WEGENS FELLE KRITIEK OP FRANSE KERNPROEVEN
leverancier
Ierse graaf en gravin
vrijgelaten
De hippe hertog
„Japan grootste
Duivendrechters
boos over bar
slecht vervoer
Rhodesië”
Gematigde Palestijnen versterken invloed
Onrust in Rangoon
Hongerstakers eten weer
Volgende maand in IRA-sector van Belfast:
Boekovski’s moeder
Portugal en Rusland
knopen diplomatieke
betrekkingen aan
I
schrijft Rode Kruis
MAANDAG
1 O
JUNI
1974
BINNEN- EN BUITENLAND
3
9
Controverse
Servan-
I
Gevaar
Ernstiger
(Van onze Haagse redactie)
Bloeddorstig
Resultaat
DEN HAAG Dat terrorisme een wereldomvattend verschijnsel
is met verbindingen tussen diverse groepen die geografisch door gro
te afstanden zijn gescheiden maar zich onderling verwant voelen,
wordt nog eens onderstreept door bijeenkomsten van de „Terroris
tische Internationale” die, wanneer er geen kink in de kabel komt,
de volgende maand op initiatief van de officiële vleugel van het ver
boden Ierse republikeinse leger (IRA) zowel in Dublin als in Belfast
zullen worden gehouden.
nstig
jben
het
I
(Van onze redacteur in Parijs, Frank Onnen)
PARIJS Wegens zijn protest tegen de experimenten met de Franse
atoombom die morgen in de Stille Zuidzee worden hervat, is de minister
voor hervorming, Jean-Jacques Servan-Schreiber, gisteravond laat door
president Valery Giscard d’Estaing ontslagen.
tóf 7' IRIS
4. S
President Giscard ontslaat minister
Jean-Jacques Servan-Schreiber
De graaf en gravin van Donoughmore na hun bevrijding gisteren
De voorzitter van de PLO, Palestijnse
Het internationale congres
van terrorisme
her
men
•ijen,
had
rijse
;ter-
rge-
oon.
lard
istig
Toen Servan-Schreiber die stap niet
vrijwillig dacht te hoeven doen, zag
president Giscard d’Estaing zich genood
zaakt J.-J. S.-S. eenvoudig te ontslaan.
Een ontslag, zoals men zich in de Franse
binnenlandse politiek niet meer kan her
inneren sedert 1946, toen een communis
tische minister door de toenmalige socia
listische premier Ramadier buiten de
regering werd gezet.
Tegen deze gematigde lijn verzetten
guerrillagroeperingen zoals het Volksbe-
dere organisaties uit die getoond had
den binnen de eigen grenzen genade
loos op te treden.
vrijdingsfront van George Habasj zich.
Zij dreigen iedere Palestijnse leider die
zich ook maar in de buurt van Genève
ophoudt, te „liquideren”.
Jean-Jacques Servan-Schreiber tij
dens zijn toespraak in Nancy
van
moet
leur-
ingen
ge-
•aan-
tnber
zich
stige
adat
weg
eren
leeft
eren
i de
in
anse
i en
leeft
zegt
?rij-
eren
die
te
van
islo-
„Frankrijk heeft nooit zijn minachting
voor de sancties verhuld. Het land is een
eldorado voor overtreders van de sanc
ties”, aldus de sectretaris-generaal van
de OAU.
MOGADISJOE. (Reuter) De organi
satie voor Afrikaanse eenheid heeft in
een rapport van secretaris-generaai Nzo
Ekangaki Japan genoemd als de grootste
verbreker van de sancties tegen Rhode-
sië. Japan heeft de handel met Rhodesië
uitgebreid nadat de V.N. bijna tien jaar
geleden handel met de regering van lan
Smith had verboden.
tieke
iarde
iake-
n uit
S’70-
ïheid
k
>ver-
n de
van
:tna-
het
i uit
Ook
setal
verp
jen.
der-
zij
bij
har-
odig.
wnst
male
itter
Ook
volk
i”.
wa
ge-
ling
ater
leeft
ities
wa-
ei-
zal
bij-
rvan
een
stien
een
zon-
e in
tv-
iren,
zijn
hes,
jfjes
ouw
illen
nan,
ken.
arde
leup
•oor.
zich
JS’70
leden
i oe-
>pige
3ong
>nfe-
sring
in-
ïgere
i de
d.
ze-
i- en
van
her-
ge-
stad
hten
De aanhangers van een gematigde po
litieke richting in de Palestijnse organi
saties hebben ook in het uitvoerend
comité hun invloed versterkt. In het van
acht tot 14 leden uitgebreide comité
werden gisteren vijf „onafhankelijken”
en slechts één vertegenwoordiger van
extreem-links toegevoegd. Dat is Talal
Naji van het „volksfront voor de bevrij
ding van Palestina-algemeen comman
do” (PFLP-GC) van Achmed Jebril. De
ze beweging was verantwoordelijk voor
de commando-overval op de Israëlische
nederzetting Kirjat Sjemona op 11 april
waarbij 21 mensen de dood vonden.
veld Lod in Israel landden en meer
dan 100 mensen neermaaiden, waarbij
24 doden vielen, meest christelijke
pelgrims uit Puerto Rico op weg naar
het Heilige Land. Het resultaat van
de conferentie volgde enkele maan
den later toen linkse revolutionairen
leden van de Zwarte September-ploeg
hielpen en verborgen voordat zij
overgingen tot de aanval op de Israë
lische atleten in München.
Het eerste resultaat van deze af
spraak was toen na een langdurige
voorbereiding door de mannen van
Habbasj drie leden van het Japanse
Rode Leger als toeristen op het vlieg-
LONDEN(AP). De eens verlegen
jonge prins die in zijn studententijd
foto's van revolutionairen als Mao Tse
Tung en Che Guevara aan de muur had
hangen, is vandaag de nieuwe hertog
van Gloucester geworden.
LISSABON(REUTER). Portugal en
de Sovjet-Unie zijn overeengekomen di
plomatieke betrekkingen aan te knopen
op het niveau van ambassadeurs, zo
heeft het Portugese ministerie van bui
tenlandse zaken gisteren meegedeeld.
Ter afsluiting van de achtdaagse con
ferentie van het „parlement in balling
schap” werd gisteren een tien punten
omvattend „voorlopig werkdocument” en
een politieke verklaring goedgekeurd.
Daarin staat dat de Palestijnen bereid
zijn tot deelneming aan de conferentie
over het Midden-Oosten in Genève als
hun zaak daar niet slechts als „vluchte
lingenvraagstuk” maar als „politieke
aangelegenheid” wordt behandeld.
De vraag blijft intussen wat de overi
ge leden van de hervormingsbeweging,
waarvan Servan-Schreiber een der lei
ders was, en die met zes man in de
regering zitting hebben, nu zullen doen.
Niet alleen de liberale signatuur, maar
ook de hele structuur van de nauwelijks
geboren Franse regering dreigt nog al
tijd in direct gevaar te zullen worden
gebracht.
Maar nog ernstiger achtte hij het dat
over deze hervatting van de experimen
ten, waartegen vorig jaar ook Australië,
Canada en andere landen al heftig stel
ling hadden genomen, geen enkel over
leg in de regering was gevoerd.
In het programma van tien punten
worden de bekende Palestijnse eisen
voortzetting van de strijd tegen Israel en
vorming van een democratische staat in
Israel bekrachtigd.
De tegenstellingen op een essentieel
onderdeel van het regeringsbeleid tussen
de diverse composanten van de nieuwe
en verbrede meerderheid, hebben zich
nog geen twee weken na het debuut van
het kabinet-Chirac al luidrichtig gema
nifesteerd.
RANGOON (Reuter). Bij Rangoon
zijn 22 mensen gedood en meer dan 70,
onder wie 13 politiemannen, gewond
toen het vuur werd geopend op stakende
arbeiders, zo is gisteren officieel meege
deeld. De bekendmaking zegt dat mili
tairen gedwongen waren het vuur te
openen op een textielfabriek en een
scheepswerf, nadat arbeiders weigerden
zich te verspreiden.
De 29-jarige ari’stieke jongeman kreeg
deze titel nadat zijn vader, de laatste
nog in leven zijnde zoon van wijlen
George V, overleed in zijn woning Bran-
well in Nottinghamshire. Zijn oudere
broer, die aanvankelijk aanspraak op
deze titel maakte, kwam in 1972 bij een
vliegtuigongeluk om het leven.
De portretten van de revolutionaire
Lelden die Richard aan zijn muur in
Cambridge had hangen, veroorzaakten
vijf jaar geleden toen zij werden ont
dekt heel wat opschudding. Richard
deelde het huis waarin hij toen woon
de met vier andere studenten. Geduren
de een zomer stelde hij het huis open
om geld bijeen te brengen voor daklo
zen.
Ofschoon hij zich gistermiddag na
drukkelijk tegen een fundamenteel pro
grammapunt van de regering uitsprak,
stelde de minister zijn portefeuille niet
zelf ter beschikking. De secretaris-gene
raai van de gaullistische partij, Sangui-
netti, die bepaald geen vriend is van de
ex-minister voor de hervorming, had J.-
J.S.-S. 's middags al publiekelijk aange
raden af te treden-
Vermoed wordt dat dit het resultaat Is
van diplomatieke besprekingen tussen de
Portugese minister van buitenlandse za
ken, dr. Mario Soares, en functionarissen
tijdens zijn bezoek aan Londen.
De bestandsbesprekingen tussen Por
tugal en Guinée-Bissau zullen niet in
Londen maar in Algiers worden voort
gezet, zo heeft een woordvoerder van de
organisatie voor Afrikaanse eenheid gis
teren in Mogadisjoe verklaard.
De minister van buitenlandse zaken
van Guinée-Bissau, Victor Maria, heeft
meegedeeld dat de besprekingen donder
dag in Algiers worden hervat. Er werd
geen reden gegeven voor het wijzigen
van de onderhandelingsplaats.
AMSTERDAM. (ANP) Veertig in
woners van Duivendrecht hebben gister
middag een kwartier de rijksstraatweg
door dit vlak tegen Amsterdam aan
gelegen dorp versperd uit protest tegen
wat zij noemen de discriminatie in het
openbaar vervoer.
De Duivendrechters voelen zich tekort
gedaan omdat zij voor het openbaar
vervoer gebruik moeten maken van de
concessiedienst van Centraal Nederland,
die aanmerkelijk duurder is dan die van
het gemeentelijk vervoerbedrijf van
Amsterdam.
„In tegenstelling tot enkele landen die
aan de protesten van de V.N. gehoor
hebben gegeven, heeft Japan alle nota’s
van de secretaris-generaai van de V.N.
ovei- deze kwestie naast zich neer ge
legd”, aldus het rapport, dat is uitge
deeld aan de ministeries van buitenland
se zaken van 42 Afrikaanse landen en
delegatieleiders die voorbesprekingen
houden voor de woensdag in Modgadis-
joe te openen topconferentie van staats
hoofden van de OAU.
Hoewel de officiële IRA over het
algemeen niet deelneemt aan de ge
vechten in Noord-Ierland, het werk
overlatend aan de provisionele IRA,
die tegen een socialistische Ierse
volksrepubliek en tegen wereldrevo
lutie is, lekte het uit dat een aantal
leden van de officiële IRA is getraind
in een commandokamp in Deraa in
Syrië en e. i soortgelijk kamp in
Benghazi in Libië. Er is ook voortdu
rend contact tussen die Zwarte Sep
tember en de IRA.
Het resultaat is niet alleen uitwis
seling van informatie maar ook een
stroom van Russische wapens voor de
IRA. Deze worden door de Russen
aan de Arabieren geleverd en worden
dan door de IRA met geld van Ame
rikaanse sympathisanten gekocht en
met kleine schepen via Rotterdam en
Hamburg naar Ierland gesmokkeld.
De Russen houden zich echter in
Ierland gedekt. Onlangs openden zij
in Dublin een ambassade. Ze willen
echter niet dat openlijk blijkt dat zij
Ierse extremisten steunen. Temeer
niet omdat men bezig is het hoofd
kwartier van het internationale ter
rorisme van Beiroet naar de commu
nistische landen te verleggen, aldus
het Londense blad. De Arabische ter
roristen die West-Europa binnenglip
pen, worden daarbij al lang door
communistische landen geholpen.
Het rapport zegt dat bjjna alles wat in
Rhodesische winkels te koop is, van
Japan afkomstig is. Frankrijk is de
tweede belangrijke handelspartner van
Rhodesie op deze lijst. Andere landen
zijn Italië, dat lichte vliegtuigen levert,
Zwitserland (straalvliegtuigen), Neder
land dat een scheepvaartregeiing heeft
getroffen door middel van een maat
schappij die Zephyr Holland Transitor
NV wordt genoemd, en Engeland (schoe
nen, tapijten en huishoudelijke goede
ren).
stuur,
nnci-
spra-
ezin-
AMSTERDAM. (ANP) De moeder
van de schrijver Vladimir Boekovski
heeft volgens de Nederlandse afdeling
van Amnesty International in een brief
aan het Internationale Rode Kruis in
Genève gevraagd haar in een kamp
verblijvende zoon te bezoeken en hem
van medicijnen te voorzien.
Volgens de brief zou de leider van het
werkkamp de tot zeven jaar gevangenis
straf en aansluitend tot vijf jaar ver
banning veroordeelde schrijver onwettig
in een isoleercel hebben gestopt en hem
hebben laten verhongeren.
Als voorwaarde voor hun deelneming
eisen de Palestijnen een andere basis
dan de VN-resolutie nr. 242 over het
Midden-Oosten van november 1967.
Daarin wordt volgens hen het Palestijn
se vraagstuk afgedaan als een „vluchte
lingenprobleem”.
Het ging nu om ruim 1000 IRA-
vrienden van de overleden Gaughan.
Ze drongen door tot de privé-woning
van premier Wilson, waar ze een doods
kist en een protestbrief achterlieten.
Voor zijn benoeming tot minister
heeft J.-J.S.-S. uitvoerig met president
Giscard gesproken over de toekomstige
regeringspolitiek. Volgens J.-J.S-S. zou
den de kernexplosies toen evenwel niet
ter sprake zijn gekomen. Toch had Gis
card tijdens de verkiezingscampagne
duidelijk uitgesproken dat Frankrijk
volgens hem geen afstand van een eigen
kernbewapening kon doen. Ook premier
Chirac vertolkte dat standpunt vorige
week in zijn regeringsverklaring voor
het parlement die door Servan-Schreiber
op de ministerbanken werd aangehoord.
Toen de vergadering het eerst in
februari werd aangekondigd door een
woordvoerder van de Sinn Fein, de
politieke vleugel van de marxistisch
georiënteerde zogenoemde officiële
IRA (die een tegenhanger vormt van
de een zuiver nationalistisch karakter
dragende provisionele IR?verklaar
de deze dat dit niet een conferentie is
van terroristische groepen. „Degenen
die zijn uitgenodigd, vertegenwoordi
gen socialistische organisaties, die het
kapitalistische systeem met democra
tische middelen willen omverwer
pen”, zei hij.
Dat kan dan misschien wel de
bedoeling geweest zijn, maar de steun
Sean Kelly, de internationale public-
reiations-man van de IRA heeft, zo
onthult het Engelse blad The Sunday
Telegraph, Europa afgereisd om ter-
roristen-organisaties voor de confe
renties uit te nodigen. De gedelegeer
den, jebruik makende van valse pas
poorten, zouden gemakkelijk via de
Ierse republiek hun weg kunnen vin
den naar het Lower Falls-district van
Belfast dat praktisch een zogenoemde
„No go”-gebied is waar politie en
militairen zich nauwelijks durven te
vertonen en waar de IRA heer en
meester is.
Het congres was opgezet door Geor
ge Habbasj, wiens organisatie het
Volksfront voor de Bevrijding van
Palestina, het kamp beheerst. De
marxist Habbasj is een van de meest
bloeddorstige Arabische leiders en hij
beschouwt Noord-Korea als de ideale
revolutionaire staat. Hij nodigt de
leden van de IRA, de Baader-Mein-
hof-bende, het Japanse Rode Leger,
het Bevrijdingsfront van Iran, de Tu-
pamaro’s uit Zuid-Amerika, het
Turkse Volksbevrijdingsleger en an-
CAIRO-BEIROET (DPA, UPI, Reuter).
De gematigde Palestijnse organisaties
onder PLO-voorzitter Jasser Arafat,
hebben op de conferentie van de Pales
tijnse raad in Cairo hun invloed ver
sterkt.
De Arabieren zonden Abu Iyad, de
leider van de Zwarte September-be-
weging en Fuad Shemali, de filosoof
van deze beweging, ede de slachting
onder de Israëlische Olympische
ploeg in München hielp organiseren
en die, toen hij aan leukemie stierf,
een testament achterliet waarin hij
het geweld verheerlijkte. De confe
rentie was een poging om h et ge
welddadig optreden van revolutionai
ren over de hele wereld samen te
bundelen en om sluwe methoden van
elkaar te leren.
De delegaties kregen valse paspoor
ten van de ambassades van Libië,
Irak en Zuid-Jemen en kwamen zo
Libanon binnen. Er was vroeger al
sprake geweest van internationale sa
menwerking tussen terroristen, maar
dat was min of meer op free-lance-
basis.
Patrie Arguello, een Nicaraguaanse
Amerikaan, nam met Leila Khaled
deel aan de poging om een El Al-
vliegtuig boven het Engelse Kanaal te
kapen en werd hierbij doodgeschoten.
De overeenkomst van Baddawi ver
stevigde de samenwerking. De revolu
tionairen beloofden niet alleen elkaar
te zullen helpen bij de uitvoering van
hun plannen, maar ook om terreur
daden uit naam van eikaars groepen
te plegen.
bevrijdingsorganisatie Jasser Arafat,
werd opnieuw gekozen tot voorzitter van
het uitvoerend comité.
De controverse tussen de gaullisten en
de linkse centrumgroepen heeft zich
trouwens al eerder geopenbaard bij een
poging van president Giscard de bekende
journaliste en directrice van Servan-
Schreibers weekblad L’Express, Francoi-
se Giroud, tot staatssecretaris voor de
vrouwenemancipatie te benoemen.
Francoise Giroud had zich tijdens de
verkiezingscampagne, in tegenstelling tot
Servan-Schreiber, voor de kandidatuur
van de socialist Francois Mitterrand
beijverd. De gaullisten wisten nog net
een stokje te steken voor Francoises
benoeming tot staatssecretaris.
Sedertdien hebben ze, direct of indi
rect, dus ook nog met succes het minis
teriële hoofd van Servan-Schreiber we
ten te eisen. J.-J.S.-S. sprak zich slechts
enkele dagen voor de tweede ronde van
de presidentsverkiezingen vóór de kandi
datuur van Giscard d’Estaing uit. Zijn
ministeriële bestaan heeft nu nog geen
twee weken geduurd.
Het ontslag vloeide voort uit een ge
sprek dat het staatshoofd gisteravond
voerde met zijn premier Jacques Chirac
om de schade op te nemen van de
gespierde verklaringen die minister J.-
J.S.-S. enkele uren eerder in zijn kies
district Nancy had afgelegd.
De ideeën-agitator”, zoals
Schreiber zichzelf wel eens omschreven
heeft, wierp toen een eerste knuppel in
het regeringshoenderhok door fel te pro
testeren tegen de hervatting van de
Franse kernproeven. De sensatie was
natuurlijk dat J.-J.S.-S. juist persoonlijk
in datzelfde hoenderpark als minister
een onderdak had gevonden.
„Vorig jaar heb ik samen met enkele
geestelijken, een generaal en andere
geestverwanten in de Stille Zuidzee ter
plaatse tegen deze experimenten gepro
testeerd”, aldus Servan-Schreiber. „Op
politieke, ecologische en morele gronden
blijf ik nog altijd een felle tegenstander
van de atoombom”.
(Van onze redacteur in Londen, Rudolf
Bakker)
LONDEN. De vijf in Britse gevan
genissen opgesloten Ieren die in honger
staking waren, hebben besloten om weer
te gaan eten. Het eerste resultaat van het
einde van de hongerstaking was, dat de
vorige week dinsdag in de Ierse repu
bliek ontvoerde graaf en gravin van
Donoughmore weer boven water zijn
gekomen. Ze werden door hun ontvoer
ders vrijgelaten en gisterochtend in de
Ierse hoofdstad Dublin uit een auto
gezet.
Het echtpaar zag er welvarend
uit, hoewel de graaf enige blauwe plek
ken en bulten aan de linkerzijde van
zijn gezicht had. Het echtpaar zegt door
de ontvoerders uitstekend te zijn behan
deld. Wie hun ontvoerders waren, kon
den de graaf en zijn vrouw echter niet
vertellen. De jacht naar de daders wordt
door de Ierse politie onverminderd
voortgezet.
Ondertussen werd eerst in Londen en
toen in Dublin met veel krachtpatserij
van de zijde van de provisionele IRA en
andere republikeinse organisaties het
lijk ter aarde besteld van de 24-jarige
Michael Gaughan. Na een hongerstaking
van 65 dagen stierf hij vorige week.
Gaughan zat gevangen voor zijn aan
deel in een bankoverval in Londen. De
buit was bestemd geweest voor de IRA,
aldus had Gaughan indertijd verklaard.
Hij vond zichzelf dan ook niet een
gewone, maar een politieke gevangene
en wenste als zodanig behandeld te wor
den.
Tot de meest op de voorgrond getre
den andere hongerstakers die nu hun
staking hebben opgegeven, behoren de
gezusters Dolours en Marion Price. Ze
hebben 20 jaar gevangenisstraf uit te
zitten voor hun aandeel in bomaansla
gen in het centrum van Londen het
afgelopen jaar. Ook zij willen politieke
gevangenen worden genoemd en ze wil
len hun straf in Ulster uitzitten.
De andere gevangenen die hun hon
gerstaking hebben opgegeven, zijn Frank
Stagg, Gerard Kelly en Hugh Feeney.
Evenals de gezusters Price verkeerden
enkelen al op de rand van levensgevaar.
De enige die nu nog geen voedsel
aanneemt, is de kleurrijke mej. dr. Brid
get Rose Dugdale. Ze wordt in de Ierse
republiek gevangen gehouden. Zij wordt
gezien als een van de hoofddaders van
de recente opzienbarende schilderijen
roof bij de diamantkoning Sir Alfred
Beit. De inmiddels teruggevonden schil
derijen waren gestolen met de bedoeling
de gezusters Price uit Engeland naar
Ulster overgebracht te krijgen.
Terwijl het weekeinde met deze reeks
van ontwikkelingen goed scheen af te
lopen het graaflijk echtpaar weer
thuis en de gevangenen eten weer
ontplofte gisteren nog een bom even
buiten Belfast. Het gebeurde tijdens een
windhondenrace. Tribunes stortten in en
13 toeschouwers werden gewond.
In een communiqué van het Elysée
werd vrijdag aangekondigd dat de ex
plosies die morgen zullen beginnen, de
bovengrondse experimenten met de
atoombom zullen afronden. Vanaf vol
gend jaar zouden die proeven onder
gronds worden voortgezet. De gaullisten
die parlementair gesproken nog altijd de
talrijkste groep vormen waarop de rege
ringsmeerderheid rust, hadden van het
behoud van de Franse atoombom en dus
De minister van binnenlandse zaken,
Jenkins, die aanvankelijk de held van
het weekeinde scheen te worden door
zijn verstandige behandeling van het
probleem rond de hongerstakers, wacht
ernstige kritiek. Lagerhuisleden zullen
hem deze week vragen stellen over de
optochten ter gelegenheid van de begra
fenis van Gaughan.
De optocht door een voorstad van
Londen werd opgesierd door in zwarte
kostuums en zwarte baretten gestoken
roverstypen met zonnebrillen op. De
„Sunday Telegraph” gaat zelfs zo ver
dat ze in een inzet bij een foto ervan
een fascistisch zwarthemd toont in een
gelijksoortig uniform tijdens een optocht
door de Britse hoofdstad 38 jaar geleden.
van de voortzetting van de kernproeven
een eerste voorwaarde gemaakt voor een
onontbeerlijke steun aan het kabinet
van Jacques Chirac.
voor de conferentie van „respectabe
le” socialistische organisaties bleef
ver beneden de verwachtingen van de
IRA. Vandaar dat deze zich steeds
meer tot de uitgesproken terroristi
sche groepen heeft gewend. Sommige
hiervan zijn dermate extreem, dat dit
zelfs de Russen, die aanvankelijk de
conferentie steunden, in verlegenheid
heeft gebracht. Indien deze macabere
bijeenkomst doorgaat, zal het de
tweede vergadering van deze aard
zijn van organisaties die niet alleen
hun nationale regeringssystemen wil-
en vernietigen, maar ook een we
reldwijde revolutie prediken.
'■’«illHu r
i.1™,, A>>
