RALF EDSTROM REKENT OP PLAATSING IN DE
FINALEPOULE SAMEN MET NEDERLANDERS
Goed
sluitende
verdediging
RINUS MICHELS OVER MEESPELEN VAN KEIZER:
99
iMt
F
I
«..Hf
1
1
SPORT
1974
2 0
JUNI
DONDERDAG
Opzettelijk
Ander gezicht
Door Mare Serné
Karikatuur
I I
Onzeker
J3
lil
•B
II
I*
«ai.
- fl*
O ll
4
- J|
|b "V
7
wl
i J
WK 74
ZWEDEN KENT ORANJE TE GOED
(Van onze sportredactie)
Johnny Rep kopt boven Tapper uit. Achter de Zweed is Wim van Hanegem zichtbaar.
risico nemen
w
Goed, spion Cor van der Hart voorspelde wel dat
Nederland nog de meeste moeite met Zweden (en niet
met de Bulgaren) zou hebben, maar diezelfde Van der
Hart, die bij ZwedenBulgarije voor Michels spioneer
de, liet ook omonwonden weten: „Beide formaties
Zweden en Bulgarije zijn door Nederland te
pakken”.
domweg het persoonlijke duel niet meer
aan, omdat zelfs zijn beroemde schaar
beweging van weleer tegen Olsson in de
beginfase van de wedstrijd al mislukte,
en viel eigenlijk alleen maar op door
het afgeven van risicoloze, slechte of
niet aankomende passes.
f
Opmerkelijk was ook, dat de Zweden
het kennelijk volstrekt nutteloos achtten
om de toch vrjjwel ongrijpbare Cruyff
een vaste schaduw te geven. De Scandi-
naviërs hadden daarom een soort drie
trapsraket op Cruyff gericht: de schich-
tende Barcelona-spits werd op het mid
denveld meestal aangepakt door een te
ruggetrokken spelende Ejdersted (nu in
het elftal voor de te vermoeide Bayern-
Münchenrechtsbuiten Torstensson), ver
volgens door middenvelder Tapper en
tenslotte in de diepte van de Zweedse
verdediging door Nordqvist of Karlsson.
Coach Ericsson: „Dat was het enige
systeem, want de vaste bewakers schudt
Cruijff toch moeiteloos van zich af”.
Daartoe pasten zij tegen de Bulgaren
een extreme verdedigende tactiek toe:
niet alleen de achterste vier, maar ook
de middenlinie trok zich rond het Scan
dinavische strafschopgebied samen om
de Bulgaren bijna voltallig naar zich toe
te lokken om een volledig vrije ruimte
op de helft van de tegenstander te
scheppen voor de bliksemsnelle uitvallen
van Edström en vooral van de flitsend
snelle Sandberg. Ove Kindvall, toen een
van de Zweedse middenvelders, voor
spelde na die opmerkelijke onderneming
van de Zweden al: „Zo’n extreme verde-
digingstactiek kunnen we tegen Neder
land natuurlijk niet toepassen, want de
Oranje-spelers hebben met spelers als
Cruyff, Van Hanegem en Rep genoeg
intelligentie en snelheid om toch openin-
gen te forceren. Daarom zullen we het
Nederlands elftal al op het middenveld
opvangen”.
dag Uruguay even van het veld kegelen. Laten we
eerlijk zijn: wie in het Nederlandse kamp zal na de
grandioze triomf van het Oranje-team op Uruguay de
voorspelling van Ralf Edström serieus hebben geno
men? Nederland door heel de Westduitse sportpers
onmiddellijk uitgeroepen tot favoriet-nummer-èèn na
de zege op Uruguay zou immers, zij het met enige
moeite, heus de Scandinavische hindernis wel nemen.
Keizer was slechts een karikatuur van
de spits die in de grote dagen bij Ajax
furore maakte. Hij moet het zelfs beter
weten dan wie ook. Gezien de twijfels
die er in het trainingskamp in Hiltrup al
waren toen hij zelf door zjjn gedrag
volkomen uit de toon vielen al opmerk
te: „Er is een iets andere situatie ont
staan, ja. In het verleden was het geen
punt wie er linksbuiten speelde. Dat ligt
nu anders. Het is logisch dat dit invloed
heeft”.
voel is verlost. Maar er zit toch ook een
aantal nadelige kanten aan deze 0-0.
Omdat Michels, met zijn superaanvallers
en -middenvelders aan een aanvallend
concept heeft gesleuteld, waarbij de ver
dedigende zwakte het wegvallen van
Hulshof f en Van Be veren in feite
ondergeschikt is gemaakt, moet Oranje
wel een heel ander uitgangspunt hante
ren dan de meeste andere deelnemers
aan dit wereldtoernooi, die behoudend
en minder krachtverslindend voetbal
kunnen spelen. Een enorm nadeel, aan
gezien het hier een toernooi betreft
waarin uiteindelijk alleen de allersterk-
sten kunnen overleven.
Over één zaak was Ericsson niet te
spreken: „Het is jammer dat het enthou
siaste publiek geen doelpunten te zien
heeft gekregen”. In wiens voordeel die
treffers dan wel hadden moeten vallen,
wilde Ericsson niet kwijt: „De Nederlan
ders hebben uitstekende kansen gehad,
maar wij toch ook. Vooral Roland Sand
berg heeft een paar nauwelijks te mis
sen mogelijkheden op een doelpunt ge
kregen. Zelden heb ik meegemaakt dat
hij zoveel kansen miste. Dat hij werke
lijk kan scoren zal hij ongetwijfeld
tegen Uruguay bewijzen”, aldus Erics
son, die daarmee aantöbnde dat ook hij
verwacht dat Zweden door een zege op
de Zuidamerikanen met Nederland zal
overstappen naar de volgende ronde.
Een mening waar Rinus Michels het
wel mee eens kon zijn. In die tweede
helft viel plotseling het totale bewe-
gingsvoetbal, waardoor ook Zweden bij
vlagen was weggespeeld, weg. Michels:
„We hebben ons twee keer 90 minuten
uitgesloofd, maar we zijn in feite nog
even ver als toen we begonnen. We
hebben nu één punt meer. Maar in die
laatste wedstrijd tegen Bulgarije kan
nog van alles beslist worden. Ik was
vanavond ook liever klaar geweest”.
Door de onzekere uitgangsstelling is er
plotseling ook geen sprake meer dat
Nederland, met het oog op een eventuele
tweede finaleronde, rustig kan bekijken
in welke groep men ingedeeld wil wor
den. Er kan tegen Bulgarije geen risico
meer worden genomen. Enerzijds gun
stig, omdat Nederland zeker in de
Westduitse pers al is afgeschilderd als
de nieuwe wereldkampioen, door deze 0-
0 weer enigszins van zijn suprematiege-
Ondanks het feit dat het resultaat,
zeker voor de 30.000 Nederlanders op de
tribunes, wellicht teleurstellend was,
(hoewel er over spanning niet te klagen
viel) wil Michels dit Oranje niets ver
wijten. Michels: „Wat wil je nu. We
hebben werkelijk 90 minuten geprobeerd
om een doelpunt te maken. Er is alles
aan gedaan om de wedstrijd te beslissen.
Zweden moet daarbij het compliment
worden gemaakt dat het verdedigend erg
stug en knap voetbalde. Als je zo aan
valt zoals wij, valt er verdedigend wel
eens een gaatje. Dat is onvermijdelijk in
dit soort situaties. Maar zelfs dat is
beperkt gebleven. Edström is er toch
ook niet aangekomen”.
Want de Zweden wensten nu niet
uitsluitend alles op één kaart die van
de snelle counter te zetten. Ze wilden
de Nederlanders al op het middenveld
blokkeren en van daaruit proberen de
Oranje-defensie op te rollen. Natuurlijk:
de voor een deel uit amateurs bestaande
Scandinaviërs konden dat plan niet al
tijd vol voeren en werden meestal met
pjp< r
een flitsend
onschadelijk
moest enkele keren attent reageren om
zijn elftal voor een achterstand te be
hoeden. Een achterstand was het ergste
dat de Zweden, die bij een nederlaag
uitgeschakeld zouden zijn geweest, zou
kunnen overkomen, want Rijsbergen
hield zich via een aantal overtredingen
uitstekend staande tegen Edström. En
toch. Wat zou er gebeurd zijn als Jong
bloed niet enkele keren zo verrassend
koelbloedig in zijn derde interland erger
had voorkomen. En wat te denken van
het feit dat Arie Haan een bal van de
doellijn moest weghalen. Het was de
knappe routine van de internationals,
opgedaan in jaren internationaal club-
voetbal, die Nederland redde.
Het was alleen spijtig dat dit een
misrekening was. Het was eigenlijk een
beetje triest om een van ’s werelds
grootste voetballers uit het verleden zo
af te zien gaan. Keizer, die na afloop
ieder commentaar op dit punt handiger
ontweek dan menig netelige situatie op
het veld, bleek geen schim meer van de
voetballer van weleer. Hij paste zelfs
nauwelijks meer in de werelddriehoek
met Cruijff en Van Hanegem, durfde
Als het gisteravond beslist was ge
weest, had de tweede keus een kans
kunnen krijgen. Er had in ieder geval
gewisseld kunnen worden, waardoor de
basis-elf zich beter had kunnen concen
treren op het allesvergende werk in de
tweede ronde. Michels: „Het voetbal dat
wij spelen kost nu eenmaal kracht. Veel
kracht zelfs. Daarom mag je i n feite
geen enkel risico nemen. Als een Nees-
kens loopt te hinken, dan laat je in feite
al snel een Israël zich warm lopen.
Rensenbrink heb ik even laten lopen
omdat er even een fase in de tweede
helft was waarbij er sprake was van een
zeker overwicht bij ons. Dat ebde weer
langzaam weg en daarom kon er verder
geen risico worden genomen en is Keizer
blijven staan. De Jong is er ten slotte
voor Van Hanegem ingekomen, omdat
Willem bij de warming-up al klaagde
over een blessure van het bekken. Als
we voor waren gekomen, had ik hem er
al eerder uitgenomen”.
Vooral daarom speelde Piet Keizer op
links. „Het was de bedoeling”, zo stelde
Theo de Jong later, „dat Keizer zich wat
af zou laten zakken om met zijn diepte-
pass Cruijff en opkomende middenvel
ders als Van Hanegem en Neeskens te
bedienen”. Een logisch voortvloeisel uit
dit feit was dat Keizer voor deze taak
beter geschikt leek dan Robbie Rensen
brink. Rensenbrink is een rommelaar, in
tegenstelling tot Keizer. De Ajacied, de
voetballer met de fabuleuze pass die is
geselecteerd om selectief te worden in
gezet, was in het verleden de man met
het overzicht. Een voetballer die Michels
tegen Zweden op links nodig dacht te
hebben.
De Zweedse bondscoach, Georg Erics
son, die de leiding zelfs roemde, had er
wel een excuus voor dat zijn manschap
pen duchtig met geel bestraft waren:
„Het waren eigenlijk niet zulke opzette
lijke overtredingen, maar de Nederlan
ders vooral Cruyff en Neeskens
waren soms zo bliksemsnel dat, als zij
over een uitgestoken been vielen, het
soms wel erg leek, maar niet was. Ik
neem het de scheidsrechter niet kwalijk
dat hij het geel trok”.
En dat werd nu precies in de praktijk
gebracht. Het kostte de aanvallende
middenvelder Ove Kindvall zelfs zijn
plaats in het elftal, want aanvoerder Bo
Larsson, tegen de Bulgaren nog opere
rend als laatste man, had zich nu op het
middenveld als extra golfbreker ge
posteerd en PSV’er Björn Nordqvist
ook al een kenner van de Neder
landse aanvallers speelde nu als aus-
putzer. De Scandinaviërs lieten met hun
gewijzigde taktiek nu een volstrekt an
der gezicht zien. Toen, tegen de Bulga
ren, maakten zjj met een extreem defen
sief concept een soms was angstige in
druk, nu traden z(j het superieur geach
te Nederland met een soms indrukwek
kende brutaliteit tegemoet.
DORTMUND Uiteindelijk gaf Ri
nus Michels dan toch een verkapt ant
woord op de vraag die het zenuwslopen
de duel tegen Zweden 90 minuten over-
schaduwd had. „Ik praat niet over het
feit waarom ik een bepaalde opstelling
formeer”, klonk het nogal bruusk in vier
talen op de vraag waarom de succesfor
mule van de wedstrijd tegen Uruguay
gewijzigd was en niet Rensenbrink,
maar Keizer op links speelde. Later
verklapte Michels: „Zweden was door
Van der Hart als de sterkste van de drie
tegenstanders in onze groep gerappor
teerd. En terecht. Dat vereiste maatrege
len. Als die niet genomen waren, dan
waren de risico’s nog veel groter ge
weest dan wij nu met 90 minuten pres-
sievoetbal toch al moesten nemen”.
Toch moet Ralf Edström door zijn
avonturen in de Nederlandse ere-divisie
met PSV een van de Scandinavische
kenners bij uitstek van het Nederlandse
voetbal de kansen van Zweden tegen
Oranje vrij goed getaxeerd hebben, want
Zweden is inderdaad een levensgevaar
lijke tegenstander gebleken voor het
veruit favoriete Nederland. Tenslotte
kreeg de krachtmeting haar ontknoping
in een gelijkspel, maar Zweden heeft
waarachtig de kans gehad om dit duel
in zijn voordeel te beslissen. Opvallend
was dat de Zweden eigenlijk exact de
den wat zij na de wedstrijd tegen Bul
garije al voorspeld hadden. Tegen de
Bulgaren vertrouwden de Scandinaviërs
volledig op hun counters via de boom
lange Edström en de razendsnelle spits
Roland Sandberg.
Het waren daarom ook vooral deze
Zweedse hele en halve kansen waardoor
er iets bij Nederland stagneerde in het
zelfvertrouwen en daardoor ook in het
voetbal. Cruyff: ,,Je krjjgt zo’n laatste
half uur van de wedstrijd toch onzeker
heid. Je mag namelijk niet verliezen. En
als het dan steeds op het nippertje niet
gaat, dan neem je uiteindelijk geen risi
co. Je mag in dit soort gevallen niet
gaan forceren. Dan moet je die nul
vasthouden. Maar dat gaat dan wel ten
koste van je voetbal. Dat hebben we bij
Ajax in het verleden in de Europa Cup
ook tientallen keren meegemaakt”.
„Ik kon geen
Opstellingen Nederland: Jongbloed-Suurbier,
Rijsbergen, Haan, Krol, Jansen, Neeskens,
Van Hanegem (De Jong), Rep Cruyff en
Keizer.
DORTMUND. De voorspelling van de altijd op
gewekte maar ook gemakkelijk bluffende Ralf Ed
ström ging gisteravond in het Westfalenstadion van
Dortmund aardig op weg om realiteit te worden. De
boomlange kopspecialist van de Zweedse aanvalslinie
had afgelopen zaterdag, na het 0-0 gelijke spel van de
Scandinaviërs tegen de Bulgaren, aan iedereen die
het maar wilde horen, laten weten dat het voor hem
nu wel een bekeken zaak was: de Zweden zouden in
groep 3 samen met Nederland overgaan naar de vol
gende ronde. En profeet Edström voorspelde dat dit als
volgt zou gebeuren: eerst zouden de Scandinaviërs ge
lijk spelen tegen het Oranje-eskadron van supervisor
Rinus Michels en vervolgens zouden de Zweden zater-
Zweden: Hellström - Olson (Grip), Anders
son, Karlsson, Nordqvist, Larsson, Eiderstedt,
Tapper (Persson), Grahn, Edström en Sand
berg. Scheidsrechter: Winsemann (Can.). Toe
schouwers: 54000.
In ieder geval was het „wegvallen”
van Keizer een van de redenen dat
Nederland tenslotte nauwelijks uitge
speelde kansen kon creëren. Een tweede
oorzaak daarvoor lag op de andere vleu
gel. In tegenstelling tot de wedstrijd
tegen Uruguay, toen Suurbier onbeperkt
90 minuten kon opkomen, was de Ajax-
verdediger nu gebonden aan de snelle
Roland Sandberg, het fanatieke sprin-
tertje waarin Suurbier zijn evenknie
vond. Hierdoor raakte Rep, die eigenlijk
nog de beste kans miste toen hij subliem
instormde op een uiterst precieze pass
van Van Hanegam, enorm geïsoleerd.
Rep: „Omdat Suurbier niet af en toe
langs het vleugeltje kon opkomen, viel
een stuk aanvalskracht weg op rechts.
De enige mogelijkheid voor mij was
erlangs te gaan. Dat kun je moeilijk 90
minuten doen. Een verdediger passeren
ligt in het verrassingselement; niet als je
negentig minuten hetzelfde pro
beert”.
Daardoor hinkte het voetbal van Ne
derland ook verschrikkelijk op twee ge
dachten. Hoewel iedereen besefte dat
tegen de knap gegroepeerd verdedigende
Zweden alleen openingen konden wor
den gemaakt via de vleugels, die erin
feite niet waren, werd steeds in het
centrum op een briljante opening van
Cruyff gegokt; iets wat in de eerste
helft, en een gedeelte van de tweede,
nog aardig lukte. De voortreffelijke
Zweedse doelman Ronny Hellström
f*,’/,' '&Hi W
Johan Cruyff heeft op zijn bekende onnavolgbare wijze zijn tegenstander Karlsson
op het verkeerde been gezel
Ondanks het meestal dreigende Neder
landse overwicht, heeft Zweden zich be
hoorlijk wat kansen geschapen. Daar
was bijvoorbeeld in de beginfase al de
voorzet van Sandberg, waaruit Jong
bloed de bal maar net boven het hoofd
van Edström kon wegslaan. Met een
schitterende schaarsliding moest Suur
bier later een flitsend doorgebroken
Sandberg onschadelijk maken. Toen
Suurbier zijn vaste man (Sandberg) in
de steek moest laten om de opkomende
verdediger Andersson af te remmen, be
reikte deze Andersson de sprintende
Sandberg met een zuivere pass, maar de
Zweedse spits knalde de bal hoog
over.
Vooral na de rust wankelde Nederland
af en toe, ter afwisseling van het Oran-
je-overwicht, zelf ook langs de rand van
de afgrond, toen bijvoorbeeld Grahn,
Sandberg en Edström op een rij allen
een kans kregen maar stuk voor stuk
misten. Wim Rijsbergen van Feyenoord
maakte het Edström als vaste bewaker
bijzonder lastig. Niettemin kreeg Ed
ström ook enkele kansen. Ten slotte
redde Arie Haan voor Nederland nog de
wedstrijd door een striemend diagonaal
schot van Edström, dat Jongbloed over
sloeg, van de doellijn te trappen. Neder
land mocht dan enigszins ontgoocheld
zijn, het had ook allemaal erger ge
kund...
de rug tegen de muur genageld door de
in felle aanvalsgolven komende Neder
landers. Ze sloegen echter bij tijd en
wijle met zoveel explosief gevaar terug
dat er aardig wat kansen ontstonden, al
werden daar wel vier gele kaarten
(Nordqvist, Persson, Andersson en
Grahn) voor geriskeerd.
W
M Mffi
hiiii!*»»'
■Hl
11^* J
-
•itlil: "W
W- w
'“‘•ill»
