Haarlems historie
Hoofdkerk als
spiege
van
Parodie
op Sarah Bernhardt
Anjers uit
2.70
De Klerk opvolger van
Kellerman bij Negram
Poëziemarkt in
Amsterdam
Prins Bernhard
reikte Zilveren
Holland Festival
1924
SCHOEHUIJS B.V.
EEN CIDS DOOR
DE SINT BAVO
i
amro-pierson fund
st:::™!'.: WIJ ONTVINGEN
boekenboeken
'B
PSYCHOLOGISCH
PUZZELBOEK
PIERRE SPIVAKOFF IN MICKERY
Gerrit den Braber verlaat Phonogram
Haarlems Dagblad
Umuider Courant
I
„Nederlands Palet”
uit protest niet
naar Brazilië
Tekening voor Teylers
j
I
13
WOENSDAG
2 6
1 974
KUNST
JUNI
Vol herinneringen
.1
SWIEB IN PANIEK
Beverwijkse Courant
VAKANTIEVREUGDE
VOOR DE KINDEREN
1ste kwaliteit
UITGEWASSEN GRINDTEGELS
w - I
X. I
■BMC Wa
wel
TEMMINCK
H.S.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
JAAP JOPPE
(Van onze kunsredactie)
een feestelijke kindervoorstelling
I
1
(ADVERTENTIE)
40/40, 40/60 en 50/50 cm reeds vanaf
Gratis bezorging (min afname ƒ100.—)
Alle leveranties a contant
In samenwerking met het Openlucht
theater te Bloemendaal organiseren
Woensdag 3 juli
Openluchttheater
Bloemendaal.
Aanvang:
14.30 uur
Herenweg 38 Egmond-Binnen
Hoogdorperweg 2G Heemskerk
We kunnen daar nu wel hartelijk om
lachen, maar uitgestorven is die trant
nog bepaald niet: als je sommige acteurs
en actrices Ko van Dijk in sommige
KINDER
VOORSTELLING
zaam en bovendien rijk geïllustreerd
boekje van 157 bladzijden, een uitga
ve van Interland in Aalten.
tie gedaan, licht en geluid zijn overdadig
kortom een zeer luide en lawaaiige
toestand. In Mickery te zien tot en met
zaterdag.
Deze openlucht-poeziemarkt is een ge
zamenlijk initiatief van Uitgeverij De
Bezige Bij en de Atheneum Boekhandel.
Bavo vergroten en er zo aan meewer
ken, dat de restauratie van „Jan met
de hoge schouders” wordt bespoedigd.
pet. Eén van de grootste ontdekkingen
van Kellerman is de popgroep George
Baker Selection geweest.
Telefoon 02206— 2690
Telefoon 02510-31205
rollen, Caro van Eyck tegen het licht
houdt, kun je er de sporen duidelijk van
waarnemen, en in Frankrijk leeft die
traditie nog weer duidelijker voort. Daar
is ook de parodie, die Pierre Spivakoff
maakte op haar acteertrant en die van
de hele epoque, een aanzienlijk amusan
ter verschijnsel dan hier: Wij vinden het
wel aardig, maar nou ook weer niet zó
aardig. En zeker niet wanneer het twee
in de tijd korte, maar naar het gevoel
eindeloze eenakters lang duurt.
DE HOOFDKERK VAN een stad is
heel duidelijk de spiegel van het
leven in die stad. Alle bijzondere
gebeurtenissen vinden daar later hun
herinnering en ook al is de Sint Bavo
officieel een Hervormde kerk, in we
zen is het de kerk van alle Haarlem
mers, die in vroeger tijden ook allen
aan de bouw ervan hebben meebe
taald. De kerk is vol historische herin-
boekenboekenboekenboeken]
boekenboekenboekenboeken]
boekenboekenboekenboeken]
boekenboekenboekenboeken!
boekenboeken
boekenboekenboekenboeken]
boekenboekenboekenboeken]
boekenboekenboekenboeken]
bocKenboekenboekenboeken]
Tegelijk met het ontslag van Keller
man is uitgelekt dat Gerrit den Braber
platenmaatschappij Phonogram zal ver
laten. Hij heeft een functie bij de VNU
aanvaard. Met ingang van 1 september
zal Den Braber aan het hoofd komen te
staan van een nieuwe te creëren platen
afdeling van de VNU. Den Braber is al
sinds vele jaren hoofd van het program
mabureau van Phonogram, in welke
functie hij toezicht uitoefende op alle
produces en daarmee op alle grammo-
foonplatenprodukties. Voor de NCRV
presenteert hij sinds enige tijd het TV-
programma „Waar of niet waar”. Bij
werd uitgereikt
we
We
neringen aan de tijd, dat de r.-k.
eredienst er nog werd uitgeoefend en
ook de namen van sommige der ka
pellen wijzen daar nog op. Het beleg
van Haarlem door de Spanjaarden is
op verschillende plaatsen nog aan
wijsbaar.
Het Müllerorgel is de trots van de
stad. De toren, eveneens stadseigen
dom, wijst de naar huis reizende
Haarlemmer er van verre al op, dat
hij nu bijna thuis is. Grote gebeurte
nissen worden in de Sint Bavo ge
vierd. De gedenkramen wijzen op
herdenkingsbijeenkomsten die in de
Sint Bavo gehouden zijn. De namen
van vooraanstaande Haarlemmers in
graven en ramen houden de herinne
ring levend aan velen, die vroeger in
de stad iets betekenden. Het is dan
ook geen wonder, dat de restauratie-
commissie van de Sint Bavo personen
uit diverse kerkelijke richtingen om
vat.
Vele herinneringen aan de geschie
denis van Haarlem en Nederland zijn
in de Sint Bavo aanwijsbaar en aan
degenen die ze wil zoeken, geeft Del-
leman de helpende hand. Stap voor
stap wandelt hij met u door de Sint
Bavo en wijst ze u alle aan. Wist u
waarom van de meeste grafstenen in
de kerk de wapens uitgebeiteld zijn
maar die op het graf van Willem van
Heythuyzen niet? Waarom het gord-
klokje in het Schapenhok hing? Wist
u dat er in de nonnengang nooit
nonnen hebben rondgelopen en dat er
AMSTERDAM. Sarah Bernhardt
werd geboren in 1843, ze kreeg haar
opleiding, als je dat zo mag noemen, in
de periode van de hoogromantiek ook in
het Franse theater, en in haar lange en
ook internationale carrière was zij het
absolute hoogtepunt van die romantische
acteertrant.
H. J. W. BECHT-AMSTERDAM:
R. F. O’Connell stelde een handleiding
samen voor het houden van zoutwa-
tervissen: „Het zoutwater-aquarium”
Het houden van zeevissen is tegen
woordig een nieuwe hobby, maar het
is wel van essentieel belang dat men
ook weet hoe het moet. Om teleur
stelling te voorkomen in dit boek,
alle facetten van het zeewateraquari-
um vanaf het eerste stadium van
opzet.
Een énkele keer echter kan een
toerist het geluk hebben, dat hij een
gids aantreft die zijn vragen wel kan
beantwoorden en hem op de schoon
heid van Haarlems hoofdkerk kan
wijzen. Zo’n gids is de heer Delleman
heel duidelijk. Vijf jaar geleden heeft
hij op zijn beurt van de Sint Bavo
leren houden door de ogen van de
vroegere koster M. J. Brouwer en
door verdere studies in de literatuur
en veel rondkijken in de kerk heeft
hij zijn kennis van dit eeuwenoude
kerkgebouw nog aanzienlijk vergroot.
Velen kennen hem als de geregelde
rondleider op zaterdagochtenden en
zij zien hem dan tevens als de uit
voerder van de zgn. proef van Fou
cault, waarmee bewezen wordt dat de
aarde draait en die bij sommigen al
bijna als de proef van Delleman be
kend staat.
De kennis die de heer Delleman in
de laatste jaren heeft vergaard, is nu
bijeengebracht in een klein, hand-
Het ontslag is bij insiders ingeslagen
als een bom. Vrijwel niemand had reke
ning gehouden met deze ontwikkeling, te
meer niet omdat Negram en Hans Kel
lerman al tien jaar onafscheidelijk met
elkaar verbonden zijn. Onder zijn lei
ding wist Negram in die jaren het
aandeel in de Nederlandse grammofoon-
platenmarkt te vergroten van 4 tot 11
IN 1915 IS ER EEN BOEKJE
verschenen van de hand van
J. W. Stuffers onder de titel De
Groote of Sint Bavokerk na de
restauratie. Hierin beschreef
Stuffers uitvoerig de geschiede
nis van alles dat in de Sint Bavo
te zien was. Thans, bijna zestig
jaar later en in een tijd dat op
nieuw de restauratie van de Sint
Bavo nodig geworden is, kwam
er een nieuw boekje over de kerk
uit, nu geschreven door Th. A.
Delleman en het heet „Een rond
leiding door de Grote of Sint
Bavokerk”.
HAARLEM. Voor Teylers Museum
werd een tekening van de Haarlemse
kunstenaar J. Ploos van Amstel verwor
ven, getiteld: „Het ey van Teyler”. De
tekening werd vervaardigd ter gelegen
heid van de Paastentoonstelling 1974 van
de S.B..K en stelt het interieur van het
museum voor met een afgietsel van een
fossiel ei van de Aepyornis.
Het boekje bevat niet alleen foto’s
rondom en in de Sint Bavo gemaakt,
maar ook een afbeelding van dit
merkwaardige schilderij, dat in de
schatkamer van de kathedrale basiliek
Sint Bavo aan de Leidsevaart te vin
den is. Het stelt de wonderbaarlijke
redding voor van Haarlem tijdens de
belegering in 1268 door de Kennemers
onder leiding van Gijsbrecht van
Aemstel. Sint Bavo zou toen als rid
der met zwaard en valk in de lucht
zijn verschenen, waarna de belege
raars van schrik op de vlucht sloegen.
Het is een zeventiende-eeuws schil
derstuk, waarvan de schrijver de ma
ker niet vermeld.
Délirante Sarah (dat betekent „Extati
sche of raaskallende Sarah”, en niet
„verrukkelijke Sarah”, zoals de pro-
gramma-toelichting Aril) is gebaseerd op
twee eenakters die Sarah zelf schreef:
een melodrama over overspel, eer en
trouw ,,1’Aveu’,, uit 1888 en „Du Theatre
au Champ d’Honneur”. een militaristi
sche draak, die Sarah in 1915 in Ameri
ka als propagandastuk speelde. Geen
stukjes om serieus op in te gaan: het
zijn ook maar vehikels voor de persiflar-
ge van Spivakoff, die er in Parijs een
enorm succes mee had en mee heeft.
In een piepklein, overgevuld theater-
decortje persen vier acteurs en een ac
trice de handeling, ze kunnen zich haast
niet bewegen en dat maakte de overver
hitte gebaren en het driftige heen-en-
weer-geloop op zichzelf al komisch. Er
worden een paar rollen (met Sarah zelf
te beginnen: door Espivakoff) in traves-
Achter de kraampjes zullen zich vol
gens tot nu toe binnengekomen toezeg
gingen opstellen: Jan Blokker jr, Cees
Buddingh, Remco Campert, H. C. ten
Berge, Arie van den Berg, Arie Gelder-
blom, Sjoerd Kuyper, Bert Schierbeek,
Simon Vinkenoog, Alain Teister, Hans
Verhagen, Johnnie van Doorn, Jules
Deelder, Hans Clavin, Maurits Mok,
Sonja Prins en Thera Westerman. Henk
van Ulsen zal voordragen.
Tegen inlevering van deze advertentie bij
een van onderstaande adressen kunt u
toegangskaarten konen tegen de geredu
ceerde prijs van 3,- (normaal 4,-1.
Telefonisch kunnen geen kaarten worden
besteld. Toegangskaarten verkrijgbaar in:
Haarlem: Haarlems Dagblad'Grote Hout
straat 93 (per 8 juli Ged. Oude Gracht 82)
Soendaplein, H'lem Noord. Californiëplein 17
(Schalkwijk).
Hillegom: V.V.V. kantoor.
IJmuiden: Umuider Courant Lange Nieuw-
straat 427.
Beverwijk: Zeestraat 18. Beverwijkse
Courant.
Bloemendaal: Aan het loket van het Open
luchttheater (alleen kaarten van 4,-).
Een reden voor het ontslag is niet
genoemd. Ingewijden weten te vertellen
dat sinds het vertrek van de voormalige
Bovema-directeur Ger Oord naar de En
gelse vestiging van het EMI-concern
wrijvingen zijn ontstaan tussen Keller
man en Roel Kruize, de huidige Bove
ma-directeur. Zowel Bovema als Ne
gram maken deel uit van de holding
company EMI.
Zelf beschouwt Kellerman zijn ontslag
als een normale zaak. „Het feit dat ik
een nieuwe baan kon krijgen heeft de
doorslag gegeven. Ik ben nu eenmaal
een type van klein beginnen en dan
opbouwen”, zei hij desgevraagd. Over de
vermeende interne moeilijkheden gaf hij
als commentaar dat hij het inderdaad
niet altijd met bepaalde dingen eens is
geweest.
AMSTERDAM. (ANP}— De tentoon
stelling „Nederlands Palet 68-71”, die in
de herfst van dit jaar in Sao Paulo zou
worden gehouden, gaat niet door, aldus
een mededeling van de beroepsvereni
ging van Beeldende Kunstenaars. Tegen
deze tentoonstelling „in een fascistisch
geregeerd land” waren van de zijde van
de BBK, het Russel Tribunaal Nederland
en het Braziliaans Informatie Front bij
de afdeling internationale betrekkingen
van CRM protesten binnengekomen.
Enkele deelnemende kunstenaars had
den al te kennen gegeven hun werk niet
in deze tentoonstelling te laten opnemen.
Het ministerie bevestigde, dat de ten
toonstelling in Brazilië niet doorgaat,
omdat een aantal kunstenaars er be
zwaar tegen heeft, dat hun werk wordt
geëxposeerd in een land waarvan zij de
regeringsvorm afwijzen.
Bovengenoemde organisaties hebben
met Amnesty International een werk
groep gevormd, die in samenwerking
met de gevluchte Braziliaanse kunsthis
toricus Pedroza een collectie Latijns-
Amerikaanse kunst gaat samenstellen,
bestemd voor circulatie in Europa.
Voor deze tentoonstelling hebben
reeds twintig in Europa verblijvende
Latijns-Amerikaanse kunstenaars zich
amro-pierson fiind
Een op researchfaciliteiten en
know-how van beide banken
gefundeerd beleggingsfonds.
Waarbij de belangen internatio
naal gespreid zijn. En de
beleggers participeren in het
totale pakket van hoogwaardige,
zorgvuldig geselekteerde aandelen.
Tot voorlopig opvolger van Kellerman
is nu bij Negram benoemd Ted de
Klerk, die tot voor kort een hoge functie
in het EMI-concern had. Hans Keller
man, die onlangs nog zijn 25-jarige jubi
leum in de platenindustrie vierde, gaat
eerst op vakantie alvorens hij in zijn
nieuwe functie gaat werken.
Onwillekeurig komen er bij het
lezen allerlei vragen op. Het boekje
pretendeert niet een bouwgeschiede-
In de tussenliggende periode van 60
jaar heeft de belangstellende voor
Haarlems belangrijkste kerk het
steeds met het boekje van Stuffers
moeten doen, dat alleen nog maar
antiquarisch verkrijgbaar was. De
40.000 toeristen, die ieder jaar een
bezoek aan de Sint Bavo brengen,
moesten tijdens hun rondwandeling
bij hun eigen fantasie te rade gaan
om te weten te komen wat de ach
tergronden zijn bij het vele dat de
Sint Bavo biedt en dat is misschien
mede de reden, waarom er veel
fraaie verhalen over de Sint Bavo de
ronde doen, die ooit door iemand zijn
verzonnen die niet wist welke uitleg
hij zijn gasten op hun vragen moest
geven. Bij gebrek aan tegenspraak
blijven zulke sterke verhalen
eens in de Sint Bavo hangen.
in de toren een keuken en een bed
stee zijn? Wie had verwacht dat de
Haarlemse bierbrouwers hun kroezen
in de Brouwerskapel bewaarden? Wel
eens van een billenplankje gehoord?
U moet het in verband brengen met
Haarlemse kanunniken. Delleman
legt dit en nog veel meer vlot uit.
Bovendien vindt u tegenover iedere
pagina tekst een foto met een afbeel
ding van hetgeen op de tegenover
liggende bladzij geschreven is. Deze
foto’s zijn gemaakt door E. A. van
Voorden, zijn van bijzonder goede
kwaliteit en vormen op zichzelf al
een reden om het boekje aan te
schaffen. Eigenlijk is het een wonder
dat het boekje zo goedkoop is, wan
neer men zich bedenkt dat van de
10 ook nog een gedeelte naar het
restauratiefonds gaat.
vijfentwintigste maal
voor i
moeten
moeten ook reformeren en dat zou ons
zonder voortdurende cultuurkritiek niet
lukken”. De Anjer zelf noemde hij „het
teken van de eenheid van cultuur en
dagelijks leven” en „een onderpand van
de onzichtbare oogst, die staat te rijpen”.
JE KOMT ZE WEL eens tegen,
psychologische tests meestal in
aardige vraagstellingen verpakt in
weekendbijlagen en familiebladen.
Wie alle antwoorden braaf invult,
weet hoe intelligent hij isa, hoe gevoe
lig, of wat voor type wederhelft hij
onverwijld moet gaan zoeken.
Natuurlijk zijn die tests afgeleid
van échte psychologische tests. En
omdat zelfonderzoek via tests „in” is,
heeft de uitgeverij Luitingh in La
ren een „IQ-zelftest” op de markt
gebracht. Een zeer groot aantal tests
is het, van gemakkelijk tot heel
moeilijk en vooral afgestemd op het
onderzoeken van de intelligentie. Het
is dan ook samengesteld door Victor
Serebriakoff, die zestien jaar secreta
ris is geweest van de Engelse Mensa.
Ook ons land kent zo’n afdeling,
waar je lid van mag worden als je
een intelligentie-quotiënt vertoont,
dat hoger is dan dat van 98 pet van
de bevolking. Zo men weet kent de
Nederlandse Mensa nogal wat strijd
aan de top en er is van splitsing
sprake geweest. Gelukkig schijnt een
hoge IQ de emoties dus niet geheel
en al te frusteren.
Dat voorbeeld geef ik er bij voor
lezers van -, en werkers met - dit
boekje. Als ze ook gefrustreerd raken
omdat ze niet genoeg antwoorden
goed invullen, mogen ze bedenken
dat ze de inderdaad nuttige en knap
pe tests ook kunnen zien als een
psychologisch puzzelboek. Spelender
wijze gelukt het misschien beter dan
met diepe denkrimpels.
nis van de Sint Bavo te zijn, maar al
lezende en wandelende zou men ook
daarvan juist meer willen weten en
men kijkt uit naar het ogenblik, dat
iemand de vele archiefbescheiden die
in de Bisschopskamer van het kerk
gebouw rusten zodanig heeft bewerkt
en bestudeerd, dat die geschiedenis
kan worden beschreven.
De restauratie van de kerk wordt
van jaar op jaar uitgesteld uit geld
gebrek; de kosten van de restauratie
stijgen sneller dan de omvang van de
binnenkomende gelden voor het res
tauratiefonds. De foto van het beeld
van Sint Bavo in de gevel van het
Zuidertransept toont duidelijk aan
hoe verweerd Haarlems beschermhei
lige is. Welke Haarlemse beeldhouwer
zal ooit geroepen worden om een
nieuw beeld van Sint Bavo te ma
ken?
Moge het boekje van de heer Del
leman de belangstelling voor de Sint
HAARLEM. Volkomen onverwartit
heeft de directeur van grammofoonpla
tenmaatschappij Negram, Hans Keller
man, zijn ontslag genomen. Vorige week
is dit nieuws meegedeeld aan het perso
neel van Negram in Heemstede. Afgelo
pen maandag heeft Hans Kellerman al
definitief afscheid genoemen. Met ingang
van 1 augustus is hij benoemd tot direc
teur van een nieuwe platenmaatschappij,
waarvan de naarn nog geheim wordt
gehouden.
AMSTERDAM (ANP). Komende
zaterdag zullen tussen 12 en 6 uur op
het tegeltrottoir voor de Atheneum
Boekhandel aan het Spui in Amsterdam
Nederlandse dichters in de open lucht
Nederlandse dichtbundels verkopen.
AMSTERDAM (ANP). Prins Bern-
hard heeft dinsdag in zijn functie van
regent van het naar hem genoemde
fonds in de Krijgsraadzaal van het ko
ninklijk paleis op de Dam in Amsterdam
Zilveren Anjers uitgereikt aan ir. A. D.
van Dijk uit Nieuw Nickerie (Suriname),
dr. H. L. Oussoren uit Wassenaar en de
heer H. F. de Boer uit Buitenpost-
Ir. Van Dijk kreeg de Zilveren Anjer
voor het stichten van culturele centra,
die hebben bijgedragen tot de culturele
ontwikkeling van het gebied rond Nic
kerie in westelijk Suriname.
Dr. Oussoren, rector aan het Rijn
lands Lyceum in Wassenaar, kreeg de
Anjer voor zijn studies van het histo
risch orgelbezit en voor zijn inzet voor
de restauratie van deze oude instrumen
ten.
De heer De Boer, directeur van ge
meentewerken van Achtkarspelen, werd
onderscheiden voor zijn uitvoerige stu
dies en publikaties als voorzitter van „It
Fryske Gea”, de vereniging tot behoud
van natuurmonumenten in Friesland.
De prins zei in een inleiding dat wij
niets in het luchtledige doen. „Zelfs
degenen, die het failliet van onze cul
tuur verkondigen volgen daarmee een
oude traditie in die cultuur en misschien
zelfs een eerbiedwaardige, want cultuur
kritiek is noodzaak”. Hij herinnerde er
aan, dat de Zilveren Anjer voor de
cultuurconservering. „Maar
i niet alleen conserveren.
bereid verklaard hun werk af te staan,
aldus de BBK.
Brabander als free-lance medewerker la
behouden.
