>r
sneltrein
Resten
van een
JAC Utrecht
opnieuw
Syrië inviteert
bekeurd
Kamerleden voor
conferentie
Troepenverplaatsingen in Addis Abeba
Mogelijke overname macht door
militairen in Ethiopië
MOEILIJK PUIN RUIMEN OP CYPRUS
O
Nog geen gratis
medische pas
GENERAAL ZIET CYPRUS ALS „EUROPEES VIETNAM”
MPLA tegen Portugees
plan voor Angola
■te
Promotie voor
Nancy Howe
3
Volgens Zambia Daily Mail:
Staatssecretariaat
voor vrouwenzaken
gevraagd
w
„Guillaume al lang
voor arrestatie
als spion bekend
op defensiegeiden
Commissie beknibbelt
AUGUSTUS
BINNENLAND-BUITENLAND
ZATERDAG
1 7
1974
jl
Vluchten hervat
(Van onze redacteur in Athene, drs. F. van Hasselt)
Militairen
RAaji
COMPENSATIE VOOR
DUURDER AARDGAS
BEPLEIT
Delicate zaak
Op de achtergrond
ISTANBOEL Door een speling van de kalender Islamitische
feestdagen schuiven elk jaar tien dagen op vierden Grieken en
Turken gisteren allebei Hemelvaart: de Grieken die van Maria, de
Turken die van Mohammed. Maar de Grieken hadden verder niet
veel te vieren: voorzover de Maria’s en de Panayotissen vanwege hun
naamdagen toch nog in een vrolijke stemming waren geraakt, zal pre
mier Karamanlis hun daar met zijn laconieke korte toespraak wel
weer uit hebben weggerukt,
I
■*Si
zitten is
dit
erry
>p
in
an de
e met
ndaal
hun
op 9
nson
n de
xon,
rlijk
rdon
man
dus-
igen
:end
'val
3ol-
pen
pte,
HET DEMPEN van de stemming doen
ook diegenen en ze zijn er die
De KLM zal met ingang van vandaag
de normale dienstregeling op Grieken
land en Israel hervatten- Ook de char
tervluchten die bij de KLM voor be
stemmingen in deze landen zijn afgeslo-
betreft wat kalmer aan, maar is toch
wel uitgesproken tegen het buitenland in
het algemeen
Registratie van de Cyprische catastro
fe lijkt onder deze waarnemend presi
dent vooralsnog onmogelijk. Hij weet
dat alle ellende begonnen is met de val
van zijn voorganger Makarios, maar hij
heeft nog met geen woord de rampzalige
staatssgreep van 15 juli af gekeurd, zoals
ten zullen vanaf vandaag weer worden
uitgevoerd. Dit heeft een woordvoerder
van de maatschappij gisteravond meege
deeld.
heb-
edag-
veten
het
den.
lager
voor
:t de
ixon,
ieden
iding
erbij
3g 55
rgate
>gge-
Eschef
ixons
andse
i Jus-
van
Siri-
l met
van
sten-
idjes
zijn
>eten
inen
lin-
het
ild-
leer
in
rke
and
van
reer
ko
op
de-
agd
ior-
fan
dse
’en
10-
ks-
ng
len
E
vee
nog
zen
im-
tlilip
reau
Le-
iste-
i en
ixon
ven,
van
1 en
te-
ti-
li-
sr-
ng
iar
it-
en
en
en
ri
lt
id.
en
el-
ral,
uit
ren
•k-
n-
el-
ir-
og
en
n-
29
‘n
ie
1-
in
7-
f-
leidden tot regeringswijzigingen.
Minstens 140 ex-ministers en andere
hoge autoriteiten zitten in de gevangenis
in afwachting van het resultaat van een
onderzoek dat een commissie van 15
man instelt naar beschuldigingen inzake
machtsmisbruik en corruptie.
Sinds gistermiddag vinden er in Addis
Abeba troepenverplaatsingen op grote
In het begin van dit jaar is eveneens
een medewerker van het JAC in Utrecht
voor een dergelijk misdrijf geverbali
seerd. In september dient deze zaak in
beroep. Onder meer in Leeuwarden en
Vlaardingen hebben zich gelijke gevallen
voorgedaan. In de Tweede Kamer zijn er
vragen over gesteld.
President Glafkos derides van Cyprus
heeft gisteren het door Turkije aangebo
den bestand aangenomen, terwijl de
Turkse strijdkrachten de Grieks-Cypri-
sche nationale garde onder de voet liep
en een groot gedeelte van het eiland
onder Turkse controle hadden gebracht.
Over de eventuele terugtrekking van
de Amerikaanse strijdkrachten uit Grie
kenland zei minister Mavros dat deze
kwestie nog wordt bestudeerd. Hij
noemde het een zeer delicate zaak waar
over hij op dit moment geen nadere
bijzonderheden wilde geven.
Premier Constantin Karamanlis heeft
reeds afwijzend gereageerd op een voor
stel van Turkije de besprekingen over
Cyprus maandag in Genève te hervatten.
Premier Ecevit van Turkije had de
Britse minister van Buitenlandse Zaken
James Callaghan, gevraagd deel te ne-
ADDIS ABEBA (AFP, Reuter). De
kans bestaat dat de Ethiopische strijd
krachten op korte termijn de macht in
hun land volledig tot zich zullen trek
ken.
Het militaire coördinatiecomité maak
te namelijk gisteren bekend dat drie
belangrijke organen die tot dusver nog
onder rechtstreeks gezag van keizer Hai
le Selassie vielen, ontbonden zijn. Het
zijn: de kroonraad (het hoogste orgaan
van het keizerrijk), de militaire advies
raad van de keizer en het speciale
gerechtshof dat moet uitmaken of be
paalde zaken die Haile Selassie zijn
voorgelegd, door hem al dan niet beoor
deeld moeten worden.
De ontbinding van de drie organen
betekent dat de keizer nu in feite van
alle macht beroofd is. Al eerder hebben
de militairen, ongeduldig geworden door
het uitblijven van grondige hervormin
gen, op bepaalde gebieden de macht tot
zich betrokken en besluiten genomen die
Uit cijfers die aan het Zuidafrikaanse
parlement zijn voorgelegd, blijkt dat de
regering van Zuid-Afrika haar financië
le bijdrage voor de bouw van de Cabo-
ra-Bassadam in Mozambique in belang
rijke mate heeft verlaagd.
Premier Karamanlis heeft gisteren een
uitnodiging van de Amerikaanse presi
dent Gerald Ford om in Washington
over Cyprus te komen praten van de
hand gewezen. Donderdag weigerde
Griekenland al in te gaan op een uitno
diging van minister Kissinger aan zijn
ambtgenoot George Mavros.
Ditmaal zijn de medewerkers van het
JAC geverbaliseerd, omdat zij een 16-
jarige jongen, die na moeilijkheden van
huis was weggelopen, aan onderdak heb
ben geholpen. Volgens een woordvoerder
van het JAC is daarna met toestemming
van de jongen contact opgenomen met
de ouders om hen gerust te stellen. Dit
leidde echter niet tot het gewenste re
sultaat. De ouders waren inmiddels naar
de plaatselijke politie gestapt met het
verzoek hun kind op te sporen en weer
naar huis te brengen. Ook de Utrechtse
kinderpolitie werd in de zaak betrokken.
Volgens de woordvoerder van het JAC
is hierdoor de eigenlijke hulpverlening
ernstig belemmerd.
Het Portugese plan voorzag in een
procedure waarbij binnen twee of drie
jaar een representatieve regering voor
Angola tot stand zou komen.
LOESAKA (Reuter, AFP). De
Volksbeweging voor de Bevrijding van
Angola (MPLA) heeft tijdens een con
gres in Loesaka het onlangs gepubliceer
de Portugese plan voor een voorlopige
coalitieregering voor Angola afgewezen,
zo meldt de Zambia Daily Mail, die
eigendom is van de regering.
DE ENIGE die Clerides voorlopig uit
het slop kan helpen is zijn vriend en
onderhandelingspartner vice-president
Denktasj, die zich de laatste dagen niet
zonder reden wat op de achtergrond
heeft gehouden.
NU FAMAGUSTA is ingenomen, moet
ik denken aan het enige restaurant op
Cyprus dat door een Griek en een Turk
samen werd gedreven, dicht bij de ha
ven daar: het restaurant van Andreas en
Hassan, die zulke goede zaken deden
samen.
Zou er nog toekomst zitten in hun
bedrijf nadat hun stad voor de helft is
bevrijd en voor de helft veroverd? Zit
er nog toekomst in Cyprus? Het zal af
hangen van een andere Grieks- en
Turks-Cyprioot die de laatste jaren een
soort paar zijn gaan vormen: Clerides en
Denktasj.
DEN HAAG (ANP). CH-fractie-
voorzitter Kruisinga heeft minister-pre
sident Den Uyl compenserende maatre
gelen gevraagd voor de zelfstandigen in
het midden- en kleinbedrijf, als binnen
kort de verkoopprijs van het aardgas zal
worden verhoogd.
Volgens het Kamerlid zal deze verho
ging door de zelfstandigen in de midden
stand niet of nauwelijks zijn te dragen.
In vragen aan de premier dringt hij aan
op het geven van volledige openheid
over de voorgenomen verhoging van de
aardgasprijzen.
WASHINGTON (AP). De Senaats
commissie voor het toewijzen van gelden
heeft gisteren een voorstel ten bate van
de defensie 82,07 miljard dollar uit te
geven, goedgekeurd.
Dit was 4,97 miljard dollar minder
dan president Nixon indertijd had aan
gevraagd en 1,3 miljard minder dan door
het Huis van Afgevaardigden was goed
gekeurd.
De Senaatscommissie zal het voorstel
thans doorsturen naar de voltallige Se
naat waar het vermoedelijk volgende
week zal worden behandeld.
BONN (AP). Günther Guillaume,
de Oostduitse spion die werkzaam is
geweest in de kanselarij van ex-
bondskanselier Willy Brandt, is door de
Westduitse veiligheidsdienst ontmaskerd,
10 maanden voordat hij, in april van dit
jaar, werd gearresteerd, aldus meldde het
blad Die Welt gisteren.
Aan de hand van geheime documenten
rapporteerde Die Welt dat Guijlaume
positief als Oostduitse agent was geï
dentificeerd toen hij benoemd werd, op
1 juli 1973. tot een van de naaste
medewerkers van bondskanselier Brandt
Enige weken later vergezelde Guillau
me Brandt op een vakantie naar Noor
wegen, waar hij naar men zegt geheime
NAVO-documenten te pakkenhad gekre
gen waarvan hij afschriften naar de DDR
stuurde.
In tegenspraak met wat door Bonn
was verklaard, deelde Die Welt mee dat
de veiligheidsdienst na 22 september
1872 bij drie gelegenheden had vastge
steld dat Guillaume een spion was.
conferentietafel te gaan
absoluut uitgesloten”.
Verleden jaar had de regering hier
voor een bedrag van 32.340.000 dollar
uitgetrokken, dat in de vorm van een
lening aan de Portugese regering moest
worden verstrekt. Dit bedrag is nu ver
laagd met ruim 9 miljoen dollar. Vol
gens waarnemers zal Zuid-Afrika zich
echter niet volledig uit het project te
rugtrekken.
weinig enthousiasme kunnen opbrengen
voor de interventie, omdat ze zien aan
komen dat de militairen er een te grote
machtspositie aan zullen overhouden.
De staat van beleg in veertien provin
cies*, inclusief Istanboel en Ankara, door
het parlement met algemene stemmen
voor een maand ingesteld, is zojuist voor
twee maanden verlengd. En de provincie
Antalya is er als vijftiende bijgekomen.
Onder deze omstandigheden is open
lijke kritiek op het militaire beleid on
mogelijk. Na de vorige interventie zijn
twee linkse jeugdorganisaties al met de
openbare aanklager in moeilijkheden ge
komen omdat zij te uitdrukkelijk voorop
stelden dat de onafhankelijkheid van de
republiek Cyprus moet worden bewaard.
Zij zouden daarbij te veel de „stem van
Moskou” hebben gevolgd.
Oppositie tegen deze tweede interven
tie, die de verdeling van het eiland nog
veel dichterbij brengt, wordt dan een
nog delicatere zaak. Bijna alle dagbla
den. ook de linkse Cumhuriyet, slaan een
patriottische toon aan; de linkse opposi-
tiekrant Yeni Ortam doet het wat dit
Griekse militaire deskundigen hebben
verklaard dat de Turken er nu rekening
mee moeten houden dat de Griekse Cy
prioten een soort Vietnam-oorlog tegen
hen zullen beginnen. „De Turken hebben
het eerste Europese Vietnam geschapen”,
verklaarde een gepensioneerde Griekse
generaal die verscheidene jaren op Cy
prus heeft gediend.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Kissinger, heeft gisteren
gezegd dat hij bereid is naar Cyprus te
gaan als de bij het conflict betrokken
partijen daarom zouden vragen.
In een resolutie, die eenstemmig werd
aangenomen, bestempelt de MPLA het
Portugese plan als een „kolonialistische
manoeuvre”. De bevrijdingsstrijd zal tot
het bittere einde worden voortgezet.
De verzetsbeweging Nationaal Front
voor de bevrijding van Angola (FNLA)
had zich al eerder tegen het plan uitge
sproken.
aanvaarden. Het opruimen van het puin
wordt onder deze omstandigheden dan
een extra moeilijke zaak.
Karamanlis kon niet veel meer doen
dan d<. puinhoop registreren die zijn
voorgangi s hebben achtergelaten, Cy-
pri afschrijver als „te ver om te ver
dedigen" en een nieuw begin beloven.
De Turken vieren hun religieuze
feestdagen vanouds juist met een ver
mindering van drank het zijn sobere
avonden. Ook dit droeg ertoe bij dat er
geen feest- of triomfstemming was
naar aanleiding van de bevrijding van
13.000 landgenoten in Famagusta, noch
op radio en tv, noch bij de man in de
straat.
Het toegeven van Clerides, die de dag
tevoren nog had opgeroepen de strijd
tegen de Turkse invallers tot het einde
toe vol te houden, volgde na een dag
van zware bombardementen op de
hoofdstad Nicosia.
DEN HAAG (ANP). Nederlandse
kamerleden zijn uitgenodigd om van 12
tot 18 september in de Syrische hoofdstad
Damascus de conferentie bij te wonen
van de groep van Europese parlementa
riërs, die streeft naar verbetering van de
verhouding tussen de Arabische landen en
Europa. Op een binnenkort te houden
huishoudelijke vergadering van de vaste
Tweede-Kamercommissie voor Buiten
landse Zaken zal commissievoorzitter
Dankert (PvdA) de uitnodiging aan de
orde stellen. Hij hoopt, dat Nederland
met een representatieve delegatie op de
conferentie vertegenwoordigd zal zijn.
De groep, opgericht in maart, wil ver
betering van het klimaat in de verhou
ding Europa-Arabië, zowel in politiek
als economisch opzicht. De politieke kli
maatsverbetering wordt nagestreefd op
basis van de veelbesproken VN-resolutie
242 uit 1967 en de EEG-resolutie van 6
november vorig jaar.
Op regeringsniveau is de dialoog over
de verbetering van de economische be
trekkingen reeds op gang gekomen. De
groep meent, dat in de huidige omstan
digheden gesprekken op parlementair ni
veau daaraan parellel moeten lopen.
De deelnemers aan de conferentie zul
len een bezoek brengen aan het zuidelijk
gebied van Libanon.
Waarnemend president Clerides was
gisteren de hele middag in conferentie
met alle partijleiders dus ook zijn
doodsvijand, de socialistenleider en lijf
arts van Makarios Lyssaridis en met
andere vooraanstaande figuren uit het
Grieks-Cyprische leven waaronder ook
journalisten. Doch een slotsom kwam er
niet uit.
Gisteren was reeds een gedeelte van
het Turkse luchtruim voor het internati
onale burgerluchtverkeer heropend,
waardoor de KLM haar diensten op
Ankara (1 maal per week) en Istanboel
(3 maal per week) kon hervatten. De
KLM vliegt elf maal per week op de
Griekse hoofdstad Athene. Ook de dienst
naar de Israëlische hoofdstad Tel Aviv
kan worden hervat. De KLM doet deze
bestemming 4 maal per week aan.
Alleen het luchtruim boven Cyprus is
nu nog gesloten, waardoor enige vertra
gingen kunnen ontstaan.
UTRECHT (ANP). Opnieuw zijn
deze week twee medewerkers van het
Jongeren Adviescentrum (JAC) in
Utrecht geverbaliseerd wegens overtre
ding van artikel 280 van het Wetboek
van Strafrecht. Volgens dit artikel is het
verbergen van minderjarigen, die zich
aan de ouderlijke macht hebben ontrok
ken strafbaar.
schaal plaats. Tientallen militaire vracht
auto’s en tanks trekken door verschil
lende wijken van de stad terwijl straal
jagers boven de stad gieren.
Radio Addis Abeba maakte bekend
dat deze militaire actie ten doel heeft
hen uit te schakelen die zich pogen te
verzetten tegen de revolutionaire bewe
ging van de militairen.
BRUSSEL (Belga, Reuter, UPI,
AFP en ANP). De Griekse minister
van buitenlandse zaken, George
Mavros, acht een verdeling van
Cyprus geen basis om opnieuw in
Genève met Turkije en Engeland
aan de conferentietafel te gaan zit
ten. Mavros verklaarde dit gisteren
in een vraaggesprek met de Bel
gische radio.
Af gerukte wielen en verwrongen rails versperren de brug ov er het kanaal Brussel-Charleroi by het Belgische plaatsje Luttre
nadat de sneltrein van Charleroi naar Antwerpen daar donderda g ontspoorde. Het voorlopig vastgestelde dodental is zeker 15, en
naar schatting 70 mensen raakten gewond. D e oorzaak van de treinramp is nog onbekend.
Eigenlijk registreerde men deze over
winning met dezelfde soberheid waar
mee Karamanlis de nederlaag registreer
de; misschien werd de stemming ook
expres afgedempt om de Grieks-Cyprio-
ten niet ter elfder ure te provoceren tot
wanhoopsdaden tegen de Turks-Cypri-
sche gijzelaars die ze nog altijd in Lar-
naka, Pafos, Limasol en Kokkina onder
hun controle hebben.
Intussen hadden de Turken nieuwe
successen behaald na hun verovering
van de havenstad Famagusta. Zij stoot
ten gisteren door naar het westen en
voltooiden de zogenoemde „Attila lijn”,
die het noorden van Cyprus van de rest
van het eiland afsluit en dat bestemd is
om voortaan een zuiver Turks-Cyprisch
deel te worden.
President Clerides is gisteren met zijn
ministers uit Nicosia vertrokken met
bestemming de zuidelijker gelegen stad
Limassol.
Toen hem werd gevraagd of de verde
ling van het eiland voor Griekenland
een onaanvaardbare zaak is, antwoordde
de minister: „Onder de voorwaarden
waarop wij verzocht worden aan de
Tweehonderd mensen hebben gistera
vond in Groningen en circa 1000 in
Amsterdam gedemonstreerd tegen de
oorlog in Cyprus.
Misschien is Denktasj toch nog „er
gens” Cprioot en niet helemaal de
zetbaas van Ankara waarvoor men hem
over het algemeen aanziet. Hervatting
van onderhandelingen op lokaal niveau
waarbij niet met zoveel woorden wordt
uitgegaan van het definitieve karakter
van de huidige krachtverhouding en af
bakening van het eiland, zou voor Cleri
des een strohalm betekenen waaraan hij
zich kan optrekken.
De Amerikaanse ambassadeur in An
kara. Macomber, die overigens opmerke
lijk ver ging in zijn bijval voor het
Turkse standpunt van autonomie op
geografische grondslag, stelt trouwens
ook nadrukkelijk dat geen enkel bestel
op Cyprus zonder voorafgaande onder
handelingen mag worden bereikt.
De Turkse minister van Buitenlandse
Zaken Gunes die zich wel heel duidelijk
door de legerleiding op sleeptouw heeft
laten nemen, blijkt voor de Grieken als
onderhandelingspartner te hebben afge
daan. Griekenland zal de kwestie nu
vermoedelijk voor de Verenigde Naties
brengen, maar intussen kunnen de on
derhandelingen op lokaal niveau, die
toch ook al onder VN controle stonden,
worden voortgezet.
men aan het overleg tussen de garantie-
mogendheden, Griekenland, Turkije en
Engeland.
„Het zou naïef zijn te geloven daet
Griekenland bereid is aan deze bespre
kingen mee te werken en te onderhan
delen onder de druk van een voldongen
feit”, zo liet premier Karamanlis in een
gisteravond in Athene uitgegeven ver
klaring weten.
Een foto van Nancy Howe, die donderdag
benoemd werd tot persoonlijke secre
taresse van mevrouw Ford, Amerika’s
„first lady’’. Mevrouw Howe, afkomstig
uit Lynchburg, is getrouwd met een
legerofficier.
DEN HAAG (ANP). Nederland
heeft een staatssecretariaat voor vrou
wenzaken nodig. Pas dan zal een krach
tig en structureel vrouwenemancipatie-
beleid mogelijk zijn. Dit heeft de com
missie vrouw en partij van de KVP
geschreven in een brief aan premier Den
Uyl.
„De instelling van een staatssecretari
aat voor vrouwenzaken in 1975 het
jaar van de vrouw zal nationaal en
internationaal duidelijk maken, dat het
ook Nederland, in navolging van Giscard
d'Estaing. ernst is met de tenuitvoerleg
ging en de continuïteit van het beleid
ten aanzien van de vrouwenemancipa
tie”, aldus de commissie in haar verwij
zing naar de recente instelling van het
Franse staatssecretaiiaat.
Mavros: „Overleg met Turken over
Cyprus nu onmogelijk”
Karamanlis dat gisteren uitdrukkelijk
wel deed.
Gelijktijdig zal er ook sterke druk op
hen zijn uitgeoefend van de kant van de
oude EOKA in geen enkel opzicht de
door de Turken geschapen situatie te
DEN HAAG (ANP). De Nederland
se regering bestudeert momenteel een
voorstel van het Rode Kruis om in het
ziekenfondspakket een zogenoemd me
disch paspoort op te nemen. Dit gratis
paspoort met persoonlijke medische ge
gevens zou met name nuttig zijn als
men in het buitenland is. Een beslissing
hierover is echter nog niet genomen.
Dit heeft het ministerie van Volksge
zondheid en Milieuhygiëne gisteren mee
gedeeld naar aanleiding van het be
richt. dat in West-Duitsland binnenkort
iedereen een dergelijk paspoort gratis bij
de huisarts kan afhalen.
Nederlanders, die nu een medisch pas
poort willen hebben, moeten zich wen
den tot de stichting Medic Alert, een
dochterafdeling van het Rode Kruis in
Den Haag. Sinds 1962 verstrekt deze
stichting voor 20 gulden een penning
met naam. adres en telefoonnummer,
vergezeld van een pas met persoonlijke
medische gegevens van de KNMG (Ko
ninklijke Nederlandse Maatschappij tot
bevordering van de Geneeskunst).
