België wenst spoedzitting EEG -ministerraad
Studiebollen moeten zich over
probleem werkloosheid buigen
EGELD
Recordtekort op
handelsbalans VS
Bij Ford 700
man zonder werk
1
Ï1
Munten voor
koningin en
prins
i
Sommige mensen hebben
Anderen
weer dit:
dit beeld van de politie:
1F
11
Wie heeft
er gelijk?
Geheimzinnigheid
Olie speelt Amerika parten
CNV-ECONOOM DRS. G. TERPSTRA
een miljoen gulden aan prijzen
25
DONDERDAG
26
SEPTEMBER
1974
ECONOMIE
24
Weer onzekerheid
UTRECHT (ANP) „Niemand
weet eigenlijk hoe de structurele
werkloosheid moet worden terug
gedrongen. Iedere groepering, die
er iets over te zeggen heeft, weet
alleen zeker dat de oplossingen die
alle andere groeperingen hebben
bedacht, niet deugen.” Dit is de me-
I
I
I
I
I
I
I
I
ning van drs. G. Terpstra, econo
misch medewerker van het Christe
lijk Nationaal Vakverbond. Hij
sprak gisteren in Utrecht op een
studie-conferentie van bestuurders
en medewerkers van de christelijke
vakbeweging.
Duits besluit schokt Europa
(ADVERTENTIE)
(Van onze redactie economie)
wordt
(ADVERTENTIE)
Het gesprek tussen de delegatie van de
Koudbandwalserij en de directie heeft
inmiddels plaatsgehad. Ook de delegatie
van de werknemers blijkt nu bevangen
te zijn door de angst feitelijke medede
lingen te doen over de inhoud van het
gesprek. Beide partijen zijn het erover
eens dat volstaan kon worden met niets
zeggende kreten als: „Op openhartige
wijze zijn wederzijdse meningen ter ta
fel gekomen” en „gepoogd moet worden
in alle rust gezamenlijk tot een verbete
ring van de onderlinge verhoudingen te
komen”.
Toen de werknemers van Koudband
walserij I, uit ontevredenheid over hun
werkomstandigheden een gesprek met de
bedrijfsdirectie aanvroegen, werd dat ge
weigerd. Zelfs nadat er een staking was
uitgebroken, bleef de directie bij haar
standpunt dat alleen maar een verkla
rend gesprek met de ontevreden werk
nemers niet diende plaats te vinden. Pas
nadat de raad van overleg van de Koud
bandwalserij gedreigd had af te treden
als niet op zeer korte termijn overleg
zou worden gepleegd, bleek de directie
bereid de werknemers te ontvangen. In
de tussentijd stond de driectie wel de
pers te woord om haar standpunt naar
buiten te brengen. Dat gebeurde op een
tijdstip dat de werknemers in de veron
derstelling leefden dat er nog overleg
plaatsvond over hun eisen. Deze werk
nemers moesten uit de krant vernemen
dat de bedrijfsdirectie tot geen enkele
concessie bereid was en dat heeft kwaad
bloed gezet.
Is er dan toch nog een zodanige na
werking van de staking, dat volstrekt
redelijke communicatie als een gevaar
wordt ervaren? Het zou jammer zijn,
met name omdat een bedrijf als Hoogo
vens er terecht al jarenlang trots op is
een koplopersfunctie in ons land te ver
vullen op het gebied van het sociale
beleid.
De Europese landbouwcommissaris, de
Nederlander Lardinois, heeft gisteren in
Bonn gezegd dat de EEG in zijn agrari
sche politiek eindelijk moet gaan reke
nen met écht geld in plaats van met
waarden van vroeger die via allerlei soor
ten aanpassingen bij de fictie van een
gemeenschappelijk prijspeil worden aan
gepast. Daaruit alleen al blijkt hoezeer
een herziening van het landbouwbeleid
verknoopt is met het tot standkomen
van een economische en monetaire unie.
Het toont tevens aan dat de crisis over
de landbouw zich naar andere terrei
nen van de gemeenschap zal uitstrekken.
In dit licht zou de Duitse beslissing
moeten worden gezien, die een versnel-
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische frank (100)
Duitse mark (100)
Italiaanse lire (10.000)
Portugese escudo (100)
Canadese dollar
Franse frank (100)
Zwitserse frank (100)
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenrijkse schilling (100)
Spaanse peseta (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Joegoslavische dinar (100)
Buitenlandse deskundigen, die onlangs
een bezoek aan de Volksrepubliek China
hebben gebracht, hebben verklaard dat
het land rond 1980 een zeer belangrijke
olieproducent zal kunnen zijn. Tegen die
tijd zal China jaarlijks honderd miljoen
ton olie produceren met een waarde van
circa één miljard dollar. De buitenland
se handel van China vertegenwoordigt
momenteel 8,5 miljard dollar. Opvallend
werd genoemd dat het land bij de ont
ginning geen gebruik zal hoeven te ma
ken van buitenlandse hulp.
De buitengewoon gevolmachtigd am
bassadeur van Indonesië in Den Haag,
de heer Projohandoko, overhandigde gis
teren Koningin Juliana en Prins Bern-
hard de eerste serie munten die wordt
uitgegeven in het kader van de Wereld
Natuur Munten Collectie. Op de munten
staan afbeeldingen van bedreigde dier
soorten.
positie, de economie nog wel een extra
injectie had mogen geven.
„In een normaal functionerende de
mocratie zou de minister van Landbouw
nu aftreden,” aldus de CDU/CSU-opposi-
tie.
S
I
3
3
36
3
I
De Belgische Landbouwminister La
vens heeft onmiddellijk om een spoed
zitting van de Europese ministerraad
gevraagd. ïn die bijeenkomst zal het
ongetwijfeld hard toegaan. Want zo goed
als de Bondsrepubliek zijn kille marken
vertaalt in even kille macht, ontstaat bij
de Europese gespreksgenoten van kanse
lier Schmidt een toenemende weerzin
tegen deze machtsontplooiing, die bijvoor
beeld aan de kleine landen slechts wei
nig ruimte laat om mee te praten over
hun eigen toekomst.
In een artikel, getiteld „Hoogovens
lijdt aan stakingstrauma”, dat op 23
april van dit jaar in onze krant ver
scheen, verklaarde Jan Ham, voorzitter
van de fractie van de Industriebond-
NW in de Ondernemingsraad van
Hoogovens, dat het sociale beleid van de
directie van Hoogovens een „beleid van
de angst” was. Op deze opmerking werd
door bedrijfsdirecteur dr. M. Albracht in
hetzelfde artikel gereageerd met de ver
klaring dat Hoogovens juist probeerde
een actief sociaal beleid te voeren door
zoveel mogelijk in te spelen op maat
schappelijke ontwikkelingen.
Er zijn gevallen denkbaar, waarin ook
een enigszins integere journalist zal in
zien dat publikatie van zekere delikate
gegevens een broze situatie kunnen ver
storen. Maar wanneer er een gesprek
heeft plaatsgevonden over de werkom
standigheden in een afdeling, werkom
standigheden die door de werknemers
als zodanig worden ervaren dat zij er
een staking voor organiseren een feit
dat wél in alle krantenkolommen wordt
vermeld zullen er toch we concrete
voorstellen om tot een oplossing te ko
men zijn gedaan. Dat is gewoon nieuws,
dat voor de duizenden werknemers van
Hoogovens van belang is. Waarom dan
die geheimzinnigheid van beide zijden?
Is iedereen bij Hoogovens dan nog zo in
de war van de staking van ’73 dat de
normale communicatie, intern zowel als
extern zo gebrekkig en moeizaam moet
verlopen?
De werkloosheid in de bouw zou vol
gens hem mede kunnen worden bestre
den door vervroegde pensionering, uit
breiding van de vernieuwbouw en inten
sievere aanpak van de stadssanering.
Vervroegde pensionering kost volgens
hem bijzonder veel geld, maar hij wees
erop dat de werkloosheidsuitkeringen
ook bijzonder veel offers van de samen
leving als geheel vragen.
Het is inmiddels vijf maanden later en
de staking van 1973 is alweer bijna
anderhalf jaar geleden. Toch lijkt het of
de verhoudingen binnen het bedrijf, die
door de staking nogal verstoord waren,
niet veel verbeterd zijn. Toch lijkt het
erop dat de staking nog stééds als een
traumatische ervaring wordt verwerkt.
We doelen hierbij vooral op de interne
en de externe communicatie van het
bedrijf.
Er is nog een ander feit. In WIK, het
orgaan van de Industriebond-NW sug
gereert een werknemer dat Hoogovens
in de sector walserijprodukten in de
toekomst geen eindprodukten meer zal
vervaardigen, maar alleen halffabrika
ten. De eindprodukten, zo zegt dit perso
neelslid, zullen in de toekomst uitslui
tend nog bij Hoesch vervaardigd wor
den. Dat is geen geringe ingreep. Het is
natuurlijk betreurens waardig dat de
desbetreffende mededeling anoniem is
gedaan, maar het heeft in de pers ge
staan en de directie zal een dergelijke
opmerking niet onweersproken kunnen
laten. Desondanks meende de directie
met een droog „geen commentaar” te
kunnen volstaan.
tijdens een internationale financiële bij
eenkomst in de Libanese stad Beit-Mêi-
ry, die was georganiseerd door het voor
aanstaande Engelse dagblad Financial
Times”. Khayata zei dat de Europese
kapitaalmarkt vroeg of laat zal moeien
samenwerken met de Arabische landen
om het deviezenverkeer op gang te krij
gen, leningen te verstrekken en grote
ontwikkelingsprojecten te financieren.
Het vormen van gezamenlijke onderrie-
mingen met Arabische maatschappijen,
het speuren naar olie en het deelnemen
aan investeringen in de Arabische we
reld zijn een aantal mogelijkheden die
volgens Khayata in het belang zijn van
de Europese landen. Tegelijkertijd hel
pen zij zo het probleem oplossen van het
weer in omloop brengen van Arabische
„oliedollars”.
Minister Van der Stee noemde het
Duitse veto om twee redenen betreu-
renswaardig. In de eerste plaats is het
teleurstellend voor het agrarische be
drijfsleven, dat nu opnieuw in onzeker
heid verkeert over de ontwikkeling van
zijn inkomenspositie in de nabije toe
komst. Ten tweede betekent de voor
waarde waaronder West-Duitsland de
raadsbesluiten wil aanvaarden, namelijk
intrekking van alle nationale steunmaat
regelen, in feite een ontkenning van de
bevoegdheden van de Europese commis
sie tot toetsing van die steunmaatregelen
aan het EEG-verdrag.
Die nationale steunmaatregelen, aldus
het Haagse ministerie van Landbouw,
zijn in de jongste EEG-ministerraads-
vergadering buiten de besluitvorming
gehouden, orj voorwaarde dat ze op kor
te termijn in de commissie getoetst zou
den worden. Daartegen werd in de ver
gadering geen bezwaar gemaakt, maar
Duitsland komt nu wel met een voor
waarde die een ontkenning van de toet-
singsbevoegdheid van de commissie be-
AMSTERDAM (ANP). In de as
semblagefabriek van Ford Nederland in
Amsterdam zijn ernstige produktiemoei-
lijkheden ontstaan als gevolg van een
staking in Engeland. De aanvoer van
onderdelen voor de assemblage van de
Cortina-personenauto blijkt zodanig te
stagneren, dat de produktie-afdelingen
voorlopig moeten worden stilgezet. Dit
heeft de directie van Ford Nederland
gisteren besloten na uitvoerig overleg
met de ondernemingsraad, de vakbonden
en de overheidsinstanties. In totaal zijn
bij de Cortina-produktie 700 werkne
mers betrokken.
De directie van Ford Nederland heeft
meegedeeld, dat de betrokken werkne
mers vooralsnog geen nadelige financiële
gevolgen van deze voorlopige stopzetting
van de produktielijn zullen ondervinden.
De beslissing over een eventueel te ver
lenen wachtgelduitkering krachtens het
wachtgeldfonds is nog niet genomen.
Enkele weken geleden is in de Britse
Fordfabrieken in Dagenham een wilde
staking uitgebroken, die nog altijd niet
ten einde is.
het thans het voorzitterschap
Europese landbouwraad heeft.
Verwacht wordt dat er nog dit week
einde een extra zitting van de raad zal
worden gehouden.
Inhrekcn mag niet.Vrouwen aanranden
I en doorrijden na een aanrijding evenmin.
Geen zinnig mens die bezwaar maakt als
I de politie daartegen optreedt
’n Universiteit bezetten, parkeren op de
I stoep en vissen zonder acte, mag ook niet.
Als de politie daar iets tegen doet, klinken
ling teweeg kan brengen in de ((isqussie
over de vraag hoe het stagnerende en
verbrokkelde Europa weer op weg naar
de eenheid moet worden gezet. Maar in
Brussel vraagt men zich daarentegen af
of de EEG Schmidts politiek wel zal
overleven. Frankrijk mikt nog steeds op
een nationale politiek, Engeland heeft
zijn houding ten opzichte van de EEG
nog steeds niet gedefinieerd en Italië is
in feite nagenoeg bankroet.
De Westduitse boerenbond heeft het
besluit „politiek instinctloos en gevaar
lijk” genoemd. Op de ruggen van de
boeren moet kennelijk een Europees
voorbeeld worden gesteld, aldus de bond.
De Westduitse minister van Financiën
Apel zie na afloop van de Duitse kabi-
netszitting dat de aanvankelijk afgespro
ken 5 percent prijsverhoging de Bonds
republiek 200 tot 300 miljoen mark ex
tra zou zijn gaan kosten.
Een oplossing van de nieuwe crisis zal
nu op het niveau van de regeringsleiders
moeten worden gevonden. Het Duitse
ministerie van Landbouw verklaarde dat
minister Ertl (die zelf de 5 percentsaf-
spraak heeft gemaakt) achter de beslis
sing staat. De oppositie in de Bondsdag
meent dat Ertl echter door zijn collega’s
„ernstig is gebruskeerd”.
tekent.
In de ontstane crisis zijn nu de Euro
pese commissie (het dagelijks bestuur
van de EEG) en de Franse regering de
eerstaangewezenen om initiatieven te
nemen. Frankrijk is dit namelijk, omdat
het thans het voorzitterschap van de
(Vervolg van pagina 1)
BRUSSEL De Duitse beslissing de EEG-landbouwbesluiten te ver
werpen heeft grote beroering in Europa gewekt. Het Centraal Landbouw-
overleg (het gespreksorgaan van de drie boeren- en tuindersbonden in
Nederland) is erg geschrokken. CLO-voorzitter drs. R. Zijlstra: „Dit be
sluit is bij ons als een bom ingeslagen. Wij hopen dat het vrijdag omge
bogen kan worden. In het gesprek dat de organisaties vandaag met mi
nister Van der Stee van Landbouwzaken hebben, zou worden gevraagd
niet aan de Duitse eisen toe te geven.
Twee prijzen: een verlichte globe
met dubbel-effect kaartbeeld; Ned.
tekst, de gebergten in voelbaar re
liëf, boldiameter 25 cm, winkelwaar
de ƒ85,-. Een geschenk van de
Eerste Ned. Globe Industrie, Veeral-
lee 5, Zwolle. pUZZEL MEE!
Omdat het "zilveren jubileum van het
K.W.F. samenvalt met het 25-jarig
jubileum van de Eerste Ned. Globe
Industrie, bieden wij iedere puzze
laar gedyrende de puzzelaktie een
jubileumcheque aan van ƒ25,- die
kan worden verzilverd bij aanschaf
van een verlichte globe. (Aanvragen
op bovenstaand adres).
2.66- 2.76
6.14- 6.44
6.70- 7.00
100.25-103.25
37.75- 41.25
9.10- 10.60
2.69- 2.79
54.75- 58.25
89.25- 92.25
58.75- 61.75
47.25- 50.25
42.00- 45.00
14.25- 14.56
4.53- 4.83
8.10- 9.60
69.25- 72.25
15.50- 18.50
„Omdat de werkgevers wel erg veel
izen in een eigen risico”, meende drs.
Terpstra verder dat het zinvol is dat
werkgevers die hun bedrijf willen her
structureren, waarbij personeel moet af
vloeien, de ermee verbonden kosten en
kele maanden volledig zelf dragen in
plaats van dit af te wentelen op de
sociale verzekeringen en voorzieningen.
„Dat zal zeker leiden tot bezinning op
de vraag of herstructurering werkelijk
nodig is. Een vertraging van dat soort
saneringen in bedrijfstakken is in het
belang van de werkgelegenheid”, meende
hij.
De heer Terpstra had nog een aantal
losse gedachten, die naar zijn mening bij
kunnen dragen tot het verminderen van
de werkloosheid. Hij vindt dat oudere
werknemers met behoud van salaris
vrijgesteld van werk dienen te worden
om allerlei maatschappelijke functies te
kunnen gaan uitoefenen als bijvoorbeeld
lid van de gemeenteraad, lid van het
bestuur van verpleeg- of bejaardenhui
zen, lid van kerkbesturen, lid van wijk
raden enz. „Dat zijn belangrijke maat
schappelijke functies waarvan je altijd
hoort, dat er te weinig tijd voor is.”
De maatregelen, die de regering heeft
voorgesteld in de Miljoenennota om de
werkloosheid aan te pakken, zijn in
brede kring als onvoldoende geken
schetst. Drs. Terpstra zei te menen dat
de regering gezien de gunstige financiële
Het leek hem daarom maar het beste
een „studiebollenclub” samen te stellen
van werknemers, werkgevers en over
heid en die ergens neer te zetten om hen
op basis v an de Interim-nota van het
kabinet over de werkloosheid een flink
aantal alternatieve mogelijkheden op
een rijtje te zetten: naar zijn mening
zouden ze daar tot 1 december van dit
jaar de tijd voor moeten krijgen.
Drs. Terpstra vindt daarnaast nog een
aantal wettelijke maatregelen nodig, zo
als verplichte melding van omvangrijke
ontslagen, uitbreiding van de bevoegdhe
den van de gewestelijke arbeidsbureaus,
betere omscholingsmogelijkheden en een
betere structuur van de overleginstanties
voor de arbeidsmarkt.
NEW YORK. De Verenigde Staten
kampen op hun handelsbalans met een
recordtekort van 1,13 miljard dollar. Dit
heeft het Amerikaanse ministerie van
Handel bekend gemaakt. Het is het vier
de achtereenvolgende maandelijkse te
kort en het grootste sinds 1971 toen het
deficit 800 miljoen dollar bedroeg.
Het tekort wordt vooral geweten aan
de hoge olieprijzen. De invoer van olie
in de Verenigde Staten nam van 200,7
miljoen vaten in juli toe tot 206,6 mil
joen. De waarde ervan nam toe van 2,35
miljard dollar tot 2,42 miljard dollar.
Ook Frankrijk heeft te kampen met
de hoge olieprijzen. Het land heeft der
halve besloten zijn olie-invoer volgend
jaar te beperken tot een waarde van
circa 28,5 miljard gulden. Een wetsont
werp hiertoe is gisteren opgesteld. De
Franse regering heeft tevens besloten
een nationaal bureau voor energiever
bruik op te richten. Dit bureau moet de
Franse industrie helpen het energiever
bruik te verminderen. Zoals bekend is,
in Frankrijk ook gedacht het
brandstofverbruik in het algemeen te
rantsoeneren.
De regeringen van een aantal produ
cerende Arabische staten gaan de moge
lijkheid bestuderen om eigen internatio
nale banken te stichten, die zorg zullen
moeten dragen voor hun gigantische
olie-inkomsten en investeringen. Dit
heeft de directeur van de Arabische
Internationale Bank, Khayata, verklaard
Dat is in dit geval niet zo onbegrijpe
lijk. In het geval dat een dergelijke
ingreep werkelijk wordt voorbereid is
het vanzelfsprekend dat de directie de
organisatie eerst moet uitwerken en
eerst zelf de zaak met het personeel
moet doorpraten. Het is een onaangena
me situatie wanneer tijdens dat proces
iets uitgelekt blijkt te zijn, maar het is
een gegeven feit, waarop gereageerd
moet worden. De kans dat er nu geruch
ten en halve waarheden gaan circuleren,
wat het sociale klimaat bij het bedrijf
alleen maar kan verstoren, is zeer reëel
aanwezig en dat kan toch nooit de
bedoeling van de bedrijfsleiding zijn.
ri cr nogal ccns protesten.
Misschien wel begrijpelijk. Maar het
is onredelijk als de politieman mikpunt van
sS-ji die protesten wordt. Hij heeft de wetten
niet bedacht. Hij moet er wél voor zorgen
s*at zc wor^en nageleefd. Dat is een deel
van z’n taak.
Soms leidt die taak tot een nogal
J||j hardhandige arrestatie. Soms tot het wegwijs
H3 maken van een toerist.
Daarom zal de een de politieman
zien als een boeman. En de ander JlT i A
als een soort weldoener.
Ze hebben allebei ongelijk.
V. fa i -
D
D
