De Spinola worstelt om greep op land te behouden
k
Smallenbroek al jong
actief in politiek
Regeringsrapport toont aan:
VERBETERING TE ZIEN IN
DE BRITSE ECONOMIE
Positief bulletin over
Aanslag op Israëlische
gezondheid Betty Ford
autobus voorkomen
Bombardement
op Ulster
mislukte
Schmidt poogde
Giscard gerust
te stellen
Castro trekt
Stemmenwinst
van leer
voor
tegen Ford
Venezolaans consulaat Santo Domingo omsingeld
socialisten
„Nieuwe golf van terreur”
Hond met kater
r
Chinese atoomduikboot
Frankrijk:
MAANDAG
1
30
SEPTEMBER
1974
BINNEN» EN BUITENLAND
Soares
Karabijnen
i
Portugese democratie wankelde
St
(Vervolg van pagina 1)
it
van
d
Q
Gisteravond, toen deze controle, zij
(Van onze redacteur in Parijs)
om zijn
(Van onze redacteur in Parijs)
Gijzelaars vrezen voor hun leven
ge-
De leider van de groep, Radhames
1
1
et
‘1
t
SS
n
>n
Er waren geruchten over het vinden
van karabijnen met een telescoop-vizier
in de nabijheid van het presidentiële
paleis. Een ervan zou op de woning van
de linkse premier Goncalves gericht ge
weest zijn. Volgens andere berichten
zouden de premier en generaal Carval
ho, de militaire gouverneur van Lissa
bon, enige uren onder scherp militair
toezicht hebben gestaan of zelfs onder
arrest hebben verkeerd.
Soldaten doorzochten auto’s even buiten Lissabon in het afgelopen weekeinde. Zij
hadden de taak overgenomen van gewapende burgers.
r
1
Alexander, de Sint Bernhardhond, had
een kater na een verjaardagsfuif je dat
door 800 leerlingen van de Eisenhower
lagere school in Everett in de Ameri
kaanse staat Washington voor hem werd
gegeven.
Niets wjjst erop dat de Dominicaanse
regering zal ingaan op de eisen van de
bezetters, een losprijs van een miljoen
LONDEN (Reuter). In de ernstige
economische situatie waarvoor Engeland
zich al maanden geplaatst ziet, zijn dui
delijk tekenen van verbetering te con
stateren.
In de vroege ochtend was een bom
ontploft in een autobus die Arabische
arbeiders uit de bezette strook van Gaza
naar Tel Aviv bracht. Volgens Israëli
sche gegevens werd een passagier ge-
nergens militairen. De poorten van de
kazernes waren gesloten.
Naar gisteren in Lissabon verluidde,
zouden in verband met de spanningen
drie hoge officieren van de militaire
junta willen aftreden. Het zou gaan om
de luchtmachtgeneraal Galvao De Melo,
zijn collega Digo Neto en de legergene
raal Jaime Silverio Marques. Als zij
terugtreden zou generaal De Spinola zijn
voornaamste steun in de junta verlie
zen.
de
de
verbeterd. De Conservatieven verwijten
haar echter dat zij misleidende statistie
ken publiceert.
grens
pro-
A1 jong was hij actief in de politiek:
in 1929 was hij een der oprichters van
de Arja (Anti-Revolutionaire Jongeren
Afdeling). In Elburg werd hij in 1939
gekozen tot lid van de gemeenteraad.
Hij kreeg de functie van wethouder en
waarnemend burgemeester.
Hij maakte de oorlogsdagen in 1940
mee als reserve-officier. In 1941 ging hij
terug naar zijn geboorteplaats Assen.
Een bevordering tot inspecteur in Zwol
le ging niet door, omdat hij weigerde de
jodenverklaring te tekenen. In 1942 be
sloot hij onder te duiken om zich in de
illegale AR-partij aan het actieve verzet
te wijden.
Als lid van de Trouw-groep reisde hij
onder verschillende namen door het hele
land: 12 januari 1945 werd hij gearres-
NIEUW DELHI (DPA). Hoge mili
taire deskundigen in Nieuw Delhi gelo
ven dat China bezig is met de bouw van
zijn eerste atoomduikboot, uitgerust met
intercontinentale raketten.
een
een
0
a
Jt
tl
e
r
r
0
1
B
5T
re
le
le
5,
e
s
1,
o
n,
it
e
e
n
Het consulaat is omsingeld door Do
minicaanse militairen. Op de daken van
gebouwen in de nabijheid zijn scherp
schutters geposteerd. De bezetters zijn
gewapend met handgranaten en machine
pistolen.
In het kabinet Cals in 1965 trad hij op
als minister van Binnenlandse Zaken.
Zijn beleid in de affaire van de Amster
damse politie (het ontslag van hoofd
commissaris Van der Molen) ontmoette
veel kritiek.
Op 13 juli 1966 veroorzaakte hij een
aanrijding. Er ontstond nogal wat ru
moer, toen bleek dat hij was doorgere
den, hoewel hij de volgende morgen
contact opnam met de eigenaar van de
auto. Naar aanleiding van deze zaak
nam hij het besluit ontslag aan te vra
gen als minister.
In 1967 volgde zijn benoeming tot lid
van de Raad van State.
PARIJS. In een persoonlijke brief
heeft de Westduitse bondskanselier Hel
muth Schmidt president Giscard d’Es-
taing verzekerd dat het geenszins zijn
bedoeling is de toekomst van de Europe
se landbouwpolitiek op het spel te zet
ten. Na de weigering van de regering in
Bonn de 5-percents prijsverhoging voor
landbouwartikelen die de Westduitse
minister van landbouw Ertl op 20 sep
tember in Brussel eerst in beginsel aan
vaardde voor haar rekening te ne
men, had kanselier Schmidt eerst al
tweemaal president Giscard opgebeld om
zijn standpunt nader uiteen te zetten.
Dit wordt gezegd in een rapport, gister
avond gepubliceerd in het maandblad
Economie Assessment dat wordt uitgege
ven door de afdeling voorlichting van
het Britse ministerie van financiën. Het
rapport maakt melding van „een aan
zienlijke vermindering van het tekort op
Het Indiase persbureau UNI meldt,
onder aanhaling van genoemde deskun
digen, dat deze onderzeeër binnen vijf
jaar in de vaart zal zijn. Met het oog op
de kosten zou China niet meer dan drie
van deze „prestige-vaartuigen” willen
bouwen.
het in verslapte vorm, nog voortduurde,
hadden de militairen deze taak zo goed
als geheel overgenomen. Bij de strubbe
lingen zijn zaterdag twee doden geval
len, bij pogingen om de wegversperrin
gen te doorbreken. Onze redacteur in
Lissabon heeft zaterdag en gisteren
urenlang door de stad gereden en gecon
stateerd dat het overal kalm was. De
mensen zaten op de caféterrassen. Be
halve aan de rand van Lissabon, zag hij
PARIJS. Bij de tussentijdse verkie
zingen van gisteren zijn slechts twee
van de zes gaullistische oud-ministers
erin geslaagd hun kamerzetel te herove
ren. Zo werd oud-premier Pierre Mess
mer in zijn kiesdistrict van de Moezel
herkozen, terwijl ook de vroegere minis
ter van industrie, baron Guichard, in
Bretagne zijn zetel herwon die hij ai
sinds jaren bezette.
JERUZALEM (DPA, UPI). In Jeru
zalem is gisteren in een autobus een
bom ontdekt, die bijtijds onschadelijk
kon worden gemaakt, zo heeft een
woordvoerder van de Israëlische politie
bekend gemaakt.
De helse machine kwam echter ergens
in een weiland terecht. Van de mortier
granaten raakte er slechts een de leger
post. overigens zonder dat iemand werd
getroffen. Het sportvliegtuig maakte la
ter een noodlanding aan de Ierse kant
van de grens, toen de brandstof opraak
te. De twee kapers verdwenen daarop.
Links vreesde dat deze demonstratie,
waarvoor De Spinola en ook de voorlo
pige regering hun toestemming hadden
verleend, het sein zou worden voor een
rechtse staatsgreep. Om een gewelddadi
ge confrontatie tussen links en rechts te
voorkomen, besloten president De Spino
la en de Beweging der Strijdkrachten,
die hierover afzonderlijke verklaringen
voor de radio aflegden, twee uur voor
dat de demonstratie zou beginnen deze
af te gelasten.
In het weekeinde trokken Israëlische
militairen over de grens van Libanon
waar zij voertuigen aanhielden en naar
wapens zochten. Volgens Israëlische mi
litaire kringen gebeurde dit op de weg
die op ongeveer een kilometer evenwij
dig met de grens loopt.
de uitvoering van een rechtse samen
zwering tegen de voorlopige regering.
Niemand wist wie deze demonstratie
had georganiseerd. Geen enkele politieke
partij eiste de verantwoordelijkheid er
voor op. „Hoewel de president de de
monstratie had willen laten doorgaan,
heeft het volk dat niet gewild.” Soares
zei verder dat sinds enkele weken reac
tionaire krachten de kop hebben opge
stoken; dat zij steeds arroganter worden
en dat zij over zeer veel geld beschik
ken. Overigens ziet Soares geen enkele
reden om president De Spinola blanco
volmachten te geven.
Volgens anderen zou De Spinola, die
door deze affaire een feitelijke neder
laag heeft geleden, nog slechts in naam
president zijn, nu de linkse elementen in
de regering de overhand hebben gekre
gen. In elk geval worstelt de gematigde
De Spinola thans om zijn greep op het
land te behouden, nu hij zich plotseling
geplaatst ziet tegenover scherpe ver
deeldheid en een reactionaire poging om
zich van het nieuwe regime te ontdoen.
Castro’s toespraak viel samen met de
aanwezigheid in Havanna van de Ameri
kaanse senatoren Jacob Javits en Clai
borne Pell, die willen nagaan of er
mogelijkheden bestaan de betrekkingen
tussen Cuba en Amerika wat te ontdooi
en. De Cubaanse premier stelde de Ame
rikaanse centrale inlichtingendienst CIA
verantwoordelijk voor de dood van de
Chileense president Salvador Allende.
Castro betuigde Venezuela steun in het
verzet tegen de Amerikaanse pogingen
tot verlaging van de olieprijzen, en deed
een beroep op dat land zijn olierijkdom
te gebruiken om een hoofdrol te spelen
in de bevrijding van Latijns-Amerika
van Amerikaanse invloed.
Castro riep de Latijns-Amerikaanse
landen op, de organisatie van Ameri
kaanse staten op te doeken en een
andere groep te vormen zonder de VS.
SANTO DOMINGO (Reuter, DPA).—
De zeven gijzelaars die sinds vrijdag
door 23 stadsguerrillastrijders in het
consulaat van Venezuela in Santo Do
mingo worden vastgehouden worden ge
kweld door honger en dorst en z(j vre
zen voor hun elven.
Intussen heeft de politie de echtgenote
van Mendes en een van zijn broers
Een van de gijzelaars, de consulaatse-
cretaresse Ambrosina Ares, slaagde er
zaterdagavond in een telefoongesprek
met haar vader te voeren. Ze zei daarin
dat de gijzelaars voor hun leven vrezen.
Deze hadden maar mondjesmaat te eten
en te drinken gekregen. Doordat de
Dominicaanse autoriteiten de stroom- en
watertoevoer hebben afgesneden zit het
consultaat zqnder elektriciteit en water.
maakten
van het
Mendes, kaapte i n 1970 een vliegtuig
waarmee hij naar Cuba uitweek. Na
zijn vrijwillige terugkeer werd hij in de
Verenigde Staten tot een langdurige ge
vangenisstraf veroordeeld. Hij profiteer
de echter van een amnestie en kwam na
twee jaar op vrije voeten.
(Van onze redactie buitenland)
LISSABON In Lissabon en de rest van Portugal was het gisteren
rustig na een weekeinde van grote verwarring, culminerend in geruchten
over een door de links-gerichte Beweging der Strijdkrachten verijdelde
poging tot een staatsgreep van ultrarechts. Gisteren deelde de Beweging
der Strijdkrachten mee dat de nodige maatregelen tot het behoud van de
democratie waren genomen en dat de autoriteiten de toestand volkomen
meester waren. Deze mededeling over radio en televisie volgde op. een
bespreking van president De Spinola met de Raad van State, het hoogste
adviserende orgaan in het land, en met vertegenwoordigers van de Be
weging der Strijdkrachten.
Volgens officiële berichten zijn 238
personen die het oude bewind van presi
dent Caetano steunden, gearresteerd. De
crisis ontstond door een zaterdag op het
plein voor het presidentiële paleis te
houden massale demonstratie. Deze de
monstratie, ten behoeve van De Spinola,
zou in hoofdzaak zijn uitgegaan van het
Portugese legioen en van de fascistische
Volkspartij voor Nationale Actie, die
voor de april-coup Portugals enige wet
telijk toegestane politieke partij was. De
gebouwen van deze organisaties werden
later door politie en militairen in beslag
genomen.
In een uitzending van de Israëlische
radio sprak de minister van voorlichting
Aharon Jarif van een „nieuwe golf van
terreur-activiteiten”. Het Israëlische ka
binet heeft met het oog hierop de on
langs gepensioneerde generaal-majoor
Rechavam Zeevi benoemd tot gevol
machtigde voor de bestrijding van bet
terrorisme. Generaal Zeevi is een beken
de militaire leider.
Naar de eerste cijfers te oordelen,
hebben de linkse partijen, en speciaal de
socialisten, die hun stemmenaantal soms
zelfs verdubbeld zagen, aanzienlijke
winsten geboekt. Het is dan ook waar
schijnlijk dat in de vier resterende dis
tricten, waar komende zondag de bevol
king naar de stembus gaat, de gaullisti
sche kandidaten een of meer kamerze
tels aan een socialistische concurrent
zullen moeten afstaan. Gisteren is al wel
gebleken dat de tegenkandidaat voor het
presidentschap, Francois Mitterrand, die
zich de o verwinning destijds op nog
geen percent na zag ontglippen, zijn
positie sterk heeft verbeterd.
WASHINGTON (AFP-Reuter). Me
vrouw Betty Ford heeft een „redelijk
goede” nacht gehad nadat zaterdag in
een drie uur durende operatie haar
rechterborst was afgezet waarin een
kankergezwel was ontdekt. Dit is giste
ren bekendgemaakt door het marinehos-
pitaal te Bethesda in de staat Maryland.
BELFAST (Reuter). De Ierse politie
heeft twee mannen aangehouden naar
aanleiding van een mislukte poging om
met een gekaapt sportvliegtuig een Brit
se legerpost in Noord-Ierland te bom
barderen.
WASSENAAR. (ANP). De gisteren
overleden heer Smallenbroek volgde
een opleiding registratie en notariaat.
Zjjn ambteljjke loopbaan begon hij als
surnumerair bij de Registratie en Do
meinen.
de handelsbalans”. De export is sterk
gestegen en de import is in geringe mate
gedaald. Volgens het rapport zijn de
prijzen door de bank genomen in augus
tus vrijwel niet gestegen en herstelt de
industriële produktie zich.
Onder de gijzelaars bevindt zich het
hoofd van de Amerikaanse voorlich
tingsdienst in Santo Domingo, de 48-
jarige Barbara Hutchison.
De Dominicaanse ambassadeur in Ja
maica, Carlos Novel, heeft laten weten
dat hij naar Santo Domingo zal gaan om
zich aan te bieden als plaatsvervanger
voor de gijzelaars. Het is niet bekend of
de bezetters het aanbod willen aanvaar
den.
onder huisarrest geplaatst. De guerrilla
strijders behoren tot de linkse beweging
van de 12e januari, genoemd naar een
vuurgevecht op die datum in 1972 waar
bij militairen een tiental guerrilla’s
doodschoten. Eén van hun eisen is de
vrijlating van de leider van de bewe
ging, Plinio Matos.
In de loop van gisteren maakte de
regering van de Dominicaanse republiek
bekend dat zij niet van plan is op de
eisen in te gaan. Van Amerikaanse zijde
is nog niet gereageerd op de eis dat de
Verenigde Staten een miljoen dollar
moeten betalen voor Barbara Hutchison.
Goncalves, die de leider was van de
staatsgreep tegen het regime-Caetano op
25 april van dit jaar, had grote druk op
De Spinola uitgeoefend om de demon
stratie te verbieden, maar de president
hield het been stijf en gaf vrijdag zijn
toestemming ervoor. Toen links zich te
gen de demonstratie bleef verzetten,
kwam de Beweging der Strijdkrachten
in actie, die de officiële radio overnam
om haar veroordeling uit te spreken
over de groeiende activiteiten van perso
nen die betrekking onderhouden met de
meest reactionaire kringen. Zij maakte
de genoemde 238 arrestaties bekend en
troepen kwamen de burgers bij de con
trole op de invalswegen van de stad
assisteren.
Onze redacteur in Londen meldt dat
de Labour-partij aan het einde van de
eerste verkiezingsweek volgens een Gal-
lup-onderzoek 5 percent voor ligt op de
Conservatieven. Aan het begin van de
campagne lag Labour 8 percent voor.
dollar en de vrijlating van 37 politieke
gevangenen. De leider v an de groep
stadsguerrillastrijders, Radhames Men
des, heeft gedreigd het gebouw met de
gijzelaars in de lucht te laten vliegen als
de eisen niet worden ingewilligd. Het
ultimatum, dat de bezetters hadden ge
steld op zaterdag 12 uur verstreek ech
ter zonder dat er iets gebeurde.
In Damascus, de hoofdstad van Syrië,
maakte het Palestijnse persbureau WA
FA bekend, dat deze gelukte aanslag het
werk van Palestijnse commando’s was.
Zij hadden een tijdbom in de autobus
geplaatst die bij aankomst in Tel Aviv
had moeten ontploffen. Doordat de bus
pech ,<reeg, explodeerde de helse machi
ne onderweg. Volgens het Palestijnse
bericht kwamen daarbij verscheidene Is
raëliërs om het leven.
De komende tien dagen verwacht
men in de tweede acte van dit drama
in drie bedrijven dramatisch tonen.
Dit weekeinde kondigden de veranderin
gen zich al aan met felle uitvallen van
Heath tegen Labour en tegen haar zgn.
sociale contract. De vakbondsleden zou
den volgens dit contract niet meer
loonsverhoging vragen dan voor inflatie
correctie nodig is. Maar in feite is het
contract al dood. De laatste breuk kwam
van de werknemers in de Ford-fabrie-
ken, die looneisen stelden voordat de
periode waarbinnen zij dat niet zouden
doen verlopen was, en in staking gingen.
De bekendmaking betekent een
krachtige stimulans voor pemier Wilsons
Labour-partij in de campagne voor de
komende verkiezingen op 10 oktober. De
Labour-partij stelt dat de toestand in
Engeland onder haar bewind enigszins is
dood, terwijl verscheidene inzittenden
werden gewond.
In 1945 kreeg hij zitting in het nood-
parlement, dat tot 3 juni 1946 optrad.
Bij de uitbreiding van de staten-gene-
raal in 1956 werd hij lid van de Tweede
Kamer, sinds 1964 als fractievoorzitter.
Hij was voorzitter van de ARP.
Een van de gijzelaars slaagde er zater
dag in te ontsnappen. Het was
Japanner, die via een raampje in
toilet naar buiten wist te komen.
De bezetters hebben om een arts
vraagd omdat zich in het consulaat een
gewonde zou bevinden. Zij zeiden niet of
het om een van hun groep of een
gijzelaar ging.
Over het aantal gijzelaars en hun
identiteit bestaat onzekerheid. Gesproken
wordt van zeven tot elf personen, onder
wie de Venezolaanse consul, de vice-
consul, twee secretaressen, een Spaanse
priester en een kind.
Eerder had het „democratische volks,
front voor de bevrijding van Palestina”
meegedeeld dat leden van deze organisa
tie zaterdag een Israëlische patrouille in
het bezette deel van Syrië in een hin
derlaag hadden gelokt, waardoor vijf
Israëliërs sneuvelden.
teerd en als „Todeskandidat” in Amster
dam opgesloten. Hij werd in 1947 tot lid
van Gedeputeerde Staten van Drente
gekozen.
Volgens het bulletin hebben zich geen
ongewone problemen voorgedaan. Ver
wacht wordt dat de 56-jarige presidents
vrouw tien dagen in het hospitaal zal
moeten blijven.
President Ford die gisterochtend zijn
vrouw bezocht, verklaarde dat „alles
zeer goed verlopen is”. „Wij hebben
geluk gehad dat het kankergezwel bij
tijds is ontdekt”.
De president die volgens zijn pro
gramma gisteren de Braziliaanse minis
ter van Buitenlandse zaken, Antonio
Azerdo da Silveria, ontving, heeft een
reis van drie dagen in de komende week
naar San Francisco en de staat Utah
afgezegd. In zijn plaats gaat nu Nelson
Rockefeller die is voorgedragen voor het
vice-presidentschap.
Een bezorgde president Ford arriveert
bij het Bethesda-ziekenhuis
vrouw te bezoeken.
Vier gemaskerde mannen
zich zaterdagavond meester
toestel dat op een vliegveld nabij de
grens stond. De piloot, een Brit die in de
tweede wereldoorlog bombardements-
vluchten had uitgevoerd, werd gedwon
gen met twee van de mannen die vier
zelfgemaakte bommen bij zich hadden,
naar een juist over de grens gelegen
post van het Britse leger te vliegen.
Terwijl tezelfdertijd ongeveer 20 leden
van het verboden Ierse republikeinse
leger (IRA) deze post over de
beschoten met mortiergranaten,
beerden de kapers van het sportvliegtuig
tevergeefs een bom op het kamp te
gooien.
De Portugese minister van Buiten
landse Zaken, Mario Soares, die voor het
bij wonen van de vergadering van de
Raad van Europa in Straatsburg is,
heeft in een verklaring gezegd dat
Portugese democratie versterkt uit
jongste crisis te voorschijn is gekomen.
De demonstratie was door socialisten en
communisten ontraden, omdat zij deze
als een voorwendsel beschouwden voor
HAVANNA (UPI). De Cubaanse
premier Fidel Castro heeft zaterdag
avond kritiek geleverd op president Ford
om diens rechtvaardiging van de Ameri
kaanse inmenging in Latijns-Amerika.
In een toespraak tot een menigte op het
Plein van de revolutie in Havanna riep
Castro voorts de landen van de derde
wereld op, de oliestaten in de kracht
proef met de VS te steunen.
