Groot geheim
koffer
EX-PRESIDENT AANVAARDT AMNESTIE VAN FORD
Kolonisten in Mozambique
bezetten radiostation
Franse invitatie
Betere controle
op medicijnen
voor beiaarden
Landmacht aan het
werk in Soedan
Breznjev optimistisch
over de graanoogst
Makarios gaat spoedig
Geen geld meer voor dominees
EEG-partners
aanvaarden
terug naar Cyprus
in
NA AKKOORD TUSSEN LISSABON EN FRELIMO
Transportoperatie voltooid
V ertegenwoordigers
krijgen gratis
rechtsbijstand
Weer Brits reisbureau
geliquideerd
Geen cijfers bekendgemaakt
wtAANDAG 9 StPïEMBtR
4^74
BlrtREKLAND'tiXJlXENLAND
3
Speciale bijstand
Bandjes
Bekrachtigd
Staatsgreep
i
dF-
s
Nixon geeft fouten toe
het Watergate-schandaal niet krachtiger en meer recht-door-zee op te
aldus
d
n
it
lossen”,
van
it
‘t
op mogelijke stappen”.
Gedeputeerde
t-
m
in
ft
LISSABON (Reuter, AFP, DPA en UPI) De Portugese regering voert beraad
over de stappen die genomen moeten worden tegen de Portugese blanke kolonisten
die in Lourenco Marques in verzet zijn gekomen tegen overdracht van de macht in
Mozambique.
het Witte Huis, die op 30 september voor
de rechtbank zullen verschijnen wegens
hun aandeel in het Watergate-schandaal.
t
1
i
i
s
n
n
s
Ook Nederland is door middel van de
Nederlandse handelsreizigers en handels-
agentenvereniging NHRV vertegenwoor
digd in de internationale liga.
„Dat de manier waarop ik de affaire-
Watergate behandelde, de verkeerde was,
is een last die ik alle dagen die mij nog
historisch proces en de wegen van de
toekomst”.
In een verklaring voorafgaande aan de
ondertekening van het amnestiedecreet
zegt Ford dat hij bij zijn geweten te
rade is gegaan om het juiste te doen.
Ford legde zijn amnestieverklaring af,
nadat hij in de St. Johnskerk in de
onmiddellijke nabijheid van het Witte
Huis een dienst had bijgewoond.
Twee jaar geleden werd door de lei
ding van de kerk van Engeland geschat
dat bij een jaarlijkse prijsstijging door
inflatie van 5 percent de kerkgangers in
1975 45 percent meer aan de kerk zou
den moeten bijdragen dan in 1970. De
inflatie bedroeg het afgelopen jaar ech
ter al twintig percent.
doorgaat, er over enige tijd meer hulp
priesters dan priesters zullen zün”
De Britse verkiezingen zouden nu door
premier Wilson definitief zijn vastge
steld op 10 oktober. De premier bezocht
het afgelopen weekeind koningin Elisa
beth op Balmoral Castte. Hij zou deze
datum aan haar hebben voorgelegd.
1
n
e
n
g.
't
e
n
If
>r
ie
et
m
as
t
t
1
1
5
L-
k
?r
:h
se
li
ve
il
ls
et
je
m
)e
?n
)e
g-
‘1
n
g
i,
g
le
n
ie
:e
sr
le
ft
li
et
»n
le
i-
in
ti
:d
ar
t-
>n
g
in
m
at
■n
11
an
ti-
d-
jn
sn
o—
de
ge
is
lij
<a
al
te
se
President Fords perschef Herald TerHorst
heeft gisteravond zijn ontslag ingediend
uit protest tegen de aan oud-president
Richard Nixon verleende gratie-
In een communiqué zegt TerHorst, die
een goede vriend van Ford is, dat de
president naar eer en geweten heeft
gehandeld. „Het is ook een gewetenszaak
van mijzelf mijn ontslag in te dienen”.
EL FASHER (ANP). Het Neder
landse detachement van de rampenbri
gade van de landmacht dat op het
ogenblik in de westelijke Soedanese pro
vincie Darfur is, is sinds de aankomst
van het negende en laatste transport
vanaf Soesterberg, vrijdagochtend, com
pleet. Op 20 augustus werd een begin
gemaakt met de overbrenging van het
detachement.
Het Witte Huis maakte gisteravond
bekend dat minister van Justitie William
Saxbe heeft bepaald dat Nixons bandjes,
en documenten zijn persoonlijk eigen
dom bljjven. Met Nixon is overeengeko
men dat de ex-president juridisch de
eigenaar van deze stukken zal blijven,
maar dat ze de komende drie jaar door
de regering beheerd zullen worden.
MOSKOU (AP). De Russische partij
leider Leonid Breznjev, die wrees op de
„ongunstige” omstandigheden voor de
landbouw in sommige streken van de
Sovjet-Unie, heeft voor dit jaar niette
min „geen slechte” graanoogst voorspeld.
Nixon zegt dat hij hoopt dat Fords
„daad van barmhartigheid” de last van
Watergate van de schouders van de
Amerikaanse natie zal lichten. De ex-
president zegt verder dat hij wel wist
dat „er veel eerlijke Amerikanen zijn
die van mening zijn dat zijn handelswijze
in Watergate bedoeld was om eigen
interesses te dienen en niet geoorloofd
was.
In de nieuwe richtlijnen bepalen GS
onder meer dat de door een arts voorge
schreven geneesmiddelen alleen aanwe
zig mogen zijn in de verpakking, waarin
zij voor de patiënt individueel door de
apotheek zijn afgeleverd. Verder moet
de per keer afgegeven hoeveelheid ge
neesmiddelen worden beperkt tot ten
hoogste het benodigde voor één maand.
„Ik zie nu in hoe mijn eigen fouten en
verkeerde beoordelingen deze mening
sterkten en schenen te bevestigen. Deze
last is de zwaarste die ik dragen moet”.
Op de foto: premier Wilson voor zijn
aankomst op Balmoral. In het koffertje
heeft hij zijn grote geheim: de werkelij
ke datum van de verkiezingen.
(Van onze redacteur in Londen)
LONDEN. Als de inflatie op dezelf
de voet blijft voortschrijden, zal de kerk
van Engeland binnenkort geen fondsen
meer hebben om de dominees te betalen.
De kerk zal dan overgaan tot het instel
len van onbetaalde hulpdominees, die
hun inkomen verdienen in andere func
ties.
Een dergelijke situtatie bestaat al in
De stukken zullen drie jaar geheim
blijven, tenzij er gerechtelijk beslag op
wordt gelegd. In andere gevallen zijn de
stukken slechts toegankelijk na toestem
ming van zowel ex-president Nixon als
de staatsarchivaris. Op een persconfe
rentie zei Philip Buchen, adviseur van
het Witte Huis, dat Nixon uit eigen
beweging zijn „oefening van berouw”
heeft gepubliceerd. Dat was een voor
waarde geweest voor het verlenen van
amnestie. De „■schuldbekentenis” die
Nixon gisteren publiceerde gaat echter
aanzienlijk verder dan zijn eerdere ver
klaring, waarin hij alleen maar toegaf
dat hij „fouten” had gemaakt.
Buchen zei dat bij zijn weten niet
wordt overwogen amnestie te verlenen
aan de zes voormalige medewerkers van
BORDEAUX (AFP). De Internatio
nale Liga van handelsvertegenwoordi-
gers en handelsagenten heeft op het
wereldcongres in Bordeaux besloten dat
de 200.000 aangesloten vertegenwoordi
gers in loondienst of zelfstandig wer
kend gratis rechtsbijstand zullen kunnen
krijgen in de 14 aangesloten landen. Zij
zullen dit krijgen op grond van het
lidmaatschap van hun vakbondsorgani
satie.
GENÈVE. (Reuter en DPA) Aarts
bisschop Makarios heeft gisteren in
Genève verklaard dat hij de wettige
president van Cyprus blijft. Hij zal
waarschijnlijk binnen een maand op het
eiland terugkeren. In de tussentijd zou
den de Griekse officieren, die verant
woordelijk zijn voor de staatsgreep te
ruggetrokken moeten worden naar Grie
kenland.
ook Nederlandse helpers, dachten hier
van de hongersnood omgekomen stak
kers langs de kant van de weg te zullen
vinden, maar zo erg is het gelukkig niet.
Er heerst geen hongersnood en er is
vrij weinig ondervoeding. Een enorm
tekort, vertelt de commandant-majoor,
heeft men echter aan al datgene, wat
voor een normaal leven nodig is. In El
Fasher bijvoorbeeld is geen brandstof,
geen suiker en geen melk te krijgen. Er
is geen telefoon en er zijn vrijwel geen
verbindingen. In naburige en omliggende
plaatsen rondom El Fasher is de situatie
nog slechter. Het Nederlandse detache
ment maakt zich hier verdienstelijk bij
de distributie van voornamelijk dura,
een soort mais.
Majoor Helmholt houdt dan ook de
komende weken rekening met enkele
reacties vanuit zijn ploeg in de geest
van: „Was deze tocht in dit moordend
klimaat nu wel nodig?” „Maar ze besef
fen zelf wel hoe uiterst primitief alles
werkt,” aldus de commandant.
Hij stelt bovendien dat dit gebied te
kampen heeft gehad met een uitzonder
lijk zwaar regenseizoen, dat veel vroeger
dan andere jaren is begonnen. Hierdoor
waren al snel talrijke wegverbindingen
onbruikbaar geworden en de distributie
was dan ook hoognodig. De regentijd is
nu voorbij. Overdag bereikt het kwik in
El Fasher temperaturen tot boven de 40
graden celsius. De komende week zal
worden getracht verder gelegen plaatsen
vanuit El Fasher te bereiken.
Er zijn tot nu toe vrij weinig „uitval
lers”. Een 3-tonner moest onderweg ach
terblijven wegens een vastgelopen mo
torventilator maar kon worden gerepa
reerd. In de ziekenboeg ligt nu een
soldaat wegens buikloop. Voor het overi
ge is het moreel in de Nederlandse
gelederen goed, aldus majoor Helmholt.
„Het overbrengen van materiaal en
manschappen heeft 18 dagen in beslag
genomen. We kunnen nu pas optimaal
aan de gang gaan”, aldus de 45-jarige
commandant-majoor P. A. Helmholt.
het diocees Southwark, waar de bisschop
deze maand een „heilige synode” heeft
uitgeschreven om het dringende pro
bleem van het personeelsgebrek nog
eens onder de loep te nemen. In South
wark zijn al ruim honderd hulpdomi
nees werkzaam. Bisschop Stockwood zei
in een van de Londense zondagsbladen:
De leider van de communistische par
tij in de Sovjet-Unie gaf geen cijfers
over de vooruitzichten van de oogst en
het was ook nog niet bekend of de
graanproduktie zal voldoen aan het ge
stelde doel van 205,6 miljoen ton. De
oogst, die in de loop van september
voltooid hoort te zijn, is aanzienlijk
vertraagd door hardnekkige en zware
regenval die pas eind augustus afnam
In een toespraak in de stad Novorossisk
aan de Zwarte Zee, zei Breznjev: „de
situatie is in sommige gebieden in Sibe
rië en een deel van Kazakstan ongun
stig”. Dit zijn beide belangrijke graan-
producerende gebieden.
Vorig jaar maakte Moskou melding
van een recordgraanoogst van 222,5 mil
joen ton, maar volgens westerse specia
listen was bij dit cijfer waarschijnlijk
een abnormaal hoog percentage vocht en
afval inbegrepen. Breznjev was in Novo
rossisk om de tad de titel „heidenstad”
toe te kennen om de rol die de plaats
tijdens de tweede wereldoorlog heeft
gespeeld.
De militaire commandanten in Mo
zambique hebben opdracht gekregen rust
en orde te herstellen om te waarborgen
dat het verdrag van Loesaka uitgevoerd
kan worden. Portugal zal niet meer
soldaten naar Mozambique sturen, „om
dat we er genoeg hebben om de toestand
het hoofd te bieden”.
Uit een persconferentie die de blanke
President de Spinola heeft gisteren het
zaterdag in Loesaka gesloten akkoord
met het Frelimo bekrachtigd. Dat heeft
premier Vasco Goncalves in Lissabon
bekendgemaakt.
„Wellicht zal deze Nederlandse hulp
nog weinig zoden aan de dijk zetten,
maar het is tenminste een begin, want
nog steeds stromen vluchtelingen weste
lijk Soedan binnen uit de nog drogere
en aitnere landen Tsjaad en Niger. Hun
aantal wordt geschat op 100.000.
Het brokje ontwikkelingshulp dat ons
land hier verricht, heeft zijn positieve
uitwerking op at bevolking na drie
voedseldistributies niet gemist. De men
sen reageren uiterst verguld”, aldus de
commandant. Volgens hem bestaat er
omtrent de huidige situatie in dit ont
wikkelingsgebied een misvatting. Velen,
rebellen in Lourenco Marques, de hoofd
stad van Mozambique, hielden, kon wor
den opgemaakt dat zij bereid zijn tot
een vergelijk te komen, „als dat maar
een volksstemming zou inhouden over
de aard van de onafhankelijkheid”.
Deze woordvoerder ontkende dat de
blanke rebellen verantwoordelijk zijn
voor de bestorming van de plaatselijke
gevangenis ter bevrijding van 200 ex-
agenten van de ontbonden Portugese
geheime politie. „Dat was een spontaan
optreden van het volk”, zei hij.
Het is de tweede maal dat er dit jaar
algemene verkiezingen in Groot-Brittan-
nië worden gehouden. De eerste vonden
plaats in februari. Het conservatieve ka-
binet-Heath werd daarbij ten val ge
bracht en opgevolgd door een minder
heidskabinet van Labour. De positie van
de Labourregering in het parlement
was echter zo zwak, dat nieuwe verkie
zingen onvermijdelijk bleken.
Vrijdag landde op het vliegveldje van
El Fasher in de westelijk gelegen
Soedanese provincie Darfur een Her
cules transportvliegtuig van Saturn Air
ways met aan boord twee witgeschilder
de 3-tonners, een ziekenauto, een aantal
jerricans met benzine en andere beno
digdheden. Het vliegtuig werd ingehaald
door Nederlandse militairen die gelegerd
zijn in een basiskamp vlak naast het
vliegveld. Het detachement dat wordt
ingezet voor de voedseldistributies in het
gebied bestaat uit 69 man, 18 3-tonners,
jeeps en 1 ziekenauto.
LONDEN (Reuter). Na Apal Travel
en Court Line is een derde Britse toe
ristenorganisatie, gespecialiseerd in rei
zen naar Italië, Spanje en Portugal, op
de fles gegaan. Er is een bewindvoerder
aangesteld, zo is zaterdag in Londen be
kendgemaakt. De firma, Discovering
Group in Londen, heeft door een speciale
regeling de vakantie van 12.000 Engelsen
in de drie genoemde landen, gered. Hier
voor werd medewerking verkregen van
reisorganisaties in Engeland, Italië en
Spanje.
gangsbewind zal waarschijnlijk nog een
maand duren”. Makarios is van mening
dat zijn hervatting van het president
schap ook voor de Turken een garantie
zou zijn voor een vreedzaam naast el
kaar leven van de twee bevolkingsgroe
pen in de toekomst.
Een verdeling van Cyprus tussen
Griekenland en Turkije, of het opdelen
van het eiland tussen de twee bevol
kingsgroepen, is naar zijn mening niet
mogelijk. Voorwaarde voor een defini
tieve regeling is de terugkeer van elke
vluchteling naar zijn geboortedorp en
zijn eigendommen. De jongste gebeurte
nissen bewijzen opnieuw, aldus Makari
os, dat Enosis (aansluiting van Cyprus
bij Griekenland) nooit werkelijkheid kan
worden, omdat Turkije zich daar steeds
tegen zal verzetten.
PARIJS (AP). De regeringsleiders
van alle acht Franse EEG-partners ztfn
ingegaan op een uitnodiging voor een
diner die hen door de Franse president
Valéry Giscard d'Estaing is gedaan.
Het diner, dat een informele bijeen
komst is genoemd, is vastgesteld voor
veertien september. Het zal de eerste stap
zijn op de weg die naar de Fransen hopen
zal leiden tot een officiële Europese top
conferentie voor het einde van dit jaar.
Buiten Lourenco Marques is de toe
stand naar zijn zeggen volkomen rustig.
Politie en leger blijven trouw aan de
Portugese autoriteiten. In antwoord op
vragen zei de Portugese premier dat hij
tot dusver nog niet de hulp van het
Frelimo heeft ingeroepen voor het her
stel van de orde.
In Lourenco Marques zijn eenheden
van leger en politie samengetrokken bij
het radiostation, het vliegveld en het
hoofdpostkantoor. Tot dusver zijn echter
nog geen pogingen gedaan de bezette
gebouwen te ontzetten, naar officieel
wordt meegedeeld „om bloedvergieten te
vermijden”. Volgens de Portugese auto
riteiten bedienen de opstandelingen zich
van vrouwen en kinderen als gijzelaars.
Rond het radiostation staat namelijk, als
een levend schild, een menigte mannen,
vrouwen en kinderen, die niemand door
laat. Aan het begin van de avond wer
den de vrouwen en kinderen via luid
sprekers opgeroepen naar huis te gaan
„opdat men ons niet valselijk ervan
beschuldigd u als gijzelaar te gebrui
ken”, zo lieten de bezetters weten. Maar
enkele uren later werd de menigte op de
straat opgeroepen „op hun post te blij
ven”.
Deze oproep werd gedaan door Daniel
Roxo, sinds 1972 bekend als aanvoerder
van het detachement van overgelopen
Frelimo-strijders, dat guerrillabases in
Noord-Mozambique bestreed. Hij presen
teerde zich voor de microfoon van „Ra
dio Vrij Mozambique” als hoofd van de
„militie”. Zijn naam is in verband ge
bracht met de massamoord door Portu
gese militairen in het dorp Wiriyamu in
de provincie Tete, hoewel deze beschul
diging nooit bewezen is.
(Vervolg van pagina 3)
WASHINGTON Ex-president Richard Nixon van de Verenigde Sta
ten heeft gisteren de amnestie aanvaard die president Ford hem heeft ge
geven voor strafbare feiten die hij tijdens zijn presidentschap heeft of zou
hebben begaan. De ex-president gaf toe dat hij fout is geweest door In
Met deze snelle bekrachtiging wil Por
tugal demonstratief elke poging afwijzen
om de dekolonisering van Mozambique
te doorkruisen. Tevens zien politieke
waarnemers er een gebaar naar het
Frelimo in, dat Portugal ernst maakt
met de verplichtingen die het op zich
heeft genomen.
Premier Vasco Goncalves deelde giste
ren mee dat twee blanken zijn gedood
en een Afrikaan ernstig gewond bij
ongeregeldheden op het vliegveld van
Lourenco Marques. Hij bevestigde dat de
rebellen behalve de studio en het zend
station van „Radio Clube de Mozambi
que” ook de verkeerstoren van het
vliegveld in handen hebben. Om de rust
in Lourenco Marques te herstellen zul
len Portugese troepen uit het noorden
van Mozambiaue naar de hoofdstad
worden overgebracht. De opperbevelheb
ber van de Portugese troepen in Mozam
bique, generaal Orlando Barbosa, staat
in contact met leiders van de opstande
lingen, aldus een regeringscommuniqué.
„De voorspelling is weliswaar gewaagd,
maar ik denk dat als de inflatie zo
treden.
In een verklaring vanuit zijn villa in
San Clemente, door het Witte Huis in
zegt
voor
Washington gepubliceerd, zegt Nixon:
„Er zijn geen woorden voor om de
grootte van mtfn spyt en pijn over de
zorgen die mijn fouten in Watergate de
natie en het presidentschap een land
dat ik zo innig liefheb en een instituut
dat ik zozeer respecteer hebben be
zorgd, te beschrijven”.
is de directe toekomst
vaderland”.
„Mijn geweten zegt mij dat ik alleen
als president de grondwettelijke be
voegdheid heb deze periode voor eens en
altijd af te sluiten. Mijn geweten zegt
mij dat het mijn plicht is niet alleen
maar rust op het thuisfront met de
mond te belijden, maar haar met alle
beschikbare middelen te verzekeren”, al
dus Gerald Ford.
De pers was in het geheim naar hef
Witte Huis ontboden om van het beslui*
kennis te nemen.
Ford maakte in het geheel geen mel
ding van een eventueel verzoek om gra
tie van Nixon, noch maakte hij melding
van op handen zijnde justitiële stappen
tegen de ex-president. al zinspeelde hij
Volgens Makarios gaat de Griekse re
gering ook akkoord met deze gang van
zaken. Makarios heeft zaterdag en zon
dag in Genève langdurig overleg ge
pleegd met de Griekse minister van
Buitenlandse Zaken George Mavros.
Hij zei dat Glafkos Cleridis nu, geheel
in overeenstemming met de grondwet,
waarnemend president is. Dit „over-
In de bestaande verordening op de
bejaardenoorden zijn al bepalingen op
genomen over het beheer van genees
middelen. Voorschrift is dat er in elk
tehuis een medicijnkast moet zijn die
moet zijn voorzien van een deugdelijk
slot. De houder van het bejaardenoord
moet ervoor zorgen dat de bewoner de
beschikking krijgt over de hem voorge
schreven medicijnen.
Hij zei dat hij tot de conclusie kwam
dat er veel maanden en misschien wel
jaren zouden moeten verstrijken voordat
Nixon had mogen hopen op een eerlijk
proces door een onbevooroordeelde jury
„Zoals ik' het zie zou een ex-president
van de Verenigde Staten, in plaats van
de gelijke behandeling te genieten die
elke andere van wetsovertreding be
schuldigde burger geniet, wreed en te
streng worden gestraft, hetzij door de
veronderstelling dat hij onschuldig is of
door snelle vaststelling van zijn schuld
om een juridische schuld aan de samen
leving in te lossen”, aldus president
Ford.
„Het is niet hef uiteindelijke lot
de heer Nixon waarom het mij in eerste
instantie gaat”, aldus de president. „Het
is de directe toekomst van dit grote
President Ford zei dat hij over de
kwestie „de speciale bijstand van God”
heeft ingeroepen. „Omdat wij een natie
onder God zijn, ben ik gehouden aan bet
eerbiedigen van haar wetten met hulp
van God”, aldus de Amerikaanse presi
dent.
Kolonel Goncalves is van mening dat
er geen sprake is van een poging tot
staatsgreep in Mozambique, maar van
een „wanhopige daad van een minder
heid die geen begrip heeft voor het
In een toespraak van een uur die ook
door de televisie werd uitgezonden,
bracht Breznjev slechts kort de buiten
landse politiek van de Sovjet-Unie ter
sprake. Hij verzekerde zijn toehoorders
dat de Sovjet-Unie „boven alles een
politiek van vrede rastreeft”.
ARNHEM. Gedeputeerde Staten
van Gelderland hebben nieuwe richtlij
nen laten uitgaan naar de beheerders
van bejaardenoorden in deze provincie
over het beheer van geneesmiddelen in
tehuizen.
gegeven zijn, te dragen heb”,
Nixons „schuldbekentenis”.
Breznjev zei dat het „prematuur” zou
zijn te beweren dat er in de wereld een
krachtig fundament voor de vrede is
gelegd maar voegde daar aan toe dat er
„bemoedigende vooruitzichten komen als
gevolg van wat er in die richting is
gedaan en nog wordt gedaan”.
