van
Boeren boos
in België
Haig blijft
Zwendelpraktijken
in Sovjet-republiek
Topgesprek Giscard-Schmidt
had inflatie als onderwerp
Leider Turks-Cyprioten Denktash noemt geen reden
Betoging tegen
keizer van
Ethiopië
Begrafenis
fascist
Japans kernschip
„Mutsu” verliest
radioactiviteit
JUAN CARLOS HAD GELUK MET „GENERALE REPETITIE”
GEORGIERS TEGEN PLAN-SYSTEEM
FRANSE PRESIDENT WENST EUROPEES BERAAD
e
r"
V//
DINSDAG
3
SEPTEMBER
1974
BINNEN- EN BUITENLAND
Afgezet
Massagraf
Sterke man
Stank
Gemeen
Tegen inflatie
F
3
I
FRANCO WEER AAN DE MACHT
“IHHfftU:
(Van onze redacteur in Parijs)
Uitstel van gesprek op
Cyprus
dat
de
conferentie
(Van onze redacteur in Barcelona,
Robert Bosschart)
Schmidt zal dus vooral van Giscard
willen weten wat de Franse regering
van plan is te doen tegen de inflatie.
Giscard zal hem vertellen dat de laatste
De regering of het parlement komen
niet tussenbeide' en beperken zich, even
als het volk, ertoe om „op de hoogte
gesteld” te worden. Prins Juan Carlos
gisteravond tussen Giscard en Schmidt
lang, heel lang zijn gepraat, maar zon
der veel resultaat waar men onmiddel
lijk houvast aan heeft. Niettemin zijn
zulke besprekingen nuttig. Bovendien
behoort Schmidt, evenals zijn voorgan
ger Willy Brandt tot dat type van Duit
sers die zich met een sterke mark niet
onnodig hard op de borst slaan.
Neo-fascisten in Italië brengen in Rome
de fascistengroet tijdens de begrafenis
van prins Borghese, die vorige week in
Spanje overleed. Prins Borghese was uit
Italië gevlucht nadat hij ervan beschul
digd was betrokken te zijn geweest bij
de mislukte staatsgreep van 1970.
Twee weken geleden is op Cyprus
een massagraf ontdekt in het dorp
Aloa, op slechts enkele kilometers
van Maratha. Volgens de Turken
zijn daar de lijken van 57 Turks-
Cyprioten gevonden.
ontkomen door zich verborgen te
houden.
(Van onze redactrice in Wenen)
WENEN. Met de zwendelpraktijken
in de zuidelijke Sovjet-republiek Geor
gië, die daar sinds jaren aan de orde van
de dag zijn, lijkt het steeds erger te
worden. Ondanks drastische tegenmaat
regelen is het Moskou nooit gelukt in
het land, waar nota bene vadertje Stalin
is geboren, orde te scheppen. De trotse
Georgiërs lappen het hele plan-systeem
van Marx en Lenin aan hun glimmende
roodleren laarzen.
MADRID. Generaal Franco
heeft via zijn eerste minister Arias
Navaro laten weten dat hij besloten
heeft het ambt van staatshoofd te
hernemen. Prins Juan Carlos de
Bourbon, die sinds 19 juli waarne
mend staatshoofd was wegens
Franco’s ernstige ziekte (een flebo-
trombosis in het rechter dijbeen die
twee gevaarlijke inzinkingen ver
oorzaakte, wat de bijna 82-jarige
Franco danig verzwakte), is dus nu
weer „toekomstig koning” niets
minder, maar ook niets meer.
Schmidt moet voor zijn vertrek uit
Bonn (ot ingewijden hebben gezegd: hoe
welvarender wij zijn, des te kwetsbaar
der we worden.
Turkse soldaten, een doek voor de
mond tegen de stank, zijn gisteren
bezig geweest met het opgraven
van de lijken, die door een bulldo
zer bedolven waren onder een berg
De hoofdman van het dorp Maratha,
Hassan Nihat Moestafa, zegt dat
hij, zijn vrouw, twee dochters en
een broer voor zover bekend de
enige overlevenden uit het dorp
zijn. Er woonden ongeveer 90 men
sen. Hij zegt verder dat in de nacht
van 14 augustus Grieken, soldaten
en mannen in burgerkleren het
dorp waren binnengedrongen en de
mensen uit hun huize hadden ge
dreven. Een half uur later hoorde
hij schoten van machinepistolen.
Zijn gezin was aan de moordpartij
vier maanden van het jaar een beroep is
gedaan op 200.000 verkooppunten in
Frankrijk om de prijzen met 5 percent
te verlagen. Maar dat zal op Schmidt
weinig indruk maken. Even weinig in
druk trouwens als op de Franse consu
menten, van wie er maandag acht mil
joen van vakantie thuis gekomen zijn.
Over de strijd tegen de inflatie zal
werd staatshoofd op het moment dat
Franco zulks besloot en zijn ambtster
mijn eindigde op dezelfde manier toen
Franco maandagmiddag zijn terugkeer
aankondigde.
Franco zowel als Juan Carlos hebben
met de tijdelijke machtswisseling zeker
enig politiek risico gelopen. Voor Franco
was dat risico overigens vrij klein, want
de kans dat Juan Carlos misbruik van
zijn kortstondige regering zou maken of
dat hij zou weigeren de macht terug te
geven, was gering. De prins daarentegen
heeft een groot risico genomen door zich
zo daadwerkelijk te compromitteren met
de dagelijkse politiek van het regime.
De procedure van de machtsover
dracht is automatisch en wordt door het
staatshoofd in een volkomen persoonlij
ke beslissing in en buiten werking ge
steld.
vuilnis van blikjes, papier en plas
tic. Volgens de Turken zijn de
meeste lijken van vrouwen en kin
deren. Ze zijn door schoten in het
hoofd en de nek gedood. Identifica
tie van de slachtoffers is vrijwel
onmogelijk omdat pogingen zijn
gedaan de lijken te verbranden.
Zweedse politiemannen van de VN-
macht, die toezicht houden bij het
opgraven, hebben bevestigd dat tot
dusver ongeveer 28 lijken zijn ge
vonden. De Turken zeggen dat er
70 tot 80 slachtoffers moeten zijn.
strofale tornado van 1972 in Tiflis, de
hoofdstad van Georgië, bij een bank
112.000 roebel hadden opgenomen voor
reparatiewerkzaamheden, terwijl daar
voor maar 30.000 roebel nodig zouden
zijn geweest.
De minister van Binnenlandse Zaken
van Georgië, Ketiladse, riep in het jong
ste nummer van het Georgische partij
blad „Morgenrood van het Oosten” dan
ook tot een kolossale campagne op.
„Diefstal, bedrog, protectionisme en „an
dere alarmerende verschijnselen” nemen
op ontstellende wijze toe”, aldus Keti
ladse. De autoriteiten concentreren zich
volgens hem op economische toekomst
projecten zonder efffectieve maatregelen
te treffen om ook aan de economische
criminaliteit paal en perk te stellen.
PARIJS. Gisteravond hebben Gi
scard d’Estaing als president van Frank
rijk en Helmuth Schmidt als bondskan
selier van West-Duitsland met elkaar op
het Elysée-paleis gedineerd. Het lange
gesprek heeft onder vier ogen plaatsge
had en als er geen tolken bij zijn
geweest, hebben de twee staatslieden
Engels met elkaar moeten spreken. Alles
wat aan tafel besproken is, zal binnens
kamers blijven. Er wordt geen commu
niqué uitgegeven en de pers zal niet
worden ingelicht.
Eén voorbeeld: tijdens zijn waarne-
mend-staatshoofdschap schoot de Guardia
Civil in Carmona een betoger dood en
werd een krant in Malaga voor twee
weken gesloten als politieke straf.
De betogers liepen langs het paleis
waar de keizer zijn bureau heeft en
langs het onlangs genationaliseerde „na
tionale paleis”, waar de keizer nu vrij
wel in afzondering woont.
Het is voor het eerst dat openlijk
tegen de keizer wordt gedemonstreerd,
sinds het Ethiopische leger begin dit jaar
rebelleerde en Haile Selassie geleidelijk
steeds meer macht ontnam. Het comité
van de strijdkrachten heeft zich tot
dusver onthouden van persoonlijke aan
vallen op de keizer. In een radio-uitzen-
ding deelde het comité mee dat voor
toekomstige demonstraties een vergun
ning nodig zal zijn. Betogingen als die
van gisteren kunnen de doelstellingen
van de beweging, bestrijding van de
corruptie van het oude regime, de aris
tocratie en de keizerlijke familie in
gevaar brengen, aldus de radio.
De betogers zongen gisteren beledigen
de liedjes aan het adres van keizer Haile
Selassie. De demonstratie verliep zonder
incidenten. Politie en leger grepen niet
in.
Toch valt het niet moeilijk te raden
waarover het gesprek na de koffie ging.
Giscard heeft zijn zinnen gezet op een
topconferentie aan het eind van het jaar
om de Europese eenwording weer wat
verder op gang te brengen. Schmidt
heeft er wel oren naar, maar wil in
geen geval een nutteloos gesprek of een
praatje aan de haard, zoals indertijd in
Kopenhagen, waar nooit wat uitgekomen
is. Beiden zullen het betrekkelijke van
zulk een nieuwe top inzien, zolang er
geen klaarheid bestaat over wat Enge
land precies wil.
Blijft Wilson na een stembusuitspraak
aan het bewind, dan kan men een meer
Verenigd Europa voorlopig wel vergeten.
Als Schmidt van zijn hart geen moord
kuil maakt, zal hij de hoop uitspreken
dat bij verkiezingen in Engeland de
conservatieven winnen.
NICOSIA (AFP, Reuter en UPI) Het voor gisteren aangekondigde gesprek
tussen president Glafkos Clerides van Cyprus en Rauf Denktash, leider van
de Turkse gemeenschap, is op verzoek van Denktash uitgesteld tot vrijdag.
De bespreking zou gaan over humanitaire problemen. Officieel is geen reden
voor het uitstel bekendgemaakt, maar uit goede bron is vernomen dat Denktash
de ontmoeting heeft afgelast na de ontdekking van een massagraf in het Turks-
Cyprische dorp Maratha bij Famagusta.
Volgens Turks-Cyprische autoriteiten
zijn onder een vuilnisbelt zeventig
Turks-Cyprische inwoners van Ma
ratha begraven, die zouden zijn
vermoord toen het Turkse leger op
14 augustus een tweede opmars op
Cyprus begon. Tijdens het bezoek
van VN-secretaris-generaal Kurt
Waldheim vorige week aan Cyprus
waren Clerides en Denktash over
eengekomen elkaar geregeld te
ontmoeten voor besprekingen over
humanitaire problemen.
Het eerste gesprek zou gistermiddag
plaatshebben. Het uitstellen van
deze bijeenkomst na de ontdekking
van het massagraf kan ernstige
gevolgen hebben voor de kansen op
hervatting van het overleg tussen
de twee bevolkingsgroepen op Cy
prus en van de conferentie in
Genève.
TOKIO. (AFP) Het eerste Japanse
schip met kernaandrijving, de „Mutsu”,
lieeft gisteren zijn proefvaart onderbro
ken omdat er een abnormale hoeveel
heid radioactiviteit vrijkomt.
Boze Belgische boeren hebben gisteren
20.000 tractoren op de Brusselse straten
gebracht om kracht bij te zetten aan
hun eisen tot inkomensverbetering. Deze
actie heeft tot omvangrijke verkeersop
stoppingen geleid en drie gewonden ge
kost: twee rijkswachten en een vracht
wagenchauffeur.
De mannen van de Rijkswacht liepen
hun verwondingen op toen verontwaar
digde landbouwers het kantoor van de
Boerenbond in Brussel wilden bestor
men. De vrachtwagenchauffeur kreeg
een ferm pak slaag toen hij met zijn
voertuig tractoren opzij wilde drukken
die een kruispunt versperden.
Een bloemlezing uit de schandalen
van deze zomer: ambtenaren van het
Georgische ministerie van Bouwwerken
hebben loonlijsten gevoerd over niet-
bestaande arbeiders, waardoor ze in de
loop van de maanden 200.000 roebel
hebben geïncasseerd. In Suchumi hebben
arbeiders van een tabaksindustrie door
de produkten van hun bedrijf zwart te
verkopen zich illegaal met enkele mil
joenen roebels verrijkt. Ook kwam men
er achter, dat ambtenaren na de cata-
Natuurlijk had de prins geen enkele
directe verantwoordelijkheid voor deze
gebeurtenissen, maar er hadden wel be
langrijke gevolgen kunnen ontstaan, die
de prins als voorzitter van de minister
raad tot compromitterende besluiten
hadden kunnen dwingen.
Juan Carlos heeft geluk gehad dat het
ditmaal tot een generale repetitie be
perkt bleef. Zijn politieke overlevings
kansen als koning zullen in de toekomst
immers berusten op zijn prestige bij het
héle volk hij heeft niet zo’n ijzeren
controle over het regime als Franco en
moet dus een bredere basis zoeken."
Of Franco, weer geheel de oude is,
blijft nog een open vraag, ondanks alle
medische bulletins, die vooral bedoeld
zijn om het Spaanse volk „gerust te
stellen”. Er zijn aanwijzingen dat zijn
naaste medewerkers en familieleden
druk op hem uitgeoefend hebben om
zijn taak weer te hervatten, omdat zij zo
weer dichter bij de macht staan en hun
toekomstige posities beter kunnen indek
ken.
Want ondanks alle „geruststellingen”-
lijkt het einde van het Franco-tijdperk
dichterbij dan ooit. De overgang zal, hoe
schoorvoetend ook, een politieke ontwik
keling met zich meebrengen. En dat is
voor heel wat personen in bevoorrechte
posities een zorgwekkende gedachte.
Schmidt is in Parijs als de sterke
man. Frankrijk moet dit jaar rekenen
op een tekort op zijn handelsbalans van
20 tot 25 miljard franken, terwijl West-
Duitsland een royaal overschot heeft
van 10 miljard dollar. De Westduitse
produkten vinden bij export naar het
buitenland gretige afnemers, terwijl de
Franse export door gebrek aan een goed
exportapparaat wel toeneemt, maar niet
aan de Franse verwachtingen beant
woordt.
Toch is de reis van Schmidt naar
Parijs mede ingegeven door eigenbelang.
Zelfs West-Duitsland, met zijn sterke
mark, ontkomt niet aan de gevolgen van
de inflatie. Er zijn in dat land op het
ogenblik een half miljoen werklozen, en
dat kunnen er eind van het jaar één
miljoen worden. Italië is van het bank
roet gered door een Duitse lening van
twee miljard dollar op goudbasis. Zou
het met Frankrijk of Engeland diezelfde
kant uitgaan dan kunnen rampzalige
gevolgen voor West-Duitsland niet uit
blijven.
gebied van Maratha ook honderden
Grieks-Cyprioten worden vermist.
„Een voorwerp gevonden op het
lijk van een vrouw in het massagraf
wijst erop dat de eigenaresse een
Griekse vrouw was”, aldus de ver
klaring.
In een tweede regeringsverklaring
wordt een onafhankelijk onderzoek
door het Internationale Rode Kruis
verlangd, in aanwezigheid van
Turks-Cyprische en Grieks-Cypri-
sche waarnemers. De regering ver
oordeelt de gemelde misdaad en
soortgelijke misdrijven, ongeacht
door welke partij ze begaan zijn,
aldus de regeringsverklaring.
ADDIS ABEBA. (Reuter) Met leu
zen als „Weg met de keizer”, „Hang de
keizer” en „De keizer is een dief” is
gisteren in Addis Abeba gedemonstreerd
tegen de Ethiopische keizer Haile Selas
sie. De betoging van een 3000 a 4000
studenten begon bij de universiteit, maar
gaandeweg sloten steeds meer mensen
zich bij de demonstratie aan-
De strafing bedraagt op het oppervlak
van de reactor 0,1 milliroentgen per uur.
Dit zou normaal zijn als de reactor van
36.000 kilowatt op volle kracht zou wer
ken. Men is echter pas in het stadium
van voorlopige proefnemingen.
Volgens het Japanse bureau voor de
ontwikkeling van kernenergie zal het
8.214 ton metende schip wellicht onmid
dellijk moeten terugkeren naar zijn
thuishaven, Somori, in het noorden van
Japan.
De „Mutsu” is het vierde koopvaardij
schip ter wereld met kernaandrijving.
Het schip is een week geleden uitgeva
ren. ondanks tegenwerking van plaatse-
I^ke vissers die bang zijn dat radioactie
ve besmetting van het vaartuig een ern
stige schade aan de visstand zal ver
oorzaken.
Denktash zei hierover: „Deze verkla
ring strooit zout in onze wonden.
Hoe kunnen ze zo gemeen zijn en
denken dat ze zo slim zijn dat ze
de wereld Kunnen bedriegen”. Vol
gens hem zijn de lijken beslist van
Turks-Cyprioten. Familieleden pro
beren nu de slachtoffers te identi
ficeren.
Denktash vond het schijnheilig om
onder deze omstandigheden over
humanitaire vraagstukken te gaan
praten. De besprekingen zouden
gaan over de naar schatting 225.000
vluchtelingen op het eiland. „Ik
kan niet met Clerides gaan praten
over humanitaire problemen als er
een moordpartij op grote schaal
onder baby’s, oude mannen en
vrouwen heeft plaatsgevonden”, al
dus Denktash.
Een VN-woordvoerder heeft meege
deeld dat in een Grieks-Cyprisch
dorp in de buurt van Maratha drie
ongeïdentificeerde lijken zijn ge
vonden. Een ander Grieks-Cyprisch
dorp, Loutros, was in brand gesto
ken. Voor zover bekend waren er
toen geen mensen in het dorp. De
VN proberen een voedselzending te
sturen naar het dorp Petra, waar
uit bericht is ontvangen dat een
aantal bejaarde Grieks-Cyprioten
er van honger dreigt te sterven.
Turkse soldaten met een doek voor de mond tëgen ,de stank, bezig met het op
graven van een massagraf op Cyprus.
i
Grieks-Cyprioten zeiden gisteren dat
de lijken in Maratha even goed
kunnen zijn van de honderden
Grieks-Cyprioten die in dit gebied
vermist worden.
Denktash verklaarde gisteravond dat
hij de bespreking heeft uitgesteld
uit woede over een regeringsver
klaring waarin wordt gesuggereerd
dat de lijken in het massagraf
mogelijk van door Turken ver
moorde Grieks-Cyprioten zijn. In
die verklaring staat dat in het
Al in 1972 zijn in Georgië diverse top
politici afgezet vanwege opzienbarende
corruptieaffaires. Mjananadze werd als
partijleider van Georgië ontslagen *en
opgevolgd door Tsjevardnaze die op zijn
beurt diverse ministers met congé stuur
de.
Van Moskou had hij de instructie
gekregen zo rigoureus mogelijk op te
treden. Dat schijnt er alleen maar toe te
hebben geleid dat de ontevredenheid on
der de Georgische bevolking is aange-
wakkerd. Het nationalisme viert er
hoogtij.
De uit Moskou afkomstige vijfjaren
plannen en economische projecten be
schouwen de Georgiërs zelf als totaal
onaangepast en onuitvoerbaar. Vergrij
pen tegen die plannen gelden als „kava-
liersdelict” en als een Georgiër zich op
kosten van de staat weet te verrijken,
dan wordt hij door zijn landgenoten niet
als een fraudeur, maar als een soort
patriottische held met fantasie en durf
aangekeken.
WASHINGTON. (Reuter) De staf
chef van het Witte Huis, generaal
Alezander Haig, heeft zich bereid ver
klaard op verzoek van president Ford in
functie te blijven. Dit heeft de woord
voerder van het Witte Huis, Gerald
terHorst, gisteren meegedeeld.
TerHorst sprak hiermee een bericht
in het tijdschrift „Newsweek” tegen, als
zou de generaal binnen enkele weken
aftreden om zijn militaire loopbaan
weer op te vatten-
Volgens Newsweek zouden medewer
kers van Ford de president hebben ge
vraagd generaal Haig naar huis te stu
ren wegens zijn betrokken zijn bij
Nixons verdediging in het Watergate-
schandaal.
VdH».
