Zeven VVD-moties en motie van wantrouwen van DS’70 Mogelijk 14,6 pct t voorsprong van Labour KVP’er Van Eisen „schoolmeester b.d. Congres wil W atergatebanden Vakbondsleiders in Ethiopië in arrest Jom-Kippoeroorlog Israel een |aar na PvdA-fractie Sprankje VVD- lof voor Uitsluiting bij Olympic Airways 1 achtergrond Britse verkiezingen GS en commissaris krijgen grotere verantwoordingsplicht ONDERZOEK NAAR ACHTERGRONDEN GRATIEVERLENING Rijnmondraad: Links meerderheidsbestuur Wegens „opstoken tot arbeidsonrust” gF. 3 BINNENLAND-BUITENLAND 1974 2 SEPTEMBER WOENSDAG 25 (Vervolg van pagina 1) 99 Munitie-opslag Slordige cent Starfighter (Van onze redacteur in Jeruzalem, mr. Jaap van Wesel) Centrale factor Noodsituatie I UI I 9 JERUZALEM Israel likt een jaar na de Jom-Kippoeroorlog nog steeds haar wonden. Juist in deze dagen worden de soldaten die in de oorlog zijn gesneuveld, overgebracht van hun voorlopige begraaf plaats op het slagveld naar een definitieve rustplaats. De kranten staan pas nu vol overlijdensadvertenties van gesneuvelden - wat direct na de oorlog niet is gebeurd. De wereld is na het einde van deze oorlog weer overgegaan tot de orde van de dag, maar voor Israel zijn de oorlog en haar gevolgen nog steeds de orde van de dag. Grote verontwaardiging de Senaatscommissie ongedaan probeert te maken is dat Nixon, zoals blijkbaar met Ford werd overeengeko men, de volledige beschikking krijgt over de geluidsbanden en documenten. Nixon zou ook mogen bepalen wie toe gang kan krijgen tot zijn archief, en verder zou het materiaal bij zijn dood, of anders in 1984, vernietigd moeten worden. Deze afspraken hebben niet al leen in het Congres, maar ook onder bet Amerikaanse volk grote verontwaardi ging gewekt. r Golf van kritiek op defensienota (Van onze redacteur in Londen) (Van onze parlementsredactie) JO richte dienst. (Van onze parlementsredactie) Wat (Van onze parlementsredactie) in lonen dat Israel in Met name in het progressieve kamp werd overigens wel twijfel geuit aan dit uitgangspunt. De PPR wees deze koppe ling resoluut van de hand. D’66-spreker Van Mierlo had de nodige twijfels en Dankert (PvdA) ging wel akkoord met het voorbehoud, maar loste zijn schot voor de boeg over de aanvullende begro ting van 46 miljoen gulden. In de tweede motie (de zevende van de VVD) vroeg Keja of de regering opening van financiële zaken kon geven over de nieuw in te dienen compensatie regeling voor buiten normale tijden ver- (Van onze redacteur in Washington, mr. Henk Leffelaar) schandalige en beledigende manier had geprobeerd af te doen. „Fords brief”, zei Abzug, „geeft blijk van een niet serieuze en kleinerende houding ten aanzien van het parlementair recht”. Bij het debat over deze zaak merkten de senatoren Boukema (ARP), Schwarz (D’66) en Polak (VVD) op, dat nu de situatie kan ontstaan dat leden van Pro vinciale Staten (onder wie dikwijls ge meentebestuurders) het college van GS ter verantwoording kunnen roepen voor beslissingen die henzelf betreffen. De Kamerleden achtten dit een ongewenste toestand, maar zij gingen toch niet zover dat zij hun steun aan het voorstel ont hielden. arresteren. Als reden werd „opstoken” tot arbeidsonrust tegen de „vreemdzame omwenteling” in Ethiopië genoemd. ATHENE (UPI). Olympic Airways, de luchtvaartmaatschappij van de multi miljonair Aristoteles Onassis, heeft gis teren een uitsluiting bekendgemaakt na de „langzaamaan-actie” die de vliegen van de maatschappij al vier dagen voeren. Een woordvoerder van de maatschap pij zei dat de toestand zo verslechterd was dat nog nauwelijks vluchten wer den uitgevoerd en dat de maatschappij daardoor genoodzaakt was voor onbe paalde tijd te sluiten. oon- bben twee i een hun 290 ikels ;iste- >rge- door i. Ze ïhik- ïding an. lierse 't na zover j on- ilaat- >p de gelen t de niet krijgt eken- etreft a een niet een eken- ADDIS ABEBA (DPA, Reuter). De militaire regering in Addis Abeba heeft gisteren enkele uren voor de verwachte algemene staking de voorzitter van de Ethiopische vakfederatie, de vice-voor- zitter en de algemene secretaris laten van teld die iet- an- den ject edi- in ,em- hun iwe- oten aar- Het i, 44 ach- mus feit n is lond uit artij kele van die oten .t. ■zuid arla- bang t 15- twee s bij rtre- aan cam- nori- nnen “ran- tent ten ex- gere- was iderd naar srge- t nro- dam itie- issa- tuur lerkt «e- me- ities rm- k is i de eu- oen, Ve- cre- we- als igen be- in :ou- pro- ?ad- weg vest ge- Bij 460 tan- (55 LONDEN. Met nog een kleine drie weken voor de boeg is de Britse verkie zingsstrijd al direct in de beginfase in volle hevigheid losgebarsten. Politici van de drie voornaamste politieke partijen hebben de dagelijkse persconferenties, die tot de dag voor de verkiezingen van 10 oktober zullen duren, in de afgelopen dagen aangegrepen om elkaar in meestal zeer felle en soms ronduit beledigende bewoordingen aan te vallen. Uitdrukkin gen als „leugenaar” en ..oplichter” wor den zonder lang nadenken door de riva liserende politici gebezigd om de tegen stander in een kwaad daglicht te stellen. over negen jaar alleen beter kunnen gaan als er meer nieuwe toestellen worden aangeschaft. Overigens werden zijn berekenin gen onmiddellijk na het beëindigen van zijn speech gerelativeerd door de PPR'er Waltmans. Deze begon zijn betoog met de woorden: „Voor de zekerheid heb ik de sommetjes van Van Eisen maar even nagerekend. En ik heb er een foutje uit kunnen halen”. Waarop iedereen alsnog aan het rekenen sloeg. En inderdaad; 96 maal 6 was 624, althans volgens Van Eisen. te lang uitweiden. Even dreigde hij in discussie te komen met overste Ploeg van de VVD, die op dezelfde krijgs school les heeft gegeven. Als een ware docent had Van Eisen de diver se legeronderdelen al naar gelang de geoefendheid een cijfer gegeven. DEN HAAG. De Eerste Kamer I» gisteren akkoord gegaan met het rege ringsvoorstel om de commissarissen der Koningin en Gedeputeerde Staten voort, aan voor al hun daden verantwoording te laten afleggen aan Provinciale Staten. Enige uitzondering is als de commissaris der koningin handelt als „rijksorgaan”, bijvoorbeeld bij burgemeestersbenoemin gen en rampenbestrijding. De verschillende crises die Israel het afgelopen jaar na de oorlog heeft doorgemaakt- hebben tot gevolg ge had dat de toestand zich de laatste maanden wat heeft gestabiliseerd, zij het op een laag niveau. Sinds de regering-Rabin in mei de regering- Meir opvolgde, heeft zij nog geen belangrijke beslissing hoeven te ne men en wat misschien belangrij- ker is: zij heeft nog geen ernstige fouten kunnen maken. Daarom is het nog niemand precies duidelijk hoe goed of slecht deze regering is. president Ford heeft dan nog het recht om er zijn veto over uit te spreken. Gezien de publieke opinie zou Ford daarmee nog meer van zijn oorspronke lijke goodwill verspelen. Senator Charles Percy meende dan ook dat de president „de noodzaak van deze wet” zou inzien en hem zou bekrachtigen. bben ioos- Het Het n of Zoals te verwachten was, heeft de defensienota gisteren in de Tweede Kamer een golf van kritiek te verduren gekregen. Dat de oppositie fel van leer zou trekken was al eerder bekend geworden. Naast zeven VVD- moties diende het DS’70-kamerlid K. Keuning een directe motie van wan trouwen in. „De onaanvaardbare verzwakking van de krijgsmacht moet ongedaan worden gemaakt. De plannen die in de defensienota worden aangekondigd moeten in die zin worden gewijzigd”, zei Keuning, die voor deze ver strekkende motie zeer waarschijnlijk niet de steun van een meerderheid van de Kamer zal krijgen. Dat deed hij ook met zijn waarde ring voor de luchtmacht, en wel voor de jaren 1974, ’78 en ’83. Zijn conclu sie was dat, na vervanging voor de Starfighter, de luchtmacht in 1983 even goed zal kunnen functioneren als nu, met de Starfighter. Het zal Zo wordt de Israëlische regering op dit moment voornamelijk bezig ge houden met pogingen de PLO buiten de deur te houden, pogingen die, naar de Israeli’s zelf ook wel inzien, tever geefs zullen zijn. De betrekkingen met Amerika staan wat Israel betreft vooral in het kader van de Ameri kaanse militaire en economische steun, en veel minder wordt in Israel Het Congres besloot, als eerste tegen maatregel, de gevraagde 250.000 gulden voor het bouwen van een kluis in de buurt van Nixons villa in Californië, niet toe te kennen. Met de nu in te dienen wet, die de afspraak tussen Ford en Nixon (maar niet de gratieverlening) nietig zou verklaren, hoopt het Congres tegemoet te komen aan het nog steeds krachtig geuite protest tegen de door president Ford gevolgde procedure. Verwacht wordt, dat de wet door zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat zal worden goedgekeurd, maar WASHINGTON. Wat het Congres betreft, is de kous nog lang niet af met de door president Ford aan Nixon ver leende gratie. De Senaatscommissie heeft unaniem besloten een wet in te dienen, om de afspraak tussen Ford en zijn voorganger ongedaan te maken, waarbij Nixon alle zeggenschap en het exclusie ve bezit kreeg van zijn Watergate-ge- luidsbanden en Witte-Huisdocumentcn. Het persoonlijke leiderschap van Golda Meir is omgezet in een collec tief leiderschap van Rabin en Peres, al hebben zij nog lang niet het gezag dat Meir en Dayan in hun bloeiperio de hadden. Het belangrijkste dat Is rael op dit moment kenmerkt, is de onzekerheid over de toekomst. Van de regering-Rabin werd aanvankelijk verwacht dat zij de fouten van de DEN HAAG. KVP-defensiespecia- list J. van Eisen heeft gisteren tij dens het debat over de defensienota de Tweede Kamer verbaasd met een stukje huisvlijt. De generaal b.d., ooit docent aan de hogere krijgsschool, liet *s middags op de groene bankjes een bundeltje tekeningen en bereke ningen circuleren, waarin zijn sugges ties voor het ideale leger waren afgedrukt. Op last van voorzitter Vondeling mocht hij met zijn toelichting niet al Ondanks de kritiek vanuit de oppositie (onder meer van de CHU), dat het personeel wel eens de sluitpost van de bezuinigingen kan gaan vormen, schaar den de regeringspartijden zich achter het in de defensienota uitgestippelde be leid. Keja (VVD) was evenwel ernstig teleurgesteld over het gesbrek aan in spraak bij de totstandkoming van de defensienota van militaire belangenorga nisaties. Hij diende een motie van af keuring in over dit punt. In een wijziging op een eerdere ver klaring zegt de 57-jarige. gedeeltelijk verlamde zoon van ex-keizer Haile Se lassie voorstander te zijn van een parle mentaire regering van het volk onder een nieuwe grondwet die de „rechtmati ge wil en aspiraties van de gehele Ethio pische natie reflecteert.” Ondanks enkele lichte tegenslagen in het begin van deze nu drie dagen oude verkiezingscampagne heeft de Labour- partij volgens het meest recente opinie onderzoek in het dagblad Daily Mail nu een voorsprong van 14.6 percent op haar naaste rivaal, de Conservatieve partij. Een dergelijke voorsprong zou meer dan voldoende zijn om Labour een absolute meerderheid in het 635 zetels tellende parlement te bezorgen, maar in het verleden hebben dergelijke opinie onderzoeken geen al te correcte voor spellingen gegeven van het verloop van de stembusstrijd. Wel heeft de stijgende populariteit van Labour de verkiezings campagne een sfeer van rust en zelfver zekerdheid gegeven, die doorgaans gun stig is voor de partij die deze eigen schappen op kan brengen. ROTTERDAM (ANP). De Rjjnmond- raad heef» gistermiddag in Rotterdam, zoals verwacht, een links meerderheids bestuur gekregen. In de eerste zitting van de nieuwe raad werden vijf leden uit de PvdA-fractie en één lid uit die van de PPR benoemd als nieuwe gecom mitteerden In alle gevallen werden zij met 45 tegen 36 stemmen gekozen. Te gen stemden steeds het CDA, de VVD. de SGP en het GPV. Voorzitter van de Rijnmondraad is de heer W. A. Fibbe, die afkomstig is uit Anti-Revolutionaire kringen. DRIEBERGEN. De voorzitter van de VVD, mevrouw Haya van Someren, heeft zich gisteravond met mate lovend uitgelaten over de houding van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer. Zij zei op een vergadering in Driebergen dat de weigering van de fractie om de „bevelen” van de PvdA-partijraad van afgelopen zaterdag op te volgen het „allerlaatste lichtpuntje is in de trieste ontwikkeling in deze partij”. Zij ziet in acties, als de partijraad zaterdag onder nam tegen het defensiebeleid, een be dreiging van het gehele kabinetsbeleid. „De PvdA schaart zich daarmee aan de zijde van mini-regeringspartner de PPR”, aldus de VVD-voorzitster. De PvdA-partijraad verwierp na lang durige discussie met een klein stemmen- verschil een motie van wantrouwen te gen partijgenoot Vredeling, minister van defensie. Mevrouw Van Someren noem de de wijze waarop de partijraad zich mengt in de besluitvorming van regering en parlement „bedenkelijk”. „In geen enkele Westeuropese democratie is zo’n rechtstreekse band tussen partij en rege ringsbeleid gebruikelijk”, aldus mevrouw Van Someren. Onderonsje tussen bewindslieden tijdens de behandeling van de defensie nota. Op deze foto v.l.n.r. de staatssecre tarissen Stemerdink en Van Lent en mi nister Vredeling. Keuning ging zeer uitvoerig in op het nut van een krachtige afschrikwekkende defensie tegenover de dictatuur achter het Ijzeren Gordijn. Onze defensie is een bittere noodzaak. Als de minister zegt dat we niet meer uit kunnen geven, bedoelt hij eigenlijk dat we niet meer willen uitgeven. Evenals zijn oppositie- genoot Ploeg van de VVD noemde hij de plannen tot bezuiniging bij de krijgs machtdelen een duidelijke aantasting van de gevechtskracht en pogingen tot eenzijdige ontwapening van Nederland. Ploeg illustreerde zijn scherpe kritiek met vijf moties. De VVD wil de oorlogs- voorraad van de munitie weer op peil brengen. „Het is zo langzamerhand geen gebroken geweertje, maar een ongeladen geweer”, riep Ploeg uit. De VVD eist ook een betere territoriale beveiliging van het Nederlands grondgebied. Men wil bovendien de volgende plannen van de regering ongedaan maken: geen plan om het aantal vliegers per squadron met twee te verminderen, geen vermindering van het aantal vlieguren van het perso neel van de luchtmacht, en geen ver mindering aan de NAVO-luchtverdedi- gingsgordel van Nike en Hawk.raketten. De filosofie van de regering dat het merendeel van de aangekondigde bezui nigingen bij defensie afhankelijk moet worden gesteld van de Oost-West-be- sprekingen over wederzijdse troepenver mindering (de MBFR-besprekingen), werd door de meerderheid van de Twee- de-Kamerfracties gesteund. Ook al moesten vanochtend nog acht van de totaal 20 fractiewoordvoerders in eerste termijn spreken. vorige regering zou goedmaken, en met eigen Israëlische vredesinitiatie ven zou komen. Wie daarop heeft gehoopt, is bedrogen uitgekomen. Naar buiten toe is tenminste niets bekend geworden van Israëlische vre desinitiatieven. De Israëlische rege ring stelt zich volstrekt passief op en heeft haar handen vol met het afwij zen van suggesties die van buitenaf komen. De vervanging van de Starfighter leid de tot enkele vennmee onmerkingpn. Dankert volgde de beleidslijn van zijn partij dat die vervanger geen atoomta- ken mag kriiken. Van F’=en liet drei gend weten dat Ne'terlana in het ge. meenschapnelijk overleg niet nog eens een keer uit de boot moet vallen. Dit keer over de onvolging van de Starfigh- ter. Hii doelde daarmee op pogingen vanuit PvdA en WD om een goedkopere jager aan te schaffen dan in NAVO- kringen de bedoeling is. Van Eisen eiste bovendien dat er meer vervangers moe ten komen dan het beloofde aantal. PvdA, PPR en D '66 eisen van het kabinet dat voor 1 januari 1977 de dienscttijdverkorting tot 12 maanden een feit moet zijn. Al eerder heeft Vredeling laten weten dat volgend jaar onge acht de besprekingen over bewapenings. vermindering tot verkorting met twee maanden, tot 14 maanden dus. kan worden overgegaan. De tweede fase wordt door hem echter nog nadrnkkelijk afhankelijk gesteld van de MBFR-ge- sprekken. Daar bleek Klaas de Vries (PvdA), die mede namens PPR en D ’66 sprak geen genoegen mee te nemen. noodsituatie leeft, dat is voor de ge wone man nauwelijks een troost. Het legendarische idealisme is inderdaad een legende geworden en op de paar idealisten die er zijn, kan Israel niet bouwen. Een belangrijke oorzaak van de inflatie zijn de enorme wapenaan- kopen. Voor het komende jaar wil Israel in Amerika voor 1,5 miljard dollar aan wapens kopen. Dit zijn voor de economie niet rendabele in vesteringen, omdat wapenbezit geen nieuwe impulsen aan de economie geeft. Vakbonden en studentenleiders eisen sinds de val van keizer Selassie een democratische burgerregering. De mili taire regering vindt dit „te vroeg”. In haar ambtelijke verklaring wordt niet gezegd welke maatregelen het leger te gen de algemene staking zal nemen. Naar verluidt wil de militaire raad niet afwijken van zijn doel, „vreedzame ver anderingen zonder bloedvergieten.” De militaire regering heeft de gearres teerde voorzitter. Bejene Salomon en drie van zijn medewerkers verweten voor particuliere doeleinden een half miljoen dollar opzij gelegd te hebben. Dat geld zou door een buitenlandse or ganisatie verstrekt zijn voor de bouw van een Ethiopisch vakbondscentrum. In Addis Abeba was de toestand gister avond gespannen. Er heerst echter twijfel aan het opvolgen van de sta- kingsoproep door de belangrijkste vak bonden Kroonprins Merid Azmatch Asfa Wos- sen wil alleen naar Ethiopië terugkeren om koning te worden als hij ervan overtuigd is dat het de wil van het volk is, zo heeft zijn woordvoerder gisteren verklaard. In een wijziging op De drie linkse partijen bleken niet tevreden met de aankondigingen van betere vorming en scholing voor het militair personeel. Klaas de Vries dreig de zelfs met een motie over deze zaak als Vredeling en zijn staatssecretarissen geen verdergaande toezeggingen doen. De Vries deed nog een suggestie: plaats de centrale munitieopslagplaats niet bij Bergen (Noord-Holland) maar ergens in de IJsselmeerpolders. De PPR dreigde bij monde van Waltmans nog met een motie over het kernwapenvrij maken van Nederland. Tegelijkertijd is een subcommissie van het Huis van Afgevaardigden een onder zoek begonnen naar de achtergronden van de gratieverlening. De voorzitter van deze commissie, de democraat Willi am Hungate, vroeg president Ford verle den week niet alleen zijn beweegredenen voor de gratieverlening uiteen te zetten, maar ook wie hem daarbij geadviseerd hadden, wat hem bekend was van even tuele gronden voor een strafvervolging van Nixon en of Ford overleg had gepleegd met zijn minister van justitie of met de speciale Watergate-aanklager Leon Jaworski. Ford beantwoordde dit verzoek met een brief waarbij hij een aantal kran- teknipsels insloot, waarin de beweegre denen werden weergegeven die hij in zijn gratietoespraak had genoemd. Het Congreslid Bella Abzug vond dat Ford daarmee deze belangrijke kwestie op een Opmerkelijk was de zeer gematigde toon van de beschouwing van KVP-er Van Eisen. Hij noemde de defensienota onder het voorbehoud van de ver schuiving van de financiële lasten in de komende jaren een „redelijke bijdra ge aan de NAVO die de toets der vergelijking met gelijkwaardige partners kan doorstaan.” CHU-woord voerder mr. W. Scholten miste evenals de meeste sprekers van gistermiddag en -avond, trouwens een goede uiteenzetting over de internationale politieke en militaire strategische verhoudingen en het nut van onze defensie. gesproken over de politieke toekomst. Het leger is altijd al in Israel de centrale factor geweest waar de hele maatschappij om draait, en dat is het afgelopen jaar nog toegenomen. De Jom-Kippoeroorlog heeft het nodig gemaakt het leger grondig te reorga niseren. Opperbevelhebber Elazar moest het veld ruimen, en met hem zijn veel hoge officieren vervangen. De interne organisatie is geheel her zien. Voor de bevolking heeft dat tot gevolg dat velen met grote frequentie worden opgeroepen voor herhalings oefeningen. Drie maanden per jaar herhalingsoefening is een heel gewo ne zaak geworden. Voor het geestelijk klimaat heeft de langdurige afwezigheid van de kostwinner natuurlijk belangrijke ge volgen. Als de vader en echtgenoot gedurende een lange periode niet thuis is en alleen soms gedurende het weekeinde naar huis komt, dan wor den de mensen er niet gelukkiger op. Weliswaar zorgt het leger voor finan ciële compensatie, maar de Israeli weet sowieso al niet hoe hij met zijn maandsalaris moet uitkomen. De prij zen stijgen voortdurend (het afgelo pen jaar was de inflatie 38 percent). De belastingen gaan ook voortdurend omhoog, terwijl de lonen vrijwel constant blijven. Het was deze wet die president Nixon, hoewel die op hem al niet meer van toepassing was, probeerde te gebruiken voor de belastingaftrek die hem een half miljoen dollar zou hebben opgeleverd. Er zijn in het Congres nu verschillende voorstellen in omloop om een eind te maken aan deze gang van zaken. Som mige voorzien in mogelijkheden voor ex-presidenten om hun ambtsmateriaal te gebruiken voor het schrijven van memoires, maar ze zouden het bezit worden van de staat. „Wij vinden het bijzonder prettig dat Nederland zo sympathiek tegeno ver Israel staat, maar wij zouden het nog veel prettiger vinden als een bedrijf als Philips hier een fabriek zou bouwen”, zegt de heer Agmon, directeur-generaal van het ministerie van financiën- De Israëlische schuld in buiten landse valuta bedraagt zes miljard dollar- oftewel 2000 dollar per hoofd van de bevolking. Dat is verreweg het hoogste bedrag in de wereld. Maatregelen om de economie af te remmen, onder meer door bevriezing van de kredieten, hebben tot nu toe weinig resultaat gehad. Israel heeft dringend behoefte aan buitenlandse investeringen, maar het onzekere po litieke klimaat brengt met zich mee dat niet veel buitenlandse bedrijven belangstelling hebben om in Israel een fabriek te bouwen. Onder het tot nog toe gevolgde sys teem hebben ex-presidenten het volledi ge bezitsrecht gehad van het door hen gedurende hun ambtsperiode ontstane materiaal. Totdat het Congres in 1969 met een wet ingreep, konden zij er bovendien door middel van belastïngaf- schrijving een slordige cent aan verdie nen. door ze na hun dood ter beschik king te stellen aan de staat. En de minister van financiën kan nu wel zeggen dat Israel in een O

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1974 | | pagina 3