Israel weet niet goed raad met bezoek van Amerikaanse president
'S
Optimisme bij
Breznjev over
bezoek Nixon
Giscard zal Navo
top wellicht mijden
rechts
Ruk
Spanje
in
naar
Panovs nu in
Israel
India bereid
atoomproeven
te staken
Vier kinderen en
grootmoeder
verbrand
Ui
Zwart Afrika wil invloed
olielanden beperken
r
w
2
3
straatgevechten
Londen
OAS-CONFERENTIE BEëINDIGD
WEER AANSLAGEN
achtergrond
OP CYPRUS
Dode bij bloedige
„Europa geen bijwagen van VS”
IK 9SÊ
Ukv* a
MAANDAG
1 7
JUNI
1974
BINNEN- EM BUITENLAND
in
(Van onze redacteur in Damascus)
Israel
Consulterend
(Van onze redacteur in Barcelona)
11
Ki
M
BARCELONA In zijn tweede grote politieke toespraak tot de
natie sinds zijn ambtsaanvaarding heeft minister-president Arias
Navarro de Spanjaarden gewaarschuwd (en hun machthebbers ge
rustgesteld) dat. de Nationale Beweging, de gedwongen eenheidspartij
die Franco tijdens de burgeroorlog had ingesteld, de alleenzaligma
kende oplossing voor de toekomst is en blijft.
Afzwerine
N
Ww j
’jU
r(
Sobere ontvangst voor Nixon in Syrië
30
van
Engeland is gisteren grote opschud-
de
'7/.
V/,
;tina
our-
ïag-
s in
On-
nses
De daders ontkwamen in de duisternis
■adat zij het vuur geopend hadden op
4a drie mannen, die een café verlieten.
twijfel over
status quo i
gastheren.
de toehoorders, en applaudisseerden
anderen.
dat dc beloften en uiterst voorzichti
ge pogingen om een dictatoriaal be
wind een meer menselijk gezicht te
geven door het volk verwelkomd wa
ren als een politieke „lente” brengt
onweerstaanbaar de militaire beëindi
ging van de „Praagse lente” in herin-
De Pakistaanse commissie voqr atoom
energie heeft bekendgemaakt dat radio
actieve neerslag is waargenomen na de
Indiase kernproef van enkele weken ge
leden. Volgens de commissie heeft India
beweerd dat de explosie „schoon” was
en niet gepaard ging met radioactieve
neerslag.
Bant
■n in
igen,
nde-
van
g is
Dor-
trein
ruikt
idere
een
werk
Gis-
rails
icht-
kac-
ouw
nist.
de
Rot-
iter-
be-
ileek
bed
de
aar-
1 de
a de
ïren.
een
hede
baar
e 2-
bed
inlijk
lemd
tiand
üge-
-zie-
e G.
rfor-
Het
een-
r de
laat
i een
1. De
Losies
be-
1 de
d.
NICOSIA (UPI). De politie van de
Cyprische hoofdstad heeft gisteren mee
gedeeld. dat gewapende lieden een aan
hanger van president Makarios hebben
doodgeschoten en twee anderen ernstig
gewond hebben. De aanslagen gebeurden
in het dorp Zakaki, bij Limassol, in de
nacht van zaterdag op zondag
reek-
intie”
ndu-
mee
ld is
uit
n als
lierin
leime
L vanx
zijn
irtij”
send,
lorde
ïkre-
KGB.
ade-
jhr.
>r de
prijs
our-
de
'ijke
:iaal
imi-
1.
iter-
iren
PSP
een
eren
e
litse
stief
zal
leel-
iejin
algen
■oken
rheid
■oken
i en
epas-
per-
Vnin
1 van
il a
er is
van
n de
r te
>ord-
i zijn
met
s het
Deze
n en
De 48-jarige moeder en de 32-jarige
vader, een Italiaanse fabrieksarbeider
waren zaterdag met hun auto vertrok,
ken en hadden de kinderen onder de
hoede van hun grootmoeder achtergela
ten. Vermoed wordt, dat de brand in de
keuken is ontstaan, waar zich een gas
haard bevond. De ouders, die later terug
keerden en het drama hoorden, zijn met
een ernstige shock in het ziekenhuis
opgenomen.
Tony Gilbert, de leider van de linksgeo
riënteerde „bevrijdingsraad” die de beto
ging had georganiseerd, beschuldigde de
politie zondag van moord. Maar de
plaatsvervangend commissaris van poli
tie John Gerrard verklaarde dat de be
togers geweldpleging hadden uitgelokt.
De rel ontstond toen linkse betogers een
DAMASCUS Vergeleken met het uitbundige volksfeest in de Egyp
tische hoofdstad Cairo, begin vorige week, heeft Syrië president Nixon
maar sobertjes ontvangen. Slechts zelden doorbrak spontaan applaus de
loomheid van de hooguit 50.000 toeschouwers langs de route van het vlieg
veld naar het officiële gastenverblijf in Damascus.
Rusland heeft veel gras voor de voe
ten van Amerika weggemaaid. Zowel de
Sovjet-Unie als Amerika staat achter
het zoeken naar vrede in het Midden
oosten. Misschien vanuit een totaal ver
schillend gezichtspunt speelt ook hier de
ontspanningspolitiek van de twee grote
mogendheden door. Maar zij zullen nooit
zover gaan dat zij eigen terrein aan een
ander prijsgeven. Op dit punt begint het
Syrische politieke spel van president As
sad.
In
ding ontstaan over de vraag wie verant-
woordelijk is voor de bloedige straatge
vechten tussen politie en linkse betogers
vanafgelopen zaterdag. Eén van de
betogers, de 21-jarige student Kevin Ga-
tely, overleed enkele uren ha de rel in
een ziekenhuis. Er wordt een onderzoek
ingesteld naar de doodsoorzaak.
MOGADISJOE (AP). De Afrikaanse
regeringshoofden zijn gisteren naar huis
teruggekeerd na het bijwonen van de
grote jaarlijkse vergadering van de Or
ganisatie voor Afrikaanse Eenheid in de
Somalische hoofdstad Mogadisjoe.
Duidelijk is dat een splitsing dreigt
tussen twee kampen: het pro-Arabische
en het pro-zwart-Afrikaanse.
Veel waarnemers in Mogadisjoe zien
in de benoeming van William Eteki uit
Kameroen als nieuwe secretaris-generaal
van de organisatie het bewijs dat be
paalde landen de groeiende invloed van
het aan olie rijke Noord-Afrika, landen
behorend tot de Arabische Liga, willen
stuiten.
o
Onder Pompidou en zeker onder De
Gaulle zou Frankrijk vrijwel zonder
twijfel echter helemaal door afwezigheid
geschitterd hebben. Frankrijk zet nu
weliswaar geen fundamentele bezwaren
meer in regelmatige consultaties tussen
de Oude en de Nieuwe wereld die Gi-
scards voorganger Pompidou altijd van
de hand had gewezen, maar die beraad
slagingen moeten in Franse ogen dan wel
een zuiver consulterend karakter dragen,
zolang Europa door Amerika niet met
gelijke munt wordt betaald. En dat de
Amerikanen tot de gelijkgerechtigdheid
nog lang niet bereid zijn, hebben ze bij
de laatste oorlog in het Midden-Oosten
wel weer overduidelijk gedemonstreerd,
toen ze achter de ruggen der Europese
landen om een directe regeling met de
Russen nastreefden en ook bewerkstel
ligden.
Het is wel de vraag in welke vorm
president Nixon de „gulle gaven” van
Amerikaanse hulp in Damascus zal ach
terlaten. Twee maanden geleden werden
de economische betrekkingen tussen Sa-
oedi-Arabië en Amerika weer nauwer
aangehaald en in handen gegeven
gemengde uitvoeringscommissies.
De conferentie nam een resolutie aan
waarin werd verklaard dat de OAE
bereid is diplomatieke betrekkingen met
Portugal aan te knopen als Lissabon
Guinee-Bissau als staat erkent en met
de verzetsleiders van Mozambique en
Angola gaat onderhandelen over het ge
heel onafhankelijk worden van die twee
gebieden. Voorts werd besloten de eco
nomische sancties gericht tegen Rhodesië
en Zuid-Afrika te versterken.
Onafhankelijk Afrika zal voortgaan
met het houden van onderhandelingen
met de EEG met als doel een econo
misch bondgenootschap.
Israel weet niet goed raad met het
bezoek van president Nixon vandaag aan
de joodse staat. De onzekerheid wordt
het 1» stc geïllustreerd met de weifelen
de reactie van ministër van buitenlandse
zaken Allon op het nieuws, dat Amerika
en Egypte op nucleair gebied gaan sa
menwerken.
van Saoedi-Arabië uitsluitend belang
stelling voor de Palestijnse kwestie en
het vraagstuk van de verdeling van
Jeruzalem. In Damascus stond naast het
gesprek over herstel van de politieke
betrekkingen ook het Palestijnse pro
bleem centraal. In Jeruzalem en Amman
zal dat hetzelfde zijn. Nixon krijgt geen
kans het Palestijnse probleem te verslui
eren met een overvloed aan Amerikaan
se economische hulp. De Syrische zaken
wereld, met name in Damascus, heeft
bij dit laatste uiteraard veel belang.
tegendemonstratie hielden bij een ex-
treem-rechtse bijeenkomst die was be
legd uit protest tegen een amnestie voor
illegale immigranten. Bij de daaropvol
gende straatgevechten tussen politie en
linkse betogers werden 39 politie-agen-
ten en vijf linkse bëtogers gewond. Er
zijn 54 arrestaties verricht.
over
e slag
3, die
;enoot
iartij-
onder
ihting
n een
we-
j.
De tegenkandidaat van Eteki. de mi
nister van Buitenlandse Zaken van So
mali Omar Artech, was door de Arabi
sche landen sterk gesteund.
Het is ook duidelijk geworden dat het
in Addis Abeba gevestigde secretariaat-
generaal verscheurd wordt door allerlei
stammentegenstellingen en nauwelijks in
staat kan worden geacht de problemen
der continentale ontwikkeling aan te
kunnen.
Veel waarnemers zijn van oordeel dat
het begrip „Afrikaanse eenheid” in feite
niet veel om het lijf heeft, althans nog
niet.
De Portugezen in Angola hebben niets
te vrezen in een Angola dat onafhanke
lijk geworden is. Dit verklaarde de pre
sident van het Nationale Bevrijdings-
Bovendien vindt Parijs dat de hele
opzet van de Navo-top waarbij de
overige landen uit naam van president
Nixon door secretaris-generaal Luns
eenvoudig worden bijeengeroepen, niet
uitmunt door diplomatieke overgevoelig
heid of elegantie. Frankrijk ziet in de
hele mise-en-scène van de top in Brus
sel een poging van Nixon om bij zijn
komende ontmoeting met partijleider
Breznjev uit naam van de hele westelij
ke wereld op te kunnen treden. En via
een eventueel succes van die Ameri-
kaans-Russische topconferentie hoopt
president Nixon, volgens Franse rege
ringskringen. daarna eindelijk zijn bin
nenlandse positie te kunnen redden die
door het Watergate-schandaal nog steeds
zo deerlijk wordt bedreigd.
front van Angola, Holden Roberto, in
een vraaggesprek op de Afrikaanse top
conferentie.
„De Portugezen wonen sinds bijna vijf
eeuwen in Angola. Ze hebben het recht
er te blijven wonen en met ons samen
te leven. We zullen ze vragen ons bij de
opbouw van ons land te helpen”, zei
Roberto.
Hij verklaarde dat de- strijd van- zijn
beweging niet tegen het Portugese volk
is gericht, „maar tegen het Portugese
kolonialisme. Wij haten de Portugezen
geenszins”.
TEL AVIV (AP). Het Russische
dansechtpaar Valery en Galina Panov is
zaterdagavond in Israel gearriveerd.
Kort na aankomst werd meegedeeld dat
de Panovs automatisch het Israëlische
burgerschap hebben verkregen. „Ik ben
naar Israel gekomen, maar mijn kunst
behoort de wereld toe”, zei de gebaarde
35-jarige danser tot journalisten die hem
vroegen of hij en zijn vrouw zich blij
vend in het beloofde land gingen vesti
gen.
De slottoespraak van de conferentie
werd uitgesproken door de president van
Oeganda, generaal Amin. Hij zei dat de
Afrikaanse leiders „zich moeten bevrij
den van het imperialistische beheer”.
Syrië vormde de deède stop van Nixon
op zijn tocht door het Midden-Oosten.
Eigenlijk had beter minister Kissinger
naast de Syrische president kunnen
staan. Washington is voor de regering in
Damascus verbonden met militaire, poli
tieke en economische steun aan Israel.
Bovendien was Syrië, sinds de zesdaagse
oorlog van 1967, het exclusieve operatie-
terrein van de Sovjet-Unie. De Ameri
kaanse bemoeienissen om tot een Sy-
risch-Israelisch akkoord (e komen, be
schouwen de Syriërs als een privé-in-
spanning van Henry Kissinger. En het
zal ook Kissinger zijn die de volgende
fase in het Midden-Oostenconflict zal
bepalen.
Arias Navarro verzekerde welis
waar dat zijn democratiseringsbelof-
ten van 12 februari geldig blijven en
zelfs gedeeltelijk reeds ten uitvoer
gebracht worden met twee wetsvoor
stellen om burgemeesters via getrapte
verkiezingen (en niet meer direct van
hogerhand) te benoemen, en om het
aantal staatsambtenaren onder de le
den van de Cortes (het „parlement”)
te verminderen, maar de werkelijk
belangrijke politieke ontwikkeling die
hij beloofde zit nog in het vat. En al
verzekeren de machthebbers dat die
daar niet verzuurt, men krijg* ook de
indruk dat degenen die er te diep in
gekeken hebben, reeds een litteken op
de neus dragen.
NEW DELHI. (Reuter) Premier In
dira Gandhi van India heeft zaterdag
gezegd dat haar land bereid is een
verbod op atoomproeven te aanvaarden
als alle andere landen dat ook zijn.
Aan een lunch van de buitenlandse
persvereniging in New Delhi bood me
vrouw Gandhi India’s atoomkennis ook
aan aan Pakistan, zoals het ook aan
andere landen heeft aangeboden waar
mee India verdragen voor het vreed
zaam gebruik van kernenergie gesloten
heeft. India bracht een maand geleden
zijn eerste atoombom tot ontploffing.
Arias Navarro kreeg bijvoorbeeld
en donderend applaus van de Staats-
partijleiders toen hij nadrukkelijk
verzekerde: „Ik zal geen ogenblik
twijfelen om al het gezag waarover
ik beschik ten volle te gebruiken om
zeker te stellen dat niemand ooit de
perken van de Nationale Beweging te
buiten kan gaan. Ik heb gezegd dat ik
u in duidelijke bewoordingen zou
toespreken; wel, ik herhaal dat ik
nooit zal twijfelen om alle macht van
mijn ambt aan te wenden om zeker
te stellen dat er in de toekomstige
politieke programma’s niet de gering
ste afwijking zal ontstaan” (van de
doctrine van de Staatspartij dus).
het officiële banket in Jeruzalem geen
bestaan: de tijd van de
is voorbij, vertelde hij de
nering. Natuurlijk antwoordt het re
gime daarop: „Wij verwerpen het dat
men ontoelaatbare vergelijkingen
trekt”, al gebruikte Arias Navarro
deze woorden zaterdag in een geheel
andere samenhang.
MOSKOU (UPI) De leider van
communistische partij in de Sovjet-Unie,
Leonid Breznjev, heeft zondag verklaard
te verwachten, dat hij en president
Nixon „nieuwe, goede overeenkomsten”
zullen sluiten tijdens het bezoek van de
Amerikaanse president aan Moskou
aan het einde van deze maand.
„Ik ben optimistisch en verwacht
nieuwe, goede overeenkomsten met de
heer Nixon, in weerwil van het pessis-
misme, dat in sommige kringen aan de
dag wordt gelegd, om precies te zijn,
door zekere personen in de Verenigde
Staten”.
De partijleider zei een en ander toen
hij zijn stem uitbracht tijdens de zondag
te houden verkiezingen voor de Opperste
Sovjet (parlement).
Volgens Breznjev voorzien de voorlo
pige plannen in een verblijf van een
week van Nixon in de Sovjet Unie.
Nixon komt 27 juni in Moskou aan en
zal verder een bezoek brengen aan
Minsk en de badplaats Yalta aan de
Zwarte Zee.
Vallespin. de rechtse opvolger van
Diez Alegria.
Hij kondigde aan dat de volgende
vergadering van de OAE in juni 1975,
zal worden gehouden in de Oegandese
hoofdstad Kampala, „en u zult daar zeer
goed worden ontvangen”.
Hierover werd nogal wat schamper
gelachen in de zaal door gedelegeerden
die menen te weten wat er zich allemaal
aan moorden en onrust heeft afgespeeld
in Oeganda sinds Amin daar de macht
greep, drie jaar geleden.
PARIJS (DPA). Vier kinderen, in
leeftijd variërend van vijf tot tien jaar.
en hun 57-jarige grootmoeder zijn giste
ren in hun woning in Kreutzwald, aan
de grens tussen Frankrijk en West-
Duitsland levend verbrand.
Deze had, nog maar kort geleden,
zijn eigen politieke instelling en de
hoopvolle verwachtingen van vele
Spanjaarden tegenover de democrati-
seringsbeloften van Arias Navarro in
zijn rede van 12 februari ten voeten
uit getekend met de woorden: „Ik
bevond mij daar onder de toehoor
ders, en applaudisseerde”. Zaterdag
bevond deze generaal zich niet onder
V-
Glunderend kijkt de Syrische president Assad (rechts) naar zijn Amerikaanse ambt
genoot Nixon.
Deze openbare afzwering van een
mogelijke afwijking van de ortho
doxe en historische partijlijn na-
Er was één lichtpunt voor de Israë
liërs inzake dit bezoek: president Nixon
zou de 25 uur dat hij in Israel i*=
vrijwel geheel in Jeruzalem doorbren
gen. Voor de Israeli’s een duidelijke
erkenning van Jeruzalem als Israels
hoofdstad, die officieel ook door Ameri
ka niet als zodanig wordt erkend.
Hij onderstreepte dat er in de toe
komstige politieke ontwikkeling van
Spanje binnen de perken van de
Nationale Beweging geen plaats is
voor „na-aperij” van buitenlandse
ideologieën en verwierp „ontoelaatba
re vergelijkingen” omdat Spanjes
rechtse topmilitairen bijzonder krie
gelig zijn geworden over dc hoopvolle
vergelijkingen die men in oppositie-
kringen trok tussen Spanje en Portu
gal na de democratische staatsgreep
in het buurland.
Deze toespraak van zaterdag in
Barcelona om zijn eerste grote poli
tieke rede van 12 februari in Madrid
„te verduidelijken” hield hij dan ook
voor een gehoor van meer dan dui
zend plaatselijke leiders van de Een
heidspartij. Zijn woorden stonden
duidelijk in de schaduw van de zwa
re druk die er momenteel in de
Spaanse politiek uitgeoefend wordt
door de militante en militaire aan
hangers van de uiterste rechter vleu
gel van het regime, zoals de voor
gaande dag gebleken was uit het
ontslag van Spanjes bekendste libera
le generaal. Manuel Diez Alegria.
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS. In Parijs wordt het in
diplomatieke kringen onwaarschijnlijk
geacht, dat president Giscard d’Estamg
op 26 juni Frankrijk zal vertegenwoor
digen op de topconferentie waartoe de
Navo-secretaris-generaal Joseph Luns
vrijdag uit naam van he.t Amerikaanse
staatshoofd Richard Nixon alle staats-
of regeringsleiders en overige landen
van de Noordatlantische verdragsorgani-
satie heeft uitgenodigd.
De omstandigheid dat die dag de
Franse president juist de sjah van Perzie
en zijn gemalin op bezoek heeft, zal
vermoedelijk wel de officiële reden voor
zijn afwezigheid vormen, maar het wer
kelijke motief schuilt toch wel elders.
Ofschoon de Franse diplomatie sinds de
aflossing van de hoogste wacht op het
Elysée zeiler veel van haar krampach
tigheid in de relaties met Washington
heeft prijsgegeven, is Parijs nu toch nog
evenmin bereid van Europa een bijwa
gen van Amerika te laten maken. En
dat onderscheid zal op 26 juni hoogst
waarschijnlijk zijn concretisering vinden
in het feit, dat Frankrijk slechts door
zijn premier Chirac en niet door zijn
president vertegenwoordigd zal worden.
Wat dé Amerikaanse regeringspolitiek
betreft, daar zit volgens de meeste Sy
riërs een zionistisch trekje en een olie-
luchtje aan. Op het banket dat de Syri
sche regering zaterdagavond haar Ameri
kaanse gasten aanbood, diende president
Assad zonder omhaal de hoofdschotel
voor vrede in het Midden-Oosten op: de
rechten van het Palestijnse volk. Na
tuurlijk is het af gesproken werk.
In Cairo probeerde Sadat naast een
gesprek over economische hulp Nixons
aandacht bij het Palestijnse probleem te
krijgen. In Djedda had koning Feisal
Israel was er volkomen door verrast,
zei Allon. Ook kwamen deskundigen op
nucleair gebied aan het woord, die zei
den dat effectieve controle nooit hele
maal mogelijk was, en dat het geval van
India had bewezen dat de ontwikkeling
van kernenergie op vreedzaam gebied
toch tot het maken van atoombommen
kan leiden. Zoiets zou in Egypte ook
niet onmogelijk zijn op de termijn van
een jaar of zeven.
Ook de geweldige ontvangst die Nixon
in Egypte ten deel is gevallen, zit de
Israeli’s niet helemaal lekker: Israel
heeft natuurlijk geen drie miljoen men
sen die langs de straten kunnen staan
om Nixon toe te juichen. Maar er is
meer: de Israëliër is maar matig geïnte
resseerd in Nixon.
Er waren in Jeruzalem voor de ont
vangst van Nixon in Israel grote plak
katen in het Hebreeuws. Engels en Ara
bisch aangeplakt om de bevolking aan te
moedigen de straat op te gaan en Nixon
toe te juichen. „President Nixon is een
ware vriend van Israel en heeft recht op
een grootse ontvangst van de Israëlische
bevolking”, zei burgemeester Kolleg van
Jeruzalem in deze oproep.
Dat Israel vrijwel terug moet uit de
bezette gebieden, daar liet president
Nixon in zijn cliché-rijke speech tijdens
