Tweede Kamer bezorgd over positie agrariërs
Kamervragen
over affaire
met helmen
Vrouw moet evenveel
Geen boerenstorm
als man verdienen
over Den Haag
en Nederland
Reprorechten
gebundeld
Sterk stijgende
handel DDR
Koper gezocht
voor Singer
bedrijven te
FME vreest „opgeschroefde
looneisen van vakbeweging
gj
«SB
few
Landbouwschap
bezet
even
99
in
2
WETSONTWERP NAAR KAMER
DEMONSTRATIE VERLIEP KALM
GEVAAR BESTAAT ZICH UIT DE MARKT TE PRIJZEN
4
13
WOENSDAG
28
AUGUSTUS
1974
SPORT
Incident
f
Investeringen
Herstel
(Vervolg van pagina 1)
DEN HAAG De oppositie in de Tweede Kamer heeft gisteren van de
regering een groot aantal maatregelen ter verbetering van de positie van
land- en tuinbouw geëist. Tijdens het debat over de landbouwinkomens
drong de VVD’er Waalkens er bij de regering in moties op aan:
Op korte termijn voorstellen te doen die leiden tot verlichting in de
inkomstenbelasting, de vermogensbelasting, verbetering van de oude
dagsvoorziening van de premiedruk der sociale verzekering.
Tijdens de ministersbijeenkomst in Brussel, op 3 september, krachtig
een tussentijdse prijsverhoging met tenminste vier percent voor alle
ordeningsprodukten te bepleiten.
Op korte termijn haar beleid duidelijker uiteen te zetten en daarin bij
de aanpassing van de energiekosten mede rekening te houden met de
inkomensontwikkeling in de glastuinbouw.
ROTTERDAM (ANP) De ver
eniging voor de metaal- en elektro
technische industrie FME verwacht
dat de vakbeweging bij een even
tueel overschot op de betalingsba
lans haar looneisen zal opschroeven.
De FME schrijft dit in het zojuist
verschenen jaarverslag van de ver
eniging. Zou aan opgeschroefde
looneisen tegemoet worden ge
komen dan bestaat volgens de FME
het gevaar dat arbeidsintensieve be
drijfstakken zichzelf uit de markt
prijzen. Dit gevaar is des te groter
omdat landen die kostbare energie
moeten importeren alles in het
werk zullen stellen om de eigen ex
port te vergroten en de overige im
port te beperken om hun betalings
balans althans min of meer in even
wicht te houden.
Jmp1
Kg:
ÜB
- 1
T'
Verbetering inkomens landbouw geëist
(Van onze parlements redactie)
(Van onze parlementsredactie)
tegen
(Van onze Haagse redactie)
voor
D
MM
Volgens de FME kenmerkt de con
juncturele ontwikkeling zich nog steeds
door een, in de gegeven omstandigheden
opmerkelijke, stabiliteit. De vereniging
waagt zich niet aan prognoses in het
economische vlak voor de rest van dit
jaar. Er is sprake van een groot aantal
onzekerheden, mede veroorzaakt door de
instabiliteit van de monetaire situatie
voor ’t internationaal opererende en in
ternationaal vaak sterk onderling ver
weven bedrijfsleven maken de zwevende
wisselkoersen de zaak er volgens de FME
2.65-
6.14-
6.54-
schiktheid zo mogelijk op 1 juli 1975 te
bepalen in plaats van een jaar later.
Het Landbouwschap in Den Haag is gis
teren door boeren even bezet geweest.
Op de foto: een agent neemt de secreta
ris van het schap, de heer N. Vaandra
ger, in bescherming tegen een geëmotio
neerde boer.
Het is voor de Nederlandse industrie
van fundamenteel belang zodanige op
lossingen voor deze vraagstukken te vin
den dat een gunstige positie van de
betalingsbalans nu op langere termijn
niet ten nadele van de industriële ont
wikkeling uitwerkt”, aldus de FME.
Opnieuw bleek dat, achter een over
schot op de arbeidsmarkt voor metaal
bewerkers als totaal, grote tekorten en
overschoten op de verschillende deel
markten van arbeid voor de metaalin
dustrie schuil kunnen gaan.
Het wordt steeds duidelijker, aldus het
jaarverslag, dat de arbeid voor de me
taalindustrie een schaarse produktiefac-
tor is. De gevolgen van de oliecrisis
worden voor de metaalindustrie beperkt
genoemd.
ARP-woordvoerder De Koning veroor
deelde de wegversperrende boerenacties.
Deze belemmering van de vrijheid van
anderen is een aantasting vai de rechts
orde die ontoelaatbaar is en de eerste
reactie van het kabinet op deze acties is
bepaald onvoldoende geweest, vond De
Koning. Wegblokkades, het aansporen
tot staking van belastingbetaling en
soortgelijke aantasting van de rechtsorde
zijn voor de ARP onaanvaardbaar.
DEN HAAG. (ANP)De handel tus
sen de Duitse Demokratische Republiek
en Nederland heeft zich de laatste jaren
dynamisch ontwikkeld. Vooral het aan
knopen van diplomatieke betrekkingen
tussen beide landen anderhalf jaar gele
den heeft stimulerend gewerkt. De om
vang van de wederzijdse handel is vorig
jaar met 151 percent toegenomen ten
opzichte van 1972.
AMSTERDAM (ANP) De advieskoersen
buitenlands
niet makkelijker op. Dit geldt in het
bijzonder voor de metalektro-industrie.
In het jaarverslag constateert de FME
nog eens een toenemende druk van vak-
bewegingszijde tegen de ondernemings
raad. De wens van de vakbonden om de
ondernemingsraad te vervangen door
een personeelsraad, die als verlengstuk
van de vakbeweging zou moeten functi
oneren, heeft volgens de FME te maken
met de vrees van de bonden dat de
eigen positie wordt aangetast als de
ondernemingsraad een steeds belangrij-
ker rol in het bedrijf gaat spelen. „Het
gaat niet om het behartigen van de
belangen van alle werknemers, maar het
streven van de industriebonden is in
hoofdzaak gericht op eigen macht en op
een geprivilegeerde positie voor een vak-
bonds elite”, aldus de vereniging FME.
De fractie zegt voorts dat zo spoedig
mogelijk een begin moet worden ge
maakt met de produktie van kwalitatief
deugdelijke valhelmen. Zij informeert
verder of er sprake is van een kopers-
staking en of er enig inzicht bestaat in
de schade bij de betrokken bedrijven nu
er. volgens de vragen, sprake is van een
verminderde afzet.
De economische ontwikkeling in de
metaaalindustrie heeft zich in 1973 her
steld. Die ontwikkeling was in 1972
vooral in de sector metaalprodukten en
machinebouw sterk vertraagd. De wer
kelijke produktie naderde steeds meer
de produktiecapaciteit. Naar het zich
thans laat aanzien heeft de oliecrisis
vrijwel geen remmende invloed op de
volumeconjunctuur in de metaalindus-
strie uitgeoefend, aldus het jaarverslag.
DEN HAAG. Vrouwen moeten voor
het verrichten van dezelfde arbeid even
veel verdienen als mannen. Dat is de
kern van een wetsontwerp dat minister
Boersma van Sociale Zaken gisteren
naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Zou het parlement nog dit jaar met het
voorstel akkoord gaan, dan kan de nieu
we regeling al op 1 januari 1975 ingaan.
DEN HAAG. De PvA-fractie in de
Tweede Kamer meent dat de kosten van
de arbeidstijdverkorting in de fabrieken
die bromfietshelmen fabriceren ten laste
moeten komen van degenen die verant
woordlijk zijn voor het toekennen van
een keurmerk aan ondeugdelijke valhel
men. Volgens de PvdA’ers moeten de
ministers Lubbers (Economische Zaken)
en Boersma (Sociale Zaken) zodanige
maatregelen nemen, dat de kosten van
de werktijdverkorting niet ten laste
worden gebracht van de sociale verzeke
ringen.
in de agrarische wereld aan de gang is.”
Tolman betreurde het dat de wensen
van de georganiseerde landbouw niet
volledig gehonoreerd worden.
CPN-woordvoerder Meis meende dat
de moeilijkheden in de agrarische sector
voortvloeien uit de politiek van afbraak
die de EEG voert. De boeren hebben
gelijk dat ze de straat op gaan om hun
bestaan te verdedigen. De CPN meent
dat een gegarandeerd minimuminkomen,
gelijk aan het minimumloon, al een
verbetering zou betekenen.
De heer Voortman (PvdA) stelde tegen
over de kritische geluiden van zijn
voorgangers de opvatting dat een struc
turele achterstand in inkomensontwik
keling niet met een paar weken actie en
het eisen van verhogingen van 20 tot 50
percent valt in te lopen. Een simpel
beroep, druk zelfs op regering en parle
ment, heeft niet tot gevolg dat deze op
stel en sprong de zaak gezond maken.
Volgens Voortman zijn de eisen van
boeren en tuinders vooral geadresseerd
aan de Europese en nationale overheid,
maar de gemeenschappelijke landbouw
politiek schiet tekort. Uitbreiding van
het gemeenschappelijk instrumentarium
met verdergaande correctiemechanismen
is gewenst.
Ook Voortman meende dat de zich nu
in versterkte mate over de hele linie
voordoende kostenstijgingen tussentijdse
prijsaanpassingen en marktmaatregelen
in EEG-verband rechtvaardigen. „Waar
om zou de landbouw daarmee tot het
voorjaar van 1975 moeten wachten?” zo
vroeg hij.
Zich stellend achter de hoofdlijnen
van het regeringsbeleid drong Voortman
erop aan de ingangsdatum voor de
volksverzekering tegen arbeidsonge-
De daling van de bedrijfsinvesteringen
in 1971 en 1972 zette in 1973 niet door.
Zij werd zelfs in 1973 ruimschoots ge
compenseerd.
De investeringen in bedrijfsgebouwen
herstelden zich nog niet tot het niveau
van 1970. De investeringen in transport
middelen namen weliswaar zeer sterk
toe, maar de investeringen in personen
en vrachtwagens ontwikkelden zich
langzamer dan in 1972. Dit laatste werd
geheel veroorzaakt door geringe verko
pen van personenauto’s De expansie van
de afzet van vrachtwagens was bevredi
gend.
De groei van de uitvoer van de me
taalindustrie was in 1973 opmerkelijk,
vooral in de sector metaalprodukten en
machinebouw. Vooral de ontwikkeling
van de uitvoer en die van de investerin
gen droeg bij tot de stijging van de to
tale afzet met 7,2 procent.
DEN HAAG. Het is in Den Haag
niet tot grote boerendemonstraties geko
men tijdens de debatten over de inko
menspositie van de Nederlandse agra
riërs in de Tweede Kamer. Naar schat
ting 150 boeren en tuinders stonden
achter dranghekken op het Binnenhof.
De politie had zo’n 2000 man verwacht,
maar de oproep van de drie centrale
landbouworganisaties om niet naar Den
Haag te gaan bleek opgevolgd te zijn.
Nadat zij eerst met de algemeen se
cretaris van het schap, n?r. M. L. de
Heer, een verhitte discussie hadden ge
voerd, formuleerde de heer W. van den
Berg uit Meerkerk, voorzitter van de
Stichting Vrije Recreatie, de volgende
eisen tegenover de heer Knottnerus:
vrijwillige heffingen van het Landbouw
schap, toelating van de Bond voor de
Vrijheid in de Landbouw (BVL) als
gesprekspartner in de meerjarenplanning
voor de landbouw en vrije handel tussen
producent en consument.
Nadat ir. Knottnerus op de eisen ge
antwoord had, zagen de bezetters af van
verdere acties in het gebouw. Om tien
uur gisteravond was de bezetting opge
heven.
(aan- en verkoopprijzen)
bankpapier luiden:
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische franc (100)
Duitse mark (100)
Italiaanse lire (10.000)
Portugese escudo (100)
Canadese dollar
Franse franc (100)
Zwitserse franc (100)
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenrijkse schilling (100)
Spaanse peseta (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Joegoslavische dinar (100)
taalprodukten en machinebouw daalde
de consumptie. De consumptie van elek
trotechnische produkten daarentegen
nam sneller toe dan de macro-consump-
tie. Dit hangt samen met de voorkeur
van de consument voor dit soort pro
dukten.
Onder invloed van de oliecrisis daal
den de verkopen van personenauto’s in
1973 met een half percent. Daarmee
nam ook de consumptie van de trans
portmiddelenindustrie af.
In het gebouw van het Landbouw
schap aan de Raamweg luisterde een
kalme voorzitter van die organisatie, ir
C. S. Knottnerus, naar de eisen die een
kleine groep, het gebouw binnengedron
gen boeren, hem daar voorhield. Zij
waren het gebouw aan de achterzijde
binnengekomen, maar waren door de
ambtenaren op uiterst hoffelijke wijze
met koffie ontvangen.
In de sectoren „metaalprodukten en
machinebouw” en „elektrotechniek” nam
vooral de groei van de vraag uit het
buitenland toe. In de transportmiddelen
industrie daarentegen nam de expansie
van de uitvoer en daarmee ook de groei
van de produktie af. In de metallurgie
vertraagde de produktiegroei in vergelij
king met 1972 toen er uitbreidingen van
capaciteit waren.
De binnenlandse vraag naar consump
tiegoederen uit de metaalindustrie steeg
in 1973 niet meer. Per sector in de
metaalindustrie liep de ontwikkeling
nogal uiteen. Vooral in de sector me-
Het wetsontwerp voorziet onder ande
re in de instelling van een commissie
voor gelijk loon voor vrouwen, waar
vrouwelijke werknemers of werkgevers
advies kunnen vragen als er een geschil
over de hoogte van het loon zou kunnen
ontstaan. Met het advies van de com
missie in de hand zou men dan voor de
kantonrechter de zaak verder kunnen
uitvechten.
De commissie moet bij het vaststellen
van het verschuldigde loon uitgaan van
de arbeidsverdeling binnen de onderne
ming waarvoor de aanvraag geldt.
Mochten er geen mannen zijn die het
zelfde werk verrichten dan de vrouwen,
dan wordt afgegaan op de situatie in
vergelijkbare ondernemingen en op een
stelsel van functiewaardering, dat even
tueel door de commissie zelf opgesteld
kan worden. De wet zou niet van
toepassing zijn op degenen die werken
bij rijk provincie, gemeenten of publiek
rechtelijke lichamen.
De vrouwelijke werknemer heeft
recht op gelijk loon in die zin, dat bij de
vaststelling van de verschillende be
standdelen bijvoorbeeld basisloon, over-
werktoeslag enzovoort dezelfde maatsta
ven worden toegepast als die voor de
mannelijke werknemer zijn of worden
gehanteerd. Met de term „gelijk loon”
wordt, aldus de toelichting, niet bedoeld,
dat de man en de vrouw altijd een even
hoog bedrag aan geld ontvangen. Er
kunnen immers verschillen optreden,
bijvoorbeeld doordat de man meer over
werk heeft verricht dan de vrouw. Ook
bij de beoordeling van part-time werk
zal het evenredigheidsbeginsel worden
gehanteerd.
FGH werkte bevredigend. De Friesch-
Groningsche Hypotheekbank kwalifi
ceert de gang van zaken in het eerste
halfjaar 1974 als bevredigend. De re
sultaten zijn ten opzichte van de eer
ste zes maanden van vorig jaar geste
gen, ondanks de aarzelende economie.
Blijkens het halfjaarbericht stegen de
baten aan interest en provisie van
61,4 mln tot 77,3 mln. Na aftrek
van allerlei kosten, afschrijvingen en
reserveringen bedroeg de winst voor
aftrek vennootschapsbelasting 10,9
mln 9,45 mln). De post hypothecaire
leningen en kredieten bedraagt op de
balans per 30 juni 1748,7 mln tegen
1688,1 mln per 31 december 1973.
Gezien de economische situatie geven
de verkoopresultaten in de vastgoed-
sector aanleiding tot tevredenheid. De
ze resultaten stegen van f 2,5 mln tot
3 mln. De huuropbrengsten van
vastgoed in exploitatie stegen van 6,7
mln tot 6,8 mln. De resultaten in
deze sector werden evenwel gedrukt
door de stijgende rente op de kapi
taalmarkt en de uitwerking van de
Machtigingswet. De winst voor aftrek
van belasting bedroeg voor de vast-
goedmaatschappijen en andere diversi
ficaties 3,3 mln tegen 3,8 mln in de
eerste jaarhelft 1973. Het vastgoedbe-
zit van de Nevamij BV is ingebracht
in de op 1 april opgerichte beleggings
maatschappij NV Agora, waarin ook
anderen zullen gaan deelnemen. Het
ligt in de bedoeling te zijner tijd de
aandelen NV Agora op de beurs te
tatroduceren.
Zowel Waalkens als Tolman ontwik
kelden bezwaren tegen de door de rege
ring aangekondigde maatregelen om de
land- en tuinbouwinkomens op te pep
pen. Waalkens: „Je gaat ernstig twijfe
len of de minister en over zijn hoofd
heen de regering als geheel zelfs
maar bij benadering door heeft wat er
Overigens had de heer Wilbers ge
zorgd dat een aantal boeren en tuinders
met grote spandoeken en borden met
nogal ludiek aandoende leuzen op het
Binnenhof liepen. Kamerleden gingen
hier en daar een debat aan met boeren,
die het met het regeringsbeleid niet eens
bleken te zijn. Een verwachte boeren
storm was uitgebleven. „Een bos bloe
men doet meer dan een vracht mest”,
zei een Kamerlid tegen een collega. De
boeren hadden de fractieleiders bloemen
en uien aangeboden. Deze laatste geste
om te getuigen dat de situatie in de
landbouw „om te huilen” is.
Vlak voordat de vergadering van de
Tweede Kamer begon, kwam het tot een
klein incident. Een jonge boer had al
enkele malen een voetzoeker tussen po
litie en pers gegooid. Toen hij dat weer
probeerde, kreeg hij een waarschuwing.
Dat nam de man niet en gaf de politie
man een klap. Direct schoten zo’n tien
agenten toe, die de boer met geweld
over de dranghekken trokken. Het bloed
van de omstanders begon te koken,
maar Frans Wilbers, de directeur van de
Stichting Public Relations Land- en
Tuinbouw, kreeg de mensen rustig. Hij
kon hen van het nutteloze van geweld
overtuigen.
DEN HAAG (ANP). Singer Nijme
gen BV (kantoormachines) krijgt gedu
rende september en oktober financiële
steun van de regering om te kunnen
blijven draaien. Per 1 november moet
een koper voor het bedrijf gevonden
worden, die dan verdergaande tegemoet
komingen van de regering zal krijgen.
Voorwaarde voor de steun aan Singer
tot 1 november is dat er in die tijd geen
ontslagen vallen.
Dit is gisteren bekend geworden na
het gesprek op het ministerie van Eco
nomische Zaken in Den Haag, tussen
vertegenwoordigers van de vakbonden
en het ministerie. Tijdens dat gesprek,
waarbij ook minister Boersma (Sociale
Zaken) aanwezig was, hebben zowel het
ministerie als de directie van Singer de
naam genoemd van een potentiële koper
voor het bedrijf (800 werknemers). De
naam van deze koper is niet bekend ge
maakt.
De Koning miste in het pakket maat
regelen de beleidsvoornemens van de
minister ten aanzien van de prijzen als
de raad van ministers straks in Brussel
bijeenkomt.
KVP-woordvoerder Ter Woorst eiste
in een motie, gesteund door PvdA, ARP
en D’66, dat het equivalent van de twee
percent BTW beschikbaar wordt gesteld
om de ergste nood in de meest getroffen
sectoren te lenigen. Hij dacht in het
bijzonder aan de hele vleessector en aan
de tomaten- en bloembollentelers. De
uitbetaling dient snel plaats te vinden.
PPR-woordvoerder Waltmans zei dat
de boeren slachtoffers zijn van de tech
nocratie en alles wat dat begrip inhoudt.
Slachtoffers van de schaalvergroting:
met steeds minder mankracht zorgen
voor steeds grotere oogsten. Naar de
mening van de radicalen zullen de klei
ne boeren een minimum bestaanszeker
heid moeten krijgen.
Ook de kleinere partijen drongen aan
op maatregelen ter leniging van de nood
onder de agrariërs.
AMSTERDAM (ANP). Op initiatief
van de Koninklijke Nederlandse Uitge
versbond en de Nederlandse Organisatie
van tijdschriftenuitgevers zullen binnen
kort uitnodigingen worden verzonden
aan twintig auteurs- en uitgeversorgani
saties om in het BUMA-huis in Amster
dam bijeen te komen. KNUB en NOTU
hebben deze organisaties voorgesteld een
centraal orgaan op te richten, die de
belangen van auteurs en uitgevers met
betrekking tot het fotokopiëren centraal
te gaan behartigen.
Ondernemingen zijn al sinds 1 juli
van dit jaar voor het fotokopiëren en
andere maniern van vermenigvuldigen
een billijke vergoeding verschuldigd. De
overheid en instellingen van algemeen
belang gaan daarvoor per 1 januari 1975
betalen, evenals het onderwijs en de
bibliotheken, aldus NOTU en KNUB.
Het nieuwe orgaan zal onder de naam
Stichting Reprorecht door de betrokken
organisaties van auteurs en uitgevers
met medewerking van de overheid begin
oktober kunnen worden opgericht. Op de
Efficiency-beurs in midden oktober
hoopt de stichting met een voorlich
tingsstand aanwezig te zijn. BUMA (mu-
ziekauteursrechten) is bereid het beheer
en de administratie van Reprorecht te
verzorgen.
2.75
6.44
6.84
100.50-103.50
36.75- 40.25
8.50- 10.00
2.70- 2.80
54.00- 57.50
88.75- 91.75
58.50- 61.50
47.00- 50.00
42.50- 45.50
14.32- 14.62
4.60- 4.90
6.75- 8.25
69.25- 72.25
16.00- 19.00
CHU-landbouwspecialist Tolman eiste
in een motie verhoging van de BTW-
compensatie met 6,25 percent en deze
compensatie voor een vol jaar te laten
duren. Deze periode zal moeten kunnen
worden verkort of verlengd al naar
gelang andere nog te treffen nationale
maatregelen die het agrarisch inkomen
gunstig beïnvloeden voldoende effect
sorteren. Tolman nodigde verder de re
gering uit maatregelen te treffen die
overeenkomen met een BTW-verzach-
ting van twee nercent.
Dit zei gisteren de handelsraad bij de
ambassade van de DDR in Den Haag, de
heer H. Goulnik, in een persbijeenkomst
ter gelegenheid van de komende na-
j aarsbeurs in Leipzig van 1 tot en met 8
september. Het aandeel van de DDR in
het handelsvolume van Nederland is ech
ter nog steeds klein, maar de DDR hoopt
in de naaste toekomst deze goederen-uit.
wisseling met circa 25 pet. te verhogen.
Op deze internationale beurs zullen
vooral de landen uit het oostblok hun
produkten tonen, maar ook de westerse
landen zijn goed vertegenwoordigd. De
Leipziger Messe wordt gehouden op een
tentoonstellingsterrein van 620.000 vier
kante meter. In 44 hallen en paviljoens
kan de bezoeker de voorjaarsbeurs
trok ruim een half miljoen mensen
zich op de hoogte stellen van de
nieuwste ontwikkelingen op het gebied
van machinebouw, chemie, textiel, auto
mobielen, levensmiddelen, kunstnijver
heid en andere consumptiegoederen. Er
hebben ruim 6.000 exposanten uit 50
landen ingeschreven. Uit Nederland ko
men elk jaar meer deelnemers naar
Leipzig. Hun aantal is nu gestegen tot
rond 120. Op de beurs worden circa
2.000 Nederlandse kopers verwacht.
Minister Lubbers van Economische
Zaken zal op 4 en 5 september de
Leipziger Messe bezoeken, zo deelde de
handelsraad nog mee.
-
O
1
