Toneel, muziek en films van 25 tot 29 juni
Antiekbeurs
in Lisse
Bekroningen van
musici
Paul Gonsalvez
overleden
1,2,3,4,5,6,Z 8,en9.
Extra subsidie
voor „Proloog”
film
„De eerste Cirkel” mist
Solzjenitsins essentie
Vergeet de 9 cijfers niet.
4
I
ALEXANDER FORD TOONT KENNIS VAN ZAKEN, MAAR
DEN
Rademakers verfilmt
Max Havelaar in
Indonesië
ND
ARS
17
MET
1974
VRIJDAG 17
KUNST
Affiniteit
Ivan Denisovich
:rk
Sexklucht
‘fl
N achtvoorstellingen
I
I
De gezamenlijke
Danken.
f
TWEEDE CONCERT BEETHOVENCYCLUS
NOORDHOLLANDS PHILHARMONISCH ORKEST
I
i
i
i
s
I
1
JN
110831
3
B.V.
mp
Zilver
ES
Haarlem
dij
ink
Elke dag ontvangen wij honderd
duizenden bankgiro-opdrachten.
De bankrekeningnummers van
begunstigden worden hierop niet
altijd ingevuld. Dat geeft veel extra-
werk hetgeen wij met uw hulp kunnen
vermijden. Bovendien voorkomt u
daardoor vertraging bij het betalen.
Vermeld dus die negen nuttige
cijfers op uw opdrachten.
Hartelijk dank alvast.
Moord op Sheila
Amsterdam
HET IS DE VRAAG of de, achter bittere ironie en zwarte humor
verborgen haat van de Russische balling Solzjenitsin tegen het Sov-
jet-regime ooit over kan komen bij de verfilming van zijn boeken.
In die haat, die maar gedeeltelijk een gevolg is van zelf ondergane
straf, willekeur en vernedering, is de schrijver van „Kankerpavil
joen” en van „Goelag Archipel” een gedrevene die zijn afkeer tegen
het stelsel ook put uit een verleden dat hijzelf slechts van horen
zeggen kan kennen.
ADVERTENTIE
in teken
Haarlems stationsgebouw
van Nostalgisch Festival
-325821
(Van onze kunstredactie)
(Van onze kunstredactie)
r
ADVERTENTIE
Con certgebouw
Haarlem
Dinsdag 21 mei 1974 - 20.15 uur
Programma:
ibrink
•g-
:e!2A
5-52278
5-1502
Het slachtoffer van onverantwoor
delijk rijden is ditmaal een vrouw
VERDER HEEFT de Engelse regis
seur Cliff Owen die „Steptoe Son”
op zijn naam heeft staan een sex
klucht gemaakt die in Rembrandt-
dag in een werkkamp werd in de
verfilming wel getrouw in beeld ge
bracht, maar miste de hooghartige
spot waarmee in het verhaal de zin
loosheid van het werk en de absurdi
teit van een gezag dat zichzelf ernstig
neemt op de korrel neemt.
kelaars-
toor
iat 19,
ricum.
IAAT
rniseerd
'oonhuis
'ging en
ld.: be-
betegel-
aie bad-
1, woon-
prachtig
gerichte
4 slaap-
Vraag-
L 320431
kopen 3
.00 x 3.00
«terrein
10.000-
e
inggids
nd
(Van onze kunstredactie)
i 1'“““r
Van 25 juni tot en met 29 juni wordt
op het eilandperron, te midden van trei
nen en reizigers, een aantal manifesta
ties gehouden die allemaal betrekking
hebben op de 19de en de vroege 20ste
eeuw.
Enkele dagen vooraf aan het eigenlij
ke festival, op 22 juni, is dan al in de
wachtkamer eerste klas een door het
Frans Hals museum ingerichte expositie
geopend. Zoals bekend wordt op deze
tentoonstelling een beeld gegeven van
het stationsgebouw, zijn geschiedenis en
de relatie met het nabijgelegen Stations
plein, Een groot aantal lezers van onze
krant heeft gereageerd op het verzoek
van het museum om tijdelijk historisch
materiaal af te staan.
Er is erg veel materiaal gekomen, zo
vertelde museumvoorlichter Henk Over-
duin. In hoofdzaak zijn het foto’s, maar
ook knipsels en krante-artikelen. Ener-
wier naam geschilderd staat op het
luxe-jacht van haar man, filmpro-
cent Clinton (James Cobum). Zes
mannen die in aanmerking komen als
schuldigen van deze onopzettelijke
moord, worden door Clinton, een jaar
na het ongeluk, uitgenodigd op het
jacht, waarna een ingewikkeld, door
Clinton bedacht spel begint om de
wilde autobestuurder te ontdekken.
LISSE. Zaterdagmorgen 25 mei om
11 uur gaan de poorten van kasteel
Keukenhof open voor de vijfde Oude
Kunst- en Antiekbeurs. Deze lustrum-
beurs, waaraan 15 belangrijke antiquairs
in Nederland deelnemen, blijft tot en
met 3 juni geopend.
aangewezen man
sfeer van het
Ford werd in 1908 in Polen geboren,
en maakte voor de Tweede Wereld
oorlog al naam met documentaires
en speelfilms. Gedurende de oorlog
werkte hij in de Sovjet-Unie, keerde
na ’45 terug naar zijn vaderland,
waar hij naam maakte met „De vijf
van Barska Straat”, veel invloed had
op de talentvolle jonge generatie van
filmers, veel prijzen won op interna
tionale festivals, maar er in ’68 met
het opkomende anti-semitisme in Po
len de voorkeur aan gaf naar elders
te vertrekken. Zijn kennis van zaken
met betrekking tot Rusland geduren
de de oorlog, maar vooral zijn erva
ring (als jood) met het gevoel onge
wenst te zijn in eigen land, maakten
hem buiten Rusland tot een filmer
die grote affiniteiten met Solzjenitsin
zou moeten hebben.
te noemen om de De hoofdpersonen in De eerste cirkel ziet
boek te benaderen, na acht jaar gevangenisstraf zijn vrouw
terug.
Polanski’s „Repulsion” (met Cathe
rine Deneuve) is in Alhambra 2 Don
Siegel’s „Coogan Bluff in Calypso en
Truffaut’s „451 Graden Fahrenheit”
in City. „Manson” in Nöggerath is
een schokkende documentaire over
Manson en zijn „familie” die in Cali-
fornië in commune leefden en schul
dig zijn bevonden aan de Tate-moor-
den.
Interviews met de leden van de
familie die nog niet achter tralies
zitten, gesprekken met de betrokken
autoriteiten en opnamen van Manson
als hij naar de rechtszaal geleid
wordt, geven een beeld van een ver
ziekte samenleving.
NIEUW OP DE Amsterdamse bio
scoopagenda is onder andere „De
Moord op Sheila” („The last of Shei
la’’) van Herbert Ross die tot nu toe
bekend was als regisseur van „Good
bye Mr Chips” (de musical), van „The
Owl and the Pussycat” (met Barbra
Streisand) en van „Play it again,
Sam” (met Woddy Allen), maar nu de
vrolijke kant van het leven ingeruild
heeft voor een thriller-achtig drama
dat vage overeenkomst vertoont met
Chabrol’s „Que la béte meure”.
van zijn zomeractiviteiten trouwens nog
meer ontspanning in het Haarlemse. In
de periode van 11-26 juli kunnen bezoe-
kertjes van verschillende speeltuinen
meedoen aan het Groot Toneelschuur
Speel tuinspel. Van 24 juli tot 3 augustus
treedt het Zomerstraat Tejater op ver
schillende pleinen op en onder de titel
„Schuur in de buurt” komt een toneel
groep voorstellingen geven in een aantal
Haarlemse wijken.
HETZELFDE KAN gezegd worden
van Alexander Ford’s filmversie van
„De eerste Cirkel”, waarin de schrij
ver zijn eerste kennismaking met de
gevangenis beschrijft voor hij op
transport naar een werkkamp in Si
berië wordt gezet. Hij heeft dan,
zoals hijzelf zegt, de eerste cirkel van
Dante’s visie op de hel bereikt. Aller
eerst is men geneigd de regisseur de
den, vindt hij misbruik laten maken
van zijn kennis. Hij riskeert er jaren
werkkamp voor, omdat hij vindt dat
ergens iemand moet beginnen met
schone handen.
Dat is in het kort de aangrijpende
geschiedenis, het zwijgende begin van
Solzjenitsin’s contra-revolutie die in
stilte begonnen is maar nu de hele
wereld bezighoudt.
Op zichzelf een belangrijke film
vooral als men hem ziet in verband
met wat we nu weten, die echter
verliest door een onduidelijke vertel
trant (met veel „bevroren” beelden
waarbij een stem de bijpassende ge
dachten onthult), een te romantische
behandeling, waardoor de kille routi
ne van het systeem niet haar recht
komt, te weinig bijtende ironie en
vooral het is een Paramountfilm,
opgenomen in Kopenhagen met
hoofdzakelijk Skandinavische acteurs
in een ridicuul Engels nagesyn
chroniseerd dat nog meer sfeerversto-
rend werkt. Solzjenitsin had beter
verdiend!
gekomen) en dankt zijn verschijnen
in de Sovjet-Unie aan het feit dat
juist de „dooi” was ingetreden en
Chroestsjev de heftig bekritiseerde
schrijver in bescherming nam. Maar
zijn volgende roman over eigen
kampbelevenissen, „De eerste cirkel”
viel twee jaar later al weer onder de
censuurmaatregelen die na Chroests
jev weer in volle strengheid werden
toegepast. Het boek mocht niet in
Rusland gepubliceerd worden en
werd naar het buitenland gesmokkeld
dat de schrijver op grond van beide
werken en van „Kankerpaviljoen” de
Nobelprijs voor literatuur toekende.
„Een dag uit het leven” werd in ”71
verfilmd door een Engels-Noorse
filmcombinatie met Caspar Wrede als
regisseur en Tom Courtenay als Ivan
Denisovich en liet de indruk achter
van een feitelijk getrouwe weergave
van de roman waarbij men toch niet
tot de essentie van Solzjenitsin’s be
doelingen had weten door te dringen.
De met dodende precisie beschreven
SOLZJENITSIN heeft toch steeds
weer over zijn eigen leven verteld,
„Een dag in het leven van Ivan
Denisovich” (1962) dankt zijn ontstaan
aan zijn acht jaren gevangenschap in
Lubyanka en in verschillende werk
kampen kort na de oorlog (waaruit
hij vol onderscheidingen thuis was
Onder de gasten bevinden zich
Raquel Welch, James Mason en Ri
chard Benjamin. Het duurt allemaal
wat lang, de ware schuldige wordt
niet gevonden, maar er worden wel
alle mogelijke andere dingen onthuld
over de vrienden onderling, dat tot
nieuwe lijken aanleiding geeft. De
flim draait in de Cineac Reg. Bree-
straat.
van overtuigd of we het recht hebben
over de gebeurtenissen van ons eigen
leven te vertellen.”
AMSTERDAM (ANP). Filmregis
seur en acteur Fons Rademakers ver
trekt eind mei naar Indonesië om daar de
roman Max Havelaar van Multatulfi te
verfilmen. De film wordt een Neder-
lands-Indonesische coproduktie. Zij wordt
op de authentieke locatie in Lebak opge
nomen.
Het scenario van de film is geschreven
door Dharmaija Sar jana en Gerard Soe-
teman. Onlangs is de Max Havelaar in
Indonesische vertaling verschenen. De
oplaag is inmiddels geheel uitverkocht.
HAARLEM. Heeft Arnhem zijn
Romantisch Festival, de herlevende be
langstelling voor het verleden krijgt in
Haarlem eveneens de volle aandacht. In
samenwerking met het Frans Hals mu
seum presenteert de Toneelschuur vijf
dagen lang het Nostalgisch Festival,
waarvoor als decor het stationsgebouw
in Haarlem wordt genomen.
,,Wij hebben het gevoel voor de
vrijheid verloren. Wij weten niet
waar zij begint en waar zij op
houdt. Wij zijn er al niet meer
mee Cannes geopend werd, is nog
steeds te zien in Kriterion en het
Leidseplein Theater en ’s nachts ge
durende het weekend ook nog in
Kriterion. Bertolucci’s „II Conformista
vindt men terug in The Movies, ter
wijl de Mini-Movies nog eens „Der
Blaue Engel”, het debuut van Marie
ne Dietrich onder Josef von Stern
berg laat zien.
Op de beurs zal een zeer gevarieerde
collectie antiek geëxposeerd worden. Zo
worden er 17e en 18e eeuwse Nederland
se meubelen getoond, maar ook vroeg
brons, tin, zilver, Nederlandse volks
kunst uit de 18e eeuw, schilderijen, ar
cheologische vondsten, klokken, nauti
sche instrumenten en zeer vroege sculp
turen.
Alle voorwerpen die ter beurze ko
men, worden gekeurd door een commis
sie, waarin onder meer zitting nebben
mevr. H. K. de Raaf Brand van Strae-
ten, directrice van het museum De
Sphinxs en de heer H. P. Baard, oud-
directeur van het Frans Hals museum.
De vijfde Oude Kunst- en Antiek
beurs is dagelijks geopend van 14-22 uur
en in het weekeinde van 11-22 uu -.
EINDHOVEN (ANP). Provinciale
Staten van Noord-Brabant hebben don
derdagavond besloten de toneelgroep
Proloog een extra subsidie van f 84.000
toe te kennen naast de normale subsidie
van zeven ton. De extra toelage is be
doeld voor het seizoen 1974-75.
Door het intrekken van de subsidie
door de gemeente Eindhoven was bij
Proloog een tekort ontstaan van een
kwart miljoen gulden. Minister Van
Doorn van CRM is bereid hiervan de
helft voor rekening van zijn ministerie te
nemen. Proloog zit dus nog met een
tekort van ruim f 40.000.
Inmiddels hebben de gemeenten Til
burg, Breda en Den Bosch laten weten
dit tekort niet te willen dekken.
„Ach lieve menschen” is een nieuw to
neelstuk van het DAT, waarin een humo
ristisch beeld wordt gegeven van de op
voedkundige problemen in de vorige
eeuw. Het wordt opgevoerd op 26 juni
in het kader van het Nostalgisch Festi
val.
dirigent: ANDRÉ VANDERNOOT
solist DANIËL WAYENBERG piano
Ouverture Leonore no. 3
Pianoconcert no. 2
Pianoconcert no. 4
Entree 8,(a.i.) c.j.p. geldig
Kaartverkoop en plaatsbespreken aan de kassa van het Concertgebouw,
Lange Begijnestr. 13, van 10 - 15 uur. Telefonisch 32 09 94 van 12 - 15 uur.
„AMARCORD” van Fellini, waar-
standigheden is dit plan in de ijskast
geraakt. Met dit festival voor ogen kwa
men we weer op dit plan uit. Het lijkt
me overigens een uniek idee om toneel
tussen aankomende en vertrekkende
treinen te laten plaatshebben. Alles gaat
gewoon door, maar de reizigers kunnen
ook hun trein laten schieten om even te
blijven kijken. De samenwerking met de
NS is ronduit goed te noemen. Ze geven
ons alle medewerking.”
Het festival gaat na de expositie-
opening op 21 juni van start met een
optreden van het Boy Edgar Orkest op
25 juni. Nostalgische films uit het begin
van deze eeuw worden vervolgens ge
projecteerd in de wachtkamer van de
tweede klas. De restaurateur van het
station zal in rokkostuum voor koffie-
en theecomplets zorgen.
Andere medewerkenden aan het festi
val zijn het Resistentie Orkest, de Sis
sies, Laterna Magica en een uit het
Haarlems Jeugd Orkest geformeerd Sa
lon Orkest. Het duo Triplex, befaamd
door zijn maandelijkse medewerking aan
de Mafketel Show zal met een „station
special” komen.
Het Dokumentair Aktueel Teater
heeft een nieuw stuk ingestudeerd „Ach,
lieve menschen, schrikt dan niet wan
neer g’opstandige kinderen ziet”. In dit
stuk worden „wijze lessen” gegeven uit
de 19de eeuw „over God, gebod, opvoe
ding en onderwijs en de gevolgen daar
van. Het DAT geeft op 26 juni een
voorstelling van „Ach lieve menschen”.
De Toneelschuur biedt in het kader
plein Theater gaat en „No Sex please,
were British’ heet. „No comment!”.
In Saskia, achterin de galerij op het
Plein, gaat een drie jaar oude wes
tern met als origineel misdadigersduo
William Holden en Ryan (Peyton
Place) P’Neal. Samen stappen zij van
slecht betaalde cowboys in de mis
daad en gaan meer geld verdienen
met bankroven. In het begin laat
alles zich als een aardige variant op
een western aanzien, maar regisseur
Balke Edwards die in het verleden
een heel ander soort films maakte,
vond het aan zijn naam verplicht eni
ge originele wendingen in het gege
ven aan te brengen en schakelt ten
slotte zelfs over naar tragedie.
Waardoor een wat pretentieuse en
rommelige wildwestfilm ontstond,
wat wel meer gebeurt als een filmer
van naam zich eindelijk vervaardigt
dit genre met zijn kunnen te verrij
ken.
DEN HAAG (ANP). De Johan-Wa-
Senaarstichting heeft vijf uitvoeringspre-
mies toegekend aan Nederlandse musici
voor uitvoeringen van Nederlandse ka
mermuziek. De Hagenaar Willem Noske,
concertmeester van het Residentie-Or-
kest, kreeg f 1000,- premie voor het her
ontdekken, het voor uitvoering geschikt
maken en de uitvoering van werken van
de componist G. J. van Eyken (1832-
1898). Het onderzoek verrichtte Willem
Noske in nauwe samenwerking met zijn
stadgenoot René Rakier, die eveneens
een premie van f 1000,- ontving voor het
uitvoeren van liederen en pianowerken
van Dirk Schafer.
Een derde premie ter grootte van
*1000,- ging naar de sopraan Marianne
Kweksilber en haar begeleider Jan Slot
houwer. beiden uit Amsterdam, voor
hun uitvoering van „Four songs on
Poems bij Ezra Pound” van Robert Hep-
Pener.
zijds zal dit de expositie een weten
schappelijk tintje geven, maar aan de
andere kant geeft het ook een inzicht
van hoe het publiek het station ziet. Het
„publieksbeeld” is nog niet helemaal
rond, het museum zou nog graag foto’s
zien waarop reizigers staan afgebeeld die
afscheid nemen en vertrekken.
In aansluiting op deze expositie wordt
in de Vishal de kleine tentoonstelling
„Spoorstijl” gehouden, waarop de nieuwe
huisstijl van de Nederlandse Spoorwegen
is te zien. De NS heeft ongeveer zes jaar
geleden een aantal nieuwe vignetten la
ten ontwerpen, terwijl ook kleur en
vormgeving bij de spoorwegen aan de
moderne tijd werden aangepast. Inha
kend op het Nostalgisch Festival zijn
van 22 juni tot en met 18 augustus
gebruiksvoorwerpen uit de vorige eeuw
in de Vleeshal te zien. Deze voorwerpen
komen uit het Openluchtmuseum in
Arnhem.
Frans Lommerse van de Toneelschuur
vertelt over het Nostalgisch Festival:
..We zijn er bij onze zomeractiviteiten
van uitgegaan, dat we deze keer met een
theater-confrontatie moesten komen op
andere plaatsen dan de gebruikelijke.
Enkele jaren geleden is het Perron
theater idee ontstaan. Door allerlei om-
Onder de stelregel „Als wij over
het kwaad zwijgen, zal het zich dui
zendmaal herhalen”, neemt hij er
geen genoegen mee alleen de jaren
1936-’38 te brandmerken als de perio
de van de grote terreur of de jaren
1929-’3O, hij gaat (in Goelag Archipel)
terug tot 1918 en toont aan dat onder
Lenin al de willekeur en de vervol
gingen begonnen.
Maar Ford’s haat tegen onver
draagzaamheid en vervolging is van
een ander kaliber dan de schrijver
van „De laatste Cirkel” verwerkte in
zijn roman. Wat er te zien is in de
film is erg genoeg om het systeem
dat dit alles veroorzaakte, te gaan
haten. Maar hoeveel films over
gevangenissen en machtswellustige
bewakers of hogere functionarissen
hebben we inmiddels niet gezien. Een
grauwe, beestachtige werkelijkheid
die steeds meer op alledaagse routine
dan op uitzonderingsgevallen gaat lij
ken.
Het is Solzjenitsin echter niet om
de feiten, om de buitenkant der din
gen te doen die hij slechts nodig
heeft om een totalitair regiem in al
haar domheid, angst en hoogmoeds
waan vast te nagelen. Uiteindelijk is
Gleb Nerzhin die de tekeningen van
een uitvinding verbrandt, waarmee
hij zijn vrijheid had kunnen herwin
nen, de overwinnaar. Het doorgeven
van die plannen met als gevolg een
afluistersysteem, waarvan hij de toe
passing niet kent, hoogstens kan ra-
LONDEN. Tenorsaxofonist Paul
Gonsalvez is woensdag dood in een wo
ning in Londen aangetroffen. Gonsalvez,
die 53 jaar oud is geworden, heeft onder
meer in de orkesten van Count Basie,
Gillespie en dat van Duke Ellington
gespeeld. Zeer onlangs was hij in Neder
land. Een tweetal concerten met de Boy
Edgar Sound in de Haarlemse Toneel
schuur verliepen toen zeer succesvol.
