WEHNER LAAT STEUN VOOR WIENAND VAREN
Bewakers in
hechtenis
Rusland-VS
ruimteplan
A'/oriMou n
Ford
Opheffing van Frans
wapenembargo
Laga licht
zijn ankers
Rusland heeft nu evenveel
kernduikboten als NAVO
Schoonvader van
president
Mexico ontvoerd
7
horen^zien en
„Kissinger vijand
in twijfel
„Nixon heeft
genoeg geleden
van Israel”
Droom van iedere
Engelsman...
itpdeFirato
IJL
asv ij «.•rij
V)
4
Gevangenis Mannheim
Sojoez-15 terug
Israel vreest export naar Egypte
Franse marine binnen 10 jaar suprematie in W.-Europa
Likud-oppositie
Poolse partijleider
in oktober naar VS
„Drugs-smokkelaars
kaapten jachten”
A U<} U S T U S
DONDERDAG
29
1974
ZX aUIXENLAND
(Van onze redacteur in Bonn)
Souplesse
I
Gevoelige knauw
Ingrijpend gewijzigd
t
Geen bescherming
30aug.-8sept. i
gg i
■f 'A- hi
Beslissing Duits omkoopschandaal morgen
(Van onze redacteur in Bonn)
1
hierover
JD
president
alleen
„Israels vijand
A
toegang f5.- AMSTERDAM rail
1
t
c
geopend 10-17en 19-22 uur, zondags 10-17
^Trein-Toegang-biljetten bij NS stations-xT?***^
jiste-
>uden
Hij
arige
van
vlak-
ingse
een
Leven
tntale
ensen
ont-
aoeu-
i
i
(Van onze redacteur in Parijs,
Frank Onnen)
Wienands positie binnen de sociaal
democratische partij kreeg niet alleen
het een zeker einde van zijn carrière
betekenen.
Inmiddels heeft Warren Burger, lid
van het opperste gerechtshof gisteren
geweigerd te bevelen dat het proces over
de pogingen om de Watergate-affaire in
de doofpot te stoppen dient te worden
uitgesteld. Dit proces zal op 30 septem
ber beginnen in de federale rechtbank in
Washington.
De president deelde mee dat zijn mi
nister van buitenlandse zaken, dr. Henry
Kissinger, in de loop van oktober de
Russische leiders zal ontmoeten om met
hen de mogelijkheden na te gaan van
een nieuwe overeenkomst inzake de be
perking van de strategische bewapening.
Uitstel van het proces was verzocht
door de voormalige adviseur van Nixon.
John Ehrlichman, een van de beklaag
den in het proces.
kunnen wij niet beschermen”, zoals
de olievoorraden in de Noordzee en
de grootste koopvaardijvloot ter we
reld.
i, die
jssen
met
■n te
nber
leden
het
1672
WASHINGTON. (AFP)— Edward Gie-
rek, de eerste secretaris van de commu
nistische partij in Polen, zal op 8 okto
ber in Washington een onderhoud heb
ben met de president van de Verenigde
Staten, Gerald Ford. Het zal het eerste
bezoek van een communistisch staats
hoofd zijn sinds Fords ambtsaanvaar
ding.
t het
efini-
let is
ar in
>oden
pers-
;troe-
jens-
drie
>epen
Iding
tsjes.
>uder
(iste-
een
en.
tera-
ster-
etjes
ïging
sr en
we-
een
vater
mder
be-
geer-
mese,
haar
ta de
dak-
arnber
naar
im.
irkse
irkse
se-
Hij
ggen
d is
trant
heer
Toch
van
eén
ikele
ge-
■mee.
Mets
echts
>orde
i en
BONN Aan de politieke car
rière van de 47-jarige zakelijk lei
der van de bondsdagfractie van de
sociaal-democratische partij, Karl
Wienand, komt wellicht nog deze
week een einde. Het fractiebestuur
van de SPD-fractie komt morgen
bijeen om over het politieke lot van
Wienand te beslissen.
naar aanleiding van de Pan Internatio
nal affaire een gevoelige knauw. Hij
speelde in 1973 een dubieuze rol in de
zogenaamde Steiner-affaire. De voorma
lige CDU-bondsdagafgevaardigde Julius
Steiner beschuldigde Wienand toen van
omkoperij. Wienand zou volgens Steiner
50.000 mark aan hem hebben betaald.
Ford wees erop dat tot op heden nog
geen enkele rechtbank of „Grand Jury”
stappen tegen Nixon had ondernomen.
Hij voegde er aan toe dat voor zover
hem bekend was de staf van het Witte
Huis en de bijzondere aanklager Leon
Jaworski nog geen contact hadden opge
nomen met Nixon en zijn advocaten. Op
de vraag of de andere mensen die bij
het Watergate-schandaal betrokken zijn
geweest, verder vervolgd zullen worden
zei Ford dat Jaworski verplicht is die
stappen te nemen die hij in overeen
stemming met zijn eed als rechter nodig
vindt. De president herinnerde aan wat
hij kort na zijn ambtsaanvaarding zei:
„Ik hoop dat onze vroegere president,
die aan zoveel miljoenen vrede heeft
gebracht, nu zelf ook vrede zal vinden”.
Hij vond dat Nixon dooi’ het Watergate-
schandaal al genoeg heeft geleden.
stijgende inflatie. Bij de Russische
marine zou men echter waarschijn
lijk geen last hebben van besnoeiin
gen. In het Westen, waar om elke
cent moet worden gevochten, zouden
de marineleiders wellicht gedwongen
worden tot een herwaardering van de
plaats van een technologie, die steeds
duurdere apparaten en ingewikkelder
problemen voortbrengt, zonder dat
daarbij voldoende rekening wordt ge
houden met de voornaamste tactische
behoeften.
1 de
ver
jaar
elden
r het
tien
t na-
ribu-
htige
Tot dusver zijn uit het gaullistische
kamp nog geen reacties op dit nieuwe
„verraad” van president Giscard d’Es-
taing gekomen. De gaullisten hebben
dan ook nauwelijks een andere keus dan
alle initiatieven van het nieuwe staats
hoofd te slikken. Pas wanneer president
Giscard d’Estaing het Franse kern-
zwaard en de militaire „onafhankelijk
heid van Frankrijk” op ’t spel zou zetten,
valt voor hem eventueel te vrezen dat
de orthodoxe gaullisten zich uit de rege
ringsmeerderheid terugtrekken. Op het
militaire vlak echter houdt Giscard zich
tot dusver zo ongeveer aan de traditione
le gaullistische lijn.
Voor Israel is het besluit intussen niet
veel meer dan een verlaat moreel zalfje
op een wonde, die overigens al weer was
geheeld. Israel had allang in Amerika de
wapens gevonden die het door Frankrijk
werd geweigerd. Daarentegen heeft Je
ruzalem wel enige redenen te vrezen dat
met het verdwijnen van alle restricties
de Franse wapenexport naar de Arabi
sche landen de komende maanden nog
zal worden opgevoerd.
De Britse vloot werkt nog aan een
program van kostbare onderzeeboot-
jagers en fregatten, terwijl het kem-
onderzeebootprogram wegens de ho
ge kosten wordt beperkt. Als gevolg
daarvan worden er onvoldoende sche
pen aangebouwd die dringend nood
zakelijk zijn voor patrouilles en de
bescherming van vitale Britse belan
gen.
De Franse marine heeft klaarblij
kelijk van deze problemen geen last,
aldus Moore. De plannen voor ker-
aandrijving van vliegdekschepen en
de bouw van nieuwe onderzeeboten
zullen Frankrijk binnen tien jaar de
suprematie geven in West-Europa. De
Westduitsers en de Spanjaarden wer
ken ook aan de uitvoering van nieu
we vlootprogramma’s.
Speciaal in Egypte is een nieuwe wa-
penmarkt vrijgekomen sinds de betrek
kingen met de Sovjet-Unie aanzienlijk
zijn bekoeld en de herstelde vriendschap
met de Verenigde Staten nog niet die
graad schijnt te hebben bereikt waar
door de Amerikanen die leveranties van
de Russen al zouden kunnen overnemen.
De opheffing van het Franse wapenem
bargo zal de besprekingen tussen Parijs
en Cairo over het onderwerp dus
maar kunnen vergemakkelijken.
Ook de Britse marine heeft te lij
den van de opvatting dat het meren
deel van de bezuinigingen gedragen
moet worden door de nationale de
fensie, aldus Moore. Volgens hem ko
men de Britten weldra in een positie
te verkeren van ..Wat wij hebben.
half
honderd jachten
In een voorwoord van de hoofdre
dacteur. de Britse kapitein John E.
Moore, staat dat geen enkele marine
over de hele linie superieur is. De
Verenigde Staten hebben b.v. een
voorsprong op het gebied van vlieg
dekschepen. China beschikt over de
grootste vloot van lichte schepen,
maar dit land ontwikkelt zich snel op
het gebied van met raketten uitgerus
te onderzeeboot jagers en fregatten,
terwijl er gewerkt wordt aan een
indrukwekkend onderzeebootpro-
gramma. De redactie voorziet dat
China wellicht in de naaste toekomst
een van de grootste vlootmogendhe-
den ter wereld zal worden.
Kapitein Moore is verder van oor
deel dat de verhouding tussen de
diverse vloten mogeljjk ingrijpend zal
worden gewijzigd als gevolg van de
Enige tijd na de ontvoering werden
twee briefjes van de ontvoerders ont
vangen.
Volgens officiële kringen is de ontvoe
ring het werk van de „revolutionaire
strijdkrachten van het volk”, een uiterst
linkse beweging, die dit in een telefoon
gesprek met een plaatselijk blad heeft
laten weten. Een Mexicaans radiostation
heeft bekendgemaakt dat de ontvoerders
de vrijlating eisen van 100 politieke
gevangenen en een losgeld van 1,6 mil
joen dollar voor de vrijlating van Gua-
delupe Zuno, die een vooraanstaand re
gionaal politicus is.
Dat ondanks deze affaire Wienand zijn
belangrijke functie van zakelijk leider
van de sociaal-democratische bondsdag
fractie kon behouden, is te danken aan
het feit dat SPD-voorzitter Herbert
Wehner, Wienand steeds de hand boven
het hoofd heeft gehouden. Wehner ver
klaarde zelfs zijn politieke lot aan dat
van Wienand te verbinden. De fractie
voorzitter heeft deze uitspraak inmiddels
ingeslikt. In dit stadium van de zaak zal
DEN HAAG. (ANP)— De treiler Laga.
die sinds het weekeinde op de Noordzee
ligt tussen de radioschepen Veronica en
Noordzee, heeft gisteren iddag zijn an
kers gelicht en is op eigen kracht met
onbekende bestemming in westelijke
richting weggevaren.
De schepen zouden gekaapt zijn door
benden die verdovende middelen smok
kelen. De eigenaars van de jachten en
hun mede-onvarenden zijn spoorloos
verdwenen.
de laatste ingesteld en
Pompidou wordt geliquideerd.
Wienand wordt vooral geroemd om de
grote mate van souplesse die hij in het
politieke spel aan de dag legt. In het
seniorenconvent van de Westduitse
bondsdag slaagde hij er vaak in drage
lijke compromissen tussen regeringscoa
litie en oppositie tot stand te brengen.
Ook binnen de sociaal-democratische
partij trad hij vaak als bemiddelaar op.
Hij werd als de eigenlijke plaatsvervan
ger van Herbert Wehner beschouwd en
nam vaak aan kabinetszittingen deel.
Ministers riepen hem te hulp als er
moeilijkheden met collega’s waren en
tijdens de laatste regeringscrisis kwamen
zowel Herbert Wehner als Helmut
Schmidt bij Wienand om raad vragen.
Wienand zal morgen niet bij het be
raad van het fractiebestuur aanwezig
zijn. Zijn gezondheid is erg slecht. In
Nadat fractievoorzitter Herbert Weh
ner heeft laten weten dat Wienand er
goed aan zou doen zijn functie beschik
baar te stellen, tot een juridisch onder
zoek naar de aanklachten tegen hem
heeft plaatsgevonden; en nadat het offi
ciële orgaan van de SPD, Vorwaerts,
Wienands aftreden heeft geëist, twijfelt
niemand in Bonn meer aan de politieke
val van deze machtige sociaal-demo-
craat. Wienand wordt er van verdacht
onwaarheid te hebben gesproken voor
een parlementaire enquêtecommissie, die
de praktijken moest onderzoeken van de
Westduitse maatschappij Pan Internatio
nal.
Op 6 september 1971 verongelukte bij
Hamburg een vliegtuig van deze lucht
vaartmaatschappij, waarbij 22 mensen
om het leven kwamen. Uit het onder
zoek dat vervolgens werd ingesteld bleek
dat Wienand 122.500 mark van de char
termaatschappij had ontvangen. Zowel
de directeur van Pan International,
Trommer, als Wienand verklaarden dat
dit slechts een terugbetaling van een
persoonlijke lening betrof. Trommer
heeft nu - onder de druk van nieuwe
justitiële onderzoekingen - toegegeven
dat hij de parlementaire enquêtecom
missie heeft voorgelogen en dat Wienand
dit geld in zijn hoedanigheid van advi
seur van de maatschappij heeft ontvan
gen. Bovendien zou Wienand over een
groot deel van zijn honorarium geen
belasting hebben betaald. Bij een con
trole van zijn bankrekeningen werd een
bedrag van 600.000 mark aangetroffen,
waarvan men vermoedt dat
geen belasting werd betaald.
WASHINGTON(AFP, REUTER, UPI.
AP). „Ik wil mij op dit moment op
geen enkele wijze uitlaten over de vraag
of ik de vroegere president Richard
Nixon zal vrijwaren van strafvervolging
of hem gratie zal verlenen als hij in
verband met de inbraak in het Waterga-
tegebouw en het verdoezelen van de
gehele affaire schuldig zal worden be
vonden en veroordeeld.” Dit zei de Ame
rikaanse president Gerald Ford gisteren
op zijn eerste persconferentie in het
Witte Huis sinds hij op 9 augustus werd
beëdigd als president van de Verenigde
Staten.
JERUZALEM. (AP) De Israëlische
regering heeft het Midden-Oostenbeleid
van Henry Kissinger gisteren verdedigd
tegen een aanval van de oppositie, die de
Amerikaanse minister -
nummer een” noemde.
Bonn neemt men aan dat hij zich niet
zal verzetten tegen een advies van het
fractiebestuur om zijn functie beschik
baar te stellen. In hoeverre ook de
positie van Herbert Wehner in het ge
ding is staat momenteel nog niet vast.
Alhoewel in verschillende nieuwsmedia,
de Springer-pers en het weekblad Der
Spiegel, een campagne tegen Wehner is
ontketend, ziet het er naar uit dat de
grote strateeg van de SPD, die al 20 jaar
in de partij aan de touwtjes trekt, ook
deze aanval zal overleven.
PARIJS. De opheffing van het wa
penembargo voor het Midden-Oosten,
dat gisteren door de Franse regering
bekendgemaakt werd, valt moeilijk een
spectaculaire verrassing te noemen. Het
vloeit onmiddellijk voort uit het ant
woord dat Parijs al op 7 augustus had
gegeven op de onthulling van het Egyp
tische staatshoofd Sadat, dat Libische
Mirage-jagers in oktober in de oorlog
tegen Israel waren ingezet. Vanwege die
verdragsschending maakte de Franse re-
gerig de volgende dag wereldkundig
haar politiek van militaire leveranties in
het Midden-Oosten te zullen hierzien.
Die herziening houdt nu dus in dat
alle wapencontracten zowel met de Ara
bische landen (Egypte Syrië en Jorda
nië) als met Israel in de toekomst van
geval tot geval zullen worden bekeken.
Die revisie maakt nu derhalve een einde
aan de eenzijdige achteruitstelling van
Israel, waarmee dan tevens een nieuw
onderdeel van de diplomatieke erfenis
van generaal De Gaulle tijdens de
oorlog van 1967 werd het embargo door
Over de situatie in het Verre Oos
ten wordt in het voorwoord gezegd:
„Nu met raketten bewapende schepen
van Singapore en Maleisië via de
Straat van Malakka de toegang tot
dit gebied van het westen uit beheer
sen, Australië lijdt onder een gevaar
lijk besnoeid bouwprogram voor de
marine en Nieuw-Zeeland nauwelijks
in staat is zijn eigen kust en havens
te beschermen, nadert het tijdstip
waarop de Verenigde Staten hun
landstrijdkrachten terugtrekken”, al
dus „Jane’s Fighting Ships”.
LONDEN (Reuter) De Sov
jet-Unie beschikt op het ogenblik
al over evenveel atoomonder-
zeeboten als alle NAVO-landen
tezamen, terwijl zij ook een
voorsprong heeft op het gebied
van raketten die van schepen
worden afgeschoten. Dit staat in
de jongste uitgave van het ge
zaghebbende vlootnaslagwerk
„Jane’s Fighting Ships”.
WASHINGTON. (DPA)— Sinds
1971 zijn meer dan
gekaapt en daarbij zijn ruim tweehon
derd Amerikanen om het leven geko
men-
MOSKOU. (AP) Het Russische
ruimtevaartuig Sojoez-15 is op aarde
teruggekeerd, zo meldt het persbureau
Tass. Volgens het persbureau hebben de
kosmonauten Sarafanov en Demin hun
taak voltoond. Zij waren maandagavond
van de Russische lanceerbasis in Baiko-
noer gelanceerd. Tass meldde toen dat
zij het onderzoek en de experimenten
gingen voortzetten van de Sojoez-14
welk ruimtevaartuig aan het ruimtesta
tion SaIjoet-3 koppelde. Vermoedelijk is
er iets mis gegaan, want gistermiddag
meldde de Sovjet-Unie dat de Sojoez-15
naar de aarde terugkeerde. De cosmo-
nauten zijn in goede conditie.
Onze ruimtevaartmedewerker schrijft:
Het wordt vrij onwaarschijnlijk dat de
gezamenlijke
ruimtevlucht
waarbij een
tweemans-Sojoez in de ruimte aan el
kaar zullen worden gekoppeld, doorgang
zal vinden. Het voortijdig afbreken van
de Russisch bemande ruimtevlucht van
de Sojoez 15 heeft de zorgen van de
Amerikanen over deze gemeenschappe
lijke onderneming bijzonder vergroot.
Sprekend over de defensiepolitiek van
zijn regering zei Ford voorstander te
zijn van een „beperkte uitbreiding” van
de Amerikaanse Vloot in de Indische
Oceaan en dit niet te zien als een
bedreiging voor de vrede. Uitbreiding
van de Amerikaanse basis op Diego
Garcia in de Indische Oceaan betekent,
aldus Ford, geen uitdaging voor de Sov
jet-Unie die in dit gebied al over drie
grote bases beschikt. Een dergelijke uit
breiding van de Amerikaanse marine
„behoeft geen enkele escalatie van de
problemen in het Midden-Oosten met
zich te brengen”, aldus Ford.
Amerikaans-Russische
van juli volgend jaar,
driemans-Apollo en een
Een subcommissie van het Ameri
kaanse huis van afgevaardigden, die dit
uitgezocht heeft, zegt dat de jachten zijn
verdwenen in het zuidoosten van de
Atlantische Oceaan, in de Golf van
Mexico en langs de kust van de Stille
Oceaan.
'U -
Een gigantische theepot en eindeloze
rijen kopjeshet kon de droom van
iedere Engelsman zijn, of tenminste van
het Britse ambtenarenkorps. De thee
pot, ivaar de 11-jarige Virginia Rogers
uit het Engelse plaatsje Tipton naast
staat, dateert uit 1851, is momenteel in
de stad Wolverhampton te bezichtigen
en is goed voor 350 kopjes thee ofwel
zo’n 60 liter.
Gevangenen die bereid zijn tegen
bewakers te getuigen, worden naar
andere gevangenissen overgebracht.
De dood van een van de gevangenen
op 27 december van het vorig jaar is
waarschijnlijk mede het gevolg van
het optreden van enkele personeelsle
den van de gevangenis, toen collega’s
kwamen vragen om bij het „kalme
ren van een gevangene te helpen”.
Een ander personeelslid heeft toege
geven omstreeks Pinksteren van dit
jaar een brandende sigaret in het
gezicht van een gevangene te hebben
uitgedrukt.
Ook zou in de gevangenis van
Mannheim op grote schaal omkoperij
zijn gepleegd. Zo zou een gevangenis
bewaker voor geld een ontmoeting
tussen een gevangene en zijn vriendin
hebben gearrangeerd. Een ander per
soneelslid haalde tegen betaling uit
de kelder van de verloofde van een
gevangene honderd flessen wodka,
overhandigde de gevangene slechts 27
flessen, en verkocht de andere 73 in
de gevangenis voor 100 Mark per
stuk.
De minister van Justitie van de
deelstaat Baden-Württemberg, Trau-
gott Bender, heeft inmiddels ver
klaard dat de ambtenaren die „hun
perverse excessen in de gevangenis
hebben af gereageerd”, consequent uit
hun functies zullen worden gezet.
Voordat de treiler wegvoer heeft een
sleepboot uit de haven van Schevenin-
gen geprobeerd zich aan de Laga vast te
maken. De sleepboot verdween echter
snel, toen de mijnenveger M818 Drunen
van de marine, die „toevallig” in de
buurt was, een kijkje kwam nemen,
aldus een woordvoerder van de marine.
De rijkspolitie te water maakt zich
over het verdwijnen van de onder het
beslag uitgevaren Laga niet erg druk.
Hetzelfde geldt voor de officier van
Justitie, mr. J. C. H. Pieters, wiens
commentaar gisteravond luidde: „Wij
moeten gewoon afwachten waar Olij-
hoek zijn schip naar toevaart. Als hij
eenmaal in een buitenlandse haven ligt,
kunnen de schuldeisers eventueel probe
ren opnieuw beslag op het schip te laten
leggen. Meer kan er niet worden ge
daan.”
Een jaar daarvoor moest Steiner vóór
kanselier Brandt stemmen toen in april
1972 door de oppositie een motie van
wantrouwen tegen Brandt was inge
diend.
MANNHEIM. Het gevangenis
schandaal in de Westduitse stad
Mannheim neemt een steeds grotere
omvang aan. Twaalf leden van het
bewakingskorps zijn inmiddels in
hechtenis genomen en tot nu toe zijn
meer dan vijftig strafbare handelin
gen geregistreerd.
GUADALAJARA. (UPI, Reuter, AF-
P)Vier gewapende mannen hebben
gisteren de bejaarde schoonvader van
president Luis Echeverria van Mexico
ontvoerd. Zij hielden de auto aan
waarin de man, J. Guadalupe Zuno
Hernandez, reed en dwongen hem in een
andere auto over te stappen.
De rechtse oppositie, het Likud-blok,
heeft het parlement van het zomerreces
teruggeroepen voor een debat over een
gezamenlijk Jordaans-Amerikaans com
muniqué. In dit communiqué hebben de
Amerikaanse en Jordaanse leiders ge
zegd te zullen streven naar de scheiding
van de Jordaanse en Israëlische troepen.
Veel Israeli’s hebben zich nogal opge
wonden over het communiqué van ko-
ning Hoessein van Jordanië en president
Ford, dat 18 augustus werd gepubliceerd.
Zij zijn tegen een troepenakkoord vol
gens welk het Israëlische leger de bezet
te Jordaanoever moet ontruimen.
„Kissinger vormt een bedreiging voor
ons”, zo verklaarde Likud-woordvoerder
Haim Landau in het parlement. „Hij
bedriegt ons en solt met ons.” Volgens,
Landau komt Israels veiligheid in ge
vaar wanneer dit land zich van de
westelijke Jordaanoever terugtrekt.
Moore merkt in dit verband op dat
de Verenigde Staten in zes jaar tijd
de omvang van hun vloot vrijwel
hebben gehalveerd van bijna 1000
schepen tot 514 en streven naar
een moderne vloot, gebaseerd op
smaldelen met vliegdekschepen, kern-
onderzeeboten en amfibiestrijd-
krachten. Als gevolg van de hoge
kosten van vliegdekschepen met
atoomaandrijving zou men evenwel
mogelijk genoodzaakt worden kleine
re met stoom aangedreven vliegdek
schepen te bouwen ter vervanging
van de verouderde schepen die nu
dienst doen.
tl-
L -=E
