Ernstig conflict dreigt binnen kabinet
over opvang stroom Surinamers
r
Vredeling in interview
voor
Blijdorp
Klacht zaak-Westdijk
ongegrond verklaard
ru
B. EN W. VOORBURGOPTREDEN
AMBTENAAR WAS NIET LAAKBAAR
„Den Uyl is grootste nationalist die er bestaat”
Spaarrente tot A/
N B V
Cadeau
31
*:,i
99
So
Po
Isr
Motivering CMT nog niet bekend
Lil
in
I
QC
DONDERDAG
29
AUGUSTUS
1974
BINNEN» EN BUITENLAND
2
(Van onze Haagse redactie)
Luns
Consequenties
w.
rek,
nisti
ber
ben
Stat<
bezo
hoof
ding
es
SJ£?
DEN HAAG „Die jongens van Nieuw Links hebben niet in de gaten
dat de PvdA internationaal niets voorstelt. De PvdA is zo nationalistisch
als de pest. Joop den Uyl is de grootste nationalist, die er bestaat. Dat heb
ik hem recht in z’n smoel gezegd, in een ministerraadvergadering. Dan
kijkt-ie heel ongelukkig. Ik bedoel dat pedagogisch”.
„Corps-pik”
J
JL De rente die wij vergoeden op spaargelden, S3R ff ff
loopt van 5% voor dagelijks opvraagbare tegoeden, HM T^ffff
tot n% voor onze Vaste Termijn Spaarrekening HH ff^^^
(5 jaar vast). Bgjgi KM
Vraag bij een van onze kantoren ook eens naar ons ff R «h
spaarpapier dat, afhankelijk van de gekozen looptijd, H^R ff S®
I
I
VAN DOORN
DE GAAY FORTMAN
voor uniformen
Over Marcel van Dam:
Over Luns:
Over het interview:
WEERRAPPORTEN
(ANP)— Het
(ADVERTENTIE)
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
701087
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Binnen het kabinet
dreigt een ernstig conflict tussen mi
nister De Gaay Fortman, die belast is
met Surinaamse en Antilliaanse za
ken, enerzijds en minister-president
Den Uyl en minister Van Doorn van
CRM anderzijds. Inzet van het ge
schil is de opvang van de stroom
Surinamers, die in het vooruitzicht
van de Surinaamse onafhankelijkheid
naar Nederland komt.
15
25
21
26
20
18
18
22
13
25
25
29
31
uur
uur
uur
uur
0
0
0
In het interview zegt Vredeling over
zichzelf:
gulden zou moeten betalen aan Suri
name om de sociale zekerheid van de
Surinamers gedurende de eerste vijf
jaren te waarborgen.
„Die man irriteert me zo geweldig.Als
ik die vent nog één keer voor mijn
voeten krjjg, schop ik hem de goal in.
Hij praat naar dat-ie verstand heeft en
dat is niet veel. Hij mag. Vrijheid van
meningsuiting staat bij mij heel hoog
genoteerd, maar niet alleen voor hem.”
het nog door de Tweede Kamer wor
den goedgkeurd.
„Mijn ambtenarenals ik moet,
loop ik over al die lui heen. Max van
der Stoel niet. Ik geef de aanwijzingen.
Defensie Planning Questions van de Na-
to, daarvan vind ik dat ik dat zelf moet
Over Max van der Stoel en het minis
terie van Buitenlandse Zaken:
„Marcel van Dam heeft tegen dit in
terview gewaarschuwd. Dat werkt op
mij averechts. Daar ga ik dwars tegen
zegt: geen
De Argentijnse regering heeft het
linkse ochtendblad Noticias een defini
tief verschijningsverbod opgelegd. Het is
het derde linkse dagblad dat dit jaar in
het land van mevrouw Peron verboden
wordt.
mist
motregen
onbew.
onbew.
zwaar bew.
geheel bew.
geheel bew.
licht bew.
zwaar bew.
licht bew.
licht bew.
zwaar bew.
zwaar bew.
geh. bew.
onbew.
licht bew.
zwaar bew.
zwaar bew.
onbew.
regen
zwaar bew.
half bew.
zwaar bew.
regen
geheel bew.
zwaar bew.
zw. bew.
licht bew.
onbew.
licht bew.
onbew.
8
19
12
8
12
14
9
12
7
10
15
13
11
12
13
20
18
10
17
14
8
14
18
14
15
10
19
18
21
22
19
M(
ruim
teruf
Tass
kosrr
taak
van
noer
zij 1
ging<
welk
tion
er i<
meld
naar
nauti
On
Het
gezai
ruim
waai
twee
kaar
zal x
de F
de S
Ame
lijke
PA
pene:
dat
beke:
sped
vloei
woor
gege'
tisch
Mira
teger
verd:
gerig
haar
het I
Dit
alle
bisch
nië)
geva
Die i
aan
Israe
onde
van
oorlc
JE
rege
van
tegel
Ame
num:
a
12
10
10
9
12
13
10
10
13
11
De
heefl
teruj
gezai
muni
Ame
zegd
van
Ve
won<
ning
Ford
Zij
gens
te J<
„K
ons”,
Hain
bedr
Lanc
Vaar
west
w.st.
n
o
zzo
ono
no
w.st.
o
w.st.
nw
n
o
ono
o
w.st.
w
w.st.
ozo
nnw
w.st.
15
2
0.1
0
M3
VS
C co
o
0
0
0
o
o
o
o
o
o
o
0.1
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
7
o
1
o
o
In Duinkerken zijn bij een frontale
botsing tussen twee auto’s zes mensen
om het leven gekomen. De botsing ont
stond door een foutieve inhaalmanoeu
vre.
Aldus minister van Defensie ir. Henk
Vredeling in het interview dat hij aan
Bibeb gaf en dat in grote opmaak in het
gisteren verschenen nummer van Vrij
Nederland is gepubliceerd. „Ik hoor nu
tot het soort waar ik zelf zo de schurft
aan had", luidt de hoofdkop. En in
kleine letters eronder: „Ik pleit voor het
goed recht van arbeiders niet te weten
waar Guinee-Bissau ligt.”
vijfde divisie. Ach, ze weten niet waaro
ver het gaat. Het zijn net schapen.
Nadat ik mijn verhaal had gehouden,
heb ik gewonnen. Ik ben niet onder de
indruk van al dat gesodemieter. Als de
PvdA redelijk wil bezuinigen op defen
sie, hebben ze de verkeerde vent inge
huurd”.
„Bij die jongens van de VVDM voel ik
me meer tlhuis dan by de generaals. Ik
ben in de vakbeweging groot geworden,
dus dat klikt altijd méér. Dat solidari
teitsgevoel heb ik ten opzichte van mili
tairen niet. In feite ben ik volstrekt
allergisch voor uniformen. Of' het nou
politie is ofKomt door de Duitse
tijd. Een uniform geeft een mens vaak
een status, die hem rechtens niet toe
komt.”
„Ik heb in Nieuwspoort gezegd: ik
pleit voor het goedrecht van de arbei
ders niet te weten waar Guinee-Bissau
ligt. Dan denken die jongens: hij hoort
bij de rechtse hap. Misverstand. Ik be
doelde, wil je geen politiek van de
happy few bedrijven, dan moet je de
tussenfasen niet overslaan. Het is veel
belangrijker dat je de textielarbeiders in
Twente over de ontwikkelingssamenwer
king vertelt dan dat je in Boekarest gaat
praten over de economische groei
Dat is mijn grief tegen Jan Pronk.
Dat is een elitedenker, een Corps-pik.
Die vreselijke elite is zogenaamd links.
Studenten? Wat zijn dat eigenlijk. Ver
tegenwoordigers van de happy few, op
enkele uitzonderingen na. Ik hoor ze
wel, maar versta er geen moer van. Laat
ze maar blaten. Al die aangeleerde zoge
naamde radicale wijsheden.”
baantje niet al te sterk hangen, dan ga
je foute dingen doen.” En aan het slot
zegt hij: „Ik ben iemand, die altijd de
consequenties van zijn daden aanvaardt.
Ik aanvaard ook de consequenties van
dit vreemde gesprek.”
Over de defensienota en de PvdA;
„Welnee, geen enkele concessie ge
daan, bijna wel, maar ik zei: ik ga naar
de koningin. Ik heb het toen op dat
moment wel verloren. Toch vond ik dat
ik de sterkste papieren in handen had.
Het ging over de mechanisatie van de
„Ik ben een soort vrijbuiter. Het liefst
zou ik de zaken kritisch volgen, en
acties maken voor een goed doel. Ik ben
me er altijd van bewust geweest dat er
in het Europese veel meer zit dan in het
Nederlandse kabinet. Maar ik stap er
verdomd gemakkelijk uit.”
„Ik heb het gevoel dat ik moet aftre
den na dit interview. Maar als ik daar
mee door het behang ga, dan wil ik niet
eens meer minister wezen.”
Amsterdam zwaar bew.
half bew.
onbew.
onbew.
onbew.
half bew.
zw. bew.
onbew.
geh. bew.
half bew.
De vereniging „Vrienden van Bij
dorp” heeft gisteren de Rotterdamse
dierentuin twee jonge gorilla's aangebo
den. Het zyn het wijfje Salomé (links op
de foto) en het mannetje Shamsam. De
diergaarde koestert intens de hoop, dat
de kleintjes te zijner tijd een echtpaar
zullen vormen en het zo broodnodige go-
rillakroost zullen produceren.
doen. Nee, zeiden ze van Buitenlandse
Zaken. Die denken dat ze alles te vertel
len hebben. Ik was zo ontzettend kwaad.
Ik ben daar zo mordicus tegen.
Weer In binnen- en
buitenland
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vllssingen
Zd.-Llmburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort i
Genève i
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casa Blanca
Istanboel
Las Palmas
Tel Avlv
Tunis
VOORUITZICHTEN VOOR ZATERDAG:
Enkele regen- on ofweersbulen gevolgd door
afkoeling.
Aantal uren zon: 3 tot 10, minimumtempera
tuur: omstreeks 12 graden, maximumtempera
tuur: omstreeks 19 graden, kans op een droge
periode van tenminste 12 uur: 90 percent, kans
op een geheel droog etmaal: 50 percent.
Deze twee artsen gingen toen bij het
CMT in beroep en de familie Westdijk
ging in beroep omdat twee van de
overige artsen, een hoogleraar-internist
en een huisarts, waren vrijgesproken.
Hoewel in het kabinet nog geen
beslissing is gevallen over de te ne
men maatregelen, is al duidelijk dat
er een felle strijd uitgevochten zal
gaan worden tussen de progressieve
en christen-democratische bewindslie
den. Het Tweede-Kamerlid mevrouw
Van Leeuwen (ARP) verklaarde gis-
Over eventuele consequenties van het
interview maakt de heer Vredeling zelf
al de nodige toespelingen. „Als ze zou
den vinden dat ik het verkeerd doe”, zo
noteerde Bibeb, „dan zeggen ze het
maar. Dan stap ik op. Je moet aan dit
geheel in openbaarheid behandelde. Er
werden twee zittingen aan gewijd (fe
bruari en april van dit jaar). Eerder
moesten voor het medisch tuchtcollege,
de instantie in eerste aanleg, vijf betrok
ken artsen zich verantwoorden. Twee
van hen, assistent-artsen uit het zieken
huis Dijkzigt, kregen toen een waar
schuwing.
De Gaay Fortman sr. wijst een
dergelijke oplossing fel van de hand.
Een dergelijke manier van ontwikke
lingssamenwerking acht hij in strijd
met de opvattingen van de VN over
ontwikkelingshulp. Verder vreest hij
dat het invoeren van bijvoorbeeld een
gunstige WW-regeling in Suriname
tot grote passiviteit zou kunnen lei
den van bepaalde groepen van de
bevolking.
Een woordvoerder van Vredeling zei
gisteravond dat de minister het inter
view van tevoren heeft gelezen en goed
gekeurd. „Het blijkt een persoonlijke
zaak te zijn geweest tussen de minister
en de journalist, en de minister heeft
van het interview niemand van tevoren
in kennis gesteld”, aldus de woordvoer
der.
Minister Pronk van Ontwikkelings
samenwerking hecht niet aan deze
taakverdeling. Volgens hem zou de
hele problematiek een zaak van de
minister voor Ontwikkelingssamen
werking moeten worden.
Over één belangrijk beleidspunt
antwoordelijkheid bij Van Doorn;
voor W- en AOW-uitkeringen is
Boersma de verantwoordelijke be
windsman.
Sm
20
21
21
20
20
18
20
21
19
19
Dit gesprek van de ambtenaar was
niet te beschouwen als politieke inmen
ging, want het ging om bezwaren van
persoonlijke aard en richtte zich niet
tegen een vertegenwoordiging van de
WD-fractie in het college. Dit hebben
Bi en W. geantwoord op vragen van de
WD-raadsleden Schouwenburg en Erd-
brink.
Alleen wethouder Jacobsen deelt de
bestaat volstrekte eensgezindheid in
het kabinet. Elke minister is van
mening dat Nederland de stroom Su
rinamers die naar ons land komt, niet
mag gaan af remmen. Een dergelijk
beleid laat men over aan de Suri
naamse regering, die de mogelijkhe
den daartoe onderzoekt. Verwacht
wordt niettemin dat eind volgend
jaar, als de Surinaamse onafhanke
lijkheid een feit moet zijn, ruim
120.000 Surinamers in Nederland zijn.
De Gaay Fortman voelt zich gepas
seerd door minister Van Doom, die
zijn opvattingen in het kabinet wil
doordrukken. Van Doorn is van me
ning dat Nederland alle Nederlandse
sociale voorzieningen moet invoeren
in het onafhankelijke Suriname, zo
dat veel Surinamers in ons land weer
naar hun geboorteland zouden terug
keren. Van Doom heeft al laten be
rekenen dat Nederland 500 miljoen
Over Groenevelt:
„Ik heb destijds de vakbeweging ver
weten dat ze niets aan een betere be
handeling van gastarbeiders doet. Groe
nevelt geldt nu als de radicale haan. Ik
moet hierover het eerste woord nog van
hem horen. En daarvoor op de bres
staan, dat noem ik pas radicaal.”
Terwijl waarnemers reeds over het
aftreden van minister Vredeling specu
leerden, reageerde de PvdA met een
haastig opgestelde verklaring. Gezegd
werd dat het interview hoogst ongebrui
kelijk is voor iemand op zo’n hoge post.
„We nemen echter aan”, aldus de
verklaring, „dat deze uitlatingen onder
ling tussen de betrokken kabinetsleden
zullen worden uitgepraat. Overigens zijn
wij van mening dat ieder vogeltje zingt
zoals het gebekt is en Vredeling is
bepaald geen nachtegaal.”
in. Als iemand tegen me
borrel dan neem ik er drie.”
teren dat de ARP zich fel zal keren
tegen de voorstellen van minister
Van Doom. Het standpunt van Van
Doom komt tegemoet aan de wensen
van de PPR.
Het PPR-Tweede-Kamerlid Van
Gorkum verklaarde vorig jaar tijdens
een bezoek van de Nederlandse parle
mentaire delegatie aan Suriname, dat
Nederland de sociale voorzieningen
van Suriname gedurende de eerste
jaren voor zijn rekening zal moeten
nemen.
Te verwachten valt dat bij het
conflict in het kabinet ook andere
bewindslieden een rol zullen gaan
spelen. Zo zou minister Boersma van
Sociale Zaken steun geven aan zijn
collega De Gaay Fortman. Boersma
zou niet gelukkig zijn met het stre
ven van Van Doom om de Neder
landse sociale voorzieningen over te
plaatsen naar Suriname. Als het gaat
om bijstandsuitkeringen, ligt de ver-
Het geschil tussen de bewindslieden
kwam gisteren aan het licht, toen De
Gaay Fortman zich boos uitliet over
het feit dat Van Doom onuitgenodigd
toch aanwezig was tijdens het overleg
met de vaste Tweede-Kamercommis-
sie. Minister Van Doom kwam mee
met de minister-president, die wel
uitgenodigd was. De premier haalde
de voorzitter van de commissie, de
PvdA’er Franssen, over om ook minis
ter Van Doom aan het woord te
laten.
mening van de anderen in het college
van B- en W. niet. Hij stelt dat de
betrokken ambtenaar invloed heeft wil
len uitoefenen op de personele samen
stelling van het nieuwe college. „Door
het accepteren van deze vorm van amb
telijke activiteit dreigt een ontoelaatbaar
novum ons bestuurlijk bestel binnen te
treden”, aldus de wethouder om wie de
kwestie speelt.
B. en W. zeggen dat de hoofdambte
naar in het gesprek gedoeld heeft op
spanningen die waren ontstaan in de
samenwerking met wethouder Jacobsen,
en die van invloed waren op de werk
sfeer. „Aan een ambtenaar kan het recht
van iedere burger, zijn mening over een
bepaalde situatie of persoon kenbaar te
maken, niet worden ontzegd”, vinden B.
en W.
Inmiddels staat al vast dat de heer
Jacobsen niet als wethouder terugkomt.
CDA, PvdA, PPR én liberalen Voorburg
hebben al overeenstemming bereikt over
een verdeling van de wethouderszetels
over deze partijen. De VVD-fractie
de grootste in de Voorburgse raad is
daarbij buitenspel gehouden, toen deze
fractie geen andere kandidaat naar vo
ren wilde brengen dan de heer Jacobsen,
die voor de andere fracties onaanvaard
baar was.
De 69-jarige, van geboorte Albanese,
zuster moeder Teresa, die door haar
werk onder de armen van Calcutta de
bijnaam verwierf „Moeder van de dak
lozen”; brengt van 1 tot 5 september
een bezoek aan ons land. Zij komt naar
Amersfoort, Nijmegen en Amsterdam.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG. Het Centraal Medisch
Tuchtcollege heeft de klacht ongegrond
verklaard tegen vier Rotterdamse medici
die in juli 1972 waren betrokken bij de
behandeling van de 20-jarige Jan West
dijk. Deze stierf in een kraakpand nadat
hij eerst in het Dijkzigtziekenhuis was
opgenomen, onderzocht en vervolgens
weggezonden.
De motiveringen van de uitspraak zijn
nog niet bekend. Het CMT, de hoogste
instantie van het medisch tuchtrecht, zal
een 'zgn. geblindeerde uitspraak ook
wel „blanket” genoemd doen publice
ren, o.a. in het artsenblad Medisch Con
tact. Dit is een uitspraak met overwe
gingen waarbij het college de bevoegd
heid heeft bepaalde delen weg te laten
en waarin de namen van de betrokke
nen niet worden genoemd.
De raadsman van de familie Westdijk,
die de zaak aanhangig maakte, dr. mr.
W. Schuurmans Stekhoven, was gisteren
ook nog niet op de hoogte van de
uitspraak. Pas als hij die kent, wil hij
overwegen nadere stappen te nemen,
zoals het instellen van een civiele proce
dure. Duidelijk is wel, dat de rechtsgang
in het medisch tuchtrecht met deze
uitspraak i s beëindigd. Van verwijzing
naar het gerechtshof, zoals de raadsman
had gevraagd, kan dus geen sprake zijn.
Het geval van Jan Westdijks tragische
dood was de eerste zaak die het CMT
Baron van hier tot gundert, laat ze
barsten. Max van der Stoel loopt er
achteraan met zijn bekkie. Krijgt-ie
daarvoor 120.000 per jaar. Te veel, ik
vind dat ministers 30.000 moeten krijgen,
dan kan je eindelijk zien wie het echt
wil zijn.”
VOORBURG. (ANP)— Het college
van B. en W. van Voorburg vindt er
niets laakbaars aan dat een hoofdambte
naar van deze gemeente in een persoon
lijk, informatief gesprek met de voor
malige voorzitter van de VVD-fractie
heeft gezegd, dat hij en een collega
ontslag zouden nemen, indien de VVD-
wethouder Jacobsen ook in het nieuwe
college van B. en W. zou komen.
De ontwikkelingsgelden zouden
volgens De Gaay Fortman beter be
steed kunnen worden aan opbouw
programma’s, zoals het tweede vijfja
renplan. Dit plan, dat uitgevoerd
moet worden tussen 1972 en 1976,
kost Nederland 400 miljoen gulden.
Hoewel het program al loopt, moet
De Rotterdamse politie heeft giste
ren een 15-jarige scholier aangehouden
op beschuldiging van verkrachting. Hij
zou in de wijk Kralingen een 19-jarige
studente aangerand hebbn.
Hoogstwaarschijnlijk tengvolge van
de ontploffing van twee gasflessen vlak
bij haar woning, heeft die Groningse
mevrouw H. Bakker, 72 jaar oud, een
hartaanval gekregen die haar het leven
heeft gekost.
Volgens het ePrzische regeringspers-
agentschap hebben Perzische grenstroe
pen in de nacht van dinsdag pp woens
dag drie Iraakse tanks vernietigd en drie
soldaten gedood. De Perzische troepen
zouden gehandeld hebben uit vergelding
voor Iraakse aanvallen op grensplaatsjes.
Met een groot aantal feestelijkheden
heeft de stad Groningen gisteren het
ontzet van de stad in augustus 1672
herdacht
Bij een overval op een garagehouder
in Culemborg hebben onbekenden giste
ren ongeveer duizend gulden en een
aantal kentekenbewijzen meegenomen.
Tot tweemaal toe zijn er gistera
vond vechtpartijen geweest in Amster
dam tussen bewoners van de Walletjes
en leden van de religieuze beweging
„Christ is the answer”. Een barkeeper en
een elektricien werden gearresteerd we
gens geweldpleging en mishandeling, een
lid van de beweging werd in het water
van een gracht gegooid en een ander
liep een gebroken neusbeen op. De be
weging waarschuwt tegen „seksbegeer-
te”.
Tot op het ogenblik dat deze krant
ter perse ging, voelde de 24-jarige heer
J. tl. Majoor uit Laren zich goed. Toch
had hij gisteravond, in het kader van
een wedstrijd georganiseerd door eén
Soester winkelcentrum, binnen enkele
uren negentien frikadellen tot zich ge
nomen. Goede tweede werd hij daarmee.
Nummer één, de 24-jarige heer A. Mets
uit Soest, kreeg er weliswaar slechts
achttien naar binnenmaar hij scoorde
het grootste totaal in voorronden en
finale.
De politie van Goes wil jongelui, die
bijna 16 jaar zijn in een aantal lessen
gaan bijbrengen hoe zij zich straks met
een bromfiets in het verkeer dienen te
gedragen. De lessen, die op 24 september
beginnen, rijn gratis.
„Niet speciaal namens de Turkse
regering maar namens de gehele Turkse
natie” arriveerde gisteren de Turkse se
nator Inan uit Londen op Schiphol. Hij
gaat minister Van der Stoel uitleggen
wat het standpunt van zijn land i»
inzake de kwestie-Cypru»
ZATERDAG 31 AUGUSTUS
5.49
18.33
Volgens het jaarverslag van de
openbare bibliotheek Amsterdam is ver
leden jaar als gevolg van de dat jaar
ingevoerde verhoging van de leesgelden
voor de lezertjes beneden de 17 jaar het
aantal jeugdige lezers met bijna tien
percent gedaald. Het bestuur bepleit na
drukkelijk het afschaffen van contribu
tie voor de leer- en vormingsplichtige
jeugd.
*0 c
C o
•h
uur onder 19.31
uur onder 4.28
Zon op
Maan op
ZATERDAG 31 AUGUSTUS
Hoog water 2.56 uur en 15.18
Laag water 11.02 uur en 23.17
„Ik ben volstrekt allergisch
BS—1
19
25
23
21
18
33
28
27
11
26
20
v. a.d. 22
ono 26
wnw
w. st. 20
v. a.d. 17
ozo
w. st.
w.st.
n
z
zw
■ès dj;
O
ono
o
o
o
o
ono
no
ono
ono
I
E»
