Bruisende champagne,
Prix Italia: forum voor
slappe koffie
radio- en televisiemakers
maar
thee bij Edgar Vos
Niveau te laag voor
toekenning van prijs
Berghaus toonde zich al
Nationale Ballet met
uitgebreid op
instructieve avond
TROS verzorgt eigen
actualiteitenrubriek
z'n zomers
41
CULTURELE TEGENHANGER VAN MONTREUX
r
ar a
i
O
DINSDAG
2 4
SEPTEMBER
19 74
KUNST
'JT
i
WEDEROM HEEFT een Am
sterdamse couturier zijn herfst-
en wintercollectie aan ons ge
openbaard. Dit keer was de beurt
aan Edgar Vos. Voorop gesteld
dat ik zijn avondkleding het
meest geïnspireerd vond, moet ik
er niettemin vanuit gaan dat je
het ontbijt nu eenmaal niet met
champagne gepaard doet gaan.
Vandaar dat ik met u maar eerst
de „dagelijkse” garderobe van
Edgar ga doornemen.
HAARLEM Maandagavond
gaf het Nationale Ballet in de
Stadsschouwburg een demonstratie,
die door een veel te klein publiek
bijzonder gewaardeerd werd. Een
inleiding van Rudi van Dantzig,
een stuk training onder leiding van
Reuven Voremberg, een repetitie
van een nieuw ballet (Kwintet) van
Hans van Manen, die daarna bij
zonder geanimeerd op allerlei vra
gen uit het publiek antwoordde en
tenslotte een volledig ballet van
Rudi van Dantzig (Ramifications).
lift' 'L
HET NIEUWE MODESEI-
ZOEN is ternauwernood begon
nen oi kwieke confectioneurs
staan al weer op de stoep om je
hun voorj aars- en zomercollec
ties te laten zien. En dan
te bedenken dat de internatio
nale confectiebeurzen volgende
maand eveneens hun deuren
wagenwijd opengooien en de
stroom pas goed losbreekt. Maar
u weet uit ervaring, dat de
modewereld altijd een flink stuk
op de tijd vooruitloopt. De Berg
hausgroep, een van de grootste
producenten van damesbovenkle-
ding in West-Europa, is vandaag
onze vaderlandse vlotterik.
1
een
CONRAD VAN DE WEETERING.
de
MET DE LENGTEN KAN men bij
onder redactie van Bé ter Maat
die qua oordeel niet het idee
tweede prijs draagt. Voorts is
dat zijn decors mij niet hinderen. Hij
zorgt voor een leeg toneel, maar toch
wel met zijn signatuur. Deze keer komt
er op het achterdoek een 9 meter hoog
portret van Mozart. Er ontstaat dan een
relatie tussen dat grote portret en de
dansers op het toneel.
een
de
Uit de her st- en wintercollectie van
Edgar Vos een robe-housse van wol
met zijde. Het streepdessin heeft de
kleuren bordeaux, brique, camel en
donkerbruin.
Jurk in marinekleurige crêpe met ge-
plisseerde bedrukte en geborduurde
rand. De bijpassende lange shawl
heeft een dito borduursel.
DE MEESTE JURKEN UIT zijn
collectie zijn wijd en dan liefst van-
MET STRUISVEREN WEET Edgar
Vos ook wel raad en stoeit daar lustig
U ZIET DE AVONDLIJKE cham
pagne knalt en bruist bij Edgar Vos
volop, maar de ochtend koffie en de
middag thee zijn wat aan de slappe
kant.
Voor het eerst in de geschiedenis
van de Prix Italia is er geen prijs
gevallen. In de sector muziek beslo
ten zowel de radio- als de televisieju-
ry dat het niveau te laag was en dat
er naar hun mening geen bekroning
kon plaatsvinden. Zelfs de bijkomen
de prijs, beschikbaar gesteld door de
RAI, de organiserende Italiaanse om
roep, werd zeer moeizaam weggege
ven. De RAI-prijs, die bij de televisie
naar het Zweedse programma „Visi
ons of a lady-minstrel” ging en bij de
radio naar het Japanse „De piano, die
in de zee viel”, werd daardoor gede
gradeerd tot een troostprijs.
DE HEREN VAN DE Berghaus-
groep lieten uiteraard niet na nog
even te wijzen op het feit dat ook de
komende winter door hen niet was
vergeten. Naast een kostelijke collec
tie mantels in fluweel en wol, zijn er
vanzelfsprekend ook bont- en imitatie
bontmantels. Juweeltje hierbij was
een jasje van roodvos met pigskin.
Ook een fraai pak van tweed jersey
compose kon alle kritiek glansrijk
doorstaan. Het pak bestond uit een
geruit jasje met lange shawl en vrij
strakke rok.
HILVERSUM (ANP). De TROS-te-
levisie gaat vanaf 1 oktober voor het
eerst in haar bestaan een actualiteiten
rubriek uitzenden. De leiding van „Ak-
tua TV" zal berusten bij drs. C. J. Baay,
adjunct-directeur televisie van de TROS.
De presentatie wordt verzorgd door Wi-
bo van der Linde. „Aktua TV” zal weke
lijks op maandagavond (vanaf 11 uur)
worden uitgezonden en veertig minuten
duren.
De televisiejury had het zich min
der moeilijk gemaakt. Er waren pro
gramma’s, die niet meer waren dan
conventionele reportages van concert-
of opera-uitvoeringen. De jury had ze
echter niet bij voorbaat uitgesloten,
omdat ze toch wel op kwaliteit afvie
len.
collecties, zoals Flash voor de elegan
te „career woman”, Menuetto voor de
klassiek ingestelde vrouw en Jolliday
voor de teener-twen. Voor voorjaar-
zomer 1975 zag ik voor u allereerst
alleraardigste deux-pièces in shirt-
stijl met gematigd klokkende rokken.
Dan een eindeloze variatie in mantels
van zeer wijd tot slank gesneden in
de meest uiteenlopende materialen
van fraai glanzend katoen, wollen
gabardine, corduroy, jersey, chintz en
denim. Die chintz jasjes zijn er overi
gens in effen en gedessineerd en dan
nog maar liefst met een ocelot- of
reptielprint of eenvoudigweg met een
fijne ruit.
Zuiver wollen plumgabardine werd
verwerkt in de mantel (links); het
jajs (rechts) heeft een menggabardine
van 67 percent polyester en 36 per
cent modal.
(Van onze kunstredactie)
FLORENCE De Prix Italia, de
culturele tegenhanger van Mon
treux, is het troetelkindje van sig
nor Maurizio Pardi, een grijsgelok-
te, enorm aardige en hardwerkende
Italiaan. Hij is een veteraan van de
RAI, de Italiaanse omroep. Hij
stond aan de wieg van de Prix Ita
lia, 26 jaar geleden. De organisatie
van het festival in de prille begin
jaren had nog niet zoveel om het
lijf en Pardi „deed” dit dan ook
naast zijn dagelijkse radiowerk. Nu
is hij er het hele jaar mee bezig, en
dat kan ook niet anders met een
deelneming uit 37 landen en een
aantal inzendingen dat wat de radio
betreft, al de 2.000 gepasseerd is en
in de televisiesector zijn duizendste
gaat beleven.
DE AVOND THUIS OF UIT be
deelt Edgar aanmerkelijk beter. Een
fraaie rok van een bedrukte velours
completeerde hij met een brede stola,
waarop grote zakken waren gestikt.
Altijd makkelijk om de zenuwachtige
handjes in op te bergen. Let ook eens
op zo’n wollen tweed rok in verschil
lende tinten steenrood met zwart, die
verlevendigd werd door een kort jak
je van kleine stukjes vossebont in
dezelfde roodtinten. Van zijden jersey
drapeerde Vos beeldige o verslag jur-
ken met diepe decolleté’s. Het pikant
ste model kon zich verheugen in een
V-decolleté tot de taille en een split
middenvoor tot hoog op het dijbeen.
Voor de heren minder te raden, maar
teleurstellingen blijven hun bespaard,
In voornoemde japon hebt u overi
gens Pleuni (Stille kracht) Touw
kunnen bewonderen tijdens een TV-
presentatie vanuit de RAI.
De beslissingen brachten in het wat
gezapige Prix Italia-wereldje flink
wat sensatie teweeg. De Prix Italia-
mensen, die de jury’s begeleidden,
verklaarden dapper dat ze nog nooit
zulke intelligente jury’s hadden gehad
en complimenteerden de leden daar
van.
NCRV’s Kees van Zwol, die deel
uitmaakte van de radiojury, zei dat
zijn collega’s en hij zeer grondig te
werk waren gegaan, maar na vijf uur
van vergaderen geen andere dan een
negatieve beslissing konden nemen.
Berghaus alle kanten op: van net
over de knie tot half op de kuit. Wilt
u lang of kort, de detaillist hoeft uw
verzoeken maar in te dienen en aan
de vraag wordt voldaan, opdat ieder
een lengte-gelukkig kan zijn.
mende luxes, bijvoorbeeld op de excur
sies.
De Prix Italia mag zeer hoog geschat
worden in het wereldje van de omroe
pen het gerucht wil zelfs, dat sommi
ge prijswinnaars dit op hun visitekaartje
kenbaar maken het grote publiek
kent de Prix Italia niet of nauwelijks.
De keerzijde van de mooie Prix Italia-
medaille, toont Stefan Felsenthal, hoofd
kunstprogramma’s NOS-televisie: „Ik
ben blij, dat dit festival bestaat, maar er
zitten mij na vier jaar Prix Italia heel
wat dingen dwars.”
Stefan Felsenthal vindt dat de normen
die gehanteerd worden bij de toelating
van de inzendingen, verkeerd zijn. „Ik
vind dat elk land met zijn meest type
rende programma moet komen. Daarmee
geeft zo’n land een stand van zaken van
het afgelopen produktiejaar weer.
„Dat eigene moet vooral in de drama
sector tot uiting komen. Dus geen lekke
re of mooie produkties, waarvoor je een
buitenlandse gastregisseur hebt moeten
aantrekken. Daarom is de keus van de
uit een jukstuk aangerimpeld. Er kan
dus van alles onder en dan doel ik
niet alleen op de blouse of coltrui.
Voor ons manvolk is deze gehaaste
tijd een extra probleem, want wat er
voor een figuurtje uit zo’n tentachtig
geval tevoorschijn gaat komen wordt
dé grote verrassing, of niet! Teleur
stelling vooral ook bij de gespannen,
verwachtingsvolle toeschouwsters.
Men dichtte Vos zeer zeker een hyper
vrouwelijke mode toe. Maar nee,
jurkjes met naden juist over de
borstjes, zodat deze eerder iets afge
plat dan geprononceerd werden. Aan
duidingen van de taille waren nage
noeg niet te bespeuren en de kuitlan
ge rokken belemmerden evenzeer het
uitzicht op de eventuele ranke onder
danen.
BEHALVE DEZE UITGEBREIDE
collectie in geweven en gebreide ma
terialen was er eveneens een voor
treffelijk aanbod in korte en lange
jassen van soepel nappa, pigskin en
suède in de kleuren brique. olijf en
verschillende andere groene tinten,
bleu en beige. Een ideale dracht voor
het voorjaar en niet te vergeten voor
de koele zomerdagen, die wij hier nu
eenmaal zo veelvuldig hebben.
van het festival blijven er elk jaar hoge
kosten over. Italië staat voor een econo
misch bankroet: zal dat geen repercus
sies voor het festival betekenen?
Glimlachende signor Pardi ziet de toe
komst nog steeds zonnig tegemoet. Hij
geeft toe dat hij elk jaar opnieuw hard
moet knokken om zijn budget goedge
keurd te krijgen, maar tot nu toe is dat
altijd gelukt. „Als we moeten bezuini
gen. dan doen we dat op enkele bijko-
briek eigenlijk een beetje tot stand is
gekomen onder de druk der omstandig
heden. „Maar niemand zal ons nog kun
nen verwijten, dat wij ons niet aan de
wet houden", vond de TROS-directeur.
Eenmaal in de zes weken gaat de
TROS op woensdagavond (als alternatief
voor eventueel Europacup-voetbal op
het andere net) een meer dan twee uur
durend themaprogramma uitzenden, dat
doorgaans wordt ingeleid door een film.
Op 2 oktober staat het druggebruik cen
traal. Eenmaal in de vier weken komt
de TROS met een Andrë van Duyn-
show.
De nieuwe a-omroep heeft afgezien
van Nederlandse TV-series. Wel maakt
men op basis van oorspronkelijk Neder
lands werk een aantal losse eigen pro
ducties. Het „lichte” toneel is voor de
zaterdagavond, het zwaardere toneel
voor de zondagavond gereserveerd.
ONDER OGEN KREEG IK voorts
een hoogglanzende mantel die ver
vaardigd bleek van rubberised ka
toen, een procédé enigszins te verge
lijken met het vulcaniseren van uw
autoband. Je moet maar op het idee
komen! Dat wijde mantels het mét
en zonder ceintuur bijzonder goed
doen, zal u ook niet meer verrassen.
We houden er tegenwoordig wel van
om wat met ceintuurs te spelen. Leu
ke resultaten werden onder meer
verkregen met een verlaagde mouw
inzet, corduroy dat in de rugpartij
chevron was verwerkt. Lekker jong
vond ik de mantels en costuumpjes
van gewassen corduroy (délavé). Zo
ook de pakjes van chintzed popeline,
bestaande uit een blouson met wijde
klokrok voorzien van ruime, schuin-
geplaatste insteekzakken.
Nederlandse inzending „Rudy Schokker
huilt niet meer” zo goed, ook al zou hij
de laatste prijs bij wijze van spreken
winnen. Daarom dit VPRO-produkt en
niet Waaldrecht, De Stille Kracht of
Bartje, ook al is Rudy Schokker al een
paar jaartjes oud. Het is het meest
eigene en typerende ding dat de Neder
landse televisie in die paar jaar heeft
voortgebracht. Om die reden is het ook
prima, dat in de sector muziek de
VARA-film over Peter Schats „To you”
is ingezonden.
Stefan Felsenthal heeft geen klachten
over de jury-resultaten, wel over de
wijze van jurering. „In die jury’s zitten
te veel bonzen en te weinig mensen van
de praktijk.
Henk de Bie van de VARA-televisie
en producer van „To you” heeft kritiek
op de muzieksector, waarin zowel ballet
ten, muziekdramatische uitvoeringen als
reportages en documentaires zijn onder
gebracht. Voor een jury is het een hels
karwei om uit dit overladen geheel een
winnaar aan te wijzen.
mee op een etage-japon waarvan hij
de bovenste roklaag voorzag. Een col-
van deze veren zette hij op een
zuiver zijden greige avondjapon.
Heerlijk theatraal was een cape met
capuchon van zwart zijden jersey,
waaronder hij een geraffineerde
overslagjapon van hetzelfde materiaal
liet dragen. De toekomstige bruid kan
een eventuele koude trouwdag
vrouwhaftig doorstaan in een witte
tinneroy mantel met plissé ruches en
kanten capuchon.
SJ Ss
De TROS hoopt met „Aktua TV” een
zo breed mogelijk publiek te bereiken.
De presentatie van de actualiteiten zal
op locatie geschieden. „We proberen een
vrij enge relatie te leggen tussen het
actuele gebeuren in de regio en de
achtergrondinformatie, die vanuit de
studio zal worden verzorgd”, lichtte drs.
Baay toe.
De TROS-leiding erkende, dat de ru-
Vraag: „Ik zii hier voor het eerst van
mijn leven naar ballet te kijken; kunt u
me ook zeggen waar ik op moet letten?”
v. M.: „Tien jaar geleden zagen negers
in de binnenlanden niets op een foto. Ik
weet niet of dat nu nog zo is, maar ook
het kijken naar een foto, naar een
afbeelding van iets in een plat vlak,
moet je leren. Dat kunnen wij ons
helemaal niet meer voorstellen, maar
mensen die nog nooit een foto gezien
hebben, herkennen daar absoluut niets
op. Ik kan nu wel zeggen waar u op
moet letten bij een balletvoorstelling,
maar het is veel beter om vaak te
komen kijken, dan begint u vanzelf alles
te herkennen”.
Deze demonstratie van Het Nationale
Ballet was een uitstekende introductie
voor nieuwelingen bij het danskijken,
maar ook een oude rot als ondergete
kende heeft er nog heel wat van opge
stoken.
Uiteraard geef ik hier geen commen
taar op de kwaliteit van het nieuwe
ballet van Hans van Manen, waarvan de
laatste twee minuten op dezelfde dag
pas afgekomen zijn. Ieder werk heeft
het recht onder de meest gunstige om
standigheden beoordeeld te worden en
die omstandigheden zullen zeker bij de
première op 3 oktober aanmerkelijk
gunstiger zijn dan bij deze repetitie. Wel
was het interessant te zien hoeveel ele
menten van zo’n ballet al zichtbaar
wórden als het van te voren alleen maar
even snel doorgelopen wordt om uit te
kienen hoe het het gunstigste in
toneelruimte kan worden geplaatst.
Van Manen houdt ervan zichzelf
ruimteproblemen te stellen en die dan
op te lossen. Natuurlijk zijn zijn ballet
ten ook nog afhankelijk van een groot
aantal andere factoren en het was dan
ook uiterst boeiend de choreograaf zelf
over zijn werk te horen vertellen.
Eén van de eerste vragen bij zo’n
publieke discussie, is altijd: „Als ik ook
wil dansen, waar moet ik dan naartoe
gaan?”. Van Manen verwees vragenstel
ler laconiek naar het telefoonboek onder
het hoofdje „balletscholen”.
Vraag: „Welk standpunt is ideaal om
ballet te zien?”
Van Manen: „Ik zit altijd op de 12de
rij in het midden. Dichterbij kun je de
choreografie niet overzien en verderweg
gaat er te veel van de expressie verlo
ren. Critici zitten altijd helemaal opzij
en dat zijn de slechtste plaatsen die er
zijn!”
Ik ben het helemaal met Van Manen
eens en geef dit dan ook graag door aan
die mensen die altijd mijn plaatsen ver
zorgen.
Vraag: „Hoe gaat u te werk als u een
ballet moet maken?”
v. M.: „Ik draai de hele dag de muziek
die ik gekozen heb. Als ik afwas, als ik
stofzuig, dat gaat constant door. Lang
zaam ontwikkelt zich dan een beeld
maar nog geen passen, die komen pas op
het allerlaatst. Iedere muziek heeft een
In deze actualiteitenrubriek zal vol
gens TROS-directeur mr. J. M. Landrë
het commentaar niet geschuwd worden
als1 dat nodig is, „maar we gaan daarbij
niet links denken of rechts, we gebrui
ken gewoon ons verstand”, zei hij. „O-
verigens blijft het voor mij persoonlijk
de vraag, of het publiek op nog een
actualiteitenrubriek zit te wachten”, al
dus de heer Landré.
Het idee achter de oprichting van de
Prix Italia werd na de oorlog uit idealis
me geboren. Omroepmensen uit vele
landen vonden dat er jaarlijks een mo
gelijkheid moest zijn om bij elkaar te
komen en gedachten uit te wisselen.
Dat schone plan leek na de Tweede
Wereldoorlog in de OIRT te worden
verwezenlijkt. De OIRT echter ging ka
pot aan de koude oorlog, aan de gevoe
lens van wantrouwen tussen Oost en
West.
De RAI sprong in het opengevallen
gat en in 1949 ging de Prix Italia van
start: de eerste sessies vonden in Venetië
plaats.
De Prix Italia groeide mee met de
media. In 1952 werd het eerste stereofo
nische radioprogramma ingezonden en
de televisie deed in 1957 haar intrede.
Naast de Prix Italia, die in totaal zes
keer kan vallen en wel voor radio en
televisie elk in de sectoren muziek, dra
ma en documentaires, is er nog een prijs
van de RAI, die weliswaar de helft
bedraagt van de Prix Italia zelf, maar
- j van een
er een
persprijs en een speciale prijs voor de
radiodocumentaires van de stad waar de
sessies worden gehouden.
De Prix Italia wordt betaald door de
bijdragen van de deelnemende landen en
ligt tussen de 20.000 en 35.000 Zwitserse
franken. Voor de RAI als organisator
EEN GROOT DEEL VAN DE pro-
dukten van de Berghausgroep gaat
merkloos naar de cliënten, maar
daarnevens voert men speciale merk-
Ook in deze categorie dus geen
Prix Italia, maar wel een RAI-prijs
en die werd bijna door Nederland
gewonnen. Een van de drie nomina
ties was namelijk voor Rob Toubers
VARA-programma over Peter Schats
„To you”, door de jury zeer aantrek
kelijk gevonden door zijn toepassing
van de elektronika.
De klap van het niet toekennen
van twee Italia-prijzen kwam hard
aan, omdat beide jury’s uiteraard niet
mét elkaar hadden overlegd en onaf
hankelijk van elkaar tot hun negatie
ve jesluit waren gekomen. Met angst
en beven ziet men nu de uitslagen
tegemoet die vrijdag aanstaande in de
sectoren drama en documentaires
zullen vallen. De Prix Italia zal ech
ter nu al tot de slotsom zijn geko
men, dat de koers moet worden ge.
wijzigd.
NIET ERG’ OPWINDEND DUS,
wat echter niet wegneemt dat er
ongetwijfeld modellen te zien waren
waar men warmer voor liep. Daar
voor hoeven wij bijvoorbeeld maar te
kijken naar een tweed mantelpak met
een mouwloze jas en naar een heerlij
ke lange zwarte velours mantel. Een
robe-manteau van grijze Shetland in
een prachtige belijning oogstte met
recht veel bijval. Fijn om in je
garderobe te hebben en kenmerkend
voor Vos was een birds-eye tweed
pakje met klokrok en kort jasje met
contraststiksels.
image. Deze muziek van Mozart heeft
ook een image. Daar kun je dan niet
omheen, daar moet je rekening mee
houden. Toen ik „Sacre” maakte was ik
veel meer bezig met het vechten tegen
het image van Sacre, dan met het rustig
maken van een ballet. Iedereen wist
precies dat Sacre bij zijn première met
tomaten bekogeld was en daar had ik
maar rekening mee te houden.
Vraag: „Hoe vindt u nou zo’n repetitie
van uw eigen ballet?”
v. M.: „Ik het het gevoel dat we een
première hebben gedaan, het is wel een
repetitie, maar we geven toch een voor
stelling en ik ben net zo zenuwachtig
alsof het een première was en dat zijn
de dansers ook.
Vraag: „Wat voor functie heeft
decor in uw ballet?”
v. M.: „Ik werk altijd samen met Jean
Paul Vroom en die zorgt er steeds voor,
Beeldschone overslagmantel met
wijde klokrok uitgevoerd in geglansd
katoen.
„Zevensprong” maakt plaats voor een
nieuw familiequiz-programma, dat ge
presenteerd wordt door ex-Veronica-
programmaleider Rob Out. „Op uw ge
zondheid” krijgt een bredere basis en
gaat vermoedelijk „Bij leven en welzijn”
heten.
Met Henk van der Meiden is
proefprogramma gemaakt onder
voorlopige werktitel „TV privé”.
