André Vandernoot
Kostelijke sfeer in prentkunst
van Adriaan van Ostade
concert
Haagse Comedie met Goldoni in Velsen
Concertgebouworkest brengt
Russen tot lange ovaties
Zweedse auteurs
op nominatie
voor Nobelprijs
TELEFUNKEN
leidde populair
klassiek
Ér
F
NAPO B.V.
"Wat biedt Mercedes-Benz nu eigenlijk meer?"
Uw Kunstgebit
voelt U de gehele dag niet!
J
iry
1
STICHTINGSRAAD-CONCERT VAN NPO
Klein maar fijn in Teylers Museum
De kunstdiefstallen
Cheek-to-cheek
op een tango
van Malando.
MARDON ELECTRONICS
radio's.
Morele Herbewapening
wil meer zendtijd
Siemens
inbouwapparatuur
bij HSR
„DE UILENBOOM”
Henny Orri door ziekte
in hoofdrol vervangen
1
I
13
OKTOBER
DINSDAG
1 974
KUNST
1
■mmmhi
En hoe zou zo'n
meeslepend stuk muziek
beter tot zijn recht komen
dan op een Telefunken
radio?
Kijk en luister eens bij
uw winkelier.
En ontdek dat de
Telefunken collectie
loopt van portable tot
werelden tvanger.
Ife g
1
bl
Mercedes-Benz
zuinig van huis vit
TELEFUNKEN
Nijverheidsweg 15, HAARLEM.
Tel. 023-323240/319245
HAARLEM Adriaan van Os
tade, levende van 1610-1685, be
hoort (met zijn broer Isaac) tot de
lange serie van beroemde beelden
de kunstenaars die hier hebben ge
woond. Het is dan ook verblijdend
dat een andere kunstenaar, Wy
brand Hendriks, die aan het eind
van de achttiende eeuw kastelein
van Teylers Museum is geweest,
zijn best heeft gedaan om een com
plete verzameling van de etsen van
Adriaan van Ostade aan te leggen.
Hoe goed hem dat is gelukt, bewijst
de vitrine-expositie, nu in dat mu
seum te zien.
-
in Italië
HAARLEM Getrouw aan een
in de loop der jaren opgebouwde
traditie heeft het Noordhollands
Philharmonisch Orkest maandag
avond het nieuwe muziekseizoen
geopend met het zogenoemde Stich-
tingsraadconcert, dat in tegenwoor
digheid van genodigden uit over
heidskringen, gemeentebesturen uit
de provincie Noord-Holland en vele
andere belangstellenden in het
Haarlemse Concertgebouw werd
gegeven.
«ijl
tig
L
SB
'Ml
(ADVERTENTIE)
-
vertolking wèl demonstraties
HEIN STEEHOUWER
Plezierig vermaak in
Venetiaanse tweeling
(ADVERTENTIE)
ADVERTENTIE)
VELSEN.De Haagse Comedie heeft
gisteren haar publiek in de Velsense
schouwburg kostelijk vermaakt met een
voorstelling van „De Venetiaanse twee
ling”. Carlo Goldoni schreef dit blijspel
in 1747 voor de acteur D’Arbes, die in de
dubbelrol van de titel twee kanten van
zijn karakter kon gebruiken. „Nu eens
heeft ze,
ALLE TYPEN
Barrevoetestraat 8 Haarlem
DEN HAAG (ANP). De Nederlandse
Stichting voor Morele Herbewapening
gaat b(j minister Van Doorn (CRM) op.
nieuw zendtijd voor radio en televisie
aanvragen. Zij meent dat door het verle
nen van zendtijd door de minister aan de
stichting Symbiose een nieuwe situatie is
ontstaan, nadat in 1972 de mini-omroe-
pen inclusief Morele Herbewapening hun
eigen zendtijd verloren.
Blijkbaar geeft minister Van Doorn een
ruimere of althans andere uitleg aan de
Omroepwet dan zijn voorgangers.
Ne Nederlandse Stichting voor Morele
Herbewapening weet zich bij een nieuwe
aanvrage gesteund door het indertijd uit.
gebrachte advies van de Omroepraad. Dè
raad adviseerde weliswaar Morele Her
bewapening geen eigen zendtijd te geven,
maar verbond daaraan de voorwaarde dat
de NOS gelegenheid zou bieden om met
eigen boodschap en informatie aan bod
te komen. Aan dit advies heeft de NOS
nooit gevolg willen geven, aldus de stich
ting.
Hij doet dat hier op nog een manier,
want behalve 36 etsen vinden we hier
ook een aantal aquarellen in de stijl van
die tijd, eigenlijk dus tekeningen in
waterverf, waarin de pentekening méér
is dan aanvulling. Het ging Van Ostade
om het weergeven van een voorstelling
boven het verkrijgen van een schilder
achtig „aquarel-effect”, zoals we dat nu
kennen. In dit werk is een uitvoerige
Het is een kleine tentoonstelling, maar
wel een om je enige uren geheel in te
kunnen verliezen als je ook maar enige
liefde hebt voor oude prentkunst.
Keukenkiezers
met oog voor perfektie
ontdekken
Siemens, bekend van radio en
televisie, neemt in de markt van
keukeninbouwapparatuur een
belangrijke plaats in. Technisch
perfekt is het in- of onderbouw-
fornuis met zijn handige uitrijdbare
ovenwagen. In alle glorie staan zij,
ingebouwd en wel, te flonkeren in
dekeuken-
toonzaal
van HSR.
buitenlands orkest zelden of nooit mee
hebben gemaakt. Zij bieden de orkestle
den regelmatig excursies aan.
Hans Speth, voorzitter van de vereni
ging van musici van het Concertgebouw
orkest: „ik ben getroffen door de hart
verwarmende reacties van het Russische
publiek. Ze overtreffen al mijn ver
wachtingen. Ik ben in het buitenland
langzamerhand/ wel iets gewend, maar
dit heb ik niet vaak meegemaakt”.
De Eerste symfonie van Brahms die
maandagavond in Leningrad na de pauze
op het programma stond, kreeg zoveel
Russische bijval, dat een toegift niet kon
uitblijven: de Zesde Slavische dans van
Dvorak. De drie programma’s van het
Concertgebouworkest in de Sovjet-Unie
omvatten werken van Schubert, Bruck
ner, Weber, Ravel, Beethoven, Mendels
sohn, Brahms, Roussel en Otto Ketting.
„De dans in de herberg”, een van de
etsen van Adriaan van Ostade.
Guido de Moor heeft als de ene helft
van de tweeling, die hij speelt, zeker iets
levendigs, iets stralends en toont met
een haast brutale zelfverzekerdheid zich
inderdaad een man van de wereld. Maar
een boerenkinkel heeft hij echt niet in
zich. Om toch aan de opzet van Goldoni
te voldoen, gebruikt hij enige toneel-
trucs: hij zet zijn benen krom, loopt
sjokkend, trekt zijn wenkbrauwen op
om iets onnozels in zijn ogen te leggen
en praat op kinderlijke toon. Maar „heel
natuurlijk” is het niet, laat staan dat hij
er geen weet van zou hebben, dat hij
pummelachtig staat te doen. Met dezelf
de brutale zelfverzekerheid speelt De
Moor ook de domme helft van de twee
ling. Niet dat ik geen bewondering heb
voor de technische behendigheid van De
Moor, maar een creatie, die helemaal
van hemzelf is (zoals die allereerste
tweeling van D’Arbes geweest moet zijn)
is het niet geworden. Evenmin is deze
voorstelling het soort toneel geworden,
waarvoor Goldoni schreef, een soort to
neel waarin elke speler zijn desnoods
kleine, maar specifiek eigen talent kon
laten schitteren. Dit genre is niet uitge
storven, getuige het Werktheater, maar
STOCKHOLM. De Nobelprijs voor
letterkunde die donderdag wordt be
kendgemaakt, wordt toegekend aan de
Zweedse schrijvers Harry Martinsson en
Eyvind Johnsson. Dit heeft de Zweedse
omroep van welingelichte kringen in
Stockholm vernomen.
Andere namen die voor de ruim een
half miljoen Zweedse kronen (ongeveer
300.000) grote prijs worden genoemd,
zijn die van de Britse schrijver Graham
Greene en de auteur V.S. Naipaul uit
Trinidad.
De 70-jarige Martinsson maakt sinds
1949 deel uit van de Zweedse academie
van letterkunde. Een van zijn bekendste
romans is „Als de brandnetels bloeien”.
Hij heeft ook gedichten gepubliceerd.
Werken van de 74-jarige Johnsson zijn
in verscheidene talen vertaald. Een van
zijn eerste boeken, „Een roman over
Olof”, had veel succes in Zweden. Hij is
sinds 1957 lid van de Zweedse Academie
van letterkunde.
Bij de uitreiking van de Nobelprijzen
in Stockholm zal de verbannen Russi
sche schrijver Alexander Solsjenitsyn de
prijs in ontvangst nemen die hem in
1970 werd toegekend.
Op 9 oktober wordt de winnaar be
kend van de prijs voor economie. Daar
na volgen de prijzen voor natuurkunde,
scheeikunde en medicijnen.
meer dan 450 jaren
gastvrijheid op niveau
In onze stoeterij onbeperkte mo
gelijkheden voor recepties, diners
en feesten voor besloten gezel
schappen.
Binnen afzienbare tijd ook in
„HET CHALET”
voormalig verblijf van
Keizerin Sissi van Oostenrijk-
Uw gastheer
Jan G. Westerhoven
Specialiteiten
Restaurant
Auberge vanouds
Santpoort
Adriaan van Ostade heeft in vijftig
etsen het boerse dorpsleven in de omge
ving van Haarlem vastgelegd. Van veel
van die etsen zijn meer versies bekend,
de zogenaamde staten. Een ets werd
afgedrukt, daarna werd de koperplaat
opnieuw bewerkt. Er werd vaak aan
toegevoegd, soms verbeterd en zo kan
een andere staat soms zelfs een sterk
afwijkend beeld vertonen. Teylers kan
zich gelukkig prijzen, dat het over het
algemeen beschikt over prachtige druk
ken. Ze zijn afkomstig van een veiling
in 1798 van het bezit van Jan Danser
Ni j man, waar Wybrand Hendriks de
hoogste bieder was.
De serie omvat zowel kleine portretjes
Het Nederlandse orkest is zondag na
drie concerten in Moskou in Leningrad
aangekomen, waar maandag het eerste
concert van eveneens een serie van drie
ten gehore is gebracht voor een uitver
kochte zaal. Donderdag keert het gezel
schap naar Nederland terug.
Na afloop van de concerten staan
muziekliefhebbers buite te applaudisse
ren. Zij vragen handtekeningen en wui
ven de bussen met de Nederlandse musi
ci na. De Russische organisatoren verze
keren, dat zij zo’n succes voor een
was D’Arbes de meest lachende, meest
stralende, meest levendige man van de
wereld; dan weer deed hij in zijn hou
ding uitdrukking en praten denken aan
een onnozele hals, een boerenkinkel
en die veranderingen deden zich heel
natuurlijk en zonder dat hij er zelf van
wist bij hem voor”. Aldus Goldoni in
zijn memoires, die geciteerd worden in
het informatieve programmablad.
Informaties worden u gaarne verstrekt doof:
ARNHEM (ANP). Trees van der
Donck zal de rol overnemen van Henny
Orri in de satirische comedie „President
op drift” van F. Scott-Fitzgerald, die is
uitgebracht door Toneelgroep Theater.
Henny Orri, die de rol van Charlotte
Frost nu een week heeft gespeeld, werd
het weekeinde zodanig ziek, dat zij voor
lopig niet meer zal kunnen spelen. Om
dat de rol van Charlotte Frost een van
de hoofdrollen is, zal het verschillende
repetitiedagen vergen tot Trees van der
Donck zich de rol heeft eigen gemaakt
en het stuk wederom gespeeld zal wor
den, aldus Toneelgroep Theater.
tekening in zwarte inkt de basis van de
prent, eigenlijk min of meer met kleur
ingevuld. Ook dit soort werk is aanste
kelijk gedaan. Ook nu weer kostelijke
voorstellingen, die je als miniaturen lang
zou willen bekijken om telkens weer
nieuwe details te vinden.
Geen vrees meer, dat de gebitsplaat van
het gehemelte loslaat. Dentofix, het speciale
moderne poeder - ’s morgens een weinig op
de plaat gestrooid-houdt het gebit de gehele
dag onwrikbaar op zijn plaats. Geen on
aangename smaak. Dentofix verschaft U een
gevoel van zekerheid bij het eten, lachen,
spreken en niezen. U vergeet, dat U een
kunstgebit heeft. Bij apotheken en drogis
terijen. f. 2,83.
Regisseur Jules Royaards heeft deze
tekorten wellicht aangevoeld, in ieder
geval was hij zich bewust dat Goldoni’s
tekst en situaties na 200 jaar nogal
versleten zijn. Hij laat het blijspel dan
ook niet recht toe recht aan spelen. Hij
prikt voortdurend, gelukkig niet in over-
dreve mate, door de toneelsituatie heen.
De spelers wenden zich op gezette tijden
tot de mensen achter de coulissen om
hen uit te foeteren als de pistoolschoten
te vroeg komen of het kloppen op de
deur; de souffleur breekt uit zijn nep-
hokje om de spelers te vermanen, een
figurantje begint tussen de bedrijven
door opeens te goochelen en men rent
nogal eens de zaal in, waarbij De Moor
dan deze of gene toeschouwster recht
streeks aanspreekt.
Op die manier ontstaat er een gezelli
ge verstandhouding tussen spelers en
publiek in de trant van: we weten
allemaal dat we te maken hebben met
een ouderwets spel, maar we hebben er
allemaal lol in. Dat levert als de zaal
een beetje mee wil zoals gisteren in
Velsen een erg plezierige avond op.
Temeer omdat iedereen goed en kundig
speelt (er is een juweel van een Pancra-
zio van Eric van Ingen te zien), de
muziek van Jurriaan Andriessen verru-
kelijk is en de aankleding van Wiek en
Noordhoek Hegt fleurig genoeg.
JAC HEIJER
Daarbij komt, dat hij een bijzonder
knappe etser was met vaak een voor
keur voor een Rembrandtiek gebruik
van licht en donker. In de donkere
hoeken van zijn interieurs suggereert hij
van alles, daarmee relief gevende aan
het tafereel, dat zich in het lichte mid
den van zijn prenten afspeelt. Maar zijn
eenvoudiger opgezette landschapjes en
de kleine figuurtjes, zoals speellieden en
ander „rondtrekkend volk” zijn ook bij
zonder innemend op kleine etsjes over
gebracht, soms ter grootte van een flin
ke postzegel. Hij beheerste zowel de
miniatuur als het grote blad, dat om een
schilderachtiger opzet vroeg. Men weet
eigenlijk niet wat men het meest moet
bewonderen, de techniek van Van Osta
de of zijn typerende instelling ten aan
zien van de voorstellingen die hij heeft
nagelaten als voortreffelijke bronnen
voor de studie van het dorpsleven. Hij is
daarin een uitstekende verteller, die de
kijker meesleept.
ROME (Reuter). In de eerste zes
maanden van dit jaar zijn in Italië uit
particuliere woningen, kerken en musea
in totaal 4.594 kunstwerken gestolen. Dit
heeft het departement voor oudheden en
schone kunsten maandag in Rome be
kendgemaakt.
Vooral particuliere verzamelaars
moesten het ontgelden. Van hen kregen
167 ongewenst bezoek waarbij in het
geheel 2.280 kunstwerken verdwenen.
Voorts meldden 138 kerden dat er die
ven aan het werk waren geweest. Het
minst in de belangstelling van de kunst-
dieven waren de plaatselijke en nationa
le musea.
van Velsen werd door hem aan de
aanwezigen voorgesteld. De heer Ree
horst sprak zijn dank uit voor het ver
trouwen, dat het College van Gedepu
teerde Staten heeft getoond in hem te
stellen door hem tot voorzitter van het
orkestbestuur te benoemen. In het or
kest zag hij een prachtig instrument als
element in de ontwikkeling van de cul
tuurpolitiek en hij dacht ook aan de
educatieve en recreatieve taken, die het
ensemble zou kunnen verrichten. „Geen
radio- of T.V.-uitzending en geen gram
mofoonplaat kan geven wat een goed
concert kan bieden”, zo besloot de voor
zitter.
De waarheid van deze stelling zal het
Noordhollands Philharmonisch Orkest
stellig in de komende maanden willen
bewijzen als een overtuigende bestaans
motivering.
De dirigent André Vandernoot was op
deze avond de leiding toevertrouwd. Hij
had tot taak met het orkest een pro
gramma van zeer bekend geworden wer
ken ten gehore te brengen, te weten de
Ouverture, die Richard Wagner schreef
voor zijn opera „Rienzi”, het Pianocon
cert in a kleine terts opus 54 van Robert
Schumann en voorts de vijfde Symfonie
opus 67 van Ludwig van Beethoven.
Voor de vertolking van de solo-partij
van Schumanns concert had men de
medewerking verkregen van de Italiaan
se pianiste Maria Tipo, die met haar
optreden haar Haarlemse, zelfs haar
Noordhollandse debuut maakte.
Het is interessant te lezen, wat Schu
mann betreffende zijn concert aan Clara
Wieck, zijn latere echtgenote, in januari
1839 uit Wenen schrijft: ich kann kein
Konzert schreiben für die Virtuosen, ich
muss auf etwas anderes sinnen. Dit „et-
was anderes” werd het beroemde piano
concert, dat nu door Maria Tipo ge
speeld werd met een interpretatie, die
een sterk contrast vormde met wat
Schumann krachtens zijn uitspraak be
doelde.
In haar vertolking wèl demonstraties
van ongebreidelde virtuositeit, wèl het
streven naar geweldige klankuitbarstin-
gen met emotioneel lijkende onrust en
stuwingen, wèl de dynamische schaal
vergroting, die een belemmering werd
voor klankschoonheid of verinnerlijkte
uitdrukking.
Het kwam mij voor, dat deze pianiste
voor een ander, meer bij haar muzikale
gerichtheid passende concert haar zeer
persoonlijke vertolkingstrant zeker ade
quaat zal kunnen benutten, ook voor
wat de bewogenheids-accenten betreft,
die nu het karakter van Schumanns
muziek vertekenden.
André Vandernoot toonde een verras
send groot begrip voor de intenties van
de pianiste en zo kon men, de exactheid
buiten beschouwing latend, naar de
geest een grote eenheid van solo-spel en
begeleiding constateren.
De dirigent had aan de voordracht
van het pianoconcert een romantisch
geladen uitvoering van Wagners ouver
ture vooraf doen gaan.
Na de pauze kreeg een gespannen
vertolking van Beethovens symfonie de
treffende reflex van de betekenissen, die
in de loop der tijden het wezen van deze
psychologisch benaderbare muziek zijn
gaan bepalen met als meest aanvaarde
karakteristiek: strijd en overwinning.
P. ZWAANSWIJK.
LENINGRAD (ANP). Het Concert
gebouworkest heeft bij zjjn concerten in
de Sovjet-Unie tot dusver veel waarde
ring geoogst: het publiek reageert met
langdurig gescandeerd handgeklap en
ovaties, een bewijs van zeer hoge appre
ciatie. Deze komt ook tot uiting in de
toegangsprijzen. De duurste plaats bij de
concerten kost vijf roebel, normaal is de
prijs twee roebel.
van boeren en buitenlui, ook figuren en
evenzeer complete prenten met het
menselijk bedrijf in herbergen en rond
boerderijen. Van Ostade beschikte over
een uitnemend observatie- en inlevings
vermogen. Hij bezag dat boerse leven
met een mild oog voor de zonnige kant
ervan. De nadruk ligt vaak op het
humoristische, dat toch niet spotziek
wordt, integendeel.
Een kort welkomstwoord werd gespro
ken. door de vice-voorzitter van het
orkestbestuur, de heer D. J. A. Geluk,
oud-wethouder van de gemeente Haar
lem, die daarbij de overleden voorzitter,
de heer W. Mensink herdacht.
De nieuwe voorzitter van het orkest
bestuur drs. J. Reehorst, burgemeester
er is vrijwel geen schrijver die er nog
voor schrijft en ons repertoire-toneel
biedt de meeste spelers weinig of geen
gelegenheid werkelijk eigen talent aan
te boren en te ontwikkelen.
‘l.'7
'1®
■7!
5 j
iS
1 -- JA
- wh -1
F
r- - .4
