WE KUNNEN KEIHARD ZIJN
ZONDER GEMEEN TE WORDEN
Instelling Nederlandse spelers
handicap voor Oranje-team
Laatste minuut
net als de eerste
Gianni
Rivera:
:un
G
„W.-Duitsland
BUI
UIS
EM
11
1 974
ZATERDAG 18
MET
DOOR GEORGE TAYLOR
hniek
ng van
CLUBTEAMS
FAVORIET
1
Achterstand
Sympathie
is, zal
cundige
rn staat
enige
daarop
er ver-
tie.
ran het
slijk,
icitatie.
ndelen,
lummer
EWEG4
lem
Foefje
Het is nog niet zo lang geleden dat Gianni Rivera op zekere dag een
rouw-envelop in zijn brievenbus vond. „We nodigen u uit voor de begrafe
nis van AC Milan”, las hij, meer nieuwsgierig dan angstig, ,omaat hij al
snel tot de conclusie kwam dat het eerder een grap dan ernst kon zijn.
Supporters van de andere Milanese club, Inter, hadden de brief bij alle
AC Milan-spelers laten bezorgen Gianni Rivera blijft onder dit soort
voetbaloorlogjes onbewogen. Het hoort erbij in zijn land, waar de mensen
snel ontvlambaar zijn, waar voetbal de plaats van de „gladiatoren-spelen”
van het Romeinse rijk heeft ingenomen en waar de miljoenen
voetbalsupporters door dik en dun achter hun club en hun favorieten
blijven staan. In goede en slechte tijden.
„La Collona” (de zuil) noemen de Italianen de aanvoerder van AC Milan
en het nationale elftal. AC Milans „golden boy”, die op 19-jarige leeftijd
met AC Milan voor het eerst de Europa Cup voor landskampioenen won,
vindt die overwinning op Wembley tegen het fameuze Benfica nog steeds
het mooiste moment uit zijn voetballoopbaan. Op Milanello, het sport
centrum van AC Milan, waar Rivera en de zijnen hun werk als voetbal
prof doen, lijken al de opgewonden Italiaanse toestanden en loftuitingen
die over de Italiaanse spelers worden uitgestrooid ook zo betrekkelijk.
23
CATENACCIO
iSF ”il
Ml
0 s
1
te-
worden
ZOU
een
ian
e cursui
iretlsch»
isn
ij het
eele-
FC
STOPPER
soneels-
felefoon
ntietoe-
studie-
handen van de tegenpartij. Je kan het
spel bevriezen, maar dat vereist veel
techniek en een ongelukje zit dan in
een klein hoekje. Je kan met z’n allen
voor het doel gaan liggen, maar dan
kan de tegenpartij ongestoord opko
men en is de kans op een afketser
die onnozel het doel invliegt des te
groter.
Kortom: het is een drogreden dat
een elftal een voorsprong in de laat
ste fase van de wedstrijd altijd „on
nodig” uit handen geeft. De laatste
minuut is even kansrijk als de eerste
en ik durf er zelfs wat om te ver
wedden dat er in de geschiedenis van
het voetbal heel wat meer doelpunten
zijn gescoord in de laatste minuut
dan in de eerste (doelpunten in de
eerste minuut zijn zo zeldzaam, dat
zij apart vermeld worden in de voet-
balencyclopedie, in tegenstelling tot
doelpunten in de laatste minuut).
avontuur tegemoet rijdt. Of tennissen
gaat.want dat is zijn enige hobby
naast de voetbalsport.
liet
om
asme. Dat kunnen en zullen we ook be
leven met Haïti”.
re unit)
de
t
igen
e
ijke op
lijk.
n voor
aat een
>n,
rling
ttrisehe
achines
De Belg Vital Loraux is een
scheidsrechter die ik graag aan het
werk mag zien. Ik vond al dat hij de
beslissingswedstrijd Spanje-Joegosla
vië in Frankfurt uitstekend leidde en
ik vond nu dat hij de eerste finale
tussen Atletico en Bayern ook perfect
leidde, zonder dat hij het spel dood-
floot, de voordeelregel afschafte, pie
tepeuterig deed of risicoloos floot.
Na Spanje-Joegoslavië wees ik al
De vraag is, wie er, volgens die
redenering, dan uit hadden gemoeten.
Ajax en FC Amsterdam, Sparta en
Feyenoord en FC Den Haag en FC
Utrecht zijn wat hun potentieel pu
bliek betreft natuurlijk buiten mede
dinging, evenals PSV en Haarlem.
Ook FC Twente, NAC en MW hui
zen nog in steden met meer dan
100.000 potentiële toeschouwers, dus
die zijn ook onaanraakbaar wat de
gradatie betreft. En als we Heerlen
en Kerkrade (met een beetje smokke
len, wat trouwens veel gedaan wordt
in die streken) bij elkaar optellen,
komen we ook tot een achterland
met 120.000 inwoners.
Ik weet niet hoe het met u was,
maar ik bespeurde bij mezelf een
duidelijke sympathie voor Atletico
Madrid. Waarom? Die vuilakken van
„Al Capone’’ Lorenzo hadden zich in
de eerste wedstrijd tegen Celtic toch
„In Nederland prevaleren de belangen
van de clubteams, naar het mij voor
komt. De instelling van een aantal spe
lers, die enkel en alleen aan geld denken
en de eer aan de voetballaars lappen (ze
vergeten de enorme goodwill die een
goed resultaat in West-Duitsland ook op
hun zal afstralen), zal voor het nationale
elftal een handicap zijn. Daarbij komt,
Gianni Rivera heeft zelf altijd
voorliefde gehad voor het middenveld.
Daar opereert hij het liefst. Vóór de
defensie uit de countert inleiden, zelf
mee ten aanval trekken als dat kan en
nodig is. Hij heeft 58 duels gespeeld
voor het Italiaanse elftal. Hij is geen
play-boy geworden, al proberen de pa
parazzi, de fotojongens van de boule-
vardjournalistiek, uit alle macht te we
ten te komen, met wie de ongetrouwde
Rivera nu wel of niet in zijn auto het
„Café?”, „si”. De koffie komt. Heerlij
ke koffie, waarvan Italië het wereldre-
cept schijnt te hebben. Dan wachten.
wachten op Gianni Rivera, de man waar
veel zo niet alles om draait bij
AC Milan. De coach van het Italiaanse
elftal, Valcareggi, kan hem niet missen.
Drie keer per dag heeft hij op Milanello
geïnformeerd hoe het ging met de bles
sure van Rivera, of hij al weer gevor
derd was met de oefeningen die leiden
moeten tot volledig herstel.
outsidersrol weggelegd. Eerder denk ik
nog ahn Polen.Wie Engeland op Wembley
bedwingt, op welkemanier dan ook,
moet het een en ander kunnen. Of het
nu een doelman is die de wedstrijd van
zijn leven speelt, of een snelle aanvaller
die verrassend scoort.Engeland is niet
niks. Het is een sterk voetballand. Ik
vind het ook bijzonder jammer dat En
geland er niet bij is in West-Duitsland.
Een verarming, zo’n land hoort er een
voudig bij te zijn.”
Op 31 augustus van dit jaar wordt
Rivera 31 jaar. De leeftijd van de ster
ken, van de gerenommeerden in Italië,
waar routine een zeer wote rol speelt,
waar voorkeur wordt gegeven aan voet
ballers die van a tot z hun vak kennen,
die voetballen met het volledig gebruik
van hun hersenen en niet het enthousias
me laten prevaleren. Het enthousiasme
Want het mag ongetwijfeld waar
zijn dat Johan Cruyff het Spaanse
voetbal een lesje heeft geleerd, het
lijkt me evenzeer waar dat het Ne
derlandse voetbal veel zou kunnen
leren van het Spaanse voetbal: aller
lei verfijningen in balbehandeling en
samenspel, waar zelfs Ajax nog ge
mak van zou kunnen hebben. Het zou
helemaal niet zo’n gek idee geweest
Zij nals Ajax die „Al Capone” Loren
zo zou engageren als nieuwe trainer
(o nee, ze hebben Hans Kraay al).
Een «der Duitse spelers, ik meen dat
het Breitner was, koos voor de vierde
methode. Hij gaf Garate een zwier-
per, zodat deze het veld uit tuimelde,
pikte de bal op en expedieerde deze
verder. Dat was dus eigenlijk een
vrije schop voor Atletico en ik zou
niet precies weten waarom Atletico
zo’n vrije schop niet verdiende (want
ongebruikelijke tactische foefjes zijn
tenslotte niet verboden), maar aan de
andere kant kon ik er levendig inko
men dat Loraux onverdroten
doorspelen. Oog om oog, tand
tand, foefje om foefje.
Gianni Rivera laat natuurlijk
niet los wat hij zelf ontvangt als salaris.
Hij weet ook nog niet precies wat hij
later met het geld wil gaan doen dat hij
al moeilijk genoeg. Daarom zou het
ideaal zijn als de clubs in de eredi
visie allemaal voldoende achterland
hadden, waaruit zij hun supporters
kunnen betrekken. Groningen is blij
kens de lijst in de Enkhuizer Alma
nak de zevende stad des lands, met
170.295 inwoners op 1 januari 1973.
En Nijmegen is met 149.205 inwoners
de negende stad van Nederland. Is
het niet doodzonde dat de eredivisie
clubs van die steden nu gedegradeerd
zijn. Want daardoor is een potentieel
publiek van bij elkaar 320.000 inwo
ners aan de eredivisietribunes ont
trokken.
Het mag waar zijn dat Ajax niet
meer is wat het geweest is, het is
evenzeer waar dat Bayern München
nog altijd niet is wat Ajax geweest is.
Althans afgaand op de eerste 1-1-
finale tegen Atletico Madrid, want de
tweede finale heb ik, op het moment
dat ik dit schrijf, nog niet gezien.
Milanello, ergens in de rimboe tussen
Varese en Milaan, daar waar de weg
eindigt. Waar alsof het toeval het wil,
I of is het misschien toch wel gepland
I in de wijde omving geen bar te vinden
I is. Milanello is prachtig, een lustoord
I gelijk. Tuinlieden hebben er iets moois
I van gemaakt. De bloemenpracht is on
voorstelbaar. De velden liggen er als
I groene spiegels bij. Er wordt getraind en
I de profs van AC Milan bouwen daar
I aan hun vorm en bereiden zich daar
I voor op de komende wedstrijden.
Kortom: een Duitser heeft niet
verloren voordat hij veilig en wel
onder de douche staat. Een wedstrijd
duurt 90 minuten. Ik heb het altijd
een primitieve reactie van trainers en
spelers (én sportjournalisten) gevon
den als ze stelden dat je „zo’n voor
sprong niet meer vlak voor tijd uit
handen mag geven”. Alsof eerste
minuten anderen (bijvoorbeeld lange
re) minuten zijn dan de laatste minu
ten! Natuurlijk, je kan tijd rekken
door de bal uit te schieten, maar dan
aeef je de bal ook automatisch in
In de halve finale in Mexico (1970)
tussen Italië en West-Duitsland nam
Italië al in de achtste minuut een 1-
0-voorsprong en het duurde tot één
minuut voor het einde voordat Sigi
Held de gelijkmaker kon scoren. In
de verlenging bleef Italië nochtans
West-Duitsland de baas. Eerder al
had West-Duitsland in de kwartfinale
tegen Engeland een 2-0-achterstand
ingelopen tot 2-2 en scoorde Gerd
Müller in de verlenging het beslis
sende doelpunt.
en Feyenoord. waar ik tegen gespeeld
heb. Er moet wel een groot verschil zijn
in Nederland tussen de topteams en de
rest. Als ik lees dat Ajax met 8-1 wint,
dan is dat wel een bewijs voor wat ik
denk. Zulke uitslagen komen in Italië
niet voor. Nederland zal het in dit
wereldkampioenschap niet gemakkelijk
krijgen. Het is ingedeeld in een van de
zwaarste en meest spectaculaire groepen.
Ik denk dat die groep, en die van.
Brazilië, de zwaarste is”.
De reden van toen was dat ik
hoopte dat het Günther Netzervoet-
bal zou winnen van het Bobby Moor-
e-voetbal en mijn wens ging in ver
vulling. Trouwens, om op Atletico-
Bayern terug te komen: momenteel is
West-Duitsland een heel wat accepta
beler land dan Spanje, dus het kun
nen geen politieke of morele motie
ven zijn geweest die mijn voorkeur
deden uitgaan naar Atletico Madrid.
Misschien speelde het underdog-ge-
voel een rol mee. AtletiCo moest
tegen Celtic drie van zijn spelers
missen omdat ze geschorst waren en
een Ajax zonder Cruyff, Suurbier en
Mühren zou ook sterk gehandicapt
zijn geweest in halve- en hele beker
finales. Maar daar kwam tegen Celtic
toch ook nog bij dat ik aanzienlijk
meer plezier beleefde aan het Spaan
se voetbal dan aan het Schotse. En
hetzelfde merkte ik vanaf de aftrap
bij Atletico Madrid-Bayern München.
Spanjaarden hebben bijvoorbeeld
een andere traptechniek dan wij, Ne
derlanders en Westduitsers, en dan
doel ik niet op onderuit trappen van
tegenstanders, maar op het door
schuiven van de bal met bepaalde
tegeneffecten. Ze beheersen de dub
bele en driedubbele schijnbeweging,
waardoor je echt niet meer weet
welke kant ze opgaan. Ik bewonder
de manier waarop zij in de voorhoede
de bal nog een keer extra doorspelen
en daardoor een speler opeens vrij
voor doel brengen. En ik kijk mijn
ogen uit naar de kap-beweging waar
mee ze een bal uit de lucht niet
meteen ,,dood” maken, maar tegelij
kertijd naar een medespeler links of
rechts van zich sturen, waardoor zij
vooral in de achterhoede een aanval
onmiddellijk in de kiem smoren.
De degradaties van NEC en
Groningen zijn allebei nederlagen
van het Nederlandse voetbal. Niet dat
er veel op af te dingen valt, wat
spelkwaliteit en puntenaantal betreft,
maar het zijn nederlagen omdat het
clubs uit grote steden zijn. Het be
taalde voetbal heeft het in Nederland
van de jeugd, die bij de Italiaanse prof
clubs alle kansen krijgt om te rijpen.
Gianni Rivera is een van de grote uit
zonderingen op dit streng doorgevoerde
stramien geweest. Hij kwam uit de club
Alessandria (een plaats aan de Italiaanse
Rivièra) op 16-jarige leeftijd naar AC
Milan en kreeg meteen een plaats in het
eerste elftal. Hij speelde onafgebroken
veertien lange jaren voor dezelfde
club en zal daar blijven tot hij stopt.
Dan zal hij de geschiedenis ingaan als
een van de grootste voetballers die Italië
heeft gehad.
Deze Rivera heeft geen vleiend bor
deel over een aantal Nederlandse voet
balprofs. Hij zegt: „Voor mij is het een
eer voor het nationale elftal te mogen
spelen. Ik ben ervan op de hoogte dat
bepaalde Nederlandse spelers daarom la
chen. Dat is een kwestie van mentali
teit”. Van het totale Nederlandse voetbal
weet Rivera overigens niet zoveel af.
..Mijn kennis gaat niet verder dan Ajax
als misdadigers, respectievelijk beesten
gedragen? Waar komt dan die sym
pathie vandaan? Zat er nog wat laat
zeer bij van de oorlog? Waren het
latente anti-Duitse gevoelens die
maakten dat ik Atletico liever zag
winnen dan Bayern. Maar ik herinner
me dat ik bij de wedstrijd Engeland-
West-Duitsland van een paar jaar
geleden een vurig supporter was van
de Westduitsers, terwijl de Engelsen
toch erg goed waren in de oorlog.
Eén ding moet je die West-Moffen
nageven: het zijn volhouders. Mis
schien is dat een Grootduits trekje;
denk maar aan Hitlers hoop dat hij
de oorlogskansen nog zou kunnen
keren met zijn V-l’s en V-2’s en
denk maar aan dat laatste wanhopige
Ardennenoffensief. De onverwachte
gelijkmaker van Schwarzenbeck in de
laatste minuut was bepaald niet het
eerste historische Westduitse doelpunt
op het allerlaatste nippertje. In de
finale om het wereldkampioenschap
in 1966 tussen Engeland en West-
Duitsland kwam Engeland in de 78e
minuut met 2-1 voor, maar in de 89e
minuut maakte Weber nog gelijk,
waardoor verlengd moest worden (in
die verlenging scoorde grensrechter
Bachramov, zoals bekend, Engelands
beslissende doelpunt).
De twijfelgavellen zijn Telstar
(Velsen, 67.000), Go Ahead Eagles
(Deventer, 64.000), AZ’67 (Alkmaar,
60.000) en De Graafschap (Doetin-
chem, 34.000). Toch krijg je sterk de
indruk dat bijvoorbeeld AZ’67 aardig
kan rondkomen en over aanhang niet
te klagen heeft, terwijl het toch bijna
driemaal minder potentiële aanhan
gers heeft dan FC Groningen. De
vraag is alleen of je op die manier
mag redeneren. Als AZ’67 bewijst dat
je met een achterban van 60.000 in
woners kan rondkomen, is 60.000 dan
het vaste getal? Zo ja, zou dat dan
betekenen dat Amsterdam, dat 13
maal zoveel inwoners heeft als Alk
maar, in staat zou moeten zijn 13
eredivisieclubs te onderhouden, en
Den Haag minstens acht? En Gronin
gen drie, in plaats van niet ééntje.
Iets om over na te denken.
„Ik ben werknemer van AC Milan en
aangezien dat werk tevens mijn grote
hobby is, ben ik erg tevreden”. Dat
pleegt hij steeds te zeggen tegen al die
jongens, die op Milanello worden sa
mengebracht en hopen on een voetbal-
toekomst. Die jongens adoreren hem,
zoals hij grote bewondering had en heeft
voor ’s werelds beste voetballers. „Pele is
voor mij de allergrootste geweest. Supe
rieur aan alle anderen. Daarnaast Eu
sebio, Di Stefano, Puskas, Charlton,
Cruyff. Ik vind het normaal, dat deze
spelers veel en goed geld verdienen.
Iedereen moet beloond worden naar wat
hij presteert”.
„West-Duitsland is npjn absolute fa
voriet”, zegt hij. „Voor de 2de en 3de
plaats komen Brazilië en Italië in aan
merking”. En aarzelend voegt hij er aan
toe: „Voor Nederland zie ik slechts een
..Maar kansen tegen Italië, neen, dat
geloof ik niet. Onze ploeg is ingespeeld.
Alle spelers zijn gewend aan het sy
steem dat we gaan spelen”. En wat
meesmuilend: „Als bij jullie in Neder
land de clubs ongeveer hetzelfde systeem
zouden spelen, zou Rinus Michels nu
niet met het probleem zitten in vijf
weken een eenheid te moeten maken van
een aantal zeer goede voetballers.”
Als het „arrivederci in München”
weerklinkt, weten we. dat Gianni Rivera
klaar is voor de slag. De slag, waarin hij
keihard voetbal verwacht en een bijzon
der moeilijke taak voor de referees. „We
zijn allemaal profspelers. We kunnen
keihard zijn, zonder gemeen te worden.
Zo zullen wij spelen. Ik hoop dat het
tegenspel ook zo wordt. Ik hoop ook op
goede scheidsrechters, die het spel be
grijpen. Die leiding geven, zonder op te
vallen. Die de baas blijven op het veld.
Want denk eraan: praktisch elk duel is
beslissend voor de doorstoting in dit
toernooi, dat een reclame kan worden
voor de sport, waarvan ik bezeten ben”.
„Zilver.ja, dat is voor ons bereik
baar. We willen graag zover mogelijk
komen en in de finale staan tegen West-
Duitsland. We hebben een naam op te
houden. Maar dan zullen we eerst re
vanche moeten nemen op Brazilië. En
dat is wat. al staat Pele langs de lijn.
dat er in Nederland moeilijk een een
heid van het nationale team te maken
zal zijn. Allemaal prima voetballers,
maar bij de clubs spelen ze een ver
schillend systeem. Neem Feyenoord en
Ajax: de speelwijzen zijn volledig an
ders. En om dat in vijf weken om te
buigen in een eenheid.Nee, ik geloof
dat de kracht van de Nederlandse top
clubs groter zal blijken dan die van het
nationale elftal dat straks in West-
Duitsland aantreedt”.
op zijn frappante Leo-Hornachtige ei
genzinnigheid, omdat hij een paar
keer voor foutief ingooien floot. Niet
omdat er foutief was ingegooid, maar
als afstraffing van tijdrekken of me
ters pikken. Hij nam daarmee wel
het recht in eigen hand, maar het
was anderzijds ook wel een radicaal
middel om het af te leren. Bij
Atletico-Bayern deed hij iets derge
lijks. Toen Atletico met 1-0 voor
kwam, gingen de Spanjaarden tijd
rekken. Garate wandelde met de bal
naar de linker cornervlag, legde de
bal tegen de vlaggestok aan, plantte
zijn voet erop en wachtte op wat er
zou gaan gebeuren. Er waren drie
mogelijkheden:
1. Een Bayern-speler schoot de bal
onder zijn voet vandaan over de
zijlijn, waardoor Atletico zou mogen
ingooien (tijdwinst halve minuut);
2. Een Bayernspeler schoot de bal
corner, waardoor Atletico een hoek
schop mocht nemen (tijdwinst een
halve minuut, plus een „halve goal”);
3. Een Bayern-speler schoot de bal
met vlaggestok en al de tribune in,
tijdwinst twee minuten.
Stel je voor dat Rivera er in Duits
land niet bij zou zijn. De Italiaanse
natie moet er eenvoudig niet aan den
ken. Het zou tienduizenden manuren
kosten op de fabrieken. Voetbalfanatici
zouden door hartaanvallen worden ge
troffen, want Gianni Rivera is niet aleen
het idool van AC Milan, hij is de man
die het voor zijn team moet gaan ma
ken. Italië moet het zilver van Mexico
verdedigen. Gianni Rivera ziet goud niet
zo zitten.
I Alles in Milanello staat volledig ter
I beschikking en in dienst van de voetbal-
I Iers. Er heerst een ijzeren discipline. Het
I rooster wordt precies op tijd afgewerkt.
I Zo laat eten, zo laat trainen, zo laat
naar bed. zo laat naar de dokter. In de
bar staat Guiseppe Pesi. „Primo” wordt
hij genoemd. Hij is een belangrijke
schakel in het bedrijf, dat Milanello
heet. De telefoon ratelt onophoudelijk.
Het „pronto” van Primo eveneens.
nu in een aantal verzekeringsmaatschap^,
pijen gestoken heeft. Maar één ding is
zeker: zijn toekomst zal ook in de voet
balsport liggen als hij uitgespeeld is.
„Het zal niet gemakkelijk zijn afscheid
te nemen van het voetballen. Trainer?
Neen, daar heb ik de mentaliteit niet
voor. Een soort directeurschap, manage
ment, ja, misschien wel die richting uit”.
Hij is in voor het systeem, dat Italië
en de Italiaanse topclubs al jarenlang
heeft gemaakt tot moeilijk te nemen
bolwerken, het „catenaccio”. Even wijkt
de rust bij Rivera, even bliksemen de
ogen en komt ook zijn T<aliaanse aard
boven. Hij wil nijdig kwijt: „Het cate
naccio maakt voetbal niet onaantrekke
lijk. Ik weet dat iedereen in het buiten
land er in negatieve zin over denkt, over
schrijft en over praat. Maar overal doet
men in feite precies hetzelfde. Men
noemt het alleen anders.Doelpunten
maken is een kunst, maar doelpunten
voorkomen is dat ook. En wat is mooier
dan bliksemsnelle counters uit een goed
georganiseerde verdediging. In Italië lo
pen de toeschouwers niet weg. Die blij
ven komen. Er zijn dit jaar weer meer
toeschouwers op de tribunes geweest
dan vorig seizoen. En toch spelen prak
tisch alle topclubs in Italië het door vele
buitenlanders zo afgekraakte svsteem”.
„Nog een koffie”, roept Primo vanach
ter de bar. Signor Rivera maakt een
ontkennende beweging. Over het wereld
kampioenschap en over de directe tegen
standers van Italië in de eerste ronde
wil Rivera nog wat zeggen. Over Poten,
dat een struikelblok kan zijn als de
voorbereiding doorkruist blijft worden
door blessures. Over Argentinië, dat per
traditie goed voetbalt. Ook keihard. „Ge
meen?” Neen dat niet. Die jongens laten
zich met hun zuidelijk temperament
(even lacht Rivera voor zich uit) vaak
