de Falls:
Vrouwen moeten grotere rol spelen
in de Ierse samenleving
allemaal op non-actief zetten
Het liefst zou ik de politici
r
ELEANOR BAILED de furie
van
SADIE PATTERSON
o
Niet de godsdienst
Franpoise Drossaers
Nooit onderdoor
J
Veel belangrijker
1
Noord-Ierland beleeft het treurige eerste
lustrum van zijn troebelen. De strijd is
venijniger en slopender dan ooit en de be
volking in de bedreigde wijken snakt naar
een vrede, die niet komt. Ondertussen heeft
de noodtoestand echter zo lang geduurd,
dat organisaties en verenigingen die aan de
bevolking enige hulp en steun willen bie
den, hecht aaneengesloten en goed draaien
de instanties zijn geworden, die ondanks een
toenemend aantal beperkingen en belem
meringen hun werk op efficiënte wijze uit
voeren. Door de toenemende werkloosheid
en de Britse intemeringspolitiek, wordt de
rol van de vrouwen steeds belangrijker,
aangezien aanmerkelijke aantallen mannen
zijn uitgeschakeld in het normale maat
schappelijke verkeer.
Twee actievoerende vrouwen waren op
bezoek in ons land. Zij zijn meegekomen
met een groep van 200 jonge Ieren (waar
onder baby’s met moeders en grootmoe
ders), die in zogenaamde „samenlevings-
kampen” waar protestanten en katholieken
elkaar leren kennen en waarderen, wat bij
kunnen komen van de voortdurende stress
situatie, waarin zij thuis moeten leven.
De 64-jarige Saidie Patterson is de mili
tante voorzitster van de organisatie
„Women Together”. De leden van deze ver
eniging zetten zich vanaf de eerste dagen,
toen er gevechten uitbraken tussen katho
lieken en protestanten, in voor de hulpver
lening aan de getroffen bevolking. Evacua
tie, voedselpakketten, bezoekerstransport
naar gevangenissen; het staat allemaal op
het programma. Daarnaast zijn er openbare
„meetings”, televisieshows en toespraken
waarin de kijkers worden opgeroepen de
strijdbijl te begraven door massale demon
straties van eenheid.
fi sa
al
Plotseling wordt zij heftig. „De
moeilijkheden, die wij hebben, zijn
allemaal te wijten aan onze politi
ci. Het liefst zou ik ze allemaal op
non-actief willen zetten, desnoods
zonder wachtgeld. Dan zou ik 50
vrouwen aanstellen om de boel te
klaren en het zou lukken!”
om te helpen deze lege harten te
vullen.”
„Ik geloof niet in feministische
organisaties zoals de Womens Lib,
maar ik geloof in emancipatie”,
zegt zij. En dat geloof blijkt weer
gebaseerd op zeer praktische over
wegingen. „Neem eens een huis-
Wat voor speciale eigenschappen
dicht Saidie Patterson de vrouwen
toe, dat zij zo’n rotsvast vertrou
wen in haar sexgenoten heeft?
Zelf heeft zij de hele organisatie
van de vakanties voor de kinderen
in handen. Er zijn nog drie andere
mensen die haar bij dit werk hel
pen. Gevaarlijk werk. Het is vaak
Waarom wordt Eleanor de furie
van de Falls genoemd?
andere keer was mijn broer gear
resteerd. Mijn moeder was zo blij
toen ze hoorde dat hij niet dood
was, maar gezond en wel in de
gevangenis verbleef, dat ze thee
schonk aan de soldaten, die haar
het nieuws kwamen vertellen.”
Ook Eleanor is van mening dat
de rol van de vrouw in Ierland
altijd veel belangrijker is geweest
24-
een
in
„Och”, zegt ze, „dat komt omdat
ik mijn mond niet kan houden als
er iets gebeurt, waar ik me niet
mee kan verenigen. Ik heb eens
meegemaakt, dat een hele pub
werd leeggehaald en de mannen
een uur met de armen omhoog
tegen de muur moesten staan. Dat
is geen stijl. Daar zeg ik dan wel
het een en ander over tegen de
soldaten. Ik begin te schelden. Een
dan die van de mannen. De Ierse
vrouw is niet geëmancipeerd,
maar in het huishouden heeft zij
de leiding. Ook als ze werkt. De
Ierse man is zeer trots. Hij wil
niet dat zijn vrouw het geld ver
dient, dat hij zelf op moet brengen
voor zijn gezin. Maar als hij
werkloos is, hangt hij de hele dag
met andere mannen in de pub, die
in Ierland een zeer grote sociale
functie heeft, of ze gaan vissen.
Verder doen ze niets. Nooit afwas
sen, naar de kinderen kijken of
boodschappen doen.
„Door de aansluiting bij de EEG
zijn de prijzen omhoog gevlogen.
Als de mannen ’s avonds thuis
komen uit de pub, weten ze alleen
maar te vertellen over rellen, ge
wonden, doden, bommen plaatsen
en schieten. Maar wat interesseert
de vrouw dat? Die wil alleen
maar dat haar man thuiskomt om
te zeggen dat ze nu eens een paar
gulden extra krijgt per week.
Door de gevechten en bombarde
menten in onze wijken waren de
elektriciteitsmeters in geen twee
jaar opgenomen. Dat is onlang;
gebeurd en ik kreeg een rekening
van in de 500 gulden. Ik heb hem
verscheurd, waar zou ik het geld
vandaan moeten halen. Maar veel
vrouwen gaan aan dit soort dingen
kapot. Doordat ze erover blijre
piekeren.”
„Een vriendin van mij, die al
vijf kinderen had op haar 24ste,
waarvan de jongste gehandicapt,
wilde anti-conceptie gaan toepas
sen, maar kreeg in de biechtstoel
het advies dan m aar niet meer
met haar man naar bed te gaan.
Het kan echter best zijn dat je in
dezelfde parochie een priester te
genkomt, die best anti-conceptie
wil adviseren. Kwesties als abor
tus en echtscheidng, zijn ook vol
ledig taboe. Niet bij de gegoede
middenstand. Daar heeft men al
een heel andere mentaliteit.”
kruip-door-sluip-door om in ande
re wijken op bezoek te gaan en
ook het verblijf daar is niet onge
vaarlijk. Maar de gezinnen van de
kinderen die weggaan moeten be
zocht worden, er moet met de
ouders gepraat worden, transport
mogelijkheden onderzocht, data
vastgesteld, etc. „En iemand moet
het toch doen?”, zegt Eleanor. Zelf
denkt ze nooit aan het feit dat ze
wel eens neergeschoten zou kun
nen worden. „Dat doet mijn man
wel voor mij”, lacht ze. Ze is
eenmaal gearresteerd en een paar
uur vastgehouden en eenmaal is
er een grondige huiszoeking ge
weest, met als enig resultaat een
hoop rommel.
„Toen wij klein waren, moest
mijn vader voor ons zorgen omdat
mijn moeder tb had gekregen,
maar wij liepen altijd met kapotte
schoenen en kleren om de dood
eenvoudige reden dat de goeie
man niet eens wist waar hij nieu
we schoenen en kleren kopen
moest. De Ierse vrouw moet nu
ook het heft in handen nemen en
door eenheid laten zien dat ze zich
niet laat intimideren. Ook al heeft
ze geen opleiding en krijgt ze niet
eens de kans om uit te vinden wat
ze graag zou willen gaan doen. De
kerk werkt wat dat betreft ook
niet mee, aangezien die nog steeds
zeer conservatief reageert.”
Saidie heeft haar hele leven ge
wijd aan de verbetering van de
situatie van de zeer arme arbei
dersbevolking. Zij organiseerde
onder meer de Noordierse textiel
arbeiders in een vakbond en werd
de eerste vrouwelijke voorzitter
van de Noordierse Labourpartij.
Haar moeder was een suffraget
te, die streed voor het stemrecht
voor vrouwen. „Maar”, zegt Saidie
verbitterd, „wat heb je aan kies
recht, als je een land hebt, waar
niet in te leven valt. Ik heb mijn
„Door onze samenlevingskampen
in Nederland, Wales en Schotland
willen wij de mensen leren dat er
geen verschillen zijn tussen katho
lieken en protestanten. Beide be
volkingsgroepen verkeren in de
zelfde omstandigheden. Ze moeten
allebei rond zien te komen van
een ww-uitkering van 50 gulden
per week, als de man werkloos is.
Maar protestanten en katholieken
krijgen geen kans meer elkaar te
ontmoeten door de barrière van
Engelse soldaten. De ene groep
denkt dat de ander beter af is en
omgekeerd en zo blijft men in een
cirkeltje ronddraaien. Daarom
brengen wij de kinderen bij el
kaar. Dat zijn de vaders en moe
ders van morgen.”
Vooral voor de vrouwen in Noord-Ierland zjjn het zeer zorgelijke tijden. Het geld
van de bijstand, waar ze recht op hebben nu hun mannen niet kunnen werken, krij
gen ze niet op tijd binnen, omdat ook de postbeambten staken. Elektriciteit en gas
zijn er ook al door de staking niet, zodat er geïmproviseerde vuurtjes gemaakt
moeten worden om het eten op te koken. Bovendien is iedereen natuurlijk ge
ïrriteerd door de hele politieke situatie van angst, terreur en willekeur. Veel vrouwen
vinden dat de politici, zoals bijv, een Ian Paisley (die op de foto met een megafoon
de mensen opzet tot verzet tegen het katholieke deel van de bevolking de katho
lieken doen dat op hun beurt omgekeerd) moeten verdwijnen.
„Ik weet wat armoede is” zegt
zij. „Maar ik ben er nooit onder
door gegaan, omdat ik ondanks
alles bleef geloven in die wereld,
die ik mee wilde helpen opbou
wen. Volgens mij is het de taak
van de industrie om de mensen
onderdak te geven, te voeden en
te kleden. Maar ik voel mij te
leurgesteld. Ik heb mijn hele le
ven alleen maar aan de materiële
dingen in het leven gedacht. Zeer
noodzakelijk, maar nu de voor
naamste doelen, die wij ons ge
steld hadden, bereikt zijn, blijkt—
dat het de mensen nog niet geluk
kiger maakt. De beurzen zijn vol,
maar de harten zijn leeg. Daarom
ben ik nu voorzitter van „Women
Together”. Het is mijn taak om
samen met de vrouwen te vechten
Deze feiten in aanmerking geno
men ziet Eleanor politieke macht
voor de Ierse vrouw nog niet zo
zitten. „De vrouwen slikken heel
veel tranquillizers, anders kunnen
ze ’s nachts niet meer slapen. De
dokters delen deze middelen ook
met gulle hand uit, zodat veel
vrouwen er volledig afhankelijk
van worden. Je moet niet vragen
wat het betekent voor de kinderen
als hun moeder steeds min of
meer gedrogeerd is. De vrouwen
hebben geen belangstelling voor
politiek. Hun voornaamste zorg is
de maaltijd van de volgende dag.”
te van een baby. Gewoon omdat
wij te arm waren voor toereiken
de medische hulp.” Op haar
twaalfde jaar kwam Saidie van
school om voor haar zeven broers
en zusters te zorgen. Ze werd
textielarbeidster voor minder dan
1 pond per week.
„De volgende dag was ons huis
beklad en waren er leuzen en
scheldwoorden op de straat ge
schreven. Mijn moeder huilde,
want zij wonen vlak naast een
kapel die net de volgende morgen
door de bisschop zou worden inge
zegend. Ik ging naar de IRA en
vroeg of zij de daders waren,
maar zij ontkenden het. Ook an
dere extremistische organisaties
gaven niet thuis. Dan moet het
maar blijven staan, zei ik, dan kan
de bisschop het morgen lezen, als
hij komt voor de inzegening. Ze
zeiden niets, maar de volgende
morgen was ons huis brand
schoon.”
Eleanor Bailey, de furie van de
Falls, was met haar twee dochters
van drie en vier jaar in Nederland
om samen met de voorzitter van
het in Belfast opgerichte overkoe
pelend opbouw- en hulpverlenings-
orgaan, waarin 100 organisaties
verenigd zijn, Barny Filor, een
zestiental actieplaatsen in Neder
land te bezoeken. Ook zal er een
vertrouwelijk gesprek met prin
ses Beatrix en prins Claus
plaatsvinden.
moeder”, zegt ze. „Zij runt het
huishouden. Zij weet haar zin te
krijgen bij haar man en kinderen,
niet door met de vuist op tafel te
slaan, maar met zachte dwang. Er
zijn voor een vrouw wegen en
middelen genoeg om haar doel te
bereiken. Je moet de mensen laten
zien, wat je kunt bereiken op een
democratische manier. Als je ze
eenmaal ervan overtuigd hebt dat
ze veel kunnen bijdragen tot een
betere maatschappij, heb je de
strijd al gewonnen. Ik kan rustig
in de katholieke en de protestant
se wijken komen, omdat ik niet
opportunistisch ben, maar steeds
hetzelfde zeg. Daarom moeten de
vrouwen van Ierland opstaan en
zich verenigen, zodat zij een
macht kunnen vormen.”
Van dit laatste is ook de
jarige Eleanor Bailey wel
voorstandster. „De vrouwen
Ierland moeten opstaan en zich
niet meer in een hoek laten druk
ken”, meent zij. „Waardoor zijn
deze rellen ontstaan? Waarom
vinden ze alleen in de arbeiders
wijken plaats, terwijl men er in
de buitenwijken van Belfast hoog
stens iets van kan horen, maar
verder geen hinder ondervindt?
Omdat 90 percent van de Noord
ierse bevolking tot de werkende
klasse behoort. Het is de werk
loosheid, de slechte behuizing
(geen douche, geen warm stro
mend water, geen toilet in huis)
het milieu en de armoede, die de
oorzaak zijn, niet de godsdiensti
ge.”
- 1
O' J
''*’S
r
j
