V
Premier Den Uyl niet op receptie in Amerikaanse ambassade
V
Kritiek op
levering
kernreactor
Onderhandelaar uit
Moskou in Peking
Vijftig leden
van het IRA
opgepakt
Watervoorraden
in Engeland
slinken snel
Kissinger gaat
naar China
Jordaans ultimatum
Cenève
voor
Niet sjiek
wel veilig
MOGELIJK HERVATTING GRENSOVERLEG
VERGOEDING VAN
RAADSLEDEN
WORDT GEWIJZIGD
EXECUTIES IN IRAN
VAN SMOKKELAARS
Chilenen lopen weg
uit ILO-beraad
Franse 18-jarigen
mogen kiezen
Medische hulp voor
jaloerse mensen
in Leningrad
3
2
BINNEN- EN BUITENLAND
1974
WOENSDAG 26 JUNI
Plicht en genoegen
Geleerden in VS
Been omhoog
Palestijnen
U
Schaakspel
Beste oplossing
Niet op receptie
NIXON IN VESTING BRUSSEL
(Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. J. van Wesel)
en
„MINISTER Aboe Ode: „Die stap
gang gemaakt. Het gaat om het duidelijk
markeren van de grens.
de
erd
tter
ha-
van
ing
erk
rden
dan
bare
Uit Amerikaanse bron in Brussel is
voorts te verstaan gegeven, dat Kissinger
binnen niet al te lange tijd ook een
bezoek zal brengen aan India. Voorts zal
hij op 5 juli naar Rome reizen voor een
bezoek van twee dagen.
MOSKOU (DPA) Jaloerse mensen
die hun problemen niet meer aankun
nen, kunnen zich in de Russische stad
Leningrad tot een onlangs opgericht ad
viesbureau wenden. Daar staat een psy
chiater of nog een andere specialist tot
hun beschikking.
HET WELKOM verschilde wel heel
grondig van zijn door juichende menig-
CAMBRIDGE (UPI) Vier geleerden
in de Verenigde Staten hebben gisteren
het besluit van de Amerikaanse rege
ring, Egypte een kernreactor te verko
pen gekenschetst als „onvoorzichtig en
onverstandig en mogelijk roekeloos".
hebben
Amerika gedaan,
met
de kaarten
raad weten, nog afgezien van de an
dere Arabische landen, zal het er
uiteindelijk op aankomen wat Kissin
gers ideeën over dit vraagstuk zijn.
In Jeruzalem gaf Kissinger vorige
week te kennen dat de Jordaniërs
moeten afwachten. Op dit moment
ziet hij geen heil in haastige formu
les. De Arabische landen, inclusief de
Palestijnen, moeten eerst onderling
uit trachten te maken wat het lot
van de Palestijnse bevolking zal zijn.
KISSINGER heeft in Jeruzalem ai
gesuggereerd dat een aantal Palestij
nen deel zal uitmaken van de Jor
daanse delegatie.
dan ook
liet hij
ook een
Uit de vele wendingen die de Pa
lestijnse kwestie kan nemen, liggen
er twee voor de hand.
Een tweede mogelijkheid is, dat
koning Hoessein zich op de een of
andere manier toch met de Palestijn
se bevrijdingsorganisaties zal verzoe
nen.
IS ER een verzoening tussen de
Palestijnse bevrijdingsorganisaties en
koning Hoessein mogelijk?
een
de
PARIJS (UPI) De Franse Nationale
Vergadering is gisteren akkoord gegaan
met een verlaging van de stemgerechtig
de leeftijd van 21 tot 18 jaar. In die
leeftijdsgroep zijn 2,6 miljoen potentiële
kiezers.
Het aantal geëxecuteerden is daarmee
in 30 maanden gestegen tot 236.
Volgens de Iraanse wet wordt ieder
een die bij zijn aanhouding in het bezit
is van meer dan tien gram heroine of
andere verdovende middelen of 1 kg
opium na een proces voor een krijgsraad
veroordeeld tot de dood voor een vuur
peloton.
ioor
igen
uit
he
mde
zijn
de
g in
LONDEN (AP) Sinds 1896 heeft het
niet zo weinig geregend in Engeland als
dit jaar, zo heeft een woordvoerder van
de Nationale Waterraad gisteren gezegd.
oge
me
:ijn
ka-
in
en-
■en.
>nd
llig
.lot
ien
ton
;en.
>nd
Mi-
en-
>uw
op
tes-
i of
pen
atie
ne-
ssie
een
de
na-
ten,
ti-
van
»an-
1 in
be
ult
-ers
ein-
om
;m-
dag
be-
dat
•er—
rn-
aar
Het
nu
de
ca
de
de
irij-
Hak
opt.
met
te
vier
ven
gen
djs-
;aan
ien”
iige
en
ka-
be-
ïur-
n is
:ht-
ier-
de
F3
stal
oter
een
Hen
cti-
wee
elo-
Mi-
mf-
ite-
zak
het
:er-
Ja-
eze
rei-
;of-
:aal
:en.
af-
■af-
het
ere
kio
an
ten
ete
ord
ite-
cen
;er.
>n-
T»-
Bov-idien verlangt China van de Sov-
jet-liiie de erkenning dat de Russische
tsaren zich in de vorige eeuw grote
delen Chine^ grondgebied hebben toe
geëigend. Daaraan verbindt Peking ove
rigens niet de eis tot teruggave van die
gebieden.
Nixon verbleef in de residentie van
de Amerikaanse ambassadeur. Dit
is voor een staatshoofd bepaald
geen sjieke huisvesting in een land
dat bol staat van de paleizen en
kastelen. Naar verluidt zouden de,
Amerikaanse veiligheidsdiensten de'
paleiselijke logeerruimten van het
Belgische hof echter als te riskant
hebben afgewezen.
Het Amerikaanse staatshoofd zal mor
gen de centrale figuur zijn bij de plech
tige ondertekening door de regeringslei
ders van de vijftien NAVO-landen van
een Atlantische verklaring, die beoogt
nieuwe inhoud te geven aan het bondge
nootschap.
(Van onze redacteur in Brussel)
BRUSSEL. Behalve Nixon is in
Brussel nog de Griekse eerste mi
nister die extra bewaking vergt,
omdat in de Belgische hoofdstad
een Griekse kolonie is gehuisvest
die zich politiek allerminst aan het
kolonelsregime in Athene wil con
formeren. De verspieders zijn dan
ook uitgezonden naar de verdachte
politieke milieus tot op heden
echter is niet bekend geworden dat
Griekse democraten uit voorzorg
zouden zijn gearresteerd of uitge
wezen.
BELFAST (Reuter) Gisteren bij het
aanbreken van de dag hebben Britse
militairen in Noord-Ierland vijftig man
nen gearresteerd, die ervan verdacht
worden lid te zijn van het Ierse Repu
blikeinse Leger (IRA).
Als de droogte aanhoudt zal er binnen
een paar weken sprake zijn van een
accuut tekort aan water, zo zei hij. Hij
zei dat de verminderende watervoorra
den nog maar voldoende zijn voor een
paar weken.
DEN HAAG (ANP) In de Eerste
Kamer heeft minister De Gaay Fortman
(Binnenlandse Zaken) een wijziging i'an
de gemeentewet aangekondigd. De wijzi
ging is nodig voor een nadere regeling
van de vergoeding aan gemeenteraadsle
den. De minister zei daarbij te streven
naar „een redelijke regeling”, waarbij de
vergoeding in verhouding staat tot de
gemiddeld aan raadswerk bestede tijd.
De nieuwe regeling zal tevens het ele
ment van tegemoetkoming in gemaakte
kosten omvatten.
•Volgens het Russische persbureau Tass
werd Ilyichov op de luchthaven van
Peking verwelkomd door de Chinese on
derhandelaar Yoe Tsjan en de Russische
ambassadeur in Peking Tolstikov. In de
vijf jaar dat de grensbesprekingen al
met veel langdurige onderbrekingen
aan de gang zijn is nauwelijks vooruit-
Een woordvoerder van het Britse leger
heeft verklaard, dat de arrestaties ver
richt zijn op informatie van de Britse
geheime dienst. De meeste arrestaties
vonden plaats In de overwegend rooms
katholieke wijken van Belfast.
In kringen van de Britse veiligheids
dienst is gisteren verklaard, dat IRA-
leden in gevangenissen in Belfast door
mede-gevangenen waren gemarteld om
dat zij ervan verdacht werden inlichtin
gen te verstrekken aan het Britse leger.
AAN ONZE GRENS is het omge
keerd: de Israëlische nederzettingen
bevinden zich direct langs de be
standslijn, en daarom moet Israel al
in het eerste stadium bewijzen dat
het bereid is alle bezette gebieden op
te geven in ruil voor een vredesrege
ling”.
Het is de vraag of deze ultimatieve
formulering inderdaad een ultimatum
is. Met onderhandelingen op komst
wordt, door alle partijen die bij het
conflict betrokken zijn, bijna alles zo
ultimatief mogelijk gesteld. En als
dat inderdaad het geval is, zou Jorda
nië daarmee de vredesconferentie in
Genève kunnen opblazen Want het is
duidelijk dat een Jordaanse eis een
troepenscheiding met Israel te be
werkstelligen voordat het verre vre
desoverleg verder gaat, een volstrekt
onhaalbare kaart is. Israel heeft dit
voorstel reeds van de hand gewezen,
en ook Amerika heeft er geen steun
voor opgebracht.
wij niet in ovprleg
maar
liggen nu feitelijk op tafel”. De Pa
lestijnse kwestie is in dit stadium, nu
de troepensrtieiding met Syrië
Egypte achter de rug is, een menge
ling van een poker- en een schaak
spel.
George Mavros, leider van de vroege
re Griekse Centrumpartij heeft
met kracht geprotesteerd tegen de
uitnodiging aan de Griekse premier
om in Brussel de nieuwe Atlanti
sche verklaring mede te onderteke
nen.
In antwoord op vorige week gestelde
vragen noemde de minister het „onmis
kenbaar” dat in de wetgevende arbeid
vertraging is opgetreden. Er is, zo zette
hij uiteen, sprake van een inwerkperio-
de, want „iedereen moet zijn baantje
leren”. Mede-oorzaak van de opgetreden
vertragingen is de noodzaak van een
veelvuldig interdepartementaal overleg.
De minister noemde het een „droevige
ervaring” dat juist dit overleg enorm
veel tijd kost.
Nixon is overigens op reis gegaan met
een lichte vorm van aderontsteking,
waardoor hij tijdens de vlucht van Was
hington naar Brussel met het linkerbeen
omhoog heeft gezeten.
Volgens zijn lijfarts, Walter T. Kach,
heeft Nixon geen pijn en bestaat er geen
gevaar voor het optreden van klontering
van het bloed. Nixon hoeft ook geen
medicijnen in te nemen tegen de kwaal,
waarvan hij al last had tijdens zijn reis
door het Midden-Oosten.
De van veel kogelvrij glas voorziene
presidentiële automobiel is voor het ver
voer in Brussel speciaal naar de Belgi
sche hoofdstad overgevlogen. Ook ko
ning Boudewijn, die doorgaans aan min
der evidente gevaren blootstaat, reed
gisteravond mee in deze auto.
De Jordaniërs hebben dat goed ont
vangen, maar zij zijn er toch niet
helemaal gerust op. Het was een veeg
teken dat Kissinger vanuit Jeruzalem
doorvloog naar Ottawa, waar hij de
NAVO-conferentie moest bijwonen,
terwijl Nixon alleen doorvloog naar
Amman. De conclusie ligt voor de
hand: in Amman was op dat moment
niets belangrijks te bespreken.
Kissinger sloot op zijn persconfe
rentie in Jeruzalem andere dan Jor
daanse opties uit. Weliswaar werden
contacten tussen de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie en de Amerika
nen ontkend, maar ook in Jordanië
vertrouwt men de zaak niet hele
maal. Toen president Nixon
het Midden-Oosten verliet,
behalve een bezorgd Israel,
bezorgd Jordanië achter.
Een terugkeer van de Palestijnse
bevrijdingsorganisaties naar Jordanië,
al was het maar op beperkte schaal,
is voor de Jordaniërs een nachtmer
rie. Sterker nog, Jordanië zal, in wat
voor situatie ook. dit soort concessies
nooit kunnen doen, omdat dan de
troon van koning Hoessein regelrecht
in gevaar komt.
TEHERAN (AP) In Iran zijn giste
ren opnieuw zes smokkelaars van verdo
vende middelen door een vuurpeloton
geëxecuteerd.
ten omstuwde optreden in het Midden-
Oosten: het Belgische koningspaar, NA-
VO-secretaris-generaal Luns en een aan
tal hoogwaardigheidsbekleders, een mu
ziekkorps, een erewacht en enkele hon
derden journalisten stonden rereed om
Nixon te begroeten op het hermetisch
voor gewone nieuwsgierigen afgesloten
militaire terrein.
Het is duidelijk dat dit voor beide
partijen de beste oplossing zou zijn.
Voor het land echter niet. Jordanië
heeft de Palestijnse organisaties niets
te bieden voor een compromis. Maar
de andere Arabische landen, en ook
de Verenigde Staten, schijnen erop
aan te sturen. Daarom lijkt de meest
waarschijnlijke ontwikkeling voor de
Arabische topconferentie, die over
een paar maanden in Rabat zal wor
den gehouden, dat er intern in de
Arabische wereld alle mogelijke po
gingen gedaan zullen worden, vooral
door Egypte, Syrië en Saoedi-Arabië,
om Yasser Arafat en koning Hoessein
aan één tafel te krijgen.
BRUSSEL „Het is twijfelach
tig of zonder de NAVO de ontspan
ning zou zijn begonnen en het is
ook twijfelachtig of de ontspanning
zou doorzetten zonder de handr-
having van een sterk bondgenoot
schap”. Dit zei een zichtbaar ge
spannen president Nixon gister
avond bij zijn aankomst op het
militaire vliegveld Melsbroek bij
Brussel aan het begin van een tien
daags verblijf in Europa, dat gro
tendeels zal worden besteed aan
een bezoek aan de Sovjet-Unie.
AMMAN „Wij gaan niet naar Genève voor een troepenscheiding
tussen Israel en Jordanië tot stand is gebracht”, zo heeft de Jordaanse
minister van Voorlichting Adnan Aboe Ode verklaard in een vraag
gesprek. Houdt dit een tweede Jordaans ultimatum in, nadat Jorda
nië al eerder had verklaard zich uit de Geneefse besprekingen terug
te trekken als de Palestijnse bevrijdingsorganisatie als enige ver
tegenwoordiger van de Palestijnen wordt aanvaard?
„Het is voor ons een ultimatum,
dat tot doel heeft om Israels vredes
wil te testen. Met Egypte heeft Israel
een troepensrtieidingsovereenkomst
gesloten. De bedoeling van de uitein
delijke regeling met Egypte is, dat in
het laatste stadium Israel nu voor
zijn veiligheid territoriale eisen zal
stellen.
Er behoeft slechts een gering toe
gangsgeld te worden betaald. Personalia
hoeft de „patiënt” niet te noemen.
De wekelijkse bijlage van het rege-
ringsblad „Izvestia” schreef nog: „Als
andere steden in de Sovjet-Unie dit
voorbeeld zouden volgen, zou daarmee
de eerste stap zijn gezet in het georgani
seerde offensief tegen de jaloezie”. De
„ziekte” is niet alleen schadelijk voor de
■>«trokkene maar ook voor zijn omge
ving.
De kritiek is vervat in een rapport
van Daniel Ford, leider van de „Vereni
ging van bezorgde geleerden”, Henry
Kendall, professor in de natuurkunde
aan het instituut voor technologie van
Massachusetts, George Kistiakowsky,
professor in de chemie en George Rath-
jens, professor in de politieke weten
schap.
Kistiakowsky heeft de leiding gehad
van de organisatie, die de eerste Ameri
kaanse kernbom heeft ontworpen. De
geleerden hebben de Amerikaanse rege
ring van advies gediend op het gebied
van de kernenergie en op wetenschappe
lijk gebied.
De geleerden zijn van mening, dat het
leveren van een kernreactor aan Egypte
krachtens dé voorgestelde Amerikaans-
Egyptische overeenkomst het vermogen
van Egypte, rechtstreeks aan te sturen
op het bezit van kernwapens aanzienlijk
zal vergroten.
In het rapport van de geleerden wordt
de verstrekking van een Amerikaanse
kernreactor aan Israel niet op een lijn
gesteld met de levering van een reactor
aan Egypte, aangezien „Israël een land
is, met een gevorderd technologisch ver
mogen en met een eigen kernprogram”.
Israel, aldus het rapport, zal niet zoals
Egypte veel winnen aan technische ver
mogen door de levering van een Ameri
kaanse reactor.
Het afgelopen jaar is de verhouding
Moskou-Peking bepaald niet verbeterd.
Ip januari wees China vijf leden van
het Russische ambassadepersoneel uit
nadat ze beschuldigd waren van contac
ten met een Russische agent van Chinese
afkomst in Peking. In maart nam China
een Russische helikopter in beslag, met
drie Russen aan boord die volgens Peking
een spionagemissie uitvoerden. Moskou
zei dat ze in slecht weer waren ver
dwaald en verlangt teruggave van het
toestel en bemanning.
De Russische leiders hebben onlangs
hun bereidheid uitgesproken een nucle
air niet-aanvalsverdrag met China te
sluiten en de betrekkingen te normalise
ren. Volgens Oosteur'mese bronnen wei
gert China akkoord te gaan met terug
trekking van de troepen uit het directe
grensgebied en met stopzetting van de
door luidsprekers gevoerde propaganda
oorlog.
Wat de eerste mogelijkheid betreft:
de Palestijnse organisatie is gewoon
te sterk om zich buiten een eventuele
regeling te laten sluiten. Er zijn teke
nen die erop wijzen dat niet alleen
Israel en Jordanië dat betreuren,
maar ook andere Arabische landen,
zoals Egypte, Syrië en Saoedi-Arabië.
Een regeling zonder de Palestijnse
bevrijdingsorganisaties garandeert
grote toekomstige problemen.
Gisteren zijn ook al andere regerings
leiders in Brussel gearriveerd. De Britse
premier Wilson voerde gisteravond zijn
eerste bilaterale besprekingen met zijn
Luxemburgse, Deense en Portugese col
lega’s. Hij spreekt vandaag not? met de
Franse eerste minister Chirac en uiter
aard met president Nixon.
Voor Nederlandse premier Den Uyl
zijn geen bijzondere afspraken gemaakt.
Hij kwam vanochtend aan en naar ver
luidt wil hij zo snel mogelijk na de
ondertekening weer afreizen.
Premier Den Uyl verscheen ook niet
op de jeceptie voor president Nixon op
de Amerikaanse ambassade. Alle NAVO-
regeringsleiders en ministers van Bui
tenlandse Zaken waren daar uitgenodigd
en ook NAVO-secretaris-generaal Luns
en andere hoge functionarissen van het
bondgenootschap waren daar versche
nen.
BRUSSEL (AFP) De Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Kis
singer, zal waarschijnlijk in oktober
naar China gaan.
Ten eerste: Israel en Jordanië
gooien het met elkaar op een ak
koordje, daarmee de bevrijdingsorga
nisaties er buiten latend.
De secretaris-generaal van de NAVO,
Luns, verwelkomt president Nixon op de
luchtmachtbasis Melsbroek by Brussel.
Naast Nixon staat koning Boudewijn van
België.
Hoe beducht men was voor mogelijke
aanslagen, blijkt onweerlegbaar uit
het feit dat op de daken van de
gebouwen rond de woning van de
Amerikaanse ambassadeur scherp
schutters zijn geposteerd. Dat is
een geheel ander soort decoratie
dan het kersverse bladgoud van
23,5 karaats waarmee de speerpun
ten op het smeedijzeren hek rond
de ambassade dezer dagen zijn be
kleed.
Tot nu toe heeft Jordanië, waarvan
de bevolking voor 60 percent uit
Palestijnen bestaat, altijd op het ver
keerde paard gewed. In 1967 besloot
koning Hoessein mee te doen aan de
oorlog tegen Israel en hij verloor. In
oktober 1973 besloot koning Hoessein
opnieuw mee te doen en hij verloor
weer.
Syrië en Egypte behaalden welis
waar geen militaire overwinning,
maar de troepenscheidingsovereen-
komsten die later met Israel werden
gesloten, waren een duidelijk Ara
bisch succes, evenals de daarop vol
gende nieuwe Amerikaanse Midden-
Oosten-politiek. Daarom kwam het
gefrustreerde Jordanië op het idee
dat na de troepenscheiding met Egyp
te en Syrië nu ook Jordanië tot zo’n
troepenscheiding moest overgaan.
Hierbij gaat het om een Israëlische
terugtrekking tot tien kilometer van
de rivier de Jordaan, als eerste stap
voor een volledige Israëlische terug
trekking van de westelijke oever van
de Jordaan, die in de oorlog van 1967
werd verloren.
Aangezien noch Israel, noch Jorda
nië met het Palestijnse vraagstuk
PEKING. (Reuter en DPA) De lei
der van de Russische onderhandelingsde-
legatie bij de grensbesprekingen met
China, Leonid Ilyichov is gisteren na een
afwezigheid van een jaar in Peking
teruggekeerd. Waarnemers zien hierin
een teken dat de besprekingen binnen
kort hervat zullen worden, hoewel er
geen doorbraak in de vastgelopen be
sprekingen te verwachten valt. De be
sprekingen begonnen in 1969 na
bloedig grensconflict op de rivier
Oessoeri.
Ilyichov reisde naar Peking juist voor
de reis van president Nixon naar Mos
kou. Zijn vorige reizen naar China voor
h 'rvatting van de besorekingen vielen
samen met de komst van Nixon naar
Moskou in 1972 en de reis van Breznjev
naar ashington in de zomer van 1973.
Diplomatieke waarnemers veronder
stellen dat premier Den Uyl zich uit
politieke overwegingen van Nederlands
belang liever niet omstandig vertoont in
het gezelschap van NAVO-topfiguren.
Bovendien zou het kunnen zijn dat hij,
gegeven de onzekerheid over de Neder
landse defensienota, een ontmoeting met
zijn kritische collega’s zou willen ver
mijden.
Koning Boudewijn gewaagde in zijn
welkomstwoord van „de plicht en het
genoegen” president Nixon voor de
tweede maal op Belgische bodem te
mogen begroeten secretaris-generaal
Luns sprak zelfs van een „groot, groot
genoegen”.
Nixon signaleerde de betekenis van
het feit dat zijn aankomst in Brussel
plaatsvindt na zijn rondreis in het Mid
den-Oosten en vóór zijn bezoek aan
Moskou: „Dit symboliseert de centrale
rol die de NAVO speelt bij het nastre
ven van een duurzame vrede in de
wereld”.
Welnu, nadat in een kleine ontvangst
ruimte een korte voorstellingsceremo-
nie had plaatsgevonden, waarbij onder
anderen de Belgische eerste minister
Tindemans en de belangrijkste leden
van zijn kabinet gereed stonden, alsmede
een aantal hoge functionarissen van het
bondgenootschap, vertrokken de staats
hoofden naar het koninklijk paleis voor
een korte ontvangst. Voor de rit naar de
stad waren drie zwaar bewaakte routes
uitgezocht en tot op het allerlaatste
moment is geheim gehouden langs welke
wegen Nixon ten slotte het stadscentrum
zou bereiken.
Zij waren in elk geval zo gekozen, dat
in geval van nood steeds een hospitaal
zeer nabij was, waar een ploeg chirur
gen voortdurend in staat van alarm
verkeerde.
GENÈVE (UPI, DPA en Reuter) De
Chileense regeringsdelegatie heeft zich
gisteren teruggetrokken van de algeme
ne vergadering van de Internationale
Arbeidsorganisatie ILO in Genève. Dit
gebeurde nadat in een resolutie Chili was
aangevallen wegens het „arresteren, te
rechtstellen en deporteren van vak
bondsleden”.
Alleen de delegaties van de Chileense
werkgevers- en werknemersbonden ble
ven in de zaal zitten. De motie in
kwestie was met 224 stemmen aangeno
men, bij 124 onthoudingen.
