ONGEZOND
Felix Tal wilde geen tweede Caransa worden
SPAANSE HANDEL OP
BLOEMENSINGEL
lik
Autovrij
Ajax duur
Gratis tot 3 jaar
I
„WE HEBBEN ZE NIETS TE BIEDEN. JA, EEN KROT IN DE PIJP”
lil
Tr
Kras
a
w
i
i
LÏ8
r
ra
I
I
t
-.3
-fl
ill
rani
Klant krijgt van Bertus gratis parkeerplaats
H
WQ3
'/J
:n.
lp
Okura in handen
van belegger?
i
w
J
i
gg|
-
jarenlang
n.
uper
elle
ar. Hij is
Vis
1.
se is van
e.
snoten
zerkt.
ONDER REDACTIE VAN ROLF STALLING/
HET WAS nog voor de eerste
wereldoorlog dat Felix Tal zijn ge
voel voor kunst exploreerde door de
Brusselse kunstveilingen en anti
quairs af te stropen. Hij was op zoek
naar mooie dingen die niet teveel
geld mochten kosten. Door toeval
kreeg hij enkele zeldzame waaiers
in handen „en toen kreeg ik de
smaak te pakken”, weet de Amster
damse makelaar in ruste die in zes
tig jaar een der mooiste waaiercol-
lecties ter wereld heeft opgebouwd.
r - -
ft
/uit
cies onder
W
silo
MS
i"3ÊM
BW
JQ
I
Jaarlijks vertrekken 80.000 Amsterdammers
I.
n
n
e
J,
P
voor
15
1-
ia
le
jn
Een huis vol beroemde waaiers
5
Felix Tal temidden van zijn waaiers.
H
Een deel van
Badhoevedorper
kantoor moet wijken. Het stadsbestuur wil dat
de woonfunctie versterkt wordt, maar de city-
vorming blijft stellig niet achter.
ie
e;
et
s-
0-
;n
en
w
T af-.
hebbers uit de wijde omgeving van de
hoofdstad bedient.
Zijn Spaanse handel is kenmerkend
voor het veranderde karakter van de
Bloemensingel, die ruim een halve eeuw
bestaat. Terwijl tientallen venters hier
in de naoorlogse periode nog voorname
lijk geraniums en heesters aan de man
brachten en het groen nog met platte
schuiten door de grachten werd aange
voerd, wordt tegenwoordig op een heel
wat modernere manier zaken gedaan.
aanpak van de stadsvernieuwing ondanks alle
schone voorspellingen beneden Amsterdams
Peil is gezakt „Ze komen er niet uit. Er is
geen geld voor”), moet de hoofdstad het van
bouwstromen elders hebben. Zoals in de aan
gewezen groeikernen Alkmaar, Hoorn en Pur-
merend en op langere termijn in Almere. Toch
is het onthullend dat het door de overheid
gepropageerde overloopbeleid slechts tien per
cent van de „emigranten” heeft kunnen „pak-
Daar is nog geen museum aan te pas
gekomen want overgrootvader Felix Tal
(de enige van de familie die in Amster
dam is gebleven, de rest zit in Israel)
heeft Zijn waaiers gewoon in huis ge
houden. Verspreid over te kleine kamers
in het herenhuis aan de Prinsengracht
1083, waar nogal wat dames op kamer
wonen.
ken”. De rest heeft op eigen gelegenheid een
nieuw stekkie gevonden.
Het stadsbestuur verwacht dat nog dit jaar
meer georganiseerd aan overloop kan worden
gedaan. Een contract voor vijftien jaar met de
opvangemeenten, dat op papier reeds is be
zegeld, moet hiervoor de basis vormen. „Maar
het accent komt heel duidelijk op Purmerend
en Almere te liggen”, aldus het CBH, waar
men min of meer op de reisbureau-toer is
gegaan om de woningzoekenden te informeren
over de mogelijkheden in de regio.
Erg verbaasd is men over de opvallende trek
naar het 52 kilometer verderop gelegen Lely
stad. „Vorig jaar zijn daar 230 gezinnen inge
tuind en dit jaar zijn het er nog aanzienlijk
meer. Ze gaan met bosjes tegelijk, maar ja: je
hebt daar verschrikkelijk leuke huisjes met
een tuin voor 250, 300 gulden. Omdat een
belangrijk deel van de werkgevers in Amster
dam aan een reiskostenvergoeding doet, is het
ook niet zo’n probleem meer”.
AMSTERDAM DAT tot 1980 zo’n slordige
30.000 woningen in de regio nodig heeft, re-
Een bezoek aan dit kabinet kost niets.
Tal beschouwt belangstellenden graag
als zijn gasten, maar ze moeten hun
komst (tel. 020-234410) wel even aankon
digen.
Met haar 82 jaar behoort „moeder” Roof
ongeveer tot de inventaris van de Bloe
mensingel. Al een halve eeuw lang kan
men haar op het sfeervolle stukje Singel
tussen het Koningsplein en de Munt aan
treffen.
“uiiiiiiiurëHiy*'
in bruikleen geven, maar weet jij zo’n
stad te vinden?”
Net als zijn vader heeft hij zijn hele
leven in het onroerend goed gezeten,
maar uiteindelijk had hij een grotere
interesse voor kunstvoorwerpen dan
voor huizen. „Anders was ik een tweede
Caransa geworden”, grapt Felix Tal die
aan het Rokin nog een tweede optrekje
bezit. De ironie van het lot wil dat de
huurder daarvan Christie’s, het steenrij
ke Britse kunstveilinghuis, heet.
am
DE FRACTIE van de PSP in de
gemeenteraad wil in oktober van 1975
een autovrije week voor de Amster
damse binnenstad. Dat zou moeten
samenvallen met de viering van het
Europese Monumentenjaar. De PSP
wijst er op dat bewoners van monu
menten dan worden verzocht Amster
dammers als gast te ontvangen.
„Maar het openen van de deuren van
monumenten dient niet gepaard te
gaan met het binnendringen van gol
ven benzinestank en autolawaai, ter
wijl de monumenten grotendeels on
zichtbaar blijven door vele al dan
niet foutgeparkeerde auto’s”.
DE GEMEENTE heeft zich flink in
de vingers gesneden toen besloten
werd de Meer voor het autoverkeer
af te sluiten en het gebruik van bus
en tram te stimuleren door op een
entreekaartje twee kwartjes extra te
heffen. Tot deze conclusie komt de
raadsfractie van D’66, die heeft becij
ferd dat de strop 36 mille bedraagt.
Volgens de raadsleden is het stadsbe
stuur destijds verblind geraakt door
de Europa Cup-successen van Ajax.
Zij stellen nu voor de regeling af te
schaffen en een loopbrug te bouwen
van het stadion in de Meer naar het
nieuwe NS-station in Diemen.
KINDEREN tot en met drie jaar
kunnen voortaan gratis met bus en
tram in Amsterdam mee mits zij bij
plaatsgebrek op schoot worden geno
men. Tot dusver gold deze regeling
alleen voor kinderen tot twee jaar.
De gemeente' is hiertoe overgegaan
om aansluiting te krijgen op het
tarief van de NS
werkt. Er zijn pau.sol waaiers die dames
gebruikten als ze ih eer, koets zaten. Tal
weet te vertellen waarom de meeste
waaiers niet gesigneerd zijn. „Omdat” zo
zegt hij, ..de schenker niet gestoord wilde
worden door een handtekening als hij
een heel zeldzaam stuk aan zijn minna
res gaf.”
k-
HET IS NOG niet eens zo lang geleden
dat Johnny Jordaans liedje „Geef mij
maar Amsterdam” de hitmarkt verover
de, maar voor de meeste Amsterdammers
zelf is die lol er allang af. Ga maar na:
jaarlijks keren 80.000 Amsterdammers de
stad meestal definitief de rug toe.
Een ontstellend cijfer dat de meest sfeer
volle en van leven tintelende stad van
Nederland regelrecht aan zijn slechte
woonsituatie heeft te wijten. Weliswaar
wordt het verlies voor driekwart gecom
penseerd door de 60.000 mensen, die er
van „buiten” bijkomen, maar als het zo
doorgaat, zal deze generatie vermoedelijk
nog het moment beleven dat de laatste
Mokummer in de bloemetjes wordt gezet
voordat óók hij de knapzak op de rug
bindt.
HL:!::
FELIX TAL beweegt zich ondanks
zijn 82 jaar nog pijlsnel door het grach
tenhuis. Met in zijn ene hand een sleu
telbos, terwijl de andere bedachtzaam
door zijn witte baardje kan strijken. Een
alleszins opmerkelijke man die uren
door het Waaierkf binet k'an dolen. Hij
heeft ei vijfhonderd en stuk voor stuk
zijn het sieraadjes Ze zijn afkomstig uit
China, Japan, Frankrijk, Afrika en ga zo
maar ooor. Waaiers waar ooit schilders
en beeldhouwers van naam hun stempel
op hebben gedrukt, motieven op ivoor,
schildpad, perkament en zijde waarin
jade, robijntjes, goud en zilver zijn ver-
5
k
terwijl er nog
onderweg is.
Ondanks de leegloop wordt de woningmarkt
er geen cent beter op. Integendeel. Dagelijks
komen zo’n 500 woningzoekenden naar het
nieuwe hoofdkwartier van het CBH in de Van
Reigersbergenstraat. De meesten moeten heel
lang wachten voordat ze iets van hun gading
vinden. „We hebben”, aldus onze zegsman,
„deze mensen niets te bieden. Ja, een krot in de
Pijp of de Kinkerbuurt. In feite zouden mor
gen al 55.000 panden weggebombardeerd moe
ten worden want het predikaat woning verdie
nen ze niet meer”.
JUIST OMDAT het geloof in een snelle
Bij dit alles ziet het er naar uit dat het
aantal inwoners van Amsterdam binnen korte
tijd naar de 650.000 zal zakken. De plannen
om de woonfunctie te herstellen ten spijt. Het
CBH: „Dat is ook geen tragische ontwikkeling,
want je blijft een commerciaal, industrieel en
kultureel centrum houden. Ik geloof dat dit
juist is, want als je straks een gewest Groot-
Amsterdam hebt, is die kwestie opgelost. Je
krijgt dan te maken met de suburbs, een
verschijnsel dat je in alle grote Europese
steden ziet”. Waaraan de conclusie kan worden
verbonden, dat het proces van cityvorming dat
door het stadsbestuur heel wat minder enthou
siast dan bij vorige colleges van B. en W.
beleden wordt, gewoon doorgaat. In zoverre is
er van „Keerpunt 1974” de inzet bij de
verkiezingsstrijd niet al te veel te merken.
kent daarbij niet meer op de steun van de
gemeenten in Zuid-Kennemerland, de IJmond
en het Gooi. „Daar zitten ze met hun eigen
problemen”.
Toch is het een vreemde zaak dat zo’n
zeldzame collectie in kleine kamers is
verstopt. Zij is stellig een beter onderko
men waard. Felix Tal is het daarmee
eens. De waaiers kwamen beter tot hun
recht toen zij tijdelijk bij Willet Holt-
huysen alsmede in het Rijksmuseum.
het Centraal Museum in Utrecht of in
de Haarlemse Vleeshal hingen. Tal: „Op
mijn leeftijd zou ik wel willen dat een
stad zich de luxe van een waaiermu-
seum kan permitteren. Ik zou ze graag
De rondvaartboot „Amsteltoerist” vaart langs
het „gat” aan de Prinsengracht, waar een
handjevol herenhuizen voor de bouw van een
'i •"‘O
INGEWIJDEN in Amsterdam we
ten te vertellen dat het Japanse hotel
Okura, dat vanaf de opening proble
men heeft gekend, de laatste tijd zo
slecht draait dat de eigenaars zouden
overwegen deze „wolkenkrabber” af
te stoten. Een Britse beleggingsmaat
schappij zou, aldus deze lezing, inte
resse in Okura hebben. Bij Okura
beweert men evenwel dat er niets
aan de hand is. Front-office manager
Meijer: „Wij hebben dat gerucht ook
gehoord, maar het is volkomen uit de
lucht gegrepen. We hopen dat het zo
snel mogelijk uitsterft, want over de
hotelmarkt mogen we niet klagen. Ik
denk daarom niet dat onze aandeel
houders er vanaf willen”. Volgens
Meijer zijn de hotelbedden praktisch
iedere nacht bezet. Een bewering die
moeilijk valt te rijmen met de klaag
zang van de andere hotelgiganten in
de hoofdstad.
ZO ZIJN ook de zaken bij grand-
hotel Krasnapolsky het afgelopen
jaar heel wat minder rooskleurig ge
weest als men had gehoopt. De ver
koop van café-restaurant Polen heeft
veel goed moeten maken. De directie
van Kras wijt deze terugslag vooral
aan de stagnatie in het toerisme en
de verkeersbeperkende maatregelen
in de binnenstad. Voorts is duidelijk
dat de ongeremde hotelbouw in Am
sterdam prijsbederf in de hand heeft
gewerkt. Het gescharrel op de markt
doet de bona fide hotellerie geen
goed, aldus Kras, dat als gevolg van
de sterk gestegen personeellasten
overweegt op de Amerikaanse toer te
gaan. Daarin zou ook een zelfbedie-
ningssysteem voor de hotelgasten
passen.
EEN WEEK of wat geleden reed Ber
tus van Zoomeren, erkend standwerker
op Amsterdams befaamde Bloemensin
gel, op de bonnefooi naar Spanje. Op
zoek naar kwekers die hem uitheems
Het zijn overigens heel wat beroemde
re dames geweest die zich met zijn
waaiers koelte hebben toegewuifd. Zoals
keizerin Maria Theresia van Oostenrijk,
koningin Charlotte van Engeland, onze
eigen Amalia van Solms, de markiezin
De Beaucort en de Rothschilds. Ze gaan
nu schuil achter glazen panelen, maar
Tal is er zo trots op dat hij ze graag
voor iedere bezoeker te voorschijn haalt.
deze lading heeft de
reeds op de Aalsmeerse
bloemenveiling aan een Duitse importeur
verkocht, maar de rest komt toch op het
kleurige stukje Singel terecht waar Ber
tus sinds zeventien jaar de plan tenlief -
DE OVERLOOP van gezinnen naar
flats in „slaapsteden” als Purmerend is
ongezond. Tot deze conclusie komt me
vrouw Hollenberg, huisarts in Purmer
end. Zij baseert deze mening op het feit
dat echtgenote en kinderen doorgaans in
een isolement komen te verkeren. „Het
kind heeft wel speelruimte, maar geen
vader om mee te speïen omdat die een
uur tot anderhalf uur moet reizen. En
de vrouw zelf is in de directe
omgeving helemaal geen werk te vin
den.”
De arts wijst erop dat bij een onder
zoek in een plattelandsgemeente bleek
dat maar 10 percent van de patiënten
met psycho-somatische klachten bij de
dokter kwam, terwijl dit bijvoorbeeld in
de Bijlmer zeker 50 pet. is. In de tijd
dat zij in het Wilhelmina Gasthuis
werkte, heeft zij veel van deze gevallen
meegemaakt. „De meesten hadden een
zelfmoordpoging gedaan”, schrijft zij.
Juist de verscheidenheid in de omge
ving van de Amsterdamse binnenstad
garandeert volgens haar een beter gees
telijk milieu voor de bewoners.
Ook het assortiment is meer aangepast
aan de veeleisende smaak van het pu
bliek, dat hier ook Mexicaanse dwerg-
boompjes en pijnbomen kan krijgen:
BERTUS van Zoomeren, die zijn klan
ten een gratis plaatsje in de naburige
parkeergarage aanbiedt, gaat er prat op
dat alle laurierboompjes die in de Am
sterdamse bloemenwinkels staan, van
hem afkomstig zijn. „Je moet de markt
doorzien. Ik hou van het avontuur, ben
een gokker. Maar dan verlies je ook wel
eens”.
Het wereldje van deze kooplieden
wordt gevoed door gein. Dat blijkt voor
al in het buurtcafé, waar ze ’s morgens
vroeg al achter een afzakkertje zitten en
de verhalen loskomen. Is er broodnijd?
Van Zoomeren: „Er zijn er wel tussen
maar het is niet zo sterk”.
Een probleem waar ze allemaal mee
te maken hebben, is het toenemende
aantal diefstallen in de kassen. „Daar is
weinig aan te doen. We hebben, eens een
nachtwaker aangetrokken, maar die man
ging voor zijn eigen protemonnee kerst
bomen verkopen”.
frrV-lUw». 4K
te?- *s
Het is wellicht een te zwartgallig beeld,
maar een woordvoerder van het Centraal Bu
reau Huisvesting (CBH) bevestigt dat de
hoofdstedeling er wel uit wil komen. „Beslist
Die houdt het voor gezien in Amsterdam en er
zijn echt niet meer zoveel onvervalste Mo-
kummers. Je krijgt een heel ander soort
Amsterdammer”.
goed konden leveren. Een geslaagde ex
peditie want dezer dagen kreeg hij de
eerste 2500 palmen en yuca’s in „huis”
een partij van 5.000
i
4’»
r
k
