teit
Robert Jan
Stips met
Earring naar
Amerika
Van beat in paleistuin
tot Engelse twijfels
i
H
A
n
Ontstaan
Door
Paul Chr. van Westering
Door Ferry Tromp
Afstand nemen
Edison
„Bij een ongewoon luidruchtig optreden van een beatgroep uit Den Haag,
schoot het koninklijk paar in een gulle lach”.
paleistuin werd verzorgd door een groep leerlingen van het Haagse
Grotiuslyceum. Zij treden op onder de naam De Provocations maar die
naam werd voor de paleistuin wat te provocerend geacht. Via de Baarnse
politie en voorzitter Beekhuizen van het operettegezelschap kregen de
jongens het verzoek die naam van het drumstel af te krabben”.
En een andere krant onder een foto van een lachende koningin en prins:
gin
r
MUZIEK
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1974
F'
Muzi
kali
Supersister leed schipbreuk bij
gebrek aan muzikale vooruitgang
17.
Robert Douw, tien jaar ouder dan de
„Muzikaal was er geen vooruitgang
I
I
Het eerste echte grote optreden van
De Provocations is waar anders?
op Provadija, in Amsterdam
georganiseerd door Provo. Het
succesvolle ebeuren zou in Den Haag
worden herhaald onder de naam „Sweet
okay Supersister”. De happening gaat
nniet door, maar de groep heeft wél een
nieuwe naam. „Sweet okay Supersister”
maakt naam door nieuw te zijn; de
groep gaat samen met publiek optreden.
Niet zelden staat zo’n dertig man
tegelijk op het podium de show te
maken tot groot plezier van het passieve
publiek. „Dat waren nog eens optredens
en tijden. Machtig jongen”, zegt Zwikker
bijna sentimenteel. „Ik herinner me dat
wé naar een optreden in het toenmalige
Felix Meritus in Amsterdam twintig kilo
Oude kranten meenamen. Tijdens het
•pelen werd die stapel ritmisch verpropt
door het publiek. Iedereen kon meedoen
en deed ook mee. In vergelijking was er
in die jaren minder moeilijk doen, 'de
andere leden van de groep, heeft grote
invloed. Hij is actief Provo, altijd op
zoek naar nieuwe dingen en duwt de
jongens in de richting van wat later de
Supersister-sound wordt door ze
„experimentele” platen uit Amerika te
laten horen.
(toen al!); plezier hebben. De groep
begeleidt een kinderballet annex
operettegroep en belandt in dat kielzog
voor het bordes in Soestdijk en in de
landelijke en zelfs buitenlandse pers.
De naam is gemaakt en nieuwbakken
manager Dick Zwikker fietst met de
knipsels in zijn binnenzak scholen en
sociëteiten af om zijn groep te plaatsen.
Zwikker: „Ik weet nog hoe geweldig
trots ik was met een boeking die maar
liefst 125 opleverde.” Stips kan zich
uiteraard nog geen orgel veroorloven en
speelt mondharmonika. Aan de
veelbelovende start wordt echter al
gauw een eind gemaakt door de
gezamenlijke moeders die Zwikker
komen meedelen dat op deze manier van
school geen snars terechtkomt.
Provocations af, maar niet voor lang.
Stips ontmoet bassist Ron van Eek en
leent geld van zijn moeder voor een
piano en Marco Vrolijk loopt Zwikker
weer tegen het lijf. Met Sacha van der
Geest op fluit en Robert Douw met een
voor die tijd zeer revolutionaire
lichtshow gaat de zaak weer draaien.
DE PLAATS: Grotius lyceum Den
Haag. De tijd: 1965-66, provo’s, idealen,
„beatmuziek”, Beatles', Stones; Nederland
verruimt op alle terreinen de blik, lijkt
het wel. Het Grotius in het Haagje
verheugt zich in het bezit van een
schoolband met Beatle-haar en een dito
repertoire plus de eigentijdse naam „De
Provocations”. Doel: music for pleasure
„Sweet okay Supersister” fungeert als
muzikaal katalysator van deze
betrokkenheid en profiteert. De groep
krijgt een eigen club waar ze zelf
avonden met lichtshow en films
organiseert en waar steeds meer mensen
van buiten Den Haag verschijnen. In
1969 verlaten Gerhard Smit en Rob
Douw de groep. Douw had bijna geen
muzikale inbreng maar heeft met zijn
geniale ideeën zijn werk gedaan. Het
resultaat volgt een jaar later. De eerste
trede. Contact met platenproducent
Hans van Oosterhout en in mei de single
„She was naked”. Veronica’s Top Tien is
er goed voor en dan komt de rest
vanzelf. Zwikker: „Tot dan toe ben je
als manager niet meer dan een
loopjongen die zaaltjes afrent.”
Het succes van de single maakt vah
de musici Robert Jan Stips, Sacha van
der Geest, Marco Vrolijk en Ron van
Eek in plaats van goedkope
repeteergeweren artiesten op weg naar
„een” top. De eerste concessie volgt
onmiddellijk: de naam wordt bekort tot
„Supersister”.
mensen waren veel actiever bij het
optreden betrokken.”
Supersister werd vorig jaar gedurende
korte tijd versterkt met jazzsaxofonist
Charlie Mariano. Op de foto is hij
tweede van links, geflankeerd door
Herman van Boeijen op de voorgrond
en Stips en Van Eek aan zijn linkerhand.
sommen.
op
gegeven.
onmu-
verslindende tournees door Engeland te
maken en te blijven spelen in clubs dïe
jé jaren kunt doen zonder dat ooit
iemand van je hoort. Thuis in Nederland
ligt dat natuurlijk wel even anders,
maar ook hier lijkt het alsof het publiek
uitgeluisterd is op de sound van
Supersister, op het gebrek aan inspiratie
en eenheid dat langzaam maar zeker in
de muziek sluipt. De optredens komen
moeizamer tot stand en zijn minder
goed.
Top is bereikt. Wat nu? Meer muziek,
meer optredensbuitenland. En daar
stopt het. Frankrijk en Italië zijn geen
probleem maar betekenen niet veel meer
dan meer optredens en leuke inkomsten.
SUPERSISTER BLIJKT muzikaal te
gedijen. De samenstelling is ook in
succesvolle omstandigheden hecht, vol
kwaliteit en produktief. getuige de
elpees „Present from Nancy” en
„Pudding en Gisteren”. Voor het laatste
werkstuk krijgt Supersister een Edison
van Willem Duys, hoogtepunt van een
stroom van erkenning in Nederland. De
Wie weet waar Supersister nu' was
geweest als de groep had doorgezocht in
een richting die het publiek activeert,
die popmuziek maakt tot meer dan
amusement.
Vroeger werden kinderen gedwon
gen door hun ouders al in de vroege
ochtend, liefst voor het ontbijt, een
half uur piano te studeren. Of die
kinderen voor de piano gedisponeerd
waren, of ze er de goede handen voor
hadden en vooral de goede blik om
twee balken met twee verschillende
sleutels te overzien, daar werd niet
over gepraat. Bij sommige kinderen
kwamen er resultaten, zodat ze er op
den duur, zelfs ondanks het gedwon
gen begin, aardigheid in kregen. Maar
er waren er ook heel wat die het
nooit leerden. Die waren dan niet
muzikaal, zei men.
dien nog twee verschillende sleutels.
Kijk meneer, zeggen ze dan, die rech
terhand wil wel en die vioolsleutel is
nog niet zo moeilijk. Maar die linker
hand, met zijn bassleutel. Hopeloos.
Eindeloos geprobeerd, maar er zat
geen muziek in. Of nog beter; Er
kwam geen muziek uit.
NEE, HET GAAT OVER mensen,
muziekliefhebbers, muziekbeoefe
naars, die lijden onder de muziek,
omdat ze niet weten dat er zo veel
soorten muzikaliteit bestaan.
Hoe groot is het aantal mensen, dat
jarenlang, overtuigd van eigen muzi
kale aanleg, geworsteld heeft met een
piano zonder enig resultaat te berei
ken. Wanneer zij erover willen spre
ken, beginnen ze met twijfel aan hun
muzikaliteit te uiten, gezien de slech
te resultaten. Vraagt men verder, dan
blijkt de moeilijkheid altijd te be
staan uit het' lezen van muziek, die
genoteerd is op twee balken. Of dat
al niet lastig genoeg is, zijn er boven-
Napraten. Supersister zelf redeneert
begrijpelijk dat de zaken gaan zoals ze
gegaan zijn. Voor de vele trouwe fans
blijven vier elpees over. Uit dat kwartet
heeft de groep zelf een aantal nummers
uitgezocht die Polydor op een
verzamelelpee in de serie ..Startrack,
volume 1” heeft uitgebracht.
Pudding is Gisteren.
De Volkskrant, maandag 2 mei 1966. Kop: „Beatmuziek in paleistuin”.
Citaat: „De muzikale begeleiding werd verzorgd door een frisse beatband,
die erin slaagde het strakke ritme en het dreunende geluid van de vele
a-commercieie muziek een groot publiek wist te bereiken, bestaat
nu alleen nog maar op de plaat. Robert Jan Stips, Ron van Eek,
Herman van Boeijen en Elton Dean gaan hun eigen weg. De reden?
Gebrek aan vooruitgang, aan zich op beter. Over ontstaan, opkomst,
glorie en ondergang van Supersister gaat dit verhaal.
De groep is er nu van overtuigd in
een uitstekende tijd doorgebroken te
zijn. De verdiensten waren niet te
vergelijken met die van nu (Zwikker:
„We traden ontzettend veel op maar
verdienden relatief weinig”), maar met
de muzikale stijl van SS was één
hitsingle voldoende om een stevige basis
te hebben. Zwikker: „Wat ik verder
moest doen, was de groep in de
publiciteit houden, platen gedraaid
krijgen en het buitenland interesseren.
Dat was voor kleine jongens als wij die
ineens „groot” werden al moeilijk
genoeg. Maar ook ontzettend leuk. Je
moet je voorstellen wat voor een
enorme kick het was om samen met
Ekseption als enige Nederlandse groepen
tussen allemaal buitenlanders voor
75.000 mensen op te treden op het
Holland Pop Festival in het Kralingse
Bos. Geweldig.”
De blik richt zich op Engeland, mekka
van de popmuziek, het land waar nog
veel te leren valt. De elpee Iskander
wordt onder leiding van de befaamde
producer Georgio Gomelsky in Londen
opgenomen; hoogtepunt van een toernee
die geen afgang maar ook geen stormen
van bijval oplevert. Sacha van der Geest
en Marco Vrolijk hebben het dan al
lang gezien. Geen ruzie, wel een eerste
scheiding. Supersister is toch doorgegaan
met Herman van Boeijen en Charlie
Mariano die begin dit jaar nog wordt
vervangen door ex-Soft Machinelid
Elton Dean. Maar dan zit de twijfel er
al stevig in. Het heeft weinig zin geld
SUPERSISTER TRAD in Nederland
zo’n zevenhonderd keer op. De groep die
zo goed begon op een weg waarbij het
publiek een duidelijke rol vervulde, nam
daarvan geleidelijk steeds rneer afstand.
Supersister werd een formatie om stil en
aandachtig naar te luisteren. Misschien
een logisch gevolg van zich
ontwikkelende musici en een publiek dat
teeds consumptievee is geworden,
misschien ondanks dat een devaluatie.
Robert Jan Stips heeft de eerste stap
al gezet. Hij zocht fluitist Sacha van der
Geest weer op en maakte samen met
hem onder produktie van Hans van
Oosterhout de elpee „Spiral Staircase”
die einc^ deze maand via Polydor op de
markt komt. Stips schreef zelf de
muziek.
Even voorstellen: De Provocations,
bestaande uit Robert Jan Stips, Marco
Vrolijk, Gerhard Smit en Arnold
Slagter. Het embryo van Supersister, het
prille begin. Nu, acht jaar later, gaat
Robert Jan Stips als vijfde man met
Golden Earring op tournee door de
Verenigde Staten en is, Marco Vrolijk al
weer een tijdje weg. Van de laatste der
supersisterianen probeert Herman van
Boeijen het nu met een nieuwe groep
van Cuby, is Elton Dean op tournee
gegaan met Georgie Fame en denkt Ron
van Eek er hard over om zijn studie
voor architect maar weer eens op te
nemen. Is acht jaar werk voor niets
geweest? „Ben je gek, het wasi een
geweldige ervaring voor iedereen, maar
de top was bereikt”, zegt Dick Zwikker,
afgestudeerd econoom en de „jongen”
die praktisch op het paleisbordes
manager van De Provocations werd.
ER ZIJN HEEL WEINIG onmuzi
kale mensen, maar er bestaan wel
talrijke soorten van muzikaliteit. Dat
geldt zowel voor hen, die uitsluitend
naar muziek luisteren als voor de
amateurbeoefenaars van de muziek.
Wie geen twee balken kan lezen moet
zich met één tevreden stellen. Zo
iemand behoort niet achter een piano,
maar een fluit, een klarinet of een
hobo, met maar één balk muziek, zou
velen een kans geven. De onmuzikale
pianospeler blijkt dan plotseling een
zeer muzikale fluitist of wat dan ook
te zijn.
Ook willen we het niet hebben
over de nijvere autowassers, die een
paar huizen verder speciaal op de
vrije zaterdag hun aanbeden vierwie
ler vertroetelen, terwijl de bij het
voertuig behorende radio luidruchtig
zijn genoegen over de wasbeurt be
antwoordt met muziek, die zelden
van de derde Engelse klassieke zen
der afkomstig is.
meer te constateren. Toen besloten Ron
en Robert Jan maar te stoppen. We
gingen individueel nog wel vooruit maar
als eenheid niet meer.” En dat is het
dan. Acht jaar werken naar een doel dat
in de popwereld altijd erg dichtbij ligt:
een volgende plaat, een goed optreden,
een succesvolle tournee. HET doel
bestaat niet, want het is afhankelijk van
de onvoorspelbare response van het
publiek en het.vermogen van een groep
om creatief te blijven. Supersister blijft
er nuchter onder. De opluchting dat de
onzekere sleur van de laatste maanden
nu met de beslissing tot stoppen is
doorbroken, lijkt te overheersen. Niet
ten onrechte, want voor alle vier staan
de persoonlijke kwaliteiten borg voor
nieuwe wegen.
Uit het plakboek van Supersister: de
oorspronkelijke formatie met van links
naar rechts Robert Jan Stips, Sacha
van der Geest, Ron van Eek en
Marco Vrolijk.
(Foto Gijsbert Hanekroot)
HET MAG WAAR ZIJN dat talloze
mensen van muziek genieten. Daar
entegen zijn er ook ontstellend veel,
die onder het aanhoren of bij het zelf
uitvoeren van muziek gekweld wor
den. Nu gaat het nog niet eens over
hen die geplaagd worden door me
chanische muziek, voortgebracht door
geluidsinstallaties van buren. Mensen
die met mooi weer niet in de tuin
kunnen zitten, omdat hun buur
vrouw, in bikini uitgestrekt op een
luxueuze ligstoel, de zon aanbidt met
toepasselijke muziek van Hilversum
III, of via een bandapparaat, dat in
opgewektheid niet voor genoemde
zender onderdoet.
Of over flatbewoners, die van drie
kanten radiomuziek horen, omdat
hun buren nerveus worden van de
stilte. Dat ze zelf nerveus worden van
een potpourri, waarvoor de meest
moderne componist zich niet zou hoe
ven te schamen, schijnt nauwelijks
een rol te spelen.
op de juiste plaats van de snaar te
zetten. Dat is niet iedereen
Maar daarom is men nog niet
zikaal.
Het aantal soorten muzikaliteit is
té groot om zomaar op te
Maar wie radeloos is, omdat hij
een verkeerd instrument speelt, moet
zich niet te spoedig laten verleiden
naar de blokfluit te grijpen. Dit is nu
juist een uiterst lastig instrument.
Over dit onderwerp zijn we nog lang
niet uitgepraat.
MET DE VIOOL OF een ander
strijkinstrument ligt dat weer even
anders. Ook dan kan men het met
één balk stellen en is het lezen van
de muziek niet het moeilijkste. Maar
een goed gestemde piano is in ieder
geval zo vriendelijk de kwestie van
de zuiverheid, van de goede toon
hoogte, op een blaadje te presenteren.
Op een goed gestemde piano kan men
wel lelijk, maar niet vals spelen.
De viool of een ander strijkinstru
ment stelt hoge eisen aan het gehoor
van de bespeler. Men moet de toon
hoogte zuiver treffen door de vinger
WfiY1 --
SUPERSISTER IS UIT ELKAAR. Een muzikale identiteit die met
fanfare- en-harmoniekorpsen te verdringen. Dit eerste beatgeluid in de
Ex-Soft Machine saxofonist Elton Dean,
nu ook al ex-Supersister.
■n
