Roosevelt Sykes stal de bluesshow
Hoogstaand samenspel
van Amati Kwartet
Veertienjarige Haarlemmer prolongeert titel
Veel kwaliteit op jeugdmuziek concours
Ruudt Wackers
als grafische
dramaticus
Hans Kox kreeg
prijs in Parijs
stem VVDi
Jan Raas wint goed bezet
orgelconcours Bolsward
Terry en McGhee in Amstelveense Casimirhal
deWDkomtop'
voor iedereen
Laatste concert Arnoldushoeve
Callas zingt pop
MUZIKALE AANPAK BIJ GEMMA COEBERGH
V.S. Pritchett nieuwe
PEN-voorzitter
In Prentenkabinet
Frans Halsmuseum
Rembrandt-etsen in
Estland ontdekt
F
i
a
Feilloos
Ai
Rappe handjes
AMSTELVEEN Enkele malen per jaar organiseert de NBBO (Neder
landse Blues- en Boogie Woogie Organisatie) een bluesfestival in de Casi-
mirhal in Amstelveen. Steevast biedt zo’n festijn veel sfeer en gezellig
heid. Die sfeer is erg informeel; fotografen kunnen tot op het podium
komen om hun werk te doen zonder er door driftige roadies vanaf te wor
den gewerkt en menigeen in de zaal staat enthousiast mee te swingen. De
gezelligheid uit zich in het feit dat iedere musicus op de Bühne direct con
tact met de zaal wil leggen in een stijl van „jongens onder elkaar”. Kort
om, een avondje bij Martin van Olderen en zijn vrienden is nooit verloren.
Vraagteken
-■dMi
KUNST
MAANDAG 20 MEI 1974
:ed.
o-
m:
>n-
n-
CEES STRAUS
irt-
to-
Jr-
het
BROWNIE MCGHEE
had
deelnemers
der
P. ZWAANSWIJK
Hans Wiegel
S«i
J. H. MOOLENIJZER
I
HEIN STEEHOUWER
Ondanks zijn vergevorderde leeftijd
Bernd Brackman speelde deze avond
zelfs nog iets beter dan op de derde
selectie-avond, toen hij in Rachmaninoff
nog enkele onzekerheden demonstreerde.
Maar Jan Pieter van Eijkelenborg over
trof hem daarin nog, want zijn prestatie
was nu zeer duidelijk beter dan in de
voorronde. In de Siciliano uit het Con
cert in F van Sammartini bereikte hij
een grote hoogte.
NEW YORK (AP). De opera zan
geres Maria Callas gaat zich volgens
het Amerikaanse weekblad News
week op de pop-muziek werpen.
De 50-jarige sopraan zou hebben be
sloten het nummer Amazin Graza,
dat bekend is geworden in de ver
sie van Judy Collins en in Neder
land in de Nederlands-.talige versie
van Mieke Telkamp, te gaan opne
men.
Ook zou zij de Italiaanse versie van
het nummer MacArthur Park (be
kend gemaakt door Richard Harris)
en nog zo’n dertig andere nummers
gaan opnemen.
beide wijsvingertjes, die eerst prangend
in de lucht worden gestoken, een varia
tie weg te geven. Om Sykes kun je niet
heen, dat staat vast.
Broos als biscuit is het spel van Terry
en McGhee. Ook dit duo sinds de
Tweede Wereldoorlog onafscheidelijk bij
elkaar wordt ouder en ouder. Maar
vooral Terry is nog zeer vitalistisch. Zo
uniek als Sykes aan de piano is, zo
onovertroffen is Sonny Terry vocaal in
combinatie met harmonikaspel. Onover
troffen omdat er weinigen zijn die zo
goed de techniek kunnen hanteren om
een scat na een aantal harmonikanoten
te geven die klinkt als een echo. Daarbij
wordt nog een frisse conversatie gegeven
die alleszins wrang en geestig en dus
humoristisch is.
bereikt dat het luisteren naar de stem
mengang gemakkelijker werd gemaakt.
Er ontstond op deze wijze een soort
nieuwsgierigheid naar de vierstemmige
samenklank van het strijkkwartet, die
door velen als de meest ideale klank
combinatie wordt beschouwd.
gerijpte musicus, die ook als duo met de
Beverwijker Dick Pletting wat minder
voor de dag was gekomen dan de eerste
maal.
Roosevelt Sykes laat in Amstelveen een van zijn karakteristieke poses zien.
(Foto’s Lammert Melk)
ilomo.
maar
dok-
domo
ipelde
5-15
er
ir-
(K)
ion
bot-
(K)
dfa-
(K)
izei-
riek.
ord-
Ele-
(K)
otiv
our-
20.15
zoe-
hei-
'iltn.
rbe-
22.35
de
ia!.
our-
OS-
18.30
18.50
19.00
(K)
jast-
;kal-
uit
i (K)
our-
20.15
elijk
ocu-
bur-
22.30
HOOFDDORP. Zondagmiddag heeft
het Amati Kwartet het seizoen 1973-19'4
in de Arnoldushoeve afgesloten met een
concert, dat speciaal bedoeld was voor
de jeugdige luisteraars. Uitgaande van
de gedachte dat het luisteren naar een
strijkkwartet geen alledaagse bezigheid
is en dat daarvoor een speciale instelling
vereist wordt begon het programma
met de Prelude uit de tweede Partita
voor solo-viool van Johann Sebastian
Bach gespeeld door de primarius van het
kwartet Jacques Holtman.
BEVERWIJK. Zelden zal een jury
het zo moeilijk hebben gehad als zater
dagavond bij de finale van het jeugd-
muziekconcours in Beverwijk. Er waren
twee duidelijke kandidaten, die prak
tisch vlekkeloos hadden gespeeld en ar-
tistiek een grandioze prestatie hadden
geleverd: de bekerhouder Bernd Brack
man en de IJmuidense blokfluitist Jan
Pieter van Eijkelenborg. De jury koos
uiteindelijk voor de veertienjarige Haar
lemmer. Als men er aan denkt dat het
op vele gebieden zo is, dat de heersende
kampioen de titel houdt als hij niet is
verslagen, kan men daar vrede mee
hebben. Dat het publiek met duidelijke
meerderheid de IJmuidenaar de publieks
prijs toebedeelde, was daarom zeer ple
zierig en zal ook de jury zeer hebben
verheugd.
Hierna speelden Jacques Holtman en
Richard Kilmer de Sonate voor twee
violen van Serge Prokofjev, die als in
leiding diende voor enkele delen uit de
Serenade voor viool, altviool en cello
van Ludwig van Beethoven, uitgevoerd
door Richard Kilmer, Ton Wilmes en
Ben de Ligt.
Men kan natuurlijk redeneren dat de
klank van de violen, of die van de
altviool en de cello genoegzaam bekend
is bij jeugdige en oudere concertbezoe
kers, maar met deze instructieve opbouw
van het programma werd in ieder geval
De serie familieconcerten in de Arnol
dushoeve zal het volgende seizoen wor
den voortgezet met één concert per
maand. Gezien de groeiende belangstel
ling zou zelfs overwogen kunnen worden
een aantal extra-concerten te geven,
maar het is de vraag of de subsidie
verlening toereikend zal zijn.
speelt hij met nog zeer rappe handjes
zijn oldies weg. Die worden steeds aan-
gekondigd met: „Velen hebben dit num
mer op de plaat gezet, maar ik ben er
de componist van.” Waarna een uitvoe
ring volgt van The Night Time is the
right Time of Driving Wheel.
Overigens kon je je hart vasthouden
toen Sykes zijn optreden begon met een
fraai edoch melodramatisch voorbeeld
van veredelde barpianistiek. Hij ging
echter spoedig op betere kwaliteit over
waaronder het door hem als „een van
mijn aanbevelingen” aangekondigde I’m
a peculiar Stranger (Ik ben een bijzon
dere vreemdeling), Honeysuckle Rose en
St. James Infirmary.
Sykes te zien spelen is een lust voor
het oog. Veel extraverte armgebaartjes
en vaak een kort intermezzo om met
Ben de Ligt vertelde in zijn toelich
ting dat het strijkkwartet aanvankelijk
bestond uit twee violen en een altviool
ondersteund door een basso continuo
van een clavecimbel en een cello. Hij
voegde daaraan toe dat Joseph Haydn
één van de eerste componisten is ge
weest die de cello een zelfstandige partij
gaf en daarmee beschouwd kan worden
als de schepper van het nu zo bekende
strijkkwartet. Als een hommage aan de
onvergelijkelijke meester der kwartet-
kunst werd het Quartett in G gespeeld
het eerste uit een serie van zes die
Haydn opdroeg aan de concertmeester
van de hofkapel van Vorst Esterhazy.
Bij de toelichting, die de 'ury-voorzit
ter Adriaan Engels na de prijsuitrei-
k’ng ten stadhuize gaf, bleek, dat de
juryleden dé „goede dingen”, die verricht
waren hadden geïnventariseerd en hier
mede naar verhouding de waarderings-
Het spreekt vanzelf dat de toehoorders
(een kleine honderd op deze mooie zo
merdag) buitengewoon ingenomen waren
met deze keuze. Het is niet overbodig
nogeens te zeggen dat het hoogstaande
samenspel van het Amati Kwartet een
diepe indruk maakte. De verrassende
pianissimo inzet van de finale werd met
ademloze aandacht gevolgd en het was
duidelijk dat de executanten volkomen
geslaagd waren in hun opzet om aan te
tonen dat het strijkkwartet een der
meest verfijnde vormen in de muziek is.
Twee gelukkige prijswinnaars: Jan Pieter van Eykelenborg (links) en Bernd Brack
man.
uitslag boog en ook vond tussen deze
twee te moeten kiezen.
Bernd Brackman dus uiteindelijk weer
de grote winnaar met als vermelding:
„Magistraal pianospel”. Een zeer juiste
omschrijving, want deze veertienjarige
speelt met een enorme vaardigheid. Het
grote verschil met zijn grote concurrent
van vorig jaar, Jan van Dijk uit Den
Helder, bleek deze avond duidelijk. Jan
van Dijk speelde het derde Scherzo van
Chopin knap, maar men besefte toch
steeds, dat hier iemand een mooi stuk
voortreffelijk van het blad uitvoerde,
terwijl Brackman gewoon het stuk zelf
is. De winnaar was ook de enige pianist
die uit het hoofd speelde, hetgeen na
tuurlijk een groot voordeel is, niet al
leen voor de trefzekerheid, maar ook
voor de concentratie.
Ook zaterdagavond voldeed het pro
gramma geheel aan de verwachtingen.
Er waren weer kwalitatief goede arties
ten die hun roem al sinds lang hebben
vergaard. Roosevelt Sykes en het duo
Sonny Terry en Brownie McGhee zijn
alledrie in ons land vermaard. Vooral
Sykes wist in Amstelveen de show te
stelen. Dat gebeurde na een alleszins
fleurig voorprogramma, waarin het
Mark Jansen Blues en Boogie Woogie
Quartet voor het „warmdraaien” had
gezorgd. Mark kreeg na een half uurtje
vlot spelen assistentie van zijn broer
Ruud, eveneens aan de piano. Boogie
Woogie voor quatre mains leverde een
aantal goede nummers op, voordat Mark
zelf achter zijn elektrische piano ging
spelen.
Roosevelt Sykes is één van die kleur
rijke figuren die typerend zijn voor de
blueswereld, toch al zo rijk aan verzame
lingen van lamme, blinde, éénarmige,
loensende en scheefgegroeide muzikan
ten. Zijn imdgo dankend aan een prach
tige beige Stetson, een veelvuldige con
sumptie van sigaren, maar vooral door
zijn bijnaam The Honeydripper, is Sykes
een unieke figuur in dit wereldje.
V.V.D. antwoordnummer1877, Den Haag of tel. 070-614121.
Zo zijn er drie jaren sinds de oprichting
van dé stichting in 1962 geweest, waarin
afgezien moest worden van het houden
van een concours.
Voor 1974 zag de aanmeldingssituatie
er weer gunstig uit. De organiste Gemma
Coebergh uit Haarlem, die als eerste
vrouwelijke organiste aan het concours
van 1972 meedeed was weer gekomen en
verder de organisten Gijsbert Lekker-
kerker uit Linschoten en Jan Raas uit
Vinkeveen.
voert Daar kan men natuurlijk tegen
over stellen, dat men niet weet hoe
bijvoorbeeld Brackman met een eigen
tijds werk omspringt. Maar zolang het
eigentijdse uitzondering blijft en nog
niet wordt beschouwd als volwaardige
muziek, zal het moeilijk blijven met
avant-garde-muziek hoge ogen te gooien,
op een jeugdmuziekconcours.
Leonard Besselink uit Amstelveen,
moest het dan ook doen met de aanteke
ning „zeer gedisponeerd voor avant-gar
de muziek”, een zeer voorzichtige bena
dering door de jury, die echter wel te
begrijpen is. Wat niet wegneemt, dat het
me niet zou verbazen als juist deze
Besseling het heel ver zal brengen. Want
deze jongen is in-muzikaal, en misschien
is voor zijn loopbaan een specialisatie,
die duidelijk uit hem zelf komt, wel een
belyangrijk positief element.
KEES MAAS
OCHRID De Britse auteur V. S.
Pritchett is zondag gekozen tot voorzit
ter van PEN, de internationale vereni
ging van schrijvers. Hij is de opvolger
van de Westduitse auteur Heinrich Bölll.
Pritchett kreeg 29 stemmen, en een
andere kandidaat, de Zweedse schrijver
Per Westberg, 14.
De 74-jarige Pritchett heeft enkele
romans op zijn naam, maar is vooral
bekend door zijn korte verhalen en lite
raire kritieken. Enkele van zijn werken
zijn „Clare Drummer”, The Spanish Vir
gin” en „Dead Man Leading”.
PEN houdt een vijfdaagse conferentie
in Ochrid, in de Zuidslavische staat
Macedonië. Er nemen een honderdtal
schrijvers uit 23 landen een een even
groot aantal Zuidslavische auteurs aan
deel.
MOSKOU (Rtr) In de wetenschap
pelijke bibliotheek van de universiteit
van Tartu in Estland zijn tot dusver
onbekende etsen van Rembrandt gevon
den, zo heeft Radio Moskou zaterdag
bekendgemaakt.
Onder de gevonden etsen is een por
tret van Rembrandts moeder.
norm voor elk
vastgesteld.
Ik vermeld nog, dat aan deze middag
medewerking werd verleend door het
Fries Koperensemble „Hora decima" on
der leiding van zijn dirigent Jo van
Diederen.
ADVERTENTIE
Wij willen de zwakkeren versterken,
zonder de sterkeren te verzwakken.
Wij vechten voor werknemers en
zelfstandigen. Ook in uw gemeenteraad.
En dan blijft het grote vraagteken:
Leonard Besselink. Opnieuw maakte hij
de zaal doodstil met zijn verfijnde uit
voering van twee eigentijdse werken.
Prachtig was zijn toucher, overtuigend
zijn verdeling van de ruimte. Vele deel-
nemrs achtten dit optredn het belang
rijkste van het concours, maar hij
werd natuurlijk gehandicapt door zijn
programmakeuze. Voor een jury is het
niet alleen zo, dat een dergelijk stuk
wat moeilijker te controleren is (er zat
veel improvisatie in), maar ook blijft
het probleem, dat een dergelijke vertol
king een uitsluitsel geeft over de vraag
hoe zo’n pianist een standaardwerk uit-
Ademloos luisterde men naar de
fraaie toon, die hij uit zijn instrument
haalde, en toen hij in het Allegro Assai
de moeilijke versieringen praktisch feil
loos had gerealiseerd, en ook in de
snelste passages zijn mooie toon had
behouden, werd het wel duidelijk dat
men hier naar een grote prestatie had
geluisterd.
Bernd Brackman was de eerste, die
overeind sprong en de staande ovatie
van het publiek inluidde. Een dergelijk
staand applaus was hemzelf eerder ten
deel gevallen en dat het publiek bij deze
concoursen (allemaal ouders en familie
van musici) zeer deskundig is, bleek wel
duidelijk, toen de jury zich over d«
HAARLEM. Ruudt Wackers uit
Amsterdam maakt snel naam. Zijn grote
heftige doeken met vaak gruwelijke
scènes worden allerwegen geëxposeerd.
In die stroom doel het Frans Halsmu
seum op bescheiden wijze mee. In het
prentenkabinet worden tot en met 23
juni dertig tekeningen van zijn hand
tentoongesteld.
Je kunt er bij dit werk niet onderuit
om aan Goya te denken, de-grafiek van
deze beroemde Spanjaard, waarin hij
gruwelijkheden heeft uitgebeeld. Maar
die overeenkomst geldt door een deel
ook de uitvoering. Toch is Ruudt Wac
kers anderzijds beslist geen volgeling,
integendeel, een oorspronkelijk talent en
een hevig gevoel voor lijden en drama
tiek drijven hem in deze richting. Bij
een zo gericht temperament moet hij
komen tot deze dramatische expressie.
De onderwerpen van Wackers zijn ge
hangenen, snij kamerlij ken en naakten
die er gekweld uitzien. Ook zijn sterk
sprekende portretten tonen dramatisch
gespannen gezichten.
Alles is op een zeer directe wijze in ka
rakteristiek penseelschrift weergegeven.
Het zijn vaak bladen in gewassen inkt,
zowel met brede in schijnbaar ruwe
vegen aangebracht, als met het penseel
getekend. Uit het duister doemen de
gestalten soms vaag, een andere keer
welomschreven op. Meestal is er een
duister clair obscur, de sombere ach
tergrond voor dood en verderf, het decor
van iemand die zich verhangt of gehan
gen wordt. Het is alles duidelijk werk
van een geobsedeerde kunstenaar, die
»terk weet te overtuigen.
De vierde deelnemer, die een beker
veroverde, was de Haarlemmer Bauke
Schut, die evenals in de voorronde weer
frappeerde door overtuigend trombone-
spel. Wel is zijn toon hier en daar nog
aan de zuinige kant bij zachte passages,
en bezondigt hij zich hier en daar aan
storende glissandi, maar zeker met een
lestijd van drie jaar stond hier een deel
nemer, die eventueel zonder veel beden
kingen ook de winnaar had kunnen zijn,
juist gezien die korte lesperiode.
De andere zes finalisten deden het
publiek eveneens genieten, maar vielen
juist buiten de erebekers. Annelies Bou-
kes speelde Clair de lune van Debussy
heel fijntjes, en hetzelfde gold voor
Annette Snaas die een Mazurka van
Chopin speelde. Marcel Huguenin uit
Heemskerk baarde opnieuw opzien met
een voortreffelijke uitvoering van een
Orthelsonatine. Een verrassing was het
optreden van de klarinettist Peter Eg
genhuizen, die de vorige maal zo prach
tig Brahms speelde. Hij verkeerde nu
vorotdurend in moeilijkheden, en blies
vele tonen over als een beginner. Achter
af bleek als oorzaak dat hij een geleend
instrument bespeelde, waarvan een klep
was blijven hangen. Pech, voor deze al
Hun improvisaties werden beoordeeld
door een jury, die gevormd werd door
de organisten Adriaan Engels (voorzit
ter) uit Den Haag, Bernard Bartelink uit
Haarlem en Bert Matter uit Zutphen.
Johan van Dommele, organist van de
Eusebiuskerk te Arnhem componeerde
de thema’s, te weten een koraalmelodie,
zonder maatstrepen, hetgeen frazerings-
problemen bij de improvisaties bleek te
veroorzaken en voorts twee thema’s voor
de „grote” improvisatie, één basisthema
voor een passacaglia en een thema dat
als kerngedachte moest fungeren voor
een fuga.
BOLSWARD Het aktieve bestuur
van de stichting „Nationaal Orgelimpro-
visatieconcours Bolsward” heeft dit jaar
weer een improvisatie-wedstrijd georga
niseerd in de plaats van het domicilie
van de stichting: Bolsward.
In de fraaie Martinikerk van. deze
oude Friese stad was zaterdagmiddag de
kern van orgelvrienden weer aanwezig
bij de vreedzame kamp om de twee
overwinningstrofeeën, die de stichting
beschikbaar stelt: een prachtig bord van
Makkumer aardewerk als prijs voor de
zogenoemde koraalimprovisaties aan het
kleine koororgel van de bouwer Vierdag,
dat in de kerk staat. Verder de „zilveren
Noot”, de hoofdprijs van het concours,
welke gewonnen kan worden met inpro-
visaties op het grote orgel, dat de sinds
1730 te Groningen gevestigde orgelbou
wer Albert Anton Hinsz in de jaren van
1776 tot 1781 in de Bolswardse hoofd
kerk bouwde.
Het stichtingsbestuur streeft ernaar
om zijn principe elk jaar een concours
te organiseren te verwerkelijken. Het
bezit echter voldoende realiteitszin om
daarvan af te wijken, wanneer de aan
meldingen van kandidaten van niveau
niet aan de verwachting beantwoordt.
Voor deze thema’s duidelijk voor
zien van metrumaanduiding en van
maatstrepen behoefde geen fraze-
ringsproblematiek verwacht te worden,
maar zij liet zich toch nog wel eens
gelden.
De wedstrijd werd ingezet met de
koraalimprovisaties op het koororgel,
waarop eerst, zoals later werd medege
deeld, Gijsbert Lekkerkerker ging spe
len. Hij hield de koraalmelodie-harmo-
nisatie in een stabiele trant, hetgeen
eveneens kenmerkend was voor zijn
geïmproviseerde koraalpartita, waarbij
klankeffecten prevaleerden boven een
hechte structuur-
Deze voorkeur bleek eveneens ken
merkend voor zijn Passacaglia en de
volgende fuga, die alleen in de opzet aan
het wezen van deze vorm enigermate
deed denken. Het verdere verloop wees
on een behoefte aan algehele vrijheid bij
improvisaties.
Jan Raas was de tweede mededinger
bij de koraalimprovisatie. Bij de harmo
nisatie en ook in de nartita zocht hij
naar eigen caesuren. Zijn spel had meer
samenhang en wist met themafragmen-
ten aardige werkingen te verkrijgen. Hij
prefereerde verijlende afsluitingen, het
geen hem de waardering van de jury
deed verkrijgen voor de overgang van
de Passacaglia naar de fuga.
Jan Raas was vrij gelukkig met de
registratie, hetgeen de passacaglia ten
dele duidelijk van structuur deed zijn.
Hoewel de fuga naar dé klank een
bevredigende indruk maakte, kwam de
fuga als kunstvorm door onsamenhan
gendheid niet uit de verf.
De harmonisatie en de partita met de
koraalmelodie van Gemma Coebergh
wees zowel op een muzikale als op een
verstandelijke aanpak, waardoor zich
ook een verzorgde theoretische scholing
kon laten gelden. De organiste hield
hierbij ook rekening met het specifieke
karakter van het instrument.
Een treffende eenheid werd in de
Passacaglia en de fuga vaak verkregen
door een overwogen gedachtenconcen
tratie op de thema’s, al kon de fuga nog
niet in alle opzichten beantwoorden aan
de vastgestelde orde voor deze vorm.
Na de wedstrijd deelde de voorzitter
van het stichtingsbestuur ds. H. Kreb,
mede, dat de jury eenstemmig van oor
deel was, dat zowel de „koraalprijs” als
de hoofdprijs moest worden toegekend
aan Jan Raas.
PARIJS (ANP) De Nederlandse
componist Hans Kox is de keuze van dit
.jaar van de „Tribune Internationale des
Compositeurs”, die in het Unescohuis in
Parijs haar 21e bijeenkomst heeft ge
houden.
Kox dankt zijn keuze aan zijn compo
sitie „Allegria” voor sopraan en orkest,
geschreven in opdracht van de Neder
landstalige sectie van de Belgische radio.
Het werk van Kox was onder 75
partituren die door de omroepen van 29
Europese, Amerikaanse en Aziatische
landen waren ingestuurd.
De Tribune Internationale beval
voorts werken aan van de Pool Marek
Stachowski een compositie voor vo
cale solisten, koor, slagwerk, contrabas en
violoncel en de Japanner Teizo Matsu-
nura, een concert voor piano en orkest.
Voorzitter van het panel van Tribune
Internationale was de Zwitserse dirigent
Pierre Colombo.
