n
Grondstoffen in
in VS vermindert
Nixon: inflatie
Minister Lubbers in Eerste Kamer
RAVAGE NA
BOTSING
Aandelenkoersen zullen stijgen
bedrijven te
prijs scherp
omlaag
r
Scheepsbouworders
sterk afgenomen
de Staatsloterij
N
GELD
He
SPECIALE BOODSCHAP AAN CONGRES
VERSLAG CEBOSINE
DR. J. G. POST VAN ALGEMENE BANK NEDERLAND:
ECONOMIE
WOENSDAG
29
MEI
1974
(Van onze redactie economie)
Middenstand
N
k
Obligaties
o
Gemiddeld 4 prijzen op 10 loten.
70 °/o van de inleg aan prijzen.
Elke loterij een hoofdprijs van 500.000,— „schoon”.
Lotenverkoop van 4 juni af
RB
voedsel
en
voor
zijn noodzakelijk
Multinationals
(ANP)
EINDHOVEN.
ADVERTENTIE
Prijsbewust
spelen in
de Staatsloterij
In de presidentële boodschap aan het
Congres is een rapport opgenomen
van Nixon’s raad van economische
adviseurs, waarin o.a. wordt voor
speld dat de Inflatie in het vierde
kwartaal van dit jaar zal zijn ver
minderd tot zeven percent op jaar
basis. Dat cijfer is nog altijd hoger
dan de 5,5, percent die de Ameri
kaanse regering in haar vorige in-
flatieprognose voor de tweede helft
van 1974 heeft genoemd. Nixon’s
adviseurs achten een vastberaden
prijsstijgingen
brandstof).
De jongste economische voorspellin
gen van de Amerikaanse president
en diens algemene optimisme zijn
in tegenspraak met het oordeel van
Arthur Burns, de voorzitter van de
„Federal Reserve Board” (het Ame
rikaanse stelsel van centrale ban
ken;. Burns verklaarde in het afge
lopen weekend namelijk dat uit-
Prijs per lot 25,—; „vijfje” 5,—
Er zijn voldoende loten verkrijgbaar,
maar wacht niet tot de laatste dag.
wenst voor het beslechten van geschil
len. Daarvoor bestaan in allerlei bran
ches geschillencommissies, die het werk
kunnen doen.
President Nixon en zjjn economische
adviseurs plaatsten bij hun opti
mistische prognose echter wel de
waarschuwing dat hun doel verbe
tering te brengen in de verslechter
de economische situatie niet kan
worden bereikt zonder een beleid
dat gekenmerkt wordt door beper
kingen op budgettair en fiscaal ge
bied. De regering in Washington
onderzoekt op het ogenblik op wel
ke wijze de uitgaven van de feder
ale overheid (voor het begrotings
jaar 1975 begroot op 305 miljard
dollar) alsnog kunnen worden be
knot. De grote moeilijkheid hierbij
is welke kostenbesnoeiingen geduld
kunnen worden. De noodzaak van
bezuinigingen wordt echter wel in
gezien.
De lotenverkoop begint steeds op de
eerste maandag van de maand, voor
de juni-loterij op 4 juni.
Bij de plaatselijke kantoren
Staatsloten zijn te koop bij de plaatse
lijke kantoren. Voor adressen: zie de
telefoongids onder Staatsloterij of bel
070 -653955.
Minister Lubbers vindt dat de maatre
gelen van de regering voor het midden-
en kleinbedrijf redelijk hebben gewerkt
De nieuwe cijfers van het Economisch
Instituut voor het Midden- en Kleinbe
drijf zullen binnenkort met de organisa
ties worden besproken. De prijsvoor-
schriften zijn in hun totaliseit ingewik
keld. Inmiddels zijn voor de handel de
wachttermijnen vervallen, voor de indus
trie zal dat eind deze maand ook het
geval zijn.
In de loop van het jaar zal het gehele
prijsvoorschriftenstelsel worden herzien.
De terugval van gisteren was het ge
volg van een prijsdaling voor tin, lood,
suiker, cacao, copra, tarwe en katoen. De
opwaartse prijsontwikkeling bij koper,
zink, sojabonen en rubber was piet groot
genoeg om het prijsverlies bij de andere
grondstoffen goed te kunnen maken.
AMSTERDAM (ANP)
(aan- en verkoopprijzen)
bankpapier luiden vandaag:
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische fr. (100)
Duitse mark (100)
Italiaanse lire (10.000)
Portugese escudo (100)
Canadese dollar
Franse fr. (100)
Zwitserse fr. (100)
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenrijkse schilling (100)
Spaanse peseta (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Joegoslavische dinar (100)
Naar de mening van dr. Post zal het
accent van het beleggingsbeleid daarom
de komende tijd moeten verschuiven ten
gunste van de aandelenmarkt. In de
tweede plaats zal de geldmarkt voor de
belegger van karakter veranderen, in die
zin, dat ze als beleggingsmarkt voor de
korte termijn minder aantrekkelijk zal
worden als gevolg van de verwachte
daling van de geldmarktrente. Veeleer
zal, aldus dr. Post, de geldmarkt de
komende tijd meer mogelijkheden bie
den als kredietmarkt voor de aankoop
van aandelen.
De verwachte daling van de conjunc-
In tegenstelling tot de geldmarktrente,
wordt de kapitaalmarktrente in de aller
eerste plaats bepaald door het inflatie-
tempo en pas in de tweede plaats door
de ontwikkeling van de conjunctuur.
Juist door de snel oplopende inflatie is,
merkte dr. Post op, de kapitaal markt-
rente in één jaar met ruim twee punten
gestegen en heeft het rendement op
staatsobligaties de magische grens van
10 pet. overschreden.
DEN HAAG De multinationals vormen een noodzakelijk verschijnsel.
Zij spelen een positieve rol bij de spreiding van macht, kennis en inkomen
over de gehele wereld. Dit zei minister Lubbers van Economische Zaken
gisteren in de Eerste Kamer. Wel vindt hij dat er in Europees verband af
spraken moeten worden gemaakt, spelregels, waaraan de multinationals
zich in het belang van het eigen functioneren moeten onderwerpen. Het
gedrag van deze concerns geeft veel onzekerheid, aldus de bewindsman.
Lubbers is dan ook van mening, dat er
veel meer informatie over de multinati
onale ondernemingen moet komen. Hun
internationale werkwijze maakt het in
zicht voor de regeringen moeilijk. In
EEG-verband moeten dus afspraken
worden gemaakt, die ook van belang
kunnen zijn om „een brok mystificatie
De verwachtingen met betrekking tot
de aandelenmarkt zijn volgens dr. Post
gunstiger. Dr. Post meent dat de aande
lenmarkt juist begonnen is aan de ge
bruikelijke conjuncturele opwaartse be
weging. Deze opwaartse beweging, die
veroorzaakt werd door een forse groei
van de geldhoeveelheid in de tweede
helft van 1973, zal kunnen voortduren
als gevolg van een toenemende anticipa
tie van beleggers in aandelen op een
opleving van de conjunctuur in 1975. De
ondergrond van de koersenontwikkeling
zal volgens dr. Post in de loop van hét
jaar steeds harder worden en het ver
loop zal de komende tijd naar boven
gericht zijn.
De Amerikaanse president herhaalde
zijn wens om wettelijke maatrege
len te treffen opdat de Verenigde
Staten in 1980 geheel in hun eigen
vraag naar energie kunnen voor
zien. Op deze wijze zou ontwrich
ting van de economie, zoals die is
veroorzaakt door de inmiddels beë
indigde Arabische olieboycot, voor
komen moeten worden.
weg te nemen”. Wan# de aanwezige
weerstand tegen de multinationals kan
hun groei remmen. De rol van deze
concerns in onze economie is groot: de
vijf grootste hebben 20 percent van het
personeelsbestand en enkele tientallen
procenten van de totale investeringen.
Dit zou moeten dienen om gespeciale-
seerde schepen te bouwen en zo een
Nederlandse vlopt van nieuwe structuur
te krijgen. Het geld is nodig, omdat de
oude vloot een te drukkende financiële
last op de scheepvaartmaatschappijen
vormt en men alleen vernieuwing kan
bereiken door handreiking van de rege
ring in deze, net als reeds bestaat voor
de Nederlandse scheepsbouw. De Reders-
vereniging vraagt daarom tijdelijk een
zelfde stimulans in de vorm van rente
subsidie voor deze structuurverbetering
van de koopvaardijvloot als onder meer
in Frankrijk en Duitsland wordt gege
ven.
Wat de voorlichting aan de consumen
ten door middel van zogenaamde infor
matieve etikettering betreft had de mi
nister geconstateerd dat zijn aankondi
ging wettelijke maatregelen te zullen
nemen als een shock-effect werkt. Hij
hoopt dat het bedrijfsleven de zaak nu
op gang zal brengen. Aan de consumen
tenvoorlichting moet nog veel worden
gedaan, maar minister Lubbers wil niet
zover gaan dat hij een ombudsman
Deze foto geeft een beeld van de
botsing tussen de exprestrein Kopenha
genAken en een goederentrein, waaro
ver wij gisteren berichtten. Het ongeluk
gebeurde bij Aken. Eenentwintig mensen
werden gewond. De schade wordt op
200.000 gulden geschat.
DEN HAAG- Sinds de afkondiging
van de olieboycot is in de gehele wereld
de stroom nieuwe scheepsbouworders
sterk afgenomen. Dit zegt de Cebosine
(Nederlandse bond van scheepsbouwers)
in zijn verslag over 1973. De sinds het
afkondigen van de olieboycot bij Neder
landse werven geplaatste orders beper
ken zich in het algemeen to# schepen,
die direct of indirect met off-shore acti
viteiten (bevoorradingsschepen, grote
zeesleepboten) verband houden. Het lijkt
de Cebosine verstandig er rekening met
te houden, dat er in de wereldscheep-
vaart een ernstige overcapaciteit zal ont
staan in de tweede helft van de jaren
zeventig. Deze overcapaciteit is, aldus
het verslag, door gezaghebbende markt-
economen voorspeld.
De Koninklijke Nederlandse Redersve-
reniging heeft zich met een brief to*
staatssecretaris van Hulfren van Verkeer
en Waterstaat gewend net het verzoek
op de rijksbegroting een bedrag op te
voeren waaruit de rentesubsidie aan re
derijen kan worden uitgekeerd voor het
fin; neieren van r'»nw te bouwen sche
pen. Het benodigde bedrag wordt het-
eerste jaar geschat op 25 miljoen gulden
De Nederlandse scheepsbouw heeft
kunnen profiteren van het goede kli
maat, dat in 1973 in de wereldscheeps-
bouw heeft geheerst. In menig opzicht
was 1973 een recordjaar voor de wereld-
scheepsbouw. De Nederlandse cijfers
waren niet recordbrekend, maar vooral
wat ontvangen nieuwe opdrachten be
treft, heeft zich in ons land een specta
culair herstel voorgedaan. In 1973 beliep
de bestelde tonnage 1,3 miljoen bruto
register ton tegen 173.000 in 1972 en
505.000 b.r.t. in 1971.
De omvang van de c -derportefeuille
waarborgt voor de meeste werven een
redelijke bezetting voor 1974, terwijl en
kele grote en middelgrote werven zich
ook over het jaar 1975 niet ongerust
behoeven te maken, aldus Cebosine.
gaande van ervaringen uit het ver
leden als richtlijn de toekomst van
de Verenigde Staten in gevaar
wordt gebracht door de inflatie. De
geldontwaarding vormt volgens
Burns een bedreiging voor de fun
damenten van de Amerikaanse sa
menleving.
2.59- 2.69
6.23- 6.53
6.52- 6.82
103.75-106.75
37.75- 41.25
10.20- 11.40
2.69- 2.79
52.75- 56.23
88.50- 91.50
59.50- 62.50
47.50- 50.50
43.50- 46.50
14.60- 14.90
4.48- 4.78
8.40- 9.60
69.25- 72.25
16.50- 19.50
tuur, die tot begin 1975 zal voortduren
zal, zei dr. Post, een neerwaarts effect
op de geldmarkttarieven uitoefenen, een
effect dat pas drie tot zes maanden na
het bereiken van het dieptepunt van de
conjunctuur zal zijn uitgewerkt. Ander
zijds zal de verwachte toeneming van
het inflatietempo de geldmarkttarieven
stimuleren. Omdat de invloed van de
conjunctuur echter van veel groter ge
wicht is voor de hoogte van de geld
marktrente dan het inflatietempo, zal
het van de dalende conjunctuur uitgaan
de neerwaartse effect de door de infla-
tiestijging veroorzaakte opwaartse druk
overschaduwen. Het verloop van de
geldmarktrente zal volgens dr. Post
daarom in de komende periode vermoe
delijk een dalend effect te zien geven.
LONDEN. (Reuter) De internatio
nale grondstoffenmarkt wordt op het
ogenblik gekenmerkt door een scherpe
prijsdaling. Het door Reuter berekende
samengestelde indexcijfer van de goe
derennoteringen bereikte gisteren het
voor 1974 ongekende lage peil van
1306,1. Afgelopen vrijdag wees de index
een stand aan van 1310,9. Het vorige
dieptepunt van dit jaar dateert van don
derdag jl. (1308,1). Een jaar geleden
stond de index op 932,5.
Elsevier. De omzetontwikkeling en de
resultaten voor 1974 van NV Uitge
versmaatschappij Elsevier zijn onder
invloed van de onzekere economische
situatie, de sterk gestegen porti- en
papierkosten en de grotendeels nog
onbekende ontwikkeling van de perso
neelskosten moeilijk te begroten. Toch
is de raad van bestuur van mening
dat het in 1974 te verwachten resul
taat, onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, niet ongunstig zal zijn,
aldus het jaarverslag. De gang van
zaken in 1973 was voor Elsevier in
totaal gezien bevredigend. De groei
van de omzet, begroot op 14 16
percent, was in werkelijkheid 18,5
percent. Deze verhoging was vrijwel
alleen het gevolg van een autonome
groei (v.j. 17 percent). De totale omzet
aan derden steeg van 226,9 miljoen
tot 268,3 miljoen en het geconsoli
deerde bedrijfsresultaat van 24,7
miljoen tot 29,1 miljoen. De netto
concernwinst gaf een stijging te zien
van 12,7 miljoen tot 15,1 miljoen.
Eerder werd voorgesteld over 1973 een
dividend per aandeel van 20 uit te
keren van onveranderd 4,20 in con
tanten alsmede 4 percent (v.j. drie-
eenderde percent) in agio-aandelen.
Audet zoekt samenwerking. NV Associa
tie van Uitgevers van Dagbladen en
Tijdschriften Audet meent, dat voor
het bewerkstelligen van verdere groei
en expansie de verzelfstandiging van
de vakbladactiviteiten gewenst is. De
nettowinst is meer dan verdubbeld en
de omzetstijging is bevredigend. Voor
het eerst zijn, relatief gezien, de ar
beidskosten een weinig gedaald. De
omzet van Audet steeg van 92,7
miljoen tot 112,6 miljoen en het
exploitatiesaldo van 11,5 miljoen tot
14,3 miljoen. De nettowinst nam toe
van 1,4 miljoen tot 2,9 miljoen.
Eerder werd voorgesteld over 1973 een
onveranderd dividend van 12 percent
uit te keren.
De geld
markttarieven zullen de komende tijd
enige daling ondergaan, de kapitaal
marktrente zal enigszins blijven toene
men, maar belangrijk minder dan voor
heen. De aandelenkoersen zulfen ver
moedelijk verder oplopen. Dit zijn de
verwachtingen van dr. J. G. Post, afde-
lingsdirecteur planning en economisch
onderzoek van de Algemene Bank Ne
derland. Hij sprak deze verwachting uit
op een dinsdag in Eindhoven gehouden
bijeenkomst van het Nederlands Insti
tuut voor het Bank- en Effectenbedrijf
(NIBE).
Trekkingen op 12,17 en 19 juni
Elke loterij heeft drie trekkingen:
deze zijn openbaar en worden
gehouden in de Rolzaal, Binnenhof 8,
Den Haag, om 18.00 uur.
Uitslagen op de televisie
De trekkingsuitalagen ziet u dezelfde
avond nog op de televisie en de
volgende dag in de dagbladen.
Uitbetaling prijzen na 3e trekking
De prijzen worden uitbetaald na de
3e trekking, dus ook die welke bij de
leen de 2e trekking zijn gevallen.
De van een toenemend inflatietempo
uitgaande stimulans op het obligatieren-
dement zal volgens dr. Post ook de
komende tijd voortduren. Ze zal daarbij
een tegenkracht ondervinden, die wordt
opgeroepen door de daling van de con
junctuur en dit tot begin ’75 werkzaam-
zal zijn. De stimulans, die van de prijs
stijging op de kapitaalmarktrente uitgaat
zal in de tweede helft van dit jaar
vermoedelijk geheel gecompenseerd
worden door het neerwaartse effect, dat
van de dalende conjunctuur op het obli-
gatierendement uitgaat. Het rendement
op obligaties zal daarom, zo meent dr.
Post, aan het einde dit jaar slechts
weinig hoger zijn dan het huidige ni
veau. De sterk dafende trend van de
obligatiekoersen zal daarom de komende
tijd worden omgebogen tot een horizon
tale of licht dalende lijn.
beleid absoluut noodzakelijk om in
het vierde kwartaal een inflatiecij
fer van zeven percent te kunnen
bereiken. Verder moeten voorwaar
den worden geschapen voor een
verdere beperking van de inflatie.
Wat het investeringsklimaat betreft,
de minister vindt dat het bedrijfsleven
in dit opzicht overdrijft. Het is niet zo
ongunstig als wordt beweerd, de groei
van 2 percent die is voorzien 1 ewijst dat
er geen stagnatie is. Wel is de algemene
sfeer rondom de investeringen moeilijk.
En er zijn tendensen dat een brok
Nederlands kapitaal naar het buitenland
gaat. Er zijn ook rendementsdalingen en
in sommige sectoren is er grote moeite
met het opvangen van de kosteninflatie.
Investeren is op zichzelf een goede
zaak, mits het voldoet aan bepaalde
maatschappelijke criteria. Daarover,
vond Lubbers, moet meer helderheid
komen. Zwakkere bedrijfssectoren moe
ten worden ondersteund.
WASHINGTON (Reuter). De infla
tie in de Verenigde Staten, die het
recordpeil van twaalf percent heeft
bereikt, vermindert. Dit heeft pre
sident Nixon gisteren verklaard in
een speciale boodschap aan het
Congres. Het Amerikaanse staats
hoofd voorspelt tevens dat de eco
nomie weer gezond wordt en dat er
later dit jaar betere tijden komen
voor de Amerikanen. Nixon blijft
zich verzetten tegen voorstellen
voor belastingverlaging en andere
maatregelen die naar zijn mening
nadelig zijn voor de strijd tegen de
inflatie (gevolg van de scherpe
De advieskoersen
voor buitenlands
Optimisme bij NSU. De leiding van de
Nederlandsche Scheepvaart Unie NV
is optimistisch wat het resultaat over
1974 betreft. Dit is in de jaarvergade
ring medegedeeld. Als de zaken zich
blijven ontwikkelen zoals het nu gaat,
dan is een rendement van 7 percent
op het geïnvesteerde vermogen zeker
een haalbare zaak. De introductie van
nieuwe vervoerstechniken en de
spreiding van activiteiten heeft de
kwetsbaarheid van het NSU-concern
voor tegenslagen doen afnemen.
Vandervliet Wernink. Vandervliet Wer-
nink Beheer NV heeft aan de order
portefeuille voor 40 miljoen aan op
drachten utiliteitsbouw kunnen toe
voegen, waarvan 30 miljoen uit
open begrotingen, zo is in de jaarver
gadering meegedeeld. De vermogens
positie van het bedrijf is in 1973 ten
gevolge van een stijging van de reser
ve met 3 miljoen aanmerkelijk ver
beterd. In 1972 bedroeg het eigen ver
mogen 9,4 miljoen tegen 14,9
miljoen vreemd vermogen. Voor 1973
was deze positie respectievelijk 12,3
miljoen en 13,9 miljoen.
- -1r‘0
- SM
Bil
L”* jat!
