REELE INKOMENSVERBETERING VAN 3,5 PERCENT
1
1
•3
a
Relatief gunstige prijzen
baren toch nog zorgen
13
Ideale situatie
PRIJSBEHEERSING MAAKTE 2 PERCENT VERSCHIL UIT
h
DINSDAG
17
1974
■■■■ealmlnnnmnnMM
dig
I GULDEN
UITGEEFT
■I
k
Ili
de overheid, aldus het Centraal Plan Bureau.
zinking van de produktie en een daarmee gepaard gaande vergroting
de werkloosheid. Tegenover een zwakke buitenlandse vraag staat
sterk aantrekkende binnenlandse vraag door het expansieve beleid
/I nA
Xblkshuisv.
/L^coSct.
hh i hH U U i i - 41 (j l h
Prinsjesdag 1974
DEN HAAG Er hoeft in 1975 niet te worden gevreesd voor een in-
van
een
van
II I I I I I I I I l'l I I I i 'tTiV j
4 4 4 i 4 4 i 4 4 4 4
I Hl}lII HU
SEPTEMBER
IIIII
Be
(Van onze Haagse redactie)
sterke
i
j
HOE DE STAAT
Nederland bevindt zich eigenlijk in
een ideale situatie. Dat zou de eerste
conclusie kunnen zijn na lezing van de
rijksbegroting voor het jaar 1975.
van
ontwikkelingen
Overigens zal er bijzonder ontwik
kelingen voorbehouden dit jaar geen
wijziging meer komen in het prijsbeleid
Wellicht ontstaat er enige compensatie
bij de overige gesubsidieerde woning
bouw. Volgens de ramingen zullen om
vang en samenstelling van de begonnen
woningbouw in 1975 niet noemenswaar-
dig afwijken van die in 1974. Voor wat
de vernieuwbouw betreft, sluiten de ver
onderstellingen aan op de beleidsvoorne- j
mens zoals neergelegd in de Nota Wo
ningbouw 1974-1977, aldus het CPB.
r?
zoor u
We kunnen per hoofd van de bevol
king zo ongeveer het hoogste bedrag ter
wereld voor ontwikkelingssamenwerking
afstaan, we kunnen de belastingdruk
enigszins verlagen, we kunnen een onge
lofelijke hoeveelheid sociale en culturele
activiteiten financieren en we kunnen
een miljard compenseren van de verlie
zen van openbaar vervoer en KLM.
Bovendien houden we vier miljard gul
den over op onze betalingsbalans als één
van de weinige Westerse landen ter
wereld, die zich die luxe kunnen veroor
loven.
DEN HAAG Hoewel de prijsont
wikkeling in ons land gunstig afsteekt
bij die in andere landen, is er toch
reden tot zorg. Als gevolg van de zeer
grondstoffenprijsstijging is het
stijgingstempo hoger dan in 1973. De
bestaande indexeringsmechanismen (aan
passing van inkomens en tarieven aan
de prijsstijging) veroorzaken een „vlieg-
wielwerking”, die dit inflatietempo lan
ger dreigen te handhaven dan de oorza
ken rechtvaardigen.
Wa)ers)6a
9c) 1
Dit zegt minister Lubbers van econo
mische zaken in de memorie van toe
lichting op zijn begroting voor 1975. Hij
vindt dat de ervaringen met het anti-
inflatiebeleid opgedaan, voortzetting er
van rechtvaardigen. Voorkomen moet
worden dat door een afnemende interes
se voor het inflatieprobleem, nu het in
vergelijking met het buitenland wat be
ter gaat, de vertraging in de prijsstijging
weer omslaat.
len zal nader worden ingegaan in de
eind van dit jaar uit te brengen
interimnota.
De regering acht het behoud van
een gezond en breed gespreid mid
den- en kleinbedrijf, ook in de land
bouw, maatschappelijk van grote be
tekenis. Op de scherpe inkomensda
ling in de landbouw heeft zij gerea
geerd met een aantal maatregelen,
die door verdergaande regelingen in
Europees verband zullen moeten
worden gevolgd.
Overigens wil de regering de positie
verbeteren van de zelfstandigen in
het algemeen. Van de aangekondigde
fiscale en sociale maatregelen zullen
ook zij voordeel hebben. De regering
wil daarenboven een deel van het
bedrijfsvermogen vrijstellen van ver
mogensbelasting en de mogelijkheid
tot reservering ten behoeve van de
oudedagsvoorziening verder verbete
ren. Nog dit kalenderjaar zal zij een
wetsontwerp indienen voor een
volksverzekering tegen arbeidsonge
schiktheid. Aan de Sociaal-Economi-
sche Raad zal zij advies vragen over
de wens te komen tot een werkloos
heidsvoorziening voor zelfstandigen
die hun beroep of bedrijf hebben
moeten beëindigen.
De werkloosheid treft velen hard.
De bestrijding ervan staat in het
regeringsbeleid centraal. De in de be
groting voorziene verhoging van de
overheidsuitgaven zal aan rond 45.000
mensen werk kunnen geven, mede
door een aantal verbeteringen in de
financiële situatie van de gemeenten.
De u dezer dagen aa te bieden
interimnota over de werkloosheid be
vat een nieuw program voor aanvul
lende werkgelegenheid en maatrege
len gericht op het beter doen functio-
zal wonden verdiept. De regering zal,
voorzover dit in haar vermogen ligt,
verandering brengen in de maat
schappelijke factoren die agressief
gedrag in de hand kunnen werken.
Op korte termijn zal de politie be
langrijk worden uitgebreid en beter
voor haar taak toegerust.
De resulaten van de invoering van
maximumsnelheden duiden erop dat
het aantal dodelijke ongevallen in het
verkeer aanzienlijk kan worden ver
kleind. Een nationaal beleidsplan
voor de verkeersveiligheid zal u wor
den aangeboden.
Op de weg naar spreiding van
macht en meer actieve deelneming
aan het bestuur wil de regering in
het komende jaar concrete resultaten
bereiken. Er moet meer bescherming
komen tegen onredelijk handelen van
overheid, instellingen en ondernemin
gen, en meer inzicht in de wijze
waarop zij tot hun besluiten komen.
Daarom zullen u spoedig wetsont
werpen bereiken over de openheid en
openbaarheid van bestuur, de instel
ling van een ombudsman en een
beroepsrecht van de ondernemings
raad tegen bepaalde besluiten van de
ondernemer. Voor het eerst zijn gel
den uitgetrokken voor subsidiëring
van vormingsactiviteiten van politie
ke partijen. De wettelijke bescher
ming van de consument wordt verbe
terd; een wetsontwerp tegen mislei
dende reclame zal in 1975 worden
ingediend. De regering onderzoekt
hoe aan gesubisidieerde instellingen
een democratische bestuursvorm kan
worden gegeven. Zij heeft bij de
Sociaal-Economische Raad aange
drongen op spoed met het gevraagde
advies over taak, samenstelling en
bevoegdheden van de ondernemings-
Het zijn de bekende smalle marges
van de democratie. Je wilt wel maar je
kunt niet. Het meer onder gemeen-
schapscontrole brengen van één gedrijfs-
tak is onmogelijk zonder de door velen
zo gewenste structurele veranderingen
voor de hele maatschappij door te voe
ren. En hoezeer een aantal leden van dit
kabinet dat ook zou willen, dat zit er
eenvoudigweg op korte termijn niet in.
Dit betekent, dat de gestegen afschrij
vingskosten niet mogen worden doorbe
rekend en dat de mogelijkheid tot door
berekening van gestegen loonkosten be
perkt blijft. Het gevolg daarvan is, dat
de procentuele winstmarges op de bin
nen- en buitenlandse afzet verder uiteen
gaan lopen. De winstmarge op de bin
nenlandse afzet zal verder inkrimpen.
Wel treedt in 1975 een extra prijsstijging
op, omdat gedurende de eerste helft van
1974 wachttermijnen golden voor de
doorberekening van externe kostenstij
gingen.
Naast een zeer bescheiden verzwaring
van de indirecte belastingen, de optrek
king van de huren met 8 percent en de
in EEG-verband te verwachten extra
'prijsstijging van agrarische produkten,
wordt de binnenlandse prijsontwikkeling
ook beïnvloed door de voorgenomen ver
hoging van de aardgasprijzen. Als het
aardgas met 5 cent per m3 stijgt, bete
kent dit een prijsstijging van de particu
liere consumptie met 1 percent, van de
gezinsconsumptie met 0,8 percent.
De premies voor sociale verzekeringen
zullen niet of nauwelijks stijgen. Ver
wacht wordt, dat de werkgeverslasten
met 0,6 percent van de loonsom per
werknemer zullen stijgen en voor de
werknemer met twee kinderen met 0,4
percent.
Voor de woningbouw lijkt een verbe
tering aanwezig. Voorwaarde is dan vol
gens het CPB wel, dat de opgelopen
achterstanden op het woningbouwpro-
gramma 1974 in de komende maanden
grotendeels worden ingelopen. Met name
voor de woningwetsector lijkt dit niet
geheel mogelijk, zelfs al wordt in aan
merking genomen dat dit onderdeel van
het woningbouwprogramma inmiddels
met 6000 is verlaagd.
ook geld te gaan geven voor her
structurering en een reële uitbreiding
van de werkgelegenheid. Dat is belang
rijk, want aan het probleem van de
werkloosheid zitten nogal wat kanten:
de hoge scholingsgraad, de materiële on
derwaardering van bepaalde werkzaam
heden (om van de sociale onderwaarde
ring maar te zwijgenverschuivingen
van economische activiteiten van de ene
naar de andere bedrijfstak, tekenen van
oververzadiging van de markt (zoals in
de bouw), de nog steeds voortschrijdende
mechanisatie en het niet op elkaar afge
stemd zijn van vraag en aanbod.
Wat verder als merkwaardig te signa
leren valt is dat een door een socialist
geleid kabinet met bovenstaande maat
regel, evenals met een aantal in de
Nota-huur- en subsidiebeleid aangekon
digde maatregelen, de produktie van een
sociaal gesproken primair goed niet al
leen overlaat aan het particuliere be
drijfsleven, maar dti bedrijfsleven via
overheidssteun zelfs stimuleert om van
de produktie van dit sociale goed een
object van particuliere winst te maken.
De optimistische toon van de begro
ting over het herstel van de bouwmarkt
vindt weinig bevestiging in de feiten. Er
is nog wel een groot kwalitatief tekort,
maar het prijsniveau van de bouw is
van dien aard dat zuiver economisch
gesproken in wetten van vraag en
aanbod weliswaar geen sprake is van
een werkelijke verzadiging, maar dat de
vraag een stuk lager ligt dan het aanbod
dat zou ontstaan bij volledige benutting
van de produktiecapaciteit. Het is niet
voor niets dat de bouwbonden voortdu
rend sombere geluiden ventileren. Een
extra-injectie van 400 miljoen, zoals die
in het vooruitzicht is gesteld, kan een
tijdelijke stimulans betekenen maar in
de structurele vraag- en aanbodsituatie
wordt geen enkele verandering gebracht.
Een aantal oorzaken van deze kwaal
wordt uit het buitenland geïmporteerd
en met een nationale remedie kom je
dan ook niet ver. Het is daarom goed
dat de regering overal waar dat relevant
is, aankondigt dat binnen de EEG en op
ander internationaal niveau overleg zal
worden gevoerd om tot afspraken en
regelingen te komen.
De particuliere bestedingen worden
belangrijk gestimuleerd door verlaging
van de directe belastingen, verhoging
van lonen en van uitkeringen uit de
sociale fondsen, alsmede door de al in
1974 doorgevoerde versoepelingen van
het fiscale investeringsregime. De ac
centverlegging van de buitenlandse naar
de binnenlandse vraag gaat vergezeld
van enige vermindering van het inflatie-
tempo. Ook de grondstoffenprijzen zul
len enigszins dalen.
het effect dat de binnenlandse con
sumptie zal toenemen. Omdat we een
relatief laag inflatiepercentage hebben
zullen vooral Nederlandse produkten
hiervan profiteren, wat gunstige effecten
voor de werkgelegenheid zal hebben,
zoals ook verwacht wordt. Het effect zal
evenwel niet zodanig zijn dat de „harde
kern” van werklozen het vaste aantal
werklozen, dat als gevolg van structure
le oorzaken niet meer aan het produk-
tieproces deelneemt weer aan de
gang zal kunnen gaan. De regering
streeft er dan ook naar om naast het
stimuleren van economische activiteiten
Onderwijs en
\V .Wetenschapper
ca. 27 ch
Dat ligt natuurlijk niet alleen aan de
extra-opbrengsten van het aardgas,
waarvan de export in het totaal 1.2
miljard gulden zal gaan bedragen, hoe
hoog dat bedrag ook mag lijken. Het ligt
met name aan het feit dat het inflatie
percentage in ons land, dat voor onszelf
behoorlijk hoog lijkt, toch altijd nog
enkele punten onder dat van de meeste
landen blijft. Hoewel er nogal wat ver
schil van mening heerst over de metho
de die de regering hanteert om de infla
tie in de hand te houden, kan gezegd
worden dat het kabinet alle lof verdient,
omdat het Nederland, dat zwaarder ge
troffen dreigde te worden dan welk
ander land ook door de energiecrisis,
uiterst bekwaam door een noodsituatie
heeft weten heen te loodsen.
Hier ligt nu ook juist het contradictio-
nele van onze economie: de patiënt is
oergezond, maar hij vertoont een ge
heimzinnige uitslag over het hele li
chaam, waarvan artsen en specialisten
de oorzaak maar vaag menen te weten,
zodat van een therapie voorlopig niets
kan komen. Het gaat ons goed, dat wil
zeggen, we maken met zijn allen een
nationaal produkt dat meer dan vol
doende is om onze welvaart ruimschoots
te verzekeren, maar een aantal bedrijfs
takken gaat duidelijk achteruit, wat
dan overgecompenseerd wordt doordat
het in andere bedrijfstakken weer uit
stekend gaat.
Uitgaande van deze nogal gunstige
economische ontwikkelingen berekent
het Centraal Plan Bureau een loonsom
stijging van 13 percent, een absolute
prijsstijging van 9,5 percent en een prijs
stijging van de gezinsconsumptie met 8,5
percent. Er blijft een reëel beschikbare
inkomensverbetering per hoofd van de
actieve beroepsbevolking over van 3,5
percent.
Na aftrek van salarisverhogingen die
gevolg zijn van promoties en toenemend
aantal dienstjaren, blijft voor de con
tractloonstijging ongeveer 2 percent
over. In 1974 werd via de machtigings
wet aan de laagstbetaalden relatief meer
loonstijging gegeven dan de hoger betaal
den. Uit de onderhandelingsresultaten
tussen de sociale partners zal moeten
blijken, hoe men dit jaar de stijging zal
verdelen.
Het Centraal Plan Bureau meent, dat
geen verdere nivellering van de bruto-
inkomens zal plaatsvinden, doch dat via
het belastingstelsel wel de netto-inko-
mens dichter bij elkaar zullen ko
men.
De geraamde prijsstijgingen van 9,5 en
8,5 percent zijn haalbaar indien het
huidige prijsbeleid onverkort wordt ge
handhaafd.
Economie is goed gezond
ondanks aantal zorgen
(Van onze Haagse redactie)
kind de meest wenselijke is. In dit
verband kondigt hij een nota aan over
d'S' economische structuur. Op korte ter-
miijn zal nu ook de vorig jaar al aange
kt bndigde Winkelsluitingswet worden in-
geidiend. De meningsverschillen tussen
dei betrokken partijen hebben de indie-
niiïig vertraagd.
iDe rol van de overheid in de economie
zal} voortdurend groter worden, met na
me ook in de energiesector. In dit kader
melldt Lubbers het reeds aangekon-
diglde wetsontwerp tot vaststelling
vaia overheidswege van de aardgasprij-
zeni Hij verwijst naar de komende
Enejrgienota voor nadere uiteenzettingen
ovea de greep die de overheid moet
krijgen bij het plannen van de toekom
stige elektriciteitsvoorzieningen.
Oc|k zal de overheid meer geld gaan
uitgelven voor grote technologische ont
wikkelingsprojecten, bijvoorbeeld op het
gebied van vliegtuigindustrie, ruimte
vaart! milieu, en dergelijke. Een wette
lijk verbod van horizontale prijsregelin
gen ais in de maak. Ook komen er
maatregelen tegen verticale prijsbinding.
De regering streeft naar een betere be
heersing van economische machtscon
centraties.
—i I»--
perken. Het ligt in het voornemen de
overcapaciteit aan ziekenhuisbedden
te vermiivderen.
In aanfluiting op de nota huur- en
subsidiebe leid zal de regering maatre
gelen voortstellen om de achterstand
in huisveSiting van jongeren en al
leenstaanden weg te werken.
Een structuurschema over de wen
selijke ontwikkeling op lange termijn
van verkesr en vervoer zal verschij
nen in sauaenhang met het tweede
deel van d|a Derde Nota Ruimtelijke
Ordening. 'Daarin wordt het beleid
uitgestippeLtl ten aanzien van sprei
ding en mobiliteit van de bevolking,
de ontwikkeiling van groeikernen en
de instandhouding en versterking van
de steden. In 1975 zal volgens plan de
bouw beginnen van de eerste wonin
gen in de nieuwe stad Almere. Een
wetsontwerp |tot toekenning van een
voorkeursrecht aan gemeenten bij
verkoop van bnroerend goed kunt u
dit zittingsjaar tegemoetzien. Tegelijk
en in samenhkang met het komende
wetsontwerp cJp de stadsvernieuwing
zal worden vporgesteld onteigening
tegen gebruikswaarde mogelijk te
maken.
Met de in de) Defensienota voorge
stelde plannen Jmeent de regering de
basis te hebben) gelegd voor een kwa
litatief goede krijgsmacht die in staat
is» haar bondgenootschappelijke ver
plichtingen in Noordatlantisch ver
band te vervuild n.
De regering s:et zich in om het
spoedig welslagen te bevorderen van
de besprekingen .over wederzijdse be
perking van de: strijdkrachten in
Centraal Europa' en om te bereiken
dat de conferentie inzake veiligheid
en samenwerking in Europa alsnog
een wezenlijke bijdrage tot ontspan
ning zal kunnen leveren.
Een verbod van alle kernproeven
acht zij een nootzakelijke bijdrage
voor het beteugelen van de nucleaire
bewapeningswedlo l>p.
Het veelal teleurstellend functione
ren van de Eurotpese Gemeenschap
mag niet doen vergeten, dat zij een
onmisbare plaats Anneemt ter verze
kering van welzijn en welvaart.
Naast versterking blijft fundamentele
democratisering vaifc de Gemeenschap
geboden.
In het komende parlementaire jaar
zullen in Koninkrijlisverband belang
rijke beslissingen moeten worden
voorbereid ter verwezenlijking van de
onafhankelijkheid Yvan Suriname
uiterlijk eind 1975.
De regering is beojeid alle mede
werking te verlenen atm de planmati
ge voorbereiding van; de onafhanke
lijkheid die de regeriing van de Ne
derlandse Antillen ziclt ten doel heeft
gesteld.
De sterk toegenometa migratie uit
Suriname schept ernstige problemen
voor opvang, huisvesting en werkge
legenheid. Er worden maatregelen ge
nomen om deze probleijnen het hoofd
te bieden. Op korte termijn zal met
de Surinaamse regering! over een sa
menstel van voorzieningen overleg
worden gevoerd.
Leden van de Staten- Generaal,
Veel hervormingen dit» het kabinet
bij zijn optreden in hetj vooruitzicht
heeft gesteld, zullen dit» zittingsjaar
door u gewogen moeten 'worden aan
de hand van wetsontwerpen en be
leidsnota’s. Veel arbeid ent toewijding
zal van ons allen worden ^gevergd.
Met het uitspreken vatn de hoop
dat wij daartoe de kracht zullen
ontvangen, verklaar ik <ïeze zitting
van de Staten-Genepaal gtiopanA-
Dat relatief lage inflatiepercentage
heeft in combinatie met een aantal
de koopkracht bevorderende stimulansen
TROONREDE
Op het gebied van pers, radio en
televisie streeft de regering naar het
veiligstellen van een veelzijdige me
ningsuiting en het dienstbaar maken
van de media aan permanente vor
ming. Hierover zult u een nota ont
vangen.
In haar welzijnsbeleid laat de rege
ring zich leiden door de gedachte dat
aan die groepen van de bevolking die
minder ontwikkelingskansen hebben,
voorrang moet worden verleend.
De bescherming van onvervangbare
natuurgebieden blijft een hoge priori
teit behouden, zoals tot uiting is ge
komen in de behandeling van de
Dollard- en Oosterschelde-problema-
tiek.
De milieuwetgeving wordt aange
past en uitgebreid, en de ontwikke
ling van schone produktieprocessen
bevorderd.
In de loop van het begrotingsjaar
zullen u ontwerpen bereiken voor een
Grondwaterwet, een Wet bodembe
scherming en een Wet afvalstoffen.
Een eerste indicatief meerjarenpro
gramma voor de bestrijding van de
vervuiling van het oppervlaktewater
kunt u omstreeks de jaarwisseling
tegemoetzien. Een dergelijk program
ma ten aanzien van de luchtveront
reiniging is in voorbereiding, evenals
het tweede deel van een programma
van maatregelen ter sanering van het
Rijnmondgebied. Een ontwerp van
wet inzake geluidshinder zal in 1975
gereedkomen. Dezer dagen ontvangt u
een wetsontwerp tot wijziging van de
Luchtvaartwet dat voorziet in de
vaststelling van geluidszones rondom
vliegvelden.
In het afgelopen jaar bleek het
mogelijk de groei van de kosten voor
de gezondheidszorg belangrijk te be
raad. Zij blijft ernaar streven nog in
1975 tot nieuwe regelingen op dit
gebied te komen.
De regering ziet verwezenlijking
van een gelijkwaardige positie van de
vrouw op alle terreinen van onze
samenleving als een dringende zaak,
niet alleen van wetgeving maar even
zeer van actie en overtuigen. Daartoe
zal zij een Nationale Adviescommissie
Emancipatie instellen. Zij zal een be
gin maken met het geven van finan
ciële steun aan kindercentra. De re
gering hoopt dat de wet die gelijke
beloning voor vrouwen afdwingbaar
stelt, per 1 januari in werking kan
treden.
Over de toekomstige ontwikkeling
van het gehele onderwijs zal de rege
ring in het komende jaar haar visie
bekendmaken.
Het verplichte schoolgeld voor het
kleuteronderwijs wordt volgend
schooljaar afgeschaft. Voor het bui
tengewoon onderwijs, het onderwijs
aan kinderen van buitenlandse werk
nemers en aan kinderen die door
maatschappelijke omstandigheden in
hun ntwikkeling worden belemmerd,
zullen extra middelen ter beschikking
komen. Volgend jaar wordt de twee
de dag leerplicht voor 16-jarigen in
gevoerd.
U kunt de opzet tegemoetzien van
een stelsel voor hoger onderwijs» en
een wetsontwerp voor de oprichting
van een instelling van hoger onder
wijs te Maastricht. De nota over de
organisatie van het wetenschappelijk
onderzoek zal het kabinet u nog dit
kalenderjaar doen toekomen.
van het kabinet. Het voor 1975 te voeren
prijsbeleid zal dit najaar in het kader
van het centraal overleg met werkgevers
en werknemers aan de orde komen.
Berekeningen van het Centraal Plan
Bureau hebben aangetoond dat de stij
ging van de index voor de consumptie
prijzen in 1973 bij volledige en directe
doorberekening van de kostenstijgingen
2 percent groter zou zijn geweest.
Economische zaken zal meer steun
geven tot verbetering van de bedrijfs
structuur in bepaalde sectoren. Daartoe
zijn extra fondsen uitgetrokken. Ook
staan maatregelen op stapel ter verster
king van het regionale beleid. De zoge
naamde „spreidingswet” (selectieve in
vesteringsregeling) om economische acti
viteiten uit het westen af te leiden naar
de rest van het land, zal in 1975 in
werking moeten treden. Ook voor de
Veluwe zal de wet gelden. Goeree-Over-
flakkee en Schouwen-Duiveland daaren
tegen worden niet beschouwd als gebie
den waar industrievestiging moet wor
den beperkt.
Lubbers vindt het van groot belang te
komen tot een verdieping van het in
zicht over de vraag welke ontwikkeling
van de economische structuur van ons
Leden van de Staten-Generaal,
Het conflict in het Midden-Oosten
en de strijd om Cyprus hebben op
nieuw bewezen hoezeer het behoud
van de vrede en de opbouw van de
internationale rechtsorde een niet af
latende inspanning vergen.
Verheugend en bevrijdend is het
dat in Portugal en Griekenland rege
ringen aan het bewind zijn gekomen
die de democratie willen herstellen.
De onafhankelijkheid van de Portu
gese gebieden in Afrika is binnen
bereik gekomen. Dekolonisatie en de
mocratisering moeten gepaard gaan
met versterking van de banden van
beide landen met de Europese Ge
meenschap.
Hoezeer winst voor de democratie
in Europa en de ontwikkeling in
Afrika nieuwe perspectieven openen,
er is nog een moeilijke weg te gaan.
Dat geldt ook voor (iet overwinnen
van de onaanvaardbare tegenstelling
tussen arme en rijke landen. Ook in
dat licht wil de regering het gezag en
de doeltreffendheid van de Verenigde
Naties helpen versterken.
De Nederlandse hulpverlening zal
in het komende jaar met bijna een
derde worden verhoogd. In het vier
jarenplan dat u heden ontvangt is de
doelstelling verwezenlijkt dat de ont
wikkelingshulp met ingang van 1976
1,5 percent van het nationale inko
men zal bedragen. De keuze van
landen waaraan Nederland recht
streeks ontwikkelingshulp verleent
zal meer dan voorheen worden be
paald door de mate van armoede, de
behoefte aan bijstand en door het
aldaar gevoerd beleid. De mogelijkhe
den voor onmiddellijke hulpverlening
bij hongersnoden en overstromingen
worden verruimd. Nederland zal bij
dragen aan structurele maatregelen
ter bestrijding van de toenemende
voedselschaarste.
De scherp gestegen prijzen van
grondstoffen en energie hebben in de
wereld het gevaar opgeroepen van
economische teruggang en grote
werkloosheid. Internationale samen
werking gericht op behoud van werk
gelegenheid is thans geboden.
In ons land heeft de ongekende
invoerprijsstijging het voorgenomen
beleid tot vermindering van inflatie
en werkloosheid doorkruist. AI heeft
Nederland de energiecrisis naar ver
houding goed doorstaan, de uitvoering
van het wetgevend program van het
kabinet is er wel door vertraagd. Met
de plannen die de regering nu ont
vouwt beoogt zij de binnenlandse be
stedingen te vergroten, de werkloos
heid terug te dringen en de uitvoe
ring van haar program vaart te ge
ven.
De rijksbegroting is voor het eerst
geplaatst in het perspectief van be
leidsafspraken voor een vierjarige pe
riode. De principiële uitgangspunten
van het kabinet komen tot uitdruk
king in een sterke verhoging van de
uitgaven voor welzijn en onderwijs,
ontwikkelingshulp en sociale voorzie
ningen, subsidies voor volkshuisves
ting, openbaar vervoer en stadsver
nieuwing. De ontwikkeling naar een
samenleving met minder ongelijkheid,
zoals dit kabinet die voor ogen heeft,
krijgt hierin gestalte.
De begroting 1975 doet de uitgaven
van rijk en gemeenten aanzienlijk
stijgen en schept ruimte voor een
toeneming van het vrij besteedbaar
inkomen. Om deze inkomensverbete
ring te verwezenlijken zonder de in
flatie aan te wakkeren, is gekozen
voor een verlichting van lasten in de
after van belastingen en sociale pre-
11 Ji
mies. De regering acht deze verlich
ting temeer gewenst nu de aardgas
prijzen uit een oogpunt van een
verantwoord energiebeleid moeten
worden verhoogd.
De overheidsbijdrage aan het
Ouderdomsfonds wordt met ruim
500 mln extra vergroot, waardoor de
premiestijging bij de AOW zal vermin
deren. Een verlaging van de loon- en
inkomstenbelasting wordt voorgesteld
waarvan de lagere inkomens naar
verhouding het meest zullen profite
ren. De inflatiecorrectie bij de loon-
en inkomstenbelasting zal voor 80
percent worden toegepast. In afwach
ting van de komende beslissing over
de invoering van een vermogens
winstbelasting zal het dit jaar ver
hoogde tarief in de vermogensbelas
ting voor 1975 worden gehandhaafd.
De regering vertrouwt erop ook na
het vervallen van de machtigingswet
te kunnen rekenen op de medewer
king van de sociale partners. Zij wil
met hen de komende maanden inten
sief overleg plegen. Daarbij wenst zij
ook de problemen te betrekken die
voortvloeien uit sterk uiteenlopende
rendementen onevenredige winsten
in ondernemingen. Zij wil een strak
prijsbeleid handhaven. Zij hecht gro
te waarde aan de totstandkoming van
een centraal akkoord over het ar
beidsvoorwaardenbeleid in 1975, zo
wel ter beteugeling van de inflatie
als voor de voortzetting van een in
komensbeleid dat in beginsel alle in
komensgroepen omvat. Op mogelijk
heden en grenzen van een verdere
verkleining van de inkomensverschil-
neren van de arbeidsmarkt. Speciale
maatregelen worden genomen ter
vergroting van werkgelegenheid in de
bouw. Voor dit samenstel van maat
regelen is een bedrag van 600 mln
beschikbaar. Knelpunten van proce
durele aard die de voortgang van
overheids- en particuliere investerin
gen belemmeren, zullen worden weg
genomen.
Nog voor het eind van dit jaar
komt de regering met voorstellen
voor een meer fundamentele aanpak
van de zo hardnekkige structurele
werkloosheid.
Het industriebeleid gericht op her
structurering van bedrijfstakken zal
worden versterkt en aan het regiona
le beleid zullen extra stimulansen
worden gegeven. Voorgesteld wordt
de wet selectieve investeringsregeling,
zij het in gewijzigde vorm, op 1
januari aanstaande in te voeren.
In de spoedig aan te bieden ener-
gienota stelt het kabinet een integraal
beleid voor om te komen tot een
vertraging van de groei van het ver
bruik en een vergroting van de ze
kerheid van de energievoorziening
Binnenkort zal u een ontwerp van
wet bereiken dat de mogelijkheid
biedt regelen te stellen met betrek
king tot prijzen voor aardgas, zowel
voor afzet in Nederland als voor
export. Het aandeel van deoverheid
in de opbrengsten van het aardgas»
wordt aanzienlijk vergroot.
In deze tijd van toenemend geweld
vraagt de bescherming van persoon
en goed bijzondere zorg. Het onderzoek
naar de oorzaken van de verruwing
