de Elandsgracht het
tweede station wordt aangelegd, wor
den er vanaf het Amstelveld dage
lijks zo’n twintig proefritten gemaakt.
„We hebben”, aldus Luud, „getest
hoeveel kilometer zo’n elektrisch wa
gentje op een dag hier kan afleggen
en daarbij kwamen we in 24 uur
boven de 250 km”. De eerste witkar
kampte op de openingsdag nogal met
pech, maar volgens Schimmelpen-
Dat ze een vermogen weggooiden,
kwam nauwelijks in hen op, want deze
vijftigers zijn in het eerlijke hout opge
koeld en zullen daarom nooit als de
uitvinders van de harde commercie wor
den geregistreerd. Dat de liefhebbers van
curiosa en antiek tuk zijn op hun vaat
jes beseffen de Tiemstra’s inmiddels wel.
maar particulieren worden bij hun be
drijfje in het landerige Tuindorp-Oost-
zaan aan de noordelijke oever van het
IJ niet geholpen. Dat was vroeger zo en
dat is nog zo.
Terug naar het uitgangspunt: het niet-
stemmen. Volgens Bakkers zienswijze is
dat geen bewijs van onverschilligheid
voor de democratie. „Het tegendeel is
het geval. Als zulke partijen zich aan hun
kiezers aanbieden als nu gebeurt, dan is
het niet redelijk te verlangen dat die
kiezers een keus maken. Onze stem is te
goed voor een partij-politieke arena. De
werkelijke politiek wordt elders ge
maakt”.
DE ARABISCHE school aan de
Rechtboomsloot dreigt te worden ge
sloten, omdat het ministerie van On
derwijs en Wetenschappen van plan
is de subsidiekraan dicht te draaien.
Argument hiervoor: de school voldoet
niet aan de voorwaarden van de la-
ger-onderwijswet, aangezien het on
derwijs niet in het Nederlands wordt
gegeven. Het bestuur van de school is
het daar niet mee eens, omdat het er
vanuit gaat dat de tachtig leerlingen
- vooral kinderen van Marokkanen -
terug gaan naar Marokko en het
onderwijs hierop is afgestemd. Op de
achtergrond speelt daarbij het pro
bleem dat veel ouders hun kind niet
naar school sturen uit vrees dat zij
van hun geboorteland zullen ver
vreemden.
AMSTERDAM gaat er iets aan
doen om te voorkomen dat de naar
schatting 5.000 tot 25.000 gierzwalu
wen in de hoofdstad worden verdre
ven. Op een aantal plaatsen is de stad
worden nu nestkasten voor deze vo
gelsoort opgehangen. Dat is nodig
omdat ze door de vernieuwing van
woningen flink in het gedrang ko
men. Deze zwaluwen nestelen name
lijk bij voorkeur in de pannendaken
van het mansarde-type en die worden
bij nieuwe panden niet meer ge
bruikt.
IN DE Dapperbuurt kunnen de
protestborden weer voor een tijdje
worden opgeborgen. B. en W. hebben
namelijk besloten de vernieuwing
van het noordoostelijk deel van deze
buurt te plegen op een manier zoals
de bewoners dat graag zien. Dat bete
kent dat het stratenpatroon blijft ge
handhaafd. Het plan van de dienst
Stadsontwikkeling dat van een heel
ander concept uitging, heeft het col
lege terwille van een snelle voort
gang van de stadsvernieuwing laten
vallen.
Bakker: „Dat zeggen ze, maar de dis
crepantie tussen wat er op papier staat
en wat er gebeurt, geldt juist voor de
progressieven. Die hebben voor zichzelf
een schijnwereld opgebouwd. We wor
den niet geregeerd door slechterikken
maar door dommerikken”. Boute taal,
die ook volgens Henk Bakker na
dere toelichting behoeft. „Raadsleden
zijn”, zegt hij, „tot op zekere hoogte
machteloos, omdat er meestal al in een
vroegtijdig stadium afspraken zijn ge
maakt die moeilijk zijn terug te schroe
ven. Neem nou de metro: dat is nog
steeds het beleid van de jaren vijftig.
Bovendien is de materie te gecompli
ceerd en de bureaucratie te groot en
daarom kun je in redelijkheid niet ver
wachten dat er binnen het parlementai
re systeem behoorlijk bestuurd wordt.
ONDER leiding van burgemeester
Samkalden brengt een Amsterdamse
delegatie deze week een bezoek aan
Toronto. De aanleiding is de recht
streekse luchtlijn die de KLM op
deze Canadese stad opent, maar men
gaat ook praten over een intensieve
samenwerking op commercieel en cul-
gebied. Mokum en Toronto zijn
!;k i—maar tot
dusver leefde dat nauwelijks. Dat wil
men nu gaan veranderen. In het
najaar zullen de Canadezen een te
genbezoek brengen.
