Pater Groensmit uit AngolaEr is niet precies haat
maar toch ook niet allemaal liefde
5
Blanke is eerder
geneigd te
discrimineren
Tweedaagse informatiemarkt in
buurthuis Wijk aan Duin
□DQQ
PvdA in gebouw
Wiikerbaan
„Politieke partijen in IJmond zijn
geen van allen milieu-onvriendelijk
ft
stem VVD Lijst 3
Kompressoren
95
9
MILIEUDEFENSIE-KERNGROEP IJMOND CONCLUDEERT:
VERKIEZINGEN
beverwijT
p
7
PLAATSELIJK NIEUWS
1974
6 WOENSDAG 22 MEI
door Ko van Leeuwen
EL
ER
Kalmer aan doen
Heel goed samen
Informatie
\IDEL
KIES OP 29 MEI
UW EIGEN WAPEN
Lith
rs
mei
kuur.
Zwanenburg - Tel. 02907 - 35 41
mensen wel, maar die Ambakisten
zijn echt slimmer. Betere vaklui.
i En als ze gaan studeren boeken ze
betere resultaten. De intellectuele
overheersing bij die stam is er
al...”.
Geen toeval
BEVERWIJK „Als Portugal
z’nlaat ik nou dat rotwoord
maar gebruikenz’n koloniën
van de ene op de andere dag zelf
bestuur zou gaan geventja, dan
ben ik bang voor stamtwisten. De
inheemsen tegen de blanken? Nou
waar ik zit, in Angola, nee, dat ge
loof ik niet. De inheemse bevolking
zal zich eerder op elkaar gaan af
reageren. Dat geloof ik. In het ge
bied waar ik werk, in Lunda, het
noordoostelijk deel van Angola,
hebben we voornamelijk de Kioko’s
wonen. Maar er is een heel sterke
import van Ambakisten. Dat is een
andere stam en die mensen zijn veel
slimmer. Ja, ja, ja, dat moet ik eer
lijk toegeven. De Kioko’s zijn mijn
Opvallend
I
korte
G. A. Schoonkind
HEEMSKERK
ADVERTENTIE
n
Hoe heeft hij de omwenteling in Lis
sabon opgenomen en hoe ziet hij die met
betrekking tot dat Angola waar hij leeft?
De WD steunt met kracht het streven
naar eigen woningbezit. Het is uw eigen
wapen tegen de inflatie.
Op welke wijze zou een gebied als
Angola dan volgens de pater met enige
kans op succes zelfstandig kunnen wor
den?
Hoe is de verhouding tussen
en zwart in het Angola
Groensmit werkt?
„God zij dank dat ’t verandert. Dat er
meer ruimte voor vrijheid komt.” Haas
tig voegt hij daaraan toe: „Maar ik kan
er heel weinig van zeggen. In het gebied
waar ik zit is het altijd rustig geweest.
Ik heb nog nooit een vrijheidsstrijder ge
zien. Echt niet. Er is bij ons wel een
garnizoen. Die houden gewoon hun pa
trouilles. Maar dat is niets bijzonders. Ik
woon in een voor Angolese begrippen
tamelijk grote stad, Henrique de Garval-
ho. We hebben daar nooit iets van de
vrijheidsstrijd gemerkt”.
Wil pater Groensmit snel terug naar
Angola. Heeft hij na de machtsgreep in
Lissabon al contact gehad met zijn men
sen daar?
„Liever vandaag dan morgen ga ik te
rug. Daar ligt je leven en daar kan ik
wat doen. Ik heb nog niets gehoord na de
omwenteling in Portugal. Ik wacht met
smart tot ik iets van een brief of zo
krijg. Maar dat ligt nu waarschijnlijk
allemaal wat moeilijk. Ik kan het hier
ook niet overzien. Maar ik geloof niet dat
er in mijn gebied op het ogenblik veel
veranderd is. Nee, dat geloof ik niet”.
De pater volgt nauwkeurig de bericht
geving in de persmedia over de Portuge
se kwestie. Is daar niet altijd erg blij
mee. Hoe is bij hem in de praktijk de
boycot tegen de Angola-koffie overgeko
men?
Jedgeval-
uren der
ge tand-
Van Tuyllweg4, Velsen-Zuid, 02550-15424
KSB
Welke kansen liggen er in het Angola
van pater Groensmit nu voor zwart en
blank. Voor de jeugd?
„Ik zou graag willen dat een zwart
bestuur in vrede zou kunnen samenle
ven met blanken. Dat er dan in zo’n
parlement wat blanken zitten, dat geeft
toch niets”.
„Goed. Er is geen sprake van discrimi
natie. Het is bij ons zeker geen Zuid-
Afrika. Als blanken discrimineren, dan
wordt daar door de overheid streng
tegen opgetreden. Andersom ook. Tja
ach, bij ons gaat dat allemaal wel.
Over het algemeen. Er is niet precies
haat maar toch ook niet allemaal
liefde. Maar echt van haatcampagnes,
nee, daar heb ik nooit van gehoord”.
Daar de gemeente Beverwijk niet be
reid bleek, het buurthuis een vrije tele
foonlijn met het Stadskantoor (waar de
uitslagen worden verzameld) ter be
schikking te stellen, zal „Wijk aan Duin”
op de verkiezingsavond via een recht
streekse lijn in verbinding staan met het
NVV-gebouwtje op de Wtfkerbaan. Een
„Wijk aan Duin”-medewerker zal de
binnengekomen uitslagen op het stads
kantoor verzamelen en via de telefoon
van het NVV-gebouw regelmatig door
bellen naar het buurthuis.
blank
waar pater
(Van een onzer verslaggeefsters)
BEVERWIJK In buurthuis „Wijk aan Duin” aan de Wilgenhoflaan
gaat maandag 27 mei een tweedaagse informatiemarkt van start, waaraan
door een dertigtal organisaties (politieke partijen, vakbonden, hulpver
leningsorganisaties enzovoorts) medewerking zal worden verleend.
„Ja zeg ja! Daar sta ik zo van te
kijken. Dat had ik nooit gedacht. Bij ons
merk je er helemaal niets van. U- moet
zich even indenken dat in Angola ont
zettend veel blanken geboren en getogen
zijn. Die hebben Portugal nog nooit ge
zien.”
Pater Heinz Groensmit, 57 jaar en
sinds zijn dertigste missionaris in Ango
la, spreekt zijn meningen over de Afri-
kapolitiek van Portugal bedachtzaam
uit. Zijn formuleren steunt op de erva
ringen van jarenlang gewoon hard wer
ken. Deelgenoot zijn van een samenle
ving waar blanken en kleurlingen nauw
samenleven. Sinds maart is de pater in
Nederland met verlof.
Heeft de pater de beschuldigingen ge
lezen die door Nederlandse missiepaters
geuit zijn? Dat Portugese militairen
massamoorden zouden hebben gepleegd
in Mozambique?
„Ach ze krijgen allemaal dezelfde
schoolopleiding. Ze zitten ook door el
kaar op school. Het kan gebeuren dat
blanke kinderen les krijgen van een
zwarte onderwijzer. Dat gaat heel goed
samen. Niemand kijkt daar bij ons
„Ja, dat geloof ik wel. Ik denk ook
dat er binnen afzienbare tijd een oplos
sing in die richting moet komen. Maar
niet een gehaaste. Geen geforceerde.
Zelfstandigheid moet er komen. Maar de
vrijheidsbewegingen willen het te snel.
Ik zou het graag wat kalmer aan doen.
Dat is voor alle partijen beter. In de
voorstellen van Da Costa Gomez zie ik
wel wat. Ik ken hem toevallig. Ik heb
hem eens ontmoet en ik geloof dat hij
het echt goed meent. Die veranderingen
in Portugal zie ik als heel positief. Voor
mij is het belangrijkste dat er nu een
einde aan de oorlog komt. Bij Gomez
vertrouw ik erop dat hij er aan werkt
de zaken recht te trekken”.
„Ja, ja, ja, ja, dat is nou zoiets. Dat
kun je onmogelijk vanuit Neder
land bekijken. Ik ben het helemaal
eens met het doel. Maar het heeft de
verkeerde mensen in Angola getroffen.
Er is een blanke minderheid die koffie
plantages heeft. Maar meestal kopen de
blanken de koffie op van de inheemse
bevolking. Die Angolezen hebben kleine
plantages van zo’n vijf, tien of vijftien-
hectaren. Nou zijn juist die kleine plan
tages het slachtoffer geworden. Die gin
gen eraan kapot. Toen de boycot begon,
hadden zij juist de oogst binnen. Maar
de firma’s in de hoofdstad gaven aan de
handelaren het consigne niet te kopen.
Want er was geen voldoende afzet meer
voor. Dat is nou het jammere van die
koffieactie geweest. Een hele straal van
die kleine inheemse plantertjes ging ka
pot. De blanken verloren niets. Die
kochten gewoon geen koffie meer op.
Hun eigen voorrraden verkochten ze
naar Zwitserland of Frankrijk. Nu veel
naar Amerika. De blanken hebben zich
van de schok hersteld. De inheemsen
niet. Ik ben er van overtuigd dat er ook
nog steeds Angolakoffie in Nederland
gedronken wordt. Ze gebruiken nu blan-
ko zakken, zonder opdruk. Een vriend
van mij vertelde me dat”.
Pater Heinz Groensmit, een boom van
een kerel, ziet de toekomst van zijn
Angola met optimisme tegemoet. In ok
tober hoopt hij weer terug te gaan. Bij
het afscheid zegt hij: „Voor de Neder
landse missionarissen wil ik nog wel wat
zeggen. Nu die veranderingen in Lissa
bon gekomen zijn zal er op het gebied
van de ontwikkelingshulp veel meer
mogelijk zijn. Nu kunnen we veel meer
gaan doen. Rechtstreekse hulp zal nu
mogelijk worden
Kon dat voorheen dan niet?
„Ja hoor, ook wel. Niet zo officieel,
maar het ging wel. Maar nu hoop ik op
veel meer. Er moet daar nog ontzaggelijk
veel gedaan worden. Vooral als zo’n
jonge bevolking naar onafhankelijkheid
wil.”
(Van een onzer verslaggeefsters)
IJMOND „De politieke partijen in de IJmond zijn geen van alle
milieu-onvriendelijk: dat was vlak voor de verkiezingen ook niet te ver
wachten”. Dit concludeert de kerngroep IJmond van de Vereniging Milieu
defensie in het rapport „Politiek IJmond: Milieubewust?”, waarin de resul
taten van een, aan de hand van een vragenlijst, ingesteld onderzoek naar
de milieugezindheid van de IJmondiale politieke partijen zijn weerge
geven.
In die het milieu-niet-onvriendelijke-gezindheid zijn blijkens het ver
slag overigtens wel gradaties waar te nemen, variërend van een uiterst
positieve tot een meer neutrale houding, of een opstelling van waaruit
eigenlijk geen duidelijke zienswijze te distilleren valt.
Niet op de markt vertegenwoordigd
zijn de wel uitgenodigde gemeente Be
verwijk en het Gewestelijk Arbeidsbu
reau. De gemeente reageerde afwijzend
op het verzoek, tijdens de marktdagen
informatie te verstrekken over onder
wijs en militaire zaken. Dit tot teleur
stelling van „Wijk aan Duin” staf-
kracht Rem Dieters, die de organisatie
van de informatiemarkt op zich heeft
genomen.
De markt, beide dagen geopend van 19
tot 23 uur. wordt gehouden in de buurt
huishal, het atelier en de vergaderruim
ten. Daartoe zullen tijdelijk de deuren
worden verwijderd. In verband met de
in het buurthuis opgestelde stands zullen
de vaste „Wijk aan Duin” activiteiten
geduende de informatiemarktdagen wor
den stilgelegd.
Met deze informatiemarkt wil buurt
huis „Wijk aan Duin” voor de eerste
maal zijn voorzieningen ter beschik
king stellen aan andere groeperingen,
die over het algemeen niet zo heel vaak
de gelegenheid krijgen naar buiten te
treden. De reden waarom de markt zo
vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen
wordt gehouden, is. aldus Dieters, gele
gen in het feit, dat de politieke partijen
op zo’n tijdstip maar al te graag bereid
zijn, er hun medewerking aan te verle
nen.
Onder de buurtbewoners zullen de
komende dagen drie- tot vijfduizend
stencils worden verspreid, waarin men
wordt opgeroepen een bezoek aan de
markt te brengen. Maandagavond 27 mei
zal de markt met een optreden van
Cabaret Grimlach (aanvang 20 uur)
worden opgeluisterd, terwijl het A-socia-
le orkest heeft toegezegd dinsdagavond
naar „Wijk aan Duin” te zullen komen.
„Als ze werkelijk onafhankelijk willen
worden, met alleen inheemsen, dat moe
ten ze het toch kalmer aan doen. En
waarom in het begin niet ook blanken
in het parlement? Ik zie heel goeie
toekomstmogelijkheden. De universiteit
van Luanda levert ontzettend veel in
heemse intellectuelen af. Met een paar
jaar kunnen we daar wel iets mee
bereiken. Ik was een poos geleden in het
ziekenhuis. Daar werd ik door vijf zwar
te dokters behandeld. Ik zeg tegen ze:
Dat vind ik nou toch fijn. Jullie moe
ten hier toch de zaak in handen krijgen.
Op den duur zou dat toch goed zijn...’
Milieu-positief (gewaardeerd met een
dubbele plus) zijn volgens de kerngroep
de Heemskerkse PvdA en PPR, met een
enkele plus op de voet gevolgd door
Progressief Velsen en het Velser CDA,
het PAL-Uitgeest en de Beverwijkse,
Heemskerkse, Uitgeester en Velser VVD-
afdelingen, de Castricumse stuurgroep’74
en de Velser PvdA. Geen hoogte kon
worden gekregen van de milieu-opstel-
ling van de Castricumse PvdA, het
Heemskerkse CDA en D’66 Heemskerk.
De anderhalve maand geleden opge
richte Milieudefensie-kerngroep IJmond
legde, in navolging van het voor de
statenverkiezingen genomen landelijke
verenigingsinitiatief, de vragenlijst voor
aan alle,thans in de IJmondiale gemeen
teraden zittende politieke partijen. In
totaal werd de vragenlijst toegezonden
aan zevenentwintig fractievoorzitters in
de gemeenten Beverwijk, Castricum,
Heemskerk, Uitgeest en Velsen: door
zeventien fracties werd de lijst ingevuld
geretourneerd. Geen antwoord ontving
men om diverse redenen van de
WD-Castricum, de CPN-Uitgeest, -Be
verwijk en -Velsen, de PvdA-Uitgeest,
de KVP-Uitgeest, Castricums Belang,
Progressief Beleid Castricum en de Chr.
burgers, raadsleden, overheid en onder
wijs.”
Omwille van de leesbaarheid, zo wordt
gesteld, zijn in het kerngroepverslag niet
alle antwoorden letterlijk overgenomen.
Wel zijn enkele „markante uitspraken”
aangehaald, terwijl een ieder het exacte
antwoord van een partij op een bepaalde
vraag bij het kerngroepsecretariaat (At
de Groot, Scheldestraat 10, Heemskerk,
tel. 02510-37267) kan opvragen. Hier is
tegen een geringe vergoeding ook het
totale verslag te verkrijgen.
De kerngroep is zich er overigens van
bewust, dat men zich zou kunnen afvra
gen of de groep wel deskundig genoeg is
om een dergelijke vragenlijst op zijn
meritus te beoordelen. Het waarderen
van elk afzonderlijk antwoord geschied
de door een groep IJmondiale Milieude-
fensieleden, waarin ondermeer een weg
en waterbouwkundige, een chemisch
analist, een bioloog, een huisvrouw en
een onderwijzer zitting hadden. De kern
groep huldigt in deze het principe, dat
„ieder nadenkend mens over milieupro
blemen kan oordelen”, terwijl tevens de
uitwerking van de enquête is voorgelegd
aan de stafkrachten van het vereni-
gingskantoor van de Vereniging Milieu
defensie te Amsterdam. In de slotfase
verleende voorts de BSCR medewerking.
Dat het „milieuverslag” zo kort voor
de gemeenteraadsverkiezingen is ver
schenen, is aldus de kerngroep
zeker geen toeval. De groep acht het
voor de kiezer van wezenlijk belang te
weten, wat de houding ten opzichte van
het milieu is van de partij waarop hij of
zij volgende week wil gaan stemmen:
De voor vier jaar gekozen partij-verte
genwoordigers kunnen in hun gemeente
„een enorme invloed uitoefenen op het
woon-, werk- en leefmilieu van ieder
een.”
Terdege wordt tenslotte door de kern
groep beseft, dat de meningen omtrent
het nut van een dergelijk milieu-gezind-
heidsonderzoek zeer uiteen kunnen lo
pen: vast staat, aldus het verslag, dat de
waarde van de resultaten gering is, als
de partijen niet ook in de toekomst
„kritisch” gevolgd worden wat hun mi
lieubeleid betreft. De VMD kerngroep
IJmond is dan ook voornemens, geregeld
verslag uit te brengen van wat de „ge
kozen vertegenwoordigers in de gemeen
teraad er aan doen."
Tijdens de markt wordt informatie
verstrekt door en over: PSP, CDA,
VVD, CPN, PvdA, PPR en D’66; Katho
lieke Werkende Jongeren, NW-jonge-
ren, NVV, CNV en NKV; Experimenteel
Advies Centrum IJmond en Hulp
dienst Beverwijk „Help een Handje”;
Labyrinth en Stichting Ontmoetingscen
trum Alpha; Milieu-defensie IJmond en
Milieu Aksiegroep Nederland (deze laat
ste stand wordt verzorgd door Laby
rinth) NVSH, BEA-kliniek en Dr. Rut-
gersstichting; Proletarisch Links en de
Vrije Socialisten (gezamenlijke presenta-
„Ik heb nog nooit een vrijheidsstrijder gezien”
vreemd tegenaan. Ik moet eerlijk zeg
gen, maar dat is louter mijn ervaring,
dat de Portugezen altijd gestreefd heb
ben 'naar een volledige integratie. Maar
een blanke is altijd eerder geneigd te
discrimineren. In onze stad hebben we
daar gelukkig geen last van. Mijn bis-
schop is ook een Angolees. In alle dor
pen zijn de lagere scholen geïntegreerd.
Ze lopen tot en met de vierde klas. Dan
moeten de leerlingen staatsexamen doen.
Blanken en zwarten precies hetzelfde.
De leerlingen die verder willen studeren,
kunnen dat niet in die dorpen. Die moe
ten dan naar de stad. Nou, dat gebeurt
ook bij de inheemse jeugd. Bij ons in de
stad heb ik zelf een studentenhuis ge
bouwd. Eigenhandig. Geholpen door An
golezen. Daar woont de blanke en zwar
te jeugd met elkaar”.
tie) Medisch Opvoedkundig Bureau en
de Schoolpsychologische Dienst van de
Stichting Geestelijke Volksgezondheid
Noord-Holland; Dorpsraad Wijk aan
Zee, Wereldwinkel Beverwijk, Amnesty
International, Stichting „Weg wijs”;
Juniorkamer IJmond, Stichting Maat
schappelijke Dienstverlening Midden-
Kennerland en de Peregrinus Stichting.
Tenslotte zal woensdagavond 29 mei
in buurthuis „Wijk aan Duin” een ver
kiezingsbijeenkomst worden belegd.
Voor de voetbalfans heeft men een
kleurentelevisietoestel ingehuurd, terwijl
voorts zal worden getracht iedere poli
tieke partij een commentator naar het
buurthuis te laten afvaardigen. CPN
(Cees Berghuis) en PvdA (J. van Dijk)
hebben toegezegd op de „Wijk aan Duin”
verkiezingsavond te zullen verschijnen.
Constr. Castricum, terwijl het CDA-Be-
verwijk alsnog heeft toegezegd de for
mulieren te zullen insturen. CDA- en
D’66-Heemskerk „volstonden met het
opsturen van hun partijprogram.”
Opvallend vond de kerngroep IJ
mond (met zo’n honderdzestig leden) het,
dat de vragenlijsten door zo weinig poli
tieke partijen uit Uitgeest en Castricum
ingevuld zijn teruggezonden. Men zou er
zo wordt voorzichtig gesteld „de
voorlopige conclusie uit kunnen trekken
dat de milieuproblematiek minder bij de
politieke partijen van Castricum en Uit
geest leeft, dan bij die politieke partijen
in Velsen, Heemskerk en Beverwijk.”
In de vragenlijst werd geïnformeerd
naar net plaatselijke partijstandpunt
omtrent de industrie (overlast, eventuele
uitbreiding), de hinderwetprocedure (ter
mijn verruiming indiening bezwaar
schriften, openstelling gemeentehuizen in
de avonduren), de watervervuiling, de
eventuele aanleg van een voorhaven in
Velsen, vestiging van een kerncentrale
in de IJmond, de aanleg van wegen
(Verlengde Coentunnelweg, Westelijke
Randweg) en het verkeer (meer aan
dacht voor de fiets, autovrij maken
woonwijken), het landschap en duinge
bied (chemische onkruidbestrijding, Le
Roy plantsoenen, spoorlijn door de dui
nen) en hoog- en laagbouw. Tenslotte
werd een uitspraak gevraagd over een
mogelijk op te richten „overkoepeld or
gaan, bestaande uit burgers met gespeci
aliseerde interessen, eventueel ambtena
ren, gemeenteraadsleden enzovoorts, dat
advies kan uitbrengen, voorlichting en
informatie kan verstrekken en initiatie
ven kan ontwikkelen naar de kant van
Pater Groensmit leeft en werkt in
Angola midden tussen de bevolking.
Tussen blanken en zwarten. Weet hij
wat er met name onder de inheemse
bevolking leeft? Willen zij op
termijn zelfbestuur? En zonder enige
blanke inmenging?
BEVERWIJK. Vanavond (woens
dag) houdt de PvdA in verband met de
komende verkiezingen een informatiea
vond in het gebouw Wijkerbaan. Van 20
uur af zullen daar de huidige raadsleden
van de PvdA en de toekomstige voor de
inwoners en speciaal voor de bewoners
van Meerèstein te spreken zijn.
