Stemming bij vredesberaad over Cyprus niet opgewekt
Schuldig
Anderhalf jaar
geëist voor roof
overval op vrouw
Mensen vluchten
uit Sao Paolo
Sirica krijgt morgen
bandjes van Nixon
President Gizikis zou van plan zijn af te treden
Oproer in Franse
gevangenissen
Spinola kondigt einde aan
Portugees kolonialisme
Verenigde Staten beloven Karamanlis
Turkije onder druk te zullen zetten
T
I
Günter Wallraf gemarteld
aan
meineed
SPOEDIG ONAFHANKELIJKHEID GUINEE-BISSAO VERWACHT
LINKSE GAULLISTEN
STEUNEN GISCARD
„President nog vol vertrouwen”
3
BAANDAG
BINNEN» EN BUITENLAND
29
JULI
1974
Mavros
Hersenvliesontsteking
Hotels ontruimd
Kanellopoulos
Papadopoulos
Afgeslacht
Papandreou
Koppeling
„Tegenslagen”
weekeinde van vergade-
en het opstellen van alternatieve
vredesplannen, waarover geen overeen
stemming kon worden bereikt, was het
uitzicht op het bereiken van een defini
tieve wapenstilstand gisteravond nog
somberder dan in de dagen ervoor.
Gewone bril
Wet uit 1933
■r ||sK':
-
RUS MENIN IN GENEVE
UHt
y
Spinola heeft duidelijk moeten zwich-
1
i
t
i
ont-
i?
2
1
PARIJS. (AFP) De linkse gaullisten
die zich onder generaal Pierre Billotte
hebben verenigd in de „Beweging voor
het socialisme door middel van partici
patie”, hebben zich aangesloten bij de
presidentiële meerderheid van president
Valéry Giscard d’Estaing.
l
i
i
r
t
e
e
1
d
te
Na een lang
ren
In de Griekse hoofdstad is inmiddels
bekend geworden, dat de huidige militai-
Een regeringswoordvoerder in Athene
heeft met klem ontkend dat Papadopou
los, de vroegere dictator, Griekenland,
met bestemming Amerika, zou hebben
verlaten. De zegsman heeft ook tegenge
sproken dat brigade-generaal loannidis,
de gevreesde chef van de militaire poli
tie, op enigerlei manier in verhouding
zou staan met de burgerregering.
loannidis, zo verluidt van officiële zij
de, heeft geen enkele bemoeienis met
het landsbestuur. Hij blijft daarentegen
wel gehandhaafd in zijn functie als chef
De Londense Observer onthult dat in
de afgelopen 14 dagen in Luanda, de
hoofdstad van Angola, zeker 300 Afri
kaanse burgers door blanke extremisten
zijn gedood of gewond. Rondtrekkende
benden van blanke winkeliers, taxi- en
vrachtwagenchauffeurs wierpen hand
granaten in Afrikaanse menigten, waar
onder zich vrouwen en kinderen bevon
den, en schoten op hen vanuit voorbij
rijdende auto’s.
De Afrikanen namen wraak door win
kels die aan blanken in Afrikaanse get
to’s behoorden, leeg te plunderen of In
brand te steken.
5
e
PARIJS. (DPA, AFP en Reuter) Bij
een muiterij in de strafgevangenis van
Talaudière bij Saint-Étienne in Zuid
oost Frankrjjk is gisteren een gevan
gene om het leven gekomen. Hij werd
getroffen door een kogel uit het geweer
van een bewaker.
3
s
r
r
e
d
it
L-
r
d
e
le
T
n
n
g
r
m
m
;n
n
st
n
n
e
d
;n
ir
id
B-
le
je
5-
le
ai
er
e
a
n
i.
a
e
„Dit feit, aldus de ex-minister en de
leider van de Panhelleense bevrijdings
beweging, bewijst dat de macht in han
den blijft van dezelfde krachten, die het
land sinds 1967 in hun macht hebben
gehad”. Papandreou wil na z(jn terugkeer
„het politieke klimaat zuiveren en voor
een werkelijke, goed functionerende de
mocratie ijveren.”
De officiële Russische persmedia heb
ben gisteren geen melding gemaakt van
het nieuws dat de juridische commissie
van L t Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden heeft aanbevolen president
Nixon officieel in staat van beschuldi
ging te stellen.
,'T
re president, generaal Phaedon Gizikis,
weldra zal aftreden.
Generaal Billotte die minister onder
De Gaulle is geweest, maakte bekend
dat de MSP „een van de drijvende
krachten” in de meerderheid wil zijn. De
MSP werd op 14 november 1971, ruim
een jaar na de dood van De Gaulle
opgericht.
(Van onze speciale verslaggever)
LISSABON. De Portugese president, generaal Spinola, heeft zaterdag
in een opzienbarende televisietoespraak tot het Portugese volk het defini
tieve einde van het Portugese koloniale regime in Afrika aangekondigd.
Daarbij heeft hij zijn vorige standpunten over dekolonisatie, waarbij hij
nog tal van slagen om de arm hield, laten varen.
De jury van een federale rechtbank in
Washington heeft zaterdag de luitenant-
gouverneur van Californië, Ed Reinecke,
schuldig bevonden aan meineed. Hij kan
veroordeeld worden tot maximaal vijf
jaar gevangenisstraf en een boete van
2.000 dollar. Reinecke- was er van be
schuldigd dat hij in 1972 tot viermaal
toe gelogen had tegenover de juridische
commissie van de Senaat, toen hij onder
ede verklaarde dat hij niet met de voor
malige minister van Justitie John Mit
chell had gesproken over een aanbod
van de International Telephone and Te
legraph (ITT) tot financiële steun voor
de nationale conventie van de Republi
keinse Partij, voordat een proces wegens
overtreding van de kartelwetgeving
tegen de ITT was geregeld.
Bij de overval was het de mannen te
doen om een bedrag van tien mille dat
de heer De Jong, een bloemenkoopman
die de monteur tot zijn klantenkring
telde, had gewonnen.
Bissau Portugal een enorme internatio
nale goodwill opleveren en tevens een
adempauze scheppen om de veel moeilij-
ker problemen van Angola en Mozambi
que met hun grote aantallen blanken op
te lossen. Volgens berichten uit Guinee-
Bissau zal de nationalistische beweging
PAIGC mogelijk op 15 augustus als de
wettige regering worden erkend, hetgeen
zou worden gevolgd door een referen
dum over de toekomst van de strate
gisch belangrijke Kaapverdische Eilan
den.
Door de volmondige erkenning van
het recht op onafhankelijkheid in plaats
van te spreken over „zelfbeschikking”,
zoals de generaal eerder had gedaan,
heeft Spinola de deur geopend voor de
hervatting van de onderhandelingen met
de bevrijdingsbewegingen.
Hiermee zijn de kansen op vrede en
onafhankelijkheid voor de Afrikaanse
koloniën belangrijk gestegen. Spinola
verklaarde: „Wij zijn van nu af gereed
om de macht over te dragen aan de
bevolking van de overzeese gebieden, die
geacht worden voor deze ontwikkeling
rijp te zijn, namelijk Guinee-Bissau, An
gola en Mozambique.”
De verklaring van de Portugese presi
dent is de belangrijkste ontwikkeling in
Portugals dekolonisatieproces sinds de
omwenteling.
hebben en misbruik van de situatie wil
len maken”. Tegelijkertijd bracht hij
naar voren dat Ankara zijn invasieleger
nog steeds met zowel mensen als mate
rieel versterkt.
De Westduitse schrijver Günther Walraff
heeft zaterdag verklaard „ernstig mis
handeld” te zijn tijdens zijn verblijf in
Griekse gevangenissen. Walraff die vrij
dag vrij kwam (zie foto) werd op 9 mei
in het centrum van Athene gearresteerd
nadat hij zich aan een lichtmast had
vastgeketend en pamfletten tegen het
kolonelsregime had uitgedeeld. De in
Hamburg geboren schrijver zei dat hij
met ijzeren staven op hoofd en voeten
is geslagen en klappen op zijn lever
heeft gekregen. Gedurende een lange
periode werd hem voorts de mogelijkheid
ontnomen om te slapen, maar „andere
politieke gevangenen werden nog veel
slechter behandeld dan ik”.
I
ten voor de radicale vleugel van de
Beweging van de Strijdkrachten. Ook
tracht de Portugese president te redden
wat er nog te redden valt. Steeds weer
legde hij in zijn rede de nadruk op de
nauwe banden tussen Portugal en zijn
overzeese gebieden op grond van hun
gemeenschappelijke taal en cultuur. Dit
betekent dat Spinola blijft hopen op een
vreedzame „onbevooroordeelde” coëxis
tentie tussen Portugal en zijn ex-kolo-
niën.
In de pers wordt kritiek geoefend op
de autoriteiten omdat zij niet de ernst
van de toestand zouden onderkennen en
onvoldoende voorzorgsmaatregelen zou
treffen om verdere uitbreiding van de
ziekte te voorkomen.
Tegen de medeplichtigen van de mon
teur eiste de Officier twaalf resp. acht
maanden met aftrek.
De Griekse minister van Buitenlandse
Zaken gaf gistermiddag klagend tegeno
ver journalisten te kennen dat „de Tur
ken het onderste uit de kan willen
van de militaire politie, wiens bevoegd-
hedei. zouden zijn gereduceerd.
De leider van de Griekse Moskou-
gezinde communistische partij, Antonis
Brillakis, is gisteren uit Rome in Athene
aangekomen. Brillakis wilde geen ver
klaring afleggen, maar zei wel volledig
akkoord te gaan met de stellingname,
zoals zijn vriend Iliou (een leider uit
dezelfde partij), die na zijn invrijheid
stelling uit de gevangenis had uiteenge
zet.
Iliou had vorige week de regering van
Karamanlis „een opening naar de demo
cratie” genoemd. De regering, aldus Ili
ou, moet het volk er steeds van overtui
gen dat zij het met het herstel van de
democratie zeer ernstig meent. En het
volk doet er goed aan van de regering
niet te veel in een te korte tijd te
verlangen.
Centrum-Unie-politicus Andreas Pa
pandreou, zoon van de voormalige pre
mier George Papandreou, die woensdag
in Athene verwacht wordt, heeft het
„een onaanvaardbare gebeurtenis” ge
noemd, dat zij, die in de afgelopen zeven
jaar verantwoordelijk zijn geweest voor
aan tegenstanders toegebrachte mishan
delingen, onder het amnestiebesluit val
len.
Opmerkelijk is echter dat hij een
tijdslimiet achterwege heeft gelaten.
Spinola zou nu met zijn verklaring zijn
gekomen in verband met het bezoek dat
Kurt Waldheim, de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties, volgende week
aan Lissabon zal brengen. De verwach
ting is namelijk dat, samenvallend met
dit bezoek, Portugal Guinee-Bissau de
vrijheid zal geven. Dit is niet zo moei
lijk, omdat Guinee-Bissau een voor Por
tugal economisch vrij waardeloze kolo
nie is.
Volgens bronnen uit Spinola’s omge
ving zou een vrijmaking van Guinee-
Gizikns zou, naar verluidt, „zelf de
wens te kennen gegeven hebben op te
stappen.” Als de meest serieuze kandi
daat voor de opvolging wordt genoemd
Panayiotis Kanellopoulos, vóór de greep
naar de macht van de kolonels in 1967
Griekenlands laatste premier en leider
van de conservatieve Nationale Radicale
Unie (ERE).
Voor het Griekse zakenleven zijn de
gevolgen van de kritieke toestand een
ernstige verliespost. Doordat vrijwel alle
mannen tussen 20 en 40 jaar gemobili
seerd zijn, kampen winkels met een
tekort aan verkopers, zitten restaurants
zonder kelners, en wordt men uitslui
tend nog door meisjes te woord gestaan.
Continu-bedrijven zijn noodgedwon
gen op een werktijd van acht uur over
gegaan en aangezien rijks- en semi-
overheidsambtenaren ook ingelijfd zijn,
stapelt het werk zich overal op. Onder
de gegeven omstandigheden durven de
Grieken ook geen geld meer uit te
geven. Alleen kruideniers komen nog
aan hun normale omzet toe, maar de
textielhandelaren, radio- en tv-zaken,
schoenwinkels, juweliers en reisbureaus
klagen steen en been. Overal klinkt
dezelfde jammerkreet door: „Er is niets
Op die middag werd de bejaarde
vrouw door drie mannen zodanig afge
tuigd dat ze met kneuzingen over haar
hele lichaam in een ziekenhuis moest
worden opgenomen. Weken later had ze
nog last van evenwichtsstoornissen.
RIO DE JANEIRO Honderden
mensen ontvluchten Sao Paulo, de op
een na grootste stad van Brazilië, we
gens een epidemie van hersenvliesontste
king die deze maand al aan 230 men
sen het leven heeft gekost.
In ieder geval is het zo dat Minin
geen officiële status heeft, evenmin
trouwens als de Amerikaanse ondermi
nister Buffum, die al sinds donderdag in
Genève vertoeft en achter de schermen
herhaaldelijk overleg pleegt met de
Britse, de Turkse en de Griekse minis
ters van buitenlandse zaken. Naar waar
nemers aannemen
diplomaat uit
overwegingen
stuurd.
Deze wat late reactie van de Russen
lekte uit na een verklaring waarin Mos
kou de NAVO beschuldigde het lot van
Cyprus „op een cynische wijze te mani
puleren”. Hier werd onder meer aan
toegevoegd dat buitenstaanders zich met
de binnenlandse aangelegenheden van
het eiland bemoeiden.
Somber is men ook in de toeristensec
tor. In Loutraki, een sterk opkomende
badplaats, 25 kilometer zuidwestelijk
van Athene, moesten vorige week zon
dag krachtens het mobilisatiebesluit bin
nen enkele uren meer dan de helft van
de veertig bestaande hotels worden ont
ruimd, om in geval van een Grieks-
Turkse oorlog als militaire hospitalen te
fungeren.
Terwijl militaire chirurgen, specialis
ten, artsen en „hospikken” tot de bezet
ting van de hotels overgingen, vluchtten
duizenden badgasten weg. Zaterdag heb
ben de autoriteiten de hotels van Lou
traki weer voor de toeristen vrijgegeven,
maar de onthutste Atheners komen niet
meer opdagen. Ook elders in Grieken
land moeten de horecabedrijven verlie
zen van miljoenen drachmen incasseren.
De moeilijkheden begonnen echter pas
goed toen de Turken ook bleven vast
houden aan andere eisen. Daartoe be
hoorden onder meer onmiddellijke ga
ranties voor de veiligheid van de Turkse
minderheid op het eiland, autonomie
voor de Turkse Cyprioten, erkenning
van het recht op troepen op Cyprus te
hebben staan in het midden werd
gelaten of hiermee uitsluitend de 650
militairen worden bedoeld die Ankara
volgens het driemogendhedenverdrag
mocht uitzenden en erkenning van
het recht de invasiemacht te versterken
zolang er geen wapenstilstand uit de
bus is gekomen.
Mavros wond zich het meest op over
het feit dat de Turken in de bestandsbe-
palingen niet over „de tijdelijke aanwe
zigheid van zijn troepen op Cyprus”
wensten te praten. Bovendien was hij van
mening dat de bestandslijnen in overeen
stemming moesten worden gebracht
met de situatie van 22 juli, toen voor
het eiland de order staakt-het-vuren
werd afgekondigd.
J»
(Van onze speciale verslaggever)
ATHENE. Voorlopig zal de algehele mobilisatie in Griekenland niet
beëindigd worden. Dit is bekend geworden na afloop van spoedbespre-
kingen in Athene, waaraan werd deelgenomen door premier Konstantin
Karamanlis, de minister van Defensie Averoff, de chef-staf van de strijd
krachten generaal Bonanos, en andere militaire leiders.
Karamanlis heeft telefonisch van de
Amerikaanse minister Kissinger de ver
zekering gekregen dat de Verenigde Sta
ten Turkije onder druk zullen zetten het
bestand op Cyprus naar de letter te
eerbiedigen.
Ankara stond erop, de politieke vraag
stukken van het eiland te koppelen aan
een overeenstemming over een wapen
stilstand. De Grieken eisten tegelijkertijd
dat bij de tweede fase van overleg ook
vertegenwoordigers van de Turks-Cypri-
sche en de Grieks-Cyprische gemeen
schap zouden worden betrokken.
WASHINGTON. (UPI, Reuter AP)—
James St. Clair, de advocaat van presi
dent Nixon, heeft verklaard, dat hij
morgen een begin zal maken met de
overdracht van bandjes en documenten
inzake Watergate, zoals geëist is door de
speciale aanklager inzake het schandaal,
Jaworski.
President Nixon is gisteren uit zijn
weekendverblijf in Californië naar Was
hington teruggekeerd, om zich bezig te
houden met zijn verdediging in de im-
peachment-kwestie. Zijn belangrijkste
medewerker, Alexander Haig, zei dat het
er bij een stemming in het Huis van Af
gevaardigden erg om zou spannen, maar
dat de president in functie zal blijven.
Nixon vertrouwt nog steeds dat hij niet
in staat van beschuldiging zal worden
gesteld, aldus Haig.
De president heeft vandaag met zijn
belangrijkste verdediger, James St. Clair,
geluisterd naar de banden die hij mor
gen moet overhandigen aan rechter Siri
ca.
Perssecretaris Ronald Ziegler vertelde
nog, dat het een moeilijke tijd voor de
president was, maar dat hij „het aan
kan.” „Hij kan zijn emoties enorm goed
beheersen en zich handhaven onder twee
jaar van aanvallen.
Volgens een gisteren in New York
gepubliceerde enquête van het instituut-
Gallup vindt 51 percent van de Ameri
kanen dat president Nixon door de Se
naat berecht moet worden en 46 percent
dat hij moet weggaan.
Maar dertig percent van de Amerika
nen vindt niet dat de Senaat over de
president moet oordelen en 38 percent is
tegen zijn afzetting.
Toch altijd nog 24 percent van hen
naar wier mening werd gevraagd, ver
klaarde in te stemmen met de wijze
werd de Russische
internationale prestige-
naar Zwitserland ge-
Palais des Nations voorspeld dat het eer
ste doel van de conferentie scheen te zijn
bereikt: de verwezenlijking van het tot
nu toe wankele bestand dat sinds de af
kondiging zes dagen geleden keer op keer
was geschonden. Men rekende al op
overeenstemming op basis van een com
promis, alsook op voortzetting van het
overleg binnen een week om de ver
stoorde constitutionele orde op de hel
ling te zetten.
De Griek Mavros sprak van „een ern
stige situatie”, de Turk Gunes had het
over „tegenslagen” en „boosaardige
woordenwisselingen”, de Brit Callaghan
zei „hoopvol” te blijven, maar liet dóór
schemeren dat er waarschijnlijk nieuwe
gesprekken nodig zouden zijn.
Nog tot ver over het middaguur giste
ren werd in de wandelgangen van het
Volgens sommigen zouden Spinola’s
uitlatingen een zinspeling zijn op een
soort gemenebest naar het Britse voor
beeld. Bij decreet is nu het recht op
onafhankelijkheid van de volken van
Angola, Guinee-Bissau en Mozambique
officeel erkend.
De president had voor deze gelegen
heid zijn militaire uniform verwisseld
voor een burgerpak en zijn beroemde
monocle door een leesbril met halve
glazen vervangen. Het genomen besluit
was, zo zei hij, in overeenstemming met
het programma van de Beweging van de
Strijdkrachten en betekende „een over
winning op onszelf, over onze fouten en
onze tegenstrijdigheden”.
Een van de voornaamste tegenstrijdig
heden sinds de staatsgreep van 25 april
was het verschil in opvatting tussen
Spinola’s junta en de jonge officieren
van de Beweging van de Strijdkrachten.
Spinola’s ommezwaai op het gebied van
de koloniale politiek betekent dat de
kloof tussen beide elementen nu over
brugd is.
meer te verdienen, we kunnen beter
sluiten.”
In talrijke Franse gevangenissen zijn
in het weekeinde weer opstanden uitge
broken uit protest tegen het strafstelsel
en de materiële omstandigheden. In Col
mar in Oost-Frankrijk staken gedeti
neerden een deel van de gebouwen in
brand en verschansten zich op de daken,
vanwaar zij de politie met dakpannen
bekogelden. Twintig gevangenen
snapten, van wie er twaalf weer wer
den gepakt.
Gevangenismuiterij speelde zich ook
af in Amiens, Marseille, Varces, Mul-
»use, Ensisheim, Parijs (Fresnes en de
Santé) en Rennes.
(Vervolg van pagina 1)
GENÈVE. Onder het vredes
beraad over Cyprus werd gister
middag een diplomatieke tijdbom
gelegd door de mededeling dat van
uit Moskou een waarnemer naar
Genève onderweg was. Zijn naam
werd opgegeven als V. I. Minin,
directeur van de afdeling Midden
oosten van het Russische ministerie
van Buitenlandse Zaken. Gromiko
zou in dit verband boodschappen
hebben gestuurd naar Londen,
Athene, Ankara en de Verenigde
Naties, aldus meldt onze speciale
verslaggever in Genève.
President Clerides van Cyprus heeft al
gedreigd er op los te zullen trekken
tegen de Turks-Cyprioten, wanneer Tur
kije ondanks alle protesten zijn greep op
het eiland blijft versterken.
Bij het dringende overleg dat premier
Karamanlis zaterdag met de Griekse mi
nister van defensie en de chef van
staven heeft gepleegd, zou gesproken
zijn over een eventuele Griekse invasie
op Cyprus. In het voorlopige plan daar
voor, dat achter de hand wordt gehou
den, is de haven van Limasol aangewe
zen als landingsplaats. Aangekondigd is
dat honderd autoveerboten, die normaal
de verbindingen met de Griekse eilanden
onderhouden, door de Griekse regering
zijn gevorderd en zich gereed moeten
houden. Dit invasieplan is ongetwijfeld
bedoeld als nieuw drukmiddel op de
Turken.
Het nieuwe decreet vervangt een wet
van 1933, waarin werd gezegd dat alle
overzeese gebieden deel uitmaken van
het Portugese moederland.
AMSTERDAM (ANP). Achttien
maanden gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest heeft de Officier van Justitie
bij de rechtbank in Amsterdam, mr. F.
von Meyenfeldt, gisteren geëist tegen
een 44-jarige monteur, die door hem als
de hoofddader wordt beschouwd van de
op 3 mei van dit jaar gepleegde roofo
verval op de 73-jarige mevrouw E. de
Jong-Homminga.
-
.j,r.
waarop president Nixon zijn ambt waar
neemt.
Het Japanse persbureau „Kyodo”
meldt in een bericht uit Peking, dat er
geen twijfel aan is, dat China zich
ernstig zorgen maakt over de aanbeve
ling van de juridische commissie van het
Huis van Afgevaardigden om president
Nixon in staat van beschuldiging te
.tellen.
