JOHAN FABRICIUS VIERT 75c VERJAARDAG
zijn heeft kwalijke bijsmaak
Vriezenveen
Kunsttiendaagse
Weerwolf weg
in Amsterdam
La Bohème van Puccini
Schröderhuis
gerestaureerd
;au
Schiesser houdt het in de familie
NOS vraagt minister
om opheldering
I
„Rusluie” in
„Verteller
KOl^dlEH
ASI
i
95
3
van loon
bloemendaal
uw nieuwe
saab-dealer
^wwelkom
lill
PvdA voor Proloog
rooi
Over voorzitterschap
Openluchtjazzfestival
in Rotterdam
I
B
1
ZATERDAG
2 4
AUGUSTUS
1974
KUNST
6
Kwalificatie
Verfilming
Ik-romans
et
Kriegsmaler
ie
I
k
zijn
15
1E
*1
EERSTE Ur JIDER
MARKIEZEN SBRlEK
Stadsschouwburg Amsterdam
-
-
van
5
en
ik.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
er
k
:s-
De Nederlandse Operastichting
ji-
ers
ne
MM»
4
onder redactie van Bé ter Maat
Eveneens uit de Tausendsassa collectie
van Schiesser een combinatie van ge
breide blauwe jeans met rode sier-
stiksels (foto rechts.
Leuke, kleurige pyjama’s en nacht -
hemdjes voor de jeugd uit de Tau
sendsassa collectie van Schiesser.
(foto links)
Middenhavenstraat 27
IJmuiden - Telefoon 02550 - 1 41 08
Na 18.00 uur telefoon 02550 - 1 12 02
In de eerste fase van de restauratie
zal het exterieur worden hersteld, later
volgt het interieur. De kosten, bijna een
ton, zullen gedekt worden door subsidies
van rijk, provincie en gemeente.
„Er is in Nederland een totaal nieuw
boek aan het ontstaan, waar ik weinig
Johan Fabriclus krijgt vaak het stem
pel van „verteller” opgedrukt, een kwa
lificatie waar hij het niet mee eens is.
Hij beschouwt zichzelf als romancier.
Johan Fabricius: „Voor mij is een ver
teller in de eerste plaats iemand, die
dingen vertelt die hij ook beleefd heeft.
Als je figuren weet neer te zetten, dan
zet je levende mensen neer die in je
verbeelding ontstaan zijn”.
Voor het eerst zal straks een van de
boeken van Fabricius worden verfilmd:
„Voorrijden mevrouw”, een ironisch ver
haal over een chauffeur die zijn me
vrouw ook nog op andere manieren van
dienst is. „Ik hoop dat ze het ironische
karakter van het boek zullen handha
ven, dus alsjeblieft geen gehijg en
gesteun”.
de boekhandels al af met het reisexem-
plaar van „De wijze Goeroes van Bena
res” over een jonge student die met zijn
meisje de wereld intrekt.
ur,
an
ONS ALLER HUISHEER, in het
dagelijks gebruik vader of paps ge
noemd, kan hieruit royaal worden
bediend voor zijn kleurige ondergoed.
Terloops neemt hij dan ook maar een
gezellige pyjama voor zich mee. Zo’n
tricot exemplaar doet het niet alleen
in de echtelijke sponde goed, doch de
vrije tijd kan er eveneens op elke
manier ontspannen in worden door
gebracht. Keuze isi er uit vele model
len en bovendien in een zeer boeiend
kleurengamma. Wil paps zich ook
nog van een ochtendjas voorzien, dan
neemt hij er ongetwijfeld een van ve
lours in een antracietkleurtje, dan
wel in royalblue, sparregroen of ha
vanna.
n)
79
ist
n-
?-
I
Bespreken dagelijks van 10-15 uur,
telefonisch 11-18 uur (020-232932)
CJP en 65+paspoort geldig.
JOHAN FABRICIUS
roman is net een symfonie
Korte Kleverlaan 30 - 44
Bloemendaal Tel. 023-259311
-
UTRECHT. (ANP) Het in 1924 ge
bouwde Schröderhuis van architekt F. T.
Rietveld in Utrecht wordt gerestaureerd.
Het bouwwerk, dat wordt beschouwd als
een verwerkelijking van de kunsttheo
rieën, zoals uitgedragen door het tijd
schrift „De Stijl”, verkeert in slechte
staat. Door explosies in de laatste wereld
oorlog in de buurt van het huis, is het
muurwerk gescheurd.
De politie rijdt met luidsprekerwa-
gens rond om de mensen te waar
schuwen uit de buurt van het dier te
blijven.
MOEDERS WEET ZO langzamer
hand wel dat ze. behalve voor prima
foundations, evenzeer bij Schiesser
terecht kan voor modieuze nachtmo-
VOOR ALLE UURTJES van
de dag én de nacht brengt Schies
ser International als vanouds
voor de hele familie een herfst-
en wintercollectie in roulatie, die
zowel het aankijken als het aan
trekken meer dan waard is.
AMSTERDAM. (ANP) De Amster
damse Kunsttiendaagse zal dit jaar ge
houden worden van 20 tot en met 29
september. In het programma zijn ruim
140 voorstellingen in theaters en musea
opgenomen. De toegangsprijzen variëren
van 1 tot 5 gulden.
VRIEZENVEEN. (ANP) In de Vrie-
zenveense oudheidkamer wordt 29 en 30
augustus een expositie ingenicht over de
historie van de Rusluie, de Vriezenveen-
se kooplieden die tot aan de Russische
Revolutie belangrijke economische ban
den hadden met het toenmalige Peters
burg.
Speciale aandacht wordt besteed aan
de marinegeslachten Kruijs en Berkhoff,
waarvan vele vertegenwoordigers hoge
functies bij de Tsaristische vloot be
kleedden.
DEN HAAG. (ANP) Het partijbe
stuur van de PvdA heeft de regering
gevraagd de toneelgroep Proloog een
uitzicht op voortbestaan te bieden. „De
regering moet zodanig bemiddelen en
steunen, dat de vrije meningsuiting ge
handhaafd blijft”, aldus het PvdA-be-
stuur in een verklaring over het meer
derheidsbesluit van Provinciale Staten
van Noord-Brabant om Proloog na 1
september 1975 niet meer financieel te
steunen.
(Van onze kunstredactie)
GRONINGEN Johan Fabricius
wordt vandaag 75 jaar oud. Hij kan
zijn verjaardag thuis, in zijn tot
een intieme ruimte verbouwde
boerderij, vieren. Fabricius, met
exact 75 titels behorend tot onze
produktiefste schrijvers, keerde pas
geleden terug van een reis naar
Venetië, waar hij stof wilde opdoen
voor zijn nieuwste roman, Barca
role. Zijn vergevorderde leeftijd
doet hem niet aan huis kluisteren.
Binnenkort staat een reis naar het
Verre Oosten te wachten.
„Als ze met een romancier bedoelen,
dat je de psychologie op de voorgrond
stelt, dan is dat voor mij geen roman
cier. Een roman is voor bij een gebeu
ren. dat naar een climax leidt en daarna
naar een loutering bijvoorbeeld, dus een
bouw naar de top toe. Net een symfonie:
op de storm volgt een kalmte, doordat
alles zich verklaart”.
„Ik vind het heel moeilijk. Dickens
bijvoorbeeld geldt als een verteller,
maar hij is voor mij ook een romancier.
Guy de Maupassant bijvoorbeeld ook en
dan zeg ik: Homerus was ook een ver
teller, dus wat dat betreft, verkeer je in
het beste gezelschap. Maar het is zo
moeilijk om de grens precies te trekken.
Ik vind het niet zo erg om een verteller
te zijn, wanneer het maar niet een kwa
lijke bijsmaak heeft en dat heeft het in
Holland wel, vooral de laatste jaren”.
HILVERSUM. (ANP) Een delegatie
uit het bestuur van de NOS zal zich
binnenkort met minister Van Doom
Daarna de dienst in „Later heb ik
wraak genomen door Het meisje met de
blauwe hoed te schrijven”) en van het
eerst verdiende geld als portretschilder,
reisde Johan Fabricius naar Zuid-Ame-
rika, waar hij een paard kocht en met
gaucho’s de indianennederzettingen in de
binnenlanden van Paraguay afreisde.
In omroepkringen verklaarde men de
ze week dat men volledig in het duister
tast over de bedoeling van de minister.
De heer Schüttenhelm weigerde com
mentaar te geven.
De minister van CRM heeft het recht
van benoeming van de voorzitter van de
NOS.
Korte en lange nachthemden van
batist met honderden bloemetjes op
donker fond.
DE JONGENS EN DE meisjes laten
zich ook steeds kleuriger in het onder
goed steken. Vrolijke dessins en stra
lende kleuren geven bovendien nog
allerlei combinatiemogelijkheden. In
de jeans-serie kunnen onze kleine
vrouwtjes nu zelfs kiezen uit onder-
pulli’si zonder mouw, dan wel met
korte of lange mouw en uit shorts of
lange broek. Naast pyjama’s in de
bekende milanoribkwaliteit zijn er
dit keer nu ook veel van frottee
voorhanden. In het genoeglijke
sfeertje van „terugkeer naar de ro-
Fabricius: „Vestdijk heeft me in pro-
duktiviteit overtroffen. Ik geloof dat hij
wel honderd boeken geschreven heeft.
Dus wat dat betreft heb ik me een klein
beetje ingetoomd. Maar ik ben natuur
lijk nog niet klaar hè, dus je weet het
nooit, er staan nog verschillende boeken
op stapel”.
„Toch heb ik ook nogal wat anders
gedaan dan schrijven. In de eerste plaats
heb ik me een ongeluk gereisd in m’n
leven. Een paar jaar geleden heb ik
bijvoorbeeld een heel jaar alleen maar
geschilderd. Dat is m’n oude liefde. En
je kunt dan niet tegelijkertijd een boek
schrijven, zeker geen roman die maan
den werk vraagt. Je kunt niet zeggen ’s
ochtends schilderen en ’s middags schrij
ven”.
Wie naar de verschijningsdata van
Fabricius’ boeken kijkt, merkt al gauw
op dat er praktisch geen enkel jaar
voorbijgaat dat er niets van hem uit
komt. De lijst groeit gestadig aan, met
één of twee titels per jaar. Kent Fabri
cius nooit een inzinking?.
Aanvankelijk zag het er helemaal
niet naar uit dat Johan Fabricius in de
literaire voetsporen van zijn vader, de
toneelschijver Jan Fabricius, zou treden.
Toen het gezin Fabricius in 1914 van
Bandoeng naar Parijs verhuisde, zag Jo
han daar in ateliers voor het eerst
schilders en beeldhouwers in hun atelier
aan het werk.
Johan Fabricius: „Uit het toenmalig
Indië komend, wist ik van toeten noch
blazen waar het om beeldende kunst
ging. Toch kreeg ik ineens het gevoel:
dat wil ik ook proberen. In 1914 vlucht
ten we voor de Duitse opmars in de
Eerste Wereldoorlog naar Nederland.
Daar heb ik nog wel de derde klas van
de HBS afgelopen, maar daarna vroeg ik
aan mijn vader of in naar de tekenaca
demie mocht. Dat moet in 1915 geweest
zijn. Hij gaf me een antwoord wat niet
elke vader gegeven zou hebben: natuur
lijk, jongen, dat moet je doen. Dus niet
die flauwekul van eerst je HBS afma
ken of zo”.
MARKIEZEN/ZON NE SC HERMAN
ROLLUIKEM/LUXAPLCX JftLOUZI EEN
Het huis, dat nu 50 jaar bestaat, kan
dit jaar op de monumentenlijst worden
geplaatst. De enkele jaren oude „Stich
ting Rietveld-Schröderhuis” heeft on
langs met de bewoonster, mevrouw F. A.
Schröder-Schrader een verkoopovereen
komst gesloten, teneinde het huis voor
de toekomst te kunnen behouden. Voor
het pand bestaat nog steeds grote be
langstelling van kunsthistorici en archi-
tekten uit de gehele wereld.
25,27 en 29 augustus-20 uur
Verder is er sprake van dat „Het
eilnd der demonen” door een Engelse
filmmaatschappij gekocht zal worden. In
de herfst brengt de NCRV een televi
siespel van een Indische novelle van
Johan Fabricius: „Achter in de Moluk-
ken”. uit de bundel „Gordel van Sma
ragd”. En terwijl „Barcarole” nog niet
eens uit is, gaan de vertegenwoordigers
IVER. (UPI) De Tyburg Filmon-
derneming heeft haar opnamen voor
de film „De legende van de weer
wolf” moeten staken, want de weer
wolf is verdwenen.
De filmers zoeken met assistentie
van de politie en leden van de die
renbescherming de omgeving af van
de Engelse stad Iver, waar de hoofd
rolspeler, een Canadese wolf, dinsdag
de benen heeft genomen.
De Kunsttiendaagse 1973 trok een re
cordaantal bezoekers, 37.920 bij 135
voorstellingen, bijna 6000 bezoekers
meer dan het jaar daarvoor. Verwacht
wordt dat de belangstelling dit jaar nog
groter zal zijn.
(CRM) in verbinding stellen om een
verduidelijking te krijgen van diens
brief aan de voorzitter van de NOS, de
heer E. A. Schüttenhelm. Dit heeft het
NOS-bestuur vrijdag bestoten.
maar „Nooit
een uitstekend
„Toen ik een jaar of zeventien, acht
tien was. ben ik naar het Oostenrijkse
front gegaan als „Kriegsmaler”. Zo pas
vond ik bij het opruimen van wat oude
spullen toevallig nog een envelopje met:
Herr Fabricius, Kriegsmaler, Elftes Ar-
meekommando. Voor het Kriegspresse-
kwartier in Wenen heb ik toen een
aantal dingen afgeleverd. En daarna
kwam de Zusammenbruch; wij halso
verkop terug naar Wenen”.
„Vanaf het front had ik brieven ge
schreven naar mijn vader waarin ik
probeerde om een zo goed mogelijk
beeld te geven van wat ik zo meemaak
te. Mijn vader liet ze lezen aan Johan
de Meester, de toenmalige hoofdredacteur
van de NRC, die tevens redacteur
van De Gids was. Hij heeft ze toen in
De Gids geplaatst”.
„Dat was een grote eer voor deze
jongeman, maar dat besefte ik nauwe
lijks, omdat ik helemaal het idee had
schilder te worden. Toen ik in 1918
terugkwam van het front, ben ik nog
naar de Amsterdamse Academie gegaan.
Samen met de Groningse schilder Johan
Dijkstra bleef ik over voor de hoogste
klas, de „naaktklas”, zoals we dat noem
den omdat je dan naakten ging schilde
ren”.
de, waarin ze zich (hoe uitgekookt!)
ook op vele andere uurtjes van de
dag kan hullen. Is het niet verdraaid
gezellig om het ontbijt te genieten in
een leuk nachthemd met bijpassende
duster of een vrolijke pyjama van
katoenen jersey? In zo’n gemakkelij
ke en soepele uitmonstering worden
zelfs de daarna te verrichten huishou
delijke karweitjes wat minder verve
lend. Ook voor u dames, een uitge
breid scala aan mogelijkheden, zowel
wat model, kleur als materiaal be
treft. Ieder type vrouw zal zonder
meer iets van haar gading kunnen
vinden in de jeugdige of in de hoog-
modieuze zo u wilt elegante
series.
contact mee heb: de ik-romans, waarin
iemand z’n frustraties uitleeft van het
strenge geloof bijvoorbeeld, waar ze on
der geleden en later mee gebroken heb
ben, zoals Jan Wolkers. Van al die
persoonlijke dingen heb ik geen last; ik
heb een verrukkelijke vrije jeugd ge
had”.
„Maar wat hebben wij nu eigenlijk
aan echte romanciers? Gerard Reve is
natuurlijk een enige vent, maar hij
heeft maar twee romans geschreven, „De
avonden” en „Werther Nieland”. Wat hij
nu schrijft is een verfijnde vorm van
journalistiek. Wél een romancier is na
tuurlijk W. F. Hermans. Ik heb niet
zoveel van hem gelezen,
meer slapen” vind ik
boek”.
Johan Fabricius is een van de weinige
Nederlandse schrijvers die altijd
zijn pen heeft kunnen leven: „In het
begin was het een beetje moeilijk, maar
„Komedianten trokken voorbij” was
een bestseller, niet alleen hier in Neder
land, maar ook in Engeland, Amerika,
Scandinavië. Maar als je de pech hebt
dat je vroeg in je leven niet van het
schrijven kunt bestaaan, dan moet je
wel in de journalistiek. En als je een
maal in de journalistiek zit, dat weet u
ook wel, dan zit je vast, dan kom je
nergens meer aan toe”.
Aan deze opening van het seizoen
nemen onder meer deel het Nationale
Ballet, het Amsterdams Philharmonisch
Orkest, de Nederlandse Operastichting,
het Concertgebouworkest, het Publieks-
theater, de Haagse Comedie, het Neder
lands Kamerorkest, toneelgroep Theater
The Family uit New York, Organic The
atre uit Chicago, het Scapinoballet, het
Katheater, het Residentie-orkest, Mime-
theater Will Spoor, jeugdtheater Wim
Zomer, toneelgroep Wederzijds en het
Concertgebouw Pianokwartet.
Solistisch werken mee o.a. Cora Canne
Meijer, Theo Olof, Henk van Ulsen,
Tibor de Machula, Ivan Heylen, Eugen
Fodor, Wannes van de Velde, Liselore
Gerritsen en Maurice André.
Speciaal evenement in de Kunsttien
daagse is een „open-huis-dag” op zater
dag 28 september in de stadsschouwburg.
Bezigheden van het Nationale Ballet, het
Publiekstheater en de Nederlandse Ope
rastichting kunnen er dan van 10 tot 16
uur kosteloos worden bekeken.
mantiek” worden de jeugdige vrou
welijke romantici op hun wenken
bediend met dito nachthemden van
milanorib. Deze, met bonte dessins
bedrukte, tricot nachthemden zijn er
in korte en lange modellen, soms
voorzien van lange mouwen.
HET ONDERGOED DAT Schiesser
voor moeder en dochter, onder de
naam Sweety’s, presenteert is voor
vele doeleinden geschikt en juist
daarom zo interessant. In deze uitge
breide serie vindt u pulli’s, shorts,
bikini’s, slips, wikkelbouses, T-shirts
en wat dies meer zij. Zonder meer
fijn voor strand en terras en zeker
niet te vergeten voor de wintersport.
VOORTS BRENGT SCHIESSER
ook een fijne collectie kinderboven-
kleding op de markt, waarbij het
voordeel van allerlei combinatiemo
gelijkheden zeker niet uit het oog
mag worden verloren. Rokken, broe
ken en pullovers treffen we aan in
een veelheid van kleuren, dessins en
kwaliteiten. Zo zag ik onder andere
geweven velours van polyester met
katoen en een geweven ruitstof van
wol met polyamide; overigens alles
bijzonder gemakkelijk te wassen. Al
met al een kostelijke collectie en
zoals gezegd voor de ganse familie.
Ook hierover schreef hij brieven voor
De Gids.
Langzaam kwam de ommekeer. Johan
Fabricius schreef het jongensboek „Eiko
van de Reigershoff”, een sprookje, en
het befaamde „De scheepjongens van
Bontekoe”, waarvoor Johan Fabricius
aanvankelijk bij uitgevers moest leuren
om het gedrukt te krijgen.
In 1931 kreeg Johan Fabricius de Van
der Hoogt-prijs voor „Komedianten
trokken voorbij”. Johan Fabricius: „Toen
was ik als literator gesetteld. Het heeft
jaren en jaren geduurd voordat ik weer
ging schilderen”.
Johan Fabricius: „Je kunt je natuur
lijk niet onttrekken aan de geest van de
tijd, dus in die zin ga ik met m’n tijd
mee, maar niet opzettelijk. Ik heb ook
nooit naar een stijl gezocht, die komt uit
het onderwerp zelf voort. Die manier
heeft het voordeel dat je gewoon
schrijft. Dan veroudert de boel niet zo
gauw”.
ROTTERDAM (ANP). Het eerste
openlucht-jazzfestival in Rotterdam
wordt 31 augustus in het openluchtthea
ter Dijkzigt gehouden. Van ’s middags
twee uur tot middernacht treden op:
Creators-Sunship uit Rotterdam, Full
Moon Ensemble uit België, Kees Haze-
voet Kwartet uit Amsterdam, Peter
Brötzmann Trio uit West-Duitsland, Ray
Stephen Oche en zijn Matumbo uit Ni
geria, Albert Mangelsdorff Quartet uit
West-Duitsland, Frank Wright Quartet
en de Kenny Clarke Group, beide uit
Amerika. In de pauzes zal jazzmuziek op
een draaiorgel worden gespeeld. Het fes
tival is georganiseerd door de Jazzstich-
ting Sunship met steun van de gemeente
en de Rotterdamse Kunststichting.
De voorzitter van de NOS ontving
deze week een brief van de minister,
waarin deze herinnert aan de verklaring
van de heer Schüttenhelm vorig jaar
mei bij zijn herbenoeming. De NOS-
voorzitter zei toen, dat hij bereid was af
te treden per 1 augustus 1975 of zoveel
later als de regering nodig vindt.
De heer Schüttenhelm die in no
vember 65 jaar wordt is voor vier
jaar benoemd. De Omroepwet stelt geen
leeftijdsgrens.
C Al
A X:
--JÜgg
Jji -
i
TT i
