VREDE OP CYPRUS NOG GEEN FEIT
Turken zetten opmars voort
Helemaal
de kaart
van
Profimarkt los
van verkoopprijs
gebouw
Heineken en DE
Senator wil congres V.S
Auto’s weren
van zandwegen
meer toezicht geven
op Veluwe
Chirac aanvaardt overdracht
soevereiniteit aan Europa
gezondheid is
Escalatie Franse crisis
Directeur gevangenis
in hongerstaking
Massale arbeidersdemonstraties
Bouwwereld in
Zware bedrijfsongevallen in Roemenië
Suriname erg
verontrust
Vliegtuig
ramde
Ethiopische
oud-premier
in arrest
a
„Armband voor
I
lachertje”
F
K
i
II
yw
Representanten van
de West gewenst
in V.N.
O
V
lEfcZ.
3
V R IJ D A G
2
AUGUSTUS
1974
BINNEN-* EN BUITENDAM»
Mening werkgroep
Consumentenbond
M achtse ven wicht
Zelf betalen
Geruchten
1
{ft. Y w i W
te
i&Jy
sche president Andrew Johnson, die
welke
In
de
De minister van binnenlands© zaken,
dienst hebben - zonder betaalde over
uren natuurlek.
Volkomen van de kaart ligt Brutus, een tien maanden oude Siberische tijger, op
de operatietafel in een ziekenhuis in Chicago, nadat hij onder narcose was gebracht
zodat hij aan zijn ziekte, grauwe staar, geholpen kon worden. Na anderhalf uur was
de operatie zonder complicaties voltooid.
(Van onze redacteur in Parijs,
Frank Onnen)
Hij zei dat hiermee getracht wordt
„het machtsevenwicht te herstellen, dat
tot dusver was omgeslagen naar de kant
van de uitvoerende macht en ons mede
daardoor voor de afgrond heeft gebracht
waarvoor w(j nu staan".
Geruchten, dat hierbij sabotage in
het spel zou zijn - en wel op instiga
tie van Moskou - zijn dezer dagen
door het Russische partijplad Pravda
tegengesproken. Het betreffende arti
kel is zelfs door de Roemeense pers
Turkse legerofficieren hebben gisteren
Grieks-Cyprlotische militairen ervan be
schuldigd zich in uniformen van de VN-
vredesmacht te steken om inlichtingen
in te winnen en Turkse strijdkrachten
aan te vallen.
Mahi vindt ook dat het akkoord de
regering van Cyprus op één lijn stelt
met het bestuur van de Turks-Cyprische
minderheid.
Aartsbisschop Makarios heeft gisteren
verklaard, dat hij niet van plan is naar
Cyprus terug te keren voordat de resul
taten bekend zullen zijn van de tweede
fase van het overleg in Genève.
De aartsbisschop zei dat men de Tur
ken „ertoe moest brengen zich behoor
lijk te gedragen”, maar hij weigerde hier
verder op in te gaan.
AMPI is de twaalfde maatschappij die
beschuldigd is in verband met Watergate
en de eerste die van een zware misdaad
beschuldigd is. De voormalige algemeen
directeur, Harold Nelson, en de voorma
lige raadsman, David L. Parr, hebben
bekend zich aan gelijksoortige misdaden
schuldig gemaakt te hebben.
De voorzitter van de Vereniging van
Surinaamse Architecten ir. E. Morroy
verklaarde tegenover Informa dat men
in een gesprek met minister A. Karamat
Ali gepleit heeft voor een geleidelijke
verdeling van de opdrachten over alle
Surinaamse architectenbureaus.
Dit alles heeft inmiddels tot heftige
protesten geleid. Er zijn massale ar
beidersdemonstraties geweest, o.a. in
een elektrotechnische fabriek in Crai
ova en in een machinefabriek in
Brasov. In het laatste geval hebben
de arbeiders zelfs de machines ver
nield. De stemming onder de bevol
king is uitgesproken slecht.
De jongste loonronde van 30 per
cent is als remedie bedoeld, maar de
regering heeft als voorwaarde gesteld
dat de produktiviteit dan ook nave
nant zal moeten stijgen. Niet ingecal
culeerd is blijkbaar de extra belas
ting van mensen en materiaal, die
daardoor in de hand wordt gewerkt
en die op haar beurt een nieuwe serie
ongelukken zou kunnen inleiden.
ARNHEM (ANP). Het is nodig het
grote aantal zandwegen op de Veluwe af
te sluiten voor het gemotoriseerd ver
keer. Vooral voor de openbare zandwe
gen die niet belangrijk zijn voor het
woonwerkverkeer en het zakelijk ver
keer is afsluiting noodzakelijk en moge
lijk. Dit is één van de conclusies van
het plan van de werkgroep zandwegen
Veluwe tot geheel of gedeeltelijke afslui
ting van zandwegen voor het gemotori
seerd verkeer.
PARIJS. De directeur van het huis
van bewaring in Atrecht in Noord-
Frankrijk is gisteren een hongerstaking
begonnen om te protesteren tegen het
regime dat nog altijd in de Franse
gevangenissen heerst en dat sinds ruim
twee weken nu al tot ettelijke muiterij
en, waarbij zeven doden en tientallen
gewonden vielen, aanleiding heeft gege
ven. Woensdag zou de minister van jus
titie Jean Lecanuet eindelijk zijn her
vormingsplan onthullen, maar de pers
conferentie die hij voor dat doel bijeen
had geroepen, werd op het laatste mo
ment weer afgelast.
(Van onze redacteur in Parijs,
Frank Onnen)
NICOSIA (Reuter, AFP, AP) De Turkse strijdkrachten zetten giste
ren hun opmars van Kyrenia naar het westen voort, zo wordt door oog
getuigen bericht. Bij de dorpen Sisklipos en Aijos Ermolaos wordt ge
vochten. Woensdag veroverden zij de dorpen Karavas en Lapithos, 15 km
ten westen van Kyrenia, nadat zij deze van zee uit hadden beschoten. Ook
gisteren brachten zij artillerie en mortieren in stelling.
De nieuwe wet eist ook dat raadslie
den en anderen van hef Witte Huis op
geregelde tijden voor het Congres zullen
verschijnen om vragen te beantwoorden.
Nixon heeft gisteren opnieuw bandjes
beluisterd die hij moet afstaan. Hij heeft
daarvoor een ochtendbijeenkomst met
zijn economische raadslieden moeten la
ten vervallen.
„Het is toch allemaal van de staat”,
zeggen de zwaar onderbetaalde Roe
menen, die bovendien onder slechte
arbeidsvoorwaarden te lijden hebben.
Daar komt nog bij <*at ze de laatste
maanden onder zware druk worden
gezet om vóór het einde van het
lopende vijfjarenplan de plancijfers
klaar te hebben. Het is geen uitzon
dering dat in één fabriek twee ploe
gen i eder twaalf uur achter elkaar
Aan die gedurfde uitspraak, die de
orthodoxe gaullisten wel als een gemene
vloek in de oren moet hebben geklonken,
verbond de premier haastig de voor
overgenomen. Dat bewijst in ieder
geval wél, dat er weer sprake is van
een opvallende aaneenschakeling van
ernstige ongelukken.
Het lijdt intussen geen enkele twijfel
dat deze politiek moedige woorden de
premier in Parijs door het staatshoofd
Giscard d’Estaing in de mond waren
gelegd. Dat de president Chirac, die in
naam nog altijd tot de gaullistische
partij de UDR behoort, nu juist deze
ingrijpende inbreuk op de traditionele
lijn van Frankrijks Europese politiek
liet maken, werd hem zeker ingegeven
door de wens de reacties van de overige
gaullistische kopstukken eens te toetsen.
PARAMARIBO (ANP). Er heerst in
de Surinaamse bouwwereld grote onrust
die veroorzaakt wordt door financiële
tekorten. Als gevolg hiervan worden ve
le werkkrachten van aannemers en ar
chitectenbureaus ontslagen, zo bericht
het Surinaamse persbureau Informa.
waarde dat „de persoonlijkheid van alle
Europese landen gerespecteerd moest
blijven.” Maar die toevoeging leek toch
wel verdacht veel op een doekje voor
het bloeden.
dadigheden te wijken, niet de enige
reden is van dit uitstel. De financiële
consequenties van een hervorming moe
ten ook een rol hebben gespeeld en
voorts lijkt de regering te zijn bezweken
voor de druk van een deel van de
publieke opinie die de gevangenissen
niet tot luxe hotels wenst te zien her
schapen. Een afstand, die voorlopig geen
enkele kans maakt snel te zullen wor
den afgelegd.
Brandweerlieden van een kustwachtbasis
bij de stad Elizabeth in de Amerikaanse
staat North Carolina trachten de vlam
men te doven van een laaiend marine-
radarvliegtuig dat een gebouw ramde
tijdens landingsoefeningen. Vier mensen
kwamen om en elf raakten gewond.
WASHINGTON. (DPI en DAP) De
Amerikaanse senator Jacob Javits heeft
gisteren in de Senaat een wetsontwerp
ingediend waaronder medewerkers van
de president meer rekenschap moeten
afleggen bij het Congres en waardoor
voorkomen moet worden dat zich
machtsmisbruik voordoet zoals nu tot
discussies over de mogelijke afzetting
van president Nixon heeft geleid.
Toch lijkt het wel zeker dat het
Frankrijk van Giscard d’Estaing nu be
reid is de voornaamste obstakels uit de
weg te ruimen die sedert het begin van
de vijfde republiek in 1958 de ontwikke
ling naar een politiek en werkelijk vere
nigd en dus supra-nationaal Europa
hebben geblokkeerd.
In Nicosia zijn de afgelopen twee
dagen enige Griekse Cyprioten door
sluipschuters gedood, zo wordt van wel
ingelichte zijde vernomen.
De troepen van de V.N. in het door de
Turken beheerste gebied wachten op in
structies uit New York. De Turkse com
mandant heeft VN-secretaris Waldheim
verzocht de blauwhelmen naar Nicosia
te dirigeren.
Engeland heeft in Ankara geprotes
teerd tegen de bestandschendingen door
de Turken en aangedrongen op de be
noeming van een vertegenwoordiger bij
het gezamenlijk uitzetten van een be
standslijn.
De veiligheidsraad heeft gisteravond
de VN-vredesmacht op Cyprus gemach
tigd de nieuwe taak op zich te nemen
die is omschreven in de verklaring van
Genève over Cyprus. Er werden 12
stemmen voor uitgebracht en geen te
gen. De Sovjet-Unie en Wit-Rusland
onthielden zich en China nam niet aan
de stemming deel.
Grieks-Cyprische kranten hebben gis
teren voor het eerst commentaar gele
verd op het akkoord van Genève over
Cyprus. Ze kritiseren het als een stuk
dat gevoelens van verbittering en ont
goocheling onder de Griekse Cyprioten
heeft opgeroepen.
Het blad „Mahi” schrijft dat het ak
koord het lot negeert van de Grieks-
Cyprische inwoners van de stad Kyrenia
en de Grieks-Cyprische dorpen in het
noorden van het eiland die door de
Turkse invasietroepen zijn bezet.
Alle fabrikanten van merkartikelen in
de levensmiddelensector, met uitzonde
ring van Douwe Egberts en Heineken,
zijn, aldus een communiqué van Profi
markt al eerder uit eigen beweging van
het principe van bindende prijsvoor-
schriften afgestapt. Profimarkt acht de
tijd gekomen dat ook Heineken en Dou
we Egberts hun prijzen loslaten en zich
net als de andere fabrikanten beperken
tot het afgeven van vrijblijvende advies
prijzen waarvan zonder meer kan wor
den afgeweken-
Met de gisteren begonnen actie wil
Profimarkt de beide fabrikanten ver
sneld tot een beslissing laten komen ten
aanzien van een vrijer prijsbeleid. Hei
neken en Douwe Egberts zijn door Pro
fimarkt schriftelijk op de hoogte gesteld
van haar besluit.
Het besluit van Profi houdt in dat
Roodmerk koffie van D.E. niet meer
voor 2,46 maar voor f 2,19 _per pak van
250 gram wordt verkocht. Bier van Hei
neken zal voor 0.45 per flesje (0,3 liter)
in plaats van voor f 0,53 aangeboden
worden.
Eerder deze week maakte het super
marktbedrijf Dirk van den Broek in
Amsterdam en omgeving bekend onder
de vastgestelde prijzen van Douwe Eg
berts te zullen verkopen.
Het wetsontwerp zal vandaag worden
ingediend. Het behelst onder meer een
jaarverslag van de president aan het
Congres, waarin hij vermeldt
maatregelen hij heeft genomen ter uit
voering van nieuwe wetten, en volledige
financiële opening van zaken door de
president, de vice-president, opstellers
van wetten, kandidaten van het Congres
en regeringsmedewerkers die meer dan
20.000 dollar per jaar verdienen.
Javits deelde dit mee op een perscon
ferentie, samen met de Democratische
senatoren Edmund Muskie en Hubert
Humphrey, die het wetsontwerp mede
hebben ingediend.
Al in januari had de Amerikaanse
minister van Justitie, William Saxbe,
verklaard dat Nixon zijn advocaten uit
eigen zak zal moeten bekostigen. Nixon
had later op een persconferentie hiero
ver gezegd dat hij in dat geval „wel
iemand zal vinden die mij dat geld
leent”. Momenteel bedragen de kosten
van Nixons advocaten ongeveer 30.000
dollar per maand en dat wordt uit de
algemene middelen betaald.
DEN HAAG (ANP).— Er is naar de
mening van de Consumentenbond weinig
of niets waar van de heilzame werking
van de „Gezondheidsarmband” uit Japan-
In kwasi-wetenschappelijke reclamefol
ders wordt de armband lof toegezwaaid
als het middel om koude voeten, hoofd
pijn, spit, slapeloosheid, hysterie, hoge
bloeddruk, zenuwkuch en vele andere
kwalen te bestrijden en om gezondheid
en jeugd in stand te houden. Volgens de
consumentenbond kan men er beter la
chend de schouders over ophalen.. Toch
ADDIS ABEBA (AFP). De vorige
week maandag afgetreden Ethiopische
premier Endalkatsjew Makonnen is ge
arresteerd. Dit heeft radio Addis Abeba
gisteren in een extra-nieuwsuitzending
bekendgemaakt. Het leger heeft verder
nog drie generaals en twee rechters
gevangen genomen.
slachtoffer zijn geworden. Twee
maanden geleden is in de grote che
mische industrie bij Pitesti door „on
bekende oorzaak” een schade van
meer dan één miljoen lej ontstaan. De
produktie kan pas over enkele maan
den worden hervat. Andere ernstige
ongelukken worden gemeld uit de
elektrotechnische fabriek „23e Augus
tus” in Boekarest (1 dode en 15
gewonden), in de olieraffinaderij bij
Ploesti en de autobandenfabriek „Da-
nubia”.
de waterkrachtcentrale in
rivier Arges ten zuidwesten van de
hoofdstad, viel vorige maand opeens
de hele technische installatie uit. Van
de daarop volgende overstroming
zouden volgens onbevestigde berich
ten acht arbeiders en 200 soldaten het
De ernstige situatie zou het gevolg
zijn van het beleid dat in de afgelopen
jaren door het ministerie van Openbare
Werken en Verkeer in Paramaribo ge
voerd is, aldus deskundig, zegslieden.
De grootste melkcoöperatie, Associated
Milk Producers Ine., heeft gisteren toe
gegeven schuldig te zijn aan samenzwe
ring en het doen van illegale bijdragen
aan de verkiezingscampagne voor Nixon.
De straf was het maximum, 35.000 dol
lar boete.
wordt de gezondheidsarmband veel ver
kocht, vooral ook omdat veel gebruikers
suggereren dat het middel voor hun
kwaal helpt. De werking, zo wordt be
weerd, zou erop berusten dat de bloed-
deeltjes magnetisch worden opgeladen.
Om de zaak ook nog „echt” te doen
lijken wordt bij de armband nog een
certificaat ingesloten met een verklaring
van het ministerie van Gezondheid in
Tokio. Bij navraag is evenwel gebleken
dat de fabrikant het certificaat zelf ver
vaardigt en erbij levert. Ook de prijs is
niet mis: varieert van ƒ39,50 tot ƒ87,50.
„Het is beter niet te geloven en ook niet
te betalen, want het is werkelijk zuivere
kwakzalverij”, zo vindt de Consumen
tenbond.
Niet onwaarschijnlijk is, dat de
verouderde machines in de fabrieken
en de onverschilligheid van de arbei
ders ook één van de oorzaken van
deze tragische incidenten vormen.
WENEN. Eer groot aantal op
vallend zware ongelukken in fabrie
ken en bedrijven in Roemenië ver
oorzaakt op het ogenblik grote dei
ning onder de bevolking. Zoals ge
woonlijk in communistische landen
wordt er over dit soort incidenten
officieel niets bekend gemaakt. Dat
werkt geruchten in de hand: in Boe
karest fluistert men over een golf
van sabotage. Om het arbeidsmoreel
op te peppen is sinds 1 augustus een
algemene loonsverhoging van 30 per
cent van kracht.
Tijdens zijn eerste officiële staatsbe
zoek aan het buitenland verklaarde de
Franse regeringschef woensdag in Ko
penhagen dat zijn land ten behoeve van
„een brede samenwerking van de negen
landen van de EEG in zekere sectoren
zelfs overdracht van soevereiniteit over
woog”.
Gelijktijdig liet president Giscard
d’Estaing weten, dat de hervormingen
werden opgeschort zolang de rust in de
gevangenissen niet eerst zou zijn her
steld. Het schijnt echter, dat de vrees
voor de schijn voor chantage en geweld-
Op de Veluwe is de verkeersdrukte in
de jaren 1960-1970 verdrievoudigd. Om
dat de Veluwe een uitgebreid net van
verharde en onverharde wegen bezit,
heeft het toegenomen verkeer het Ve-
luwse natuurgebied niet ongemoeid gela
ten. Volgens de werkgroep wordt het
natuurgebied uiterst bedreigd, de rust
verdwijnt uitlaatgassen bederven de
lucht en de natuur verschraalt. Effectie
ve maatregelen zijn nodig om dit gevaar
te keren, meent de werkgroep.
DEN HAAG (ANP). Profimarkt b.v.
in Monster (Zuid-Holland), die achttien
supermarkten in de randstad exploiteert,
heeft sinds gisteren besloten merkartike
len van Douwe Egberts en Heineken
onder de vastgestelde verkoopprijzen
aan de consument aan te bieden.
Uit een oogpunt van representatie van
het koninkrijk maar vooral gelet op de
voorbereidingen op de toekomstige staat
kundige posities van Suriname en de
Nederlandse Antillen acht hij dit wense
lijk. Dit schrijft hij de ministers van
Buitenlandse Zaken en van Surinaamse
en Nederlands-Antilliaanse zaken in een
serie vragen.
Van Zeil verzoekt de bewindslieden in
overleg te treden met de regeringen van
Suriname en van de Nederlandse Antil
len om tot een samenstelling van de
koninkrijksdelegatie te komen zoals hij
heeft aangeduid.
Daarnaast verlangt hij dat bij het tot
stand komen van een dergelijke delega
tie die maatregelen worden getroffen
dat de vertegenwoordigers, adviseurs en
speciale adviseurs uit Suriname en de
Nederlandse Antillen eveneens worden
betrokken in de besprekingen van de
richtlijnen voor de bedoelde konin
krijksdelegatie.
De Democratische senator Joseph
Montoya heeft geëist dat Nixon bij im
peachment voor de Senaat zelf de kos
ten van zijn verdediging betaalt. Hij
verwees hierbij onder meer naar het
historische voorbeeld van de Democrati-
voor
zijn impeachment-proces in 1868 ook
zelf zijn verdediging heeft moeten beta
len.
Poniatowski heeft van zijn kant alle
bewakers het recht gegeven onmiddellijk
op gevangenen te schieten die zouden
willen pogen zich uit de voeten te ma
ken. De escalatie van de explosieve cri
sis, die nu al weken in de gevangenissen
heerst, is, volgens de algemene indruk,
sinds gisteren dan ook in weer een
nieuw stadium getreden, waarvan de
ernst moeilijk meer te onderschatten
valt.
DEN HAAG (ANP).— Het Tweede
Kamerlid van Veil (KVP) meent dat in
de koninkrijksdelegatie naar de 29ste
zitting van de algemene vergadering der
Verenigde Naties ook vertegenwoordi
gers, adviseurs en speciale adviseurs uit
Suriname en de Nederlandse Antillen
moeten worden opgenomen.
PARIJS. Voor het eerst heeft, in de
persoon van premier Chirac, een met
verantwoordelijkheid beklede Franse
staatsman nu publiekelijk de wenselijk
heid erkend van een overdracht van
nationale souvereiniteit aan een centraal
Europees lichaam.
De aarzelingen, zo niet de afgang van
de regering, dreigen intussen de chaos,
niet alleen in bet gevangeniswezen maar
ook in het hele justitionele apparaat,
snel tot een nieuw hoogtepunt te zullen
voeren. De directeur van het gevange
niswezen heeft zijn ontslag dan ook al
ingediend en in vele huizen van bewa
ring hebben de bewakers een staking
afgekoadigd. Veroordeelde misdadigers
moeten weer op vrije voeten worden
gesteld, terwijl gevangenen die hun straf
al hebben uitgezeten, desalniettemin
<orden vastgehouden.
yw
SS
