Analyse van langdurige belangenstrijd
Alleen bij NVV groei
tot voorjaar 1973
Post naar oud-papiermolen
Hllli
Staatssecretaris nog steeds voorstander van zware’ federatie
Termijn aan
vraag huur
subsidie verlengd
Delft protesteert
tegen reglement
Klein
Weer vragen
over zomertijd
In Zweden recht
op sterilisatie
uitgebreid
Onderzoek naar
schadelijkheid
vinylchloride
lil
99
ar
F
Traditionele trend nu doorbroken
BANK VOOR NEDERLANDSE GEMEENTEN
9
ECONOMIE
ZATERDAG
2 9
JUNI
1974
a
(Van onze correspondent)
UTRECHT Staatssecretaris
Jan Mertens vindt dat de werk
gevers paniekvoetbal spelen, nu zij
min of meer uit de losse hand voor
stellen de premiedrukverzwaring
van de sociale voorzieningen in de
periode tot en met 1977 van drie
naar twee percent terug te brengen.
In een interview doet hij ook de
volgende uitspraken:
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Het AVBB, het overkoepelende lichaam van de werk
gevers in de bouwnijverheid, is weinig hoopvol gestemd over de overheids-
politiek ten aanzien van alle sectoren van de bouw in ons land.
Niet hoopvol
Informatiestroom
Aderlating
Bevoegdheid
Boekje open over „de bouwbazen
en
Lagere overheid afwijzend
tegenover index-leningen
Mertens: premiedruk niet zo snel terug
I
WWi'
NW en NKV zaten op het verkeer
de spoor met hun voorstel, dringende
maatschappelijke verlangens uit te voe
den ten koste van de defensiebegroting.
9 Het uittreden van de Unie BLHP
(beambten) en BVA (kantoorpersoneel)
uit het NKV is onverstandig en spijtig.
Dat is bepaald in een wetsvoorstel dat
de Zweedse regering gisteren heeft ge
publiceerd. Aanvragers wórden wel ver
plicht tevoren een adviserende bespre
king te hebben. De kosten van de sterili
satie bij vrouwen circa 2.400 gulden
kunnen op het ziekenfonds verhaald
worden.
Het Kamerlid wil dan ook weten,
welke stappen de bewindsman inmiddels
heeft ondernomen met betrekking tot
het nader onderzoek inzake invoering
van de zomertijd. Ook wil hij op de
hoogte komen van de vorderingen van
de ambtelijke werkgroep, die met het
onderwerp bezig is en van de stand van
zaken in het internationaal overleg.
van leningen, in overweging moet wor
den genomen. Omdat de lagere overheid,
volgens de aanwijzingen, die de bank
heeft, niet bereid is geïndexeerde le-
ningsverplichtingen te aanvaarden, is het
ook de bank niet mogefijk geïndexeerde
leningen te sluiten.
„Boersma heeft de SER eind mei een
staatje gegeven met de verwachte pre
miestijgingen in ’75. Daaruit bleek, dat
de premielast volgend jaar 0,54 pot boven
de norm van 3 percent zal uitgaan. Als
de Ziekenfondsraad gelijk krijgt, hebben
we straks een meevaller van 0,95 pet.
Trek die van de 3,54 pet af en we zitten
op 2,59 pet premiedrukverzwaring. Dan
moet duidelijk zijn dat de VAO er spoe
dig zal komen.
Over de bemoeienis van het NKV en
NW met de defensielasten zegt Mertens:
„Pas sprak ik mijn opvolger bij het
NKV, Spit. Ik heb hem toen gezegd:
Wim, ik geloof dat je van de NKV-lijn
afwijkt. Hij zei: helemaal niet”.
In de eerste helft van dit jaar heeft
de rente, die de bank voor langlopende
leningen aan gemeenten en provincies
moet vragen, een niveau van elf percent
bereikt. Komt overeen met een prijsver
hoging voor langlopende financierings-
Dat inmiddels bij het NW in ieder
geval de Industriebond flink blijft groei
en betekent overigens dat wat betreft de
socialistische vakcentrale de tradiotione-
le ontwikkeUng gewoon wordt voortge
zet.
Het AVBB doet tenslotte een aantal
aanbevelingen om tot een verhoogde
produktie in de bouw te komen. De over
heid moet geen maatregelen nemen, die
het eigen woningbezit tegenwerken, ter
wijl er ook in de fiscale sfeer facilitei
ten moeten worden geboden.
De overheid dient meer opdrachten te
geven in de sector utiliteitsgebouwen en
stimulerende maatregelen te nemen in
de sector weg- en waterbouw, terwijl
ook de stadsvernieuwingmet stimuleren
de maatregelen gediend zou zijn.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Hoezeer de complica
ties rond de „zware” vakbondsfederatie
diep hebben ingegrepen in de als traditi
oneel te bestempelen ontwikkeling van
de Nederlandse vakbeweging, blijkt uit
het maandschrift van juni 1974 van het
Centraal bureau voor de statistiek.
Deze instelling pleegt eens in de twee
jaar een enquête te houden onder de
vakorganisties om gegevens te verkrij-
coördinatie van de premievaststellingen.
Eigenlijk moet ik in juli de prognoses al
hebben voor het volgende jaar, maar dat
gebeurt in de praktijk zelden. Als je
goed zo weten waar de oorzaken van de
stijgingen liggen, weet je ook waar je
moet ingrijpen. Nu is daarvan geen
sprake en daarom is elk voorstel thans
een uiting van paniek hoe goed be
doeld de suggesties op zichzelf ook zijn”.
De invoering van de VAO op vrij
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Staatssecretaris drs.
M. van Dam (volkshuisvesting en ruim
telijke ordening) heeft de termijn waar
binnen aanvullende huursubsidie kan
worden aangevraagd, verlengd met drie
maanden.
In de sector grond-weg en waterbouw
wordt door het Centraal Planbureau een
produktietoename van 7.5 percent ge
raamd, maar het AVBB zegt hierin niet
te geloven. De oorzaak voor het niet
halen van deze raming ligt volgens de
bouwers in het stringente begrotingsbe
leid van het ministerie van financiën,
terwijl het tegenwoordige lage produk-
tieniveau ook al niet hoopvol stemt.
DELFT (ANP). De hogeschoolraad
van de Technische Hogeschool in Delft
gaat protesteren tegen het opleggen van
een bestuursreglement door staatssecre
taris Klein van Onderwijs en Weten
schappen. Dit gebeurt in een brief aan
de onderwijscommissie van de Tweede
Kamer, aan de politieke achterban van
de bewindsman en aan dr. Klein zelf.
Dit besluit heeft de hogeschoolraad gis
teren na een uitvoerige en verwarde
discussie genomen.
De termijn liep oorspronkelijk af op 1
juli, maar omdat gebleken is dat een
groot aantal aanvragers hier niet mee op
de hoogte was, is het termijn nu ver
lengd tot 1 oktober.
Het ministerie van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening wijst er verder op
dat er misversitanden bestaan bij de
mensen, die al in het genot zijn van een
aanvullende huursubsidie. Bii veel huur
ders schiint de idee te bestaan dat deze
subsidie automatisch verlengd wordt Dit
is echter niet het geval. De aanvullende
huursubsidie moet ieder jaar opnieuw
worden aangevraagd omdat zich in de
loop van een jaar nu eenmaal allerlei
veranderingen kunnen voordoen in de
inkomenspositie van de aanvragers.
Wanneer een nieuwe woning wordt
betrokken, heeft de huurder te rekenen
vanaf de datum van ingebruikneming
van de woning, drie maanden de tijd ona
een aanvraag in te dienen.
Het AVBB heeft in een brief aan
minister-president Den Uyl zijn wensen
ten aanzien van het onderwerp bouwbe
leid in de begroting voor het volgende
jaar uiteengezet. In de brief wordt vast
gesteld dat de bedrijfstak het zowel in
de sector woningbouw, utiliteitsbouw als
de sector Weg- en waterbouw moeilijk
heeft.
Waarnemend voorzitter ir. Schwarz
van het college van bestuur had opge
merkt, dat de moeilijkheden met het
besturen van de TH-Delft ernstig zijn.
Hij verklaarde de schrikreactie van de
bewindsman met de mededeling, dat dr.
Klein goed geïnformeerd bleek over het
concept bestuursreglement, dat voor een
meerderheid van de hogeschoolraad aan
vaardbaar zou kunnen zijn. Daaruit zou
de bewindsman driekwart moeten weg
strepen om dan een jaar later een ander
reglement voorgelegd te krijgen, waaruit
nog eens een kwart moet worden ge
schrapt. Ir. Schwarz meende, dat de
staatssecretaris hieraan een einde wil-
maken.
Uit de hogeschoolraad werd het in
grijpen van dr. Klein gekenmerkt als
„regeren per oekaze, zonder overleg,
aanmaning of zelfs het stellen van een
termijn”.
Voor 1 januari ’75 wordt een wets
ontwerp ingediend tot invoering van
een Volksverzekering Arbeidsongeschikt
heid (VAO) voor zelfstandigen en vroeg
gehandicapten, dat zijn mensen vanaf 18
jaar.
lijke inzichten bestaan. Dat is niet het
geval.”
Hij gelooft er niet in, dat in de
periode tot en met ’77 die drukverzwa-
ring al van drie naar twee percent
van het netto nationaal inkomen zal
zijn teruggebracht.
„Als de premies sterker stijgen dan is
vóórzien, bestaat er gauw geneigdheid
om in paniek te raken. Bevriezing van
de kinderbijslag voor het eerst kind en
invoering van een eigen risico in de
ziekenfondsverzekering zijn op zichzelf
botte maatregelen. Die paniek zie je ook
bij het SER-kroonlid Halberstadt, die
dezer dagen een saneringsplan voor de
sociale voorzieningen heeft ontvouwd.
Wat apostel Halberstadt wil, daar ben ik
het van harte mee eens. Met zijn plan
wil hij in feite opnieuw belangstelling
wekken bij allerlei wetenschapsmensen
voor ons sociaal verzekeringsstelsel”.
Deze bedoeling is Mertens uit het hart
gegrepen. Bij herhaling wijst hij op het
ontbreken van een voortdurende en een
zich steeds aanpassende informatie
stroom over de programmering van de
sociale voorzieningen. Eind vorig jaar
heeft hij met minister Boersma de Soci-
aal-Economische Raad om een her
nieuwd advies over de programmering
gevraagd. Hij hoopt dat de SER er dit
jaar nog mee komt, maar hij rekent
ziaar niet voor 100 percent op.
Mertens: „Wat ik heel erg mis, is een
DEN HAAG. (ANP)— In het komend
najaa<- dient de beslissing genomen te
worden over het al of nie.t herinvoeren
van de zomertijd in Nederland. Als vol
gend jaar de zomertijd geldt, dient dat
tijdig bekend te zijn. Aldus het Tweede-
Kamerlid De Kwaadsteniet (ARP) in
vragen, die hij gisteren gesteld heeft aan
staatssecretaris Meijer van CRM.
STOCKHOLM (DPA). Iedere
Zweed boven de 25 jaar heeft vanaf 1
juli 1975 het recht zich op verzoek te
laten steriliseren.
Leden van Carabinieri, de Italiaanse
rijkspolitie onderzoeken een postzak die
zij vonden op het terrein van een pa
piermolen bij Bergamo. Het zou niet
lang meer hebben geduurd of de post,
afkomstig van hoge stapels nog niet
bezorgde zakken, die op het station van
Rome lagen, zou zijn vermalen als oud
papier. Het Italiaanse PTT-schandaal
heeft grote opwinding in het hele land
veroorzaakt.
zeggen waar het geld vandaan moet
komen en waarheen het moet gaan. Als
je dat als bewindsman of als vakbewe
ging wel doet, is dat een overschrijding
van de bevoegdheid die de enkele be
windsman noch de vakbeweging past”.
Hij wil wel als zijn voordeel uitspre
ken, dat een groter deel van de algeme
ne middelen naar de sociale verzekerin
gen moeit. De bijdrage uit de algemene
middelen aan onze sociale voorzieningen
is in Nederland relatief het laagste. De
overheidsbijdrage is de laatste jaren per
centueel zelfs af genomen: van 7,44 per
cent in ’68 tot 5,48 percent momenteel.
De tweespalt in het NKV betreurt
Mertens heel sterk. „De homogeniteit
binnen het NKV is doorgebroken. Het is
geen goede zaak, dat mensen op deze
manier uit elkaar gaan. Erger nog, het is
een ontkrachting van de totale Neder
landse vakbeweging en daar is niemand
mee gebaat”.
Mertens vraagt zich in alle ernst af, of
het uiteenvallen niet te voorkomen was
geweest als de vorming van de federatie
was getemporiseerd. „Misschien had een
fasering oplossing gebracht. Het is moei
lijk te zeggen waar de schuld ligt, bij
het NKV. NKV of het CNV. Mijn ideaal
is nog steeds een zware federatie. Ik
hoop tocb nog altijd dat het CNV er
weer bij komt en dat de Unie BLHP en
de BVA hun opzeggingen ongedaan ma
ken. Dat zou mij een lief ding zijn,
maar ik geef toe dat het meer een
wensdroom dan een realiteit zal blijken
te zijn”.
Verder vraagt het AVBB een nader
onderzoek naar de relatief slechte situa
tie in een aantal delen van ons land.
Ook wordt gevraagd voorwaarden te
scheppen, waardoor Nederlandse bouw
bedrijven een aandeel krijgen in de
grote investeringen, welke met name in
oliegebieden zullen plaatsvinden. Ten
slotte vraagt het verbond de ministerpre
sident te wilfen bevorderen dat „de in
spraakmogelijkheden geen vertraging in
het in uitvoering nemen van werken ver
oorzaken”.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. De arbeidsinspectie
van het ministerie van sociale zaken
heeft aangekondigd dat een onderzoek
zal worden ingesteld naar de eventuele
schadelijke werking van vinylchloride in
bedrijven, waar deze stof wordt gepro
duceerd. Het onderzoek, dat al begonnen
is, wordt uitgevoerd in samenwerking
met artsen van bedrijfsgeneeskundige
diensten.
Inmiddels hebben de federatietroebe-
len deze gang van zaken ingrijpend
veranderd. Het NKV krijgt binnenkort
een aderlating van ruim veertigduizend
leden te verwerken als gevolg van het
aangekondigde uittreden van de Unie-
BLHP en de KABO, wat de katholieke
centrale overigens ook op een verminde
ring van inkomsten met qa. 800.000 gul
den zal komen te staan, terwijl uit de
CNV-hoek. berichten komen, dat daar
een flinke ledenwinst wordt gemaakt,
hoogstwaarschijnlijk als gevolg van de
houding van deze centrale ten aanzien
van de federatie.
middelen van ruim 22 percent in een
half jaar, de BNG heeft uitgerekend,
wat de extra lasten voor de lagere
overheid zijn als gevolg van de rentes
tijging:
Indien de gemeenten en provincies in
één jaar netto, dus na aftrek van aflos
singen, zo’n 2,5 miljard aan langlopen
de leningen opnemen (afgezien van
rijksleningen die gewoonlijk op dezelfde
voorwaarden worden doorgeleend aan
woningbouwverenigingen), betekent dat
bij een rentevoet van 11 percent een
toeneming van rentelasten tot een be-
Werk'nemers in Nederlandse bedrijven,
waar vinylchloride of polyvinylchloride
wordt geproduceerd, worden regelmatig
gecontroleerd op een in het buitenland
geconstateerde beroepsziekte, waarbij
veranderingen kunnen optreden in het
bindweefsel van onder andere lever en
huid.
In de Verenigde Staten spraken on
derzoekers het vermoeden uit, dat vi
nylchloride mogelijk een kankerverwek
kende stof is. In Nederland zijn tot op
heden geen symptomen geconstateerd
van de ziekte onder werknemers van
bedrijven die polyvinylchloride produce
ren.
Omdat de berichten uit het buitenland
alarmerend genoeg zijn, werd toch een
onderzoek noodzakelijk geacht. Mochten
de resultaten van dit onderzoek daar
aanleiding toe geven, dan zal de over
heid aanvullende maatregelen ten aan
zien van de bedrijfshygiëne uitvaardigen.
De arbeidsinspectie heeft inmiddels al
bepaald dat de maxmale concentratie in
de lucht van vinylchloride moet worden
teruggebracht van 200 ppm (0.02 per
cent) tot 50 ppm (0.005 percent).
drag van 275 miljoen. In feite echter
neemt die last sterker toe omdat voor
het bedrag aan verrichte aflossingen van
zeg 1,5 miljard ook tegen 11 percent
geleend wordt waartegenover een veel
geringere rentelast van laagrentende le
ningen uit het verleden wegvalt. Als het
verschil in rentevoet van de afgeloste
bedragen en van de thans gesloten le
ningen 7 percent zou zijn, betekent dit
een verdere verzwaring van de rentelast
met 105 miljoen. Gemeenten en pro
vincies tezamen zien hun rentelasten
voor langlopende financieringsmiddelen
in een jaar dan stijgen met 380 mil
joen. Een verdere stijging van de rente
met 1 percent betekent in deze situatie
een lastenverzwaring voor gemeenten en
provincies van zo’n 40 miljoen. Hierbij
blijft dan nog buiten beschouwing de
last, die de vlottende financiering van
meer dan 4 miljard met zich brengt en
die eveneens een sterke stijging ver
toont, vooral ten opzichte van het eerste
halfjaar 1973.
korte termijn is voor hem reëel gewor
den, nu de Ziekenfondsraad donderdag
voorlopig heeft geconstateerd dat de
premie ziekenfondsverzekering en
AWBZ (bijzondere ziektekosten) volgend
jaar niet omhoog hoeven. Voor Mertens
is dit nieuwtje een geweldige boffer.
Mertens is zeer bepaald niet gelukkig
met dit voorstel van de twee vakcentra
les het CNV onthield zich van een
uitspraak). „Ik vraag me af, of het wel
zo verstandig is wat ze voorstellen. Het
is geen taak voor de vakbeweging, aan
te geven waar de algemene middelen
vandaan moeten komen en waarheen
het geld moet: dat is een beleidszaak
voor het hele kabinet. Het is ook geen
zaak voor een enkele bewindsman, te
Mertens over de premiedruk: „Groot
gelijk dat de werkgevers zich daarover
zorgen maken, maar die zorg wordt
gedeeld door het kabinet en door de
Je kunt «ebter pas beleid
als c—r- st -feude-
gen over de hoeveelheid leden. Omdat
de verwerking van deze gegevens enige
tijd kost, loopt de momentopname van
het CBS ongeveer een jaar achter. Een
jaar geleden trokken drie vakcentrales
nog tamelijk eensgezind op. Uit de mo
mentopname van het CBS, die betrekking
heeft op 31 maart 1973, blijkt dat op dat
tijdstip de gangbare trend alleen kort
onderbroken in 1967 - zich voortzette. Dat
betekende dat het absolute aantal geor-
ganiseerden toenam, maar dat het aantal
leden van bij het CNV en het NKV aan
gesloten bonden zowel absoluut als rela
tief afnam. De winst ging dus naar het
NW. Op 1 januari 1971 telde deze vak
centrale nog 613.000 via de bonden aan
gesloten - leden, wat neerkomt op een
percentage van 38.8, Eind maart 1973
telden de bij het NVV aangesloten bon
den 656.000 leden, of 39,7 percent.
CNV ging in dezelfde periode achter
uit van 237.800 leden naar 235.000, of
van 15.1 naar 14.2 percent. Voor het
NKV waren deze cijfers 404.500
396.300, resp. 25.6 en 24.0 percent.
De problemen in de woningbouw zijn
bek'end. De markt raakt kwantitatief
verzadigd en dat resulteert in een lagere
jaarlijkse bouwproduktie. Ondanks de
geruststellende woorden van minister
Gruijters, dat het tempo, waarin de
woningproduktie vermindert, niet sneller
verloopt dan in de bedoeling ligt en dat
het bouwprogramma voor 1974 gehaald
zal worden, is het AVBB hier allerminst
gerust op.
Wat de bedrijfsgebouwen betreft,
wordt opgemerkt dat hier de investe
ringsbeslissingen van het bedrijfsleven
een centrale plaats innemen. Deze be
slissingen zijn weer mede afhankelijk
van het rendementsniveau en de ver
wachtingen daarvoor zijn, volgens het
AVBB niet al te gunstig. Bovendien, zo
schrijft het verbond, ziet het ernaar uit
dat dé markt in de kantorensector ver
zadigd begint te raken. Ook door het
aflopen van het ziekenhuisprogramma is
in deze sector een veel geringere pro
duktie te verwachten.
DEN HAAG (ANP). De Bank voor
Nederlandse Gemeenten heeft aanwij
zingen, dat de lagere overheid (gemeen
ten en provincies) afwijzend staat tegen
over geïndexeerde leningsverplichtin-
gen. Dit is gisteren meegedeeld in de
jaarvergadering van de bank. Het be
stuur van de bank zei dit, omdat het
voor de vraag was komen te staan, of
door de krappe kapitaalvoorziening voor
de lagere overheid en de zeer toge rente
niet het tijdstip is aangebroken waarop
de van verschillende kanten gehoorde
suggestie, over te gaan tot het indexeren
HiCi
mi" 5:
nr' pis? rU4i- nmmi L.iiW'
"1.” -
1
V:
