IS AFSTOTING PERSONEEL EN OVERPLAATSEN PRODUKTIE NODIG?
Voorkomen
voor ontwikkeling in confectie
Berghaus testcase
GEEN OPTIMISME
OVER AUTOSCHADES
Sociaal bekeken
VAKANTIEWERK
goedkoper
dan genezen
Beroep tegen
leveringsplicht
is ongegrond
1
99
99
JK
w
NVV over premiedruk
Raad van State in
advies over Shell:
ZATERDAG
8
JUNI
1974
ECONOMIE
11
10
AUTORITAIR
CONTROLEREN
TE GEHEIMZINNIG
Ook inflatie
COMPLEX
Elke minuut
SUMMIER
UITBESTEED
ONDERZOEK
Reparatiekosten
Verwerpelijk
Dat leverde een uiterst leerzaam en plezierig gesprek op.
Stelsel B
Stuk aangenamer
Onvoldoende
Kort na het verschijnen van de laatste aflevering van deze rubriek, waarin
een rapport van de Stichting Gescheiden Mensen werd behandeld, werd
de redactie opgebeld door een bijzonder boze dame. Of wij niet wisten
dat genoemde stichting voornamelijk bestond uit gescheiden mannen en
hun concubines? Waarom wij geen aandacht wilden besteden aan de
problemen van gescheiden vrouwen, die door hun mannen zonder mid
delen van bestaan worden achtergelaten?
Het gesprek werd gaandeweg vriendelijker, toen de dame begon te be
grijpen, dat het ons niet ging om de samenstelling of het gehalte van de
Stichting Gescheiden Mensen. Het is natuurlijk onze bedoeling geweest
duidelijk te maken dat de gevolgen van echtscheiding niet alleen emo
tioneel zijn, maar vooral ook op sociaal terrein liggen en dat iedere
bijdrage aan de discussie om de positie van gescheiden mensen, man of
vrouw, te verbeteren welkom is. Wij hebben dan ook in een vriendelijke
stemming afscheid genomen, waarbij onzerzijds de belofte werd gedaan
ook eens ons licht op te steken bij de Bond van Gescheiden Vrouwen
„Divortium”. Zo kwamen wij terecht bij mevrouw Molenaar-Oort-
huizen in Amsterdam, bestuurslid en sociaal werkster van deze bond.
':t
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Er mag nog geen
optimisme bestaan over de omvang
van de autoschades en de ontwik
keling van de premies. Dit zei gis
teren voorzitter F. Jutte van de
Nederlandse vereniging van Auto
mobielassuradeuren. Afschaffing
van de no-claimkorting in de auto
verzekering kan de schuldvraag-
kwestie niet tot oplossing brengen.
n
De
ig-
aanschaffing van kleinere, zuiniger
to’s.
den
en
post, betekent een relatieve stijging
een
Alimentatieregeling gebrekkig
e
e
n
1
man
AMSTERDAM. Is het met de bedrijfseconomische situatie van de
Eerste Nederlandse Dames en Kinderkledingfabriek Berghaus zo deplo
rabel gesteld dat de afstoting van een deel van het in Nederland werkza
me personeel noodzakelijk is en een groot deel van de produktie in de
zogeheten „lage lonen landen” zal moeten plaatsvinden, zoals de directie
zegt?
Of is Berghaus een slecht geleid be
drijf, dat als gevolg van het speciale
produktiepakket minder van de algeme
ne malaise in de confectie-industrie te
lijden heeft dan andere bedrijven en dat
door interne reorganisatie en een ander
personeelsbeleid in Nederland kan blij
ven produceren, zoals door de Industrie
bonden wordt verondersteld?
Belasting betalen ovei het vakantie-
loon hoort erbij. In principe is (gedeelte
lijk) teruggave van de loonbelasting en
AOW over vakantiewerk mogeljjk. Te
ruggave alleen mogeljjk als een zgn. T-
formulier wordt ingevuld. Het is bij al
le belastingkantoren aan het loket af te
halen. Inlichtingen over details geven ze
daar ook.
>t
1.
De bonden zullen hun eis tijdens een
gesprek op het ministerie, dat donderdag
13 juni zal plaatsvinden, ook daar naar
voren brengen. Tevens zullen de bonden
er dan op wijzen, dat naar hun inzicht
bij Berghaus in feite één familie de
dienst uitmaakt en dat het niet aangaat.
kan hebben dat de produktie in Neder
land gehandhaafd kan blijven.
Dat is harde taal. Taal, die door me
vrouw Molenaar wel wordt afgezwakt
in het gesprek, „maar wij moeten nu
eenmaal vechten voor die groep van
gedepriveerden, die wij vertegenwoor
digen.”
s
wij
le-
>ed
itie
ge-
ing
I-
>f
:h-
er-
sch
be-
fd-
ran
ans
rk-
Het duurt nog maar heel even en dan
beginnen de schoolvakanties weer: zeven
weken vrij om te doen waar je zin in
hebt. Erg veel scholieren grijpen die
toch wel lange periode aan om een
extra centje te verdienen voor de va
kantie, om (een deel van) een brommer
of een geluidsinstallatie bijeen te sparen
of de zoveel geprezen „levenservaring”
op te doen. Vakantiewerk heet dat en
het is goed er pas aan te beginnen als je
alles weet van de haken, de ogen en de
addertjes onder het gras.
lijk letsel ten gevolge hebben. De verze
keraars verheugen zich daarin; zij zullen
graag elke maatregel steunen die deze
ontwikkeling bevordert. In hoeverre dit
van invloed zal zijn op de resultaten
moet nog worden afgewacht.
UTRECHT (ANP). „We zullen niet
in de eerste plaats aan het eind moeten
beginnen (welke onderdelen halen we
uit het verzorgingspakket) maar ons veel
meer moeten richten op het begin: hoe
voorkomen wij meer dan nu ziekten en
ongelukken. Daar ligt de kern van het
probleem van het terugdringen van de
kostenstijgingen en daar ligt de moge
lijkheid tot het voorkomen van een hoop
menselijk leed dat achter de kille pre-
miecijfertjes schuilgaat”.
dat de belangen van de leden van deze
familie prevaleren boven de belangen
van honderden werknemers.
Berghaus is een besloten onderneming,
die geen openbaar jaarverslag publiceert.
Het bedrijf heeft een tamelijk ingewik
kelde structuur. Er is een holdingmaat
schappij, de Belfamij. Verder zijn er een
groot aantal produktiebedrijven, die le
veren aan twee andere dochters, Style
fair en Damo, ondernemingen, die zich
met de verkoop en de handel bezighou
den.
Over de oorzaken van de mislukte hu
welijken is mevrouw Molenaar heel
wat milder dan over de regeling van
de financiële gevolgen.
Rest ons nog te vermelden dat scho
lieren in tijdelijke dienstbetrekking zijn
verzekerd ingevolge de sociale wetten.
Van hun loon moeten ze dus de gebrui
kelijke premies betalen. Als aan de wet
telijke voorwaarden is voldaan, hebben
ze recht op uitkering. Ze kunnen dus
ziekengeld krijgen als ze in hun werkpe
riode in de vakantie ziek worden.
Nu Berghaus bekend heeft gemaakt,
dat het grootste deel van de produktie
naar het buitenland gaat, waardoor
vooral onze leden, het produktieperso-
neel, getroffen worden, weigert Berg
haus ons het commentaar van Capelin
ter inzage te geven. Wij vinden trou
wens dat de directie over het algemeen
veel te geheimzinnig met r gevens is. De
zaak wordt van achter een rookgordijn
geregeld.”
De directie van Berghaus blijft op het
standpunt staan dat het vervaardigen
van confectieprodukten in Nederland zo
onrendabel is geworden dat met de pro
duktie naar het buitenland moet worden
uitgeweken. De bonden erkennen dat het
hier om een bedrijfstak gaat, die het
bijzonder moeilijk heeft, maar zij menen
dat Berghaus omdat het kwaliteits-
produkten vervaardigt niet als maat
gevend voor de hele bedrijfstak kan
gelden. Zij zijn bovendien bang dat de
plannen van Berghaus een sneeuwbalef
fect teweeg zullen brengen.
Volgens financieel directeur drs. D. J.
Termeer wordt ook Berghaus in zijn
bestaan bedreigd door een complex van
factoren, die in hun algemeenheid zijn
samen te vatten onder de naam interna
tionale arbeidsmarktverdeling. Uit Azia
tische en Oosteuropese landen komen
wagonladingen confectie naar ons land.
Deze buitenlandse produkten zijn aan
zienlijk goedkoper dan wat in Nederland
geproduceerd wordt, voornamelijk als
gevolg van de lage lonen in de produk-
tielanden. Het vervaardigen van de
meeste soorten confectie is nu eenmaal
een arbeidsintensief proces.
De contactcommissie motorrijtuig ver
zekering zal in juli opnieuw met het
ministerie van economische zaken gaan
onderhandelen o ver de premie-ontwik-
keling. De bedoeling is, dat dan aan de
hand van de resultaten van de branche
in het eerste halfjaar kan worden ge
sproken.
In het Divortiumrapport wordt gecon
stateerd dat nog altijd geen bevredi
gende regeling is ontworpen om de
materiële gevolgen van de echtschei
ding voor de economisch zwakste par
tij, de gescheiden vrouw, met meest
tijds de haar toegewezen minderjarige
kinderen, en de oudere gescheiden
vrouw op te vangen.
Mevr. Molenaar: „Natuurlijk zijn er
vrouwen zonder kinderen, die na een
kort huwelijk voor de rest van hun
leven op kosten van hun ex-echtge-
noot leven en Divortium vindt ge
woon, dat in dergelijke gevallen een
vrouw moet gaan werken en niet haar
hele leven ten laste van haar ex-
echtgenoot moet komen. Dat is hele
maal geen punt van discussie.
In de Nederlandse confectiewereld
heeft Berghaus altijd als een gezond, zij
het wat conservatief opererend bedrijf
bekend gestaan, dat met zijn 1100 werk
nemers tot de groteren gerekend mag
worden. Het bedrijf heeft zich gespecia
liseerd op de vervaardiging van kwali-
teitsartikelen in de dames- en kindersec-
tor.
Aldus „De Vakbeweging”, het officiële
orgaan van het NW, in een commen
taar op de verwachte forse stijging van
de premiedruk voor de sociale verzeke
ringen. Ook het NVV is bezorgd over die
stijging. „Want wie die cijfers analyseert
zal tot de conclusie komen dat de oor
zaak van dit duurder worden hoofdzake
lijk moet worden gezocht in de sfeer
van de gezondheidszorg: WAO, AWBZ,
Ziektewet en Ziekenfondswet. De belang
rijkste „kostenbronnen” in deze sector
bijvoorbeeld bij de Wet op de Arbeids
ongeschiktheid, zijn psychische geval
len, ziekten aan bewegingsorganen (bij
voorbeeld tengevolge van verkeers- en
bedrijfsongevallen) en inwendige ziekten.
Dat maakt „besnoeien” niet zo eenvou
dig.
Voorkomen is goedkoper dan genezen,
stelt het NW. Als de maximumsnelheid
van 100 Km de verkeersveiligheid ver
groot en het aantal verkeersslachtoffers
doet afnemen, voorkomt zo’n maatregel
veel ellende en ze werkt bovendien kos-
tendrukkend. Als tweede voorbeeld
noemt De Vakbeweging het personeels
beleid. Als wordt aangetoond dat er een
directe relatie bestaat tussen de manier
waarop een bedrijf zijn personeelsbeleid
voert en de omvang van het ziektever
zuim, dan kan verandering van dat be
leid vermindering van verzuim en van
kosten tot gevolg hebben.
Hoe kom je aan vakantiewerk? Van
„horen zeggen” natuurlijk en dat we
ten niet eens zo erg veel mensen via
het arbeidsbureau. Vorig jaar hielpen de
gewestelijke arbeidsbureaus ruim 11.300
scholieren aan een vakantiebaantje: on
geveer 7300 jongens en vierduizend
meisjes.
ring op die regel zijn de scholieren die
vijftien jaar zijn maar die nog geen
negen jaar volledig dagonderwijs heb
ben gehad; zij mogen in de vakantie wel
werken, maar krijgen geen kaart.
Ook de werk-, en rusttijden gelden
voor vakantiewerkers net zo goed als
voor andere werknemers. Jongeren on
der de 18 mogen ’s nachts niet werken:
in fabrieken en werkplaatsen niet tussen
zes uur ’s avonds en zeven uur ’s mor
gens, in winkels niet tussen zeven uur
’s avonds en acht uur ’s morgens, in
kantoren niet tussen ’s avonds zes en
’s ochtends acht, in horeca-bedrijven niet
tussen ’s avonds acht en ’smorgens acht
en in verpleeginrichtingen niet tussen
elf uur ’s avonds en vijf uur ’s morgens.
De praktijk leert dat de kans op
ongevallen bij vakantiewerkers (door de
onwennigheid) groter is dan bij werken
de jongeren in het algemeen. Met het
oog daarop hebben Veiligheidsinstituut
en Arbeidsinspectie een zgn. „veiligheids-
instructiekaart” samengesteld. Die kaart
draagt het buitengewoon interessante
codenummer K 89 en hij is op aanvraag
verkrijgbaar bij het Veiligheidsinstituut,
Hobbemastraat 22. Amsterdam.
Vakantiewerkers zijn in hun vakantie-
baan als tijdelijke werkkracht be
schermd volgens de bepalingen van de
Arbeidswet en het Arbeidsbesluit Jeug
digen. Een scholier moet minstens vijf
tien jaar oud zijn om te mogen gaan
werken in de vakantie. Net als voor alle
werknemers beneden de achttien jaar is
voor vakantiewerkers onder die leeftijd
een arbeidskaart vereist. Een dergelijke
kaart is verkrijgbaar op het gemeente
huis van de woonplaats. Een uitzonde-
Het Divortiumrapport komt verder tot
de conclusie dat de nieuwe echtschei-
dingswet weliswaar met verrassende
snelheid is aangenomen (mevr. Mole
naar spreekt van „erdoor gejaagd”),
maar dat er aan de urgentie en de
prioriteit van een „betere regeling”
(meer financiële zekerheid voor de
gescheiden vrouw, hogere uitkeringen),
waarover tussen de Kamer en de
regering nauwelijks verschil van me
ning bestond, maar traag wordt ge
werkt. Divortium pleit er daarom voor
dat een eventuele „betere regeling”
terugwerkende kracht tot 1 oktober
1971 krijgt.
Er wordt weliswaar nog niet aan acties
gedacht, maar het staat vast, dat Berg
haus een bijzonder harde dobber zal
krijgen om de reorganisatie er in deze
vorm door te krijgen.
Divortium wijst over het algemeen over-
heidsuitkeringen in plaats van alimen
taties af, want, „in deze tijd van
financiële belasting van de gemeen
schap achten wij het verwerpelijk de
lasten van het mislukte huwelijk uit
sluitend op deze gemeenschap én op de
vrouw en kinderen af te wentelen.”
Van de Nederlandse confectiegigant
Macintosh is bekend, dat het bedrijf aan
deze ontwikkeling het hoofd heeft kun
nen bieden door o.a. in Brazilië en
Portugal grote produktiebedrijven op te
zetten, waarin de overheid van die lan
den voor vijftig percent participeert.
„Mensen, die moeilijk opvoedbaar zijn
geweest, mannen, zowel als vrouwen;
mannen, die als gevolg van hun werk
situatie in een stress-toestand komen
te verkeren; het materialisme; als je
alle fraaie dingen, die ons via de
media worden aangeprezen, maar een
maal bezit, wordt je huwelijk ook wel
goed, daar liggen de oorzaken van
mislukte huwelijken. Het woord
„schuld” wordt vaak misbruikt. Maar
dat neemt niet weg, dat de man nu
eenmaal ambulanter is en dat de
vrouw na de echtscheiding met de
kinderen blijft zitten. Dat levert soci
ale problemen op, waarvoor in dit
land nog steeds geen goed geregelde
oplossing bestaat.
De zaak-Berghaus kan beschouwd
worden als een testcase voor de ontwik
kelingen in de Nederlandse confectie-
industrie. Het is vooral om deze reden
dat de bonden de zaak Loog opnemen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. De Kroon heeft over
eenkomstig het advies van de Afdeling
voor de geschillen van bestuur van de
Raad van State het beroep dat Shell
Nederland Raffinaderij BV en Shell Ne
derland Verkoop Mij. BV hebben inge
steld tegen de beschikking van de minis
ter van Economische Zaken van 4 april,
ongegrond verklaard.
Bij deze beschikking heeft de minister,
bij wijze van voorlopige maatregel als
bedoeld in artikel 27 van de Wet Econo
mische Mededinging, aan negen Neder
landse oliemaatschappijen, waaronder
Shell, de verplichting opgelegd om geza-
v menlijk aan de Aardolie Belangen Ge
meenschap (ABG) benzine te leveren tot
een hoeveelheid van 3000 m3 per week.
De Kroon verwierp het standpunt
door de minister van Economische Za
ken ingenomen, dat geen beroep tegen
de beschikking mogelijk was.
Volgens de mensen van de Industrie
bond is door een directielid aan de
ondernemingsraad summier verslag uit
gebracht over de bevindingen van het
Amerikaanse reorganisatiebureau.
bonden komen aan de hand van dit
verslag tot de conclusie, dat de opmer
kingen van Capelin (directeur Termeer
wil niet van een „rapport” van Capelin
spreken, omdat volgens hem alleen het
eigen reorganisatieplan van Berghaus
door dit organisatiebureau is onderzocht)
in twee categorieën ui teen vallen: inter
ne, organisatorische en bedrijfseconomi
sche.
Het gaat ons om verreweg de grootste
groep, de gescheiden vrouwen met
minderjarige kinderen en de oudere
gescheiden vrouwen, die niet meer in
het arbeidsproces in te passen zijn.
Het overgrote deel van de echtschei
dingen vindt plaats in de lagere inko
mensgroepen en de bestaande regelin
gen zijn voor die categorieën eenvou
dig onvoldoende. Wij willen bovendien
Bovendien, zo stellen de bonden, houdt
het bedrijf zich niet aan de aanbevelin
gen, die in de Nota Stuurgroep confec
tie-industrie zijn gedaan. Het was in
ieder geval fatsoenlijker geweest, zo me
nen de bonden, wanneer Berghaus zou
hebben afgewacht welke maatregelen de
regering na het uitkomen van deze nota
voor de bedrijfstak denkt te nemen.
Inmiddels heeft de directie van Berg
haus een eerste gesprek gehad op het
ministerie van economische zaken. Berg
haus gaat er nu mee akkoord, dat er een
extern onderzoek zal plaatsvinden, één
van de aanbevelingen uit de nota. Wie
dat onderzoek zal doen, is nog niet
bekend. De bonden staan erop dat de
opdracht voor het onderzoek door beide
bij de zaak betrokken partijen worden
geformuleerd en dat het rapport dat uit
het onderzoek voortkomt niet alleen ter
kennis komt van de directie, maar ook
van de bonden. De directie van Berg
haus lijkt weinig ingenomen met deze
eis en heeft er dan ook nog niet op
gereageerd.
Aan de gesignaleerde problemen in
het IKB-rapport wordt aandacht be
steed, in overleg met buitenlandse colle
ga’s. Het is volgens de NWA-voorzitter
duidelijk, dat de schuldvraagproblema-
tiek, met inbegrip van de soms te lange
duur van de schadebehandeling, onder
deel is van het huidige aansprakelijk
heidsrecht. Afschaffing van de no-claim-
korting kan deze problematiek niet tot
oplossing brengen.
De stijging van de reparatiekosten en
de steeds sterker opkomende gedachte
dat herstelwerkzaamheden doelmatiger
kunnen geschieden, hebben bij de orga
nisaties van verzekeraars in diverse lan
den plannen doen rijzen meer invloed
op de garages en reparatiewerkplaatsen
te kunnen uitoefenen.
In verband noemde hij: het uitzonder
lijke fraaie weer in de eerste vijf maan
den van dit jaar (geen mist, gladheid,
sneeuw of ijzel), verminderd autogebruik
door sterk gestegen benzineprijzen, het
poolen van ritten bij woon-werkverkeer.
Het CBS constateerde dat zich reeds
vóór november 1973 een trendmatige
daling in het aantal verkeersongevallen
aandiende.
Capelin meent dat maatregelen geno
men moeten worden op het gebied van:
het tijdschema voor de collectie-samen-
stelling, de inkoop en de planning van
de produktiecapaciteit, de wijze van
werktoevoer aan de ateliers, de beoorde
ling van de bewerkingstijd van de pro
dukten, de wijze van overdracht van de
werkmethode aan het uitvoerend perso
neel en het functioneren van de compu-
terafdeling. Een heel rijtje, waaraan de
Industriebond dan nog toevoegt, dat het
personeelsbeleid en de communicatie
tussen leidinggevend en lager personeel
niet deugt en dat de directie er autori
taire en ouderwetse ideeën over de ver
houding tot het personeel op nahoudt.
„Wij hebben wel wat cijfers gekregen,
maar we weten absoluut niet of die
betrouwbaar zijn en we missen de mo
gelijkheden om dat te controleren. Het
wordt toch te dol als een bedrijf ons
meedeelt, dat het rendement van dien
aard is, dat er mensen moeten afvloeien,
zonder dat wij ons van de juistheid van
die mededeling kunnen overtuigen”.
schoorvoetend toegegeven, dat er een
gesprek was geweest en tenslotte heeft
de directie dan uit de doeken gedaan dat
het bedrijf zelf een reorganisatieplan
had opgesteld en dat dat plan voor
commentaar was voorgelegd aan Cape
lin.
Bij de schade betalingen speelt ook de
inflatie een grote rol. Dat erkent het
publiek niet altijd. Nog twee factoren
zijn van invloed: de ontwikkeling van
de jurisprudentie in het aansprakelijk
heidsrecht en de ontwikkeling van het
schadevergoedingsrecht. Deze twee fac
toren geven de verzekeraars bepaald
zorgen. De terugloop van het aantal
ernstige ongevallen kan zeker niet alleen
op rekening van de snelheidsbeperking
worden geschreven. Een complex van
factoren doet zich voor, aldus de heer
Jutte.
Stelsel B gaat er voorts van uit, dat de
vrouw onverkort kan bij verdienen,
zonder dat het bedrag van de alimen
tatie daardoor verandert. Immers, zegt
Divortium, wanneer een man zijn
vrouw en zijn gezin verlaat, houdt dat
niet in dat hij zijn financiële ver
plichtingen jegens dat gezin kan ver
onachtzamen. Deze benadering lijkt
toch wel weer wat ambivalent. Aan
de ene kant wordt erkend, dat we in
dat een man, die van zijn vrouw gaat
scheiden, zijn verantwoordelijkheid
voor zijn kinderen blijft beseffen en
in ieder geval iets voor die kinderen
betaalt, wat voor regeling er ook uit
de bus komt. Dat is niet uit rancune.
Een echtscheiding is een emotionele
zaak en juist om te voorkomen dat de
ene partij de kinderen uit rancune
tegen de andere uitspeelt, moet de
vader iets blijven betalen. Het kind
moet dat ook weten, het schept een
relatie”.
„Als de hele confectie-industrie op
deze manier te werk gaat, wordt de nota
overbodig,” merkt Kuhlman op. „Tegen
dat de regering maatregelen gaat be
kendmaken is de produktie van de hele
Nederlandse confectie-industrie naar het
buitenland verdwenen.”
Dat de emancipatiebeweging voor de
vrouw zich voorlopig nog beperkt tot
een kleine bovenlaag, wil mevr. Mole
naar graag toegeven. En ook dat het
leven van een huisvrouw vaak een
stuk aangenamer is dan dat van een
die de hele dag één bepaalde
handeling aan een lopende band moet
verrichten.
De heer Jutte rekende voor dat zich
ieder uur van een etmaal 100 schadege
vallen voordoen. Conclusie: elke minuut
van de dag een, ook als men aanneemt
dat er een groot aantal dubbelmetingen
zijn. Het is voorbarig om overheidsmaat
regelen als gevolg van de tijdelijke olie
crisis te beschouwen als factoren die
zouden leiden tot aanzienlijke terugloop
van de schadelast en tot „dramatische
winsten” bij de verzekeraars, zoals on
langs in een radio-uitzending werd ge
suggereerd.
„Ik moet altijd maar over alimentatie
spreken”, zegt mevr. Molenaar, „en
daar heb ik wel eens genoeg van. Het
gaat ons natuurlijk helemaal niet al
leen om de alementatie. Het gaat
natuurlijk om de sociale positie van
de vrouw en dan meer in hu) bijzon
der van de alleenstaande vrouw. Die
positie heeft alles te maken met het
feit dat we in een mannenmaatschap
pij leven, al lijkt daar nu heel lang
zaam een beetje verandering in te
komen.”
Daling van de gemiddelde premie per
post, betekent een relatieve stijging van
de interne kosten. Duidelijk is volgens
de NVVA-voorzitter, dat voor het eerst
na vele jaren een halt is toegeroepen
aan de stijging van het aantal verkeers
ongevallen die dood of ernstig lichame-
De werkelijke feiten zijn, dat in de
eerste vier maanden van 1974 een daling
in de schade-frequentie valt te constate
ren. Diie gaat echter gepaard met een
duidelijke stijging van de gemiddelde
schaden in de materiële sector. Daarbij
komt een daling van de gemiddelde
premie: enerzijds door omzetting van
all-riskverzekeringen in WA-verzekerin-
gen zonder, met, of met beperkte casco-
dekking, anderzijds als gevolg van de
aanschaffing van kleinere, zuiniger au-
De reactie van Divortium op het IWOG-
rapport komt in grote lijnen hierop
neer: Divortium kiest voor één van de
vier in het rapport genoemde stelsels,
namelijk stelsel B, een stelsel dat er
van uitgaat dat niet de gehuwde
vrouw zelf, maar een overheidsinstan
tie (Divortium denkt aan bijvoorbeeld
de belastingdienst) de alimentatie int.
In dat geval is de gescheiden vrouw
altijd verzekerd van hear uitkering.
Als de man in gebreke blijft te beta
len, krijgt de overheid en niet meer
de vrouw een claim op hem.
een mannenmaatschappij leven en dat
het primaat van de man ongewenst is,
maar aan de andere kant wil Divorti
um de hieruit voortvloeiende financië
le verhoudingen onverlet laten.
Het is niet onbegrijpelijk, want de nood
onder gescheiden vrouwen is onvoor
stelbaar groot. Eén derde van de ali-
mentatieplichtige vaders moet door de
Raden van de kinder-bescherming tot
betaling gemaand worden. En dat, ter
wijl 164.000 Nederlandse gezinnen met
kinderen, in het totaal 459.000 zielen,
vaderloos zijn. In 1969 kregen 12.000
gescheiden vrouwen domweg geen uit
kering, ondanks een bestaande ali
mentatieplicht.
Divortium heeft een rapport uitgebracht
over de positie van de gescheiden
vrouw, als antwoord op het rapport
„De financiële positie van de geschei
den vrouw” van de IWOG, de Interde
partementale Werkgroep Onvolledige
Gezinnen.
Het ministerie, zo deelde een woord
voerder mee, zal in ieder geval alle
terzake dienende gegevens van Berghaus
willen inzien en deze gegevens ook con
troleren. Daarbij hoort zeker het rapport
van de externe deskundigen.
Enkele uitzonderingen daargelaten
kunnen vakantiewerkers die normale ar
beid verrichten aanspraak maken op het
voor hun leeftijd geldende minimumloon
per week, per dag of per uur. Normaal
werk is werk dat wordt overgenomen
van vaste krachten die met vakantie
zijn of werk dat door bepaalde omstan
digheden (seizoen) extra mankracht
vergt, bijvoorbeeld in land- en tuin
bouw. Voorwaarde is dat die arbeid
wordt verricht gedurende meer dan een
derde van de normale arbeidstijd.
Het Nederlandse autopark bestaat uit
3.5 miljoen motorrijtuigen, die samen
zorgen voor een premie-ontvangst van
1.5 miljard gulden. Tussen 1950 en 1970
werd 3200 km autosnelweg in Nederland
aangelegd, als gevolg van de stormachti
ge toename van het aantal auto’s. De
autoverzekeraars ontvangen 800.000 a
900.000 schademeldingen per jaar. Die
hebben betrekking op 3000 doden en
70.000 gewonden. Daarnaast wordt voor
honderden miljoenen guldens aan mate
riële schade gemeld.
Berghaus wil nu iets dergelijks. De
vestigingen in Beverwijk, Ulft en Am
sterdam zullen volgens de directie geslo
ten moeten worden, wat het ontslag van
3Ó0 a 400 mensen betekent. Een groot
deel van de produktie zal dan uitbesteed
worden naar landen met lage lonen (de
zogeheten loonconfectie), maar werk
zaamheden als ontwerpen administratie,
verkoop en dergelijke, zullen van uit
Nederland plaats blijven vinden, waar
door aldus de directie, althans een deel
van de werkgelegenheid behouden blijft.
De vakbonden zijn het hier allerminst
mee eens. S. Salomons en G. Kuhlman,
van de Industriebond-NW uit Amster
dam en Beverwijk zijn absoluut niet te
spreken over de manier, waarop de di
rectie haar reorganisatieplannen pro
beert uit te voeren. Salomons: „Wij
waren ervan op de hoogte, dat Berghaus
in gesprek was met een reorganisatiebu
reau. Dat was het Amerikaanse bureau
Capelin, dat gespecialiseerd is in onder
zoeken bij de confectie-industrie. Toen
we daarnaar informeerden bij de direc
tie, werd eerst ontkend, dat Capelin bij
de zaak betrokken was. Daarna werd
De Industriebond-NVV is van mening,
dat bij de Berghaus alleen aandacht
wordt geschonken aan de bedrijfsecono
mische aspecten van het rapport, om het
gemakshalve toch maar zo te noemen.
Capelin heeft echter een heel rijtje
maatregelen genoemd, die op het terrein
van de bedrijfsorganisatie moeten wor-
genomen, waardoor efficiency
produktiviteit verbeterd kunnen worden
en de bonden zijn van mening, dat het
uitvoeren van deze maatregelen, in com
binatie met het weer op peil brengen
van de traditionele kwaliteit van de
Berghausprodukten, een zodanig effect
