JUNTA HAD GEEN WAPENS OM TURKIJE AAN TE VALLEN
g
De Griekse arsenalen waren stiekem leeggehaald
Als flop ontpopt...
Hoorzitting parlementaire enquêtecommissie begonnen
Paardrijden
tot oplossing kwestie-Cyprus
Opnieuw Frans dagblad
verdwenen
Veiliger doorgangskamp
voor joden in Wenen
Noodlanding
drie Franse
toestellen
„Sojoez-15 was
„Nederland kan bijdrage leveren
beschadigd”
2
Turkse senator Kamra Inan
99
Krachtige kernproef
Debat buitenlandse
arbeiders uitgesteld
i- H
V R IJ 13 A G
30
AUGUSTUS
1974
BxNNENLAND-BUITENLAND
len
Affaire-Wienand
Betekenis niet doorzien
!•-
to
'in:
5
■•..„All
(Van onze redacteur in Bonn)
3
(Van onze Haagse redactie)
Senator Inan, die in opdracht van de
(Van onze redacteur in Parijs)
(Van onze redactrice in Wenen)
niets tegen Turkije heeft ondernomen
toen dat land Cyprus binnenviel.
lijn
?rd,
gen
ilië.
een
l in
:och
ling
tl 4
zel
ling
mge
lap-
inge
nen
cre-
aar-
laal
der
lijk aan de paramilitaire organisaties
van de neo-fascisten in Italië.
De wapenverkopen waren zorgvul
dig geheim gehouden. Zo werd in een
van de wapenopslagplaatsen een laag
keurig geoliede M-16 geweren aange
troffen. De andere lagen ontbraken.
In de plaats van geweren vond men
stro en stenen.
Voor de Griekse ballingen in Ame
rika, die goede contacten hebben met
de nieuwe regering van premier Ka-
Het weekblad Quick beschuldigde in
zijn nummer van gisteren de fractie
voorzitter van de sociaal-democratische
partij Herbert Wehner ervan de spiona-
ge-activiteiten van Guillaume gestimu
leerd te hebben. Bovendien zou Wehner
in mei 1973 tijdens een bezoek aan Oost-
Berlijn de eerste secretaris van de Oost-
duitse communistische partij, Erich Ho
negger, hebben laten weten dat men op
de naam Guillaume voor het eerst in de
krant te hebben gelezen.
Het persbureau DPA meldt dat de
zakelijk leider van de SPD-fractie in de
Westduitse bondsdag, Karl Wienand, vol
gens onbevestigde berichten zou hebben
aangeboden zijn functie tijdelijk neer te
leggen hangende het gerechtelijk onder
zoek naar tegen hem ingebrachte be
schuldigingen.
gelegenheden van het Huis van Afge
vaardigden naar Athene vertrekken.
Hij zal zeker met de 100 Amerikaan
se officieren spreken die verantwoor
delijk zijn voor het goede gebruik en
onderhoud van de Amerikaanse wa
pens in Griekenland. Zij maken over
eenkomstig het Amerikaans-Griekse
militaire verdrag de „Gezamenlijke
Amerikaanse Militaire Hulpgroep”.
vet
ja
de
>is-
mp
er-
lis-
in
dat
zan
eer
rk-
aar
ge
ren
in
les-
da-
aad
ra
ter
>uw
(er
van
den
een
Ik
kon
rein
■gd-
ge-
ben
en-
inst
:ul-
an-
op
om
de
va-
aar
aan
;be-
icht
lien
zoor
een
roet
>ge-
ler-
Irie
lar-
gen
der
■am
iga-
en-
>ek,
de
t te
;tu-
den
eb
de
het
De
de
eeft
ni-
ren
tse
feit
1O-
da-
tis-
aen
ter
■ns-
had
oep
op
700
tors
•aal
we
ens
et-
aar
tot
er-
es-
de,
or-
ide
Op 9 september zal de voorzitter
van de commissie voor Europese aan-
Ook in het NAVO-hoofdkwartier in
Brussel kan men vragen krijgen. Di
plomatieke erkenning van en hulp
aan het kolonelsbewind is zeven jaar
lang verdedigd met het wijzen op het
strategische belang van Griekenland
binnen de NAVO. „Wat zou er ge
beurd zijn als de Sovjet-Unie had
aangevallen”, zo vraagt men zich in
Griekse ballingenkringen in Washing
ton nu af.
PARIJS. (AP) Drie Franse vliegtui
gen hebben gisteren noodlandingen moe
ten maken omdat onbekenden telefo
nisch hadden laten weten dat zich bom
men zouden bevinden aan boord van de
toestellen die naar Nice vlogen.
Bij het ministerie van defensie in
Washinton kan men zich buigen
over de vraag hoe het mogelijk was
dat praktisch onder de ogen van de
MOSKOU. (AP en DPA) Westerse
deskundigen op het gebied van ruimte
vaart waren er gisteren van overtuigd
dat de taak van de kosmonauten van de
Sojoez-15 abrupt is afgebroken nadat
een poging om het ruimteschip aan het
ruimtestation Saljoet-3 te koppelen was
mislukt.
Na het drama van Schwechat vorig
jaar september, waarbij drie Russische
joden plus een Oostenrijker door Pales
tijnse terroristen werden gegijzeld, heeft
bondskanselier Krelsky het transitkamp
in slot Schönau laten sluiten. Het was
een van de concessies die hij aan de
terroristen moest doen om het leven van
de gijzelaars te redden. De vluchtelingen
werden voortaan ondergebracht in een
sazerne in Wöllersdorf.
Itot dorpje ligt evenwel tientallen ki-
Volgens genoemde kringen heeft de
regering-Karamanlis een onderzoek
gelast. Over de omvang van de wa
penhandel is nog geen zekerheid,
maar hij is blijkbaar van beslissende
aard geweest waardoor Griekenland
Tijdens zijn verhoor verklaarde Nol-
lau dat de verantwoordelijke ambtena
ren van zijn dienst de politieke beteke
nis van een aanstelling van Guillaume
in de kanselarij niet hadden doorzien.
De chef van de binnenlandse veiligheids
dienst werd door zijn personeel via dos
siers op de hoogte gebracht van de
ontwikkeling. Zijn voorganger, Hubert
Schrübbers, onder wiens leiding in 1969
het onderzoek naar de betrouwbaarheid
van Guillaume plaatsvond, verklaarde
op de hoogte gebracht van deze gege
vens. Volgens de chef van de binnen
landse veiligheidsdienst Millau, moet de
uitgeverij „Volk und Wissen” als een
„legale residentuur” worden beschouwd.
Dat betekent dat de uitgeverij spionage-
activiteiten gecamoufleerd zou hebben.
WENEN. De joodse emigranten uit
de Sovjet-Unie krijgen een nieuw door
gangskamp in Wenen. Dit om het risico
van een aanslag tot een minimum te
beperken. Ze zullen voortaan in een
gebouw van het Rode Kruis aan de rand
van Wenen vlak bij het vliegveld
Schwechat worden ondergebracht. De
transportwegen de grootste risicofac
tor worden daardoor aanzienlijk kor
ter.
DEN HAAG. „Nederland bevindt
zich in de beste positie van alle Westeu-
ropese landen om een constructieve bij
drage te leveren opdat de onderhande-
lingen tussen Griekenland en Turkije
over Cyprus snel zullen worden hervat.”
Dit zei gisteren de Turkse senator Kam
ra Inan, die woensdag het standpunt van
de Turkse regering inzake Cyprus uiteen
heeft gezet aan minister Van der Stoel,
die vandaag naar Athene gaat.
Amerikaanse officieren grote hoe
veelheden Amerikaans militair mate
rieel werden doorgezonden
ramanlis, bestaat er geen twijfel over
dat leden van de militaire regering
bij de wapenhandel betrokken waren.
Volgens Griekse bronnen is het dui
delijk dat bij een dergelijke zaak
personen op hoog niveau betrokken
moeten zijn geweest.
WASHINGTON (DPA, ANP).
Griekenland heeft tijdens de zeven
jaren van het kolonelsbewind voor
500 a 600 miljoen dollar van Amerika
aan wapens ontvangen. Toen echter
Turkije Cyprus binnenviel en de
Griekse officieren de onder de wape
nen geroepen reservisten wilden be
wapenen, waren de arsenalen leeg.
Een groot deel van de Amerikaanse
karabijnen, machinegeweren, raketten
en munitie, zo hebben Griekse ballin
gen in Washington onthuld, waren
naar andere landen verkocht, voorna
melijk in zwart Afrika en vermoede-
„Benoeming Guillaume had kunnen
lometers ten zuiden van Wenen. Om de
emigranten van het station waar ze
iedere dag met de Chopin-expres uit
Moskou arriveren, naar het kamp te
brengen en enkele uren later weer naar
het vliegveld Schwechat, moesten ze bij
elkaar enkele uren in een bus zitten.
Dat bracht grote veiligheidsrisico’s met
zich mee. De kosten van de politiebewa
king onderweg door Oostenrijk te
betalen waren bovendien ontzagwek
kend hoog.
Men is nu bezig een gebouw van het
Rode Kruis, praktisch langs de weg van
Wenen naar het vliegveld gelegen, als
transitkamp in te richten. Volgende
maand zal het kunnen gaan draaien. De
transportweg van de Russische joden
wordt dan met 120 kilometer per groep
verminderd. Een hele opluchting zowel
voor de Jewish Agency, die voor de
emigratie verantwoordelijk is, als voor
het Rode Kruis, dat sinds vorig jaar de
opvang van de joden organiseert, en de
Oostenrijkse regering die hen gastvrij
heid verleent.
het punt stond een spion in Brandts
kanselarij te ontmaskeren.
Een woordvoerder van de sociaal-de
mocratische partij heeft dit artikel van
Quick „smeerpijperij” genoemd. In Bonn
wordt weinig waarde gehecht aan het
artikel, omdat het blad geen bewijzen
aandraagt voor de beweringen. Quick
staat bekend om zijn oppositie tegen de
huidige regeringscoalitie.
Turkse regering een reis langs Europese
hoofdsteden maakt om de Turkse ziens
wijze inzake Cyprus uiteen te zetten,
herinnerde eraan dat mr. Van der Stoel,
als parlementariër en als bewindsman,
steeds geijverd heeft voor terugkeer van
de democratie in Griekenland. Hij zei
ook dankbaar te zijn dat het PvdA-
Kamerlid Dankert de martelingen van
politieke gevangenen in Turkije in 1971
in West-Europa aan de orde had gesteld.
Minister Van der Stoel en een aantal
Nederlandse Kamerleden met wie hij
had gesproken, hadden zich bezorgd ge
toond over de gevolgen die de crisis op
Een jonge popfan en zijn meisje klampen zich aan elkaar vast terwijl zij verwijderd
worden van het terrein van Windsor Great Park in het Engelse plaatsje Windsor.
Het popfestival dat aldaar gehouden werd, ontpopte zich als een flop voor duizenden
fans toen 600 politiemannen en -vrouwen gisteren de voorstelling sloten. Oorspronke
lijk had men tot volgende week door willen gaart, mede omdat regen de pret eerder
bedorven had.
Cyprus kunnen hebben voor de demo
cratische ontwikkeling in Griekenland.
Turkije is ook voor volledig herstel van
de democratie in Griekenland, aldus
Inan, maar anderzijds mag de prijs die wij
zullen moeten betalen om een oplossing
inzake Cyprus te vinden niet te hoog
zijn, opdat het democratische systeem in
Turkije niet ook in gevaar wordt ge
bracht.
Sommige deskundigen vermoeden dat
de Sojoez schade heeft opgelopen bij de
pogingen om de koppeling tot stand te
brengen. Na een vlucht van 50 uur en
12 minuten zagen de kosmonauten Sara-
fanov en Demin zich genoodzaakt een
nachtelijke landing te maken.
Het gezamenlijke Amerikaans-Russi-
sche ruimtevaartproject van volgend
jaar juli, waarbij een koppeling tussen
een Apollo en een Sojoez tot stand zal
worden gebracht, is door het mislukken
van de vlucht met de Sojoez-15 niet in
gevaar gebracht. Dit hebben functiona
rissen van het Amerikaanse bureau voor
de ruimtevaart (NASA) gisteren in Was
hington verklaard.
Men wees er van NASA-zijde op dat
de Sojoez-15 niet was uitgerust met het
koppelingsmechanisme dat de Amerika
nen en Russen volgend jaar zullen ge
bruiken.
DEN HAAG. (ANP) De Tweede
Kamer heeft gisteren besloten de behan
deling van de nota over het vraagstuk
van de buitenlandse arbeiders uit te
stellen. Oorspronkelijk was vastgesteld
dat deze nota op 18 september besproken
zou worden. Een nieuwe datum is nog
niet vastgesteld.
Drie toestellen maakten op weg naar
Nice een tussenlanding op de luchtMven
van Lyon, waar na een onderzoek geen
explosieven werden aangetroff»*- Ook
andere vliegtuigen in Lyon °P de
Charles de Gaulle luchthaven Parijs
werden aan een grondig onc-rzoek on
derworpen, hetgeen tot grote vertragin
gen leidde.
worden verhinderd”
De Combat zag het levenslicht in
Lyon in december 1941, na de fusie van
twee illegale bladen, de Liberté en de
Vérité. George Bidault, de latere minis
ter van Buitenlandse Zaken, werd de
eerste hoofdredacteur.
Bij de bevrijdin^ in 1944 begon een
grote periode v jor de Combat. Het ille
gale geschrift kwam uit als dagblad met
als devies: „Uit het verzet naar de
revolutie”. Onder het hoofdredacteur
schap van Albert Camus steeg de oplaag
tot 180.000 in 1P45. Tot de bekende
medewerkers behoorden onder anderen
Jean Paul Sartre en André Malraux
Financiële moeilijkheden en onderlinge
meningsverschillen duwden de oplaag
achteruit to 120.000 in 1947. Die daling
heeft zich regelmatig voortgezet tot nog
geen 2500 exemplaren in de afgelopen
weken.
De financiële gaten werden gestopt
door de eigenaar, Henri Smadja, die 95
percent van de aandelen in zijn bezit
had en van geen wijken wilde weten.
UPPSALA. (AP) Een krachtige
kernbom is gisteren ondergronds tot
ontploffing gebracht op het proefterrein
in het gebied van Nova Zembla, aldus
heeft professor Marcus Baath van het
seismologisch instituut in Uppsala be
kendgemaakt.
Twee geheel verschillende vrouwen en
twee geheel verschillende stijlen van
paardrijden. Links, prinses Anne van
Engeland die gisteren in een soort cow-
boykostuum deelnam aan een concours
hippique te Bramham in het graafschap
Yorkshire. Rechts, stripteasedanseres
Fiona Richmond die gisteren gearresteerd
werd omdat ze op het Londense Picca
dilly Circus reed, slechts gekleed in een
pistoolriem, laarzen en een cowboyhoed.
Fiona wilde met haar luchtige ritje re
clame maken voor de revue „Let’s get
Laid” (te vertalen als „Kom naar bed”),
die maandag in het Old Windwilltheater
op Piccadilly Circus in première gaat.
Fiona begon haar ritje even buiten het
theater. Omdat de automobilisten voor
het gebeuren stopten en zodoende een
enorme verkeerschaos veroorzaakten,
verschenen alras politie-agenten ten to
nele en werd de naakte paardrijdster in
een deken gewikkeld en afgevoerd. Fio
na heeft de geldboete van f 130 reeds
betaald.
BONN De aanstelling van
Günther Guillaume tot persoonlijk
assistent van kanselier Brandt had
kunnen worden verhinderd. Dit
verklaarde gisteren de chef van de
Westduitse binnenlandse veilig
heidsdienst, Günther Nollau, voor
de parlementaire enquêtecommissie,
die de spionage-affaire onderzoekt.
De ontploffing vond precies om 11.00
uur plaats en gaf de uitslag 6.6 op de
open Richter schaal, aldus Baath. Het
was waarschijnlijk de eerste multi-me-
gaton kernlading die tot ontploffing is
gebracht sinds tijdens het bezoek van
president Nixon aan Moskou in juli een
protocol werd ondertekend waarbij werd
overeengekomen door de Sovjet-Unie en
de Verenigde Staten geen kernbommen
zwaarder dan 150 kiloton meer te doen
ontploffen.
De Amerikaanse commissies voor
buitenlandse zaken van Senaat en
Huis van Afgevaardigden zijn door de
in Washington in ballingschap leven
de Griek Elias Demetracopulos van
het schandaal op de hoogte gebracht
nadat deze begin augustus in Genève
met leden van de nieuwe regering in
Athéne had gesproken.
Dat Guillaume desondanks een top
functie in Brandts kanselarij kon krij
gen, is voornamelijk te wijten aan com-
municatiestoringen in het apparaat van
de Westduitse binnenlandse veiligheids
dienst. Zo nam de afdeling die een
onderzoek naar het verleden van Guil
laume moest instellen alleen contact op
met de afdeling communisme en niet
met de afdeling contra-spionage.
De binnenlandse veiligheidsdienst was
reeds in 1954 op de hoogte van het feit
dat Guillaume in dat jaar in opdracht
van de Oostberlijnse uitgeverij „Volk
und Wissen” drukkerijen in de Bondsre
publiek had bezocht. Vermoed werd dat
hij daar wilde infiltreren. De afdeling
contra-spionage bewaarde bovendien in
haar archiefkasten een dossier over de
DDR-spion Nenninger, die bij Euratom
werd ontmaskerd en ook werkzaam was
geweest bij de uitgeverij „Volk und
Wissen”.
Een combinatie van beide feiten had
argwaan moeten wekken, maar de afde
ling die Guillaume’s antecedenten na
moest gaan, werd door nalatigheden niet
Met het in stand houden van de krant
heeft hij een groot deel van zijn vermo
gen verspeeld. Bij zijn dood dit jaar
werd het bedrijf voortgezet door zijn
neef Jean Marc Smadja. die de zaak niet
heeft kunnen redden en faillissement
heeft moeten aanvragen.
Opiniebladen verdwijnen in Frankrijk
gaandeweg. De socialistische partij heeft
al in geen jaren meer een eigen dagblad
sedert de verdwijning van de Populaire,
die in de laatste jaren van zijn bestaan
met slecl.ts één pagina verscheen. De
partij van Mitterrand moet het doen
met een weekblad. Ook de communisti
sche Humanité gaat niet al te best en
wordt hoofdzakelijk drijvende gehouden
door de zondagsuitgave Humanité en
Dimanche, druk gelezen en verspreid.
PARIJS. Andermaal is in Frank
rijk een stuK van de vrije en zelfstandi
ge pers afgehakt. Vanmorgen is het
laatste nummer verschenen van de
„Combat”. Onder een heroïek hoofdstuk
uit het illegaal verzet tegen de Duitse
bezetter, staat een streep.
Naar gisteren in Bonn verluidde zou
Wienand dit aan het SPD-fractiebestuur
aangeboden hebben. Hij ondergaat mo
menteel een medische behandeling in
zijn woonplaats aan het Gardameer.
Wienand wordt ervan beschuldigd
aanzienlijke bedragen te hebben geïncas
seerd van de vroegere chartermaat
schappij „Paninternational”, waarvoor
hij als adviseur was opgetreden. Wie
nand heeft dit steeds ontkend. De justi
tie onderzoekt de belastingaangiften van
hem omdat er verdenkingen zijn van
belastingontduiking.
Enige tijd geleden kwam Wienand in
de publiciteit, toen de CDU-afgevaardig-
de Julius Steiner zei 50.000 mark van
Wienand te hebben ontvangen. Hij
moest daarvoor bij een motie van wan
trouwen in april 1972 tegen zijn eigen
CDU-fractie en voor kanselier Willy
Brandt stemmen. Wienand heeft deze
beschuldiging als onwaar van de hand
gewezen.
Duidelijk werd dat de top van de
veiligheidsdienst eerst werd ingelicht
toen Guillaume werkelijk werd verdacht
van spionage. Die verdenking ontstond
toen Guillaumes naam in de aantekenin
gen van vakbondsfunctionaris Wilhelm
Gronau werd aangetroffen. Gronau werd
in september 1972 als DDR-spion ont
maskerd.
De Turkse publieke opinie is zeer
gevoelig inzake de behandeling van Tur
kije door de westelijke bondgenoten.
Men heeft het idee dat Griekenland het
„beminde kind” van het Westen is en
Turkije het „trouwe kind is dat vaak in
de steek wordt gelaten.”
Turkije is voor snelle hervatting van
het overleg over Cyprus in Genève (dus
met Engeland en Griekenland) omdat er
snel een oplossing gevonden moet wor
den voor de problemen van de 200.000
vluchtelingen op Cyprus en de duizen
den Turkse Cyprioten die zich in encla
vés op Grieks-Cyprisch gebied bevinden.
Als er geen snel akkoord komt, wordt
een feitelijke verdeling van het eiland
tot stand gebracht, terwijl Turkije juist
geen einde wil maken aan de onafhan
kelijke staat Cyprus, aldus senator Inan,
die ook op het gevaar van verdere
internationale politieke complicaties
wees.
V”
