Commercieel
boek voor
de toerist
Evert
Meer seks in Kalverstraat
Wolter Lemstra, de nieuwe secretaris, haat poeha
Damstraat
Droomreis
Dichters
e Mr
a
1
99
*^1
1
Rotaprenten als tomaten doorgedraaid
ML I
DONDERDAG
2 7
19 7 4
JUNI
9
'i
Él
A
M
ONDER REDACTIE VAN ROLF STALLING,
„Amsterdam, where to go”
■1
-
I
-
Wj* I
I 1
Bh
l -
4
Aat Veldhoens
magische eitje
-r'^ -ir-
maar
Aat Veldhoen met zijn modellen: Kaboel, Venus. Gala en Kaboelaatje die hij zelf ter wereld bracht.
niet up-to-date
Is hij hard? „Ik heb een Groningse
mentaliteit. In mijn werk ben ik rede-
losse schroeven zou kunnen komen te
staan.
LEMSTRA
.de man op straat
ALLEMAAL best waar en de opzet van
het 608 pagina’s tellende boek belooft
ook veel: een overzicht van de historie,
monumenten, musea, galeries, theaters,
bedrijven, congresruimte, sport, mode,
toeristische en alternatieve mogelijkhe
den, hotels, restaurants, bars en nacht
clubs. De samenstellers Gerard de Vries,
Kees Hodde en Anke Mondeel geven
meteen toe dat ze de lezer geen afge
rond beeld van Amsterdam kunnen ge
ven omdat je dan kruiwagens vol mate
riaal zou moeten aanvoeren.
Maar behalve veel praktische tips en
een enorme hoeveelheid foto’s (700) biedt
„Amsterdam, where to go” lang niet
genoeg om als standaardwerk al is het
maar van dit momentde historie in te
gaan. Het heeft er meer weg van dat de
uitgevers op een slimme manier hebben
gemikt op twee zaken die alleen com
mercieel, maar verder ook niet met
elkaar te maken hebben; het bereiken
van grossiers in relatiegeschenken en het
bedrijven van een stuk promotion voor
de hoofdstad. En dat is jammer.
„Zowel de zakenman”, aldus Samkalden,
„de toerist als de congresganger en
niet te vergeten de Amsterdammer
zelfzal aan de hand van deze publica
tie de weg in en door Amsterdam ge
makkelijker kunnen vinden”. EnHet
boek geeft op onmiskenbare wijze de
juistheid aan van de stelling: Amster
dam wil niet alleen veel. Amsterdam is
veel”.
AAT VELDHOEN heeft zijn indrukwekkende camera goud en rood ge
schilderd en naast de lens het portret van zijn Indische vrouw Kaboel „ge
plakt”. Zij en de drie dochters Venus, Gala en Kaboeltje spelen een
belangrijke rol in het leven en werk van de 39-jarige Amsterdamse schil
der en graficus, die ooit grote bekendheid kreeg door zijn erotische en oos
terse rotaprenten maar rond wie het de laatste tijd stil is geworden.
lijk hard ja, maar er gaat me niets
boven mensen”. Waarmee hij toch ook
heel duidelijk de burger bedoelt die er
in zijn dialoog met de gemeente nogal
eens bekaaid afkomt. Lemstra: „De op
leiding van een ambtenaar vind ik aan
drastische veranderingen toe. Die is niet
meer up to date. Je wordt als ambtenaar
steeds meer geconfronteerd met de bui
tenwacht, het dagelijkse leven Je moet
dan ook kunnen omgaan met mensen,
maar dat zit niet in het opleidingspak
ket. Het is belangrijk want je scope
wordt breder, maar je merkt dat de
meeste mensen niet goed geëquipeerd
zijn. Je kunt je nu eenmaal niet zuiver
ambtelijk opstellen als je met de man in
de straat praat. Ik ben zo bang dat we
vaak achteraan komen”.
DE EENS zo eerbiedwaardige Kal
verstraat krijgt er een tweede seks
winkel bij. Op steenworp afstand van
de pornoshop van de Duitse Beate
Uhlse (zie foto), waar de live-shows
het op de eerste etage zo goed deden
dat ze na een maand alweer werden
gestopt en waar onder motto „liefde
maakt dorstig” nu ook ijsjes worden
verkocht, is men doende met de ver
bouwing van een pand waar de arti
kelen straks ook in rose gehuld zul
len gaan. Bij de komst van Beate
trilde de Kalverstraat van veront
waardiging, nu is er alleen nog het
schouderophalen. Maar ja, Nederlands
eerste winkelstraat, zit moeilijk. Tot
deze conclusie zijn ook enkele onder
zoekers gekomen die in opdracht van
de stichting Amsterdam City zijn na
gegaan hoe de Kalverstraat zich de
laatste jaren heeft ontwikkeld. Dat
rapport verschijnt pas in september
maar de eerste indrukken zijn aller
minst vrolijk.
ZATERDAGMIDDAG van 12 tot 6
zullen Nederlandse dichters op de
stoep voor de Atheneum Boekhandel
aan het Spui dichtbundels verkopen.
Er komen kraampjes en Jan Blokker,
Simon Vinkenoog, Bert Schierbeek,
Thera Westerman en anderen zullen
deze bemannen. De acteur Henk van
Ulsen zal uit het werk voordragen.
WAAR MOET je in Amsterdam naar
toe? De uitgeverij Going Dutch heeft
een poging gedaan om de vreemdeling
meer wegwjjs te maken in deze, in veel
opzichten kleurrijke grabbelton van his
torie. kuituur en amusement. Tijdens
een persconferentie in het Hiltonhotel,
waar zo ongeveer het complete publici-
teitswereldje aanwezig was en het aan
drankjes en hapjes al evenmin ontbrak,
werd dit uit drie delen bestaande boek
(in zwarte cassette) op tamelijk preten
tieuze manier ten doop gehouden.
De Amsterdamse historicus Ton Koot
sprak uiterst lovende woorden, er was
een dynamisch filmpje en burgemeester
Samkalden stelde in een in het Engels,
Frans, Duits, Spaans en Japans (jawel)
vertaald voorwoord vast, dat er nu dan
toch maar een informatief werk over de
hoofdstad tot stand was gekomen, dat in
samenstelling en uitvoering nog niet
eerder was uitgegeven.
Vragensteller wijst er daarbij op dat
van versnelling van de aanleg van
vrije banen en stroomlijning van on
doorzichtige procedures bij het ver
keersbureau juist onder het bewind
van Brautigam weinig is gebleken.
WAT IS voor hem het belangrijkste?
„Lekker schilderen, dat is het fijnste
wat er bestaat. Dan ben ik ook erg
rustig en valt alles van me af. Je moet
er alleen voor vechten om te schilderen
en er aan wennen dat niemand het
koopt”.
Heeft hij nog vrienden in Amsterdam?
„Nee, ik heb een lekker wijf en dat is
een ontzettend goeie vriend. Het kan
hier erg gezellig zijn. Soms geef ik de
kinderen verf en dan zitten we allemaal
te schilderen. Dan heb je veel lol”.
Hoewel hij geen noot op papier kan
zetten, zou de kunstenaar nog graag
eens een serenade voor een orkest willen
maken. „Het lijkt me dat je dat samen
met een dirigent kan doen. Als ik de
violen heb voorgezongen, kun je de bas
sen laten komen”. (Veldhoen doet voor
hoe hij zich dat voorstelt) „Maar ja, hoe
krijg ik het Concertgebouworkest zo gek
om met een malle schilder te gaan
werken?”
Het zijn twijfels die oök een ander
ambitieus plan ondergraven. „Ik zou
graag een groot schildersfeest in de RAI
hebben. Als ze allemaal hun werk mee
nemen, heb je een supertentoonstelling.
Compleet met feesten, drank en weed. Ik
vind dat dan ook het volk mag komen
meefeesten”. Hij zet een pan met een
gebakken eitje op de grond. „Dat is
magie”, aldus Veldhoen. „Je komt dat al
op schilderijen van Jeroen Bosch tegen,
maar niemand weet wat het betekent”.
nogal eens in de wielen gereden.
Vandaar dat laatstgenoemde B. en W.
vraagt of die tekst niet zou moeten
luiden: „Vrije baan voor bus en tram,
vertraagd door Evert Brautigam”.
„Ambtenaar is
WIM WESSELS, raadslid van D’66.
heeft zich boos gemaakt over recla
meplaatjes van de CDA in de bussen
en trams waarop te lezen is: „Vrije
baan voor bus en tram, stem op
Evert Brautigam”. Zoals bekend is
Brautigam wethouder voor de ver-
keerscoördinatie en is Wessels, de
verkeersingenieur, hem op dat punt
TIEN Amsterdamse lieverdjes ver
trekken maandag voor een droomreis
van drie weken naar Californië, waar
ze dr. Rossi van Peyton Place, de
komiek Bob Hope en de boksers Su
gar Ray Robinson en George Fore
man zullen ontmoeten. Want daar
gaat het de pupillen van „Het
Schoolkind” uit de Albert Cuypstraat
vooral om, aangezien ze niets liever
doen dan boksen. De man die dit
snoepreisje heeft georganiseerd is fo
tograaf en trainer Ruud van der
Linden.
VAN EEN DORP naar een wereldstad: zo kan men de spectaculaire
sprong van drs. Wolter Lemstra, Amsterdams nieuwe gemeentesecretaris,
het beste kenschetsen. Bij gebrek aan een eigen kroonprins als opvolger
voor de scheidende mr. Morren zocht de hoofdstad een man van buiten en
het was burgemeester Samkalden persoonlijk die de Groninger Lemstra
(39), die als loco-secretaris van Utrecht was opgevallen, naar het Prinsen
hof lokte. Waar hij orde op zaken wil stellen omdat hij nu eenmaal van
mening is dat ambtenaren teveel achter de feiten aanhollen.
maar meer als manager De man met de
oliekan die het apparaat laat draaien”.
In de hoofdstedelijke situatie zijn dat
1200 secretarie-ambtenaren.
„Amsterdam is”, zegt hij „toch wel
de stad waar het meest gebeurt. Het is
de poort van Europa. Een lastige stad?
Ach, wat is lastig. Dat beeld is er wel,
maar ik geloof dat je er met een beetje
flexibel en soepel beleid veel aan kunt
doen. Bovendien heb ik het voordeel dat
ik niet zo oud ben”.
Nu is het zo dat Amsterdamse actie
groepen iedere vorm van prestige en
autoriteitendom op het Prinsenhof aan
hun laars lappen. Hoe staat Lemstra
daar tegenover? „Ik heb altijd als
stramien gehad dat je zolang mogelijk
met ze moet praten, want dan kun je
nog zaken doen. Je moet niet meteen de
politie op hun d,ak sturen. Voor mij is
de grens bereikt als er niet meer met
faire middelen wordt gesproken. Ik hou
van fair-play”, aldus de boomlange Gro
ninger die als tennisser, zwemmer en
zeilenthousiast leerde incasseren.
een paar schilderijen en een beeldje.
Betoverd hebben ze me met die auto
want al jaren hadden we niet in zo’n
ding gereden. En dan zit je ineens in
zo’n kreng van 75 rooien. Ik had er geen
papieren bij maar de politie was ineens
helemaal zacht. De waanzin op wielen.
Achteraf bleek dat ze me belazerd had
den”.
Over dat probleem springt hij luchtig
heen maar niet na eerst de wang van
Kaboel te hebben gestreeld. Zij meent:
„Ik hou van baby’s. Ieder jaar wil ik
er wel eentje hebben. Het zijn net
poppen, weet je wel”. Aat voegt er aan
toe dat Kaboel vindt dat ze alles samen
moeten doen. Ook het poseren voor de
fotograaf. „Het is net Vermeer. Die
maakte ook altijd een mannetje en een
vrouwtje”.
Lemstra heeft een bloedhekel aan
poeha, vandaar dat ons gesprek achter
een glas bier aan een Utrechtse stamta
fel plaats vindt. De zoon van een Bie-
rumse broodbakker heeft zichzelf moe
ten „maken”, want meer dan een mulo
zat er aanvankelijk niet in. „In ons
milieu moest je dan gaan werken. Al
leen de kinderen van hereboeren konden
naar de hbs. Ik heb later dan ook als
een leeuw gevochten om mijn broer zo’n
opleiding te late-1 krijgen”, aldus de
Groninger, die al spoedig naar het wes
ten kwam en daar door zelfstudie (pas
in 1971 haalde hij zijn doctoraal rech
ten) aan zijn ambtelijke loopbaan sleu
telde. En met sukses of zoals hij zelf
stelt met veel geluk.
„Ik had eigenlijk al eerder naar de
grote stad moeten gaan. Daar kun je je
Ou eenmaal beter ontplooien. Je gaat het
landelijk leven te gauw heilig verkla
ren”, stelt Lemstra droogjes vast. Hij
kent Amsterdam niet veel beter dan de
meeste buitenstaanders maar ziet zijn
nieuwe job als een uitdaging. „Als je
Amsterdam kunt krijgen, ben je een
kloris als je het niet doet. Het trekt me,
niet als technisch-juridisch adviseur
De manager Lemstra ziet ook de
organisatie als zijn stokpaardje. Dat is
geen overbodige luxe bij de talloze pro
blemen die in Amsterdam spelen en af
en toe tot paniekbeloftes leiden. Hij
realiseert zich dat hij juist daaraan wei
nig kan doen. „Je bent meer het hulpje
van B. en W. en de raad, het manusje
van alles. Het moet je liggen, dat je een
dienertje bent die ook om kleine bood
schappen wordt uitgestuurd.” Aan de
andere kant heeft hij altijd, zoals hij het
uitdrukt, met zijn snufferd op het colle
ge gezeten. „Je zit bij de keuken en je
weet hoe het beleid gevoerd wordt”.
Het stadsbestuur belijdt met de mond
dat het proces van cityvormen niet ten
koste van het wonen in de hoofdstad zal
gaan. De realiteit ligt anders. Hoe ziet
Lemstra dat? „Ik geloof dat de mensen
die city-vorming ook willen. Je ziet het
hier in Utrecht. De omzetten van de
zaken in de binnenstad zijn weer even
hoog als voor de tijd dat Hoog Catharij-
ne kwam. De mensen houden de behoef
te om in de oude sfeer te bivakkeren”.
Vindt hij dat Amsterdam in het re
cente verleden miskleunen heeft ge
maakt? „Ik ben nog een buitenstaander,
moet dus voorzichtig zijn, maar ik weet
niet of je alles in de hand kunt houden.
Er zijn ontwikkelingen die je redelijk
moet tolereren. Je loopt namelijk gauw
de kans dat je je belachelijk maakt en
dat is het ergste wat je als gemeentebe
stuur kan overkomen”. Feit is dat me
vrouw Lemstra zich nogal zorgen maakt
over de invloed die het Vondelpark op
hun vier kinderen kan hebben.
DE AFSLUITING van de Dam
straat voor verkeer dat vanaf de
Dam de kant van de Burgwallen op
wil, lijkt een definitief karakter te
hebben gekregen. Drie weken nadat
met deze „proef” was begonnen en
enkele dagen, nadat er scherpe pro
testen waren losgekomen op een hea
ring, besliste een meerderheid van de
raadscommissies van Verkeer en Eco
nomische Zaken dat het zo maar
moet blijven. Tenslotte rijden er nu
drie maal zo weinig auto’s in dit
gebied rond en dat past in een beleid
waarbij het weren van doorgaand
verkeer uit het centrum centraal
staat. Voor de 735 bedrijfjes is de
maatregel minder prettig aangezien
ze minder goed bereikbaar zijn en de
omzetten nogal zijn gekelderd. Over
de economische gevolgen moet de
gemeente zich nog het hoofd buigen
en in het hoofdstedelijke is men toch
wel van mening, dat dit van te voren
had moeten gebeuren. Het heeft nu
veel weg van een paniekmaatregel
die eind van dit jaar, als het ver
keerscirculatieplan voor de binnen
stad op tafel komt, wel weer eens op
Dat is sinds hij twee jaar geleden uit
een oude school in de Jordaan naar een
atelierswoning in Amsterdam-Noord trok.
„We hebben toen eigenhandig 30.000
rotaprenten verscheurd, omdat geen
hond ze wilde hebben. Dat was gewoon
doordraaiennet zoals ze met tomaten
doen. De mensen zijn niet opgevoed,
weten niet wat kuituur is”, zegt Aat
nadat hij ons met Kaboeltje op zijn arm
het atelier heeft binnengevoerd.
De ruimte hangt vol schitterende doe
ken, op tafel staan twee wereldbollen en
in de hoek een wieg waarop een tempel
is gebouwd. De kinderen zitten op de
grond en spelen kaart terwijl ze in een
noodtempo de kersebonbons wegwerken
die een Veldhoenfan die ochtend heeft
gestuurd. De stoelen zijn afgedekt met
hemelblauwe lakens.
HET ZES maanden oude kind krijgt
alle aandacht. Veldhoen: „De bevalling
heb ik zelf gedaan. Zonder zo’n dikke
zuster. Daar heb ik me veertien dagen
op geconcentreerd en er over met een
dokter gepraat. Die vertelde me hoe ik
het moest doen. Kijk, als je zo’n kind
maakt, heb je zo’n gast er toch ook niet
bij. Het kind is ’s morgens om zes uur
geboren. Twee uur laterhet was janu
ariwerd het licht en de zon kwam op
en ineens waren we helemaal gelukkig.
We waren lekker tof alleen en dan krijg
je een gevoel van supertevredenheid”.
Met die satisfactie is het inmiddels
aardig gebeurd want Aat heeft er zijn
buik van Vol nog langer van de contra
te plukken. „We hadden”, meent hij,
„geen rooie cent omdat de mensen niets
kochten en toen ben ik de kultuurbe-
schermers gaan bellen. Die Uyleballen
en Samkaldens,
geld zeggen ze. De kinderen van Den
Uyl vertelden me dat ze zich geen
schilderijen konder veroorloven e n dat
ze alleen reproducties aan de muur had
den. (Schamper) Plaatjes.En me
vrouw Samkalden zei tegen me: Blijf
maar lekker in de contraprestatie”.
Veldhoen heeft daarna ook nog gepro
beerd dr. Jelle Zijlstra, directeur van de
Nederlandse Bank, te benaderen
ook dat zette geen zoden aan de dijk”.
VORIGE week leek er in het leven
van de schilder een klein wondertje te
gebeuren. „Toen heb ik een Cadillac
gekregen. Die hadden ze geruild voor
maar ze hebben geen
- - -
3^
'^2 ,4. -,:.l
ET-Tun-lL
fc..
I 7
