Hollywood op de goede weg met The Sugarland Express
Mensen in conflictsituaties
troef in groot aantal films
5
■3
stemWOs?
film
in Amsterdam
I
i
t
ra
i! s
iiï
an
4 B
Dankuwel - Alstublieft
3UI
Cannes ziet pretentieus werk van Lelouch mislukken
LMY
Zendtijdaanvrage VOO
normaal behandeld
-3 l
^iUDAG 24 MEI
1974
KUNST
13
12
Verloren maandag
Le Magnifique
Nachtvoorstellingen
Barbra Streisand
(Door Ab van leperen)
ist een
„Sweet movie”
«en bv
Mens en maatschappij
Collectebus
CANNES Als Claude Lelouch
na bijna drie uur film, waaraan zes
miljoen dollar, tientallen acteurs,
duizenden figuranten en lokaties
over de hele wereld te pas zijn ge
komen, zijn heldin en held, die el
kaar tot het laatste moment maar
steeds niet ontmoet hebben, naast
elkaar in een vliegtuig laat zitten
en ze alleen maar over koetjes en
kalfjes laat praten en dan de zaak
stopt, dan vind ik dat zo’n aardige
kleine climax dat daarmee eigenlijk
de hele film „Toute une vie” goed
zou zijn gemaakt. Echter, het is on
mogelijk om de ergernis en verbijs
tering over de voorafgaande uren
te vergeten, want „Toute une vie”
gaat niet alleen over „un homme et
une femme”, maar over de hele
twintigste eeuw, verteld in alle
filmstijlen die er sindsdien ontwik
keld zijn.
Tragikomisch
•M
I-f
7
AAA*.
V -
R-i
r.
l*U<
Genuanceerde opstelling in
verhouding politie-burger
de gevangenis
Barbra Streisand en „The Way we were” zijn deze week in Calypso te zien.
Overveen - Tel. 023-24 12 66
Lid romantisch tafelen
houden
De Britse acteurs Robert Powell en Georgina Hale zijn naar Cannes gegaan om de
-
ADVERTENTIE
cd
r-
ADVERTENTIE
Hans Wiegel
V.V.D. antwoordnummer 1877, Den Haag of tel. 070-614121.
Dagelijks
verse asperges
in zeven variaties
première bij te wonen van Ken Russel’s nieuwste film over het leven van de com
ponist Gustav Mahler, waarin beiden de hoofdrollen spelen.
Dat wil de WD. Groei is nodig om AOW en minimumloon
te verhogen. Om de grote werkloosheid te bestrijden
Zonder groei geen sociaal beleid! Versterk daarom de VVD.
Ook in uw gemeenteraad.
Met als prijs een paar blauwe plekken
en enige kleerscheuren is het nu toch
gelukt om Dusan Makavejevs omstreden
film „Sweet Movie” te zien. Dat viel
bepaald niet mee: het lijkt dat de Joego-
mannenjaagster die uiteindelijk tot
een nogal dierlijk bestaan degradeert.
Door de mobilofoon is dan Inmid
dels een afspraak gemaakt met de
politiecommissaris voor een vrije af
tocht van de ouders met hun kind
naar Nieuw-Mexico. Het is de geboei
de agent die het tweetal waarschuwt
voor een valstrik als hun auto het
huis nadert dat er verlaten en onbe
woond uitziet en dan ook met enige
scherpschutters achter gesloten blin
den bevolkt is. Het einde is tragisch
en werkt eens zo sterk na het humo
ristische begin en het vervolg met de
grappige file auto’s, de Sugarland Ex
press, die zich over het geaccidenteer
de landschap van Texas voortbeweegt
en in kleine dorpjes van harte toege
juicht wordt, in de eerste plaats na
tuurlijk de koploper, waarin de moe
dige ouders zitten die overladen wor
den met cadeaux voor het kind dat
ze terug denken te krijgen.
Spiesser de enige die 80 minuten lang in
beeld is (en met een hoogst fascinerende
aanwezigheid)
lenst die
aats, een
iakkings-
i: CBS
jidsweg
31 9250,
<en)
II
ANDY WARHOLS „Trash” (regie
Paul Morrissey) - is in De Uitkijk,
Louis Malle’s ,,Le souffle au coeur”
vindt men terug in Ceintuur en Judy
Geeson die zo aandoénlijk is in „The
Sugarland Express” kan men in een
heel ander karakter zien in de Engel
se film „De man, de vrouw en de
liftster” van Peter Hall. Rod Steiger
en Claire Bloom zijn haar tegenspe
lers. „Allez France”, een vrolijke film
over Franse voetballiefhebbers van
Robert Dhéry („La belle Américaine)
draait in het Leidseplein Theater, en
als laatste films met Paul Newman
vertoont Cinétol „Cool Hand Luke”
en „Harper.”
•komende
sen van
>n en re-
line-park
Hij raakt aan lager wal, heeft een
korte affaire met Monique en als hij
tenslotte het meisje denkt te hebben
gevonden, is hij te diep gezonken om
nog een weg terug te kunnen vinden
Een traag en verwarrend verhaal
wordt met uitvoerige aandacht, maar
ook met geringe ervaring door Luc
Monheim gefilmd en overigens goed
in beeld gebracht door Fred Tammes.
die nog niet in Nederland is vertoond),
heeft zich aan deze nieuwe, onmogelijk
ambitieuze film in elk opzicht vertild.
We volgen zijn heldin (gespeeld door de
allerliefste en uitstekende actrice Mar-
the Keiler) niet alleen vanaf haar ge
boorte, maar we kunnen haar stamboom
zelfs volgen vanaf de eerste ontmoeting
tussen haar overgrootouders, de dood
van haar grootmoeder en moeder (bei
den ook door Marthe Keiler gespeeld).
Voortdurend wordt het privé-verhaal
gekoppeld aan het wereld-gebeuren: als
de opa van Marthe haar overspelige oma
gaat doodschieten, dan wordt dat fil
misch gekoppeld aan de executie van de
tsarenfamilie, haar mislukte huwelijk
van de jaren zestig valt samen met de
oorlog in het Midden-Oosten, een auto-
ongeluk van de held (André Dussolier) is
tegelijk met de zelfmoord van Marilyn
Monroe.
In ieders subjectieve belevingswereld
zal dat inderdaad wel zo gebeuren, maar
omdat Lelouch zoveel wil in toch nog
kortetijd, wordt zijn particuliere verhaal
oppervlakkig en futiel en de koppeling
aan de zaken van wereldbelang erger
lijk.
„AMARCORD” heeft in het Leidse
plein Theater plaats gemaakt voor
een Belgisch-Nederlandse film van
Luc Monheim die hier zijn grootste
attractie in de aanwezigheid van Mo
nique van de Ven en in de hier ook
langzamerhand wel bekende Belgi
sche acteur Joris Collet zal moeten
zoeken. De film die „Verloren maan
dag” en ook wel „Way-out” heet gaat
over een Poolse vluchteling die in
Antwerpen op zoek is naar het meis
je dat hem destijds over het prikkel
draad van het ijzeren gordijn naar de
vrijheid heeft geholpen. Zijn zwerf
tochten door de havenstad brengen
hem in contact met het uitschot van
de samenleving.
TWEE FILMS DIE OOK op het
Festival in Cannes van dit jaar te
zien waren, stellen de verhouding
tussen politie en burger (de verdac' te
of zelfs de veroordeelde burger) cen
traal. Natuurlijk zijn het Amerikaan
se films en die herhaling van eenzelf
de thema geeft al enigszins aan dat
het hier gaat om problemen die niet
zonder actualiteit zijn. Uiteraard
heeft Hollywood de nodige gangster
films gemaakt, waarin het niet moei
lijk was over de keuze van de politie
in het onzekere te verkeren. Geweld
werd met geweld beantwoord en aan
weerskanten vielen de slachtoffers.
In die extreme gevallen is het dan
En allen zijn op weg naar Sugar
land, waar het huis staat van de
pleegouders van het kind, waarop
Jean en haar echtgenoot Clovis Po
plin (William Atherton) hun ouderlij
ke aanspraak doen gelden. Ook nu
vindt een vorm van begrijpen en het
begin van een soort vriendschap
plaats tussen de twee ontsnapten en
hun gijzelaar die wel de redelijkheid
inziet van de wens van de ouders. En
er allang achter is dat deze geen
gevaarlijke, schietgrage misdadigers
zijn, maar ontspoorde jongelui wie
het wat tegengelopen is.
niers (Jack Nicholson en de negerac-
teur Otis Young) krijgen de opdracht
een jonge zeeman naar een ver afge
legen gevangenis te begeleiden. De
jongeman die in het burgerleven een
onweerstaanbare neiging tot winkel
diefstallen heeft gedemonstreerd, is
nu in uniform betrapt op het legen
van een collectebus voor een liefda
dig doel, waarin zich slechts enkele
tientallen dollars bevonden. Deze
door Randy Quaid (bekend uit „The
last Picture Show”) gespeelde zeeman
die nu minstens zes jaar gevangenis
straf in het vooruitzicht heeft is een
grote, onhandige, wat sullige en oner-
Hoewel daarnaast wel even de aan
dacht mag worden gevraagd voor „Le
Fils” met Yves Montand die na een
lang niet vlekkeloos leven in Ameri
ka terugkeert naar Corsica om zijn
moeder bij te staan in haar laatste
ogenblikken. Zijn terugkomst naar
zijn geboortedorp brengt enige oude
affaires aan de oppervlakte, onder
andere de geheimzinnige dood van
zijn vader. Als Montand zich met die
afgedane zaken gaat bemoeien, wacht
hem een voorspelbare dood.
Regisseur Pierre Granier-Deferre
die weinig opzienbarends gemaakt
heeft tot nu toe, weet ditmaal op
tegelijk boeiende en trage wijze het
noodlotsdrama te laten voltrekken,
waarbij hij een goed gebruik maakt
van de beklemmende schoonheid van
Corsica’s natuur (City 3).
Het meest overzichtelijk wordt die
verhouding uitgewerkt in „The last
Detail”, waaraan een eenvoudig ver
haal ten grondslag ligt. Twee mari- varen jongen die slechts sympathie
Ondertussen kabbelt het officiële fes
tival rustig voort. „The Nickel Ride” van
de Amerikaan Robert Pulligan is de
Het had misschien leuk kunnen
worden, maar in de overdrijving var
de uitgebeelde rommannetjesinhoud
gaat de filmer veel te ver zodat een
aansluiting met de alledaagsheid on
mogelijk wordt. Minder op dreef is
ook Woody Allen in „Sleeper” (Al
hambra I), waarbij hij ontdekt en
ontdooid wordt nadat hij vierhonderd
jaar ingevroren heeft gelegen in een
capsule. De Funès heeft ook al eens
met die mogelijkheid gespeeld en eer
lijk gezegd komt Woody Allen niet
uit boven de gebruikelijke grapjes die
bij dit gegeven voor het oprapen
liggen.
In City speelt Anne Heywood we
derom een non die in een ver verle
den schuldig bevonden wordt aan een
wreed en zedeloos gedrag en dien o-
vereenkomstig gestraft wordt. Hyste
rie en sadisme in kloosters blijft een
geliefd onderwerp.
In The Movies blijft „Les Enfants
du. Paradis” volle zalen trekken.
Daarnaast wordt in de Minimovles
een film uit het circuit van Film
International gedraaid, ditmaal „Jean
ne de Frangaise” van de Brazili
aanse filmer Carlos Diegues, waarin
Jeanne Moreau een zonderling por
tret geeft van een onverzadigbare
CALYPSO KOMT eindelijk met
„The way we were”, waarin Barbra
Streisand samengebracht is met Ro
bert Redford als een duo dat tiental
len jaren lang met grote tussenpozen
elkaar ontmoet en net niet tot een
vaste verbintenis weet te komen.
Waaraan de militante Streisand die
voorop staat bij ieder protest, van de
Spaanse oorlog in 1936 tot en met de
strijd in Vietnam, geen geringe
schuld draagt. Het is een film die
volgens de heersende mode vol nos-
talgieke fragmenten zit en een boei
ende „Querschnitt” door veertig jaar
Amerikaans leven geeft, zonder daar
bij het luchtige element te vergeten.
Over „The Sugarland Express”, de
verrassing van Cannes, die nu in
Nöggerath loopt, hebben we hierboven
al het een en ander geschreven.
Spielbergs film kan men het beste
noemen wat de Amsterdamse bio
scoopagenda ons deze week te bieden
geeft.
Een wonderlijk verhaal dat op een
ware historie gebaseerd heet te zijn
en dat iets laat doorschemeren van
hoe het had kunnen zijn en vervol
gens de barse werkelijkheid met haar
„law and order” mentaliteit laat zien.
Regisseur Steven Spielberg heeft er
een knappe film van gemaakt, waar
in, evenals trouwens in „The last
Detail”, het Amerikaanse landschap
en de kleine, onbekende steden van
het platteland een belangrijke achter -
grondrol spelen. Een enkele maal
wordt de film iets te sensationeel,
maar hij moet het geweld voorberei
den dat op het einde de laatste en
beslissende stem - in de vorm van
geweersalvo’s - heeft.
VEEL PREMIÈRES deze week, al
leen niet alle van het niveau dat men
graag in onze bioscopen zou willen
zien. Philippe de Broca die ooit be
scheiden en vrolijke liefdescomedies
maakte, heeft zich op enorme manier
vergist in „Le Magnifique” (Tuschins-
ki) door Jean-Paul Belmondo tot me
deschrijver van sensatieromannetjes d
la James Bond te maken en hem met
zijn kleurige verbeelding van onover
winnelijke held voor wie alle vrou
wen vallen, te confronteren met de
minder heroïke werkelijkheid.
In heviger mate komt dit alles aan
de orde in „The Sugarland Express”
van Steven Spielberg die een jaar
geleden naam maakte met „Duel”,
waarin Dennis Weaver(McLoud) een
door een olietanker bedreigde auto
mobilist op een van Amerika’s „high
ways” speelt. Ook nu eist de auto een
bepalende plaats op in een tragiko
misch verhaal over een ontsnapte
gevangene die door zijn energieke
vrouw gedwongen wordt vier maan
den voor zijn invrijheidsstelling te
ontsnappen om met haar hun tweeja
rig zoontje weg te halen bij diens
door de staat aangewezen pleegou
ders.
Met grote doortastendheid maar
geringe kennis van de feitelijke situa
tie weet Jean Poplin (Goldie Hawn)
een jonge politieman te dwingen hen
beiden mee te nemen in zijn dienst
auto; niet vermoedend dat al gauw
de hele politiemacht van Texas ach
ter hen aanzit en alleen maar op
voorzichtige afstand blijft omdat ge
vreesd wordt voor het leven van hun
onder revolver bedreiging gekaapte
collega. Als details van de ontsnap
ping via radio en televisie bekend
wordt, sluiten zich bij de stoet van
politieauto’s al gauw particuliere wa
gens met nieuwsgierigen aan, terwijl
ook televisiediensten zich niet onbe
tuigd laten en het nieuws op de voet
volgen.)
DEN HAAG (ANP). De behande*
ling van de aanvraag om zendtijd van
de Veronica Omroep Organisatie (VOO)
is niet anders dan die bij andere aanvra
gen. Dit heeft minister Van Doorn van
CRM woensdag in de Tweede Kamer
gezegd tijdens het wekelijks mondeling
vragenuurtje, waarin de liberale kamer
leden Geurtsen en Van Dijk de afhande
ling van de aanvrage aan de orde had
den gesteld.
Mevrouw Van Veenendaal-Van Meg-
gelen (DS’70) vroeg, waarom de afhan
deling zo traag geschiedde. „Daarvan is
geen sprake”, aldus de bewindsman-
„Het departement deed er alles aan om
de behandeling van de aanvraag de ge
wone voortgang te geven. Zelfs moest de
VOO gevraagd worden een begin te
maken met de telling van de leden”.
Minister Van Doom herhaalde dat
eerst, nadat beslist is op de aanvrage
van de VOO, opgetreden zal worden
tegen de zeezenders. „Het is dan niet de
minister die de bestaande Veronicazen-
der uit de ether verbant ,en uit
drukking van de WD-ers Geurtsen en
Van Dijk maar er wordt opgetreden
op grond van een door het parlement
aangenomen wet”, zei de bewindsman.
ding aan
lem, tel.:
en 8 uur
Diametraal tegenover deze ascetische
(maar violente) benadering staat „Voya
ge en grande tartarie” van Jean-Charles
Tachella, waarin een man en een vrouw
alvorens allebei zelfmoord te plegen sa
men dóór de „vuilnisbelt” van deze we
reld trekken, vol van doorgedraaide
mensen, ongemotiveerd geweld, verval,
monsterachtige industrieterreinen. Ook
zij zien tenslotte van hun plannen af,
maar de mogelijkheid tot een positief
nieuw begin hebben ze niet of nauwe
lijks. Een curieus mengsel van humor en
melancholie, agressie en vitaliteit, waar
bij het episodische karakter van het
scenario bijeengehouden wordt door een
vormgeving van een opdringerige sier
lijkheid en door het spel van de Zwit
serse acteur Jean-Luc Bidau en Micheli-
ne Mactot uit Canada.
Wij, van Krommenie, —era». Wij, van Krommenie,
danken de Nederland- bieden alle Nederlandse
se Vereniging van .°Zhuisvrouwen Novilon
Huisvrouwen dat zij IPvJJJJ/ a van Krommenie aan: de
Novilon als enige p 3 enige vloerbedekking
vloerbedekking het 'yjp met het Gouden 4-x
Gouden Keurmerk Keurmerk. Eis het (t\)
heeft toegekend. Hu' garantiebewijs. '*-'
Novilon van Krommenie. De enige vloerbedekking
met ’t Gouden Keurmerk en garantiebewijs*
Lelouch, die na het modieuze succes
van zijn „Un homme et une femme”
geleidelijk aan beter, intelligenter en
rijper is gaan filmen (met als hoogte
punt zijn vorige film „La bonne année”,
Er ontstaat al gauw een onderlinge
sfeer van vrienden onder elkaar, het
marsorder-briefje blijkt niet geda
teerd, zodat het lange traject zo lang
zaam mogelijk met bus en trein kan
worden af gelegd. Er is tijd voor
drinkpartijen met ontelbare bierblik
jes op trieste hotelkamers, er wordt
zelfs uitvoerig naar een bordeel ge
gaan om de maagdelijke gevangene te
ontgroenen, de handboeien zijn allang
afgedaan en de mariniers hebben hun
MP-banden verwijderd van hun uni-
formmouwen.
En toch als op het laatst de gevan
gene van de vrijheid profiteert door
er onverwacht vandoor te gaan, ont
dekt Jack Nicholson die niet bepaald
een dienstklopper is dat hij met ge
trokken revolver achter de vluchte
ling aangaat en net niet schiet omdat
de ander struikelt en gepakt kan
worden. Hij is toch de knecht van
het establishment, zijn privé-moraal,
waarbinnen het gevangenzetten van
een jongeman voor een onbetekenend
misdrijf als een immoraliteit wordt
ondergaan, moet wijken voor de mo
raal van een samenleving die hem
met een zekere macht heeft uitgerust.
slaaf Makavejev, nu hij buiten zijn eigen
land heeft gewerkt in Canada,
Frankrijk en Amsterdam minder pre
cies weet waarover hij het heeft, hoewel
zijn onderwerp precies hetzelfde is als in
zijn vorige films (zoals „De mysteries
van het organisme”): de moeizame vero
vering van individuele vrijheid op ener
zijds het keurslijf van kapitalisme en
christendom en anderzijds van het dog
matisch communisme.
De moeilijkheden met zijn actrice Ca
role Laure (nu men de film gezien heeft,
kan men haar niet eens ongelijk geven),
die vroegtijdig uit de film stapte, hebben
tot gevolg gehad dat hij de uitersten
niet aan één personage kon laten zien:
geen ontwikkeling van luxe-hoer (de
prijsbruid voor een impotente miljonair)
naar twee verschillende vrouwen en ac
trices. Dat geeft wel een interessante
parallel-montage, maar toch mist „Sweet
Movie” het flitsende van Makavejevs
vorige films, waarin de meest uiteenlo
pende elementen in een collagevorm tot
een vitaal geheel werden samengevoegd.
Hier zijn de scènes vaak veel te lang
uitgesponnen en om te beginnen al niet
ijzersterk, met een satirische humor, die
soms wel vermakelijk is, maar ook erg
voor de hand liggend. Misschien is nog
wel het grootste bezwaar dat Makave
jevs kritiek een zeer grote plaats heeft
ingeruimd voor het poep-, pies- en
braakcircus van de Oostenrijker Otto
Muhl, die een „revolutie van de inge
wanden” predikt. Als de individuele
vrijheid er zo uitziet, dan ben ik al
geweest. Overigens heeft Amsterdam er
nog nooit zo mooi en vreemd uitgezien
als in deze film.
Knokken is vaak ook vereist voor de
Amerikaanse harde porno-films, die dit
jaar voor het eerst op ruime schaal op
de Cannoise filmmarkt te zien zijn.
Vooral ter informatie, want er is in
Europa waarschijnlijk geen land waar
ze in de bioscoop kunnen worden ver
toond. Omdat de eerste grote porno-
doorbraak aan Europa .voorbij is gegaan,
is het kijken naar enkele van deze
nieuwe films een curieuze ervaring.
ook moeilijk de zaken te nuanceren
en iets meer dan wat opwindende
indrukken van geweld en sensatie
achter te laten. In bedoelde films,
waarvan „The Sugarland Express”
deze week in het Amsterdamse
Nöggerath te zien staan de zaken iets
anders en wordt het drama bepaald
door de ambivalente houding die bij
toeval tussen gezag en particulier kan
ontstaan.
vierde film over een in wezen goedwil
lende man aan de zelfkant van de
samenleving, met wie het slecht afloopt.
Afgezien nog van de gelijkenis met de
andere films een vrij mager scenario,
waarmee Pulligan niettemin op het punt
van sfeer, fotografie, acteursbehandeling
en stijlvastheid zijn misschien wel beste
werk tot nu toe heeft afgeleverd. „The
Nickel Ride” is een film die het in
andere context dan dit festival waar
schijnlijk veel beter zal doen.
De Franse cinema presenteert zich
buiten het festival beter dan in de
officiële competitie. Regisseuse Yannick
Bellon geeft in „La femme de Jean” een
onspectaculair, maar zeer zuiver herken
baar beeld van een vrouw die na het
mislukken van een 16-jarig huwelijk
haar eigen identiteit en plaats in de
samenleving zeer langzaam vindt. Geen
pamflettistische film voor Dolle Mina,
maar zo zuiver neergezet in reacties,
relaties en niet-relaties, dat de film
meer stof tot nadenken geeft dan alle
slogans en manifesten bij elkaar.
De onmogelijkheid te leven in onze
dolgedraaide maatschappij en om je er
aan te onttrekken kreeg gestalte in twee
totaal verschillende, maar opmerkelijke
debuutfilms. In „Un homme qui dort”,
van Bernard Queysanne trekt een jonge
student zich terug in een passief isole
ment op zijn kamer of in wandelingen
door een verlaten nachtelijk Parijs. Uit
eindelijk kan hij de eenzaamheid niet
aan en stapt zo mogelijk nog illusielozer
terug in het leven. Buiten wat passanten
in de straatscènes is de acteur Jacques
kan opwekken en de twee door de
wol geverfde mariniers die hem moe
ten opbrengen, hebben alleen maar
het land dat zij zoveel argeloze on
schuld naar de gevangenis moeten
begeleiden.
A
AT
AA- ~’^v"
r
ÈjLr j
"I
'I
t 'ja»»..
