s
KWJ vraagt
steun voor
Proloog
Ilona Massey
overleden
r
r*
Harpweek op
Queeckhoven
Weer schitterende collectie van oude kunst
GROTER
gegroeid...
w
In Haarlem staan de
mooiste keukens bij elkaar!
„De Dom in puin” geeft bondig overzicht
Blinde ontdekt mensen opnieuw
PIANOSPELEN
van loon
bloemendaal
uw nieuwe
saab-dealer
welkom
I wl
11
Jaap ter Haar’s bekroonde boek
Jazzcafé
,AT THE JAZZCORNER’
WWW
AUGUSTUS
WOENSDAG
2 1
1974
KUNST
n
van
(Van onze correspondent)
Financiële druk
Fontainebleau
Saftleven
Cees Slinger - piano
Frank Noya - bas
John Engels - drums
!tg
n
SPAARNE 104 HAARLEM
Kwartet
HARRY VERBEKE
KLEINE
DRUKKER
HILVERSUM De schrijver
Jaap ter Haar zal tijdens de kinder
boekenweek begin oktober onder
scheiden worden met de Gouden
Griffel 1974. Dat gebeurt in de ca
tegorie voor de jongere jeugd van
8 tot 12 jaar voor zijn boek „Het
wereldje van Beer Ligthart”.
DOESBURG
VAN NI JENBURG
uw flitsend-snelle drukker
rtijk
>e
en
je
en
ties,
Korte Kleverlaan 30 - 44
Bloemendaal Tel. 023-259311
TECHNISCHE UNIE - STOKVIS COMBINATIE
MUZIEKHANDEL
ALPHENAAR
1
UTRECHT Groot is de expositie „De Dom in puin” zeker niet, in
teressant en historisch belangrijk wel. Ljeze expositie in het Centraal
Museum geeft namelijk een bondig overzicht van de toestand vóór, tij
dens en na de ramp die Utrecht, en in dit geval met name de Dom, in
1674 heeft getroffen.
En dat overzicht maakt een diepe indruk op de bezoeker, omdat er ook
heel veel nadruk gelegd wordt op het menselijk aspect van deze ramp,
veroorzaakt door een tornado zoals Amerika er 200 in een jaar krijgt te
verwerken en ons land één in de 20 jaar.
Meteorologisch is vastgesteld dat deze tornado een kracht had, waarvan
we ons de gevolgen bij de tegenwoordige bouwwijze enen bevolkings
dichtheid ternauwernood ernstig genoeg kunnen voorstellen. Weerkundi
gen leggen dan ook liever niet teveel nadruk op dit aspect van deze ramp,
die 300 jaar geleden plaats had.
(Van onze correspondent)'
F
(Van onze kunstredactie)
i-
I
DO-43 A
Boeiende aspecten van een ramp
lige
(Advertentie)
(ADVERTENTIE)
begint
presenteert hedenavond:
Maquette van de Dom zoals die er uitzag
vóór de ramp van 1674.
idie
ig
in een zeer goede staat. De prijs
rond de anderhalf miljoen.
een
het
worden platgebrand. De Domstedelingen
waren nog niet aan die financiële druk
gewend, of de natuurramp veroorzaakte
nog meer ellende.
nooit vergeet is net dat ene boek of die
twee boeken uit zijn jeugd, die diepe
indruk op hem gemaakt hebben. Hem
geraakt hebbén. Een kinderboek kan een
immense indruk hebben en achterlaten.
Dat is niet iets vluchtigs”.
bel
art.
Kleine Houtweg 7B - Haarlem
Telefoon 023 - 31 04 48
?k.
Haarlem, Tulpenkade 1, tel. (023) 319345
ant
ge-
an-
eds
Onze driemaandelijkse cursus
weer. U kunt nog inschrijven.
Binnen drie maanden leren wij U op
muzikaal- en technisch verantwoorde
'■wijze de grondbeginselen van het piano
spel.
U weet dan of U wel of geen aanleg
heeft voor pianospelen, en of U het wel
of niet zult leren.
VANAVOND
bent U welkom op onze oriëntatieavond
in ons leslokaal op de eerste etage van
ons bedrijf Kruisweg 47, Haarlem, aan
vang 20.15 uur.
KRUISWEG 47-49, HAARLEM
"M. '-S? - 339244 - 320032
een nogal klein lettertje, gaat uitvoerig
in op de verschillen in techniek en
benadering van het onderwerp door de
beide kunstenaars. Dit is mogelijk ge
worden, omdat de doctoraalscriptie van
drs. A. F. E. Kipp, die geheel aan
Saftleven is gewijd, ter beschikking is
gesteld aan de makers van deze exposi
tie.
De tornado, want dat was het. ont
stond ten zuiden van Parijs en heeft, zo
heeft één van de samenstellers van de
expositie, de heer Graafhuis van het
haring
daar blijft 'n mens gezond bij!
WASHINGTON. (AFP) Ilona Mas
sey. de filmster die in de jaren veertig
in Ho-lywood furore maakte, is dinsdag
in Washington na een langdurig ziekbed
op 62-jarige leeitijd overleden.
Ilona Massey werd in 1912 in Boeda
pest geboren en had er gedebuteerd als
operazangeres. In 1939 werd ze beroemd
door haar rol in de film Balalaika met
Nelson Eddy, die doorgaans Jeanette
MacDonald als tegenspeelster had.
„Wie 't kleine niet eert, is het grote
niet weerdt”, is volledig van toepassing
op onze snel-drukkerij. Nu óók met
groot formaat offset (35 x 44 cm) in net
zoveel kleuren als u maar wilt. Even
voordelig en hoogwaardig als ons
rappe drukwerk op kleine formaten.
Oh. dat kende u al? Maak d?n nü
kennis met ons grote formaat.
U weet ’t: wij drukken flitsend snel als
het moeten ’t moet bijna altijd!
schilderijen uit de Gouden Eeuw) heeft
dan met dit filiaal een entree in Brabant
gekregen en Vanderven een aantrekke
lijke entourage voor zijn antiek.
In een meer uitgebreide beschouwing
hopen we binnenkort op de antiekbeurs
terug te komen. V'V
Op het moment dat de tornado in.
Utrecht --en niet te vergeten in vele
andere delen van ons land en daarbuiten
zijn vernielend werk verrichtte, stond
de Domstad er in financieel opzicht
bijzonder slecht voor. De Franse bezet
ting had de stad op meer en minder
nette manieren letterlijk uitgewrongen
en vroeg vervolgens nog 450.000. gulden,
een geweldig bedrag voor dié tijd. Zo die
som niet op tafel zou komen, zou de
De expositie van de Dom in puin heeft
een logische opbouw: de bezoeker krijgt
eerst een beeld van Utrecht in de jaren
1672-’74, daarna wordt de ramp zelf in
beeld gebracht, niet alleen met betrek
king tot de Dom. maar ook tot andere
gebouwen en wijken.
Hoe droevig het voorgevallene overi
gens ook mag zijn, de samenstellers van
de expositie hebben weinig of geen gege
vens gevonden over mogelijke doden.
Daarentegen des te meer over het nut
dat deze ramp nog had kunnen opleve
ren voor zielen, die nog van de almach
tige afgekeerd leefden
Terug naar het heden. Herbouw van
de Domkerk? Een probleem, waarvan de
behandeling niet tot de competentie van
een museum of een archief behoort.
Hetgeen niet wil zeggen dat beide instel
lingen niet zouden mogen bijdragen tot
de meningsvorming door het aandragen
van gegevens. Tekeningen, plattegron
den, schetsen hier dienen vooral de
namen genoemd van architect Th. Haak-
ma Wagenaar en C. A. Baart de la
Faille velen van typisch bouwkundige
aard, werken voor de deskundige zeer
verhelderend. Een stichting gaat op on
derzoek uit. We wachten met spanning
op de resultaten. De gewone bezoeker
ziet hoe men vroeger natuurrampen er-
vaarde en verwerkte en registreerde.
Wellicht is dat nog het belangrijkst»
facet van deze expositie.
De Antiekbeurs in Delft, die tot 11
september geopend blijft, laat weer een
bijna onoverzienbaar grote collectie van
de mooiste kunst en kunstnijverheid
zien, in alle gevallen van een hoge
museale kwaliteit. Behalve de schilderij
en is er bijzonder veel keramiek, veel
zilver, tin en glas, meubilair en talloze
andere voorwerpen als munten, beelden
en uurwerken te zien.
Nieuw is de samenwerking, niet alleen
op de beurs, tussen de gebr. Douwes uit
Amsterdam en Vanderven Vanderven
uit Den Bosch. Beide exposanten hebbén
in het Prinsenhof een gecombineerde
stand en zullen binnenkort gezamenlijk
een nieuw pand aan de Peperstraat in
Den Bosch betrekken. Douwes (veel
gel”. Hete op een voor Beer Ligthart
nieuwe - manier van ontdekken van
mensen en situaties.
DELFT. Op de vanmiddag in het
Prinsenhof geopende 26e Oude Kunst
en Antiekbeurs wordt voor de eerste
keer een schilderij van Rogier van der
Weijden aangeboden. Het paneel van de
Vlaamse primitief is getiteld Sint Lucas
tekent de Madonna en Kind. Het werk,
dat vrij groot is (135x108 cn»), verkeert
ligt
Aankoop van dit schilderij zou
van onze musea in staat stellen
eerste werk van Rogier van der Weijden
in ons land te kunnen tonen, want in
tegenstelling met bijvoorbeeld België be-
viiidt zich geen enkel werk van hem in
Nederlands bezit. Van de Madonna zijn
vier versies, te weten het onderhavige
stuk en drie schilderijen, respectievelijk
in musea in München, Boston en Lenin
grad.
UTRECHT (ANP). De KWJ (bewe
ging van werkende jongeren in Neder
land) heeft minister Van Doorn (CRM)
dinsdag in een telegram dringend ge
vraagd het werk van de toneelwerk-
groep Proloog uit Eindhoven veilig te
stellen. „Proloog is ondersteuning van
ons werk”, aldus het telegram.
In wat hij noemt zijn „micro-wereld
van probleempjes” vergelijkt de Hilver
summer zich met „een fabrieksdirecteur,
hoewel die vaak in een macro-wereld
staat”. Zijn werk ziet hij als een vak.
(„Ik moest wel voor m’n kinderen en
vrouw”). Zonder moeilijke en culturele
poespas, en beslist niet vanuit een ivoren
toren. „Het gewone is goed genoeg”. Hij
heeft liefde voor ’t vak en zijn functie
als schrijver. Zo zegt Jaap ter Haar nu
over Geschiedenis der Lage Landen -
waarvoor hij gedurende bijna vijf jaren
van zijn leven alles opzij schoof:.„Als
Geschiedenis der Lage Landen niets had
gedaan, dan had ik nu een baan ge
had.
De betreffende St. Lucas, die wordt
aangeboden door de Haagse kunsthande
laar S. Nijstad komt oorspronkelijk uit
het bezit van graaf Wilczek uit Liech
tenstein. Voor de Tweede Wereldoorlog
kon het stuk op verschillende tentoon-
Jaap Ier Haar (52) is een geboren en
getogen Hilversummer. Hij is de geeste
lijke vader van moderne en bekende
kinderboeken, tv- en hoorspelén en his
torische werken. Wie kent niet de Lotje-
reeks, de Saskia en Jeroenverhalen. Ko-
ning Arthur, Boris (in Rusland ook ver
schenen) en het vierdelige Geschiedenis
van de Lage Landen. Dit is maar een
bescheiden greep uit zijn^werk dat uit
gegeven werd in de afgelopen jaren door
van Dishoeck uit Bussum.
De bekroning van Beer Ligthart vindt
Jaap ter Haar aardig als het mee kan
helpen het kinderboek in het algemeen
te ondersteunen. Niet om de bekroning,
maar omdat het (ook) een kinderboek is.
Er zijn auteurs die duizenden kinderen
„geraakt” hebben zonder ooit een prijs
ervoor te krijgen....”
Wie Beer Ligthart leest, zal de auteur
gelijk geven als hij zegt dat het eigen
lijk „leeftijdloos” is. „Ze lieten het aan
kinderen van acht-negen jaar zien en die
konden het aan”. Jaap ter Haar: „Het
gaat om een jongen, die blind wordt
door een ongeluk en ermee moet leren
leven”.
Jaap ter Haar had voordat hij aan
Beer Ligthart begon een vaag idee over
een blindheid, zo overheersend, dat een
zo gehandicapt persoon toch dusdanig
kan registreren en aanvoelen of hij bij
voorbeeld te maken heeft met een „def
tige meneer” of met een „artistieke vo-
Het pièce de résistance van deze ten
toonstelling wordt zonder enige twijfel
gevormd door de reeks ruïne-tekeningen
van Herman Hermanszoon Saftleven, die
in 1609 te Rotterdam werd geboren.
Terecht heeft deze expositie dan ook als
ondertitel „Herman Saftleven tekent de
stormschade in de stad Utrecht”. Saftle
ven was een beroepskunstenaar die tij
dens zijn leven al de nodige erkenning
kreeg van de zijde van de stad Utrecht.
Zijn tekeningen noden natuurlijk tot
vergelijken met het werk van een ande
re kunstenaar, namelijk Pieter Saenre-
dam, de beroemde maker van kerkinte
rieurs, van wie onder meer een weerga
ve van het middenschip van het koor
van de Dom te zien is op deze expositie,
een werk dat in 1636 tot stand kwam,
toen de Dom nog onbeschadigd was.
De catalogus, uiterst grondig opgezet
en ruim geïllustreerd, helaas gedrukt in
geopend: maandag t/m vrijdag van 8.00-12.30 en 13.00-17.00 uur,
dinsdag- en donderdagavond van 18.30-21.10 uur.
BREUKELEN. (ANP) Tijdens de
harpweek. die dit jaar wordt gehouden
van 22 tot 29 augustus op Queeckhoven
in Breukelen zullen negen concerten
worden gegeven, terwijl de week wordt
besloten met een optreden van de beste
deelnemers tijdens een concert in de
Nederlands Hervormde Kerk van Breu
kelen met een programma, dat door de
cursusleidsters, Phia Berghout en Maria
Korchinska, wordt samengesteld.
De leidsters geven met het ensemble
Luciennë Bouwman ook het openingscon
cert. De andere concerten worden gege
ven door de Roemeen Ion Ivan Roncea,
het Deense duo Peter en Hideko Bonde-
sen,_de-.-Nederlandse Emily Heyens met
bet,, bass quintet van de Nederlandse
radio. Josef Molnar met de Nederlandse
pianist Tan Crone, de Amerikaanse Nan
cy Allen,, de Russische Vera Dulova, en
het JJelgische ensemble Musique Nouvel
le ..met de Harpiste Francette Bartholo-
mee.
Tijdens de internationale harpweek
worden inleidingen gehouden over onder
andere: drugs en de optredende musicus,
de harp in het orkest, technische proble
men en oefeningen.
Rogier van der Weijden topstuk
op 26e Antiekbeurs in Delft
archief mede dankzij de hulp van een
pastoor in Fontainebleau vastgesteld,
ook schade aan het bekende kasteel
aldaar aangericht. Maar zelfs na zijn
reis naai’ de Waddeneilanden was hij
nog actief, veel schepen zijn nog in
moeilijkheden gekomen- Uit deze eeuw
kunnen de gebeurtenissen in Borkulo en
Tricht als vergelijkingsmateriaal aange
haald worden; ook de watersnood van
1953 komt qua natuurgeweld met de
ramp van 1674 overeen.
De Dom in puin. Het lag in de zeven
tiende eeuw voor de hand dat zoiets
vreselijks een goede en graag aangegre
pen aanleiding was om er een vinger
wijzing des Heeren of Diens straffende
hand in te zien. Anderzijds wordt echter
ook de goedertierendheid van de Al
machtige gememoreerd: in een verslag
op rijm, dat verscheen onder de vriende
lijke titel „De donderbasuyn Godts ge-
blasen over Hollandt en Uytert”, wordt
erop gewezen „dat Godt geen kerrick
schent voor ’t vollick daer is uyt”. De
Domkerk was inderdaad leeg op het
moment dat de ramp plaats had, kort
tevoren was er echter nog een dienst
gehouden.
De Utrechtse predikant Jodocus van
Lodensteyn, dichter van het in reforma
torische rechtzinnige kringen nog steeds
graag gezongen „Hoog, omhoog, ’t hart
naar boven, hier beneden is ’t niet”, was
van mening dat de Heere difr-kwaad had hele stad bij het vertrek van de legers
toegelaten, omdat de zondagsrust niet in
acht werd genomen en de dag des Hee
ren dus werd ontheiligd.
Maar het symbool „De Dom in puin”
kon ook geïnterpreteerd worden als
straf voor een politieke misslag, om niet
te zeggen landsverraad. De mentaliteit
van „Zie je nou wel, dat krijg je ervan”
werd getoond door de Staten van Hol
land en Zeeland, die de aanvallen van
Franse zijde bleven weerstaan, ook toen
Utrecht in 1672 de euvele moed had z’n
poorten open te zetten voor de Franse
bezetting.
„Sint Lucas tekent de Madonna en Kind’’ heet dit werk van Rogier van der Weijden
dat in Delft is te zien. Van der Weijden werd in 1400 te Doornik geboren en overleed
op 64-jarige leeftijd in Brussel. Met de gebroeders Van Eijck wordt hij tot de belang
rijkste Vlaamse primitieven gerekend.
Over zijn werken en eigen ervaringen
in het algemeen zegt de Hilversummer:
„Twintig procent is Jaap ter Haar en
tachtig procent zijn anonieme medewer
kers: ’t meisje in de tram, het verdwaal
de kind, een vertwijfelde moeder. Het
zijn allersaai druppeltjes die in een
emmer lopen, waarvan de vloeistof- op
een gegeven moment soms na jaren,
naar boven komt. Naar buiten stroomt”.
Met het kinderboek in het algemeen
gaat het góed in Nederland, meent Jaap
ter Haar. Althans wat de keuzemogelijk
heid voor Két kind betreft. „Het mooiste
in Nederland is dat er zoveel soorten
kinderboeken zijn: over dolle Mina’s,
over anarchisme, geloof, avontuur en
ontspanning. De veelheid van meningen
helpt mede dat kinderen genuanceerder
gaan denken dan vroeger het geval was
met twee of drie boeken uit je jeugd”.
In dit verband merkt Jaap ter Haar
even later op: „De dingen die een mens
stellingen in West-Europa worden be
zichtigd, maar later verdween het in een
kluis in Zürich, waarna verkoop naar
New York volgde.
Dezelfde kunsthandelaar brengt nog
een ander belangwekkend werk: een
fors doek van de Haarlemse schilder Jan
Miense Molenaer (16101668). Het is een
Allegorie der Ijdelheid; was in 1970 in
Leiden te zien op de vanitas-tentoonstel-
ling Ijdelheid der Ijdelheden en ging
kort daarop naar Amerika. Net als met
de Madonna van Van der Weijden
bracht Nijstad dit werk terug naar Ne
derland.
Het betekent overigens niet dat beide
werken daarmee voor ons land behou
den zullen blijven. De prijzen liggen zo
hoog dat met name directeuren van
musea een zeer groot beroep op hun
fondsen moeten doen om deze stukken
te kunnen verwerven. Wel is hiermee
opnieuw aangetoond dat belangrijk an
tiek weer terugkomt'naaT ons land. De
mening dat er meer ahtiek naar het
buitenland gaat dan dat er binnenkomt,
moet zeker worden gelogenstraft. Er is
een duidelijke trend dat antiquairs
steeds vaker naar het buitenland reizen
om daar hun aankopen 'te doen.
De vroedschap nam dan ook snel
maatregelen tegen een mogelijk mis
bruik maken van de situatie. Hoge geld
straffen werden er gesteld op prijsop
drijving van bouwmaterialen, met name
op het toch al zo kostbare lei. Uitvoer
ervan werd verboden, er kwamen offi
ciële prijsbeschikkingen.
Veel is er in Utrecht hersteld, de Dom
echter niet- Hoe het met dit gebouw, dat
overigens nooit werkelijk voltooid werd,
verder ging, maakt de expositie goed
duidelijk. De gang van zaken wordt de
bezoekers niet alleen met „officiële”
kunst getoond, maar ook met behulp
van andere voorwerpen, die niet met
kunstzinnige bedoelingen zijn ontwor
pen, bijvoorbeeld zulke prozaïsche zaken
als rekeningen.
De KWJ heeft ook een telegram ge
stuurd naar provinciale staten van
Noord-Brabant. waarin de KWJ zegt
met afschuw kennis te hebben genomen
van het besluit van de staten de subsidie
voor Proloog te beëindigen.
:om
