In Zweden pruttelen de illegale distillatietoestellen:
Discussienota over
Smikkelen
Pasar Malam
Rapport commissie-Stein
OP
bedrijven tao3
Steeds nieuwe stimulerende prikkels nodig
Rantsoenering
wacht Franse
volk
Wervingsacties
mislukt: zaak
gaat sluiten
nBEURS
onderwijs VNO/NCW
Buitenlands geld
99
99
Vrij te koop
GECONSOLIDEERDE
WINST HOGER BIJ
VAN GEND EN LOOS
S(
i
Philips N.V. gaat
in Almelo uitbreiden
Trots
„ONDERWIJS.. EEN HELE ONDERNEMING”
r
1974
JUNI
15
ZATERDAG
ECONOMIE
10
(Van een medewerker)
Utrechts atelier
Obligaties
Meevaller
■■■sra
DEN HAAG. De commissie-
Stein heeft in haar rapport aan de
minister van justitie een voorstel
opgenomen voor een definitieve
wettelijke regeling van de huur
koop van onroerend goed, die zou
moeten worden opgenomen in het
Burgerlijk Wetboek achter de rege
ling voor een koop op afbetaling en
de huurkoop van roerend goed.
Rentedaling
AMSTERDAM Eén ding heeft
de internationale beurswereld deze
week wel duidelijk gemaakt zelfs
de indrukwekkende stimulansen zijn
direct weer uitgewerkt en een on
ophoudelijke stroom van steeds
nieuwe stimulerende prikkels zal
nodig zijn om op de belangrijk
ste internationale beurzen een her
stel van enige betekenis en duur te
kunnen bewerkstelligen.
Scheepvaart
I
Eigen stook
is goud waard
(Van onze redactie economie)
voorwoord
Huurkoop-regels
opnemen in BW
Weifelen na goed begin
(Van onze redacteur in Parijs)
dat
moet
Hsa
Een kijkje in de keurig gedrukte
prijslijst van het Systembolag ver-
STOCKHOLM. Steeds meer Zwe
den stoken thuis hun eigen borrel
Akvavit. Naar schatting 70.000 ille
gale distillatietoestellen staan er in
keurige Zweedse keukens en bad
kamers zachtjes te pruttelen. Mil
joenen liters eigengestookte sterke
drank verdwijnen jaarlijks in het
keelgat van dorstige Zweden, ter
wijl de fiscus het nakijken heeft.
HEERLEN. Ondanks alle wervings
acties van de laatste jaren voor perso
neel is aet niet mogelijk geweest het
confectie-atelier De Vries en Susan BV
(Maclntosh-groep) in Utrecht zodanig te
bemannen, dat een normale produktie
kon worden bereikt..
ke regeling tot stand, die aanvankelijk
alleen gold voor de huurkoop van wo
ningen, maar later werd uitgebreid tot
ander onroerend goed, zoals bedrijfspan
den en onbebouwde grond.
In kranten en weekbladen staan re
gelmatig advertenties voor de ap
paraten, uiteraard zonder te ver
melden wat men daar zo al in kan
ïet is weer smikkelen en smullen aan
de saté-bar op de Pasar Malam, die voor
le vijfde maal werd georganiseerd. Het
trefpunt voor tempo doeloe is de Amster
damse RAI.
Dit vijfde gebouw dat ongeveer 3500
vierkante meter groot wordt, zal de
oppervlakte van het totale complex op
het industrieterrein Dollegoor op circa
20.000 m2 brengen. Voor de personeels
bezetting van het Almelose bedrijf heeft
deze uitbreiding geen directe gevolgen.
De Zweedse minister van Financiën
heeft intussen laten weten, dat hij
deze herfst met een wetsvoorstel
zal komen waardoor de verkoop
geheel verboden zal worden. Veel
TOCH WERD de prijsverhoging van
een half percent in ons land voor de
meimaand hier en daar nog meevallend
genoemd, hoewel de totale prijsstijging
in de eerste vijf maanden vén dit jaar
ondanks een uiterst straf prijsbeheer-
singsregime, hierdoor op ruim 5 percent
is gebracht.
Zo doorgaande wordt het dit jaar dus
Heineken moest zelfs f 5 terug, nu is
gebleken dat zélfs 15 percent meer aan
omzet in de eerste zes maanden van het
lopende boekjaar niet voldoende was om
meer te verdienen en de winstmarges
dus duidelijk onder sterke druk zijn
gekomen.
I
het hele veld van ons onderwijs moet
ontwikkelen. Uitgangspunt dient te zijn
decentralisatie in bestuurlijk en inhou
delijk opzicht, zonder dat de overheid
haar verantwoordelijkheid verliest voor
het algemene (lange termijn) beleid.
ALMELO (ANP).— NV Philips gaat
de bestaande vestiging van de Hoofdin-
dustriegroep PIT (Produkten industriële
toepassing) in Almelo uitbreiden met
een nieuwe moderne hal.
u
T
d
Z
te
ai
ai
ei
r
A
k
VI
ti
d
d
r<
si
g:
h
c
ti
d
P
E
s
F
0
t
d
d
F
l)
v
z
r
v
c
r
I
v
c
c
s
I
I
3
h
d
g|
II
v
f
w
n
d
L
N
d
De straf voor het zelf stoken blijft
echter meestal beperkt tot boetes.
Alleen bij verkoop op grote schaal
komt men in de gevangenis terecht.
Het komt dan ook steeds vaker
voor, dat een Zweedse gastheer
royaal en vol trots een fles „eigen
stook” op tafel zet.
Ook deze week trad na een goed begin
snel weer een weifeling op, ondanks
toch wel zeer indrukwekkende betogen
van vele deskundigen op vooraanstaande
plaatsen. Zoals bij voorbeeld dr. Zijlstra,
die in Bazel op de jaarvergadering van
de BIB van mening was, dat Europa
economisch de oliecrisis te boven begint
te komen en dat het dieptepunt in elk
geval achter de rug lijkt.
In afwachting van het advies van de
commissie kwam in 1973 al een tijdelij-
VNO en NCW menen dat er behoefte is
aan de oprichting van een Nationale
Educatieve Raad (NER), die een visie op
MEER EFFECT had de stimulans van
de rentedaling in Amerika, die echter
deze week min of meer tot staan kwam.
Daarom trad ook in Wall Street een
duidelijke weifeling op om op het haus-
sepad verder te gaan.
DEN HAAG. Het is misschien be.ter
de leerplicht tot het 17e in plaats van
het 18e jaar te verlengen In het 18e jaar
kunnen dan speciale rechten worden
verleend aan hen die willen doorgaan
met het volgen van onderwijs, als soepe
le overgang naar een tijd van telkens
.terugkerend onderwijs.
raadt, dat een fles Schotse whiskey
van standaardmerk ruim 40 gulden
moet opbrengen, de meest gedron
ken Zweedse akvavit kost 30 gul
den per fles, terwijl de Zweedse
fijnproever voor een fles Hollandse
jenever ruim 35 gulden
neertellen. Geen wonder dus dat
een nieuw spreekwoord luidt:
„Eigen stook is goud waard".
Het bedrijfsleven dient te onderzoeken
wat de behoefte is aan bepaalde catego
rieën opgeleiden. Buigzaamheid van on
derwijs bevordert de aanpassing aan die
behoefte. De gewenste aanpassing vraagt
ook een voortdurende en ruime verte
genwoordiging van ondernemingen in al
lerlei vormen van bestuur, overleg en
advisering.
De meeste clandestiene stokers zijn
gewone, nette mensen die er in
ander verband niet aan zouden
denken om de wet te overtreden.
De enige reden voor hun illegale
praktijken zijn de hoge prijzen in
de staatsslijterijen, het Systembo
lag. Goed gesorteerde, maar stom
vervelende winkels.
Deze aarzeling verlamde onmiddellijk
de internationale kooplust, die in het
begin van de week hier en daar nogal
flink toetastte op het Damrak. Vooral de
hoofdfondsen als internationals en enke
le scheepvaartwaarden werden op dagen
van optimisme voor buitenlandse reke
ning weggekocht. Maar lang duurde dit
feest niet. Althans, er zat geen aanhou
dende 'opgaande lijn in. Desondanks is
de week voor de meeste internationals
goed verlopen.
Akzo steeg rond f 3, Hoogovens zelfs
5, evenals Unilever, en Koninklijke
Petroleum liep 3 op. Philips had echter
duidelijk moeite om mee te komen.
nieuwe amateur-distallateurs kopen
daarom zo lang het nog kan.
Ondanks het feit dat er statistisch
gezien in ieder Zweeds flatgebouw
een distillatieapparaat staat, heeft
de politie vrijwel geen enkele mo
gelijkheid om de overtreders op het
spoor te komen. Maar af en toe
explodeert er natuurlijk wel eens
een apparaat en dat is dan voor de
eigenaar vaak moeilijk om weg te
praten.
PARIJS. Het bezuinigingsplan
president Giscard d'Estaing bekend heeft
gemaakt, is door de Fransen over het
algemeen met een zeker gevoel van
opluchting ontvangen. Door de belas
tingverhoging wordt nog geen 10 percent
van de belastingbetalers getroffen, en
ook de opcenten op de benzine, het gas
en de elektriciteit zijn uiteindelijk nogal
meegevallen.
Het paradoxale is, dat distillatieappa-
ratuur en alle andere benodigdhe
den voor doe-het-zelvers overal
vrij .te koop zijn in Zweden.
De vijf centime opslag voor de benzine
zal inderdaad weinig automobilisten
weerhouden een kilometer meer te
rijden, terwijl een bezuiniging op de
olie, die één van de hoofdoorzaken van
de inflatie is, een van de voornaamste
doelwitten van de regering was.
UTRECHT (ANP).— Van Gend en
Loos NV heeft in 1973 een hogere ge
consolideerde winst behaald, maar het
resultaat van de moedermaatschappij
was lager dan in 1972.
Achteraf blijkt nu echter dat de rege
ring alleen nog maar een eerste etappe
van haar anti-inflatieplan heeft onthuld.
Springstoffen. Koninklijke Nederlandsche
Springstoffenfabriek NV heeft in 1973
een winst behaald van f 144.589 tegen
141.275 in 1972. Voorgesteld wordt 7
percent dividend te betalen (v.j. 6
percent), zo blijkt uit het jaarverslag.
In 1973 kwam Muiden Chemie (50
percent Springstoffen, 50 percent Dy-
namit Nobel AG) voor zodanige finan
ciële problemen te staan dat de beide
partners zich elk voor een bankkre
diet van maximaal f 5 miljoen borg
verklaarden. Zo kon de financiering
Het bedrijfsleven moet zich, aldus het
rapport van VNO en NCW, instellen op
zich wijzigende omstandigheden in het
onderwijs, die uit andere maatschappelij
ke invloeden voortkomen en op daarmee
veranderende persoonlijke behoeften.
AMSTERDAM (ANP) De advieskoersen
(aan- en verkoopprijzen) voor buitenlands
bankpapier luiden:
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische fr. (100)
Duitse mark (100)
Italiaanse lire (10.000)
Portugese escudo (100)
Canadese dollar
Franse fr. (100)
Zwitserse fr. (100)
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenrijkse schilling (100)
Spaanse peseta (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Joegoslavische dinar (100)
Wel voorziet men voor de komende
jaren een geleidelijke toeneming, aldus
Philips.
12 percent en dan behoren wij nog niet
eens tot de landen met de grootste
prijsverhogingen. Opmerkelijk in dit op
zicht is ook het deze week gevallen
besluit, dat diverse landen him goudre
serves zullen mogen aanspreken om
daarop krediet te verkrijgen.
Dit kan landen als Italië, Frankrijk en
Japan enigszins uit de moeilijkheden
helpen waarmee zij door de enorme
betalingsbalanstekorten te maken kre
gen, maar het verhoogt ook weer de
kans op de internationale monetaire in
flatie. In plaats dus van de tering naar
de nering zetten, blijven de overbeste-
dingen gehandhaafd.
En tenslotte, om nog eens op dr.
Zijlstra terug te komen, bevorderen de
diverse zwevende valuta ook weer de
inflatie, omdat landen met zwakke valu
ta hierdoor steeds duurder op de we
reldmarkten moeten inkopen hetgeen
hun eigen binnenlands prijspeil extra
omhoog jaagt.
Men zou daaraan kunnen toevoegen,
het verhindert de landen met sterke
valuta tijdig afweermaatregelen te ne
men, want hun harde valuta versluiert
juist de te importeren inflatie. Kortom:
gemakkelijk zal het niet zijn om in een
dergelijk klimaat aanhoudend nieuwe
impulsen uit de rentedaling te ontvan
gen voor een verbetering van het effec
tenklimaat.
Alle partijen, de directie, het perso
neel (80 man), de bonden en de onderne
mingsraden zijn tot de slotsom gekomen,
dat het beter is het bedrijf per 31 juli te
sluiten. In principe is al besloten tot het
ontwerpen var. een moderne afvloeiings
regeling voor alle medewerkers, die niet
elders in de onderneming kunnen wor
den geplaatst, aldus Macintosh.
De minister van industrie heeft don
derdag dan ook aangekondigd dat hij
een nieuwe verhoging van de Arabische
prijzen vreest, zodat vooral op de stook
olie, die 35 percent van het Franse
olieverbruik omvat, beslist flink bezui
nigd zal moeten worden. Het schijnt dan
ook dat de bonnen al zijn gedrukt om
de stookolie voor de komende winter in
Frankrijk te rantsoeneren.
OOK VOOR Scheepvaartunie en Van
Ommeren bestond vooral in de eerste
helft van de week enorme belangstelling
die eerstgenoemde ongeveer f 10 deed
oplopen.
Van Ommeren kon op gunstige winst-
vooruitzichten van het totale dividend
van rond 30 ongeveer f 20 inhalen.
Daarentegen moest Holland Amerika
Lijn op grond van het ongunstige jaar
verslag circa 5 terug. Vooral voor de
hoofdfondsen dus geen slechte week,
maar de oude bekende mentaliteit van
afwachten en aanzien, begon langzamer
hand weer de overhand te krijgen.
Dat kwam, omdat ondanks vrij opti
mistische geluiden over wegblijven van
recessies en dergelijke, de beduchtheid
over de inflatie toch de overhand be
hield.
En als de inflatie inderdaad blijft als
nu, met jaarlijkse prijsstijgingen van
tien percent of meer, lijkt de kans op
een werkelijke rentedaling nihil. Er
moet daarmee evenwel rekening gehou
den worden, want wat wij enkele jaren
geleden nog als een catastrofe zagen
een prijsinflatie van tien pct. per jaar of
meer aldus redeneerde dr. Zijlstra op
dezelfde gelegenheid verder, vinden wij
nu doodgewoon.
DE OBLIGATIEMARKT hield deze
week dan ook duidelijk op de plaats
rust. Er gebeurde weinig en in het
koerspeil trad per saldo niet veel veran
dering in.
Wel konden de nieuwste leningen van
het 10,5 percent-type aantrekken en zag
de ABN deze lening tot rond 101,5
percent en de Bank Nederlandse Ge
meenten tot rond 101 percent oplopen.
De Hypotheekbanken verhoogdën de
emissiekoers voor de 11 percent-pand-
brieven tot 100.5 percent.
Meer succes hadden de haussedagen in
het begin van de week op de lokale
markt, waar het koerspeil vier punten
kon stijgen. Goede verwachtingen in
1974 voor Bührmann kon dit fonds 5
doen stijgen. Internatio-Müller liep om
dezelfde reden ook f 5 op. Amev steeg
f 10 terwijl ook de aandelen van de
hypotheekbanken Holec en bouwstoffen
Braat op flink hoger niveau konden
komen. Daarentegen moest Ennia nog
eens 10 terug en was Nederhorst om
reden van de vorig jaar geleden grote
verliezen f 5 lager.
EEN RECESSIE behoeft niet meer te
worden gevreesd, noch verwacht, meen
de dr. Zijlstra. Ook al vindt hij de
andere kant van de medaille, de tien
percent inflatie, een bedenkelijke zaak.
Maar vrijwel geen enkele Europese ef
fectenbeurs benutte het positieve in deze
uitspraak en als zij het wel deden, dan
was het van bijzonder korte duur.
De geconsolideerde exploitatieopbreng-
sten stegen van f 258,9 miljoen tot
355.3 mln en het winstsaldo kwam uit
op 7 mln tegen 4,5 mln. De exploita-
tieopbrengsten van de moedermaat
schappij stegen van f 199.6 mln tot
f 236,7 mln. De nettowinst beliep 4,5
mln tegen f 5,2 mln, aldus het jaarver
slag.
De hoofdkenmerken van 1973 zijn vol
gens de directie: voormalig binnenlands
NS stukgoederenvervoer voor het
eerst een eigen activiteit; bij veelal ho
gere omzetten 11,4 percent lager bruto
resultaat; efficient! everbetering die een
deel van de kostenstijging kon opvangen
en over het algemeen redelijke resul-
taatverbetering bij de ondernemingen
waarin wordt deelgenomen
conditioning van
giersgebouw op
Koeweit.
Hoek Loos. NV W. A. Hoek’s Machine-
en Zuurstoffabriek heeft besloten een
samenwerking aan te gaan met Linde
AG in München en Messer Griesheim
GmbH in Frankfurt, zo heeft de di
rectie meegedeeld. Deze Duitse onder
nemingen houden zich bezig met de
produktie, distributie en verkoop van
industriële en medische gassen. Daar
enboven is Linde een belangrijke pro
ducent van lucht- en gasscheidingsap-
paratuur en Messer Griesheim van las-
apparatuur.
De omzet van Linde (15.600 man per
soneel) bedroeg in 1973 ruim DM 1.200
miljoen en die van Messer Griesheim
(6.300 medewerkers) DM 600 miljoen.
Hoek Loos (ruim 1.100 personeelsle
den) behaalde vorig jaar een omzet
van f 97,4 miljoen De twee Duitse
ondernemingen zijn ieder voor de
helft aandeelhouder in Likos AG in
Zürich, die op haar beurt weer eige
naresse is van Linde Nederland Indus
trie Gassen BV die in IJmuiden een
luchtscheidingsbedrijf exploiteert. Dit
bedrijf produceert gasvormige zuur
stof voor de Hoogovens alsmede vloei
bare zuurstof, stikstof en argon voor
de markt waarop ook Hoek Loos zich
beweegt.
Inkoopcombinaties gaan samen. De
Coöp. Handelsvereniging All Fashion
te Zutphen en de BV Inkoopcombina-
tie „Samen Sterk” te Breda gaan sa
menwerken. De samenwerking heeft
geen gevolgen voor de personeelsleden
van de organisaties. All Fashion is een
vereniging van een twintigtal detail
listen op het gebied van heren- en
jongenskleding, die bij de Inkoopcom-
binatie Samen Sterk een volledige,
professionele begeleiding vinden bij
inkoop, verkoop en bedrijfsbeheer, zo
Aaien beide organisaties mee.
2.60- 2.70
6.23- 6,53
6.55- 6.85
103.00-106.00
34.75- 38.25
10.30- 11.50
2.71- 2.81
52.25 - 55.75
87.25- 90.25
59.25- 62.25
48.00- 51.00
43.50- 46.50
14.58- 14.88
4.55- 4.85
8.50- 9.70
71.50- 74.50
16.50- 19.50
distilleren. Ook essences voor de
smaakzetting van de veelal uit sui
ker verkregen alcohol worden
warm aangeprezen. Verder kan
men in iedere boekhandel kiezen
uit verschillende boeken, die de
gehele procedure haarfijn uit de
doeken dijen.
Een schijnheilig voorwoord waar
schuwt de lezer vaak, dat de in het
boek beschreven praktijken illegaal
zijn en dat men ze daarom niet in
de praktijk behoort om te zetten.
De verkoop van apparatuur is de
laatste maanden sterk omhoog ge
gaan.
In grote lijnen bestaat er overeen
stemming tussen de tijdelijke wet en de
regeling die de commissie voorstelt. Zo
ziet de commissie een belangrijke bevei
liging van de rechtspositie van de huur
koper in de zogenoemde zakelijkë wer
king van de overeenkomst. Als er van
de huurkoopovereenkomst een notariële
akte wordt opgemaakt en deze akte
wordt overgeschreven in de openbare
registers, is de huurkoper beschermd,
ook al zou de huurverkoper het huis aan
een ander verkopen, het met hypotheek
belasten of failliet gaan.
Wel zijn er een paar in het oog
lopende punten van verschil tussen het
voorstel van de commissie en de rege
ling van de tijdelijke wet. Zo kan, als de
huurkoopovereenkomst aan de huurko
per onevenredig zware verplichtingen
oplegt, volgens de tijdelijke wet de
huurkoper de rechter vragen om zijn
rechten en verplichtingen in een meer
redelijke verhouding tot elkaar te bren
gen.
Volgens het voorstel van de commissie
kan de huurkoper bij onevenredig
groot nadeel alleen wijziging vragen als
hij aantoont, dat de overeenkomst tot
stand gekomen is doordat misbruik is
gemaakt van de omstandigheden waarin
hij ten tijde van het aangaan van de
overeenkomst verkeerde.
Bovendien vindt de commissie, dat bij
onevenredig groot nadeel voor de huur
verkoper al zal die benadeling minder
snel voorkomen ook de huurverkoper
dit recht moet hebben.
Een ander verschilpunt is de vastleg
ging van de huurkoopovereenkomst.
Volgens de tijdelijke wet kan de huur
koper schriftelijke vastlegging van de
overeenkomst door de rechter vorderen.
Dit is van belang als de huurverkoper
niet wil meewerken aan het opmaken
van een authentieke akte die de huurko
per nodig heeft voor overschrijving in
de openbare registers.
Bij schriftelijke vastlegging door de
rechter kan de huurkoper in plaats van
de authentieke akte het vonnis waarbij
de vastlegging van de huurkoopovereen
komst heeft plaatsgevonden, laten over
schrijven in de openbare registers met
het gevolg dat zijn recht zakelijke wer
king krijgt.
De commissie acht het vastleggen van
de overeenkomst zelf niet de taak van
de rechter. In haar voorstel is bepaald,
dat de meest gerede partij huurkoper
of huurverkoper vastlegging van de
huurkoopovereenkomst in een authentie
ke akte kan vorderen.
De rechter legt in dat geval niet zelf
de overeenkomst vast, maar veroordeelt
de gedaagde, desnoods onder dwangsom,
om zijn medewerking te verlenen aan
het opmaken van een authentieke akte
van huurkoop. De aldus opgemaakte ak
te kan dan worden overgeschreven in de
openbare registers met het oog op de
zakelijke werking.
Deze herbezinning op de leerplicht
wordt aanbevolen in de gisteren gepubli
ceerde discussienota „Onderwijs.een
hele onderneming” van het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen en het Ne
derlands Christelijk Werkgeversver
bond.
veilig worden gesteld. De toekomst
van het bedrijf bleef onzeker. Nu nog
is niet zeker of de kruitfabriek in
Muiden gevestigd mag blijven. De re
gering heeft overplaatsing naar de
Zuidelijke Flevopolder afgewezen.
VMF-divisie. De VMF-divisie Warmte-
en Luchttechniek, waarvan verschil
lende Bronswerkbedrijven deel uitma
ken, heeft de laatste maanden drie
exportopdrachten ontvangen uit de
VS, Rusland en het Midden-Oosten
voor een totale waarde van circa 45
miljoen, aldus VMF. De opdrachten
hebben betrekking op koelapparaten
en installaties voor airconditioning. De
grootste order werd geboekt door de
werkmaatschappij Bronswerk Verwar
ming en Airconditioning Special Sys
tems met een bestelling voor de air-
het nieuwe passa-
het vliegveld van
F MS
